ΣΥςΤΗΜΑΤΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ ΜΕΧΡΙ ΚΑΙ ςημερα
Στο πλαίσιο της ερευνητικής εργασίας ασχοληθήκαμε με το θέμα Συστήματα επικοινωνιών στην Ελλάδα.Αυτό το θέμα χωρίστηκε σε 4 υποενότητες, ώστε να μπορέσουμε να το μελετήσουμε καλύτερα. Οι ενότητες είναι οι εξής: α) Η Αρχαία Ελλάδα β) Βυζάντιο γ) Μεσαίωνας δ) Μέσα επικοινωνίας 18ο & 21ο αιώνα Τις πληροφορίες τις αναζητούμε στο διαδίκτυο όπου υπάρχουν πάρα πολλά στοιχεία. Αξιολογήσαμε τα στοιχεία αυτά και σας παρουσιάζουμε το αποτέλεσμα της δουλειάς μας
Αρχαία Ελλάδα
ΤΑ ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙΑ Ως φορείς μηνυμάτων σε μεγάλες αποστάσεις χρησιμοποιήθηκαν επίσης τα περιστέρια από πολύ παλιές εποχές. Η ταχύτητα που αναπτύσσει το περιστέρι είναι πολύ μεγαλύτερη από αυτήν ενός έφιππου αγγελιοφόρου και, επί πλέον, το περιστέρι πετά σε ευθεία γραμμή χωρίς να είναι υποχρεωμένο να ακολουθεί τους στριφογυριστούς δρόμους των ορέων. Ελάχιστα στοιχεία διαθέτουμε για τη χρήση των περιστεριών στον ελληνικό χώρο. Ωστόσο μας δίνεται η δυνατότητα από όσα στοιχεία διαθέτουμε, να προσδιορίσουμε τον 5ο π.χ. αιώνα ως την περίοδο κατά την οποία όχι απλώς άρχισε να χρησιμοποιείται η μέθοδος των περιστεριών αλλά να εμφανίζεται η πρώτη αναφορά για τη χρήση των περιστεριών ως τηλεπικοινωνιακού μέσου, από την αναφορά του Αιλιανού για τον Ολυμπιονίκη Ταυροσθένη. Τη «μόδα» των ταχυδρομικών περιστεριών έφεραν στην Ευρώπη οι Σταυροφόροι εντυπωσιασμένοι από τα αποτελέσματα των ταχυδρομικών πτήσεων των περιστεριών. Όμως το σύστημα αυτό και κυρίως στην αρχαιότητα δε γνώρισε ευρεία αποδοχή.
ΥΔΡΑΥΛΙΚΟΣ ΤΗΛΕΓΡΑΦΟΣ (Ο ΤΗΛΕΓΡΑΦΟς ΤΟΥ ΑΙΝΕΙΑ) Γύρω στα 330 π.χ. ο Αρκάδας στρατηγός Αινείας ο Τακτικός επινόησε ένα έξυπνο σύστημα τηλεγραφίας. Στους σηματοδοτικούς σταθμούς υπήρχαν 2 πανομοιότυποι κάδοι κυλινδρικοί γεμάτοι με νερό μέχρι το ίδιο σημείο που είχαν στη βάση τους από μια βρύση ίδιας διαμέτρου, ώστε όταν έτρεχε νερό η ροή του να ήταν ίδια και στους δύο κάδους. Το ύψος των κάδων ήταν περίπου 1,50 μέτρα και το πλάτος τους περίπου μισό μέτρο. Πάνω στο νερό του κάθε κάδου επέπλεε ένα ξύλινο ραβδί που ήταν κάθετα στηριγμένο σε έναν κυλινδρικό φελό που είχε διάμετρο λίγο μικρότερη από τους κάδους. Το ραβδί ήταν χωρισμένο σε παράλληλους κύκλους που είχαν απόσταση περίπου 6 εκατοστά μεταξύ τους. Στα κενά αυτών των κύκλων ήταν σημειωμένες διάφορες κωδικοποιημένες πληροφορίες στρατιωτικής κυρίως φύσης οι ίδιες και στους 2 κάδους. Η επικοινωνία γινόταν ως εξής όταν επρόκειτο να μεταδοθεί ένα μήνυμα. Ειδοποιούσαν τον επόμενο σταθμό υψώνοντας έναν πυρσό. Όταν ο επόμενος σταθμός ειδοποιούσε και αυτός με έναν πυρσό ότι ήταν έτοιμος, ο πομπός ύψωνε τον πυρσό του και πάλι και τότε άνοιγαν και οι δύο τις βρύσες ταυτόχρονα. Όταν το ραβδί καθώς κατέβαινε έφτανε στο μήνυμα που ήθελαν να μεταδώσουν τότε ο πομπός έσβηνε τον πυρσό και τότε έκλειναν και οι δύο βρύσες. Το μήνυμα είχε μεταδοθεί. Το σύστημα αυτό βασίζεται στο συγχρονισμό κινήσεων πομπού και δέκτη.
