«Νόμιμες» οι υπερβάσεις με πρόστιμο 5% έως 15% - Δυνατότητα εξαίρεσης από την κατεδάφιση για 40 χρόνια για σοφίτες, πλέιρουμ, πατάρια. ΚΛΙΜΑΚΩΤ Ο κόστος από 5% έως 15% επί της τιμής ζώνης της περιοχής θα έχει το «ειδικό πρόστιμο διατήρησης» που θα κληθούν να καταβάλουν οι ιδιοκτήτες, προκειμένου να «νομιμοποιήσουν» για τα επόμενα 40 χρόνια τους ημιυπαίθριους χώρους τους αλλά και όλες τις αυθαίρετες υπερβάσεις (υπόγεια, ισόγεια, πατάρια, σοφίτες, πιλοτές), σύμφωνα με το νομοσχέδιο του Yπουργείου Περιβάλλοντος, το οποίο αναμένεται να κατατεθεί στη Bουλή την ερχόμενη Δευτέρα. «Νόμιμες» οι υπερβάσεις με πρόστιμο 5% έως 15% - Δυνατότητα εξαίρεσης από την κατεδάφιση για 40 χρόνια για σοφίτες, πλέιρουμ, πατάρια. ΚΛΙΜΑΚΩΤΟ κόστος από 5% έως 15% επί της τιμής ζώνης της περιοχής θα έχει το «ειδικό πρόστιμο διατήρησης» που θα κληθούν να καταβάλουν οι ιδιοκτήτες, προκειμένου να «νομιμοποιήσουν» για τα επόμενα 40 χρόνια τους ημιυπαίθριους χώρους τους αλλά και όλες τις αυθαίρετες υπερβάσεις (υπόγεια, ισόγεια, πατάρια, σοφίτες, πιλοτές), σύμφωνα με το νομοσχέδιο του Yπουργείου Περιβάλλοντος, το οποίο αναμένεται να κατατεθεί στη Bουλή την ερχόμενη Δευτέρα. Οι ρυθμίσεις αφορούν όλες τις αλλαγές χρήσης που βρίσκονται εντός του περιγράμματος του όγκου του κτιρίου, ενώ στις διατάξεις του νομοσχεδίου δεν υπάγονται τα εκτός σχεδίου ακίνητα, τα οποία βρίσκονται σε ρέματα, βιοτόπους, σε παραλιακά δημόσια κτήματα, σε αρχαιολογικούς χώρους, σε δάση, σε δασικές και αναδασωτέες εκτάσεις, λόγω της μεγάλης περιβαλλοντικής επιβάρυνσης. Η διαφοροποίηση στα πρόστιμα που επιβάλλονται γίνεται με βάση τον διαχωρισμό του κτιρίου: πρώτη κατοικία, δευτερεύουσα, παραθεριστική και των λοιπών κτιρίων επαγγελματικές, παραγωγικές ή άλλες χρήσεις, όπως και με βάση το συνολικό εμβαδό των αυθαιρεσιών και σύμφωνα με τη βλάβη που έχει επέλθει στο περιβάλλον. Η καταβολή του ποσού θα γίνεται είτε εφάπαξ, με μια έκπτωση περίπου 10%, είτε σε έξι δόσεις, ενώ παράλληλα με το πρόστιμο θα υπάρξει παράβολο 250 ευρώ για κάθε ημιυπαίθριο χώρο και 350 ευρώ για τους υπόλοιπους χώρους, το οποίο θα αφαιρείται από το τελικό ποσό της ρύθμισης. Το πρόστιμο, αφού γίνει ο έλεγχος του φακέλου, θα μπορεί να πληρωθεί από τους ιδιοκτήτες σε διάστημα 18 μηνών. Τα τετραγωνικά μέτρα του δηλωμένου αυθαίρετου θα προσμετρώνται σε όλες τις φορολογικές κλίμακες (ΕΤΑΚ, μεταβίβαση, εφορία), με αποτέλεσμα η οικονομική επιβάρυνση του ιδιοκτήτη να αυξάνεται ανάλογα. Ωστόσο, σε πολεοδομικό επίπεδο δεν προσμετρώνται πια οι υπόγειοι χώροι στάθμευσης στον συντελεστή δόμησης και καταργείται η βύθιση των υπογείων. Στο μέτρο μπορούν να συμμετάσχουν όσοι εντάχθηκαν στις αντίστοιχες ρυθμίσεις Σουφλιά χωρίς επιπλέον χρηματική καταβολή, ωστόσο εάν ο υπολογισμός του νέου αντιτίμου είναι μικρότερος δεν δικαιούνται επιστροφή χρημάτων. Την ίδια στιγμή καθίσταται υποχρεωτική η τήρηση «ταυτότητας» κτιρίων, χωρίς την οποία δεν θα επιτρέπεται η έκδοση οικοδομικής άδειας κατασκευής ή η μεταβίβαση, ενώ μέσα σε μία πενταετία αναμένεται να ελεγχθούν όλα τα κτίρια, μέσω των ενεργειακών επιθεωρητών. Στο νομοσχέδιο προβλέπεται επίσης η δημιουργία «πράσινου ταμείου» στο οποίο θα καταλήγουν τα «πρόστιμα» που θα κληθούν να πληρώσουν οι ιδιοκτήτες και που θα προωθηθούν για τη χρηματοδότηση δημιουργίας χώρων πρασίνου και αναπλάσεων στις περιοχές όπου βρίσκονται τα ακίνητα με τους παράνομους ημιυπαίθριους. Νέες οικοδομές Οι ημιυπαίθριοι χώροι στα νέα κτίρια θα καλύπτουν το 15% με ελεύθερη κατανομή, ενώ αυξήθηκε η μέγιστη διάστασή τους σε 2,5Χ2,5 μέτρα. Το Yπουργείο Περιβάλλοντος προχωρεί ακόμη στην κατάργηση των διατάξεων Σουφλιά για την απόσταση του υπογείου από τον εξωτερικό χώρο (διατηρείται το 1,5 μέτρο), ενώ δεν θα ισχύσει και η διάταξη που αφορά την προσμέτρηση των γκαράζ στον συντελεστή δόμησης. Eλεγχοι και κυρώσεις Μετά την παρέλευση του οκταμήνου κατά το οποίο μπορούν να δηλωθούν οι οικοδομικές τους αυθαιρεσίες θα ακολουθήσει εντατικός και διαρκής έλεγχος από τους ενεργειακούς επιθεωρητές. Στο πλαίσιο αυτό επαναφέρεται σε ισχύ η ρύθμιση του ν. 3212/2003 για διενέργεια ελέγχων σε ποσοστό 10% των
