Μεταπτυχιακό Πρόγραµµα στη Διοίκηση Οργανισµών και Μονάδων Υγείας Master of Science in Health Management Οδηγός Σπουδών 2
Περιεχόµενα ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ... 3 ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 4 ΣΤΟΧΟΙ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ... 5 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ... 9 ΓΛΩΣΣΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ... 10 ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ... 11 ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ... 11 ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ... 15 ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ - ΤΡΟΠΟΣ ΜΕΛΕΤΗΣ... 16 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ... 19 ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ... 21 ΕΓΓΡΑΦΗ... 22 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΩΝ ΕΝΟΤΗΤΩΝ... 24 3
Εισαγωγή Το Μεταπτυχιακό αυτό Πρόγραµµα υλοποιείται από το Διεθνές Τηλεµατικό Πανεπιστήµιο UNINETTUNO µε σκοπό να παρέχει τις απαραίτητες γνώσεις και δεξιότητες σε υψηλά στελέχη και µάνατζερ στον τοµέα της υγείας. Δίνεται ιδιαίτερη έµφαση στη διαχείριση της υγείας σε εθνικό, αλλά και διεθνές επίπεδο, καθώς το εκπαιδευτικό αυτό πρόγραµµα συγκεντρώνει πληροφορίες και εµπειρίες από µία νεοεµφανιζόµενη πηγή γνώσης, ενισχύοντας τη µάθηση µέσω της διακρατικής συνεργασίας. Το σύγχρονο, διεθνές περιβάλλον στο χώρο της υγείας προωθεί την ιδέα ενός αναδοµηµένου εθνικού συστήµατος υγείας που θα αναλάβει πρωταγωνιστικό ρόλο στην διατήρηση αλλά και τη βελτίωση της δηµόσιας υγείας. Η πολιτική αυτή απαιτεί ισχυρή ηγεσία και την ανάπτυξη του οράµατος αλλά και των πρακτικών που θα αποτελέσουν τη βάση για την αναδιοργάνωση των υπηρεσιών της δηµόσιας υγείας στον 21 ο αιώνα. Το Μεταπτυχιακό Πρόγραµµα Master of Science in Health Management θα προσπαθήσει να δώσει στους φοιτητές τα απαραίτητα εφόδια για να ανταπεξέλθουν στο δυναµικό αυτό περιβάλλον. Δίνεται έµφαση σε έρευνα και σε µεθόδους που θα βοηθήσουν τους φοιτητές στην διαχείριση υπηρεσιών δηµόσιας υγείας, παρέχοντας το θεωρητικό υπόβαθρο και τις πρακτικές που θα τους επιτρέψουν να ανταπεξέλθουν στον απαιτητικό τοµέα της υγείας. Το µεταπτυχιακό πρόγραµµα προσφέρει έναν πολυδιάστατο και αναλυτικό τρόπο προσέγγισης του αντικειµένου και των προκλήσεων και θεµάτων που ανακύπτουν στη διαχείριση, το σχεδιασµό και τις τακτικές που ακολουθούν όσοι εργάζονται στον τοµέα της υγείας. Το µεταπτυχιακό µας πρόγραµµα απευθύνεται σε όλους τους εργαζόµενους στον τοµέα της υγείας και τους µάνατζερ µεσαίας και ανώτερης βαθµίδας που εργάζονται ή έχουν επαφή µε υγειονοµικούς οργανισµούς και το δηµόσιο ή ιδιωτικό σύστηµα υγείας. 4
Στόχοι και Αποτελέσµατα Στόχοι: Το µεταπτυχιακό αυτό πρόγραµµα απευθύνεται σε επαγγελµατίες του χώρου της υγείας ή απόφοιτους µε εµπειρία στη διαχείριση της υγείας που επιθυµούν να ανέλθουν στις ανώτατες βαθµίδες ενός οργανισµού υγείας. Το πρόγραµµα αναφέρεται κυρίως στα δηµόσια και εθνικά συστήµατα υγείας, χωρίς όµως να παραβλέπει τους ΜΚΟ (µη κυβερνητικούς οργανισµούς), τους διεθνείς οργανισµούς και τις ιδιωτικές κλινικές. Οι φοιτητές είναι καλό να διαθέτουν εµπειρία στον τοµέα της υγείας, που θα είναι πολύ χρήσιµη στην κατανόηση των διαλέξεων και των ασκήσεων. Οι αιτούντες που δε διαθέτουν παρόµοια εµπειρία θα πρέπει συνήθως να την αποκτήσουν προτού ξεκινήσουν το µεταπτυχιακό πρόγραµµα. Το πρόγραµµα αυτό στοχεύει στην καλλιέργεια της αναλυτικής σκέψης και την αντιµετώπισης διοικητικών και άλλων ζητηµάτων που προκύπτουν καθηµερινά σε µάνατζερς µεσαίας και ανώτερης βαθµίδας. Αυτά περιλαµβάνουν την δοµή και οργάνωση ενός συστήµατος υγείας, την διαχείριση και την διάθεση πόρων, την αξιολόγηση υπηρεσιών και την κατανόηση των τοπικών/εθνικών παραγόντων αλλά και των διεθνών συνθηκών που διαµορφώνουν το περιβάλλον του τοµέα της υγείας σήµερα. Αποτελέσµατα: Για να επιτευχθούν οι στόχοι του προγράµµατος το πρόγραµµα προσφέρει στους φοιτητές: Μία σωστή βάση για την κατανόηση των πολύπλοκων συστηµάτων υγείας ανά τον κόσµο Την ευκαιρία να αναπτύξουν τις γνώσεις τους για τη διαχείριση της υγείας, αλλά και τις τεχνικές και τις εξειδικευµένες ικανότητες που είναι απαραίτητες για τους εργαζόµενους στον τοµέα αυτό Την υποστήριξη της επόµενης γενιάς ηγετών και προσωπικοτήτων στο χώρο 5
Την ανάπτυξη των ικανοτήτων για τη διαχείριση της υγείας στον ιδιωτικό τοµέα Καινοτόµες τεχνικές και νέο τρόπο σκέψης Την ευκαιρία να αποκτήσουν κριτική σκέψη για την λήψη αποφάσεων βασισµένη σε σωστή εκτίµηση του περιβάλλοντος. Μετά το πέρας των σπουδών τους, οι φοιτητές θα είναι σε θέση να: Γνωρίζουν και να κατανοούν τη διαχείριση, το σχεδιασµό και τη στρατηγική των νέων συστηµάτων υγείας και κυρίως του δηµοσίου τοµέα και των ΜΚΟ (µη κυβερνητικών οργανώσεων) Προσδιορίζουν, να περιγράφουν και να αναλύουν τα κύρια ζητήµατα στη διαχείριση, την ανάπτυξη και την στρατηγική στον τοµέα της υγείας σε αναπτυσσόµενες χώρες Αναγνωρίζουν και να είναι σε θέση να αναπτύξουν το γενικό πλαίσιο, τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες που παρουσιάζονται κατά την οργάνωση και την υλοποίηση του στρατηγικού σχεδιασµού των συστηµάτων υγείας σε αναπτυσσόµενες χώρες. Κάνουν αποτίµηση της πολιτικής που ακολουθούνται στα συστήµατα υγείας αναπτυσσόµενων χωρών, καθώς και στο σχεδιασµό τους και τη λήψη αποφάσεων Εφαρµόζουν τις γνώσεις και τις ικανότητές τους σε συγκεκριµένα σηµεία της διαχείρισης, της ανάπτυξης και της στρατηγικής σε τοπικό επίπεδο Μάθουν να ενστερνίζονται τους δεοντολογικούς κώδικες και να λειτουργούν ως µέρος µίας οµάδας. Επίσης, να εφαρµόσουν τις έννοιες και τη µεθοδολογία που θα διδαχτούν κατά την ακαδηµαϊκή χρονιά µε την εκπόνηση µίας Ερευνητικής Διατριβής Αποτιµούν οικονοµικές δραστηριότητες που στοχεύουν στην προώθηση, την αποκατάσταση ή την διατήρηση της υγείας Περιγράψουν το ρόλο, αλλά και να εφαρµόσουν συγκεκριµένες τακτικές της οικονοµίας της υγείας σε ένα οικονοµικό σχέδιο 6
