Συνέδριο Economist The Sustainability Summit 2016: Adapt or die. 30 Νοεμβρίου 2016, Divani Apollon, Αθήνα

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Συνέδριο Economist The Sustainability Summit 2016: Adapt or die. 30 Νοεμβρίου 2016, Divani Apollon, Αθήνα"

Ἡρωδιάς Νικολαΐδης
7 χρόνια πριν
Προβολές:

1 Συνέδριο Economist The Sustainability Summit 2016: Adapt or die 30 Νοεμβρίου 2016, Divani Apollon, Αθήνα Χαιρετισμός Αναπληρωτή Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Σωκράτη Φάμελλου Αξιότιμε Αντιπρόεδρε της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Αξιότιμε Εκτελεστικέ Διευθυντή του Προγράμματος Περιβάλλοντος των Ηνωμένων Εθνών (UNEP), Αξιότιμοι εκπρόσωποι Διεθνών Οργανισμών και φορέων του Ιδιωτικού Τομέα, Κυρίες και κύριοι, Η υιοθέτηση των 17 Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης (SDGs) και των 169 υπο-στόχων (targets) τους από τους Αρχηγούς Κρατών του ΟΗΕ το Σεπτέμβριο του 2015 αποτελεί ένα ορόσημο για τη διεθνή κοινότητα. Για πρώτη φορά στην ιστορία τίθενται «οικουμενικοί» στόχοι για την αντιμετώπιση των συνδεόμενων προβλημάτων της εξάλειψης της φτώχειας και της βιώσιμης ανάπτυξης, τους οποίους καλούνται να υλοποιήσουν όλες οι χώρες από κοινού, ανεπτυγμένες και αναπτυσσόμενες. Στο πλαίσιο αυτό, η Ατζέντα 2030 προσφέρει μία εξαιρετική ευκαιρία σε όλους, και πρωτίστως στις Κυβερνήσεις μας, για να αλλάξουμε τις κοινωνίες μας, να επαναπροσδιορίσουμε τις οικονομίες μας και να βελτιώσουμε τον τρόπο που λειτουργούσαμε, έως σήμερα. Οι Στόχοι είναι τόσο αλληλένδετοι που απαιτούν μία πολύ πιο ολοκληρωμένη, συνεκτική και ισορροπημένη προσέγγιση όλων των τομέων πολιτικής, από το στάδιο του σχεδιασμού τους, έως τη φάση υλοποίησης. Και επιτρέψτε μου να πω, ότι οι διασυνδέσεις μεταξύ των Στόχων αντικατοπτρίζουν τη σύνθετη πλέον πραγματικότητα, στο πλαίσιο της οποίας κανένας Στόχος δεν μπορεί να επιτευχθεί μεμονωμένα και συνεπώς όλοι οι Στόχοι πρέπει να αντιμετωπιστούν ως ισότιμοι.

2 Και για την Ελλάδα είναι πράγματι μια στρατηγική ευκαιρία να συνδυάσει τους στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης με το πρόγραμμα εξόδου από την κρίση, το αναπτυξιακό πρόγραμμα που δεσμευτήκαμε να καταθέσουμε και να υλοποιήσουμε, που δεσμευτήκαμε και απέναντι στην κοινωνία, αλλά και απέναντι στους θεσμούς και στην ΕΕ. Και η ευκαιρία γίνεται περιβαλλοντική και πολιτική πρόκληση θέτοντας το στόχο συνδυασμού του προγράμματος Βιώσιμης Ανάπτυξης με το πρόγραμμα αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής, της κλιματικής κρίσης θα έλεγα με την υιοθέτηση στην πράξη των αποτελεσμάτων της COP 21. Και αυτή η πρόκληση και η πρόσκληση δεν αφορά μόνο την Ελλάδα, αφορά και την Ευρωπαϊκή πολιτική και στοχεύει σε ένα συνεκτικό πρόγραμμα για το Η χώρα μας είναι σταθερά προσηλωμένη στην επίτευξη ενός φιλόδοξου αποτελέσματος, με ένα καθολικό πρόγραμμα δράσης που θα αφορά όλα τα κράτη, θα προσεγγίζει τους στόχους της βιώσιμης ανάπτυξης και θα μειώνει τις ανισότητες, παγκόσμια και περιφερειακά. Γιατί είναι ξεκάθαρο ότι οι στόχοι ξεπερνούν την περιβαλλοντικό διάσταση, ξεπερνούν και την οικονομική και την κοινωνική, αναφέρονται στα βασικά και θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα και υπερβαίνουν τις εθνικές πολιτικές. Η ελληνική κυβέρνηση, όντας παρούσα στην υπογραφή της Συμφωνίας, αντιλαμβάνεται την ανάγκη άσκησης πολιτικών με ριζικά διαφορετική προσέγγιση, για να πετύχουμε τους στόχους της βιώσιμης ανάπτυξης. Και αυτό στη χώρα μας είναι περισσότερο αναγκαίο μετά την τελευταία 7ετία, εφόσον σε βασικούς δείκτες και άξονες της βιώσιμης ανάπτυξης έχουμε υστέρηση και μεγέθυνση της απόκλισης από τους στόχους. Οφείλουμε να διαπιστώσουμε ότι οι δημοσιονομικοί περιορισμοί και τα προγράμματα που εφαρμόστηκαν στη χώρα μας σε συμφωνία με τους δανειστές αύξησαν την απόκλιση σε κρίσιμους στόχους της βιώσιμης ανάπτυξης, όπως το ποσοστό απασχόλησης, το τμήμα του πληθυσμού που ζει σε συνθήκες φτώχειας, αλλά και δείκτες όπως οι επενδύσεις παγίου κεφαλαίου, το ποσοστό των δαπανών για έρευνα και ανάπτυξη, κλπ. Και αυτό οφείλει να απασχολήσει και την ΕΕ, το πώς δηλαδή οι δημοσιονομικές πολιτικές έρχονται σε αντίθεση εκ του αποτελέσματος- με τους στόχους βιωσιμότητας που η ίδια η ΕΕ δημιούργησε, στήριξε και προώθησε. Από τα παραπάνω προκύπτουν δύο συμπεράσματα : Η ανάγκη άμεσης ανάκτησης του χαμένου εδάφους για τη χώρα μας με την προώθηση της δίκαιης και βιώσιμης ανάπτυξης και η ανάληψη πολιτικών και περιβαλλοντικών πρωτοβουλιών σε επίπεδο πρώτα απ όλα της ΕΕ, ώστε οι διεθνείς πολιτικές και τα προγράμματα να ικανοποιούν και να υπηρετούν τους στόχους της Βιώσιμης Ανάπτυξης.

