8 ο Γενικό Λύκειο Πατρών. Σχολικό Έτος: 2012-2013. PROJECT. Η ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΦΤΩΧΕΙΑ ΣΤΟΝ ΔΥΤΙΚΟ ΚΟΣΜΟ. ΟΙ ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΑΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΕΙΝΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ. ΟΜΑΔΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ: ΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟΥ ΔΗΜΗΤΡΑ ΜΠΙΝΙΕΡΗ ΜΑΡΙΑ ΠΟΛΥΖΩΓΟΠΟΥΛΟΥ ΜΑΡΚΕΛΛΑ ΣΙΩΖΟΥ ΚΥΡΙΑΚΗ
Ευχαριστούμε θερμά για την βοήθεια της επιβλέπουσας καθηγήτριας.
Περιεχόμενα: I. Εισαγωγή 4 II. Είδη έρευνας και πηγές.5 III. Μέρος α.6 IV. Ενότητα 1 η.6 V. Ενότητα 2 η.8 VI. Ενότητα 3 η.10 VII. Ενότητα 4 η.11 VIII. Μέρος β.12 IX. Συμπεράσματα..13 X. Αναστοχαστική κριτική του όλου θέματος..13 XI. Βιβλιογραφία..14
Εισαγωγή: Στην εργασία μας ασχοληθήκαμε με το θέμα «Η σύγχρονη φτώχεια στο Δυτικό Κόσμο» και ιδιαίτερα αναζητάμε στοιχεία για τις «Διαστάσεις της ανεργίας και της πείνας στην Ελλάδα». Το ερευνητικό μας ερώτημα είναι επίκαιρο διότι απασχολεί την ελληνική κοινωνία. Ο σκοπός που θέλαμε να καταφέρουμε ήταν να ενημερωθούν τα άτομα που θα διαβάσουν την εργασία μας για την άθλια κατάσταση της ανεργίας και της πείνας στην Ελλάδα, ώστε να κινητοποιηθούν για την αντιμετώπιση τους.
Είδη εργασίας και πηγές: Η εργασία μας χωρίστηκε σε δύο μέρη. Στο μέρος α στηριχτήκαμε στην δευτερογενή έρευνα, δηλαδή χρησιμοποιήσαμε πληροφορίες από το Internet. Σε αντίθεση, το μέρος β στηρίχτηκε σε πρωτογενή έρευνα, δηλαδή σε στοιχεία από ερωτηματολόγια που φτιάξαμε και απαντήθηκαν από τους συμμαθητές μας. Με αυτό τον τρόπο συγκεντρώσαμε τα απαραίτητα ποσοστά επί τις εκατό για την έρευνα μας.
Μέρος α Ενότητα 1 η : Τι είναι η ανεργία και πως κατηγοριοποιείται; Ανεργία είναι η κατάσταση ενός ατόμου που ενώ είναι ικανό, πρόθυμο και διαθέσιμο να απασχοληθεί, δεν δύναται να βρει εργασία. Το εργατικό δυναμικό αποτελείται από όσους έχουν εργασία (απασχολούμενοι) και εκείνους που δεν απασχολούνται (άνεργοι) αλλά έχουν δηλώσει ότι επιθυμούν και είναι διαθέσιμοι να εργασθούν. Το μη-εργατικό δυναμικό είναι το μέρος του ενήλικου πληθυσμού που ασχολείται με τα οικιακά, είναι συνταξιούχοι, ασθενούν σοβαρά ώστε απέχουν από την εργασία, ή δεν ψάχνουν για εργασία. Το ποσοστό ανεργίας είναι ο αριθμός των ανέργων διαιρούμενος με το σύνολο του εργατικού δυναμικού. Τα είδη ανεργίας είναι τρία: 1) Η ανεργία τριβής προκύπτει λόγω της ακατάπαυστης κίνησης των ανθρώπων μεταξύ περιοχών και θέσεων εργασίας ή διαφόρων σταδίων του κύκλου ζωής. Επίσης, περιλαμβάνονται τα άτομα που, λόγω φυσικών αιτιών, καθίστανται ανίκανα προς εργασία. Ουσιαστικά, αποτελεί το ελάχιστο επίπεδο ανεργίας που δεν μπορεί να μειωθεί σε μια δυναμική κοινωνία 2) Η Δομική ανεργία (ή διαρθρωτική ανεργία), οφείλεται στις αναντιστοιχίες μεταξύ προσφοράς και ζήτησης, καθώς κάποιοι κλάδοι (ή ειδικότητες, ή γεωγραφικές περιοχές) έχουν αυξανόμενη ζήτηση και κάποιοι άλλοι πτωτική ζήτηση. 3) Η Κυκλική ανεργία οφείλεται στην μειωμένη συνολική ζήτηση προϊόντων και υπηρεσιών. Αυτή η μορφή ανεργίας είναι αποτέλεσμα της επιβράδυνσης της ανάπτυξης σε περιόδους οικονομικής ύφεσης, η οποία έχει ως επακόλουθο την αδυναμία απορρόφησης του εργατικού δυναμικού.
