ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ (Τ.Ε.Ι.) ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ ΔΙΟΙΚΟΥΣΑ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΠΡΑΚΤΙΚΟ ΑΡΙΘΜ. 18 Στην Αθήνα σήμερα 12/05/2011 ημέρα Πέμπτη και ώρα 09:30 π.μ. στην αίθουσα συνεδριάσεων της Δ.Ε, συνήλθε εκτάκτως η 18 η Έκτακτη Συνεδρίαση της Διοικούσας Επιτροπής, ύστερα από πρόσκληση του Αντιπροέδρου Α Καθηγητή Σ. Σούλη. Επί εννέα μελών παρευρίσκονται οι κ.κ. Σ. Σούλης, Ιωαν. Δραγώνας, Ιωαν. Χάλαρης, Ν. Εσπιαλίδης, Ν. Μαλισιόβας, Ι. Σιανούδης, Μ. Τσακαρέστου. Απουσίαζαν τα υπό παραίτηση μέλη της Δ.Ε., ο Πρόεδρος Ν. Μαραβέγιας και το μέλος Γ. Παναγιάρης. Τα πρακτικά τηρήθηκαν από το μόνιμο μέλος ΙΔΑΧ του ΤΕΙ Ιονίων Νήσων, κα. Βιργινία Βενάρδου που ορίσθηκε με την υπ αριθ. Φ1 2203/15/09/2010 απόφαση του Προέδρου της Διοικούσας Επιτροπής του ΤΕΙ Ιονίων Νήσων. Μετά τη διαπίστωση της νόμιμης απαρτίας, άρχισε η συνεδρίαση της Δ. Ε. υπό την προεδρία του Καθηγητή Σ. Σούλη για να αποφασίσει στο παρακάτω θέμα : ΘΕΜΑ: ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΟ ΤΕΙ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΓΙΑ ΜΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΣΤΑ 3 ΑΠΟ ΤΑ 8 ΤΜΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΑΡΑΙΤΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΟΥΣΑΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΤΗ ΔΙΑΘΕΣΗ ΤΗΣ ΥΠΟΥΡΓΟΥ. Ο Αντιπρόεδρος Α, Καθηγητής Σ. Σούλης εισηγείται το θέμα: Το Υπ. Παιδείας ανακοίνωσε την 10 η Μαΐου το μηχανογραφικό στο οποίο δεν εμφανίζονται εισακτέοι σε 3 τμήματα του Ιδρύματος: Α) Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων Παραρτήματος Ληξουρίου Β) Τμήμα Τεχνολογίας Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών Παραρτήματος Λευκάδας Γ) Τμήμα Τεχνολογίας Βιολογικής Γεωργίας και Τροφίμων Παραρτήματος Αργοστολίου Αριθμ.πρακτ.08/2011 Σελίδα 1 από 5
Διαπιστώνεται δηλαδή, ότι από την ακαδημαϊκή χρονιά 2011-2012 δεν θα υπάρχουν εισακτέοι και κατά συνέπεια, μετά από 3-4 χρόνια θα διακοπεί η λειτουργία τους. Τα ερωτήματα έτσι που τίθενται είναι: Α. με ποια κριτήρια έγινε η επιλογή των Τμημάτων, Β. εάν διαφωνούμε γενικά με το χωροταξικό εκπαιδευτικό επανασχεδιασμό και Γ. με τις διαδικασίες που επιτεύχθηκε ο εν λόγω στόχος. Ως δάσκαλος του κοινωνικού σχεδιασμού, θα επικεντρωθώ στις απόψεις σχετικά με τον τρόπο της επιστημονικής προσέγγισης, δηλαδή της λογικής που επικράτησε για τη μη εισαγωγή υποψηφίων στα 3 αυτά τμήματα, χωρίς να επιμείνω ιδιαίτερα στην ενημέρωσή μας σχετικά με την εν λόγω απόφαση, πρακτική βέβαια, που υπερβαίνει τη λελογισμένη μέχρι σήμερα συνεργασία μας με το Υπουργείο. Τούτο αποτελεί απλά μια μεθοδολογική αφαίρεση ώστε να