3 Για τη χώρα μας είναι ξεκάθαρο ότι η δίκαιη ανάπτυξη περιλαμβάνει την παραγωγική ανασυγκρότηση και την βιωσιμότητα, την αειφορία και έρχεται σε πλήρη συμφωνία με τους στόχους SDG, όπως είναι η εξάλειψη της φτώχιας, η βελτίωση της διατροφής, η προώθηση της ευημερίας με στήριξη των ευαίσθητων κοινωνικών ομάδων, η εξασφάλιση της πρόσβασης στην υγεία και στην εκπαίδευση, η παραγωγική εργασία, η βιώσιμη εκβιομηχάνιση, η μείωση της ανισότητας, οι βιώσιμες πόλεις, η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, η προστασία και η βιώσιμη χρήση της οικοσυστημάτων κλπ. Στο σημείο αυτό θα ήθελα να αναφερθώ εν συντομία στα θέματα του Υπουργείου μας, το οποίο εκτιμώ πως αποτελεί τον φορέα με τον μεγαλύτερο αριθμό Στόχων σε θέματα αρμοδιότητάς του. Από πλευράς μας έχουμε ήδη έχουμε θέσει αρχικές προτεραιότητες, έχουμε εκπονήσει μία εσωτερική διαδικασία «χαρτογράφησης» (mapping) για την ιεράρχηση των υπο-στόχων, την καταγραφή δράσεων για την επίτευξή τους σε ένα συνεκτικό πλαίσιο συντονισμού των πολιτικών. Επιτρέψτε μου να αναφερθώ ενδεικτικά, μεταξύ άλλων, σε ορισμένα θέματα «οριζόντιας» πολιτικής στα οποία αποδίδουμε ιδιαίτερη έμφαση και σχετίζονται και με τις συζητήσεις του σημερινού Συνεδρίου: (α) η κυκλική οικονομία και η προώθηση των βιώσιμων προτύπων παραγωγής και κατανάλωσης (SDG 8,9,12): Η προώθηση τέτοιου είδους πολιτικών προσφέρουν «win-win-win» λύσεις, εκμοντερνίζοντας τις οικονομίες μας, προσφέροντας νέες θέσεις εργασίας και παράλληλα μειώνοντας τις αρνητικές επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον. Στο πλαίσιο αυτό, μέσω της εφαρμογής του νέου Εθνικού Σχεδιασμού Διαχείρισης Αποβλήτων και του Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων (2015), προωθείται, ιεραρχικά, η πρόληψη παραγωγής αποβλήτων, η επαναχρησιμοποίηση αποβλήτων, η ανακύκλωση, και τέλος, η ανάκτηση, μέσω εργαλείων όπως η προδιαλογή των βιοαποβλήτων και η αναβάθμιση της ποιότητας και του εύρους της ανακύκλωσης μέσω της διαλογής στην πηγή. Παράλληλα, προωθείται ο εκσυγχρονισμός τους θεσμικού πλαισίου της ανακύκλωσης, μέτρα που αφορούν την αγορά, όπως η οδηγία για την πλαστική σακούλα, αλλά και μέτρα για την βιομηχανική συμβίωση που θα στηριχτούν στο νέο σχεδιασμό για τη διαχείριση των επικινδύνων αποβλήτων.

