ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΝΕΩΝ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2008 PRAKSIS ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΣ ΝΕΑΣ ΓΕΝΙΑΣ Περισσότερες Πληροφορίες στην PRAKSIS τηλ. 210 520 5200 info@praksis.gr 1
AIDS: «ΕΝ ΞΕΡΩ/ Ε ΜΕ ΑΦΟΡΑ» Εφησυχασµός και απουσία κατάλληλης ενηµέρωσης. Αύξηση των σεξουαλικώς µεταδιδόµενων νοσηµάτων ανάµεσα στους νέους. «Ανησυχώ ιδιαίτερα για την αναζωπύρωση της επιδηµίας του HIV/AIDS, ιδίως µεταξύ των νέων Ευρωπαίων. Πρέπει να υπενθυµίσουµε στους νέους τους κινδύνους που συνδέονται µε αυτή την επιδηµία καθώς και ότι πρόκειται για µια πραγµατική και αυξανόµενη απειλή. Η εις βάθος συνειδητοποίηση του προβλήµατος θα αποτελέσει µία από τις κύριες προτεραιότητες (...), η οποία θα στηρίξει ιδιαίτερα το διάλογο και τη συνεργασία µε την κοινωνία των πολιτών, ώστε να διαδοθεί καλύτερα το µήνυµα». Μάρκος Κυπριανού, Επίτροπος για την Υγεία και την Προστασία του Καταναλωτή. Το AIDS φαίνεται να µην απασχολεί ιδιαίτερα πια τους νέους ανθρώπους. Αυτός ακριβώς ο εφησυχασµός είναι το ισχυρότερο όπλο του ιού. «Το AIDS δουλεύει ήσυχα και αθόρυβα σε όλα τα κοινωνικά στρώµατα. εν υπάρχουν πλέον στεγανά και οµάδες αυξηµένου κινδύνου» µας προειδοποιεί ο κ. Ντούτσος, αναπληρωτής καθηγητής ιατρικής στο ΑΠΘ-Εθνικό Κέντρο Αναφοράς Βορείου Ελλάδος. Η υστερία και η τροµολαγνεία που επικράτησε στη δεκαετία του 80 εξελίχθηκε σε µια επικίνδυνη αδιαφορία τα τελευταία χρόνια. Οι νέοι δείχνουν να µην υπολογίζουν τον κίνδυνο από τη µη χρήση του προφυλακτικού, γεγονός που επιβεβαιώνεται από τα επίσηµα στατιστικά που καταδεικνύουν µια σταθερά αυξητική τάση στα σεξουαλικώς µεταδιδόµενα νοσήµατα. Ο αριθµός των οροθετικών που έχουν δηλωθεί στην Ελλάδα από το 1984 έως τις 31 Οκτωβρίου 2007 είναι 8.584 άτοµα. Θα πρέπει να σηµειωθεί ότι σε αυτόν τον αριθµό δεν συµπεριλαµβάνονται άτοµα που είτε δεν γνωρίζουν ότι είναι οροθετικοί γιατί δεν έχουν εξεταστεί ποτέ µέχρι τώρα είτε γιατί δεν έχουν δηλωθεί επισήµως. Σύµφωνα µε τα επίσηµα στοιχεία του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσηµάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ) στην Ελλάδα, κάθε χρόνο δηλώνονται περίπου 500 νέες µολύνσεις. Ο ένας (1) στους τέσσερις (4) οροθετικούς που έχουν καταγραφεί είναι ηλικίας µέχρι 29 ετών. Αν σε αυτούς συµπεριλάβουµε και την ηλικιακή οµάδα µέχρι 34 ετών, που πιθανώς να µολύνθηκαν από τον ιό µερικά χρόνια πριν, τότε το ποσοστό ανεβαίνει στο 40%. Παρόµοια ποσοστά παρατηρούµε στα νεοδηλωθέντα οροθετικά HIV AIDS άτοµα που δηλώθηκαν από την αρχή του 2006 έως τις 31 Οκτωβρίου. Στα 485 νέα περιστατικά HIV λοίµωξης, οι µισοί είναι έως 34 ετών. Περισσότερες Πληροφορίες στην PRAKSIS τηλ. 210 520 5200 info@praksis.gr 2
