Ποιοι από τους παρακάτω πληθυσμούς είναι κλειστοί ή ανοιχτοί και γιατί;

Transcript

1

2 Άσκηση Ποιοι από τους παρακάτω πληθυσμούς είναι κλειστοί ή ανοιχτοί και γιατί; 1. Οι κάτοικοι της Ελλάδας, το Οι ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 3. Οι νοσηλευθέντες σε ένα νοσοκομείο το ασθματικοί ασθενείς που λαμβάνουν τη θεραπευτική αγωγή Α για μια εβδομάδα καπνιστές χωρίς έμφραγμα στην αρχή της περιόδου παρακολούθησης, οι οποίοι συμμετέχουν σε μια μελέτη διάρκειας 25 ετών

3 Λύση 1. Ανοιχτός πληθυσμός 2. Κλειστός πληθυσμός 3. Ανοιχτός πληθυσμός 4. Κλειστός πληθυσμός 5. Ανοιχτός πληθυσμός

4 Άσκηση Σε ποιες περιπτώσεις υπολογίζεται η επίπτωση και σε ποιες ο επιπολασμός; 1. Κατασκηνωτές που εμφάνισαν τροφική δηλητηρίαση εντός 3 ημερών από την κατανάλωση σαλάτας με κοτόπουλο 2. Πρόωρα νεογνά που εμφάνισαν ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις κατά τη διάρκεια ενός έτους σε ένα νοσοκομείο παίδων 3. Παιδιά ηλικίας ετών στην Ελλάδα που έχουν κάνει χρήση ναρκωτικών ουσιών 4. Ενήλικες που εμφάνισαν γρίπη στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια του Παιδιά ηλικίας 5-15 ετών στην Ελλάδα που έχουν άσθμα 6. Παιδιά ηλικίας 3-5 ετών στην Ελλάδα που διαγνώστηκαν πρόσφατα με αυτισμό

5 Λύση 1. Επίπτωση 2. Επίπτωση 3. Επιπολασμός 4. Επίπτωση 5. Επιπολασμός 6. Επίπτωση

6 άτομα Άσκηση Στο παρακάτω διάγραμμα παρουσιάζεται η παρακολούθηση ενός πληθυσμού 6 καπνιστών. Η μελετώμενη έκβαση είναι η εμφάνιση εμφράγματος του μυοκαρδίου. Υπολογίστε τα κατάλληλα μέτρα συχνότητας, έπειτα από την ολοκλήρωση των 4 ετών της μελέτης * * χρόνος παρακολούθησης (έτη) * : εμφάνιση εμφράγματος του μυοκαρδίου

7 Λύση Επίπτωση-ποσοστό = 2 / 6 = 0,333 σε χρονικό διάστημα 4 ετών Επίπτωση-πυκνότητα = 2 / 20 έτη = 0,1 (έτη) -1

8 άτομα Άσκηση Στο παρακάτω διάγραμμα παρουσιάζεται η παρακολούθηση ενός πληθυσμού 6 καπνιστών. Η μελετώμενη έκβαση είναι η εμφάνιση εμφράγματος του μυοκαρδίου. Υπολογίστε το κατάλληλο μέτρο συχνότητας, έπειτα από την ολοκλήρωση των 4 ετών της μελέτης * ο * χρόνος παρακολούθησης (έτη) * : εμφάνιση εμφράγματος του μυοκαρδίου ο : αδυναμία παρακολούθησης

9 Λύση Επίπτωση-πυκνότητα = 2 / 17 έτη = 0,058 (έτη) -1

10 άτομα Άσκηση Στο παρακάτω διάγραμμα παρουσιάζεται η παρακολούθηση ενός πληθυσμού 6 καπνιστών. Η μελετώμενη έκβαση είναι η εμφάνιση εμφράγματος του μυοκαρδίου. Ποιος είναι ο επιπολασμός του εμφράγματος (α) τη στιγμή της συμπλήρωσης 6 μηνών από την έναρξη της μελέτης (β) τη στιγμή της συμπλήρωσης 4 ετών από την έναρξη της μελέτης * ο * χρόνος παρακολούθησης (έτη) * : εμφάνιση εμφράγματος του μυοκαρδίου ο : αδυναμία παρακολούθησης