οικοδομικών αδειών που εκδόθηκαν το προηγούμενο έτος από τις πολεοδομικές υπηρεσίες και σε ποσοστό 2% από το Σώμα Ελεγκτών Επιθεωρητών Δημόσιας Διοίκησης. Οι χώροι για τους οποίους δεν θα περατωθεί η διαδικασία «διατήρησης» θα υπάγονται στις διατάξεις περί αυθαιρέτων. Δηλαδή θα επιβάλλεται στους ιδιοκτήτες πρόστιμο ανέγερσης ίσο με το 30% της αξίας του αυθαιρέτου με βάση την τιμή ζώνης που ισχύει στην περιοχή του ακινήτου όπως αυτό θα ισχύει κατά τον χρόνο που θα διαπιστώνεται η παράβαση. Παράλληλα θα επιβάλλεται περαιτέρω πρόστιμο διατήρησης 5% της αξίας του αυθαιρέτου με βάση την τιμή ζώνης για κάθε χρόνο από την ανέγερση μέχρι την κατεδάφιση ή την έκδοση ή την αναθεώρηση οικοδομικής άδειας. Τ αυτότητα κτιρίου Η «ταυτότητα του κτιρίου» θα τηρείται υποχρεωτικά σε κάθε κτίριο και θα φέρει όλα τα απαραίτητα στοιχεία, σχέδια και ελέγχους για τη λειτουργία του καθώς και κινούμενο οπτικό ψηφιοποιημένο υλικό του κτιρίου, που θα αναγράφεται η ημερομηνία ελέγχου. Οι έλεγχοι θα γίνονται περιοδικά από μηχανικούς και θα κοινοποιούνται στα αρμόδια πολεοδομικά γραφεία και στο ηλεκτρονικό Μητρώο του Υπουργείου Περιβάλλοντος. Για τα νέα κτίρια η ταυτότητα του κτιρίου θα ξεκινά πριν από την ολοκλήρωση της κατασκευής, από τους επιβλέποντες μηχανικούς. Για το ίδιο θέμα η Εφημερίδα «Κέρδος» Γράφει: Πώς θα νομιμοποιήσετε τους ημιυπαίθριους «Πράσινο» κλιμακωτό πρόστιμο, που θα κυμαίνεται από 5% έως 15% ανάλογα με την τιμή ζώνης και το εμβαδόν του ημιυπαίθριου που έχει κλειστεί παράνομα ή άλλου χώρου, που έχει αλλάξει χρήση, θα πληρώνουν οι ιδιοκτήτες τους, προκειμένου να διατηρήσουν τους χώρους αυτούς για τα επόμενα 40 χρόνια. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι οι χώροι που κλείστηκαν παράνομα να βρίσκονται εντός του νόμιμου κτιριακού όγκου. Οι πολίτες που θα σπεύσουν να κάνουν δήλωση, θα μπορούν να διατηρήσουν το παράνομο κτίσμα, χωρίς, ωστόσο, να νομιμοποιείται. Τα πρόστιμα θα καταβάλλονται είτε εφάπαξ με έκπτωση 10% είτε σε έξι δόσεις για διάστημα 18 μηνών. Αυτό προβλέπεται στη ρύθμιση που παρουσίασε χθες στο Υπουργικό Συμβούλιο η υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής κυρία Τίνα Μπιρμπίλη, ρύθμιση, με βάση την οποία θα επιβάλλεται διαφορετικός συντελεστής για το πρόστιμο ανάλογα με το είδος της νέας χρήσης, το μέγεθος του χώρου που άλλαξε χρήση, καθώς και αν αυτός βρίσκεται εντός ή εκτός σχεδίου πόλεως. Τ Ο ΥΨΟΣ Τ ΟΥ ΠΡΟΣΤ ΙΜΟΥ Συγκεκριμένα, το πρόστιμο θα κυμαίνεται από 5% έως 9% επί της τιμής ζώνης για τα ακίνητα πρώτης κατοικίας που βρίσκονται εντός σχεδίου ή εντός ορίων οικισμών και από 6% έως 10% για τις εκτός σχεδίου κατοικίες. Επίσης, προβλέπονται πρόστιμα από 6% έως 11% για λοιπά ακίνητα κατοικίας και από 7,5% έως 13,5% σε ακίνητα άλλης χρήσης και όχι κατοικίας σε εντός σχεδίου περιοχές, καθώς και πρόστιμα από 7,2% έως 12% και από 9% έως 15% σε αντίστοιχες περιπτώσεις εκτός σχεδίου. Για παράδειγμα, στην περίπτωση ημιυπαίθριου εμβαδού 25 τετραγωνικών μέτρων σε πρώτη κατοικία με τιμή ζώνης 450 ευρώ το πρόστιμο θα φτάσει τα 675 ευρώ έναντι 1.125 ευρώ, που θα πλήρωνε ο ιδιοκτήτης με τη ρύθμιση Σουφλιά. Σε ημιυπαίθριο εμβαδού 60 τετραγωνικών μέτρων σε δευτερεύουσα κατοικία με τιμή ζώνης 1.300 ευρώ, το πρόστιμο θα ανέλθει σε 7.488 ευρώ έναντι 7.800 ευρώ της προηγούμενης ρύθμισης. Στην περίπτωση αυθαιρεσίας 120 τετραγωνικών μέτρων, όπως π.