Ένα μπαούλο γεμάτο...ιστορία

Ένα μπαούλο γεμάτο...ιστορία ΒΑΛΚΑΝΙΚΙ ΠΛΕΜΙ 1912-1913 ΦΥΛΛΑΔΙ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Ναυτικό Μουσείο της Ελλάδος Πειραιάς 2012 Η εικονογράφηση του φυλλαδίου βασίστηκε αποκλειστικά στις συλλογές του Ναυτικού Μουσείου της Ελλάδος.

ΒΑΛΚΑΝΙΚΙ ΠΛΕΜΙ Η Ελλάδα στη Συμμαχία Τον κτώβριο του 1912 τέσσερα βαλκανικά κράτη, η Ελλάδα, ησερβία, το Μαυροβούνιο και η Βουλγαρία, συμμάχησαν και κήρυξαν τον πόλεμο στην θωμανική Αυτοκρατορία με σκοπό την απελευθέρωση των περιοχών της Βαλκανικής που κατοικούνταν από λαούς των τεσσάρων χωρών. Η ένταξη της Ελλλάδας στη βαλκανική συμμαχία φέρει την προσωπική σφραγίδα του έλληνα πρωθυπουργού Ελευθερίου Βενιζέλου. Μπροστά στις συνθήκες που διαμορφώνονταν στα Βαλκάνια και απέναντι στον κίνδυνο η Ελλάδα να βρεθεί απομονωμένη ο έλληνας πρωθυπουργός πήρε την απόφαση να προχωρήσει σε συμμαχία με τα βαλκανικά κράτη. O απόπλους του Ελληνικού Στόλου από τον όρμο του Φαλήρου την 5η Oκτωβρίου του 1912. Φωτογραφία Α. Γαζιάδη. ι πολεμικές επιχειρήσεις που ακολούθησαν τόσο στη στεριά όσο και στη θάλασσα ήταν σκληρές. ελληνικός στρατός απελευθέρωσε εδάφη της Μακεδονίας και της Ηπείρου ενώ την ίδια στιγμή ο ελληνικός στόλος απελευθέρωσε τα νησιά του Β.Α. Αιγαίου και κατόρθωσε να επιβάλλει την κυριαρχία του στο Αιγαίο. Σημαντική ήταν η υποστήριξη του στόλου στις επιχειρήσεις της ξηράς κυρίως εκείνες που γίνονταν κοντά στις ακτές. Ελευθέριος Βενιζέλος (1864-1936). ελληνικός στόλος εν πλω.

Παύλος Κουντουριώτης (1855-1935) υποναύαρχος Παύλος Κουντουριώτης υπήρξε ο Αρχηγός του ελληνικού στόλου στο Αιγαίο κατά τους Βαλκανικούς πολέμους. Χάρη στην αποφασιστικότητά του και την τόλμη του ο Π. Κουντουριώτης οδήγησε τον ελληνικό στόλο στις νικηφόρες ναυμαχίες της Έλλης (3 Δεκεμβρίου 1912) και Λήμνου (5 Ιανουαρίου 1913), που εξασφάλισαν για την Ελλάδα την κυριαρχία του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου. Από τα τέσσερα κράτη μόνο η Ελλάδα διέθετε πολεμικό ναυτικό. Τον ελληνικό στόλο αποτελούσαν κυρίως θωρηκτά, αντιτορπιλικά, τορπιλοβόλα, κανονιοφόροι, ατμομυοδρόμωνες καθώς και πλήθος επίτακτων εμπορικών. Κατά τη διάρκεια του πολέμου προστέθηκε στον στόλο και το πρώτο ελληνικό υποβρύχιο Δελφίν. Το θωρηκτό Αβέρωφ". Φωτογραφία Α. Γαζιάδη. Nαυαρχίδα του στόλου ήταν το θωρηκτό Αβέρωφ, το πιο σύγχρονο πλοίο των Βαλκανικών Πολέμων, πάνω στο οποίο επέβαινε ο Αρχηγός του Στόλου, ο υποναύαρχος Παύλος Κουντουριώτης. O υποναύαρχος Παύλος Κουντουριώτης.

ΝΑΥΤΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ι απελευθερώσεις ι πρώτες ελληνικές επιτυχίες Διάφορα κατορθώματα κατάφεραν να ανυψώσουν το ηθικό των Ελλήνων, μεταξύ τωνοποίωνκαιο τορπιλισμός του τουρκικού θωρηκτού Φετχί-Μπουλέντ. Τη νύχτα της 18ης κτωβρίου 1912 ο κυβερνήτης του τορπιλοβόλου 11, Νικόλαος Βότσης, εισέπλευσε στο τουρκοκρατούμενο λιμάνι της Θεσσαλονίκης με βοήθεια δύο πλοηγών και βύθισε το θωρηκτό. Στις 5 κτωβρίου του 1912, ο Στόλος είχε συγκεντρωθεί στο Φάληρο έτοιμος για τον απόπλου. Έγινε πανηγυρική τελετή με δέηση υπέρ της νίκης, εκφωνήθηκαν λόγοι από τους επισήμους και έγινε επιθεώρηση του Στόλου πριν αναχωρήσει. Το πλήρωμα του Θ/Κ Αβέρωφ συγκεντρωμένο στην πρύμνη λίγο πριν τον απόπλου του στόλου. Φωτογραφία Α. Γαζιάδη. Μετά από 3 ημέρες, ο Στόλος καταλαμβάνει αναίμακτα τη Λήμνο και έκτοτε χρησιμοποιεί το Λιμάνι του Μούδρου ως ορμητήριο και βάση. Αρχηγός επέλεξε το συγκεκριμένο σημείο γιατί ήταν κοντά στα Στενά και το λιμάνι του ήταν μεγάλο και ασφαλές. ι κάτοικοι του Μούδρου υποδέχονται τις πρώτες λέμβους από τα πολεμικά πλοία. Λαϊκή λιθογραφία που αναπαριστά το γεγονός.

Από τον κτώβριο έως και τον Δεκέμβριο απελευθερώθηκαν ακόμα από τις ελληνικές δυνάμεις η Θάσος, ο Άγιος Ευστράτιος, η Ίμβρος, η Σαμοθράκη, τα Ψαρά, η Τένεδος, η Ικαρία, η ΛέσβοςκαιηΧίος. Την 1η Μαρτίου1913 οι ελληνικές δυνάμεις αποβιβάστηκαν στη Σάμο. Νικόλαος Ρίτσος (1887-1912) Ανθυποπλοίαρχος Νικόλαος Ρίτσος σκοτώθηκε στις επιχειρήσεις καταλήψης της Χίου. Η στολή, το ξίφος, το ματωμένο μαντήλι του καθώς και λάφυρα που είχε αποκτήσει ο Έλληνας αξιωματικός από τον πόλεμο φυλλάσονται και εκτίθενται στο Ναυτικό Μουσείο της Ελλάδος. ελληνικός στόλος στη Μυτιλήνη την ημέρα της απελευθέρωσης. Επίσης, μεγάλη ήταν η συμβολή του Ναυτικού στην απελευθέρωση της Πρέβεζας. Ανθυποπλοίαρχος Ν. Ρίτσος. Αποβίβαση Ελλήνων στρατιωτών στην Πρέβεζα κατά τις επιχειρήσεις απελευθέρωσης της πόλης. ι απελευθερώσεις των νησιών έγιναν αναίμακτα εκτός από την περίπτωση της Χίου. ι συγκρούσεις ήταν σφοδρές και στοίχησαν στον ελληνικό στρατό και ναυτικό 36 νεκρούς και 166 τραυματίες.

ι ναυμαχίες Το αποκορύφωμα των ναυτικών επιχειρήσεων ήταν οι δύο ναυμαχίες: Η ναυμαχία που έγινε κοντά στο Ακρωτήριο της Έλλης το πρωινό της 3ης Δεκεμβρίου του 1912, είναι η πρώτη μεγάλη ναυτική νίκη του ελληνικού στόλου κατά τους βαλκανικούς πολέμους. τουρκικός στόλος είχε επιχειρήσει έξοδο στο Αιγαίο. ι κινήσεις του έγιναν έγκαιρα αντιληπτές από τους Έλληνες. «...Το καραβάκι μας είναι αθάνατο και δοξασμένο έπρεπε να ησουν μέσα αγαπητέ Μήτσο να θαυμάσης το μεγαλείον της Ναυμαχίας...» Η ναυμαχία της Έλλης. Ελαιογραφία Βασίλειου Χατζή. Απόσπασμα προσωπικής επιστολής μέλους πληρώματος. Σε ποιο πλοίο αναφέρεται η επιστολή; Η ναυαρχίδα του ελληνικού στόλου Γ. Αβέρωφ έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο στην καταδίωξη των τουρκικών πλοίων, τα οποία ύστερα από σύντομη ναυμαχία μίας ώρας τράπηκαν σε φυγή προς τα Στενά του Ελλησπόντου. Ήταν τόσο μικρή η διάρκεια της ναυμαχίας και απότομος ο τερματισμός της, με την φυγή του εχθρικού στόλου, που σύμφωνα με την αφήγηση του κυβερνήτη του θωρηκτού Σοφοκλή Δούσμανη, ο Κουντουριώτης γύρισε και του είπε: Έ, καιτώρατιεκάμαμε;- Να! τους ενικήσαμε! Δεν βλέπετε που μπαίνουν του απαντώ.