Ο εφησυχασµός των νέων διαπιστώνεται και από την αύξηση των υπολοίπων σεξουαλικώς µεταδιδόµενων νοσηµάτων. «Όλο και περισσότεροι -κυρίως πιο νέοι στην ηλικία- άρχισαν να «χαλαρώνουν» και να εγκαταλείπουν τη χρήση του προφυλακτικού, µε πολύ δυσάρεστα επακόλουθα: ασθένειες όπως η σύφιλη και η βλεννόρροια παρουσιάζουν αύξηση στη χώρα µας κατά 30-40%, ενώ τα υπόλοιπα νοσήµατα, όπως ο έρπης και τα κονδυλώµατα, κατά 10-15%», τονίζει χαρακτηριστικά ο καθηγητής ερµατολογίας Ανδρέας Κατσάµπας. Από διαφορετικές πλευρές ακούγεται πλέον επιτακτική η ανάγκη για ενηµέρωση των νέων στην Ελλάδα σε θέµατα σεξουαλικής συµπεριφοράς και διαπαιδαγώγησης. Όπως επισηµαίνεται από πολλούς επιστήµονες αλλά και παρατηρητές του φαινοµένου, η ενηµέρωση αυτή δεν θα πρέπει να είναι στερεοτυπική και άτολµη, όπως ήταν µέχρι σήµερα, αλλά αντιθέτως θα πρέπει να χρησιµοποιήσει µια πιο πρωτοποριακή εκστρατεία. Χαρακτηριστική της κατάστασης στη χώρα είναι η παρακάτω δήλωση του ιευθυντή της πρώτης µονάδας ειδικών λοιµώξεων που δηµιουργήθηκε στη χώρα µας (1985) στο Γενικό Κρατικό Νοσοκοµείο «Γ. Γεννηµατάς», Παναγιώτη Γαργαλιάνου - Κακολύρη. Οι τελευταίες µελέτες δείχνουν ότι οι νέοι δε χρησιµοποιούν προφύλαξη. Θεωρούν ότι έληξε το θέµα µε τον ιό. Χρειάζονται κι άλλη, καλύτερη, περισσότερο αποτελεσµατική ενηµέρωση. Πρέπει να εφεύρουµε νέους τρόπους ενηµέρωσης, εναλλακτικούς τρόπους. Πρέπει να ενηµερώνονται (...) από συνοµηλίκους τους ώστε να καταγράφουν την πληροφορία «Μου φαίνεται αδιανόητο να εµφανίζονται στις µέρες µας άνθρωποι µε καινούρια Hiv λοίµωξη. Λείπει η ενηµέρωση ή θυσιάζουµε την ποιότητα της υγείας µας για µια στιγµιαία απόλαυση; Ο καθένας από µας είναι υπεύθυνος για την υγεία του εαυτού του, γι αυτό και η χρήση προφυλακτικού είναι προσωπική υπόθεση και ένδειξη συνειδητοποιηµένου ατόµου» Ουρανία Γεωργίου, Παθολόγος Μονάδας Ειδικών Λοιµώξεων (ΜΕΛ) Ευαγγελισµού. Περισσότερες Πληροφορίες στην PRAKSIS τηλ. 210 520 5200 info@praksis.gr 3
"H απλή αναφορά των µέτρων πρόληψης και προφύλαξης δεν είναι αρκετή ώστε να επέλθει αλλαγή συµπεριφοράς. Θα πρέπει να σπάσουµε ταµπού, να καταρρίψουµε προκαταλήψεις να ανατρέψουµε µύθους, θα πρέπει να µάθουµε να µιλάµε ανοιχτά για το σεξ και τις σεξουαλικές πρακτικές, να σεβόµαστε και να αποδεχόµαστε όλων των ειδών τις σεξουαλικότητες ώστε η πληροφορία να βρει τον στόχο της. Η σιωπή γύρω από τη σεξουαλικότητα και το aids υποθάλπει τις διακρίσεις και το στιγµατισµό, οδηγεί στον κοινωνικό αποκλεισµό και αποτελεί τροχοπέδη για την αντιµετώπιση της επιδηµίας. Η αυτοαποδοχή, η συµφιλίωση µε τον εαυτό µας, το σώµα µας και τις επιθυµίες µας, συµβάλλουν ώστε η γνώση να µετατραπεί σε ασφαλή συµπεριφορά. " Παναγιώτης αµάσκος, κοινωνιολόγος Υγείας, µέλος της Οµοφυλοφιλικής Λεσβιακής Κοινότητας Ελλάδος (ΟΛΚΕ) ΝΑΡΚΩΤΙΚΑ ΚΙΝ ΥΝΟΙ ΠEΡΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΥΣΙΑ... 18-25 η κρίσιµη ηλικία Σύµφωνα µε τα επίσηµα στοιχεία της «Ετήσιας Έκθεσης για την κατάσταση των Ναρκωτικών» (Ε.