χ. δημιουργίας πλέι-ρουμ σε υπόγειο, σε πρώτη κατοικία με τιμή ζώνης 900 ευρώ, ο ιδιοκτήτης θα κληθεί να πληρώσει 10.800 ευρώ, όσα θα πλήρωνε και με τη ρύθμιση Σουφλιά. Σε πολλές περιπτώσεις, πάντως, και κυρίως στις αυθαιρεσίες που έχουν γίνει σε κτίσματα άλλης χρήσης και όχι πρώτης κατοικίας, το πρόστιμο που θα πρέπει να καταβάλει ο ιδιοκτήτης με την παρούσα ρύθμιση θα είναι μεγαλύτερο από αυτό που προβλεπόταν με τη ρύθμιση Σουφλιά. Ετσι, σε ημιυπαίθριο εμβαδού 60 τετραγωνικών μέτρων σε κτίσμα άλλης χρήσης και όχι κατοικίας με τιμή ζώνης 900 ευρώ, το πρόστιμο που θα καταβληθεί ανέρχεται σε 6.480 ευρώ έναντι 5.400 ευρώ με βάση την προηγούμενη ρύθμιση. Τ Α ΕΚΤ ΟΣ ΣΧΕΔΙΟΥ ΑΚΙΝΗΤ Α Δεν υπάγονται στις διατάξεις του νομοσχεδίου τα εκτός σχεδίου ακίνητα, τα οποία βρίσκονται σε ρέματα, βιοτόπους, σε παραλιακά δημόσια κτήματα, σε αρχαιολογικούς χώρους, σε δάση, σε δασικές και αναδασωτέες εκτάσεις, λόγω της μεγάλης περιβαλλοντικής επιβάρυνσης.
Οσοι ιδιοκτήτες επιθυμούν να ενταχθούν στη ρύθμιση θα πρέπει να το κάνουν εντός 8 μηνών από την ψήφιση του νόμου, ενώ ύστερα από αυτό το διάστημα θα ξεκινήσουν έλεγχοι και οι παραβάτες θα πληρώνουν υψηλότερα πρόστιμα κατά 30%. Με την υποβολή της αίτησης και μετά τον έλεγχο του φακέλου, θα καταβάλλεται παράβολο 250 ευρώ για κάθε ημιυπαίθριο και 350 ευρώ για άλλου είδους αυθαίρετο χώρο, το οποίο θα αφαιρείται από το τελικό ποσό του πρστίμου. Στη νέα ρύθμιση μπορούν να ενταχθούν και όσοι είχαν ενταχθεί στην προηγούμενη ρύθμιση Σουφλιά χωρίς να πληρώσουν επιπλέον χρήματα, ενώ ακόμη και αν είχαν καταβάλει μεγαλύτερο πρόστιμο, η διαφορά δεν θα τους επιστραφεί. Στόχος του σχεδίου νόμου είναι «η προώθηση άλλου τύπου ανάπτυξης της χώρας και η επίλυση εκκρεμοτήτων του παρελθόντος», υπογράμμισε η κυρία Μπιρμπίλη, τονίζοντας ότι «για λόγους αρχής δεν νομιμοποιούμε την αυθαιρεσία, αλλά δίνουμε τη δυνατότητα στους πολίτες να δηλώσουν οικειοθελώς τυχόν αυθαιρεσίες». Πάντως, σύμφωνα με την κυρία Μπιρμπίλη, η νέα ρύθμιση είναι «περιβαλλοντική και πολεοδομική και έχει αναπτυξιακά χαρακτηριστικά, ενώ δεν έχει την εισπρακτική λογική της προηγούμενης ρύθμισης», που είχε προωθήσει ο πρώην υπουργός ΠΕΧΩΔΕ κ. Γ. Σουφλιάς. Οπως επισημαίνεται, «αποφεύγεται η επιλογή μεσοβέζικων λύσεων από την πολιτεία με νομικά τεχνάσματα τύπου ''τακτοποίηση'' ή ''νομιμοποίηση'' και η πολιτεία παραμένει σταθερή στη θέση της ότι οι νόμοι ψηφίζονται για να τηρούνται, παρεμβαίνει δε μόνον όσον αφορά το μέγεθος της ποινής και του προστίμου, για τις περιπτώσεις αυτές». ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ Από την υπουργό ΠΕΚΑ τονίζεται ακόμη ότι η νέα ρύθμιση εμπεριέχει στοιχεία κοινωνικής δικαιοσύνης, καθώς «διαφοροποιεί τα πρόστιμα που επιβάλλονται για την πρώτη κατοικία από αυτά των άλλων κατηγοριών αλλά και με βάση το συνολικό εμβαδόν των αυθαιρεσιών και τη βλάβη που έχει επέλθει στο περιβάλλον». Σύμφωνα με τη ρύθμιση, με βάση το εμβαδόν που θα δηλωθεί θα υπάρχει και οικονομική επιβάρυνση στις μεταβιβάσεις των ακινήτων, καθώς και σε όλα τα τέλη ακίνητης περιουσίας, όπου ο ιδιοκτήτης του ακινήτου θα υποχρεούται να καταβάλει πρόσθετη εισφορά που θα αντιστοιχεί στο τέλος ακίνητης περιουσίας για τα αυθαίρετα τετραγωνικά. Με τη ρύθμιση, εξάλλου, εισάγεται η έννοια της ταυτότητας του κτιρίου, η οποία θα περιλαμβάνει όλα τα χαρακτηριστικά του κτίσματος και με βάση την οποία θα γίνονται τακτικοί έλεγχοι