11 Λύση (α) Επιπολασμός = 0 / 6 = 0 τη στιγμή της συμπλήρωσης 6 μηνών από την έναρξη της μελέτης (α) Επιπολασμός = 2 / 5 = 0,4 τη στιγμή της συμπλήρωσης 4 ετών από την έναρξη της μελέτης

12 Άσκηση Κατά τη διάρκεια του 2015, στην πόλη Α εμφανίστηκαν 2000 νέες περιπτώσεις άσθματος, ενώ στην πόλη Β εμφανίστηκαν 500 νέες περιπτώσεις άσθματος Είναι έγκυρο το συμπέρασμα ότι η επίπτωση του άσθματος είναι μεγαλύτερη στην πόλη Α σε σχέση με την πόλη Β;

13 Λύση Δεν είναι έγκυρο το συμπέρασμα, διότι δεν είναι γνωστές οι επιπτώσεις του άσθματος στις δυο πόλεις, αλλά είναι γνωστές μόνο οι νέες περιπτώσεις άσθματος

14 Άσκηση 200 ασθενείς με έμφραγμα του μυοκαρδίου παρακολουθούνται για 1 έτος. Στο χρονικό αυτό διάστημα, 20 από τους ασθενείς πεθαίνουν εξαιτίας του εμφράγματος. Υπολογίστε το κατάλληλο μέτρο συχνότητας.

15 Λύση Επίπτωση-ποσοστό του θανάτου από έμφραγμα του μυοκαρδίου = θνητότητα από έμφραγμα του μυοκαρδίου = 20/200 = 0,1 σε ένα έτος

16 Άσκηση Σε έναν μαζικό προσυμπτωματικό έλεγχο 1000 ατόμων, τα 100 βρέθηκαν να πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη. Στα επόμενα 10 έτη παρακολούθησης, 40 άτομα εμφάνισαν διαβήτη. Μεταξύ των 40 διαβητικών, οι 10 απεβίωσαν μέσα στα επόμενα 10 έτη από τη στιγμή της διάγνωσής τους εξαιτίας επιπλοκών του διαβήτη. Υπολογίστε: (α) τον επιπολασμό του διαβήτη στον αρχικό πληθυσμό των 1000 ατόμων, (β) την επίπτωση-ποσοστό στο διάστημα των 10 ετών και (γ) τη θνητότητα από διαβήτη σε διάστημα 10 ετών

17 Λύση (α) επιπολασμός = 100/1000 = 0,1 τη στιγμή του μαζικού προσυμπτωματικού ελέγχου (β) επίπτωση-ποσοστό = 40/900 = 0,044 σε 10 έτη (γ) θνητότητα από διαβήτη = 10/40 = 0,25 σε 10 έτη

18 Άσκηση Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζονται τα δεδομένα αναφορικά με την επιβίωση 100 ασθενών σε μια μονάδα εγκαυμάτων. Ποια είναι η θνητότητα από εγκαύματα τις πρώτες 28 ημέρες; Ημέρες παραμονής Σύνολο Απεβίωσαν Ζωντανοί

19 Λύση Θνητότητα από εγκαύματα = 11/100 = 0,11 τις πρώτες 28 ημέρες

20 Άσκηση Μεταξύ 200 επαγγελματιών υγείας, οι 120 δήλωσαν μη ικανοποιημένοι από την εργασία τους, ενώ μεταξύ 400 μη επαγγελματιών υγείας, οι 200 δήλωσαν μη ικανοποιημένοι από την εργασία τους. Υπολογίστε το κατάλληλο μέτρο συχνότητας στις δυο ομάδες

21 Λύση Επιπολασμός στους επαγγελματίες υγείας = 120/200 =0,6 τη στιγμή της μελέτης Επιπολασμός στους μη επαγγελματίες υγείας = 200/400 =0,5 τη στιγμή της μελέτης

22 Άσκηση 100 ασθενείς με καρκίνο του πνεύμονα παρακολουθούνται για χρονικό διάστημα ενός έτους και οι 50 αποβιώνουν εξαιτίας της πάθησης αυτής. Υπολογίστε το κατάλληλο μέτρο συχνότητας.