Κ.ΤΕ.Π.Ν., 2005), εµφανίζεται µείωση της χρήσης στο γενικό πληθυσµό και στους µαθητές τα τελευταία χρόνια από το 1998 και µετά. Η χρήση αφορά κυρίως νεαρούς ενήλικες από 18-25 ετών και τους κατοίκους των µητροπολιτικών περιοχών. Παρά τη µείωση, τα τελευταία χρόνια µεγαλώνει ο αριθµός των εφήβων που δεν περιορίζονται στη δοκιµή αλλά προχωρούν στη συχνότερη χρήση. Σύµφωνα µε τα ευρήµατα της έρευνας ESPAD σε µαθητές το 2003, χρήση κάποιας παράνοµης ουσίας έστω και µία φορά στη ζωή του είχε κάνει ένας στους δέκα εφήβους ηλικίας 13-18 ετών, ενώ η χρήση αυξάνεται µε την ηλικία. Έτσι το ποσοστό των εφήβων ηλικίας 17-18 ετών οι οποίοι έχουν δοκιµάσει παράνοµες ουσίες (19,7%) είναι σχεδόν τριπλάσιο από αυτό των ηλικίας 15-16 ετών (7,6%) και εξαπλάσιο από αυτό των ηλικίας 13-14 ετών (3,5%). Αυτό σηµαίνει ότι καθώς µεγαλώνει ο έφηβος έχει περισσότερες πιθανότητες να δοκιµάσει παράνοµες ναρκωτικές ουσίες. Ο µέσος όρος έναρξης της χρήσης ουσιών (ηρωίνη/ οπιούχα, χάπια και κοκαΐνη) είναι περίπου τα 20 χρόνια, ενώ για την κάνναβη ο µέσος όρος πέφτει στα 16 χρόνια. Οι νέοι ηλικίας 19-29 ετών αποτελούν το 60% του πληθυσµού που καταφεύγει για θεραπεία στα ειδικά κέντρα απεξάρτησης που λειτουργούν σε ολόκληρη τη χώρα. Περισσότερες Πληροφορίες στην PRAKSIS τηλ. 210 520 5200 info@praksis.gr 4
Ωστόσο, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η Ελλάδα τοποθετείται µεταξύ των χωρών µε τα χαµηλότερα ποσοστά χρήσης παράνοµων ουσιών. Σύµφωνα µε έρευνα της Κάπα Research (6/2005) σε νέους 15-29 ετών, βρέθηκε πως το ποσοστό που έκανε χρήση τους τελευταίους 12 µήνες έφτανε το 12,3%. Μεγάλο ποσοστό των ερωτηθέντων δε γνώριζε πού θα µπορούσε να απευθυνθεί κανείς αν αντιµετώπιζε πρόβληµα ναρκωτικών. Συγκεκριµένα, 32% δεν ήξερε ποια κέντρα προσφέρουν βοήθεια ή ενηµέρωση. Στην ερώτηση για ποιους λόγους καταφεύγει κανείς στα ναρκωτικά οι απαντήσεις που δόθηκαν ήταν: για τα προβλήµατα που αντιµετωπίζει (29,3%), από περιέργεια (25,4%), γιατί είναι στη µόδα αλλά και για να ξεχωρίζει (25%) και από άγνοια (12,4%). Ιδιαίτερη εντύπωση προκαλεί η απάντηση για το αν η χρήση αποτελεί επικίνδυνη πράξη. Το 16% απάντησε πως όχι, αν η χρήση γίνεται περιστασιακά. Από τα ευρήµατα των ερευνών διαπιστώνεται για ακόµη µια φορά πως οι νέοι δεν είναι ιδιαίτερα ενηµερωµένοι για τις συνέπειες της χρήσης ναρκωτικών ουσιών αν και αποτελούν το πιο επιρρεπές τµήµα του συνολικού πληθυσµού. Υπολογίζεται ότι στην Ευρώπη καταγράφονται περισσότεροι από 8.000 αιφνίδιοι θάνατοι από ναρκωτικά (Πύλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη ηµόσια Υγεία). ΚΑΠΝΙΣΜΑ Έλλειψη τολµηρών πρωτοβουλιών και υψηλά ποσοστά