σε όλη τη διάρκεια της ζωής του, ώστε να διαπιστώνεται οποιαδήποτε παρανομία όποτε και αν γίνει. Η ταυτότητα θα ξεκινήσει με τα νέα κτίρια από την 1η Ιανουαρίου 2010, ενώ έχει πρόβλεψη επέκτασης και στα υφιστάμενα. Αλλαγές προβλέπονται και στις νέες οικοδομές σε σχέση με τις προβλέψεις της ρύθμισης Σουφλιά. Συγκεκριμένα, όπως ανακοίνωσε η γενική γραμματέας Χωροταξίας και Αστικού Περιβάλλοντος κυρία Μαρία Καλτσά, οι ημιυπαίθριοι παραμένουν ως ποσοστό στο 15%, αλλά καταργείται η ισοκατανομή τους στους ορόφους και αυξάνεται η μέγιστη διάστασή τους σε 2,5Χ2,5 μέτρα, καταργείται η βύθιση των υπογείων και διατηρείται το 1,5 μέτρο, οι υπόγειοι χώροι στάθμευσης δεν προσμετρώνται στον συντελεστή δόμησης για κανένα κτίριο, οι ισόγειοι και υπέργειοι χώροι δόμησης δεν προσμετρώνται στον συντελεστή δόμησης για κανένα κτίριο εκτός από τις κατοικίες, ενώ στις κατοικίες προσμετρώνται στον συντελεστή δόμησης οι ισόγειοι κλειστοί χώροι στάθμευσης αλλά όχι οι στεγασμένοι ανοιχτοί, δηλαδή οι πιλοτές. Τ Ο «ΠΡΑΣΙΝΟ Τ ΑΜΕΙΟ» Τα έσοδα από τα πρόστιμα θα κατατίθενται σε ειδικό λογαριασμό με την ονομασία Ταμείο Περιβαλλοντικού Ισοζυγίου και θα χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για την εξισορρόπηση του ελλείμματος γης, καθώς και για προγράμματα και δράσεις περιβαλλοντικής και πολεοδομικής αποκατάστασης, όπως αποφασίστηκε στη συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου. Συγκεκριμένα, τα έσοδα θα διατίθενται για περιβαλλοντικά και κοινωνικά οφέλη. Στο πλαίσιο αυτό, ύστερα από σύνταξη και έγκριση πολεοδομικών μελετών τοπικής κλίμακας, θα επιλέγονται χώροι και θα απαλλοτριώνονται εντός της περιοχής του δήμου, όπου καταγράφηκε η αυθαιρεσία. Προτεραιότητα θα δοθεί σε χρόνια χαρακτηρισμένους χώρους προς «απαλλοτρίωση», που κινδυνεύουν να αποχαρακτηριστούν λόγω αδυναμίας του δήμου. Επίσης, στους περισσότερους δήμους της χώρας εκκρεμεί η υλοποίηση προγραμμάτων μικρών και μεγάλων αναπλάσεων, διαπλατύνσεις και αναβαθμίσεις πεζοδρομίων κ.ά., λόγω έλλειψης πόρων. Ο πολεοδομικός σχεδιασμός των χώρων και περιοχών που αποκτώνται μέσω της ρύθμισης είναι σημαντικό
να ολοκληρώνεται, η δε υλοποίησή του να πραγματοποιείται μέσα από ολοκληρωμένες μελέτες και έργα. Με τα έσοδα, επίσης, θα σχεδιάζεται η φύτευση περιοχών όπου οι δήμοι αδυνατούν επειδή δεν διαθέτουν τους απαιτούμενους πόρους για τη δημιουργία επαρκών χώρων πράσινου και περιορίζονται σε μικρότερες κηποτεχνικές διαμορφώσεις. Η «πράσινη εισφορά» θα αποδίδεται στους δήμους όπου έγινε η οικοδομική αυθαιρεσία και επίσης θα κατευθύνεται στην προστασία χώρων και πόρων με ιδιαίτερη περιβαλλοντική σημασία, όπως ακτές, παραλιακές ζώνες, άλση, ρέματα, δάση, ύδατα και οικοσυστήματα. Παράλληλα, θα προωθείται η απόκτηση, η αποκατάσταση και η συντήρηση ακινήτων πολιτιστικής σημασίας σε παραδοσιακούς οικισμούς, ιστορικά κέντρα πόλεων και εκτός σχεδίου περιοχές, καθώς, όπως είναι γνωστό, σε όλη τη χώρα εκατοντάδες κηρυγμένα κτίρια μεγάλης αξίας καταστρέφονται, επειδή το υφιστάμενο πλαίσιο και τα θεσμοθετημένα κίνητρα δεν επαρκούν για την αποκατάστασή τους από τους ιδιοκτήτες τους. Κονδύλια προβλέπεται να διατεθούν και για τις κατεδαφίσεις αυθαίρετων κτιρίων σε κρίσιμες περιοχές, όπως καμένα δάση, παραλίες, υγροβιότοπους, ρέματα και αρχαιολογικούς χώρους. ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΑΝΑΠΛΑΣΕΙΣ Στο νομοσχέδιο προβλέπεται ακόμη πακέτο προγραμμάτων αναπλάσεων μητροπολιτικού χαρακτήρα, ενώ ορίζεται και το πλαίσιο για την υλοποίηση τέτοιων προγραμμάτων στην Αθήνα. Συγκεκριμένα, οργανώνει πολεοδομικά και νομικά το ισχύον καθεστώς της περιοχής του Φαληρικού όρμου Αττικής, χωρίς μεταβολή των όρων και περιορισμών δόμησης, προκειμένου να πραγματοποιηθεί το πρόγραμμα ανάπλασης του σημαντικότερου τμήματος του παραλιακού μετώπου. Το πρόγραμμα ολοκληρωμένης ανάπλασης της περιοχής θα εγκριθεί με Προεδρικό Διάταγμα ύστερα από στρατηγική εκτίμηση των επιπτώσεών του στο περιβάλλον και την εκπόνηση όλων των αναγκαίων μελετών, σεβόμενο τη δημόσια διαβούλευση που πραγματοποιήθηκε με τους αρμόδιους φορείς και τις τοπικές κοινωνίες. Το σχέδιο νόμου αντιμετωπίζει επίσης τα προβλήματα που δημιουργήθηκαν από τον νόμο της προηγούμενης κυβέρνησης για την υλοποίηση του προγράμματος της διπλής ανάπλασης στις περιοχές της λεωφ. Αλεξάνδρας και του Βοτανικού. Η ρύθμιση των θεμάτων αυτών γίνεται με ανασχεδιασμό και αναθεώρηση των αρχών και των κατευθύνσεων του προγράμματος της διπλής ανάπλασης με σεβασμό στο περιβάλλον και τη νομιμότητα. Η τελική έγκριση του προγράμματος, με βάση το νομοσχέδιο, θα γίνει επίσης με Προεδρικό Διάταγμα. Εισάγεται έτσι ειδική διοικητική διαδικασία για την εφαρμογή της όλης ρύθμισης που μπορεί να ανταποκριθεί στις ιδιαίτερες απαιτήσεις και στον σύνθετο χαρακτήρα του εγχειρήματος της διπλής ανάπλασης. ΟΙ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΚΟΜΜΑΤΩΝ «Εισπρακτικό μέτρο, που βαφτίζεται περιβαλλοντικό» χαρακτηρίζει τη ρύθμιση ο υπεύθυνος Περιβαλλοντικής Πολιτικής της ΝΔ κ. Κυρ. Μητσοτάκης, προσθέτει ότι «οι πολίτες καλούνται και πάλι να βάλουν βαθιά το χέρι στην τσέπη με αποδέκτη αυτή τη φορά ένα ''πράσινο ταμείο'' για το οποίο το ΥΠΕΚΑ δεν έχει διευκρινίσει ακόμη τον μηχανισμό λειτουργίας του» και κάνει λόγο για κενά και αοριστίες της ρύθμισης, η οποία «δεν έχει εξασφαλίσει τα κίνητρα που θα πείσουν τους πολίτες να ενταχθούν, ειδικά σε περίοδο οικονομικών δυσκολιών, ενώ δεν προσδιορίζει τον αρμόδιο φορέα αλλά και τον τρόπο με τον οποίο θα γίνονται οι έλεγχοι στους παραβάτες». Εκ μέρους του ΣΥΝ, ο κ. Β. Αποστόλου δήλωσε ότι «είναι να απορεί κανείς με τις δηλώσεις σεβασμού της κυρίας υπουργού ΠΕΚΑ προς το ΣτΕ, όταν πλέον είναι φανερό ότι η συγκεκριμένη ρύθμιση σκοντάφτει σε πρόσφατη νομολογία του» και έκανε λόγο για «μία ακόμη περιβαλλοντοκτόνο ρύθμιση, οι συνέπειες της οποίας δεν πρόκειται να αντισταθμιστούν με τη χρήση των έτσι και αλλιώς χαμηλών προστίμων για περιβαλλοντικούς σκοπούς, ακόμη και αν έφταναν στο ύψος των αντικειμενικών τιμών των νομιμοποιούντων αυθαίρετων κατασκευών». Πηγή Κέρδος Τ α βασικά σημεία της ρύθμισης όπως τα ανακοίνωσε το αρμόδιο υπουργείο. Tα βασικά σημεία του σχεδίου νόμου για τις αυθαίρετες υπερβάσεις δόμησεις και άλλες διατάξεις, εξέδωσε το υπουργείο Περιβάλλοντος. Ειδικότερα:
1. Βασικά σημεία νομοσχεδίου Πρώτη μέριμνα η διατήρηση του ισοζυγίου - Για τους κλεισμένους αυτούς χώρους που επιβαρύνουν το περιβάλλον θα αποδοθούν άλλοι. Με το σχέδιο νόμου αυτό: -Αντιμετωπίζεται με την υποχρεωτική τήρηση «ταυτότητας κτιρίου» για τα νέα κτίρια η μελλοντική αυθαιρεσία υπερβάσεων δόμησης και αλλαγών χρήσης. Παράλληλα εξαλείφεται μια πηγή διαφθοράς που έχει αναπτυχθεί γύρω από τα θέματα αυτά. -Προβλέπεται η εφαρμογή του μέτρου αυτού και για τα παλαιά κτίρια, μετά την έκδοση προεδρικού διατάγματος που θα ρυθμίζει ειδικώς την διαδικασία καταγραφής των κτιρίων, προκειμένου να εξευρεθούν οι αντίστοιχες υπάρχουσες αυθαιρεσίες ώστε να προγραμματιστεί και η επιβολή των νόμιμων κυρώσεων. -Δίνεται η δυνατότητα στους πολίτες να δηλώσουν οικιοθελώς τυχόν αυθαιρεσίες αυτής της μορφής και να τύχουν του ευεργετήματος της προκαταβολής ειδικού προστίμου διατήρησης των αυθαιρεσιών αυτών για τα επόμενα σαράντα χρόνια, με σημαντική έκπτωση. -Ρυθμίζει θέματα αστικών αναπλάσεων μητροπολιτικού χαρακτήρα που εντάσσονται στον Πρώτο ' Αξονα Πράσινης Ανάπτυξης «Κλιματική Αλλαγή, Περιβάλλον, Ενέργεια». -Επαναφέρει σε ισχύ το άρθρο 5 του ν.3212/2003 για τις κυρώσεις σε περίπτωση κατασκευής αυθαιρεσιών στους κυρίους, εργολάβους ή μηχανικούς. 