Προς : Ε.Δ. : Θέμα: Δελτίο οικονομικών και εμπορικών εξελίξεων Τουρκίας, Ιουλίου 2008

ΓΕΝΙΚΟ ΠΡΟΞΕΝΕΙΟ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ στην ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ Κωνσταντινούπολη, 04.08.2008 Α.Π. : 2710 / 359 ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ Προς : Υπουργείο Εξωτερικών Δ/νση Β2 Κοιν. : ΥΠ.ΕΞ. - Διπλ. Γρ. Υφυπουργού, κ. Πέτρου Δούκα - Γρ. Γ.Γ. ΔΟΣ & ΑΣ, κ. Θ. Σκυλακάκη - Γρ. Αν. ΓΓ ΔΟΣ & ΑΣ κ. Ν. Ταχιάου - Γραφείο κ. Β Γεν. Δ/ντού - Δ/νσεις Α4, B8, B1, Γ1 - ΥΔΙΣ Θεσ/νίκη - Γραφείο ΟΕΥ Β.Ε. Υπ. Οικονομίας & Οικονομικών - Γρ. Υπουργού κ. Αλογοσκούφη - Γρ. Γ.Γ.κ. Ι. Σιδηρόπουλου Υπουργείο Ανάπτυξης - Γρ. Υπουργού, κ. Φώλια - Γρ. Γ.Γ. Β. κ. Μ. Τζαφέρη - Γρ. ΓΓΕΤ, κ. Ι. Τσουκαλά - Γρ. ΓΓΕ κ. Μουσουρούλη Υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων - Γρ.Υπουργού. κ. Α. Κοντού Υπ. Τουρ. Ανάπτυξης, Γρ. Υπουργού κ. Α. Σπηλιωτόπουλου Πρεσβεία Άγκυρας, Γρ. κ. Πρέσβυ Γρ. ΟΕΥ Aγκυρας Γεν. Προξενείο Σμύρνης και Προξ. Αδριανούπολης MA E.E. Φορείς (ως Π.Α.) Ε.Δ. : Γρ. Γεν. Προξ. Κων/πολης, κ. Α. Αλεξανδρή Θέμα: Δελτίο οικονομικών και εμπορικών εξελίξεων Τουρκίας, Ιουλίου 2008 Αποστέλλεται εν θέματι δελτίο με οικονομικές, κλαδικές και επιχειρηματικές ειδήσεις της τουρκικής οικονομίας, για το μήνα Ιούλιο 2008. Η Προϊσταμένη κ.α.α. Χριστίνα Στεφανίδου Γραμματέας ΟΕΥ Α Συν. σελ. : 1 + 18 Tel: +90-212-245 2231, 292 7118, Fax +90-212-292 7119, www.agora.mfa.gr

ΔΕΛΤΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ Ιούλιος 2008 2

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΝΕΑ... 5 Εξαγωγικό εμπόριο... 5 Ελεύθερες Ζώνες Εμπορίου (ΕΖΕ)... 5 Τιμές... 6 Δείκτης βιομηχανικής παραγωγής... 6 Aπασχόληση... 6 Λογαριασμός τρεχουσών πληρωμών... 6 Πληθωρισμός... 7 Κόστος συνδρομής πιστωτικών καρτών... 7 Αγροτική πολιτική... 7 Tουρκικές επενδύσεις στο εξωτερικό... 7 Αμεσες Ξένες Επενδύσεις (ΑΞΕ)... 8 Ενεργειακή επιδότηση επιχειρήσεων... 8 Διαχείριση δασών... 8 Πρόγραμμα GAP... 8 Πώληση γης σε ξένους... 9 Διεθνές Νομισματικό Ταμείο... 9 EBRD... 9 Προενταξιακή Βοήθεια από ΕΕ... 9 Προβλέψεις ΟΟΣΑ για την τουρκική οικονομία... 9 Κωνσταντινούπολη... 10 Συνταγματικό Δικαστήριο... 10 ΚΛΑΔΙΚΑ ΝΕΑ... 11 Κεράσια... 11 Μέλι...11 Ζάχαρη... 11 Γάλα...11 Ελαια φυτικής προέλευσης... 12 Κοφτά άνθη... 12 Ισλαμική οδοντόπαστα... 12 Οικοδομικά υλικά... 12 3

Υachts... 13 Χημικά... 13 Τραπεζικός κλάδος... 13 Βιοτεχνολογία... 13 Τουρισμός... 14 Πληροφορική και επικοινωνίες... 14 Ιδιωτική ασφάλιση... 14 Κινητή τηλεφωνία... 14 Ενέργεια... 15 ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΑ ΝΕΑ... 16 Fortune 500...16 Ζiraat Bank... 16 Κωνσταντινούπολη Τοp 500... 16 ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ - ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2008 ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ...17 4