νεαρών καπνιστών. Ανάγκη για εναρµόνιση µε την ευρωπαϊκή καλή πρακτική. Το κάπνισµα παραµένει η πιο διαδεδοµένη αιτία θανάτου και ασθενειών που µπορεί να προληφθεί στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα. Ευθύνεται για καρδιακές διαταραχές και προβλήµατα στα αιµοφόρα αγγεία, προκαλεί χρόνια βρογχίτιδα και εµφύσηµα, καρκίνο του πνεύµονα και άλλες ασθένειες. Υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο πεθαίνουν 24.000 άτοµα στην Ελλάδα από αρρώστιες που σχετίζονται µε το κάπνισµα (Υπουργείο Υγείας, 2008). Το κόστος από τη νοσηρότητα και τη θνησιµότητα που σχετίζεται µε το κάπνισµα υπολογίζεται στα 100 δισεκατοµµύρια ευρώ το χρόνο στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Ελλάδα παραµένει στις πρώτες θέσεις των ευρωπαϊκών χωρών µε τα υψηλότερα ποσοστά καπνίσµατος επί του συνολικού πληθυσµού (41% το 2001). Ενώ στην υπόλοιπη Ευρώπη παρατηρείται τα τελευταία χρόνια µια έντονη κινητικότητα για τον περιορισµό του Περισσότερες Πληροφορίες στην PRAKSIS τηλ. 210 520 5200 info@praksis.gr 5
καπνίσµατος, στη χώρα µας δεν έχουν υπάρξει ως τώρα ιδιαίτερα τολµηρές πρωτοβουλίες για να επιτευχθεί κάτι ανάλογο. Η εικόνα στη χώρα µας είναι ανησυχητική, καθώς µόνο το 15% των Ελλήνων δηλώνει ότι δεν εκτίθεται στον καπνό κατά την εργασία του, ενώ µόλις το 26% των ελληνικών οικογενειών ότι δεν έχει µέλος καπνιστή. Είµαστε σε θέση να γνωρίζουµε σήµερα ότι ο ένας στους δύο εφήβους που ξεκινά και συνεχίζει να καπνίζει, θα πεθάνει εξαιτίας αυτής της συνήθειάς του, έχοντας χάσει οι µισοί 20-25 χρόνια ζωής και οι υπόλοιποι 10-15 χρόνια. Στα συγκριτικά αποτελέσµατα έρευνας του Ερευνητικού Πανεπιστηµιακού Ινστιτούτου Ψυχικής Υγιεινής για το κάπνισµα στην Ελλάδα για την 20ετία 1984-2003, διαπιστώθηκε ότι οι ενήλικες συστηµατικοί καπνιστές είναι σαφώς περισσότεροι, καθώς το συνολικό ποσοστό τους κατά το 2004 ήταν 42,5%, παρουσιάζοντας αύξηση από 38% που ήταν το 1984. Το αξιοσηµείωτο είναι ότι οι άντρες καπνιστές µειώθηκαν από 59,4% (το 1984) στο 50,6% (2004), ενώ οι γυναίκες που κάνουν συστηµατική χρήση καπνού αυξήθηκαν δραµατικά: από µόλις 21% κατά το 1984, έφτασαν στο 34,4% κατά το 2004. Από την έρευνα αυτή αποκαλύφθηκε, ωστόσο, και µια θετική πλευρά. Το ποσοστό των εφήβων 13-18 ετών που καπνίζουν συστηµατικά έχει µειωθεί κατά την τελευταία 20ετία. Έτσι, ενώ το 1984, ποσοστό 38,4% των αγοριών έκαναν συστηµατική χρήση καπνού, κατά το 2003 το ποσοστό µειώθηκε σε 25,4%. Τα στατιστικά των κοριτσιών παρουσιάζουν επίσης πτωτικές τάσεις. Ενώ το 1984, 28% των κοριτσιών ηλικίας 13-18 ετών κάπνιζε συστηµατικά, το ποσοστό µειώθηκε σε 23,8% το 2003. Είναι πιθανόν αυτή η µείωση των εφήβων καπνιστών να οφείλεται στην παγκόσµια αντικαπνιστική εκστρατεία καθώς και στον περιορισµό των διαφηµίσεων των τσιγάρων. Πολλά