23 Λύση Θνητότητα από καρκίνο του πνεύμονα= 50/100 = 0,5 σε ένα έτος

24 Άσκηση Ο πληθυσμός μιας πόλης, την 1 η Ιανουαρίου 2005 είναι Τη συγκεκριμένη ημέρα 1000 άτομα πάσχουν από αρτηριακή υπέρταση. Υπολογίστε το κατάλληλο μέτρο συχνότητας

25 Λύση Επιπολασμός = 1000/ = 0,02 την 1 η Ιανουαρίου 2005

26 Άσκηση Κατά τη διάρκεια του 2015, στο νοσοκομείο Α καταγράφηκαν 200 νέες ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις, ενώ ο συνολικός πληθυσμο-χρόνος παρακολούθησης των ασθενών ήταν 6000 ανθρωπο-ημέρες. Υπολογίστε το κατάλληλο μέτρο συχνότητας Μεταξύ των 200 ασθενών με ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις, οι 40 απεβίωσαν σε χρονικό διάστημα 30 ημερών εξαιτίας της λοίμωξης. Υπολογίστε το κατάλληλο μέτρο συχνότητας

27 Λύση Επίπτωση-πυκνότητα = 200 / 6000 ανθρωποημέρες = 0,033 (ανθρωπο-ημέρες) -1 Θνητότητα από ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις = 40 / 200 = 0,2 σε 30 ημέρες

28 Άσκηση Σε μια πόλη, ο επιπολασμός των ημικρανιών στις γυναίκες ηλικίας ετών είναι 10/1000, ενώ στους άντρες της ίδιας ηλικιακής ομάδας είναι 5/1000. Είναι έγκυρο το συμπέρασμα ότι η συχνότητα εμφάνισης των ημικρανιών είναι διπλάσια στις γυναίκες σε σχέση με τους άντρες; Δικαιολογήστε την απάντησή σας

29 Λύση Το εξαγόμενο συμπέρασμα δεν είναι έγκυρο, καθώς ο επιπολασμός δεν μετρά τη συχνότητα εμφάνισης μιας πάθησης αλλά μετρά τη συχνότητα ύπαρξης μιας πάθησης σε έναν πληθυσμό. Για να εξαχθεί έγκυρο συμπέρασμα θα πρέπει να μετρηθεί η επίπτωση (επίπτωσηποσοστό ή επίπτωση-πυκνότητα) των ημικρανιών και όχι ο επιπολασμός τους

30 Άσκηση Ο μέσος πληθυσμός μιας χώρας την 1 η Ιουλίου 2005 είναι άτομα, ενώ κατά τη διάρκεια του 2005 συμβαίνουν θάνατοι. Υπολογίστε τη θνησιμότητα από όλες τις αιτίες στη χώρα αυτή, το Ποιο είναι το προσδόκιμο ζωής για εκείνους που γεννήθηκαν στη χώρα αυτή το 2005;

31 Λύση Ανοιχτός πληθυσμός Πληθυσμο-χρόνος = Χ 1= ανθρωπο-έτη Θνησιμότητα = / έτη = 0,013 (έτη) -1 Προσδόκιμο ζωής = 1 / 0,013 = 76,9 έτη

32 Άσκηση Σ έναν μαζικό προσυμπτωματικό έλεγχο, την 01/01/2008, μεταξύ 500 ατόμων, τα 50 διαγνώστηκαν με σακχαρώδη διαβήτη. Την 01/01/2009, πραγματοποιήθηκε και πάλι μαζικός προσυμπτωματικός έλεγχος στα ίδια 500 άτομα και τη φορά αυτή διαγνώστηκαν 59 άτομα με σακχαρώδη διαβήτη. Υπολογίστε: (α) τον επιπολασμό του διαβήτη την 01/01/2008 και την 01/01/2009, (β) την επίπτωση-ποσοστό του διαβήτη κατά τη διάρκεια του 2008.