Ο ΤΗΛΕΓΡΑΦΟΣ ΤΟΥ ΠΟΛΥΒΙΟΥ Ο Έλληνας ιστορικός Πολύβιος είχε επινοήσει ένα σύστημα σηματοδότησης, όπου τα γράμματα της αλφαβήτου ήταν χωρισμένα σε πέντε ομάδες πέντε στήλες από πέντε γράμματα στην κάθε μία. (Η τελευταία στήλη είχε ένα γράμμα λιγότερο). Μετά τις στήλες αυτές τις έγραφαν σε πέντε πινακίδες. Η μετάδοση του μηνύματος γινόταν πάλι με πυρσούς. Ο πομπός πρώτα υψώνει τον πυρσό από αριστερά για να δείξει ποια πινακίδα πρέπει να προσέξει ο δέκτης έναν πυρσό για την 1 η πινακίδα δύο για την 2 η κτλ. Ύστερα υψώνει τον πυρσό από δεξιά για να δείξει ποιο γράμμα πρέπει να προσέξει ο άλλος. Θα πρέπει επίσης να έχουν μια διόπτρα για να βλέπουν καλύτερα. ΑΝΑΚΛΑΣΤΗΡΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣΤα σήματα από τις φωτιές λέγεται ότι βοηθούσαν με ειδικούς ανακλαστήρες να φανούν αρκετά μακριά. Όπως λέει η ιστορία, ο περίφημος φάρος της Αλεξάνδρειας χρησιμοποίησε ειδικούς ανακλαστήρες και ίσως κάποιο ειδικό φακό, ώστε να στέλνει το φως του στην μέγιστη δυνατή απόσταση. Λέγεται μάλιστα ότι παρατηρώντας μέσα από αυτό το φακό υπήρχε η δυνατότητα να φανούν ευκολότερα τα μακρινά πλοία αλλά και με τη βοήθεια του να καούν από μακριά εχθρικά πλοία.
ΑΚΟΥΣΤΙΚΟΣ ΤΗΛΕΓΡΑΦΟΣ Κάποιες αναφορές λένε για ειδικές μεταλλικές συσκευές (τηλεβόες) που χρησιμοποιήθηκαν από τον στρατό του Μεγάλου Αλεξάνδρου για τις ακουστικές επικοινωνίες. Η εμβέλειά τους λέγεται ότι ήταν περίπου 2500 μέτρα. Είχαν τη μορφή μεταλλικών κυκλικά αναδιπλωμένων χωνιών που κρεμάζονταν σε τρίποδα. Κάποιοι λένε ότι εδώ έχουμε και την πρώτη μορφή ακουστικού ραντάρ που έδινε τη δυνατότητα ακρόασης μακρινών κινήσεων των εχθρών. Το ακουστικό ραντάρ ξαναχρησιμοποιήθηκε με επιτυχία στον 20 ο αιώνα για έγκαιρη προειδοποίηση των Άγγλων όταν πλησίαζαν τα Γερμανικά βομβαρδιστικά.
Βυζάντιο
ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΑ ΠΕΡΙςΤΕΡΙΑ Γνωστοί χαριτωμένοι αγγελιοφόροι της ιστορίας είναι τα ταχυδρομικά περιστέρια. Έχουν την άνεση να επιστρέφουν στην φωλιά τους από πολύ μακρινές αποστάσεις μεταφέροντας και μικρά μηνύματα δεμένα σε μικρή θήκη πάνω τους.
ΚΙΝΗΤΟΙ ΠΕΡΙςΤΕΡΩΝΕς Τα ταχυδρομικά περιστέρια δεν πετούσαν τη νύχτα. Όταν νύχτωνε, διέκοπταν το ταξίδι τους για να το συνεχίσουν το πρωί. Για αυτό οι κινητοί περιστερώνες δεν έπρεπε να μετακινούνται συνέχεια: τα περιστέρια θα αποπροσανατολίζονταν.