Γνωρίζουν και να είναι σε θέση να χρησιµοποιούν µία ορισµένη µεθοδολογία για το σχεδιασµό και τη διαχείριση ενός αποκεντρωτικού συστήµατος υγείας Χρησιµοποιούν έννοιες οργάνωσης και διάρθρωσης, µεθόδους οργάνωσης και διαχείρισης πόρων και συστηµάτων για την εξέταση και την αξιολόγηση υπηρεσιών Αναλύσουν και να αναπτύξουν στρατηγικό σχεδιασµό στις υπηρεσίες ενός νοσοκοµείου, σε τοπικό και εθνικό επίπεδο Υλοποιούν συγκριτικές µελέτες αναφορικά µε τον εθνικό και τον διεθνή στρατηγικό σχεδιασµό και τα θέµατα διοίκησης Καταδεικνύουν τη γνώση τους σε θέµατα σωστής διοίκησης και επαγγελµατικής δεοντολογίας Επικοινωνούν αποτελεσµατικά µε τους γύρω τους, να λειτουργούν σαν µέρος µίας οµάδας, να θέτουν προτεραιότητες και να διαχειρίζονται µε επιτυχία το φόρτο εργασίας τους Αναπτύξουν τις ικανότητές τους για ανεξάρτητη µάθηση και για επαγγελµατική εξέλιξη Αναλύουν τα µείζονα ζητήµατα της αναµόρφωσης του τοµέα της υγείας και τις επιπτώσεις τους σε θέµατα ανάπτυξης ανθρώπινου δυναµικού Αναλύουν µοντέρνες µεθόδους διαχείρισης ανθρώπινου δυναµικού στο χώρο της υγείας και να αναπτύσσουν µία στρατηγική προσέγγιση της ανάπτυξής του Δηµιουργήσουν µία υποδοµή ανάπτυξης ανθρώπινου δυναµικού στον τοµέα της υγείας, που να περιλαµβάνει οργάνωση, εκπαίδευση και διοίκηση Διενεργούν πρωτογενή και δευτερογενή έρευνα για την κατανόηση και την ανάπτυξη της πρακτικής που βασίζεται στην απόδειξη Είναι σε θέση να κάνουν κριτική αξιολόγηση διαφορετικών εκπαιδευτικών στρατηγικών και να οργανώσουν µία τέτοια στρατηγική για το προσωπικό µίας αποκεντρωµένης δοµής οργανισµού υγείας Περιγράφουν και να γνωρίζουν σε βάθος τις µεθόδους αξιολόγησης ενός προγράµµατος και να σχεδιάζουν ένα πλαίσιο µέσω του οποίου να µπορούν να παρακολουθούν και να εξετάζουν την πορεία ενός έργου ή προγράµµατος 7
Γνωρίζουν αναλυτικά τις µοντέρνες θέσεις, µοντέλα και θεωρίες σχετικά µε τη διασφάλιση της ποιότητας Διαµορφώνουν µία στρατηγική διοίκησης ενός οργανισµού του τοµέα της υγείας Έχουν ολοκληρωµένη άποψη για τις θεωρίες και πρακτικές των φορέων και οργανισµών του δηµόσιου τοµέα και τη διοίκηση αυτών Καταλαβαίνουν τις πρακτικές και τις θεωρίες που υποστηρίζουν τις αποτελεσµατικές, αποδοτικές και δίκαιες τακτικές της δηµόσιας υγείας Κατανοούν το ρόλο της διοίκησης και της ηγεσίας στο δηµόσιο σύστηµα υγείας Διακατέχουν έναν οργανωτικό τρόπο σκέψης και δράσης που θα τους επιτρέπει να γνωρίζουν και να αξιολογούν τις σύγχρονες µεθόδους έρευνας και της εφαρµογής τους στην διοίκηση της δηµόσιας υγείας Εξετάζουν και να βελτιώνουν το ρόλο της διοίκησης στο εργασιακό περιβάλλον της δηµόσιας υγείας µέσω της εφαρµογής σύγχρονων ερευνών Γνωρίζουν τα κύρια ερευνητικά ρεύµατα που πνέουν στη σύγχρονη διοίκηση οργανισµών υγείας. 8
Πρόγραµµα Σπουδών Το Μεταπτυχιακό Πρόγραµµα διαρκεί τουλάχιστον ένα ακαδηµαϊκό έτος εντατικής φοίτησης (intensive full time study) και αντιστοιχεί σύµφωνα µε το σύστηµα των κύκλων σπουδών για την ανώτατη εκπαίδευση στην Ιταλία σε 60 ECTS ευρωπαϊκές διδακτικές µονάδες. Είναι διαρθρωµένο σε µαθήµατα βίντεο, ασκήσεις, τηλεδιασκέψεις, διδακτικές και ερευνητικές δραστηριότητες σε συνδυασµό σύγχρονης και ασύγχρονης εξ αποστάσεως εκπαίδευσης. Το Μεταπτυχιακό περιλαµβάνει 10 θεµατικές / διδακτικές ενότητες και µία Ερευνητική Διατριβή. Ο τίτλος σπουδών που απονέµεται σύµφωνα µε την νοµοθεσία για την ανώτατη εκπαίδευση στην Ιταλία είναι Master Secondo Livello - Μεταπτυχιακό Δευτέρου Επιπέδου. Οι Τρεις Κύκλοι Σπουδών του Ιταλικού Συστήµατος Ανώτατης Εκπαίδευσης - ECTS 9
Γλώσσες Διδασκαλίας Στο Διεθνές Τηλεµατικό Πανεπιστήµιο UNINETTUNO οι φοιτητές µπορούν να παρακολουθούν τα Προγράµµατα του σε όποια από τις 5 επίσηµες γλώσσες διδασκαλίας του Πανεπιστηµίου αυτά προσφέρονται. Οι επίσηµες γλώσσες προσφοράς των Προγραµµάτων του Πανεπιστηµίου είναι: Ιταλικά Αγγλικά Γαλλικά Αραβικά Ελληνικά Το Μεταπτυχιακό Πρόγραµµα στην Διοίκηση Οργανισµών και Μονάδων Υγείας προσφέρεται στα Αγγλικά και στα Ελληνικά. Στο προσεχές µέλλον στις επίσηµες γλώσσες του Διεθνούς Τηλεµατικού Πανεπιστηµίου UNINETTUNO θα προστεθούν η Πολωνική, η Ρωσική και η Κινεζική γλώσσα. 10
Διδακτικό Προσωπικό Το Μεταπτυχιακό Πρόγραµµα Master of Science in Health Management εντάσσεται στα Προγράµµατα Σπουδών της Σχολής Οικονοµικών Επιστηµών και Διοίκησης - Faculty of Economics. Η Σχολή διαθέτει Πτυχιακά και Μεταπτυχιακά Προγράµµατα Σπουδών ενώ οι φοιτητές µπορούν να εκπονήσουν Διδακτορικές Διατριβές και να διεξάγουν Μεταδιδακτορική Έρευνα. Η Ειδική Επιτροπή Εξετάσεων του Προγράµµατος αποτελείται από τους διακεκριµένους Καθηγητές: Prof. Dr. Emidia Vagnoni Professor of Economics of Medical Companies and of Financial Planning and Auditing and of Business Economics, - Faculty of Economics and Faculty of Pharmacy, University of Ferrara Prof. Dr. Laura Maran Professor of Industrialisation of Health Economics and Research Grantee in Business Economics Faculty of Pharmacy and Degree Course in Biotechnologies, University of Ferrara Prof. Dr. Mahdi Heidari Professor of Economics Applied to Healthcare Systems - Research Doctor in Pharmaeconomics Faculty of Medicine and Surgery, University of Ferrara Διδακτικό Προσωπικό του Μεταπτυχιακού Προγράµµατος Dr. Nick Stavropoulos - Associate Professor Technological & Educational Institute of Athens Principi di Gestione dei Servizi Sanitari Dr. Evaggelia Lappa - Associate Professor Technological & Educational Institute of Athens Gestione delle Risorse Umane e Organizzazioni Sanitarie Dr. Eleni Mpaltzi Gestione delle Risorse Umane e Organizzazioni Sanitarie Prof. Dr. Kyriakos Kouveliotis - Director Hellenic Scientific Health Management Association Processi Decisionali, Pianificazione e Leadership 11
Dr. Alexandra Skitzou Sistemi Sanitari e Politiche Sanitarie Nazionali Gestione dell Organzzazione Sanitaria Dr. Despena Andrioti - Hellenic Ministry of Health and Social Solidarity Gestione Finanziaria ed Economica delle Organizzazioni Sanitarie Dr. George Gkoutos - Department of Genetics, Cambridge University L Information Technology nei Sistemi Sanitari Prof. Dr. Nicolas Vernicos - Professor Emeritus University of the Aegean Psicologia e Sociologia della Salute Aspetti Etici, Culturali e Comportamentali della Salute Dr. Loukia Tsaprouni - Senior Research Associate Imperial College London Ricerca Socioeconomica nei Servizi Sanitari 12
