3 ος Παγκύπριος Διαγωνισμός Εικαστικών Τεχνών Μέσης Γενικής Εκπαίδευσης Σύγχρονη Συνάντηση με την Παράδοση Ομαδική Εργασία Μνημειακού Χαρακτήρα Ομάδα 1 Γυμνάσιο
Χρησιμοποιώντας την παραδοσιακή ξυλογλυπτική, τα κυπριακά ψηφιδωτά, το ανάγλυφο και το παραδοσιακό υφαντό ως αφετηρία, και εμπνευσμένοι από τα Κυπριακά μοτίβα και σχέδια, οι μαθητές καλούνται να ερευνήσουν, να καταγράψουν και να παρουσιάσουν όλα εκείνα τα στοιχεία, τα οποία καθορίζονται ως στοιχεία ντιζάιν και να σκαλίσουν γύψινες πλάκες οι οποίες όταν ενωθούν δημιουργούν ένα ενιαίο ανάγλυφο τοίχο.
Γενικά Θέματα Κυπριακή Λαϊκή Τέχνη Κουλτούρα Παράδοση Πολιτισμός Αφετηρία Μαζί με τους μαθητές συζητήσαμε για τον κυπριακό πλούτο, τις παραδόσεις και τον πολιτισμό μας. Μιλήσαμε για τους φυσικούς πόρους της Κύπρου και πως με το πέρασμα των χρόνων, οι κάτοικοι της περιοχής κατάφεραν να χρησιμοποιήσουν αυτούς τους φυσικούς πόρους για να δημιουργήσουν τα διάφορα έργα τέχνης έτσι ώστε να μπορέσουν διακοσμίσουν τις εκκλησίες, τα σπίτια, όπως επίσης και πολλούς χώρους συγκεντρώσεως.
Ιστορία της Τέχνης Ξυλογλυπτική στην Κύπρο Από τα πανάρχαια χρόνια η Κύπρος ήταν γνωστή για τα δάση
Η αφαίρεση και ο συμβολισμός δίνουν διακοσμητικά στοιχεία που μαζί με γεωμετρικά σχήματα φτιάχνουν θαυμάσιες συνθέσεις. Τα βασικά σύμ βολα στην κυπριακή ξυλογλυπτική είναι τα πουλιά (σύμβολο αγάπης και έρωτα), ο λύκος και το λιοντάρι (σύμβολα δύναμης), ο σταυρός (σύμβολο του καλού), τα κυπαρίσσια (σύμβολο της αθανασίας), οι μαργαρίτες ροζέττες (που συμβολίζουν τους κύκλους της ζωής), οι άγγελοι (που συμβολί ζουν τους φύλακες προστάτες) κ.ά.
Τα κυπριακά ψηφιδωτά Η τέχνη του ψηφιδωτού είναι μια τέχνη αυτόνομη. Η πέτρα, το
Εξαιρετικής σημασίας ψηφιδωτά είναι αυτά της Παναγιάς Κανακαριάς στη Λυθράγκωμη που σώζονταν μέχρι το 1979. Ηταν από τα λίγα απομεινάρια των ψηφιδωτών διακόσμησης των ναών πριν την εικονομαχία με μοναδικά εικονογραφικά χαρακτηριστικά. Αν και το παραδεισιακό τοπίο μέσα στο οποίο εικονίζεται η σύνθεση της Θεοτόκου μεταξύ των Αρχαγγέλων στα ψηφιδωτά της Κανακαριάς, δεν είναι ασυνήθιστο κατά τη προβυζαντινή περίοδο, η φωτεινή δόξα που περιβάλλει την ένθρονη Θεοτόκο με το Χριστό είναι εικονογραφικό στοιχείο μοναδικό κατά τη προβυζαντινή περίοδο και ανεπανάληπτο στον βυζαντινό κόσμο αργότερα. Τα ψηφιδωτά αυτά αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης για τους ζωγράφους και ψηφοθέτες του Βυζαντινού κόσμου, ιδιαίτερα της Κωνσταντινούπολης. Δυστυχώς τα ψηφιδωτά αυτά κατά την αφαίρεση τους, με βάρβαρο τρόπο, μετά την Τουρκική Εισβολή, καταστράφηκαν και όσα αποκολλήθηκαν από τη θέση τους σε υποφερτή κατάσταση, εξήχθηκαν και πουλήθηκαν λαθραία. Μερικά χρόνια αργότερα εντοπίσθηκαν ορισμένα από τα ψηφιδωτά και η Κυπριακή Κυβέρνηση και η Εκκλησία της Κύπρου κίνησαν αγωγή στον κάτοχο τους. Τα ψηφιδωτά επεστράφησαν κατά το 1991 αλλά σημαντικά αλλοιωμένα. Τώρα εκτίθενται στο Βυζαντινό Μουσείο του Πολιτιστικού Κέντρου του Ιδρύματος Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ στη Λευκωσία.