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΝΕΑ Σύμφωνα με δημοσιευμένα στοιχεία της τουρκικής στατιστικής υπηρεσίας, οι τουρκικές εξαγωγές τον Iούνιο 2008 ανήλθαν σε 11,761 δις δολ. σημειώνοντας αύξηση 31% έναντι του Ιουνίου 2007, οι εισαγωγές σε 19,465 δις δολ. σημειώνοντας αύξηση 36,4% και το εμπορικό έλλειμμα σε 5,287 δις δολ. σημειώνοντας αύξηση 45,7%. Το εξάμηνο Ιαν Ιουν. 2008 οι εξαγωγές διαμορφώθηκαν σε 68,817 δις. δολ. (αύξηση 38,7% έναντι του αντίστοιχου εξαμήνου 2007), οι εισαγωγές σε 105,830 δις δολ. (αύξηση 36,9%) και το εμπορικό έλλειμμα σε 37,014 δις. δολ. (αύξηση 33,6%). Εξαγωγικό εμπόριο Τον Ιούνιο 2008, το 48,7% των εξαγωγών κατευθύνθηκε προς την Ε.Ε. Η Γερμανία ήταν ο σημαντικότερος εισαγωγέας με 1,138 δις. δολ. και ακολουθούν τα ΗΑΕ με 931 εκ. δολ., η Αγγλία με 751 εκ. δολ. και η Ιταλία με 750 εκ. δολ. Οι περισσότερες τουρκικές εισαγωγές για τον Ιούνιο 2008 προήλθαν από τη Ρωσία ύψους 2,965 δις δολ. και ακολουθεί η Γερμανία με 1,845 δις δολ., η Κίνα με 1,330 δις δολ. και η Ιταλία με 1,126 δις δολ. Τα σημαντικότερα εξαγόμενα αγαθά για τον Ιούνιο 2008 περιλαμβάνουν τις κατηγορίες οχημάτων και μέρη αυτών (ύψους 1,839 δις. δολ.), ατσάλι και σίδηρος (1,726 δις δολ), μηχανολογικός εξοπλισμός (971 εκ. δολ.), ηλεκτρικός εξοπλισμός (701 εκ. δολ). Ελεύθερες Ζώνες Εμπορίου (ΕΖΕ) Σύμφωνα με στοιχεία της Αρχής Εξωτερικού Εμπορίου (υπάγεται στο Γραφείο Πρωθυπουργού), η αξία του εμπορικού όγκου συναλλαγών στις Ελεύθερες Ζώνες Εμπορίου το εξάμηνο του 2008, αυξήθηκε κατά 12% σε σύγκριση με το εξάμηνο 2007 και ανήλθε σε 13,3 δις δολ. Ο όγκος εμπορίου μεταξύ ΕΖΕ και χωρών ΕΕ ανήλθε σε 4 δις δολ. Στις ΕΖΕ απασχολήθηκαν 50.027 άτομα κατά το εξάμηνο 2008. Η τουρκική κυβέρνηση ετοιμάζει νέα νομοθεσία με σκοπό την αύξηση των επενδύσεων και του όγκου συναλλαγών στις ΕΖΕ. Μεταξύ των νέων διατάξεων θα περιλαμβάνονται ρυθμίσεις ενοικίασης κρατικής γης για 49 έτη, απαλλαγής από τη φορολογία εισοδήματος των εργαζόμενων στις ΕΖΕ και δημιουργίας Επιτροπής Συντονισμού ΕΖΕ. 5

Τιμές Ο δείκτης τιμών καταναλωτή μειώθηκε κατά 0,36% τον Ιούνιο του 2008 έναντι του προηγούμενου μήνα και αυξήθηκε κατά 10,61% έναντι του Ιουνίου 2007, ενώ σε δωδεκάμηνη βάση η αύξηση ανέρχεται σε 8,64%. Η μεγαλύτερη αύξηση παρατηρήθηκε στα έξοδα οίκησης (+16,3%) έναντι του Ιουνίου 2007. Ο δείκτης τιμών παραγωγού τον Ιούνιο του 2008 παρουσίασε αύξηση κατά 0,32% έναντι του προηγούμενου μήνα και αύξηση κατά 17,03% έναντι του Ιουνίου 2007, ενώ σε δωδεκάμηνη βάση αυξήθηκε κατά 8,39%. Δείκτης βιομηχανικής παραγωγής Ο δείκτης βιομηχανικής παραγωγής το Μάϊο του 2008 αυξήθηκε κατά 2,4% έναντι του Μαϊου 2007. Το πεντάμηνο 2008 η αύξηση του δείκτη βιομηχανικής παραγωγής ήταν 5,8% σε σύγκριση με το περυσινό πεντάμηνο. Η μεγαλύτερη μηνιαία αύξηση παρατηρήθηκε στον τομέα παραγωγής μηχανών οχημάτων (20,7%) έναντι του Μαϊου 2007. Aπασχόληση Το ποσοστό ανεργίας στην Τουρκία τον Απρίλιο του 2008 ανήλθε σε 9,6% (έναντι 9,8% τον Απρίλιο του 2007). Το σύνολο των απασχολούμενων έφτασε τα 23,943 εκ. άτομα, εκ των οποίων το 26,4% απασχολούνταν στην γεωργία, το 19,7% στη βιομηχανία, το 5,7% στις κατασκευές και το 48,2% στις υπηρεσίες. Η ανεργία στο μη αγροτικό κλάδο ανήλθε σε 12,3%. Το ποσοστό των εργαζομένων χωρίς κοινωνική ασφάλιση στην κύρια εργασία τους ανήλθε σε 44,9%. Λογαριασμός τρεχουσών πληρωμών Το έλλειμμα του λογαριασμού τρεχουσών πληρωμών αυξήθηκε τo Mάϊο 2008 για 12 η συνεχή φορά, σύμφωνα με στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας της Τουρκίας, λόγω υψηλών ενεργειακών τιμών, της παγκόσμιας οικονομικής ανησυχίας και της ασταθούς εσωτερικής πολιτικής κατάστασης. Το πεντάμηνο 2008 το έλλειμμα ανήλθε σε 16,157 δις δολ. Η αξία της τουρκικής λίρας έναντι του ευρώ μειώθηκε κατά 12,5% από την αρχή του έτους. Το σύνολο των ενεργειακών αναγκών της χώρας για το 2008 εκτιμάται σε 52 δις δολ. Η χώρα αναγκάζεται να προσφύγει είτε σε διεθνή δανεισμό προκειμένου να περιορίσει το έλλειμμα είτε να χρησιμοποιήσει τα αποθεματικά της Κεντρικής Τράπεζας της Τουρκίας, δημιουργώντας όμως κινδύνους για τη σταθερότητα του νομίσματος. Τα αποθεματικά σε εγχώριο νόμισμα της Κεντρικής Τράπεζας μειώθηκαν κατά 4 δις δολ. το πρώτο πεντάμηνο του 2008 ενώ τα αποθεματικά σε ξένο νόμισμα μειώθηκαν κατά 1,1 δις δολ. την ίδια χρονική περίοδο. Οι εισροές από ξένες επενδύσεις το πρώτο πεντάμηνο 2008 μειώθηκαν κατά 45% έναντι του αντίστοιχου πενταμήνου 2007 και ανήλθαν σε 6,053 δις δολ. 6