Διδακτικές Ενότητες Διδακτική Ενότητα 1 Αρχές Διοίκησης Οργανισµών Υγείας 5 ECTS Καθηγητής: Δρ. Νίκος Σταυρόπουλος Διδακτική Ενότητα 2 Διαχείριση Ανθρώπινου Δυναµικού και Οργανισµοί Υγείας 5 ECTS Καθηγήτρια: Δρ. Ελένη Μπαλτζή / Δρ. Ευαγγελία Λάππα Διδακτική Ενότητα 3 Λήψη Αποφάσεων, Σχεδιασµός και Ηγεσία 5 ECTS Καθηγητής: Δρ. Κυριάκος Κουβελιώτης Διδακτική Ενότητα 4 Εθνικά Συστήµατα Υγείας και Πολιτική Υγείας 5 ECTS Καθηγήτρια: Δρ. Αλεξάνδρα Σκίτσου Διδακτική Ενότητα 5 Διοίκηση Οργανισµών και Μονάδων Υγείας 5 ECTS Καθηγήτρια: Δρ. Αλεξάνδρα Σκίτσου Διδακτική Ενότητα 6 Χρηµατοοικονοµική Διοίκηση των Οργανισµών Υγείας 5 ECTS Καθηγήτρια: Δρ. Δέσποινα Ανδριώτη Διδακτική Ενότητα 7 Πληροφορικά Συστήµατα στη Διοίκηση της Υγείας 5 ECTS Καθηγητής: Δρ. Γεώργιος Γκούτος Διδακτική Ενότητα 8 Ψυχολογία και Κοινωνιολογία της Υγείας 5 ECTS Καθηγητής: Καθ. Δρ. Νικόλας Βερνίκος 13
Διδακτική Ενότητα 9 Ηθικά, Πολιτισµικά και Συµπεριφορικά Ζητήµατα της Υγείας 5 ECTS Καθηγητής: Καθ. Δρ. Νικόλας Βερνίκος Διδακτική Ενότητα 10 Κοινωνικοοικονοµική Ερευνα στις Υπηρεσίες Υγείας 5 ECTS Καθηγήτρια: Δρ. Λουκία Τσαπρούνη Ερευνητική Διατριβή 10 ECTS Συντονιστές: Επιστηµονική Επιτροπή του Μεταπτυχιακού Προγράµµατος Για να αποκτήσει ο φοιτητής τον µεταπτυχιακό τίτλο, που θα απονέµει το International Telematic University UNINETTUNO, θα πρέπει να εκπονήσει µία διπλωµατική διατριβή 15.000 λέξεων σε θέµα που θα εγκριθεί από την Επιστηµονική Επιτροπή του Μεταπτυχιακού Προγράµµατος. 14
Διδασκαλία Η διδακτική δραστηριότητα πραγµατοποιείται µέσω του διαδικτύου, στην ενότητα «Master» της ιστοσελίδας: www.uninettunouniversity.net, το πρώτο παγκοσµίως portal όπου η διδασκαλία πραγµατοποιείται σε πέντε γλώσσες: Ιταλικά, Αγγλικά, Γαλλικά, Αραβικά και Ελληνικά. Η υιοθέτηση του ψυχοπαιδαγωγικού µοντέλου είναι αρωγός στην µετεξέλιξη: Από τον κεντρικό ρόλο του καθηγητή σε αυτόν του φοιτητή Από την απλή µετάδοση της γνώσης στην οικοδόµηση της γνώσης Από το παθητική και ανταγωνιστική γνώση στην ενεργητική και γνώση συνεργασίας. Οι φοιτητές έχουν έναν πολύ σηµαντικό ρόλο στην διαδικασία εκµάθησης και µπορούν να διαβάσουν όποτε και όπου και αν επιθυµούν. Κατά την διάρκεια των σπουδών τους οι φοιτητές καθοδηγούνται από το ενεργό διαδικτυακό σύστηµα, το οποίο παρέχει δυνατότητες εκµάθησης που βασίζονται στο σύνολο των σύγχρονων διαδικτυακών εφαρµογών. Εµπλουτίζεται η φοίτησή τους µε εργαλεία που θα τους είναι αρωγοί στην σπουδή του επιλεγµένου τους αντικειµένου. Η διαδικτυακή βοηθητική διδασκαλία είναι οργανωµένη σε οµάδες φοιτητών, µε ένα εξελιγµένο σύστηµα ηµερολογίου, που είναι σε θέση να αντιλαµβάνεται κάθε φοιτητή ως ξεχωριστή µονάδα, έτσι ώστε να εντοπίζονται οι διδακτικές δραστηριότητες, καθώς και οι ποσοτικές και ποιοτικές αξιολογήσεις της διαδικτυακής διδασκαλίας για κάθε φοιτητή ξεχωριστά. 15
Μεθοδολογία - Τρόπος Μελέτης Η διδακτική δραστηριότητα στο Internet λαµβάνει χώρα εντός της διαδικτυακής µάκρο-περιοχής, γνωστής και ως Διδακτικός Κυβερνοχώρος. Στον Διδακτικό Κυβερνοχώρο η εκµάθηση και η διαδικασία εξέλιξης ολοκληρώνεται καθώς και διαφοροποιείται µέσα από την χρήση ονοµάτων χρήστη και µοναδικών κωδικών ασφαλείας σε βάση τριών κύριων ρόλων: Φοιτητών, Καθηγητών και Βοηθών Καθηγητών (Tutors). Οι τρεις κατηγορίες µπορούν αυτόνοµα να χρησιµοποιούν τις υπηρεσίες και να έχουν πρόσβαση σε δεδοµένα και πληροφορίες που είναι συνδεδεµένα σε κάθε διδακτική θεµατική ενότητα. Πιο συγκεκριµένα, ο Καθηγητής και ο Βοηθός Καθηγητή έχουν την δυνατότητα να διαφοροποιήσουν ή να αντικαταστήσουν διδακτικό υλικό και µπορούν να προσθέσουν καινούριο, κατά την διάρκεια της διαδικτυακής διδακτικής περιόδου, καθώς οι Φοιτητές µπορούν να πλοηγηθούν στον δικό τους προσωπικό χώρο όπου δεδοµένα, πληροφορίες και προσωπικές σηµειώσεις µπορούν να εισαχθούν κατά την βούλησή τους. Οι Φοιτητές έχουν πρόσβαση στα εξής: Στην σελίδα του καθορισµένου Καθηγητή Στην σελίδα του καθορισµένου Βοηθού Καθηγητή Ανάµεσα σε αυτές τις διαδικτυακές σελίδες το Διδακτικό Περιβάλλον προστίθεται και έχει εφαρµογή σε: Διδακτέο Υλικό Τα επόµενα συνιστούν το περιεχόµενο των µαθηµάτων: ψηφιοποιηµένα µαθήµατα µέσω µαγνητοσκοπηµένων µαθηµάτων µε σηµειώσεις, οι οποίες είναι συνδεδεµένες µε υπέρ - συνδέσεις σε κείµενα βιβλίων, επιλεγµένη βιβλιογραφία, εκφωνήσεις ασκήσεων και λίστες επιλεγµένων ιστοσελίδων. Ένα σύστηµα δυναµικών συνδέσµων προσδίδει στα διαδικτυακά µαθήµατα έναν χαρακτήρα εµπλουτισµένου κειµένου επιτρέποντας διαφορετικά επίπεδα πλοήγησης: από το ένα µάθηµα σε άλλο, ανάµεσα στις θεµατικές ενότητες του ιδίου µαθήµατος, ανάµεσα σε υλικό για την ίδια θεµατική ενότητα διαδικτυακής διδασκαλίας. 16
Καθοδηγητική διδασκαλία εξ αποστάσεως Οι Φοιτητές που εγγράφονται στο Μεταπτυχιακό πρόγραµµα έχουν την δυνατότητα να έχουν συνεχή αρωγή και υποστήριξη σε κάθε βήµα της ολοκλήρωσης των σπουδών τους, από τους Telematic Καθηγητές και Βοηθούς Καθηγητών, που αντιπροσωπεύει ένα οδηγό καθώς και µια συνεχή παρουσία στο σύνολο της διαδικασίας εκµάθησης. Η Καθοδηγητική Διδασκαλία εξ αποστάσεως πραγµατοποιείται µε δύο τρόπους: Με την µορφή ενός σύγχρονου τρόπου επικοινωνίας, µέσω διαδικτυακών συζητήσεων chat roomς, µέσω βίντεο κλήσεων, µέσω διαδικτυακών οπτικοακουστικών συνευρέσεων video conference, ακόµα και µέσω Τρισδιάστατων Αιθουσών Διδασκαλίας, όπως αυτές έχουν δηµιουργηθεί στο ιδιόκτητο Νησί της Γνώσης του UTIU στο διαδικτυακό πρόγραµµα Second Life. Με µια διαχρονική µορφή, µέσω εργαλείων όπως τα ηλεκτρονικά µηνύµατα και οι σελίδες συζητήσεων forum, στο Διαδικτυακό portal. Οι σελίδες συζητήσεων, σχετικά µε την διδακτέα θεµατολογία επιτρέπουν στον χρήστη να επεκτείνει τον διάλογο και να ενεργοποιήσει έναν τρόπο εκµάθησης συνδυασµένο, καθώς και να οργανώσει τις σκέψεις που αφορούν το θέµα συζήτησης όπως και να µελετήσει κατά πιο ολοκληρωµένο τρόπο το αντικείµενο σπουδών του. Τρισδιάστατη Αίθουσα Διδασκαλίας στο Ιδιόκτητο Νησί της Γνώσης του UNINETTUNO στο διαδικτυακό πρόγραµµα Second Life Στο UNINETTUNO (International Telematic University) Νησί της Γνώσης, ο χρήστης µπορεί να επισκεφθεί ένα Αµφιθέατρο που είναι αφιερωµένο αποκλειστικά στο Μεταπτυχιακό του πρόγραµµα. Σε αυτό το χώρο, Φοιτητές και Καθηγητές / Βοηθοί Καθηγητών επικοινωνούν διαδραστικά στον τρισδιάστατο κόσµο του UNINETTUNO, συνοµιλώντας από τον υπολογιστή τους, µέσω µικροφώνων. Εργαστήρια και πρακτικές καθώς και εξετάσεις σε θεµατικές ενότητες αλλά και οπτικοακουστικές συναντήσεις µε τους πρωταγωνιστές της Ενωµένης Ευρώπης να παρακολουθούν από τις θέσεις/ έδρανά τους 17