2. Διαφορές ρύθμισης Σουφλιά και δικής μας ρύθμισης Περιβαλλοντική και πολεοδομική ρύθμιση με αναπτυξιακά χαρακτηριστικά ' Ασκηση ελέγχων: Εισάγεται η έννοια της «Ταυτότητας Κτιρίου» περιλαμβάνοντας όλα τα χαρακτηριστικά του. Τακτικοί και διαρκείς έλεγχοι σε όλη τη διάρκεια ζωής του. Οδηγεί σε αποτροπή και καταγραφή της αυθαίρετης δόμησης, και αλλαγών χρήσης και σε παρακολούθηση ασφάλειας κτιρίων. Αρχίζει με τα νέα κτίρια από 1/10/10 και έχει πρόβλεψη επέκτασης στα υφιστάμενα. Καταβολή ειδικού προστίμου διατήρησης και πράσινης χρήσης του ημιυπαίθριου. Ρύθμιση θεμάτων αστικών αναπλάσεων, πολεοδομικής και χωροταξικής ανασυγκρότησης της χώρας - εργαλείο για ανάπτυξη. Ρύθμιση που λαμβάνει υπόψη κοινωνικές αναφορές με διαφοροποιήσεις ως προς κύρια και άλλη κατοικία, επαγγελματική χρήση Αξιολόγηση της βλάβης που έχει υποστεί το περιβάλλον. Διαφοροποίηση προστίμων σε εντός και εκτός σχεδίου πόλης περιοχές, ανάλογα με τετραγωνικά αυθαιρεσίας. Δεν προσμετρούνται οι υπόγειοι χώροι στάθμευσης στον συντελεστή δόμησης. Καταργείται η βύθιση των υπογείων. Ειδικότερα: 3. Τ αυτότητα κτηρίου -Η «ταυτότητα του κτιρίου» θα φέρει όλα τα απαραίτητα στοιχεία, σχέδια και ελέγχους για τη λειτουργία ενός κτιρίου. -Θα περιλαμβάνει ελέγχους για όλες τις κατηγορίες μελετών που περιλαμβάνει η οικοδομική άδεια και κινούμενο οπτικό ψηφιοποιημένο υλικό του κτιρίου, που θα αναγράφεται η ημερομηνία ελέγχου. Οι έλεγχοι θα γίνονται περιοδικά από Μηχανικούς και θα κοινοποιούνται στα αρμόδια πολεοδομικά γραφεία και στο ηλεκτρονικό Μητρώο του Υπουργείου Περιβάλλοντος. -Η ταυτότητα του κτιρίου θα τηρείται επίσης σε κάθε κτίριο. -Για τα νέα κτίρια η ταυτότητα του κτιρίου θα ξεκινά σε φάση προηγούμενη της ολοκλήρωσης της κατασκευής, από τους επιβλέποντες Μηχανικούς, ώστε να προβλέπονται εκείνες οι διορθωτικές κινήσεις για την μη ύπαρξη νέων υπερβάσεων και αυθαιρεσιών.
-Παρέχεται, τέλος, η έκδοση προεδρικού διατάγματος για την δημιουργία σώματος ελεγκτών μηχανικών που θα παρακολουθούν τακτικά την διαδικασία τήρησης της ταυτότητας του κτιρίου. 4. Προκαταβολή προστίμων διατήρησης αυθαιρέτων υπερβάσεων δόμησης και αλλαγών χρήσεων. Το ειδικό πρόστιμο διατήρησης και πράσινης χρήσης κατατίθεται στο Ειδικό Ταμείο Εφαρμογής Ρυθμιστικών και Πολεοδομικών Σχεδίων (ΕΤΕΡΠΣ), τηρείται σε ειδικό λογαριασμό που ονομάζεται «Ταμείο Περιβαλλοντικού Ισοζυγίου» και διατίθεται αποκλειστικά για την εξισορρόπηση του ελλείμματος γης, καθώς και για προγράμματα και δράσεις περιβαλλοντικής και πολεοδομικής αποκατάστασης, εντός του πρωτοβαθμίου ΟΤΑ στη διοικητική περιφέρεια του οποίου βρίσκονται οι χώροι που δηλώνονται. Εμβαδό μη νόμιμου δηλούμενου χώρου (τ.μ.) ακινήτου Ακίνητα πρώτης κατοικίας Λοιπά ακίνητα κατοικίας Ακίνητα άλλης χρήσης (μη κατοικίας) ΑΚΙΝΗΤΑ ΕΝΤΟΣ ΣΧΕΔΙΟΥ ΠΟΛΕΩΣ Ή ΕΝΤΟΣ ΟΡΙΩΝ ΟΙΚΙΣΜΩΝ Μικρότερος των 25 τ.μ. 5% 6% 7,5% Μεγαλύτερος των 25 και μικρότερος των 75 τ.μ. 7% 8,5% 10,5% Μεγαλύτερος των 75 τ.μ. 9% 11% 13,5% ΑΚΙΝΗΤΑ ΕΚΤΟΣ ΣΧΕΔΙΟΥ ΠΟΛΕΩΣ Η ΕΚΤΟΣ ΟΡΙΩΝ ΟΙΚΙΣΜΩΝ Μικρότερος των 25 τ.μ. 6% 7,2% 9% Μεγαλύτερος των 25 τ.μ. και μικρότερος των 75 τ.μ. 8% 9,6% 12% Μεγαλύτερος των 75 τ.