Πληθωρισμός Η Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας ανακοίνωσε νέα πρόβλεψη όσον αφορά τον πληθωρισμό για το τέλος του 2008 από 9,3% σε 10,6%. Η πρόβλεψη για τον πληθωρισμό για το τέλος του 2009 κυμαίνεται μεταξύ 5,9% και 9,3%. Το επιτόκιο της τράπεζας διαμορφώθηκε σε 16,75%. Ο Διοικητής της Τράπεζας κ. D. Yilmaz δήλωσε πως η Τουρκία θα έπρεπε να υπογράψει νέα συμφωνία Stand By με το ΔΝΤ σε περίπτωση που τα προβλήμα του Προϋπολογισμού επιμένουν. Κόστος συνδρομής πιστωτικών καρτών Το 13 ο τμήμα του ανώτατου δικαστηρίου της Τουρκίας, αποφάσισε ότι η ετήσια συνδρομή των πιστωτικών καρτών είναι παράνομη. Στην Τουρκία υφίστανται περίπου 40 εκ. πιστωτικές κάρτες και τα έσοδα από την ετήσια συνδρομή ανέρχονται σε 1,5 δις λίρες (κυμαίνονται μεταξύ 20 και 50 λίρες ανά κάρτα ανάλογα με τις προσφερόμενες υπηρεσίες). Εξι τράπεζες (Yapi Kredi, Garanti, Isbank, AKbank, Finansbank και HSBC) κατέχουν το 65% της αγοράς των πιστωτικών καρτών και το 85% των συνολικών συναλλαγών που γίνονται με κάρτα. Αγροτική πολιτική Σύμφωνα με έκθεση του τουρκικού Υπ. Γεωργίας για τα αποτελέσματα της αγροτικής μεταρρύθμισης την τελευταία πενταετία στη χώρα, προκύπτει ότι τα έσοδα της χώρας από τη γεωργία αυξήθηκαν κατά 80% μεταξύ του 2002 και του 2007. Η συμμετοχή της γεωργίας στο σχηματισμό του ΑΕΠ το 2002 ήταν 22 δις δολ. και το 2007 ανήλθε σε 39 δις δολ. Μια από τις σημαντικότερες θεσμικές αποφάσεις της περιόδου ήταν η απαγόρευση τεμαχισμού αγροτικής γης λόγω κληρονομιάς. Επίσης μειώθηκε το επιτόκιο για αγροτικά δάνεια από 59% το 2002 σε 15-17% το 2007. Το ύψος των αγροτικών δανείων ανήλθε από 529 εκ. λίρες το 2002 σε 6,2 δις λίρες το 2007. Η παραγωγή αυξήθηκε κατά 80% στο καλαμπόκι, 93% στο ρύζι, 32% στους ηλιόσπορους, 87% στις μπανάνες, 29% στα εσπεριδοειδή, 32% στα γαλακτοκομικά, 35% στο άσπρο κρέας. Tουρκικές επενδύσεις στο εξωτερικό Το πεντάμηνο 2008, οι τουρκικές επενδύσεις στο εξωτερικό ανήλθαν σε 1,7 δις δολ. (έναντι 2,3 δις δολ. το 12μηνο 2007), κατευθύνθηκαν κυρίως προς τις ευρωπαϊκές χώρες στους τομείς προϊόντων πετρελαίου, χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, τροφίμων και υφασμάτων. Την περίοδο Ιανουάριος 2003 Μάιος 2008, οι τουρκικές επενδύσεις στο εξωτερικό ανήλθαν σε 8 δις δολ., εκ των οποίων 4,4 δις δολ. προς τις ευρωπαϊκές χώρες με πρώτη την Ολλανδία να απορροφά 1,4 δις δολ. 7

Αμεσες Ξένες Επενδύσεις (ΑΞΕ) Ο Τουρκικός Οργανισμός Προώθησης Ξένων Επενδύσεων (ISPAT) ξεκίνησε διαφημιστική καμπάνια για την προσέλκυση ξένων επενδύσεων σε συνεργασία με την DHL τυπώνοντας ειδικό σήμα στα πακέτα μεταφορών της DHL : Investors love Turkey, Turkey loves investors. Η καμπάνια ξεκινά άμεσα ενώ στη δεύτερη φάση, το Σεπτέμβρη 2008, το εν λόγω σήμα θα τυπωθεί στα φορτηγά ΤΙR που εξέρχονται της Τουρκίας και στην τρίτη φάση, το Νοέμβριο 2008, θα γίνει ενημέρωση των ξένων δημοσιογράφων. Ο υπ. Οικονομικών της Τουρκίας κ. M. Simsek δήλωσε ότι το ποσό των ΑΞΕ που θα εισρεύσει στη χώρα για το 2008 εκτιμάται σε 12-14 δις δολ. έναντι στόχου 18 δις δολ. Οι εισροές του πρώτου πενταμήνου 2008 ανήλθαν σε 6,1 δις δολ. σημειώνοντας πτώση 45% έναντι του αντίστοιχου πενταμήνου 2007. Οι κυριότεροι λόγοι πτώσης των εισροών ήταν η παγκόσμια οικονομική κατάσταση και η εσωτερική πολιτική αστάθεια στη χώρα λόγω της απόφασης της Εισαγγελικής Αρχής της Τουρκίας να στραφεί εναντίον του κυβερνώντος κόμματος. Ενεργειακή επιδότηση επιχειρήσεων Η κυβέρνηση θα επιδοτήσει τον ενεργειακό προϋπολογισμό τουρκικών επιχειρήσεων σε 49 επαρχίες με το συνολικό ποσό των 269 εκ. λιρών (περίπου 135 εκ. ευρώ) στους κλάδους της βιομηχανίας μεταποίησης, τουρισμού, εκπαίδευσης και υγείας. Στην ρύθμιση περιλαμβάνονται και οι περιοχές της Ιμβρου και της Τενέδου. Διαχείριση δασών Ο υπ. Οικονομικών της Τουρκίας κ. Κ. Unakitan, δήλωσε ότι η καλύτερη επιλογή για το κράτος είναι η πώληση σε ιδιώτες δικαιωμάτων διαχείρισης δασών όπως ακριβώς στον Καναδά, με στόχο την αποτελεσματικότερη αξιοποίηση και προστασία των δασικών εκτάσεων. Η εν λόγω θέση αποτελεί αίτημα των εταιρειών ξυλείας και χάρτου στην Τουρκία. Πρόγραμμα GAP To πρόγραμμα GAP προβλέπει την ανάπτυξη της ΝΑ Ανατολίας μέσω της ανέγερσης φραγμάτων, υδροηλεκτρικών σταθμών και αρδευτικών καναλιών για την αποτελεσματικότερη διαχείριση των υδάτινων πόρων. Η κυβέρνηση προβλέπει για την επόμενη πενταετία (μέχρι το 2012) την υλοποίηση επενδύσεων υδάτινων υποδομών στην περιοχή ύψους 15 δις δολ. με στόχο το διπλασιασμό της παραγωγής σιτηρών και φακής και την αύξηση κατά 4 εκ. των θέσεων εργασίας. Οι επενδύσεις θα υλοποιηθούν σε 9 επαρχίες κοντά στα σύνορα με το Ιράκ και τη Συρία, στην περιοχή που ονομάζεται «Εύφορο Μισοφέγγαρο» και αρδεύεται από τα νερά του Τίγρη και του Ευφράτη. 8