είναι όµως αυτά που πρέπει να γίνουν ακόµη. «Η εκπαίδευση και η ενηµέρωση του πληθυσµού, κυρίως δε των παιδιών και των εφήβων, είναι κεφαλαιώδους σηµασίας. Είναι αυτή η έντονη εκστρατεία ενηµέρωσης που ευθύνεται για την ανάσχεση της καπνιστικής επιδηµίας στις ανεπτυγµένες χώρες. Το κράτος, λοιπόν, θα πρέπει να επενδύσει σηµαντικά κεφάλαια προς αυτήν την κατεύθυνση (...) για να φτάσουµε στον κοινοτικό µέσο όρο», τονίζει ο καθηγητής Εντατικής Θεραπείας και Πνευµονολογίας, Χαράλαµπος Ρούσσος. Περισσότερες Πληροφορίες στην PRAKSIS τηλ. 210 520 5200 info@praksis.gr 6
ΑΛΚΟΟΛ 18-24 ετών η οµάδα υψηλού κινδύνου. Υπεύθυνο το αλκοόλ για µεγάλο ποσοστό τροχαίων δυστυχηµάτων Έρευνες καταδεικνύουν ότι στην Ευρώπη εκείνοι που κάνουν κατάχρηση αλκοόλ είναι κυρίως οι νέοι. Ένας στους πέντε Ευρωπαίους που ξεπερνά το όριο των πέντε ποτών σε κάθε έξοδο είναι ηλικίας 15-24 ετών. Παράλληλα, αξιοσηµείωτο είναι το γεγονός ότι ένας στους τέσσερις θανάτους ατόµων ηλικίας 15-29 ετών οφείλεται στην κατανάλωση αλκοόλ. Στην Ελλάδα, παρ όλ αυτά, δεν φαίνεται να έχει υιοθετηθεί η κουλτούρα υψηλής κατανάλωσης αλκοόλ που υπάρχει έντονη σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Η χώρα εµφανίζει µια µέτρια κατανάλωση οινοπνευµατωδών προϊόντων. Αντίθετα στις πρώτες θέσεις της Ευρωπαϊκής κατάταξης βρίσκονται χώρες όπως η Ιρλανδία, η Αγγλία και η ανία. Εντούτοις, υπάρχουν και στην Ελλάδα προβλήµατα που σχετίζονται µε την κατανάλωση αλκοόλ. Σύµφωνα µε το Εθνικό Κέντρο Τεκµηρίωσης και Πληροφόρησης για τα Ναρκωτικά (Ε.Κ.ΤΕ.Π.Ν., 2006), στην Ελλάδα οι νεαροί ενήλικες ηλικίας 18-24 αναφέρουν το υψηλότερο ποσοστό υπερβολικής κατανάλωσης και µέθης. Η κατανάλωση αλκοόλ φαίνεται να µειώνεται στους νέους ηλικίας 25-34 ετών. Πρώτα στις προτιµήσεις των εφήβων έρχονται τα ποτά µε υψηλή περιεκτικότητα αλκοόλ (όπως ουίσκι, βότκα, τεκίλα) (36%), δεύτερη προτίµηση αποτελεί η µπύρα (26,5%) ενώ τρίτη µε µικρή διαφορά από την µπύρα είναι το κρασί (22,4%). Επίσης τα τελευταία χρόνια υψηλά στις προτιµήσεις των εφήβων βρίσκονται τα ποτά «νέας γενιά», δηλαδή αλκοολούχα αναψυκτικά µε χαµηλή περιεκτικότητα αλκοόλ. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η παρατήρηση ότι η συχνή κατανάλωση οινοπνευµατωδών είναι ιδιαίτερα διαδεδοµένη στις ηµιαστικές και αγροτικές περιοχές, ακολουθούν η Θεσσαλονίκη και τα υπόλοιπα αστικά κέντρα, ενώ στην περιοχή της Αττικής το ποσοστό συχνής κατανάλωσης είναι µικρότερο. Έντονα προβλήµατα φαίνεται να δηµιουργεί η οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ. Σύµφωνα µε τη ιεύθυνση Τροχαίας, το 2005, ένα στα τρία θανατηφόρα ατυχήµατα οφειλόταν στην µέθη. Ένας στους έξι του συνόλου ανέφεραν ότι κατά το τελευταίο εξάµηνο πριν από τη διεξαγωγή της έρευνας του Ε.Κ.ΤΕ.Π.Ν. οδήγησαν 1-2 φορές αφού είχαν καταναλώσει 3 ή περισσότερα οινοπνευµατώδη (ποτήρια), ενώ 6% παραδέχτηκαν ότι έπραξαν κάτι παρόµοιο αφού είχαν καταναλώσει τουλάχιστον 6 οινοπνευµατώδη. Υπολογίζεται ότι 600 άνθρωποι Περισσότερες Πληροφορίες στην PRAKSIS τηλ. 210 520 5200 info@praksis.gr 7