πραγµατοποιούνται και εξελίσσονται µπροστά στα µάτια των Φοιτητών σε πραγµατικό χρόνο. Επίσης σε αυτό το Τρισδιάστατο Αµφιθέατρο Γνώσης οι Καθηγητές / Βοηθοί Καθηγητών δίνουν διαλέξεις και καθοδηγούν το ακροατήριο των Φοιτητών. Στην Νησί της Γνώσης εντός της ψηφιακής αίθουσας διδασκαλίας του UNINETTUNO (International Telematic University), οι Φοιτητές και οι Καθηγητές/ Βοηθοί Καθηγητών, διδάσκουν και µαθαίνουν σε µία σχέση συνεργασίας και εµπιστοσύνης, καθώς χτίζουν και µοιράζονται γνώσεις µε άτοµα και προσωπικότητες που ανήκουν σε ποικίλα πολιτικά και κοινωνικά γίγνεσθαι. Επικοινωνούν άµεσα, καθώς οι πολιτιστικές τους διαφορές γίνονται πηγή εποικοδοµητικής συζήτησης και µάθησης, ενώ αποκτούν πολύτιµες γνώσεις και εµπειρίες. 18
Αξιολόγηση Για την ολοκλήρωση του Προγράµµατος απαιτείται η επιτυχής αξιολόγηση στις 10 Διδακτικές Ενότητες όπως και στην Διπλωµατική Διατριβή. Οι φοιτητές αξιολογούνται στη γλώσσα που έχουν παρακολουθήσει το Πρόγραµµα εκτός από την τελική διά ζώσης εξέταση που διενεργείται στην Αγγλική γλώσσα. Πιο συγκεκριµένα, οι φοιτητές αξιολογούνται ως εξής: για την κάθε Διδακτική Ενότητα: o απαιτείται η εκπόνηση γραπτής εργασίας ή εργασιών οι οποίες αξιολογούνται από τον υπεύθυνο καθηγητή και βαθµολογούνται µε ανώτερο βαθµό το 10. Η αξιολόγηση των γραπτών εργασιών καταλαµβάνει το 30% του συνολικού βαθµού της κάθε Διδακτικής Ενότητας. Οι γραπτές εργασίες υποβάλλονται ηλεκτρονικά µέσα από το ειδικό portal που υπάρχει για τον κάθε φοιτητή ξεχωριστά σε συγκεκριµένη ηµεροµηνία (ειδικές οδηγίες δίδονται κατά τη διάρκεια των σπουδών από τους Καθηγητές, ενώ εκπρόθεσµες εργασίες δεν γίνονται αποδεκτές από το ηλεκτρονικό σύστηµα. Σε περίπτωση που οι φοιτητές επιθυµούν να ζητήσουν παράταση θα πρέπει να υποβάλουν ειδικό αίτηµα και αιτιολόγηση πριν την προθεσµία υποβολής). o γραπτή δια ζώσης εξέταση που πραγµατοποιείται στις εγκαταστάσεις του Πανεπιστήµιου στη Ρώµη, ή σε ειδικό χώρο που θα µισθώσει το Πανεπιστήµιο στο Εξωτερικό, ή σε Τεχνολογικό Πόλο του Πανεπιστηµίου στο Εξωτερικό ή στις Εγκαταστάσεις των Ιταλικών Πρεσβειών. Η αξιολόγηση των εργασιών και των γραπτών εξετάσεων όσο και η οργάνωση των εξετάσεων διενεργείται αποκλειστικά από το Διδακτικό και Διοικητικό Προσωπικό του Πανεπιστηµίου. Στον Παρακάτω σύνδεσµο υπάρχει κατάλογος των Τεχνολογικών Πόλων του Πανεπιστηµίου στο Εξωτερικό: http://www.uninettunouniversity.net/portal/en/politecnologicicomunic. aspx. Η γραπτή εξέταση καταλαµβάνει ποσοστό 70% έναντι της συνολικής αξιολόγησης της Ενότητας. Σε περίπτωση αποτυχίας ο φοιτητής έχει δικαίωµα να επαναλάβει την εξέταση στην οποία αν δεν επιτύχει θα πρέπει να επαναλάβει εκ νέου τη Διδακτική Ενότητα. Οι φοιτητές δεν µπορούν να προχωρήσουν στο τελευταίο στάδιο των σπουδών 19
τους την εκπόνηση της Διπλωµατικής Διατριβής και την Τελική Εξέταση αν προηγουµένως δεν έχουν αξιολογηθεί µε επιτυχία σε ΟΛΕΣ τις εργασίες και τις γραπτές εξετάσεις. για την Διπλωµατική Διατριβή: αξιολόγηση της Διατριβής από τους επιβλέποντες καθηγητές του Πανεπιστηµίου. για την Τελική Επίσηµη Εξέταση: προφορική διά ζώσης υποστήριξη της διπλωµατικής διατριβής ενώπιον Επιτροπής των Καθηγητών του Πανεπιστηµίου που επέβλεψαν και αξιολόγησαν τις διατριβές και Ειδικής Επιτροπής Εξετάσεων - Exam Commission. Η Τελική Εξέταση πραγµατοποιείται στη Ρώµη στην Αγγλική Γλώσσα. Η Επιτροπή των Καθηγητών και η Ειδική Επιτροπή Εξετάσεων εκτός από την αξιολόγηση της προφορικής υποστήριξης της Διατριβής έχει τη δικαιοδοσία να προβεί και σε ερωτήσεις που αφορούν όλες τις Διδακτικές Ενότητες του Προγράµµατος. Μετά την Τελική Εξέταση η Ειδική Επιτροπή Εξετάσεων επικυρώνει τον τελικό βαθµό αξιολόγησης του φοιτητή. Η Ειδική Επιτροπή Εξετάσεων του Προγράµµατος αποτελείται από τους διακεκριµένους Καθηγητές: Prof. Dr. Emidia Vagnoni Professor of Economics of Medical Companies and of Financial Planning and Auditing and of Business Economics, - Faculty of Economics and Faculty of Pharmacy, University of Ferrara Prof. Dr. Laura Maran Professor of Industrialisation of Health Economics and Research Grantee in Business Economics Faculty of Pharmacy and Degree Course in Biotechnologies, University of Ferrara Prof. Dr. Mahdi Heidari Professor of Economics Applied to Healthcare Systems - Research Doctor in Pharmaeconomics Faculty of Medicine and Surgery, University of Ferrara Για τις γραπτές εργασίες και την Διπλωµατική Διατριβή οι φοιτητές θα πρέπει να χρησιµοποιούν το σύστηµα παράθεσης πηγών Harvard, ενώ σε περίπτωση λογοκλοπής ο φοιτητής αποβάλλεται αυτόµατα από το Πρόγραµµα. 20
Προϋποθέσεις Εισαγωγής Σύµφωνα µε Διάταγµα της 22 Οκτωβρίου του 2004 για τα Πτυχιακά Προγράµµατα ο κάθε υποψήφιος πρέπει να έχει Δίπλωµα Δευτεροβάθµιας Εκπαίδευσης ή οποιονδήποτε τίτλο που έχει αποκτηθεί στο εξωτερικό και αναγνωρίζεται ως ισότιµος για να γίνει αποδεκτός στο Πανεπιστήµιο. Η ταυτόχρονη εγγραφή σε περισσότερα από ένα Πανεπιστήµια ή σε περισσότερα πανεπιστηµιακά προγράµµατα του ίδιου Πανεπιστηµίου δεν επιτρέπεται. Για τα Μεταπτυχιακά Προγράµµατα απαιτείται αναγνωρισµένο Πτυχίο ή Δίπλωµα Τριτοβάθµιας Εκπαίδευσης. Το Master of Science in Health Management - Secondo Livello στη Διοίκηση Οργανισµών και Μονάδων Υγείας απευθύνεται σε υποψήφιους φοιτητές που είναι κάτοχοι πρώτου πτυχίου ή αντίστοιχων αναγνωρισµένων τίτλων σπουδών που αντιστοιχούν σε σπουδές 4 τουλάχιστον ετών και 240 ECTS και άνω. Παράλληλα απαιτείται γνώση της Αγγλικής Γλώσσας και χειρισµού Ηλεκτρονικού Υπολογιστή. Το Πανεπιστήµιο UNINETTUNO επιµένει στην πολιτική αυστηρής αµεροληψίας απέναντι σε όλους τους υποψηφίους. 21