Ναυμαχία της Λήμνου. Λίγες ημέρες αργότερα, στις 5 Ιανουαρίου 1913, ο Ελληνικός Στόλος έρχεται αντιμέτωπος για μια ακόμη φορά με τον Τουρκικό και με το Θ/Κ ΑΒΕΡΩΦ σε πρωταγωνιστικό ρόλο κατόρθωσε να του προκαλέσει σοβαρές ζημιές και να τον αναγκάσει σε υπαναχώρηση στα Στενά. Προτομή Π. Κουντουριώτη. Έργο Θ. Θωμόπουλου. Η ναυμαχία της Λήμνου. Υδατογραφία Κων/νου Αλεξανδρή. «...Φανητε λέοντες...» Η έκβαση της ναυμαχίας της Λήμνου ολοκλήρωσε το έργο της Ναυμαχίας της Έλλης, εξασφαλίζοντας για την Ελλάδα και τους συμμάχους της την κυριαρχία στο Αιγαίο. πρότρεψε ο ναύαρχος Παύλος Κουντουριώτης τα πληρώματα των πλοίων του πριν την ναυμαχία της Λήμνου. Το Θ/Κ "Αβέρωφ" καταδιώκει τα τουρκικά πολεμικά προς τα Στενά.

Το πλήρωμα ενός πολεμικού πλοίου κυβερνήτης: υπεύθυνος για τη διακυβέρνηση του πλοίου και για την πολεμική του δράση. ύπαρχος: ο δεύτερος στην ιεραρχία του πλοίου. Άμεσος βοηθός του κυβερνήτη και υπεύθυνος για την ορθή τήρηση του προγράμματος υπηρεσίας του καραβιού. ι αξιωματικοί: υπεύθυνοι για τη διαχείριση των λειτουργιών του πλοίου. ι ειδικότητές τους είναι: η ναυτιλία το πυροβολικό οι μηχανές οι επικοινωνίες η οικονομική διαχείριση του πλοίου ι υπαξιωματικοί: οι βοηθοί των αξιωματικών. του θωρηκτού Γ. Αβέρωφ. Παρατήρησε τη φωτογραφία και συμπλήρωσε τη λεζάντα της. Αξιωματικοί στο κατάστρωμα του θωρηκτού Αβέρωφ.

ι υπαξιωματικοί: οι βοηθοί των αξιωματικών. ι ναύτες: κάθε ναύτης είχε τη δική του ειδικότητα. Ήταν οι: ι θερμαστές του θωρηκτού «Αβέρωφ». Θερμαστές: τροφοδοτούσαν με κάρβουνο τους λέβητες του πλοίου. Μηχανικοί: υπεύθυνοι για την καλή λειτουργία των μηχανών. Πυροβολητές: χειρίζονταν τα πυροβόλα του πλοίου. Σηματωροί: έστελναν και λάμβαναν σήματα με σημαίες στα άλλα πλοία του στόλου. Τηλεγραφητές: λάμβαναν και έστελναν μηνύματα με τον τηλέγραφο. Εσχαρείς: μαγείρευαν για το πλήρωμα. Μεταφορά τροφίμων σε πλοία του στόλου. Αρμενιστές: χειρίζονταν το πηδάλιο, τις άγκυρες, τα σωσίβια και τα σκοινιά του πλοίου.

Ύψωσε την ελληνική σημαία στα νησιά που απελευθέρωσαν οι Έλληνες κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους.