33 Λύση (α) επιπολασμός = 50 / 500 = 0,1 την 01/01/2008 (α) επιπολασμός = 59 / 500 = 0,118 την 01/01/2009 (β) νέες περιπτώσεις διαβήτη κατά τη διάρκεια του 2008 = = 9 Μελετώμενος πληθυσμός = = 450 Επίπτωση-ποσοστό = 9 / 450 = 0,02 στο 2008

34 Άσκηση Στις 01/01/2015, μεταξύ 1000 ατόμων, οι 20 πάσχουν από έμφραγμα του μυοκαρδίου. Κατά τη διάρκεια του 2015 εμφανίζονται 30 νέες περιπτώσεις εμφράγματος. Να υπολογιστούν τα δυο κατάλληλα μέτρα συχνότητας

35 Λύση Επιπολασμός εμφράγματος = 20/1000 στις 01/01/2015 Επίπτωση-ποσοστό εμφράγματος = 30/980 κατά τη διάρκεια του 2015

36 Άσκηση Ο μελετώμενος πληθυσμός αποτελείται από 100 μαθητές την 1 Οκτωβρίου. Στις 2 Οκτωβρίου, 5 μαθητές εμφανίζουν γαστρεντερίτιδα και αναρρώνουν πλήρως έπειτα από τρείς ημέρες. Στις 15 Οκτωβρίου, 4 διαφορετικοί μαθητές εμφανίζουν γαστρεντερίτιδα και αναρρώνουν πλήρως έπειτα από τέσσερις ημέρες. Σημειώνεται ότι κανένας μαθητής δεν εμφάνισε δυο φορές γαστρεντερίτιδα. Να υπολογιστούν: (α) Ο επιπολασμός της γαστρεντερίτιδας στις 3 Οκτωβρίου (β) Ο επιπολασμός της γαστρεντερίτιδας στις 16 Οκτωβρίου (γ) Ο επιπολασμός της γαστρεντερίτιδας στις 31 Οκτωβρίου (δ) Η επίπτωση-ποσοστό της γαστρεντερίτιδας κατά τη διάρκεια του Οκτωβρίου

37 Λύση (α) Επιπολασμός = 5/100 στις 3 Οκτωβρίου (β) Επιπολασμός = 4/100 στις 15 Οκτωβρίου (γ) Επιπολασμός = 0/100 στις 31 Οκτωβρίου (δ) Επίπτωση-ποσοστό = 9/100 κατά τη διάρκεια του Οκτωβρίου

38 Ερώτηση 80 ασθενείς με κιρσούς του οισοφάγου υποβάλλονται σε χειρουργική επέμβαση, παρακολουθούνται συνολικά για 1000 ανθρωπο-ημέρες και εμφανίζονται 10 επιπλοκές εξαιτίας της επέμβασης Επιπλέον, 100 ασθενείς υποβάλλονται σε χειρουργική επέμβαση και ακολούθως λαμβάνουν και φαρμακευτική αγωγή, παρακολουθούνται συνολικά για 1200 ανθρωποημέρες και εμφανίζονται 5 επιπλοκές εξαιτίας της επέμβασης και της φαρμακευτικής αγωγής Υπολογίστε το κατάλληλο μέτρο συχνότητας σε κάθε ομάδα

39 Λύση Ασθενείς με κιρσούς του οισοφάγου που υποβάλλονται σε χειρουργική επέμβαση Επίπτωση-πυκνότητα = 10 / 1000 ημέρες = 0,01 (ημέρες) -1 Ασθενείς με κιρσούς του οισοφάγου που υποβάλλονται σε χειρουργική επέμβαση και ακολούθως λαμβάνουν και φαρμακευτική αγωγή Επίπτωση-πυκνότητα = 5 / 1200 ημέρες = 0,004 (ημέρες) -1