Εγγραφή Η εγγραφή στο Διεθνές Τηλεµατικό Πανεπιστήµιο UNINETTUNO µπορεί να ολοκληρωθεί µόνο µέσω της διαδικτυακής διαδικασίας. Είναι απαραίτητο να έχετε ένα λογαριασµό ηλεκτρονικής διεύθυνσης (email) ο οποίος και θα σας ζητηθεί για την επικείµενη εγγραφή. Για να έχετε πρόσβαση στη διαδικασία εγγραφής είναι απαραίτητο να ενεργήσετε ως ακολούθως: Μπείτε στη Διοικητική Γραµµατεία Κάνετε την εγγραφή του νέου σας λογαριασµού µέσω του συστήµατος που σας καθοδηγεί στη διαδικασία. Στο τέλος της διαδικασίας θα δηµιουργηθεί το όνοµα χρήστη και ο κωδικός πρόσβασης αυτά µπορούν να χρησιµοποιηθούν στη "περιορισµένη περιοχή". Πρόσβαση στη "περιορισµένη περιοχή" της φοιτητικής γραµµατείας χρησιµοποιώντας το όνοµα χρήστη και το κωδικό πρόσβασης που δηµιουργούνται κατά τη διαδικασία εγγραφής. Εκτελέστε τη διαδικασία της διαδικτυακής εγγραφής εισάγοντας τα δεδοµένα που ζητούνται. Όταν εισαχθούν όλα τα δεδοµένα θα ερωτηθείτε ποιό τρόπο πληρωµής προτιµάτε. Γίνεται να πληρώσετε τα δίδακτρα της εγγραφής σας µέσω διαδικτυακής πληρωµής χρησιµοποιώντας τη πιστωτική σας κάρτα ή µε έµβασµα τραπέζης. Δίδακτρα Το συνολικό ποσό των διδάκτρων ανέρχεται σε 4800,00 το οποίο και καταβάλλεται εφάπαξ ή σε δύο δόσεις απευθείας στο Πανεπιστήµιο µε την εγγραφή. Οι λεπτοµέρειες τραπέζης για να στείλετε το έµβασµά σας είναι οι εξής: Προς: Università Telematica Internazionale UNINETTUNO Corso Vittorio Emanuele II, n. 152 00186 Roma IBAN: IT58 D030 6905 0571 0000 0002 796 BIC BCITITMM (µόνο για τραπεζικά εµβάσµατα εξωτερικού) (Τράπεζα: IntesaSanPaolo SpA) Σε περίπτωση πληρωµής µέσω τραπεζικού εµβάσµατος είναι απαραίτητο να στείλετε την απόδειξη πληρωµής στη παρακάτω ηλεκτρονική ταχυδροµική διεύθυνση: info@uninettunouniversity.net - ή µπορείτε να στείλετε Φαξ στο παρακάτω αριθµό: : +39 06 69207621. 22
Το Πανεπιστήµιο UNINETTUNO θα αναγνωρίσει την εγγραφή σας στέλνοντας σας ένα ηλεκτρονικό µήνυµα που θα σας ενηµερώνει για τον αριθµό εγγραφής σας, την ταυτότητα χρήστη και το κωδικό πρόσβασης για να µπορείτε να έχετε πρόσβαση στην Ηλεκτρονική Πλατφόρµα Μάθησης (e-learning platform). Σε περίπτωση προβληµάτων κατά την διαδικασία εγγραφής µη διστάσετε να επικοινωνήσετε µαζί µας στην ηλεκτρονική ταχυδροµική διεύθυνση: info@uninettunouniversity.net - ή στο toll-free number: 800 333 647. 23
Περιγραφή Διδακτικών Ενοτήτων 1. Αρχές Διοίκησης Οργανισµών Υγείας Περιγραφή Διδακτικής Ενότητας Το µάθηµα Αρχές Διοίκησης Οργανισµών Υγείας του Μεταπτυχιακού προγράµµατος, φιλοδοξεί να συµβάλλει στην κατάρτιση των στελεχών που θα είναι ικανά να εξασφαλίσουν τον ορθολογισµό και την κοινωνική νοµιµότητα στο χώρο της υγείας. Δεδοµένων των πολλαπλών δυσκολιών και περιορισµών που αντιµετωπίζει ο υγειονοµικός τοµέας, καθώς και του εύρους των κοινωνικών προκλήσεων και προσδοκιών, η διοίκηση υπηρεσιών υγείας θεωρείται πανάκεια. Σε µια γενική θεώρηση της περιγραφής των θεµάτων και των επιχειρηµάτων που υπάρχουν στα videolessons του µαθήµατος και στην επισκόπηση των σχετικών διδακτικών δραστηριοτήτων, είναι δυνατόν να ειπωθούν τα ακόλουθα. Η διδασκαλία ασχολείται κυρίως µε την παρουσίαση των τεχνικών πρακτικών και των επιστηµονικών αρχών της διοίκησης και διαχείρισης, σε σχέση µε τις κύριες προκλήσεις στον υγειονοµικό τοµέα. Ταυτόχρονα, αποτελεί µία συστηµατική διερεύνηση και αποτύπωση των διάφορων στοιχείων που συνθέτουν το χώρο της υγείας, προβάλλοντας τις κοινωνικές, πολιτιστικές, επιδηµιολογικές, πολιτικές, νοµικές και διοικητικές διαστάσεις του υγειονοµικού πεδίου. Επίσης, εξετάζει τα εργαλεία για τη λήψη των αποφάσεων στο χώρο των υπηρεσιών υγείας. Οι γνώσεις που θα κατακτηθούν θα αποτελέσουν το διαβατήριο για τα στελέχη ώστε να βρουν τη θέση τους µέσα στις Μονάδες Υγείας.Τέλος, επιχειρεί να αποδείξει ότι η σύλληψη, η προετοιµασία, η λήψη και η εφαρµογή των αποφάσεων προϋποθέτουν τα άτοµα και τις κοινωνικές οµάδες. Στόχοι - Σκοποί Οι µαθησιακοί στόχοι του µαθήµατος αποσκοπούν στην: * παρουσίαση των σύγχρονων και έγκυρων γνώσεων που σχετίζονται µε το χώρο της υγείας και τη διοίκηση των Μονάδων Υγείας * κριτική αποτύπωση των κύριων προβληµάτων στον υγειονοµικό τοµέα * τοποθέτηση της Ελληνικής πραγµατικότητας στη Διεθνή πραγµατικότητα * εισαγωγή στους τρόπους έρευνας και παραγωγής γνώσης, η οποία αφορά στα ζητήµατα, θέµατα της διοίκησης, διαχείρισης των υπηρεσιών υγείας * εξοικείωση µε τα κοινωνικά και πολιτιστικά πρότυπα, τα οποία καλλιεργούν οι επαγγελµατίες στο χώρο της υγείας. 24
Περιεχόµενο 1. Διοίκηση Οργανισµού 2. Οργανισµοί και Υπηρεσίες Υγείας 3. Ο Σχεδιασµός Προγραµµατισµός σε έναν Οργανισµό 4. Οργάνωση 5. Το Ανθρώπινο Δυναµικό των Οργανισµών και Υπηρεσιών Υγείας 6. Αρχές Διοίκησης Οργανισµών 7. Διεύθυνση Διαχείριση Λειτουργιών των Οργανισµών και Υπηρεσιών Υγείας. 8. Κοινωνιολογικές Πτυχές της Ταυτότητας και της Λειτουργίας του Νοσοκοµείου 9. Διοίκηση Νοσοκοµείων και Οικονοµία 10. Διοίκηση και Πολιτική για την Υγεία 2. Διοίκηση Ανθρώπινου Δυναµικού και Οργανισµοί Υγείας Περιγραφή Διδακτικής Ενότητας Το µάθηµα εισάγει στις έννοιες της Διοίκησης του Ανθρώπινου Δυναµικού και περιγράφει την ανάπτυξη του Ανθρώπινου Δυναµικού στον τοµέα υγείας. Στη συνέχεια αναλύει τις διαδικασίες Προγραµµατισµού και Σχεδιασµού ανθρώπινου δυναµικού δίνοντας έµφαση στην πρόβλεψη αναγκών και στην ανάλυση και περιγραφή της εργασίας. Ακολουθεί η διαδικασία της επιλογής υπαλλήλων µε ιδιαίτερη αναφορά στις µεθόδους επιλογής προσωπικού. Παράλληλα, γίνεται αναφορά στην αξιολόγηση της απόδοσης προσωπικού και στη συνέχεια παρουσιάζονται οι θεωρίες υποκίνησης, τα είδη κινήτρων και η πολιτική κινήτρων για το ανθρώπινο δυναµικό των οργανισµών ιατρικής περίθαλψης. Στα πλαίσια της ανάπτυξης του ανθρώπινου δυναµικού αναλύονται η κατάρτιση και εκπαίδευση µε ιδιαίτερη αναφορά στο σχεδιασµό, στις µεθόδους και στους χώρους κατάρτισης. Τέλος, γίνεται αναφορά στην υγεία και ασφάλεια των εργαζοµένων στους οργανισµούς ιατρικής περίθαλψης. Στόχοι - Σκοποί Με την ολοκλήρωση του µαθήµατος οι φοιτητές θα είναι σε θέση : * να κατανοούν το ρόλο του ανθρωπίνου δυναµικού στις επιχειρήσεις και οργανισµούς * να αντιλαµβάνονται την κλίµακα αναγκών και τις διαδικασίες υποκίνησης των εργαζοµένων στην επιχείρηση * να γνωρίζουν τις σύγχρονες µεθόδους αξιολόγησης για την πρόσληψη, προαγωγή και αµοιβή του προσωπικού * να γνωρίζουν τους επαγγελµατικούς κινδύνους και τις επαγγελµατικές ασθένειες 25