εξαχθεί με ενάργεια, η αναγκαιότητα η μη λήψης της απόφασης του Υπουργείου Παιδείας. Έτσι μόνο μπορούμε να καταστούμε αρωγοί, είτε σε πιθανές βελτιώσεις είτε ακόμη και στην πλήρη απόρριψη του εν λόγω εγχειρήματος και οφείλουμε να απαντήσουμε στα κατωτέρω. - Υπάρχει αναγκαιότητα για εκπαιδευτικό προγραμματισμό & επανασχεδιασμό στην Ανώτατη Εκπαίδευση; - Σε ποια σημεία διαφωνούμε; στα κριτήρια επιλογής μιας τέτοιας απόφασης ή στον τρόπο ενημέρωσης του Ιδρύματός μας; - Ποια πρέπει να είναι τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα της συγκεκριμένης εκπαιδευτικής πολιτικής; Καταθέτω έτσι, την επιστημονική μου προσέγγιση για το θέμα του εκπαιδευτικού επανασχεδιασμού. 1. Αναφορικά με τα κριτήρια θεωρώ ότι αυτά μπορεί να έχουν αλληλεπιδρώμενο χαρακτήρα όταν πρόκειται για τεχνικές αλγοριθμικής φύσης-προσέγγισης, τα οποία οδηγούν πολλές φορές σε συμπεράσματα που δεν συνάδουν με πραγματικές ανάγκες της εθνικής οικονομίας ιδίως, όταν δεν έχει προηγηθεί η διερεύνηση και ο προσδιορισμός του άριστου αριθμού φοιτητών σε κάθε τμήμα ανάλογα με το επιστημονικό πεδίο και τους διαθέσιμους ανθρώπινους υλικούς και ανθρώπινους πόρους για την ελάχιστη παροχή ποιοτικού εκπαιδευτικού έργου. 2. Σχετικά με τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα μιας τέτοιας ανάλυσης-προσέγγισης (αλγοριθμικής ή μη) είναι η αυστηρή οριοθέτησή τους, όπως: Αριθμ.πρακτ.08/2011 Σελίδα 2 από 5
α. Η αναδιάρθρωση των προσφερόμενων επιστημονικών πεδίων (Τμήματα) στην Ανώτατη Εκπαίδευση και η διαμόρφωση ενός νέου επιπέδου της ζήτησης με στόχο την ισορροπία στην αγορά εργασίας. β. Η δημιουργία προϋποθέσεων προσέλκυσης εισακτέων σε ειδικότητες που ανταποκρίνονται στο μέλλον και στις εξελίξεις της εθνικής οικονομίας. γ. Ο ανασχεδιασμός της Ανώτατης Εκπαίδευσης στο πλαίσιο μιας ουσιαστικής ανάπτυξης της χώρας την προσεχή τουλάχιστον 10ετία, που θα λαμβάνει υπόψη τις καινοτόμες εξελίξεις που συντελούνται διεθνώς και η προσαρμογή τόσο των Πανεπιστημίων όσο και των Τεχνολογικών Ιδρυμάτων στο νέο περιβάλλον της γνώσης. 3. Σε ότι αφορά τη μεθοδολογική προσέγγιση του εκπαιδευτικού ανασχεδιασμού στην Ανώτατη Εκπαίδευση θεωρούμε ότι δεν μπορεί να μη λαμβάνει υπόψη του αλγοριθμικές τεχνικές που σχετίζονται με συγκεκριμένους ποσοτικούς δείκτες που αποτυπώνουν τη ζήτηση σε ορισμένες ειδικότητες και επιστημονικά πεδία. Έχουμε όμως την πεποίθηση ότι, απαιτείται εκτός της ανωτέρω τεχνικής ανάλυσης, μια συστημική προσέγγιση που θα εντάσσει στη μεθοδολογική της ανάλυση τα εξής: Ι. Το γνωστικό αντικείμενο και το επιστημονικό πεδίο ή τις ειδικότητες που είναι αναγκαίες για την παραγωγική διαδικασία της χώρας, δηλαδή μοντέλα προσέγγισης που σχετίζονται με την κοινωνικό-οικονομική