Πώληση γης σε ξένους Εγκρίθηκε τελικά από το Τουρκικό Κοινοβούλιο και τον Πρόεδρο της χώρας ο νόμος για την πώληση γης σε ξένα φυσικά και νομικά πρόσωπα. Η πώληση γης σε περιοχές με ιδιαίτερη σημασία σε θέματα υδάτων, ορυχείων, ενέργειας καθώς και θρησκευτικής ή ιστορικής σημασίας θα εγκρίνεται από το Συμβούλιο Υπουργών. Σε περιοχές με στρατιωτικό ενδιαφέρον θα πρέπει να δοθεί έγκριση από τη στρατιωτική Αρχή. Τα ξένα φυσικά και νομικά πρόσωπα μπορούν να κατέχουν μέχρι το 10% της προς πώληση γης εντός συγκεκριμένου οικοδομικού σχεδίου. Διεθνές Νομισματικό Ταμείο Το ΔΝΤ κατέταξε την Τουρκία στην 55 η θέση παγκοσμίως όσον αφορά το κατά κεφαλή εισόδημα με 10.700 δολλάρια ανά άτομο για το 2008. Στην πρώτη θέση βρίσκεται το Λοξεμβούργο με 117.200 δολ. EBRD H Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης θα αποφανθεί τον Οκτώβριο 2008 επί του τουρκικού αιτήματος για πλήρη συμμετοχή της χώρας στο επενδυτικό πρόγραμμα της Τράπεζας. Η Τουρκία χρειάζεται κεφάλαια εκ μέρους της τράπεζας για επενδύσεις στον τομέα των υποδομών. Προενταξιακή Βοήθεια από ΕΕ Υπεγράφη στις 11.07.2008, η Συμφωνία Πλαίσιο μεταξύ της Τουρκίας και της ΕΕ για το πρόγραμμα IPA το οποίο αφορά την περίοδο 2007 2011. Το συνολικό ύψος για την εν λόγω πενταετία ανέρχεται σε περίπου 3 δις ευρώ και αφορά έργα τα οποία θα επιλεγούν από κοινού από τις δύο πλευρές στους τομείς Υποστήριξης Θεσμών, Διασυνοριακής Συνεργασίας, Περιφερειακής Ανάπτυξης, Ανάπτυξης Ανθρώπινων Πόρων και Ανάπτυξης Υπαίθρου. Προβλέψεις ΟΟΣΑ για την τουρκική οικονομία Με βάση τις εξελίξεις του πρώτου εξαμήνου 2008 για την τουρκική οικονομία, ο ΟΟΣΑ ανέφερε ότι έχει αυξηθεί ο κίνδυνος λόγω της αποσταθεροποίησης των χρηματοοικονομικών συνθηκών και της πολιτικής αστάθειας. Η Τουρκία παρά τη σημαντική οικονομική ανάπτυξη των τελευταίων ετών παραμένει μία από τις φτωχότερες χώρες του ΟΟΣΑ. Ο πληθωρισμός για το 2008 αναμένεται να διαμορφωθεί σε 9,6% και για το 2009 σε 7,5%. Η ανεργία για το 2008 εκτιμάται σε 10,2% και για το 2009 σε 10,5%. Κατά τον ΟΟΣΑ ειναι απαραίτητες οι διαρθρωτικές αλλαγές για αύξηση της ανταγωνιστικότητας και μείωση του βασικού μισθού σε περιοχές με χαμηλή παραγωγικότητα. 9