40 Άσκηση Σε μια ασιατική χώρα, ο μέσος πληθυσμός την 1 η Ιουλίου 2010 είναι άτομα, ενώ κατά τη διάρκεια του 2010 πεθαίνουν άτομα εξαιτίας της χολέρας. Μεταξύ των θανάτων, οι θάνατοι προέρχονται από άτομα που έπασχαν ήδη από χολέρα. Υπολογίστε τη θνητότητα από χολέρα το 2010

41 Λύση Θνητότητα από χολέρα = / = 0,3 σε ένα έτος

42 Άσκηση Σε μια τάξη 30 παιδιών δευτέρας δημοτικού, 2 παιδιά πάσχουν από κοινό κρυολόγημα την πρώτη ημέρα των μαθημάτων. Κατά τη διάρκεια των επόμενων 4 ημερών, 5 διαφορετικά παιδιά εμφανίζουν κοινό κρυολόγημα. Υπολογίστε τα δυο κατάλληλα μέτρα συχνότητας.

43 Λύση Επιπολασμός = 2 / 30 = 0,066 την πρώτη ημέρα των μαθημάτων Νέες περιπτώσεις κρυολογήματος κατά τη διάρκεια των επόμενων 4 ημερών = 5 Μελετώμενος πληθυσμός = 30 2 = 28 Επίπτωση-ποσοστό = 5 / 28 = 0,1785 κατά τη διάρκεια των 4 ημερών

44 Άσκηση Στον πίνακα παρουσιάζεται ο επιπολασμός της υπέρτασης στους κατοίκους μιας χώρας σύμφωνα με την ηλικία. Είναι έγκυρο το συμπέρασμα ότι η αύξηση της ηλικίας σχετίζεται με αύξηση της συχνότητας εμφάνισης της υπέρτασης; Δικαιολογήστε την απάντησή σας Ηλικιακή ομάδα (έτη) Επιπολασμός υπέρτασης (%) >70 64

45 Λύση Το εξαγόμενο συμπέρασμα δεν είναι έγκυρο, καθώς ο επιπολασμός δεν μετρά τη συχνότητα εμφάνισης μιας πάθησης αλλά μετρά τη συχνότητα ύπαρξης μιας πάθησης σε έναν πληθυσμό. Για να εξαχθεί έγκυρο συμπέρασμα θα πρέπει να μετρηθεί η επίπτωση (επίπτωσηποσοστό ή επίπτωση-πυκνότητα) της υπέρτασης και όχι ο επιπολασμός της

46 Άσκηση Σε ένα δείγμα 200 φοιτητών της Νομικής σχολής, οι 50 είναι καπνιστές. Υπολογίστε το κατάλληλο μέτρο συχνότητας

47 Λύση Επιπολασμός = 50 / 200 = 0,25 την ημέρα της συλλογής των δεδομένων

48 Άσκηση Ο μέσος πληθυσμός μιας πόλης την 1 η Ιουλίου 2010 είναι άτομα, ενώ κατά τη διάρκεια του 2010 εμφανίζονται 10 νέες περιπτώσεις φυματίωσης. Υπολογίστε το κατάλληλο μέτρο συχνότητας στην πόλη αυτή το 2010

49 Λύση Ανοιχτός πληθυσμός Πληθυσμο-χρόνος = Χ 1= ανθρωπο-έτη Επίπτωση-πυκνότητα φυματίωσης = = 10 / έτη = 0,0001 (έτη) -1

50 Άσκηση Το φάρμακο Α χορηγήθηκε σε 1000 για την αντιμετώπιση του πονόλαιμου και εντός 5 ημερών το 94% των συμμετεχόντων ιάθηκαν πλήρως. Είναι έγκυρο το συμπέρασμα ότι το φάρμακο Α είναι αποτελεσματικό για την αντιμετώπιση του πονόλαιμου; Δικαιολογήστε την απάντησή σας

