ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Οι στάσεις και γνώσεις των νοσηλευτών για την δωρεά οργάνων Αντρέας Κωνσταντίνου Λευκωσία 2012 1
ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Οι στάσεις και γνώσεις των νοσηλευτών για την δωρεά οργάνων Αντρέας Κωνσταντίνου Επιβλέπων καθηγήτρια Κα. Μαρία Αριστείδου Λευκωσία 2012 2
Πνευματικά δικαιώματα. Copyright Αντρέας Κωνσταντίνου, 2012 Με επιφύλαξη παντός δικαιώματος. All rights reserved. Η έγκριση της πτυχιακής διατριβής από το Τμήμα Νοσηλευτικής του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου δεν υποδηλώνει απαραιτήτως και αποδοχή των απόψεων του συγγραφέα εκ μέρους του τμήματος. 3
Θα ήθελα να εκφράσω θερμά την ευγνωμοσύνη μου σε όσους βοήθησαν και μου συμπαραστάθηκαν στην εκπόνηση αυτής της πτυχιακής εργασίας. Θερμές ευχαριστίες οφείλω στην επιβλέποντα καθηγήτρια μου κα Μαρία Αριστείδου για τη στήριξη και τη συνεχή καθοδήγησή της καθ όλη τη διάρκεια εκπόνησης της έρευνάς μου, αλλά και στην οικογένειά μου και τους φίλους μου για την ηθική συμπαράσταση και στήριξη που μου προσέφεραν. 4
Περίληψη Εισαγωγή Η μεταμόσχευση είναι μια εγχείρηση κατά την οποία υγιή όργανα, ιστοί ή κύτταρα μεταφέρονται από νεκρό ή ζωντανό δότη σε ασθενείς με τελικού σταδίου ανεπάρκεια κάποιου οργάνου. Η δωρεά και η μεταμόσχευση οργάνων εξαρτώνται από την θρησκεία την κουλτούρα, την νομοθεσία, τις στάσεις του κοινού και των επαγγελματιών υγείας και συγκεκριμένα των νοσηλευτών. Οι νοσηλευτές είναι οι πρώτοι επαγγελματίες υγείας που προσεγγίζουν τους συγγενείς των δυνητικά δοτών οργάνων, επίσης αποτελούν το συνδετικό κρίκο ανάμεσα στους συγγενείς και τους άλλους επαγγελματίες υγείας. Σκοπός Ο σκοπός αυτής της συστηματικής βιβλιογραφικής ανασκόπησης είναι να διερευνήσει σύμφωνα με τις προϋπάρχουσες μελέτες τις γνώσεις και στάσεις των νοσηλευτών για την μεταμόσχευση. Επίσης να μελετήσει κατά πόσο οι νοσηλευτές είναι ενημερωμένοι για το θέμα της δωρεάς οργάνων και πως μπορούν να βοηθήσουν τους συγγενείς να πάρουν αυτήν την απόφαση και να αλλάξουν τον τρόπο σκέψεις τους. Υλικό και μέθοδος Για την εργασία αυτή θα γίνει διερεύνηση στο διαδίκτυο. Η αναζήτηση των σχετικών άρθρων θα γίνει μέσω των ηλεκτρονικών βάσεων: Medline, pubmed, Cinahl, Google scholar, και από έγκυρα ηλεκτρονικά περιοδικά. Οι λέξειςκλειδιά είναι : εγκεφαλικά νεκρός, δωρητής οργάνων, μεταμοσχεύσεις οργάνων, κάρτα δότη, πτωματικός ασθενής, γνώσεις των νοσηλευτών. Αποτελέσματα Μέσα από τη βιβλιογραφική ανασκόπηση που έγινε διαφάνηκε πως μεγάλο ποσοστό των νοσηλευτών δεν πολύ καλά πληροφορημένοι ούτε εξοικειωμένοι όσο αφορά την έννοια του εγκεφαλικού θανάτου, της μεταμόσχευσης και της δωρεάς οργάνων. Για αυτό το λόγο είναι αρνητικοί ή επιφυλακτικοί στο θέμα της δωρεάς οργάνων, με σκοπό αυτό το γεγονός να επηρεάζει αρνητικά στην εξασφάλιση δωρητών οργάνων. Συμπεράσματα Οι γνώσεις και οι στάσεις των νοσηλευτών έχουν αντίκτυπο στη δωρεά οργάνων. Επομένως οι νοσηλευτές χρειάζονται κατάλληλα εκπαιδευτικά προγράμματα για περαιτέρω εκπαίδευση η οποία θα συμβάλει τόσο στην απόκτηση επαρκών γνώσεων όσο και στη διαμόρφωση θετικής αντιμετώπισης απέναντι στη δωρεά οργάνων. 5
Λέξεις κλειδιά Δωρεά οργάνων και ιστών, γνώσεις, στάσεις των νοσηλευτών, μεταμόσχευση, εγκεφαλικός θάνατος. Abstract Introduction The transplantation is an operation at which healthy bodies, webs or cells they are transported by dead or live donor in patients with final stage insufficiency of some body. The donation and the transplantation of bodies depend from the religion culture, the legislation, the attitudes of public and the professionals of health and concretely the nurses. The nurses are the first professionals of health that approach the relatives of potentially donors of bodies, also constitute the conjunctive ring between to relatives and the other professionals of health.. Aim of this research. The aim of this systematic bibliographic examination is to investigate according to the pre-existing studies the knowledge and attitudes of nurses on the transplantation. Also it studies how much the nurses are informed for the subject of donation of bodies and that they can help the relatives to take this decision and to change their way thoughts. References and Methods For this work will become investigation in the internet. The search of relative articles will become via the electronic bases: Medline, pub Med, Cinahl, Google scholar, and from valid electronic magazines. Results Through the bibliographic examination that became it emerged that big percentage of nurses very well informed nor familiarized as long as it concerns the significance of cerebral death, transplantation and donation of bodies. For this reason they are negative or circumspect in the subject of donation of bodies, with a view this make influences negatively in the guarantee of donors of bodies Conclusions The knowledge and the attitudes of nurses have impact in the donation of bodies. Consequently the nurses need suitable educational programs for further education which will contribute so much in the acquisition of sufficient knowledge what in the configuration of positive confrontation toward the donation of bodies. Key words Organ donation, nurse s attitudes Knowledge, transplantation, brain death 6