ανάπτυξη και την πορεία της οικονομίας στο μέλλον. ΙΙ. Τις ανάγκες της αγοράς εργασίας σε υπερτοπικό επίπεδο. Επισημαίνουμε ότι, δεν πρέπει να ταυτίζονται τα Ιδρύματα Ανώτατης Εκπαίδευσης με προσφορά απασχόλησης σε τοπικό πλαίσιο, γιατί υπάρχει ο κίνδυνος της επιστημονικής υποβάθμισης σε κατώτερο επίπεδο όπως και ότι, δεν μπορεί να ταυτίζονται οι επενδύσεις σε ανθρώπινο κεφάλαιο με άμεσα αποτελέσματα στις τοπικές κοινωνίες αλλά μόνο με έμμεσα αποτελέσματα κοινωνικό-πολιτισμικής βελτιστοποίησης. Η οποιαδήποτε όμως ανάλυση, οφείλει επίσης να διατρέχει κατά συστηματικό τρόπο, τόσο τα πραγματικά οικονομικά στοιχεία όσο και τα πολιτισμικά δεδομένα που επηρεάζουν και διαμορφώνουν ανάγκες και αντιλήψεις όπως: α. Ένας εκπαιδευτικός ανασχεδιασμός πρέπει να λαμβάνει υπόψη, τους περιορισμένους διαθέσιμους οικονομικούς πόρους και την παρούσα δυσμενέστατη δημοσιονομική προσαρμογή και κατά συνέπεια, οφείλει να Αριθμ.πρακτ.08/2011 Σελίδα 3 από 5
προσδιορίζει επακριβώς, το κόστος της επένδυσης σε ανθρώπινο κεφάλαιο, το οποίο, εάν είναι ιδιαίτερα μεγάλο όπως άλλωστε διαπιστώνεται από το κριτήριο των ποσοτικών δεικτών, να προβαίνει άμεσα σε οικονομίες κλίμακος. β. Η ζήτηση για ορισμένες ειδικότητες σχετίζεται εκτός των άλλων αιτιολογικών παραγόντων, κυρίως, σε βαθιές επικρατούσες αντιλήψεις για την τεχνολογική εργασία και την κοινωνική καταξίωση. Η ανατροπή των αντιλήψεων αυτών διέρχεται μόνο με τη μεθοδική εργασία και τις παρεμβάσεις στο δευτεροβάθμιο επίπεδο εκπαίδευσης που αποτελεί και το εχέγγυο για την προσέλκυση των εισακτέων σε ορισμένες ειδικότητες. Θέλουμε τέλος να τονίσουμε για μία ακόμη φορά ότι, η παραγωγή νέων γνώσεων, η μετάδοση, η διάδοση και η χρήση τους ενυπάρχουν ως βασικοί στόχοι στο θεμελιακό λειτουργικό σύστημα των κοινωνιών, αυτό της εκπαίδευσης, που αποτελεί ίσως και το μοναδικό αγαθό με τόσο μεγάλη πολυπαραγοντική χρησιμότητα τόσο σε ατομικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο. Σε ατομικό επίπεδο η εκπαίδευση θεωρείται ως καταναλωτικό προϊόν για την ικανοποίηση της ανάγκης της μάθησης και την ανάδειξη δημιουργικών δραστηριοτήτων ενώ, θεωρείται και ως επενδυτικό αγαθό γιατί προσβλέπει σε μελλοντική οικονομική κυρίως απόδοση αλλά και σε κατοχύρωση της κοινωνικής και πολιτισμικής ανέλιξης του ατόμου. Η εκπαίδευση στο επίπεδο αυτό αποτελεί το θεμελιακό σύστημα κατοχύρωσης και ανάπτυξης της πνευματικής ελευθερίας του ατόμου ενώ σήμερα πλέον, αναγνωρίζεται ως σύγχρονο εργαλείο των γνωσιακών συμπεριφοριστικών στρατηγικών αντιμετώπισης της ίδιας της ζωής (π.