Υφαντική στη Κύπρο Η Υφαντική τέχνη στην Κύπρο ήταν γνωστή από την αρχαιότητα.
Γνωστά είναι τα «λευκονοιτζιάτικα υφαντά» που τα ύφαιναν με κέφι και μεράκι οι χρυσοχέρες υφάντρες του Λευκονοίκου αλλά και όλα τα υφαντά που ύφαινα και στα γύρω χωριά. Σε όλες τις άλλες περιοχές της Κύπρου επικράτησε μέχρι τις μέρες μας το«αρκαστήρι», κινητός οριζόντιος αργαλειός με μικρές τροποποιήσεις στα ορεινά και στην περιοχή Πάφου. Η υφάντρια έχει το κάθισμά της και η εργασία γίνεται πιο ξεκούραστη. Όλες οι γυναίκες είχαν στο σπίτι τους έναν αργαλειό και ύφαιναν νυχθημερόν τα προικιά και όλα τα χρειώδη της οικογένειάς τους. Εκτός από τα χρωματιστά ριγέ υφαντά, τα «λευκονοιτζιάτικα» για τα οποία ήδη έγινε αναφορά με τους έντονους χρωματισμούς, υπήρχαν τα υφαντά της Καρπασίας, τα πορφυρά κόκκινα ή τα γνωστά «ασπροπλούμια με χάντρες» ή τα «πευκωτά» που τα χρησιμοποιούσαν για την προίκα αλλά και για τις ενδυμασίες τους. Επιπρόσθετα στην περιοχή της Μόρφου, ιδιαίτερα στη Ζώδια επικράτησε η υφαντουργία των λινών για την κατασκευή σακιών ή για την κατασκευή των λευκαρίτικων κεντημάτων.
Ζητήθηκε από τους μαθητές να ερευνήσουν και να παρουσιάσουν έρευνα και εικόνες που αφορούσαν το κυπριακό μοτίβο και το ανάγλυφο.
Ανάγλυφο γενικότερα
Οι μαθητές πειραματίστηκαν με σχέδια εμπνευσμένα από το εποπτικό υλικό που είχαν φέρει. Μερικά απο τα σχέδια τους:
Σκεφτήκαμε που θα μπορούσαμε να τοποθετήσουμε το έργο μας. Μια μικρή βόλτα στο σχολικό χώρο, μας οδήγησε στο τελικό μέγεθος του ανάγλυφου έργου και πόσες ανάγλυφες πλάκες θα χρειαζόμασταν. Το έργο μας θα είχε τελικό μέγεθος 2.40 μ Χ 2.40 μ. Θα αποτελείτο από 144 ανάγλυφες πλάκες από γύψο. Το μέγεθος της κάθε πλάκας θα ήταν 20 εκ. x 20 εκ.
Μαζεύτηκαν όλα τα προσχέδια των μαθητών και όλοι μαζί αποφασίσαμε ποια από τα σχέδια θα χρησιμοποιούσαμε, με πιο τρόπο θα τοποθετούνταν και πώς θα τα παρουσιάζαμε. Τελικές επιλογές σχεδίων
Οι μαθητές χρησιμοποίησαν ξύλινα καλούπια, 20 εκ. x 20 εκ. για να κάνουν τις γύψινες πλάκες και στην συνέχεια άρχισε το σκάλισμα.
Προετοιμασία τοίχου
Τοποθέτηση
Τελικό αποτέλεσμα