που σχετίζονται µε τα νοσοκοµεία και την πρόληψή τους. Περιεχόµενο 1. Το ανθρώπινο δυναµικό του Τοµέα Υγείας 2. Από τη Διοίκηση Προσωπικού στη Διοίκηση Ανθρώπινου Δυναµικού 3. Σχεδιασµός Προγραµµατισµός του Ανθρώπινου Δυναµικού 4. Στελέχωση 5. Αναζήτηση Προσωπικού 6. Επιλογή υπαλλήλων 7. Αξιολόγηση απόδοσης προσωπικού 8. Υποκίνηση 9. Κατάρτιση και ανάπτυξη ανθρώπινου δυναµικού 10. Υγιεινή και ασφάλεια της εργασίας στα νοσοκοµεία 3. Λήψη Αποφάσεων, Σχεδιασµός και Ηγεσία Περιγραφή Διδακτικής Ενότητας Ηγεσία είναι η συστηµατική καθοδήγηση ανθρώπων για την κατάκτηση ενός στόχου. Η ηγεσία, εξ ορισµού, αναφέρεται σε δράσεις που απαιτούν τη συνεργασία πολλών ανθρώπων για να επιτευχθεί ένα αποτέλεσµα. Είναι, εποµένως, δραστηριότητα κατ εξοχήν ανθρωποκεντρική, που απαιτεί συνδυασµό ικανοτήτων, γνώσεων και δεξιοτήτων. Η ηγεσία είναι µία νόµιµη αναγκαιότητα και κατά συνέπεια θεωρείται ένας ειδικός τύπος εξουσίας ειδικά στον ευαίσθητο χώρο µίας µονάδας ή µίας υπηρεσίας υγείας. Σε ένα σύστηµα υγείας η ηγεσία δοµείται από τρία βασικά χαρακτηριστικά: τη θέση του ηγέτη στο οργανωτικό σύστηµα, τη προσωπικότητα και τις µορφές συµπεριφοράς του. Τα χαρακτηριστικά αυτά του ηγέτη µπορούν να κάνουν διακριτή τη διαφορά µεταξύ της έννοιας της εξουσίας και εκείνης της ηγεσίας. Σε αυτό το πλαίσιο, η λήψη αποφάσεων, ο σχεδιασµός και η ηγεσία βρίσκονται στο επίκεντρο της ανάλυσης του µαθήµατος µε πρωταρχικό στόχο την µελέτη των αντίστοιχων θεωριών και ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του συγκεκριµένου γνωστικού πεδίου. Εµπλεκόµενοι σε µία µεγάλη ποικιλία µαθησιακών δραστηριοτήτων, οι φοιτητές και οι επαγγελµατίες υγείας θα µπορούν να αναγνωρίζουν τις προκλήσεις της ηγεσίας σε επίπεδο διοίκησης ανθρώπων και σε προσωπικό επίπεδο. 26
Στόχοι - Σκοποί Το µάθηµα έχει σχεδιασθεί για φοιτητές και επαγγελµατίες της υγείας οι οποίοι µετά το πέρας της µελέτης θα έχουν: * αποκτήσει τις πρακτικές γνώσεις σχετικά µε την εφαρµογή µίας επιτυχηµένης ηγεσίας στη διοίκηση µονάδων και υπηρεσιών υγείας * κατανοήσει τη σηµασία της προσωπικής επικοινωνίας για επιτυχηµένη ηγεσία στη διοίκηση µονάδων και υπηρεσιών υγείας * κατανοήσει το ρόλο του ανθρώπινου δυναµικού στην επίτευξη των στόχων µίας µονάδας υγείας * στοχεύσει και εµβαθύνει πάνω στις προσωπικές και διαπροσωπικές παραµέτρους που συνθέτουν την επιτυχηµένη ηγεσία στη διοίκηση µονάδων και υπηρεσιών υγείας * αποκτήσει τις ειδικές γνώσεις που απαιτούνται για το ορθό πλαίσιο συµπεριφοράς ενός ηγέτη σε µία µονάδα ή µία υπηρεσία υγείας * αναπτύξει την εσωτερική διαδικασία λήψης αποφάσεων, χειρισµού κρίσεων και χάραξης στρατηγικής * αποκτήσει αυτογνωσία και αυτοκριτική για τη συµπεριφορά τους ως ηγέτες µε τον εντοπισµό των δυνατών και αδύναµων σηµείων τους. Περιεχόµενο 1. Λήψη Αποφάσεων -Σχεδιασµός και Ηγεσία 2. Αρχές και προκλήσεις της ηγεσίας 3. Οι διαστάσεις της ηγεσίας 4. Πρότυπα και αρχές της ηγεσίας στη διοίκηση της υγείας 5. Ηθική και Αξίες στην ηγεσία 6.Η Ενδυνάµωση των Επαγγελµατιών Υγείας, Η Εξουσία της Ηγεσίας 7. Ψυχολογία της Υγείας και Ηγεσία 8. Επιστηµονική Διοίκηση και Ανθρώπινες Σχέσεις 9. Ηγεσία, Λήψη αποφάσεων και Team Building 10. Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναµικού και Ηγεσία 4. Εθνικά Συστήµατα Υγείας και Πολιτικές Υγείας Περιγραφή Διδακτικής Ενότητας Στο µάθηµα Εθνικά Συστήµατα Υγείας και Πολιτικές Υγείας περιγράφονται και αναπτύσσονται θέµατα όπως η Υγεία και η νοµοθετική προστασία, η 27
ανασυγκρότηση συστηµάτων λειτουργίας νοσοκοµειακών µονάδων, οι συνολικές αλλαγές µετά από έρευνα, οι νέες λειτουργικές δοµές νοσοκοµείων, τα εθνικά συστήµατα υγείας στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ, οι οµοιότητες και οι διαφορές στα εθνικά συστήµατα υγείας στην Ευρώπη καθώς και οι πολιτισµικοί παράγοντες που επηρεάζουν τα συστήµατα υγείας στην Ευρώπη, οι πολιτικές υγείας, διδακτικές και βοηθητικές λειτουργίες στα συστήµατα υγείας, η µέτρηση συστηµάτων υγείας και οι πολιτικές υγείας. Τα θέµατα εθνικά συστήµατα υγείας και πολιτικές υγείας περιλαµβάνονται στο γνωστικό αντικείµενο του µαθήµατος, µε ταυτόχρονη ανάπτυξη συνδυασµού των λειτουργιών των νοσοκοµειακών µονάδων και της συγκρότησης των συστηµάτων υγείας, προς αποτελεσµατική και αποδοτική παροχή υπηρεσιών υγείας. Τέλος, οι διαδικασίες ανίχνευσης των αναγκών των πληθυσµών και αντίστοιχης ανάπτυξης πολιτικών, ο έλεγχος και η µέτρηση της απόδοσης στον τοµέα της υγείας, οι νοµοθετικές ρυθµίσεις και οι κοινοτικές οδηγίες αποτελούν κύρια σηµεία του µαθήµατος. Στόχοι - Σκοποί Μετά την ολοκλήρωση των µαθηµάτων οι φοιτητές αναµένεται να γνωρίζουν: * τα εθνικά συστήµατα υγείας στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ * τις σχετικές εθνικές νοµοθετικές ρυθµίσεις * το σχεδιασµό ανασυγκρότησης των νοσοκοµειακών µονάδων βάσει επιστηµονικών δεδοµένων * τις νέες δοµές λειτουργίας ως προς τις παροχές υπηρεσιών υγείας * τις οµοιότητες και τις διαφορές στα συστήµατα υγείας * την επίδραση των πολιτισµικών παραγόντων στα συστήµατα υγείας * τις πολιτικές υγείας * την ειδική νοµοθεσία * την θέση σκοπών και στόχων * διδακτικές και βοηθητικές λειτουργίες * την µέτρηση συστηµάτων υγείας. Περιεχόµενο 1. Εθνικά Συστήµατα Υγείας και Πολιτικές Υγείας 2. Υγεία και νοµοθετική Προστασία 3. Μεταρρυθµίσεις Νοσοκοµειακών Συστηµάτων 4. Γενικές αλλαγές στην Έρευνα και νέες Λειτουργικές Δοµές 5. Συστήµατα Υγείας στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ 6. Συστήµατα Υγείας στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ (2ο µέρος) 7. Οµοιότητες και Διαφορές στα Συστήµατα Υγείας 8. Πολιτική Υγείας 9. Δείκτες Μέτρησης Συστηµάτων Υγείας 28