51 Λύση Το εξαγόμενο συμπέρασμα δεν είναι έγκυρο, καθώς θα πρέπει να μετρηθεί η επίπτωση της ίασης και σε μια ομάδα ασθενών που δεν λαμβάνουν το φάρμακο Α, αλλά λαμβάνουν μια άλλη θεραπευτική αγωγή. Έπειτα θα πρέπει να συγκριθούν οι επιπτώσεις της ίασης στις δυο ομάδες ασθενών και να εξαχθεί έγκυρο συμπέρασμα

52 Άσκηση Σ έναν μελετώμενο πληθυσμό 10 καπνιστών και 10 μη καπνιστών διερευνήθηκε η σχέση μεταξύ καπνιστικής συνήθειας και συχνότητας εμφάνισης καρκίνου του πνεύμονα για χρονικό διάστημα 40 ετών. Στο παρακάτω διάγραμμα παρουσιάζεται η διάρκεια παρακολούθησης των συμμετεχόντων. Υπολογίστε το κατάλληλο μέτρο συχνότητας στους καπνιστές και στους μη καπνιστές. Υπάρχει σχέση μεταξύ της καπνιστικής συνήθειας και της συχνότητας εμφάνισης του καρκίνου του πνεύμονα; Ποιος ήταν ο επιπολασμός της πάθησης τη χρονική στιγμή της συμπλήρωσης 12 ετών;

53

54 Λύση Πληθυσμο-χρόνος καπνιστών = = 210 Πληθυσμο-χρόνος μη καπνιστών = = 240 Περιπτώσεις καρκίνου στους καπνιστές = 5 Περιπτώσεις καρκίνου στους μη καπνιστές = 1 Επίπτωση-πυκνότητα στους καπνιστές = 5 / 210 έτη = 0,0238 (έτη) -1 Επίπτωση-πυκνότητα στους μη καπνιστές = 1 / 240 έτη = 0,00416 (έτη) -1

55 Λύση Επίπτωση-πυκνότητα στους καπνιστές / Επίπτωση-πυκνότητα στους μη καπνιστές = 0,0238 / 0,00416 = 5,72 5,72 φορές είναι συχνότερη η εμφάνιση καρκίνου του πνεύμονα στους καπνιστές σε σχέση με τους μη καπνιστές Επιπολασμός = 2 / 17 = 0,117 χρονική στιγμή της συμπλήρωσης 12 ετών

56 Ερώτηση Η επίπτωση-πυκνότητα είναι: (α) μέτρο σχέσης (β) μέθοδος ανάλυσης των δεδομένων μιας μελέτης (γ) μέτρο συχνότητας (δ) συστηματικό σφάλμα στις επιδημιολογικές μελέτες

57 Ερώτηση Η πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του μαστού στα επόμενα 10 έτη σε μια γυναίκα ηλικίας 40 ετών που έχει έναν προδιαθεσικό γενετικό πολυμορφισμό (παράγοντα κινδύνου) είναι 87%. Ποιο μέτρο συχνότητας εκφράζεται στην περίπτωση αυτή; (α) επίπτωση-ποσοστό (β) επίπτωση-πυκνότητα (γ) κίνδυνος (δ) επιπολασμός

58 Ερώτηση Η θνητότητα είναι: (α) μέτρο σχέσης (β) μέθοδος ανάλυσης των δεδομένων μιας μελέτης (γ) μέτρο συχνότητας (δ) συστηματικό σφάλμα στις επιδημιολογικές μελέτες

59 Ερώτηση Η επίπτωση-ποσοστό, η επίπτωση-πυκνότητα και ο επιπολασμός: (α) μετράνε την πάθηση ως συμβάν ή ως κατάσταση; (β) υπολογίζονται σε ανοιχτούς ή κλειστούς πληθυσμούς; (γ) πως υπολογίζονται; (δ) τι μονάδα μέτρησης έχουν; (ε) τι αριθμητικές τιμές μπορούν να λάβουν; (στ) σε ποιο είδος επιδημιολογικής έρευνας χρησιμοποιούνται κατά κύριο λόγο;