Να επιλέξεις τη σωστή απάντηση 1.Στις αρχές του κτωβρίου του 1912 τέσσερα βαλκανικά κράτη απαρτίζουν την Τετραπλή Συμμαχία και κηρύττουν τον πόλεμο στην θωμανική Αυτοκρατορία. Αυτά ήταν Α. Αγγλία, Γαλλία, Ρωσία, Ελλάδα Β. Γερμανία, Αυστρία, Αγγλία, Ελλάδα Γ. Σερβία, Μαυροβούνιο, Ελλάδα, Ρουμανία Δ. Ελλάδα, Βουλγαρία, Σερβία, Μαυροβούνιο 2. Αρχηγός του Στόλου κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους επέβαινε της Ναυαρχίδας «Γ. Αβέρωφ». Ήταν ο. Α. Ελευθέριος Βενιζέλος Β. Παύλος Κουντουριώτης Γ. Σοφοκλής Δούσμανης Δ. Νικόλαος Στράτος 3.Τρεις ημέρες μετά τον απόπλου από το Φάληρο, ο Στόλος καταλαμβάνει αναίμακτα την και εγκαθιστά εκεί τη βάση του. Λαϊκή λιθογραφία που απεικονίζει τους πρωταγωνιστές της τετραπλής βαλκανικής συμμαχίας. Α. Εύβοια Β. Λήμνο Γ. Λέσβο Δ. Χίο 4. Βασίλειος Χατζής έζησε από κοντά τις δύο μεγάλες ναυμαχίες, της Έλλης και της Λήμνου. Στη συνέχεια τις απαθανάτισε μέσα από την τέχνη της/του Α. Θεάτρου Β. Λογοτεχνίας Γ. Ζωγραφικής Δ. Γλυπτικής

Λαϊκή τέχνη ι επιτυχίες τόσο του Ναυτικού όσο και του Στρατού προκαλούν ενθουσιασμό στο λαό και εμπνέουν τους λαϊκούς ζωγράφους, ώστε να αποτυπώνουν τα κατορθώματα των Ελλήνων κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους.

Διάλεξε ένα γεγονός που σε εντυπωσίασε και προσπάθησε να το «ζωντανέψεις» με τα χρώματά σου

Σ Τ Α Υ Ρ Λ Ε Ξ ΡΙΖΝΤΙΑ Ηναυμαχίατης..που έγινε μεταξύ των Ελλήνων και των Τούρκων στις 5/1/1913 σφράγισε την κυριαρχία των Ελλήνων στο Αιγαίο. Πρωθυπουργός της Ελλάδας κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους. Ναυαρχίδα του ελληνικού στόλου κατά τους πολέμους 1912-1913. Ναυμαχία μεταξύ του ελληνικού και τουρκικού στόλου που έλαβε χώρα στις 3 Δεκεμβρίου 1912. Κυβερνήτης του θρυλικού «Αβέρωφ» κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους. ΚΑΘΕΤΑ Αρχηγός του ελληνικού στόλου κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους. Κυβερνήτης του ηρωικού τορπιλοβόλου «11» που βύθισε το θωρηκτό «Φετχί Μπουλέντ» στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης τον κτώβριο του 1912. Υποβρύχιο του ελληνικού στόλου, το πρώτο, παγκοσμίως, που επιχείρησε τορπιλική επίθεση εναντίον πλοίου.

Τύπος της εποχής Είσαι πολεμικός ανταποκριτής του περιοδικού «Εικονογραφημένη» Γράψε ένα σύντομο άρθρο ενημερώνοντας τους αναγνώστες σου για τη νικηφόρα για τους Έλληνες ναυμαχία της Έλλης.....

Βρες τις αντιστοιχίες... Ναυμαχία Σύρου Κατάληψη Λονδίνου Συνθήκη Μυτιλήνης Βομβαρδισμός Έλλης 18 κτωβρίου 1912 Ναυμαχία Έλλης 3 Δεκεμβρίου 1912 Κήρυξη Βαλκανικών πολέμων ΗΜοίρατωνθωρηκτών εν πλω. 5 Ιανουαρίου 1913 Ναυμαχία Λήμνου 5 κτωβρίου 1912 Τορπιλισμός «Φετχί-Μπουλέντ»

ΒΑΛΚΑΝΙΚΙ ΠΛΕΜΙ 1912-1913 Χ Ρ Ν Λ Γ Ι 5 κτωβρίου 1912 Έναρξη του Α Βαλκανικού Πολέμου. Απόπλους του ελληνικού στόλου από το Φάληρο. 5 κτωβρίου 1912 Κατάληψη της Λήμνου και εγκατάσταση του της βάσης του ελληνικού στόλου στον όρμο του Μούδρου. 18 κτωβρίου 1912 Το τορπιλοβόλο «11» βυθίζει το τουρκικό θωρηκτό «Φετχί-Μπουλέντ» στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης. 18 κτωβρίου 1912 Απελευθέρωση των νήσων Θάσου, Ίμβρου και Αγίου Ευστρατίου. 19 κτωβρίου 1912 Απελευθέρωση της νήσου Σαμοθράκης. 21 κτωβρίου 1912 Απελευθέρωση της Πρέβεζας 22 κτωβρίου 1912 Απελευθέρωση της νήσου Ψαρά 24 κτωβρίου 1912 Απελευθέρωση της νήσου Τενέδου. 2 Νοεμβρίου 1912 ελληνικός στόλος διώχνει τις τουρκικές δυνάμεις από το Άγιο Όρος.