χ. σε θέματα υγείας). Σε συλλογικό επίπεδο η εκπαίδευση αποτελεί πρωτίστως μηχανισμό κάλυψης των αναγκών της αγοράς εργασίας που προσαρμόζεται ανάλογα με τις τεχνολογικές εξελίξεις, δηλαδή, αποτελεί μηχανισμό μεγέθυνσης του παραγόμενου πλούτου και της οικονομικής βελτιστοποίησης. Η εκπαίδευση χαρακτηρίζεται δικαιολογημένα ως το θεμελιώδες σύστημα ουσιαστικής ανάπτυξης μιας χώρας μέσω της βελτίωσης του πολιτιστικού επιπέδου, της κατοχύρωσης των δημοκρατικών θεσμών, των ίσων ευκαιριών προς τους πολίτες και φυσικά της βελτίωσης των κοινωνικών σχέσεων. Θα υποστηρίζαμε φυσικά ότι η διερεύνηση της γνώσης σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού με τη διατήρηση της κοινωνικής συνοχής, κατοχυρώνουν τη δημοκρατική πορεία μιας χώρας αποκλειστικά και μόνο μέσω της ανάπτυξης του εκπαιδευτικού συστήματος. Συμπερασματικά αναδύονται με ενάργεια τα εξής: Αριθμ.πρακτ.08/2011 Σελίδα 4 από 5
Πρώτον, το εργαλείο της προτεινόμενης αλγοριθμικής τεχνικής οφείλει να εντάσσεται σε μια γενικότερη συστημική μεθοδολογική προσέγγιση. Δεύτερον, τα κριτήρια μπορούν να διευρυνθούν λαμβάνοντας υπόψη την αναπτυξιακή πορεία της χώρας και τις πραγματικές ανάγκες της εθνικής οικονομίας και παράλληλα, η ζήτηση να αναλύεται και με την προσφορά σε αναγκαία- επιστημονικά πεδία. Τρίτον, ο επανασχεδιασμός μιας εκπαιδευτικής πολιτικής θα πρέπει να έχει υπερτοπικό χαρακτήρα για την αποφυγή εσφαλμένων προσδοκιών περί απορροφητικότητας των εκπαιδευτικών εκροών- πτυχιούχων των περιφερειακών ιδρυμάτων αποκλειστικά στις τοπικές αγορές εργασίας. Τέταρτον, η δευτεροβάθμια εκπαίδευση οφείλει να συμβάλλει στην αναστροφή των κοινωνικών αντιλήψεων για την τεχνολογική εργασία μέσω της πλήρους ενημέρωσης των μαθητών για τις εξελίξεις της επιστήμης και των επαγγελμάτων, αλλά και η Ανώτατη Εκπαίδευση, να πληροφορεί μεθοδικά για τις δυνατότητες που παρέχουν τα επιστημονικά πεδία και οι ειδικότητες των Ιδρυμάτων τους στην κοινωνικό- οικονομική και πολιτισμική ανέλιξη των πτυχιούχων τους. Πέμπτον, ο εκπαιδευτικός σχεδιασμός δεν μπορεί να μη λαμβάνει υπόψη την απόδοση των επενδύσεων σε ανθρώπινο κεφάλαιο. Έκτον, οι δυνάμεις της Δ.Ε μπορούν να συμβάλλουν τόσο στο διαρκή γενικό εκπαιδευτικό σχεδιασμό της χώρας όσο και στον επανασχεδιασμό των επιστημονικών πεδίων- ειδικοτήτων και γνωστικών αντικειμένων του Ιδρύματος μας και προτείνεται έτσι, να το πράξουν κατά συστηματικό και μεθοδολογικά αξιόπιστο τρόπο, προκειμένου να βοηθήσουν και να συμβάλλουν σε αποφάσεις καθολικά αποδεκτές και επιστημονικά τεκμηριωμένες. Τέλος, θέλουμε να εκφράσουμε με ιδιαίτερα εμφατικό τρόπο ότι είμαστε πάντα στη διάθεση της Ελληνικής πολιτείας και της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Παιδείας για να συμπορευτούμε ή όχι με την εκφρασθείσα κατά συστηματικό τρόπο ακαδημαϊκή μας άποψη για τον εκπαιδευτικό σχεδιασμό. Αριθμ.πρακτ.08/2011 Σελίδα 5 από 5