μ. 10% 12% 15% Η ρύθμιση αυτή κρίθηκε αναγκαία, διότι: -Το πρόβλημα των αυθαίρετων υπερβάσεων και αλλαγών χρήσης είναι μια πραγματικότητα στην οποία είναι συνυπεύθυνη και συνένοχη η πολιτεία η οποία δεν μπόρεσε να καθιερώσει τους απαραίτητους θεσμούς καταπολέμησης των φαινομένων αυτών ούτε της διαφθοράς που τα επέτρεψε. -Δίνεται η δυνατότητα στον πολίτη να διατηρήσει τους δηλούμενους χώρους για 40 χρόνια, με την πληρωμή του σχετικού προστίμου διατήρησης και πράσινης χρήσης, χωρίς να νομιμοποιείται το «παράνομο κτίσμα». -Αποφεύγεται η επιλογή μεσοβέζικων λύσεων από την πολιτεία με νομικά τεχνάσματα τύπου «τακτοποίηση» ή «νομιμοποίηση». Η πολιτεία παραμένει σταθερή στη θέση της ότι οι νόμοι ψηφίζονται για να τηρούνται, παρεμβαίνει δε μόνον όσον αφορά το μέγεθος της ποινής (πρόστιμο) για τις περιπτώσεις αυτές. -Αποσυνδέεται από λογικές του «κράτους μεταπράτη» το οποίο για την αντιμετώπιση δημοσιονομικών προβλημάτων αγνοεί τους νόμους του, επιβραβεύοντας όσους συνειδητά παρανόμησαν, σε βάρος μάλιστα των αρχών της ισότητας, του κράτους δικαίου και της προστασίας του περιβάλλοντος. -Αποδίδει τους πόρους άμεσα και μονοσήμαντα σε περιβαλλοντικές παρεμβάσεις και προγράμματα με τρόπο ώστε να αποκαθιστά ανά ΟΤΑ το περιβαλλοντικό ισοζύγιο, να συνεισφέρει άμεσα στη βελτίωση της ποιότητας ζωής του πολίτη και να διαθέτει πόρους που θα έχουν άμεσα πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα για την οικονομία μέσω της «πράσινης ανάπτυξης». Εμπεριέχει επίσης στοιχεία κοινωνικής δικαιοσύνης, διότι: -Διαφοροποιεί συστηματικά τα πρόστιμα που επιβάλλονται για την πρώτη κατοικία από αυτά των λοιπών κατοικιών (δευτερεύουσα, παραθεριστική) και των λοιπών κτιρίων που δεν είναι κατοικίες (πχ επαγγελματικές, παραγωγικές ή άλλες χρήσεις), -Διαφοροποιεί τα πρόστιμα με βάση το συνολικό εμβαδό των αυθαιρεσιών και σύμφωνα με την βλάβη που έχει επέλθει στο περιβάλλον Προστατεύει τον πολίτη που συμμορφώνεται με τους νόμους, διότι: -Δεν επιτρέπει την δημιουργία «υπεραξιών», τις οποίες θα εισέπρατταν όσοι παρέβησαν τη νομοθεσία για
τις κατασκευές σε βάρος αυτών που συμμορφώθηκαν. Τυχόν νομιμοποίηση ή τακτοποίηση θα είχε αυτό ακριβώς το αποτέλεσμα. -Δεν διαφοροποιεί το κόστος μεταβίβασης ακινήτων που έχουν κτισθεί σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου. Για τα ακίνητα που θα υπαχθούν στην ρύθμιση της «καταβολής του ειδικού προστίμου διατήρησης και πράσινης χρήσης» προβλέπεται η καταβολή κατά την μεταβίβαση πρόσθετης εισφοράς που θα ισούται με τον φόρο μεταβίβασης που θα έπρεπε να καταβληθεί για τα αυθαίρετα τετραγωνικά στην περίπτωση που ήταν νόμιμα. -Δεν διαφοροποιεί την οικονομική επιβάρυνση που προκύπτει από τα «τέλη ακίνητης περιουσίας». Ο ιδιοκτήτης ακινήτου, για το οποίο έχει γίνει χρήση της ρύθμισης του νόμου αυτού, θα υποχρεούται να καταβάλει πρόσθετη εισφορά που θα αντιστοιχεί στο τέλος ακίνητης περιουσίας για τα αυθαίρετα τετραγωνικά. Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι μετά την παρέλευση του οκταμήνου κατά το οποίο μπορούν να δηλώσουν τις οικοδομικές τους αυθαιρεσίες και να υποστούν τις κυρώσεις, θα ακολουθήσει εντατικός και διαρκής έλεγχος εντοπισμού εκείνων των περιπτώσεων που δεν θα έχουν υπαχθεί στη ρύθμιση αυτή και η επιβολή των αυστηρών προστίμων που προβλέπονται από τον νόμο. Επαναφέρεται επίσης σε ισχύ η ρύθμιση του ν. 3212/2003 για διενέργεια ελέγχων σε ποσοστό 10% των οικοδομικών αδειών που εκδόθηκαν το προηγούμενο έτος από τις πολεοδομικές υπηρεσίες και σε ποσοστό 2% από το Σώμα Ελεγκτών Επιθεωρητών Δημόσιας Διοίκησης. Τέλος, δεν υπάγονται στις διατάξεις του νομοσχεδίου τα εκτός σχεδίου ακίνητα τα οποία βρίσκονται σε ρέματα, βιοτόπους, σε παραλιακά δημόσια κτήματα, σε αρχαιολογικούς χώρους, σε δάση, σε δασικές και αναδασωτέες εκτάσεις, λόγω της μεγάλης περιβαλλοντικής επιβάρυνσης. 