ΠΥΡςΟς + ΩΡΑ =ΦΡΟΝΤΙΔΑ) ΟΙ ΦΡΥΚΤΩΡΙΕΣ( ΦΡΥΚΤΟς= Οι φρυκτωριες είναι συστηματική μέθοδος μετάδοσης προσυμφωνημένων μηνυμάτων με χρήση φωτιάς σύντομα σε μεγάλη απόσταση. Η χρήση φωτεινών σημάτων κυρίως χρησιμοποιήθηκε στον πόλεμο για να μεταφέρουν διαταγές των ανωτέρων. Οι Βυζαντινοί είχαν τους καμινοβιγλάτορες δηλαδή τις βίγλες (παρατηρητήρια) και τα καμίνια που διατηρούσαν άσβηστη τη φλόγα των πυρσών. Το σύστημα επικοινωνίας των Βυζαντινών έφτανε μέχρι την ταρσό της Μικράς Ασίας μια απόσταση δηλαδή 700 χιλιομέτρων και η απόσταση από φανό σε φανό ήταν περίπου 100 χιλιόμετρα
ΠΥΡΣΟΙ Βασική προϋπόθεση για τη σωστή μετάδοση του μηνύματος ήταν οι υδραυλικοί τηλέγραφοι να είναι όμοιοι. Θα έπρεπε επίσης τα κεραμικά αγγεία να έχουν το ίδιο μέγεθος σε πλάτος και βάθος.επίσης μια ακόμα βασική προϋπόθεση για να διαβαστεί σωστά το μήνυμα ήταν οι τρύπες των αγγείων να έχουν τηνίδια διάμετρο έτσι ώστε να φεύγει η ίδια ποσότητα νερού.. Η απόσταση που είχαν μεταξύ τους δύο ή περισσότεροι τηλέγραφοι δεν ήταν σταθερή, παρ όλα αυτά μπορούμε να πούμε ότι συνήθως ξεπερνούσε τα δεκάδες χιλιόμετρα
ΚΡΥΠΤΕΙΑ ςκυταλη (ΛΑΚΩΝΙΚΗ) Λεπτή ταινία κατεργασμένου δέρματος τυλιγμένη σε κυλινδρικό ξύλο όπου ο αποστολέας έγραφε το μήνυμα και ο δέκτης το διάβαζε ξανατυλίγοντάς την σε ξύλο ίσης διατομής. Χρησιμοποιήθηκε από τον 7ο π. Χ. αιώνα για την ανταλλαγή μηνυμάτων μεταξύ των εφόρων, του βασιλιά και του αρχιστράτηγου των Λακεδαιμονίων.
ΚΡΥΠΤΟΓΡΑΦΙΚΟς ΔΙςΚΟς ΤΟΥ ΑΙΝΕΙΑ Δίσκος με 24 περιφερειακές οπές (αντίστοιχες των γραμμάτων του αλφαβήτου), μία κεντρική και μία επιπλέον που ορίζει το γράμμα Α. Ο αποστολέας κατέγραφε το μήνυμα περνώντας λεπτό νήμα από τις οπές των αντίστοιχων γραμμάτων και ο δέκτης το διάβαζε ξετυλίγοντας το νήμα και καταγράφοντας τα γράμματα από δεξιά προς τα αριστερά.
ΔΙΠΤΥΧΑ ΚΕΡΩΜΕΝΑ ΠΙΝΑΚΙΔΙΑ 4ος αιωνας..!ξύλινες πινακίδες με ελαφρώς σκαμμένη την εσωτερική τους επιφάνεια και καλυμμένη με μελανό κερί. Με ειδική γραφίδα,σκαλιζόταν το μήνυμα στην κέρινη επιφάνεια κανονικά ή κρυπτογραφικά ή σπάνια κάτω από αυτήν σε εξαιρετικές περιπτώσεις.
Μεσαίωνας
Από την αρχαιότητα μέχρι την Γαλλική επανάσταση δεν υπήρχαν πολλές αλλαγές στα μέσα επικοινωνίας. Υπήρχαν όμως τα παρακάτω μέσα επικοινωνίας: 1. Ηλιογράφος 2. Ταχυδρομικά Περιστέρια 3. Τηλεσκόπιο 4. Ανεμόμυλος 5. Αγγελιοφόροι
Ο ΗΛΙΟΓΡΑΦΟς Ο Ηλιογράφος ανήκει στα επίγεια Μετεωρολογικά όργανα και πρόκειται για αυτόνομο όργανο που μετρά την ημερήσια ηλιοφάνεια, δηλαδή πόσες ώρες οι ακτίνες του ηλιακού φωτός δεν εμποδίζονταν από σύννεφα στη διάρκεια μιας ημέρας. Περισσότερο διαδεδομένοι σε χρήση ηλιογράφοι είναι του Campell Stokes και του Marvin τα ονόματα των οποίων και φέρουν.