Επίσης, η ανεργία μπορεί να κατηγοριοποιηθεί, ως προς την χρονική διάρκεια που το άτομο παραμένει εκτός απασχόλησης, σε μακροχρόνια ανεργία, σε βραχυχρόνια ανεργία και σε εποχιακή ανεργία. Περαιτέρω κατηγοριοποιήσεις της ανεργίας γίνονται ανάλογα με τα κοινωνικά, δημογραφικά, εκπαιδευτικά, ηλικιακά ή άλλα χαρακτηριστικά (π.χ., γυναικεία ανεργία, ανεργία αποφοίτων Α.Ε.Ι., νεανική ανεργία, κ.ο.κ.). Τα στοιχεία για την ανεργία στηρίζονται συνήθως στις ίδιες τις δηλώσεις των ανέργων στα ταμεία ανεργίας. Έτσι μια χώρα με πολύ υψηλότερα επιδόματα ανεργίας από μια άλλη, είναι δυνατόν να παρουσιάζει περισσότερη ανεργία επειδή περισσότεροι άνεργοι δηλώνουν επίσημα την κατάσταση τους για να λάβουν το επίδομα. Η Ελλάδα εμφανίζει το υψηλότερο ποσοστό ανεργίας στην Ε.Ε. μεταξύ των νέων με ποσοστό 53,8% (στοιχεία 2012), ενώ στους άνδρες ανήλθε στο 20,3% και στις γυναίκες στο 26,8%. Τον Ιούλιο του 2012 η ανεργία στην Ευρωζώνη έφτασε στο 11,3% και Ε.Ε. στο 10,4%. Επομένως, δίκαια μπορεί να χαρακτηριστεί ως «πανδημία».
Ενότητα 2 η : Αίτια και συνέπειες της ανεργίας. Αίτια ανεργίας Μεγάλες οικονομικές-κοινωνικές ανισότητες. Οικονομική κρίση. Επικράτηση μονοπωλίων- ολιγοπωλίων κλείσιμο μικρών επιχειρήσεων. Πολιτικές και οικονομικές σκοπιμότητες. Προσπάθειες δημιουργίας υπέρογκου κέρδους. Δημιουργία πλασματικών προβληματικών επιχειρήσεων. Διατήρηση ανεργίας ως μέσω πίεσης προς τους εργαζόμενους για χαμηλές απολαβές. Μαζική στροφή νέων σε ελάχιστα επαγγέλματα. Αυτοματοποίηση παραγωγής, εκτεταμένη χρήση τεχνολογίας. Κακή παρεχόμενη παιδεία-εκπαίδευση. Αναλφαβητισμός. Αδυναμία εκμετάλλευσης πλουτοπαραγωγικών πηγών. α) Ατομικές Συνέπειες ανεργίας Πρόβλημα επιβίωσης, ικανοποίησης βασικών αναγκών. Άγχος, ανασφάλεια.