ΒΑΛΚΑΝΙΚΙ ΠΛΕΜΙ 1912-1913 4 Νοεμβρίου 1912 Απελευθέρωση της νήσου Ικαρίας. Χ Ρ Ν Λ Γ Ι 7 Νοεμβρίου 1912 Τορπιλισμός της τουρκικής κανονιοφόρου «Τραπεζούντα» από το τορπιλοβόλο «14». 7 Νοεμβρίου- 8 Δεκεμβρίου 1912 10 Νοεμβρίου -21 Δεκεμβρίου 1912 Επιχειρήσεις απελευθέρωσης της νήσου Μυτιλήνης. Επιχειρήσεις απελευθέρωσης της νήσου Χίου. 3 Δεκεμβρίου 1912 Ναυμαχία της Έλλης. 9 Δεκεμβρίου 1912 Το υποβρύχιο «Δελφίν» εκετελεί την πρώτη επίθεση με τορπίλες από κατάδυση κατά του τουρκικού πολεμικού «Μετζητιέ». 2 Ιανουαρίου 1912 Βομβαρδισμός της Σύρου και του επίτακτου εμπορικού «Μακεδονία» που βρισκόταν στο λιμάνι. 5 Ιανουαρίου 1913 Ναυμαχία της Λήμνου. 2 Μαρτίου 1913 Τμήμα του ελληνικού στόλου αποβιβάζει δυνάμεις στη Σάμοκαικηρύσσειτηνένωση της νήσου με την Ελλάδα.

ΒΑΛΚΑΝΙΚΙ ΠΛΕΜΙ 1912-1913 17 Μαΐου 1913 Υπογραφή της συνθήκης ειρήνης του Λονδίνου Χ Ρ Ν Λ Γ Ι 16 Ιουνίου 1913 Έναρξη του Β Βαλκανικού Πολέμου. 26 Ιουνίου 1913 Τμήμα του Ελληνικού Στόλου αποβιβάζει δυνάμεις στην Καβάλα και απελευθερώνει την πόλη. 11 Ιουλίου 1913 Απελευθέρωση της Αλεξανδρούπολης. 28 Ιουλίου 1913 Υπογραφή της συνθήκης ειρήνης του Βουκουρεστίου. 1 Νοεμβρίου 1913 Υπογραφή της ελληνοτουρκικής συνθήκης των Αθηνών. Η επιστροφή του ελληνικού στόλου στο Φάληρο. 5.8.1913

Π Ρ Τ Ε Ι Ν Μ Ε Ν Ε Σ Δ Ρ Α Σ Τ Η Ρ Ι Τ Η Τ Ε Σ Γνώρισε τους ήρωες των Βαλκανικών καλύτερα. Διάλεξε έναν ήρωα, ψάξε για στοιχεία σε εγκυκλοπαίδειες, σε βιβλιοθήκες, στο internet και παρουσίασε τον στους συμμαθητές /φίλους σου. Επισκέψου: Το Θ/Κ ΑΒΕΡΩΦ, Τροκαντερό Π. Φάληρο, τηλ. 210 9836539 Το Εθνικό & Ιστορικό Μουσείο (κτίριο Παλαιάς Βουλής), Σταδίου 13, Αθήνα, τηλ: 210 32 37617 Το Πολεμικό Μουσείο, Ριζάρη 4, Αθήνα, τηλ: 210-7252974 Σέρφαρε στο διαδίκτυο: www.hmmuseum.gr www.parliament.gr/1912/html/mm.html www.elia.org.gr www.bsaverof.com www.ime.gr www.warmuseum.gr Διάλεξε ένα γεγονός (ναυμαχία, μιαμέραπάνωσεένα πολεμικό πλοίο κ.τλ.) και δραματοποίησέ το με τους συμμαθητές/φίλους σου.

ΝΑΥΤΙΚ ΜΥΣΕΙ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΣ Δ/νση: Ακτή Θεμιστοκλέους 185 37 ΠΕΙΡΑΙΑΣ Στοιχεία επικοινωνίας: Τηλ.:210 45 16 264, 210 4516822 E-mail: nme@ath.forthnet.gr Web-site:www.hmmuseum.gr