10. Συστήµατα Υγείας και Πολιτικές Υγείας 5. Διοίκηση Οργανισµών Υγείας Περιγραφή Διδακτικής Ενότητας Στο µάθηµα Διοίκηση Υπηρεσιών Υγείας, περιγράφονται και αναπτύσσονται τα θέµατα: Θεωρίες, Σχολές και Μορφές Διοίκησης µε ειδικές καταγραφές και αναφορές στις διάφορες µορφές Ηγεσίας. Τα θέµατα Οργάνωσης, Διοίκησης, Λειτουργίας των Οργανισµών και Διοίκησης Ανθρώπινου Δυναµικού περιλαµβάνονται στο γνωστικό αντικείµενο του µαθήµατος, µε ταυτόχρονη ανάπτυξη συνδυασµού των παραπάνω και της απαραίτητης επικοινωνιακής πολιτικής προς αποτελεσµατική και αποδοτική Διοίκηση Οργανισµών. Οι διαδικασίες ελέγχου και µέτρησης της απόδοσης στον τοµέα της υγείας, η έρευνα, η εκπαίδευση και η αξιολόγηση του συστήµατος σε όλα τα οργανικά επίπεδα αποτελούν επίσης κύρια σηµεία του µαθήµατος. Στόχοι - Σκοποί Μετά την ολοκλήρωση των µαθηµάτων οι φοιτητές αναµένεται να γνωρίζουν: * τις θεωρίες διοίκησης και οργάνωσης υπηρεσιών υγείας * τις διάφορες µορφές Ηγεσίας * την επιστηµονική αντίληψη στα θέµατα Διοίκησης Ανθρώπινου Δυναµικού και Καθοδήγησης * την επιστηµονική αντίληψη περί Επικοινωνίας και περί Διαχείρισης Κρίσεων * τις Θεωρίες και Διαδικασίες Ελέγχου * την Μέτρηση της Απόδοσης στον τοµέα της υγείας * γενικά Οικονοµικά Δεδοµένα στον τοµέα της υγείας * τα Δικαιώµατα των Ασθενών * περί Επιχειρησιακών Σχεδίων στον τοµέα της υγείας * διαδικασίες Έρευνας και Εκπαίδευσης * περί τεκµηριωµένης Λήψης Απόφασης * περί Αξιολόγησης Ανθρώπινου Δυναµικού και * σχετικά µε τις Διοικητικές Μεταρρυθµίσεις. Περιεχόµενο 1. Διοίκηση Οργανισµών Υγείας 2. Διοίκηση Ανθρώπινων Πόρων 3. Διεύθυνση -Καθοδήγηση 4. Η Επικοινωνία ως παράγοντας επιτυχίας στη Διοίκηση της Υγείας 5. Έλεγχος- Υποκίνηση- Παρακίνηση 6. Οικονοµικά Δεδοµένα Συστήµατος Υγείας 29
7. Οργανωτική δοµή -Σχεδιασµός 8. Έρευνα- Εκπαίδευση 9. Λήψη Απόφασης- Αξιολόγηση 10. Διοικητικές Μεταρρυθµίσεις της Υγείας 6. Χρηµατοοικονοµική Διοίκηση των Οργανισµών Υγείας Περιγραφή Διδακτικής Ενότητας Το µάθηµα της Χρηµατοοικονοµικής Διοίκησης των Οργανισµών Υγείας εισάγει στις οικονοµικές έννοιες της αγοράς υγειονοµικής περίθαλψης και ταυτόχρονα επεξηγεί τους λόγους αποτυχίας της αγοράς υγειονοµικής φροντίδας. Τα θέµατα περιλαµβάνουν την ελαστικότητα προσφοράς και ζήτησης, τιµών και εισοδήµατος, κόστους παραγωγής, χρηµατοδότησης και αξιολόγησης των προγραµµάτων και των πολιτικών υγείας. Αναπτύσσονται οι παράγοντες που καθορίζουν την προσφορά και ζήτηση των υπηρεσιών υγείας.παράλληλα αναλύονται οι τάσεις στις δαπάνες υγείας και η οικονοµική διάσταση της υγειονοµικής φροντίδας. Επικεντρώνεται στην χρηµατοδότηση της υγειονοµικής περίθαλψης και το κόστος της νοσοκοµειακής φροντίδας.τέλος, παρουσιάζεται ο τρόπος αξιολόγησης της χρηµατοοικονοµικής κατάστασης των µονάδων παροχής υπηρεσιών υγείας. Στόχοι - Σκοποί Με το πέρας αυτής της σειράς µαθηµάτων οι σπουδαστές θα είναι σε θέση να κατανοήσουν και να αναπτύξουν: * τη σχετικότητα των οικονοµικών εννοιών στον τοµέα της υγειονοµικής περίθαλψης * τη χρηµατοδότηση του συστήµατος υγειονοµικής περίθαλψης και παροχής υπηρεσιών * την έννοια της οικονοµικής αξιολόγησης και των ζητηµάτων σχετικών µε τη µέτρηση εκβάσεων της υγείας Περιεχόµενο 1. Χρηµατοοικονοµική Διαχείριση των Οργανισµών Υγείας 2. Η Ζήτηση για Υπηρεσίες Υγειονοµικής Φροντίδας 3. Προσφορά Υπηρεσιών Υγείας 4. Χρηµατοδότηση Υγειονοµικής Φροντίδας 5. Δαπάνες Υγείας 6. Το κόστος της Νοσοκοµειακής Φροντίδας 7. Προγραµµατισµός Ανθρώπινου Δυναµικού Υγείας 30
8. Διοίκηση Ανθρώπινου Δυναµικού Υγείας 9. Συστήµατα πληροφόρησης υγείας 10. Οικονοµική Αξιολόγηση 7. Πληροφορικά Συστήµατα στη Διοίκηση της Υγείας Περιγραφή Διδακτικής Ενότητας Το µάθηµα προσφέρει µια διοικητική διάσταση σχετικά µε τον χειρισµό πληροφορικών συστηµάτων (ΠΣ) στον τοµέα της υγείας. Επίσης, εξετάζεται ο ρόλος και η συνεισφορά των πληροφορικών συστηµάτων στην οργανωσιακή στρατηγική υγείας. Επιπρόσθετα το µάθηµα συµβάλλει στην κατανόηση της εξέλιξης και της εφαρµογής των πληροφορικών συστηµάτων υγείας και εστιάζει στην σπουδαιότητα των πληροφορικών συστηµάτων, στα στρατηγικά συστήµατα πληροφόρησης, στην απαρχή και εξέλιξη των πληροφορικών συστηµάτων και τέλος στην αξία και στην ιδιαιτερότητα των πληροφορικών συστηµάτων στον τοµέα της υγείας. Στόχοι - Σκοποί Οι µαθησιακοί στόχοι του µαθήµατος είναι : * Να παρέχει στους φοιτητές τη δυνατότητα να µελετήσουν τα πληροφοριακά συστήµατα στον τοµέα της υγείας σε βάθος * Να διδάξει στους φοιτητές τις βασικές αρχές των ΠΣ ενώ παράλληλα να αναπτύξει πρακτικές ικανότητες και γνώσεις που θα διευκολύνουν και θα συνεισφέρουν στον σχεδιασµό των ΠΣ,την ανάπτυξη και εξερεύνηση *Να διευκολύνει την πλήρη κατανόηση της λειτουργικής και στρατηγικής επίδρασης των ΠΣ στις υπηρεσίες υγείας * Να διευκολύνει τους φοιτητές να διερευνήσουν τις αιτίες σύµφωνα µε τις οποίες τα ΠΣ είναι µια περίπλοκη διαδικασία, τις θεωρητικές βάσεις και τον συσχετισµό τους µε την διοίκηση της υγείας, την λήψη αποφάσεων και τον έλεγχο. Περιεχόµενο 1. Η επόµενη µεγάλη πρόκληση στην βιοϊατρική 2. Πληροφορική Συστηµάτων Υγείας 3. Ηλεκτρονικά αρχεία στα συστήµατα υγείας 4. Διαδίκτυο και υγεία 5. Extensible markup language (XML) 31