4 Επίσης, προωθούνται εργαλεία όπως το Οικολογικό Σήμα (Eco-label), το Σύστημα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης και Ελέγχου (EMAS) της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς επίσης οι Πράσινες Δημόσιες Συμβάσεις. (β) η προσαρμογή στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής (SDGs 13, 15, 2, 6, κά) που αφορά στον δεύτερο «πυλώνα» του προβλήματος του φαινομένου του θερμοκηπίου, αφού μαζί με τον μετριασμό (mitigation) των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου, πρέπει παράλληλα να υπάρχει μια διαδικασία προσαρμογής (adaptation) στις δυσμενείς επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής που δεν μπορούν να αποφευχθούν. Το ζήτημα της προσαρμογής είναι άκρως οριζόντιο και σχετίζεται σαφώς και με τη βιωσιμότητα των οικοσυστημάτων, αλλά και με τη διαχείριση των υδατικών πόρων. Στην Ελλάδα, φέτος, υιοθετήσαμε την πρώτη Εθνική Στρατηγική για την Προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, ενώ θα ακολουθήσει η σύνταξη σχεδίων προσαρμογής από όλες τις Περιφέρειες της χώρας. Παράλληλα, προβλέπεται η σύσταση Συμβουλίου για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή, με ευρεία συμμετοχή και Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων. Σχεδιάζεται επίσης ένας ειδικός Μηχανισμός Παρατηρητηρίου για την παρακολούθηση, επιστημονική υποστήριξη και σύγκριση - μέσω κατάλληλων δεικτών - των αποτελεσμάτων των περιφερειακών σχεδίων προσαρμογής, ώστε να ενισχυθεί η αποτελεσματικότητα της διαδικασίας προσαρμογής και να καταστεί αποδοτικότερος ο συντονισμός από πλευράς του Υπουργείου. (γ) η ολοκληρωμένη διαχείριση των υδατικών πόρων της χώρας, με επίκεντρο τον άνθρωπο, αλλά και με σεβασμό στο φυσικό περιβάλλον (SDGs 6): Έχουμε ήδη ξεκινήσει τις διαδικασίες του δεύτερου κύκλου εφαρμογής της Οδηγίας Πλαισίου για τα ύδατα με τη δημόσια διαβούλευση για την 1 η Αναθεώρηση των Σχεδίων Διαχείρισης Λεκανών Απορροή Ποταμών, ενώ παράλληλα ενισχύουμε περαιτέρω τη διακρατική μας συνεργασία για την προώθηση των θεμάτων διαχείρισης των διεθνών διαμοιρασμένων ποταμών της χώρας. Σε πρακτικό επίπεδο εκτιμούμε ότι πολύ χρήσιμο σημείο αναφοράς θα αποτελέσει πλέον για εμάς η Ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που κυκλοφόρησε πριν από λίγες ημέρες, στις 22 Νοεμβρίου, με τίτλο «Επόμενα Βήματα για ένα Βιώσιμο ευρωπαϊκό Μέλλον: Η Ευρωπαϊκή δράση προς την Αειφορία».

5 Τέλος, σε επίπεδο δομών, επανεργοποιήσαμε φορείς όπως το Εθνικό Κέντρο Περιβάλλοντος και Αειφόρου Ανάπτυξης (ΕΚΠΑΑ) που μπορούν να συμβάλουν στην γενικότερη προσπάθεια. Αξιότιμοι σύνεδροι, Κυρίες και κύριοι, Το στοίχημα της επίτευξης των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης, δεν αποτελεί υπόθεση ενός φορέα, ενός Υπουργείου, ξεπερνάει τις τομεακές πολιτικές. Οφείλουμε να εξασφαλίσουμε τη συνοχή όλων των τομεακών πολιτικών τους και την κοινή στόχευσή τους στην επίτευξη της βιώσιμης ανάπτυξης. Επίσης, το στοίχημα της επίτευξης των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης, δεν αποτελεί υπόθεση μίας Κυβέρνησης. Οφείλουμε να μεταρρυθμίσουμε τον τρόπο που δομείται η οικονομία μας, τον τρόπο που παράγει και καταναλώνει, τον τρόπο που ζει. Όπως και πολλά ζητήματα διακυβέρνησης, της Δημόσιας Διοίκησης και της κοινωνίας των πολιτών. Οι μηχανισμοί μας θα πρέπει να έχουν αντοχή και συνέχεια στο χρόνο ενώ, παράλληλα, θα πρέπει να εξασφαλίζουν την ενεργό εμπλοκή και διαβούλευση, την ουσιαστική συμμετοχή όλων των κοινωνικών εταίρων, των φορέων και του ιδιωτικού τομέα. Σας ευχαριστώ πολύ.

Σχετικά έγγραφα

Η Ατζέντα 2030 για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη και το εθνικό πλαίσιο εφαρμογής

Η Ατζέντα 2030 για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη και το εθνικό πλαίσιο εφαρμογής Η Ατζέντα 2030 Η Ατζέντα 2030 για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη, οι σχετικοί με αυτήν 17 Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ) & 169 υποστόχοι υιοθετήθηκαν