ΗΛΙΟΓΡΑΦΟς CAMPBELL Ο ηλιογράφος Cambell ή Cambell-Stokes αποτελείται από μια γυάλινη σφαίρα που φέρεται επί μεταλλικού στελέχους σε μεταλλική βάση. Η σφαίρα αυτή από το πίσω μέρος και σε μικρή απόσταση σχεδόν περιβάλλεται από μια ομόκεντρη σφαιρική ζώνη σε μορφή ζωδιακού που μπροστά όμως παραμένει ανοικτή. Στο εσωτερικό αυτής της σφαιρικής ζώνης τοποθετείται ειδική χάρτινη ταινία συνήθως χρώματος ανοικτού γαλάζιου. Κατά την διάρκεια της ημέρας όταν οι ακτίνες του ήλιου δεν εμποδίζονται από σύννεφα η θερμική ενέργεια του Ήλιου που συγκεντρώνεται στην κυρία εστία της σφαίρας που αντανακλά στη χάρτινη ταινία καίει αυτή σχηματίζοντας έτσι μια συνεχή γραμμή ή τόξο (σύνολο ίχνους καμένων σημείων). Αν αντίθετα κατά την διάρκεια της ημέρας εμποδίζεται περιοδικά τότε περιοδικά καμένα τμήματα θα παρουσιάζει και η ταινία. Όταν τύχει ημέρα νεφοσκεπής τότε η χάρτινη ταινία δεν θα περιέχει ούτε ένα ίχνος καμένου σημείου.
ΑΝΕΜΟΜΥΛΟς Ο ανεμόμυλος είναι αιολική μηχανή οριζόντιου άξονα περιστροφής. Χρησιμοποιήθηκε για την άλεση των δημητριακών και την άντληση νερού. Γνωστός απο τα αρχαία χρόνια, διαδόθηκε σημαντικά στον ευρωπαϊκό και ελληνικό χώρο. O γύρος το 700 π.χ. στη Μεσοποταμία και την Κίνα άρχισαν να χτίζουν ανεμόμυλους κατακόρυφου άξονα περιστροφής. Αυτούς τους ανεμόμυλους έφεραν στην Ευρώπη καταρχήν οι Σταυροφόροι, μετά την Α Σταυροφορία και αργότερα οι εξερευνητές της Κίνας. Γνώρισαν εξάπλωση στην Ιβηρική και τη Νότια Ευρώπη. Αργότερα, γύρω στο 1500, χρησιμοποιήθηκαν στην Ολλανδία σαν μέρος του αντιπλημμυρικού συστήματος της χώρας. Κυρίως χρησιμοποιήθηκαν για την άλεση γεωργικών προϊόντων και την άντληση νερού.για να επικοινωνησουν απλως έγραφαν στα φτερα τους το μηνυμα που ηθελαν να διαδωσουν.
Μέσα επικοινωνίας 18ου-21ου αιώνα
ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟ-Ε.Λ.Τ.Α. Στις 24 Σεπτεμβρίου 1828 ο Κυβερνήτης Καποδίστριας υπογράφει ψήφισμα "περί συστάσεως τακτικής ταχυδρομικής συγκοινωνίας ιδρύοντας" το Γενικόν Ταχυδρομείον. Τα Ελληνικά Ταχυδρομεία (ΕΛΤΑ) είναι το πρώην κρατικό μονοπώλιο που παρείχε στην Ελλάδα ταχυδρομικές υπηρεσίες. Σήμερα είναι ανώνυμη εταιρία με μετόχους το Ελληνικό Δημόσιο και το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο. Τα ΕΛΤΑ έχουν το μονοπώλιο της έκδοσης γραμματοσήμων.
ΡΑΔΙΟΦΩΝΟ Στην Ελλάδα ήδη από το 1923 άρχισε μια προσπάθεια εγκατάστασης ραδιοφωνικού πομπού. Οι πειραματισμοί κράτησαν αρκετά χρόνια. Ο πρώτος ραδιοφωνικός σταθμός εξέπεμψε στη Θεσσαλονίκη με ιδιωτική πρωτοβουλία από το ραδιοηλεκτρολόγο Χρίστο Τσιγγιρίδη το 1926 και 20 ολόκληρα χρόνια λειτούργησε στην πόλη, μεταδίδοντας τακτικά εκπομπή-εκπομπές. Ο πρώτος όμως εθνικός ραδιοφωνικός σταθμός ιδρύθηκε και λειτούργησε στην περιοχή των Αθηνών, αφού στις 25 Μαρτίου του 1938 εγκαινιάστηκε από τον τότε βασιλιά Γεώργιο Β, ενώ το 1945 ιδρύθηκε το Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας (Ε.Ι.Ρ.) που ανέλαβε την ευθύνη λειτουργίας του σταθμού.