χάνουν ετησίως τη ζωή τους στην άσφαλτο λόγω υπερβολικής κατανάλωσης αλκοόλ. «Το αλκοόλ δεν είναι αθώο. Για το 7% του πληθυσµού λειτουργεί ως «σκληρή» ψυχοτρόπος ουσία και αποβαίνει η 3 η θανατηφόρα νόσος στον πλανήτη. Ο αλκοολισµός αναστρέφεται εάν ο πάσχων ζητήσει βοήθεια από ειδικούς. Αλκοολικός είναι αυτός που πίνει «για να...» και το αλκοόλ του προσφέρει αυτό το πολύτιµο «να...», µε αποτέλεσµα να ξεχνάει τις κακές συνέπειες και να αναζητά να πιει «για να...». Έτσι δεν είναι καθόλου παράξενο να έχουµε 13χρόνους και 15χρόνους αλκοολικούς. Ας ενηµερωθούµε και ας ζητήσουµε βοήθεια» Σιµώνη Ξανθογιώργου, αλκοολική σε ανάρρωση, πρόεδρος της ΜΚΟ ΝΗΦΑΛΙΟΙ ΕΠΙΣΗΜΕΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ ελτίο Επιδηµιολογικής Επιτήρησης της HIV/ AIDS λοίµωξης στην Ελλάδα, τεύχος 21, Οκτώβριος 2006, Υπουργείο Υγείας & Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Κέντρο Ελέγχου & Πρόληψης Νοσηµάτων (ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ) ελτίο Επιδηµιολογικής Επιτήρησης της HIV/ AIDS λοίµωξης στην Ελλάδα, τεύχος 22, Οκτώβριος 2007, Υπουργείο Υγείας & Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Κέντρο Ελέγχου & Πρόληψης Νοσηµάτων (ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ) Ετήσια Έκθεση για την κατάσταση των Ναρκωτικών & των οινοπνευµατωδών στην Ελλάδα, Αθήνα 2006-2007, Εθνικό Κέντρο Τεκµηρίωσης & Πληροφόρησης για τα Ναρκωτικά και την Τοξικοµανία, Ερευνητικό Πανεπιστηµιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής, Αθήνα 2006-2007 European Commission, DG Health & Consumer Protection, Public Health statistics, http://ec.europa.eu/health/index_en.htm Η Πύλη της Ευρωπαικής Ένωσης για τη ηµόσια Υγεία, http://ec.europa.eu/health-eu/my_lifestyle/ ΠΡΩΤΑ ΡΩΤΑ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2008 ΣΥΝ ΙΟΡΓΑΝΩΣΗ PRAKSIS, ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΝΕΑΣ ΓΕΝΙΑΣ στο πλαίσιο της ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΠΡΩΤΑ ΡΩΤΑ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΥΝ AEGEE, ANTHROPOS.GR, HUMANAID, ΚΕΝΤΡΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ-EUROPE DIRECT ΚΟΜΟΤΗΝΗΣ, ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΚΑΜΕΡΟΥΝ, ΝΗΦΑΛΙΟΙ, ΟΛΚΕ, ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΝΙΓΗΡΙΑΝΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΕΛΛΑ ΟΣ ΧΟΡΗΓΟΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ MEGA CHANNEL, BEST RADIO 92.6, MAD. Περισσότερες Πληροφορίες στην PRAKSIS τηλ. 210 520 5200 info@praksis.gr 8