Εγκατάλειψη της όποιας προσπάθειας για μόρφωση. Κλονισμός της εμπιστοσύνης του πολίτη στο κράτος. Ανελέητος ανταγωνισμός, ατομικισμός, διαρκής φόβος εργαζόμενου μήπως απολυθεί υποταγή του σε εντολές, απειλές και εκμετάλλευση από τον εργοδότη. β) Κοινωνικές Άνιση κατανομή πλούτου, ταραχές, εξεγέρσεις, απεργίες. Άνθηση παραοικονομίας. Κρίση θεσμού οικογένειας υπογεννητικότητα. Αντικοινωνικά φαινόμενα τρόποι εκτόνωσης. Βία, εγκληματικότητα, ναρκωτικά, αλκοολισμός, αυτοκτονίες κ.α.
Ενότητα 3 η : Η πείνα στην Ελλάδα. Τον τελευταίο καιρό, πολλά ξένα τηλεοπτικά δίκτυα πραγματοποιούν σοκαρίστηκες έρευνες για την πείνα και την εξαθλίωση στη χώρα μας, δείχνοντας ότι πολλά Ελληνικά μέσα αποφεύγουν να δείξουν την κατάσταση που επικρατεί στις μεγαλουπόλεις τη νύχτα: άστεγοι να διαπληκτίζονται για ένα παγκάκι, άποροι & συνταξιούχοι να τρώνε απ' τα σκουπίδια, γυναίκες να εκπορνεύονται ακόμα και σε κεντρικές λεωφόρους, ναρκομανείς να κείτονται πεσμένοι στους δρόμους. Αυξάνονται ραγδαία οι συμπολίτες μας, που εξαρτώνται αποκλειστικά από την "καλοσύνη των ξένων", τις δωρεές και τη βοήθεια των δήμων και της εκκλησίας για να μπορέσουν να επιβιώσουν. Οι νέοι άστεγοι και πένητες ξεπερνούν το 20% του ελληνικού πληθυσμού και οι ουρές στα συσσίτια μεγαλώνουν μέρα με την ημέρα. Φαινόμενο-ντροπή ο υποσιτισμός μαθητών στην Ελλάδα - Τέλος στα «θρανία της πείνας» τώρα! Η υποχρηματοδότηση των σχολικών επιτροπών και ο υποσιτισμός των μαθητών στα σχολεία δεν αποτελούν άλλη μία όψη της ανθρωπιστικής κρίσης που πλήττει τον κοινωνικό ιστό της χώρας, αλλά ένα ντροπιαστικό φαινόμενο που χρήζει επείγουσας αντιμετώπισης
Ενότητα 4 η : Η αντιμετώπιση της πείνας και της ανεργίας. Συνειδητοποίηση της κατάστασης. Μελέτη του προβλήματος. Ανθρωπιστική παιδεία. Ανθρωπιστική χρήση τεχνολογίας, μηχανών, επιστήμης. Σωστός επαγγελματικός προσανατολισμός. Μέτρα αξιοκρατικής επιλογής προσωπικού. Παροχή ίσων ευκαιριών μόρφωσης, κατάρτισης, εύρεσης εργασίας κ.α.
Μέρος β Αποτελέσματα της πρωτογενούς έρευνάς μας. Με αφορμή το ερευνητικό μας ερώτημα για τις διαστάσεις της πείνας στην Ελλάδα, τα μέλη της ομάδας μας συμφώνησαν να διαμορφώσουμε ένα ανώνυμο ερωτηματολόγιο με 9 γρήγορες ερωτήσεις, που αναφέρονται γενικότερα στις συνθήκες ζωής 54 ερωτημένων. Αρχικά, το πρώτο μέρος του φυλλαδίου, αφορούσε την ηλικία και το φύλλο των μαθητών. Με αυτόν τον τρόπο, μπορούμε να καταλάβουμε ότι οι νέοι μεταξύ 15-16 ετών, είναι συνειδητοποιημένοι. Δεν διστάζουν να μιλήσουν ανοιχτά για τα προβλήματα που τους απασχολούν και την άποψη που έχουν διαμορφώσει, όσον αφορά την έννοια της ανεργίας και τις επιρροές που ασκούν στους ίδιους, αλλά και στις οικογένειες τους. Η πρώτη ερώτηση, ζητά