Κέντρο φορολογικών εσόδων : Η πόλη συμμετέχει με το 42,76% επί των συνολικών φορολογικών εσόδων (ή 35,3 δις λίρες, περίπου 29,1 δις δολ.) για το εξάμηνο 2008 και ακολουθούν το Κocaeli, η Ankara και η Σμύρνη. Συνολικά οι τέσσερις πόλεις συνεισφέρουν το 79,6% των συνολικών φορολογικών εσόδων. Κωνσταντινούπολη Κόστος ζωής : Σύμφωνα με έρευνα της εταιρείας Μercer, η οποία κατατάσσει 143 πόλεις του κόσμου με βάση το κόστος ζωής, η Κωνσταντινούπολη κατέλαβε για το 2008 τη θέση Νο 23 από την 38 η θέση του 2007. Ο ρυθμός αύξησης του κόστους ζωής στην Κων/πολη είναι τόσο υψηλός με αποτέλεσμα να κατατάσσεται αμέσως μετά τη ΝέαΥόρκη. Η αύξηση οφείλεται κυρίως στις υψηλές τιμές αγαθών, παροχής υπηρεσιών και κόστους κατοικίας. Ξένες Επενδύσεις : Το εξάμηνο 2008, οι νέες ξένες επενδύσεις στην Κων/πολη ανήλθαν σε 267,2 εκ. λίρες με 605 νέους ξένους επενδυτές. Το 27,2% των νέων επενδύσεων αφορούσε τις μεταφορές, το 23,09% τον τραπεζικό και ασφαλιστικό τομέα, το 7,23% τον κλάδο μετάλου, σιδήρου και ατσαλιού, το 6,84% τον κλάδο των μηχανών και το 4,89% τον κλάδο ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών προϊόντων. Η Γερμανία ήταν η πρώτη χώρα όσον αφορά το ύψος των ξένων επενδύσεων με 27,37% και ακολουθούν η Ινδία με 11,68%, το Αζερμπαϊτζάν με 6,73%, η Αγγλία με 6,72% και η Μαλαισία με 6,63%. Από τα στοιχεία προκύπτει το αυξανόμενο ενδιαφέρον ασιατικών χωρών προς την Τουρκία. Παράνομες κατοικίες : Σύμφωνα με έκθεση του Συμβουλίου Ελεκγτών, το 70% των κατοικιών της Πόλης είναι παράνομο ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για την Άγκυρα είναι 30% - 40% και για τη Σμύρνη 60%. Συνταγματικό Δικαστήριο Το Συνταγματικό Δικαστήριο της Τουρκίας αποφάσισε την επιβολή οικονομικών μόνο κυρώσεων εις βάρος του κυβερνώντος κόμματος ΑΚΡ (μείωση της κρατικής ετήσιας επιδότησης κατά 50%) επί της αίτησης που είχε κατατεθεί για κλείσιμο του, λόγω της μετατροπής του σε κέντρο δραστηριοτήτων αντίθετων με τον κοσμικό χαρακτήρα του τουρκικού κράτους, σύμφωνα με το κατηγορητήριο. Η απόφαση απομακρύνει έναν παραγόντα πολιτικής αστάθειας με οικονομικές, μεταξύ άλλων, επιπτώσεις. 10

ΚΛΑΔΙΚΑ ΝΕΑ Κεράσια Η φετινή παραγωγή κερασιών στην Τουρκία είναι μειωμένη λόγω αλλαγής κλιματολογικών συνθηκών και χειρότερης ποιότητας σε σχέση με το παρελθόν. Συνολικά η χώρα εξάγει περίπου 50.000 55.000 τόνους ετησίως, αλλά οι φετινές εξαγωγές θα ανέλθουν σε 20.000 25.000 τόνους. Η τιμή για τους παραγωγούς διαμορφώθηκε σε 4 4,5 λίρες ανά κιλό. Μέλι Οι παραγωγοί μελιού στην Konya αυξήσαν κατά 50% τις τιμές μελιού λόγω των καιρικών συνθηκών που οδήγησαν σε θάνατο πολλές μέλισσες αλλά και της αύξησης του μεταφορικού κόστους. Ετσι οι τιμές από 20 λίρες το κιλό (περίπου 10 ευρώ) διαμορφώθηκαν σε 30 λίρες το κιλό. Η Konya παράγει 1.200 τόνους μελιού ετησίως ενώ στην Τουρκία συνολικά παράγονται 70.000 τόνοι. Εκτιμάται ότι στον κλάδο απασχολούνται περιπου 300.000 350.000 άτομα. Η κυβέρνηση θα ιδιωτικοποιήσει τα 25 υφιστάμενα εργοστάσια ζάχαρης τα οποία απασχολούν περισσότερους από 20.000 εργαζομένους. Η Τουρκία είναι η τέταρτη μεγαλύτερη παραγωγός ζάχαρης παγκοσμίως. Η διαδικασία ιδιωτικοποίησης θα ξεκινήσει σε περίπου ένα μήνα Ζάχαρη H Eνωση Παραγωγών Ζαχαρότευτλων ζήτησε από την Κυβέρνηση θεσμική υποστήριξη και χαμηλότερη φορολογία προκειμένου να εξακολουθήσει να είναι ανταγωνιστικός ο κλάδος. Τα σημαντικότερα προβλήματα είναι οι ποσοστώσεις παραγωγής και ο υψηλός ΦΠΑ (18%). Η μηνιαία εισοδηματική ενίσχυση των τούρκων παραγωγών ανέρχεται σε142 ευρώ ανά αγρότη ενώ η αντίστοιχη της ΕΕ είναι 1.660 ευρώ. Η παραγωγή ζαχαρότευτλων την περίοδο 2006 2007 ήταν 12,4 εκ. τόνοι και η παραγωγή ζάχαρης ανήλθε σε 1,7 εκ. τόνους. Περίπου 700.000 τόνοι ζάχαρης ετησίως δεν δηλώνονται. Η ετήσια κατά κεφαλή κατανάλωση στην Τουρκία ανέρχεται σε 41 κιλά. Γάλα Οι παραγωγοί γάλακτος λόγω της μεγάλης πτώσης τιμών παραγωγού (κατά 25% από την αρχή του έτους) αρχίζουν να προσανατολίζονται προς τη δημιουργία μικρών μονάδων επεξεργασίας γάλακτος και δημιουργίας τοπικών brand names, προκειμένου να επεξεργάζονται και να προωθούν οι ίδιοι το προϊόν τους αντί να το διαθέτουν σε μεγάλες γαλακτοβιομηχανίες. 11