5. Περιβαλλοντικό ισοζύγιο και αξιοποίηση εισφορών για περιβαλλοντικά και κοινωνικά οφέλη. Νέοι χώροι πράσινου με δίκαιη κατανομή. Μετά από σύνταξη και έγκριση πολεοδομικών μελετών τοπικής κλίμακας, θα επιλέγονται χώροι και θα απαλλοτριώνονται εντός της περιοχής του Δήμου, όπου καταγράφηκε η αυθαιρεσία. Προτεραιότητα θα δοθεί σε χρόνια χαρακτηρισμένους χώρους προς «απαλλοτρίωση», που κινδυνεύουν να αποχαρακτηριστούν λόγω αδυναμίας του Δήμου. Προγράμματα αστικής ανάπλασης. Στους περισσότερους Δήμους της χώρας εκκρεμεί η υλοποίηση προγραμμάτων μικρών και μεγάλων αναπλάσεων, διαπλατύνσεις και αναβαθμίσεις πεζοδρομίων κ.ά., λόγω έλλειψης πόρων. Ο πολεοδομικός σχεδιασμός των χώρων και περιοχών που αποκτώνται μέσω της παρούσας ρύθμισης είναι σημαντικό να ολοκληρώνεται, η δε υλοποίησή του να πραγματοποιείται μέσα από ολοκληρωμένες μελέτες και έργα. Φύτευση περιοχών όπου οι Δήμοι αδυνατούν. Οι Δήμοι που δεν διαθέτουν τους πόρους για τη δημιουργία επαρκών χώρων πράσινου περιορίζονται σε μικρότερες κηποτεχνικές διαμορφώσεις. Οι φυτεύσεις, κυρίως στους νέους χώρους που δημιουργούνται με τη ρύθμιση, μπορούν να συμβάλλουν σημαντικά στην αναβάθμιση του αστικού και περιαστικού περιβάλλοντος. Περιβαλλοντική επανόρθωση σε «εκτός σχεδίου περιοχές». Η «πράσινη εισφορά» αποδίδεται στους Δήμους όπου έγινε η οικοδομική αυθαιρεσία και επίσης θα κατευθύνεται στην προστασία χώρων και πόρων με ιδιαίτερη περιβαλλοντική σημασία, όπως, ακτές, παραλιακές ζώνες, άλση, ρέματα, δάση, ύδατα, οικοσυστήματα, κ.ά. Ακίνητα πολιτιστικής σημασίας. Απόκτηση, αποκατάσταση και συντήρηση ακινήτων πολιτιστικής σημασίας σε παραδοσιακούς οικισμούς, ιστορικά κέντρα πόλεων και εκτός σχεδίου περιοχές. Είναι γνωστό πως σε όλη την επικράτεια, εκατοντάδες κηρυγμένα κτίρια μεγάλης αξίας καταστρέφονται διότι το υφιστάμενο πλαίσιο και τα θεσμοθετημένα κίνητρα δεν επαρκούν για την αποκατάστασή τους από τους ιδιοκτήτες τους. Κονδύλια για τις κατεδαφίσεις. Από το «Πράσινο Ταμείο» θα καταβληθούν τα απαραίτητα ποσά για την κατεδάφιση αυθαίρετων κτιρίων σε κρίσιμες περιοχές (καμένα δάση, παραλίες, υγροβιότοπους, ρέματα, αρχαιολογικούς χώρους,
κ.ά.) 6. Προγράμματα αναπλάσεων μητροπολιτικού χαρακτήρα Το σχέδιο νόμου προδιαγράφει και ορίζει το πλαίσιο για την υλοποίηση προγραμμάτων μεγάλων μητροπολιτικών αναπλάσεων στην Αθήνα και ειδικότερα: -Οργανώνει πολεοδομικά και νομικά το ισχύον καθεστώς της περιοχής του Φαληρικού όρμου Αττικής, χωρίς μεταβολή των όρων και περιορισμών δόμησης, προκειμένου να πραγματοποιηθεί το πρόγραμμα ανάπλασης του σημαντικότερου τμήματος του παραλιακού μετώπου της Αθήνας. -Το πρόγραμμα ολοκληρωμένης ανάπλασης της περιοχής θα εγκριθεί με προεδρικό διάταγμα ύστερα από στρατηγική εκτίμηση των επιπτώσεών του στο περιβάλλον και την εκπόνηση όλων των αναγκαίων μελετών, σεβόμενο την δημόσια διαβούλευση που πραγματοποιήθηκε με τους αρμόδιους φορείς και τις τοπικές κοινωνίες. -Το σχέδιο νόμου αντιμετωπίζει επίσης τα προβλήματα που δημιουργήθηκαν από τον νόμο της προηγούμενης κυβέρνησης για την υλοποίηση του προγράμματος της διπλής ανάπλασης στις περιοχές της Λεωφ. Αλεξάνδρας και του Βοτανικού του Δήμου Αθηναίων. -Η ρύθμιση των θεμάτων αυτών γίνεται με ανασχεδιασμό και αναθεώρηση των αρχών και των κατευθύνσεων του προγράμματος της διπλής ανάπλασης με σεβασμό στο περιβάλλον και τη νομιμότητα. -Η τελική έγκριση του προγράμματος, με βάση το νομοσχέδιο, θα γίνει επίσης με προεδρικό διάταγμα. Εισάγεται έτσι ειδική διοικητική διαδικασία για την εφαρμογή της όλης ρύθμισης που μπορεί να ανταποκριθεί στις ιδιαίτερες απαιτήσεις και στο σύνθετο χαρακτήρα του εγχειρήματος της https://www.taxheaven.gr