από τους μαθητές να απαντήσουν όσο αν έχουν διακρίνει δυσάρεστες μεταβολές στη ζωή τους, ενώ οι υπόλοιποι 33 τα αρνήθηκαν. Όσοι απάντησαν θετικά πρόσθεσαν πως έχουν παρατηρήσει μειώσεις στο χαρτζιλίκι τους. Στην συνέχει στην ερώτηση για το εάν και οι δύο γονείς τους δουλεύουν, αν δουλεύει μόνο ένας ή αν είναι άνεργοι, οι 32 στους 54, δηλαδή το μεγαλύτερο ποσοστό, απάντησε πως ένας από τους γονείς απάντησε πώς ένας από τους γονείς τους δουλεύει, κάτι που προϋποθέτει ότι οι περισσότεροι από αυτούς, έχουν υποστεί κάποια απόλυση και έχουν αφιερωθεί σε υποχρεώσεις που αφορούν το σπίτι και τα παιδιά, ενώ την ίδια στιγμή οι 22 είπαν πως και οι δύο γονείς τους εργάζονται. Στην τρίτη ερώτηση, ζητήσαμε από τους μαθητές να μας πουν αν έχουν νιώσει ότι στερούνται βασικές ανάγκες που είναι σημαντικές για την ζωή. 46 στους 54 δε νιώθουν στερημένοι, αφού τόνισαν ότι τα βασικά αγαθά δεν έχουν εκλείψει από την καθημερινότητα. Σε αντίθεση με αυτούς, οι υπόλοιποι 8 αρνήθηκαν τέτοιου είδους εκδοχή. Στην τέταρτη ερώτηση, θέσαμε ένα εξίσου ενδιαφέρον ερώτημα για το αν είχε χρειαστεί ποτέ να βοηθήσουν οικονομικά την οικογένεια τους, με οποιοδήποτε τρόπο. 44 στους 54 μαθητές, υποστήριξαν πως δεν έχει χρειαστεί ποτέ να το κάνουν, σε αντίθεση με τους υπόλοιπους 10, οι οποίοι, εκτός από το γεγονός ότι απάντησαν θετικά, δικαιολόγησαν την απάντηση τους, λέγοντας πως έχουν συμβάλλει, δανείζοντας στους γονείς τους χρήματα απ τις προσωπικές τους αποταμιεύσεις. Πρόσθετο ευαισθητοποιήσαμε τους μαθητές στην ερώτηση για το αν οι ίδιοι πιστεύουν ότι έχουν νιώσει μειώσει τις απαιτήσεις τους πάνω σε χρήματα από τους γονείς τους. Με την απάντηση τους λοιπόν, οι 43 στους 54
επιβεβαίωσαν πως έχουν προσέξει την διαφορά στα χρήματα που εισπράττουν, σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Παράλληλα, στην έκτη ερώτηση, τους ρωτήσαμε αν πιστεύουν πως οι άνεργοι ενισχύονται επαρκώς από το κράτος 47 στους 54 απάντησαν αρνητικά, ναι 7 συμφώνησαν με αυτή την άποψη. Ακόμη στην έβδομη ερώτηση, αναζητήσαμε απάντηση στο εάν οι ίδιοι γνωρίζουν μία οικογένεια που να αντιμετωπίζει δύσκολες καταστάσεις στον τρόπο διαβίωσης τους. 45 στους 54 μας πληροφόρησαν διαμέσου αυτής της ερώτησης, πως ήδη ξέρουν καλά μια τέτοια οικογένεια που να έχει υποστεί στέρηση βασικών αγαθών στην ζωή τους. Αυτή τους η εμπειρία έρχεται σε αντιπαράθεση με τους υπόλοιπους 9, οι οποίοι δεν έχουν γνωρίσει ποτέ τους μια οικογένεια με μία παρόμοια κατάσταση ακραίων επιδράσεων της φτώχειας. Στην όγδοη που διαμορφώσαμε, οι μαθητές, προκλήθηκαν να απαντήσουν στο αν η ανεργία στις μέρες μας επηρεάζει την ψυχολογία των ανθρώπων. Όπως λοιπόν αναμφισβήτητα περιμέναμε, 48 στους 54 