ΤΗΛΕΟΡΑςΗ-ΕΡΤ Η τηλεόραση είναι ένα σύστημα τηλεπικοινωνίας που χρησιμεύει στη μετάδοση και λήψη κινούμενων εικόνων και ήχου εξ αποστάσεως. Aποτελεί το κυριότερο και δημοφιλέστερο Μέσο Μαζικής Επικοινωνίας και η χρήση της είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη σε όλο τον κόσμο. Ο όρος καλύπτει ολόκληρο το φάσμα των τεχνικών χαρακτηριστικών και των δραστηριοτήτων που αφορούν τα τηλεοπτικά προγράμματα, καθώς και τη μετάδοσή τους. Η Ελληνική Ραδιοφωνία Τηλεόραση (ΕΡΤ) ήταν ο δημόσιος φορέας δικτύων εκπομπών ραδιοφωνίας και τηλεόρασης στην Ελλάδα. Η επωνυμία της ήταν «ΕΡΤ ΑΕ» (ανώνυμη εταιρεία) και ανήκε εξ ολοκλήρου στο ελληνικό δημόσιο. Οι κύριες υπηρεσίες της ΕΡΤ ήταν η εκπομπή τριών τηλεοπτικών σταθμών και 28 ραδιοφωνικών σταθμών σε όλη την ελληνική επικράτεια. Ήταν ιδρυτικό μέλος της Ευρωπαϊκής Ραδιοτηλεοπτικής Ένωσης (EBU) το 1950, μάλιστα ήταν το πρώτο μέλος της.
ΤΗΛΕΦΩΝΟ-ΟΤΕ Το τηλέφωνο είναι μία συσκευή συνδιάλεξης η οποία μεταφέρει τον ήχο μέσω ηλεκτρικών σημάτων. Συγκεκριμένα πρόκειται για συσκευή που μετασχηματίζει τις ηλεκτρικές ταλαντώσεις σε ηχητικές. Η συσκευή αυτή αποτελείται από πομπό και δέκτη και συνδέεται με καλώδιο με το τηλεφωνικό κέντρο. Ο οργανισμός τηλεπικοινωνιών Ελλάδος (ΟΤΕ) δημιουργήθηκε το 1949,προτού συμβεί αυτό, η τηλεφωνία ήταν αποσπασματική και ελλιπώς συντονισμένη
ΚΙΝΗΤΟ ΤΗΛΕΦΩΝΟ Κινητό τηλέφωνο ονομάζεται κατά κύριο λόγο το τηλέφωνο που δεν εξαρτάται από φυσική καλωδιακή σύνδεση με δίκτυο παροχής τηλεφωνίας και δεν εξαρτάται από κάποια τοπική ασύρματη συσκευή εκπομπής ραδιοφωνικού σήματος χαμηλής συχνότητας. Τα κινητά τηλέφωνα χρησιμοποιούν τεχνολογία κυψελών και εκπέμπουν υψηλές συχνότητες. Για την εκπομπή και λήψη των σημάτων χρησιμοποιείται πλέον, αποκλειστικά ψηφιακή τεχνολογία με κωδικοποίηση
ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟς ΥΠΟΛΟΓΙςΤΗς Οι υπολογιστές που έχουμε σήμερα ανήκουν στη 4η γενιά. Ο κάθε ένας από αυτούς είναι εφοδιασμένος με επεξεργαστή (CPU),έχει την δική του μνήμη, μονάδα αποθήκευσης πληροφοριών οθόνη και κάποιο είδος μέσου για να δίνουμε πληροφορίες στον υπολογιστή.
Παρατηρούμε ότι η ανάγκη του ανθρώπου για επικοινωνία ξεκινάει από πολύ παλιά. Από την φύση του είναι κοινωνικό ον και η εφευρετικότητα του τον βοήθησε να καταργήσει την απόσταση και να επικοινωνεί με ανθρώπους χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά. Η εξέλιξη των μέσων επικοινωνίας είναι μια συνεχής διαδικασία. Πολλοί άνθρωποι και εταιρίες ασχολούνται με την βελτίωση των ήδη υπαρχόντων τρόπων επικοινωνίας ή ακόμα και την ανακάλυψη νέων. Ο τρόπος που επικοινωνούν οι άνθρωποι αποτελεί ένα αναπόσπαστο μέρος της καθημερινότητας τους, και αυτό έχει ως συνέπεια να επηρεάζονται όλοι οι τομείς της ζωής του, όπως οικονομικοί, πολιτιστικοί κ.τ.λ.