Ελαια φυτικής προέλευσης Η Ενωση Παραγωγών Ελαίων Φυτικής Προέλευσης στρέφεται προς την παραγωγή ελαίων HOSO τα οποία μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν από τη βιομηχανία τροφίμων 6-8 φορές έναντι των κοινών ελαίων φυτικής προέλευσης τα οποία μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν μέχρι δύο φορές. Η Τουρκία εισάγει έλαια φυτικής προέλευσης για τρόφιμα αξίας 2,5 δις δολ. ετησίως. Η τιμή του εν λόγω φυτικού ελαίου είναι 10% - 15% υψηλότερη από αυτήν των κοινών φυτικών ελαίων. Κοφτά άνθη Σύμφωνα με στοιχεία της Ενωσης Παραγωγών για Κοφτά Ανθη της Antalya, στην Τουρκία καλλιεργούνται σήμερα 1.273 εκτάρια γης. Οι εξαγωγές ανέρχονται σε 45 εκ. δολ. (2007) με 300.000 απασχολούμενους συνολικά. Η Τουρκία συμμετέχει με 0,2% επί της συνολικής παγκόσμιας παραγωγής. H Antalya εξάγει το 86% της συνολικής τουρκικής παραγωγής και ακολουθεί η Σμύρνη. Οι κυριότερες εξαγωγικές αγορές είναι η Αγγλία, Ρωσσία, Ουκρανία, Ολλανδία, Ρουμανία και Ελλάδα.Το 68% της συνολικής παραγωγής αφορά γαρύφαλλα και το 16% τριαντάφυλλα. Ισλαμική οδοντόπαστα Εισήχθη στην Τουρκία από τη Μαλαισία οδοντόπαστα η οποία δεν περιέχει γλυκάνισο, το οποίο σύμφωνα με δημοσίευμα, μπορεί να μετατραπεί σε αλκοόλ μετά την κατανάλωσή του πάνω από κάποια ορισμένη ποσότητα. Το προϊόν έχει την ονομασία «Μum in» που σημαίνει «πιστός». Οικοδομικά υλικά Ο κλάδος των οικοδομικών υλικών παρουσίασε αύξηση κατά 45% το 2006 αλλά μόνο 5% το 2007. Εκπρόσωποι του κλάδου εκτιμούν ότι η οικοδομική δραστηριότητα θα συνεχίσει να αυξάνεται λόγω της ανάγκης για νέες κατοικίες οι οποίες εκτιμώνται σε 450.000 κατ έτος. Το 2007 ο κύκλος εργασιών του κλάδου αντιστοιχούσε στο 11% του ΑΕΠ και συμμετείχε με 7% στην απασχόληση. Στον κλάδο δραστηριοποιούνται 6.500 εταιρείες σε 150 υποκλάδους. Η Τουρκία είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός τσιμέντου στην Ευρώπη και ο τρίτος μεγαλύτερος παραγωγός σιδήρου, ατσαλιών και κεραμικών προϊόντων. 12

Υachts Στην Toυρκία υπάρχουν περίπου 360 εταιρείες οι οποίες κατασκευάζουν 250 yachts ετησίως. Η χώρα κατέχει τη δεύτερη θέση παγκοσμίως στην κατασκευή ξύλινων yachts και την τρίτη θέση στην κατασκευή mega-yachts (μετά την Ιταλία και τις ΗΠΑ). Η αξία των σκαφών κυμαίνεται από 4.000 δολ. μέχρι 100 εκ. δολ. Εταιρείες του εξωτερικού που συνεργάζονται με τούρκικες είναι οι ιταλικές Perini και Solare, οι γερμανικές Formant και Peer Gynt, η σουηδική Νedship Group και η αγγλική Oyster Marine. Mεγάλες τούρκικες εταιρείες του κλάδου είναι η 3E Yat, Vicem Yacht, Deniz Yatcilik, Egemar κλπ. Χημικά Οι εξαγωγές χημικών προϊόντων αυξήθηκαν κατά 51,6% και ανήλθαν σε 7,3 δις δολ. το πρώτο εξάμηνο του 2008 έναντι του αντίστοιχου εξαμήνου 2007. Ο κλάδος συμμετέχει με 10,8% επί των συνολικών τουρκικών εξαγωγών ξεπερνώντας για πρώτη φορά τον κλάδο των υφασμάτων. Οι ετήσιες εξαγωγές αναμένεται να ανέλθουν σε 14 δις δολ. Τραπεζικός κλάδος Η συνολική χρηματιστηριακή αξία του τραπεζικού κλάδου έχει μειωθεί κατά 100 δις δολ. Συγκεκριμένα η αξία του 75% της Denizbank (μερίδιο πώλησης της εν λόγω τράπεζας από τη Zorlu στη Dexia) μειώθηκε από 3,25 δις δολ. σε 1,8 δις δολ. Το 89,3% της Disbank μειώθηκε από 1,26 δις δολ. σε 711 εκ. δολ. Το 46% της Finansbank μειώθηκε από 5,05 δις δολ. σε 4,3 δις δολ. Η Sekerbank έχει μόνο το 12,6% της αξίας πώλησής της. Το 20% της Akbank μειώθηκε από 3,1 δις δολ. σε 2,1 δις δολ. Τρεις μόνο τράπεζες μπόρεσαν να διατηρήσουν την χρηματιστηριακή τους αξία, η ΤΕΒ, η Garanti και η Υapi Kredi. Οι τέσσερις τράπεζες που εφαρμόζουν ισλαμικούς κανόνες στην Τουρκία ζήτησαν από την Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας τη μείωση των αποθεματικών τους σε αυτή (από 11% σε 5,5% - 6% όσον αφορά τα αποθεματικά σε ξένο νόμισμα και από 6% σε 3% για αποθεματικά σε εγχώριο νόμισμα) με αντάλλαγμα τη μη είσπραξη του επιτοκίου για τη διατήρηση των αποθεματικών αυτών. Η Κεντρική Τράπεζα δεν έκανε δεκτό το αίτημά τους με το επιχείρημα ότι το αίτημα αντίκειται σε μέτρα νομισματικής πολιτικής. Βιοτεχνολογία Τουρκική εταιρεία βιοτεχνολογίας έχει αναπτύξει τεχνολογία παραγωγής ιστού χόνδρου στο εργαστήριο εντός 14 ημερών, την οποία δανείσθηκε από τη γερμανική εταιρεία Ars Arhro GmbH. Στη συνέχεια ο ιστός με εγχείρηση τοποθετείται στην τραυματισμένη περιοχή. Η μέθοδος έχει ιδιαίτερα χρησιμοποιηθεί για ατυχήματα σε αθλητές και έχει δοκιμασθεί σε 45 περιπτώσεις στην Τουρκία. 13