τόνισαν πως και φυσικά και η ψυχολογία επηρεάζεται από την ανεργία που χαρακτηρίζει την χώρα μας τα τελευταία χρόνια. Αναφέροντας ακόμη, είπαν ότι όλοι οι άνθρωποι βιώνουν την τραγική κατάσταση της φτώχειας της οικογενείας τους, με στεναχώρια, αποστασιοποίηση και απομάκρυνση από κάθε είδους διασκέδαση και εξόδους. Επίσης, αυτή τους η διάθεση όπως θεωρούν, οφείλεται και στην ανεργία, διότι οι νέοι, χωρίς την κατάλληλη ψυχολογία και χρηματική δύναμη, δεν διαθέτουν την ικανότητα να σπουδάσουν. Στην τελευταία ερώτηση, προβληματίσαμε τους συμμαθητές μας, αφού τους ζητήσαμε να διαπιστώσουν, αν η πείνα μπορεί να οδηγήσει τον άνθρωπο στην παρανομία και επικίνδυνες πράξεις. Επιλογικά, 53 στους 54 απάντησαν πως στα αλήθεια υποστηρίζουν αυτή την άποψη. Όπως φαίνεται, οι νέοι αντιλαμβάνονται σε βάθος τη σημερινή κατάσταση, κάτι που επιτυγχάνεται και ιδιαίτερα μέσο των ΜΜΕ.
Συμπεράσματα: Μετά τις πληροφορίες που μελετήσαμε και τις απαντήσεις των ερωτηματολογίων που συγκεντρώσαμε καταλάβαμε ότι οι ζωές μας είναι τόσο αλληλεξαρτημένες και πως ό,τι έχουμε δει στις ειδήσεις είναι πολύ «φτωχό» και αναξιόπιστο μπρος στην επιτροπεία αμείλικτη πραγματικότητα. Κατανοήσαμε πως αυτά τα «ψίχουλα» που συναντάμε στην καθημερινή μας ζωή και μας φαίνονται ασήμαντα, κάποιοι άνθρωποι τα έχουν πραγματικά ανάγκη. Αναστοχαστική κριτική του όλου εγχειρήματος: Με τη μελέτη και τη σύνταξη της εργασίας μας, τα μέλη της ομάδας μας συνεργάστηκαν άψογα και αρμονικά, χωρίς διαφωνίες και έλλειψη ομαδικότητας. Ευελπιστούμε ότι η προσωπική προσπάθεια και συμβολή του καθενός, οδήγησε σε ένα ικανοποιητικό αποτέλεσμα.
Βιβλιογραφία: Internet: http://el.wikipedia.org/ (5/4/2013ώρα: 2.29μ.μ) http://nefeli.lib.teicrete.gr/browse2/ (8/4/2013 ώρα: 5.32μ.μ) http://www.vlioras.gr/ (8/4/2013 ώρα: 5.36μ.μ) http://www.greenpotern.gr/analysis/ (13/4/2013 ώρα: 3.00μ.μ) Ερωτηματολόγιο: 1. Έχεις διακρίνει δυσάρεστες μεταβολή στην ζωή σου; 2. Δουλεύουν οι γονείς; 3. Στην καθημερινότητα σου παρατηρείς ελλείψεις βασικών αγαθών ή δυσκολία ανταπόκρισης σε βασικές οικονομικές υποχρεώσεις στην οικογένεια σου ή και στο ευρύτερο οικογενειακό σου περιβάλλον; 4. Έχει χρειαστεί να βοηθήσεις οικονομικά την οικογένεια σου; 5. Έχεις μειώσει τις απαιτήσεις σου για χρήματα από τους γονείς σου σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια; 6. Πιστεύετε ότι οι άνεργοι ενισχύονται επαρκώς από το κράτος; (με επιδόματα, ταμείο ανεργίας κ.λ.π) 7. Γνωρίζεις κάποια περίπτωση που μια οικογένεια στερείται τα απαραίτητα για να ζήσει; 8. Επηρεάζει η ανεργία την ψυχολογία των ανθρώπων και ιδιαίτερα των νέων; 9. Μπορεί η πείνα να οδηγήσει τον άνθρωπο στην παρανομία και στις βίαιες αντιδράσεις;