6.Μεταδεδοµένα 7. Προτυποποίηση & διαλειτουργικότητα στα συστήµατα υγείας 8. Ιατρικές ορολογίες 9. Εισαγωγή στην οντολογία 10. Βιοιατρικές οντολογίες 8. Ανθρωπολογία και Κοινωνιολογία της Υγείας και της Θεραπευτικής Περιγραφή Διδακτικής Ενότητας Η συγκεκριµένη θεµατική ενότητα προσεγγίζει την Υγεία από Ανθρωπολογική και Κοινωνιολογική σκοπιά. Είναι γεγονός πως η Διαχείριση της Υγείας προϋποθέτει την κατανόηση της διατροφικής ασφάλειας, των εργατικών και των τροχαίων ατυχηµάτων, των πολέµων, των προσφύγων και των εκτοπισµένων πληθυσµών. Επίσης, εκτενώς αναπτύσσονται και θέµατα όπως η ηλικία, το φύλο, οι φυλετικές / εθνικές κουλτούρες, και η κοινωνικοοικονοµική τάξη (εισόδηµα και επάγγελµα) µιας και αποτελούν καθοριστικούς παράγοντες της υγείας και της πρόσβασης σε ιατρικές υπηρεσίες. Στόχοι - Σκοποί Στόχος της ενότητας είναι η κατανόηση και ανάλυση των ακόλουθων κατηγοριών προβληµατισµού: * Η διάρθρωση του πληθυσµού καθορίζει τις διάφορες ανάγκες ιατρικής περίθαλψης * Ως κοινωνικός θεσµός η ιατρική οφείλει να ανταποκριθεί, κατά περίπτωση στην κοινωνική ζήτηση * Η οικονοµία παίζει καθοριστικό ρόλο και στον τοµέα της υγείας φτώχεια και πείνα, πολιτική οικονοµία της διατροφής ο εργαζόµενος πληθυσµός χρηµατοδοτεί την υγειονοµική περίθαλψη και έχει ιδιαίτερες ανάγκες πρόληψης ατυχηµάτων και θεραπείας εργασιακών ασθενειών * Τα ιδιαίτερα προβλήµατα υγείας που συνδέονται µε την κυκλοφορία (τροχαία), τον αθλητισµό, τις εκδηλώσεις µεγάλης κλίµακας * Περιβάλλον και υγεία, φυσικοί και ανθρωπογενείς κίνδυνοι (ζωονόσοι) * Γήρανση του πληθυσµού και οι ανάγκες αντιµετώπισης των χρόνιων ασθενειών της τρίτης και της τερµατικής ηλικίας. Περιεχόµενο 1. Κοινωνικο-Πολιτισµικές Συµπεριφορές και Ηθικές Όψεις των Θεµάτων Υγείας 2. Σύγχρονη Δυτική Ιατρική Ιστορική Εξέλιξη και Λειτουργίες 3. Δηµογραφική Έκρηξη -Υγεία και Δοµή του Πληθυσµού 32
4. Ορισµοί µερικών Δεικτών που αφορούν την Υγεία 5. Γονιµότητα, Μητρότητα, Βρεφονηπιακή Υγεία, Πολιτικές των Εκτρώσεων 6. Ενήλικος και Εργαζόµενος Πληθυσµός -Εργασιακή Ασφάλεια και Υγεία 7. Τροχαία και Αθλητικά Ατυχήµατα και Εκδηλώσεις µεγάλης κλίµακας 8. Οικολογική και Φυσική Νοσηρότητα 9. Γηριατρική και Γεροντολογία-Τα θέµατα Υγείας του Γηρασµένου πληθυσµού 10. Προοπτικές και Συµπεράσµατα. 9. Ηθικά, Πολιτισµικά και Συµπεριφορικά Ζητήµατα της Υγείας Περιγραφή Διδακτικής Ενότητας Η συγκεκριµένη θεµατική ενότητα έχει ως στόχο να εισάγει την έννοια της Βιοηθικής στην φροντίδα υγείας καθώς επίσης να δώσει απαντήσεις σε ηθικά διλήµµατα που σχετίζονται µε την εφαρµογή της ιατρικής επιστήµης και της διατήρησης της υγείας των κοινωνιών. Ταυτόχρονα, επεξηγούνται βασικοί κανόνες της Βιοηθικής έτσι ώστε οι φοιτητές να είναι σε θέση να αντιλαµβάνονται το λόγο που η ηθική µπορεί να διαφέρει ανάµεσα σε διάφορους πολιτισµούς. Η διαχρονική αντοχή του πολιτισµικού υπόβαθρου των κοινωνιών και η αντίληψη ότι οι σχέσεις ασθενών / ιατρών δεν είναι πάντα ικανοποιητικές οδήγησε µια πλειοψηφία ανθρώπων να αναζητήσουν ολιστικές και ενιαίες ιατρικές προσεγγίσεις. Η γήρανση του πληθυσµού που συνοδεύεται από την χρόνια εξασθένιση της υγείας ενισχύει την αναζήτηση ολιστικών θεραπευτικών αγωγών και φροντίδων που µελετώνται τώρα συστηµατικά από τις Ιατρικές Σχολές των µεγαλυτέρων πανεπιστηµίων και από τον Παγκόσµιο Οργανισµός Υγείας. Στόχοι - Σκοποί Με την ολοκλήρωση του µαθήµατος οι φοιτητές θα είναι σε θέση: * να κατανοήσουν και να αναγνωρίσουν την ηθική ευθύνη των φορέων της υγείας να προστατεύουν τα περιεχόµενα των ιατρικών αρχείων * να χρησιµοποιούν µεθόδους εκτίµησης των καθηµερινών προβληµάτων που σχετίζονται µε διλήµµατα βιοηθικής προκειµένου να τα κατανοούν και να λαµβάνουν αποφάσεις πάντοτε προς όφελος των ασθενών * Οι φοιτητές µε την βοήθεια µίας ανθρωπολογικής / πολυπολιτισµικής προσέγγισης θα συγκεντρώσουν πληροφορίες σχετικά µε * τις «ολοκληρωµένες» Παραδοσιακές, Εναλλακτικές και Συµπληρωµατικές Ιατρικές, οι οποίες αναγνωρίζονται και διδάσκονται, µεταξύ άλλων, στις ΗΠΑ, Ινδία και Κίνα * 33
θα ενηµερωθούν για την σηµερινή προσπάθεια διαµόρφωσης µιας Ενιαίας (Ολικής) Ιατρικής υπό την καθοδήγηση του ΠΟΥ, και µε τη συµµετοχή των µεγαλυτέρων αµερικανικών πανεπιστηµίων (Harvard, Yale, Stanford, UL, UPenn, etc.). Περιεχόµενο 1. Ηθική στις Επιστήµες Υγείας 2. Ηθικές Θεωρίες: Ιδέες και πράξεις 3. Στερεότυπα 4. Ηθικές Αρχές 5. Ηθικά Ζητήµατα στο τέλος της ζωής 6. Ανθρωπολογική και Κοινωνική προσέγγιση - Παράλληλες Θεραπευτικές Αγωγές 7. Παραδοσιακές Ιατρικές,Θεραπευτικές - Εναλλακτικά Θεραπευτικά Συστήµατα 8. Ινδικές παραδοσιακές ιατρικές - Κινεζικά και Ιαπωνικά Ιατρικά συστήµατα 9. Ιατρική Ανθρωπολογία "Προσωποπαγείς" αρρώστιες 10. Ολιστικές και ενιαίες προσεγγίσεις της υγείας - Πανεπιστηµιακά Προγράµµατα και ΠΟΥ 10. Κοινωνικοοικονοµική Έρευνα στις Υπηρεσίες Υγείας Περιγραφή Διδακτικής Ενότητας Το συγκεκριµένο µάθηµα έχει ως στόχο να παρουσιάσει τις µεθόδους της Κοινωνικοοικονοµικής έρευνας στους φοιτητές. Θα περιγραφούν αναλυτικά οι ποιοτικές και ποσοτικές µέθοδοι έρευνας. Επίσης θα συζητηθούν σε βάθος οι µέθοδοι προσέγγισης και κριτικής αξιολόγησης ερευνητικών στοιχείων όπως και η βιβλιογραφική έρευνα και επισκόπηση. Θεωρίες και µέθοδοι ανάλυσης επιστηµονικών δεδοµένων πρόκειται επίσης να αναλυθούν. Στόχοι - Σκοποί Μετά το τέλος του µαθήµατος οι φοιτητές θα είναι σε θέση: * να αντιλαµβάνονται τις ποιοτικές µεθόδους έρευνας, τις εφαρµογές τους, τις δυνατότητες και τις αδυναµίες τους καθώς επίσης και σύγχρονα µεθοδολογικά θέµατα * να επιδεικνύουν ισχυρή κριτική σκέψη γύρω από κοινωνικά θέµατα που έχουν σχέση µε την υγεία και την ασθένεια * να εφαρµόζουν µια ποικιλία µεθόδων ανάλυσης δεδοµένων συµπεριλαµβανοµένου και της χρήσης των ποιοτικών και ποσοτικών µεθόδων ανάλυσης, καθώς επίσης και την χρήση, σχεδιασµό, και επεξήγηση των ποικίλων στατιστικών * να αντιλαµβάνονται µια µεγάλη ποικιλία τεχνικών συλλογής ποιοτικών δεδοµένων, και µια µεγάλη ποικιλία τεχνικών ανάλυσής τους 34
συµπεριλαµβανοµένου της ανάλυσης του περιεχοµένου και του λόγου * να διαθέτουν υψηλό επίπεδο κατανόησης συστηµατικών µεθόδων για την κριτική αξιολόγηση δεδοµένων και άλλων ερευνητικών στοιχείων. Περιεχόµενο 1. Κοινωνικοοικονοµική έρευνα στις υπηρεσίες υγείας 2. Περιγραφή και Αξιολόγηση των Συστηµάτων Υγείας 3. Ερευνητικά στοιχεία βασισµένα στην φροντίδα υγείας 4. Ο ρόλος της κριτικής αξιολόγησης στην Κοινωνικοοικονοµική έρευνα στην φροντίδα υγείας 5. Παρουσίαση των αποτελεσµάτων και των προβληµάτων 6. Κλινικές µελέτες 7. Μέθοδοι αναζήτησης και έρευνας πολλών πεδίων 8. Regression analysis και οικονοµετρία στην υγειονοµική περίθαλψη 9. Game theory and human capital models 10. Το µέλλον των συστηµάτων υγείας 35