Τουρισμός Οι αφίξεις τουριστών στην Τουρκία το πρώτο εξάμηνο του 2008 αυξήθηκαν κατά 15% έναντι του εξαμήνου 2007. Ο συνολικός αριθμός αφίξεων για το 2008 αναμένεται να αγγίξει τα 27 εκ. άτομα. Οι προβλέψεις για το 2009 ανέρχονται σε 30 εκ. τουρίστες. Πληροφορική και επικοινωνίες Καταγράφηκαν οι 500 μεγαλύτερες εταιρείες του κλάδου της πληροφορικής και επικοινωνιών για το 2007, με βάση τις καθαρές πωλήσεις. Η Turktelekom (σταθερή τηλεφωνία) κατέχει την πρώτη θέση και ακολουθούν η Τurkcell (κινητή τηλεφωνία) και η Vodafone (κινητή τηλεφωνία). Το μέγεθος της αγοράς πληροφορικής στην Τουρκία εκτιμάται σε 25,8 δις δολ. και της αγοράς software σε 1,3 δις δολ. Το 55% των πωλήσεων κομπιούτερ αφορά laptops. O αριθμός των συνδρομητών ADSL εκτιμάται σε 6 εκ. άτομα. Ιδιωτική ασφάλιση Ο κλάδος της ιδιωτικής ασφάλισης ξεκίνησε στην Τουρκία το 2003 και σήμερα έχει 1,63 εκ. ασφαλισμένους. Τα περουσιακά στοιχεία των 10 εταιρειών ιδιωτικής ασφάλισης στην Τουρκία ανήλθαν σε 5,28 δις λίρες τον Ιούλιο του 2008. Η μεγαλύτερη εταιρεία του κλάδου είναι η Avivasa (ανήκει στην αγγλική Aviva και στην τουρκική AK Emeklilik του ομίλου Sabanci) με περουσιακά στοιχεία ύψους 1,23 δις λίρες ( ή 654 εκ. ευρώ) και ακολουθεί η Anadolu Hayak Emeklilik με 1,06 δις λίρες (ή 567 εκ. ευρώ). Για το 2013 εκτιμάται ότι ο κλάδος θα έχει 8-9 εκ. ασφαλισμένους και περουσιακά στοιχεία ύψους 15 δις. δολ. Κινητή τηλεφωνία Η φορολογία της κινητής τηλεφωνίας στην Τουρκία είναι από τις υψηλότερες παγκοσμίως, σύμφωνα με έρευνα που διενεργήθηκε για λογαριασμό της Vodafone και ανέρχεται σε 58% (15% φορολογία υπέρ του δημοσίου, 18% ΦΠΑ και 25% ιδιωτικός φόρος κατανάλωσης). Στη δεύτερη θέση ακολουθούν η Ουγκάντα και στην τρίτη η Βραζιλία. Εντός της ΕΕ μόνο η Ελλάδα και η Ιταλία επιβάλλουν ιδιωτικό φόρο κατανάλωσης για χρήση κινητών τηλεφώνων). 14

Το τουρκικό κοινοβούλιο ψήφισε νέα νομοθεσία η οποία διευκολύνει την πώληση κρατικών σταθμών παραγωγής ενέργειας, προκειμένου να αυξήσει την παραγωγή ρεύματος στη χώρα. Μεταξύ των κινήτρων της νέας νομοθεσίας είναι η παροχή εγγυήσεων αγοράς παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας από τις νέες μονάδες, η μείωση του κόστους μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας για την πρώτη πενταετία των νεοιδρυθέντων σταθμών παραγωγής, η παροχή δικαιώματος πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας σε εργοστάσια τα οποία παράγουν ρεύμα για ίδιες ανάγκες και η ρύθμιση κανόνων ανταγωνισμού για τη αδειοδότηση μονάδων αιολικής ενέργειας. Τέλος η κρατική εταιρεία Botas (διαχείριση αγωγού φυσικού αερίου) αποκτά το δικαίωμα σύναψης διεθνών συμβάσεων και συμμετοχής σε διεθνή projects. Ενέργεια H τουρκική κυβέρνηση σκοπεύει στην πώληση 20 δικτύων διανομής ηλεκτρικής ενέργειας μέχρι το τέλος του 2009. Το δίκτυο διανομής ηλεκτρικής ενέργειας της Αγκυρας πωλήθηκε σε εταιρεία κοινοπραξίας μεταξύ της αυστριακής Verbund και της τουρκικής Sabanci ενώ το δίκτο της Sakarya πωλήθηκε στην κοινοπραξία της τσεχικής CEZ και της τουρκικής Akenerji. Για την πρώτη φάση της πώλησης των δικτύων της Konya και του Erzurum η κυβέρνηση έλαβε ήδη 23 προσφορές ενώ η τελική δημοπρασία θα γίνει στις 15.09.08. Η τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος στην Τουρκία έχει ήδη αυξηθεί δύο φορές εντός του 2008 ενώ εισήχθη αυτόματος μηχανισμός αύξησης της τιμής σε σχέση με τη διαμόρφωση των τιμών του πετρελαίου, του πληθωρισμού και της ισοτιμίας του τουρκικού νομίσματος προκειμένου να προσελκυθεί το διεθνές ενδιαφέρον των επενδυτών Oι ενεργειακές ανάγκες της Τουρκίας αυξήθηκαν κατά μέσο όρο 5,5% την τελευταία πενταετία ενώ ο ρυθμός αύξησης για την περίοδο μέχρι το 2020 εκτιμάται σε 6% περίπου κατά μέσο όρο. Η ημερομηνία έναρξης υποβολής προσφορών για την κατασκευή πυρηνικού σταθμού στην Τουρκία είναι η 24 η.09.08 και αρκετές ξένες εταιρείες (η καναδική AECL, η νοτιοκορεάτικη KEPCO, η ιαπωνική Hotschu, η ρωσική ΑCE, η κινεζική Guandong, η γαλλική Suez Tractebel κλπ) έχουν ήδη εκδηλώσει ενδιαφέρον συμμετοχής σε συνεργασία με αντίστοιχες τουρκικές εταιρείες. Το εκτιμώμενο κόστος κατασκευής του πυρηνικού εργοστασίου δυναμικότητας 5.000 MW ανέρχεται σε 10-15 δις ευρώ. Δεν θα δοθεί καμία κρατική εγγύηση από το τουρκικό δημόσιο πέραν της εγγύησης αγοράς του παραγόμενου ρεύματος για την επόμενη15ετία. 15

ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΑ ΝΕΑ Fortune 500 O όμιλος Koc βελτίωσε τη θέση του (από την θέση Νο 190 το 2007 στη θέση Νο 186 το 2008) στον κατάλογο με τις 500 μεγαλύτερες εταιρείες παγκοσμίως του περιοδικού Fortune με βάση τα ετήσια έσοδα, τα οποία για τον όμιλο Koc ανήλθαν σε1,76 δις δολ. Ο όμιλος επικεντρώθηκε σε τέσσερις κλάδους (διαρκή καταναλωτικά αγαθά, ενέργεια, αυτοκινητοβιομηχανία και χρηματοοικονομικές υπηρεσίες) και είναι ο μοναδικός εκπρόσωπος της Τουρκίας στην εν λόγω λίστα. Ζiraat Bank H Ziraat Bank (κρατική τράπεζα με κύριο αντικείμενο την υποστήριξη του αγροτικού τομέα στην Τουρκία) δημιουργεί εξειδικευμένα καταστήματα με στόχο την χρηματοοικονομική υποστήριξη μικρομεσσαίων και μεγάλων αγροτικών επιχειρήσεων με την ονομασία TOBI. Το μεγάλο πρόβλημα του τουρκικού αγροτικού τομέα είναι το μικρό μέγεθος των αγροτικών επιχειρήσεων. Το πρώτο υποκατάστημα άνοιξε στην Antalya (η οποία εκτός από τουριστική περιοχή αρχίζει πλέον και στρέφεται προς τον αγροτικό τομέα λόγω της ιδιαίτερης κατάστασης που έχει δημουργηθεί παγκοσμίως εξαιτίας της κρίσης στον τομέα της ενέργειας και των τροφίμων) και θα ακολουθήσουν τα Adana και η περιοχή του Μarmara. Κωνσταντινούπολη Τοp 500 To Βιομηχανικό Επιμελητήριο της Κωνσταντινούπολης δημοσίευσε κατάλογο με τις 500 μεγαλύτερες βιομηχανικές εταιρείες της πόλης για το 2007. Πρώτη στον κατάλογο είναι η Τουρκική Εταιρεία Πετρελαίου Tupras με 18,45 δις λίρες καθαρές πωλήσεις και ακολουθεί η Ford Otomotiv με 6,2 δις λίρες και τρίτη η εταιρεία Electricity Generation Company με 4,6 δις λίρες. Οι τρεις εταιρείες καταλαμβάνουν τις αντίστοιχες τρεις θέσεις και στον κατάλογο των εξαγωγών. Ο κλάδος της αυτοκινητοβιομηχανίας πραγματοποίησε το 31% του συνόλου των εξαγωγών των 500 μεγαλύτερων εταιρειών αξίας 16,91 δις δολ. Ακολουθεί ο κλάδος της μεταλλευτικής βιομηχανίας με εξαγωγές 11,23 δις δολ. (αντιστοιχεί στο 20,6% του συνόλου των εξαγωγών των 500 εταιρειών), ο κλάδος των εργαλείων και εξοπλισμού με 8,73 δις δολ. (16% του συνόλου των εξαγωγών). Από τις 500 καταγραφόμενες εταιρείες οι 143 έχουν ξένη συμμετοχή. Μεταξύ των 50 πρώτων εταιρειών του καταλόγου οι 19 έχουν ξένη συμμετοχή και εξάγουν το 31,7% του συνόλου των εξαγωγών των 500 εταιρειών. Σε όρους απασχόλησης ο τομέας των τροφίμων, ποτών και καπνού απασχολεί το 19,8% του συνόλου των εργαζομένων των 500 εταιρειών και ακολουθεί ο κλάδος ενδυμάτων με 17,7% και ο τομέας τη αυτοκινητοβιομηχανίας με 16,5%. 16

ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ ΚΑΙ ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2008 ΣΤΗΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ NAME of the FAIR DATES SUBJECT ORGANIZER OUTDOOR & INDOOR 2008 4th OUTDOOR & INDOOR ADVERTISING SOLUTIONS FAIR PROMOTURK 2008 23rd INTERNATIONAL PROMOTIONAL PRODUCTS EXHIBITION BOOK AND CULTURE FAIR COİFFUER AND BEAUTY FAİR 2008 HABEV, HOME FOR EVERY FAMILY, 3RD HOME, OFFICE, PROPERTY AND CREDITTING SERVICES FAIR 4 th ISTANBUL CALL CENTER EXPO 2.CABLE & WİRE CABLE ACCESSORİES, WİRİNG HARNESSES AND ELECTRO INSULATİNG MATERİALS, EQUİPMENTS AND PRODUCTİON MACHİNES FAİR EURO EMLAK 2008 EUROPEAN REAL ESTATE INVESTMENT AND DEVELOPMENT FAIR MARKETING ISTANBUL ADVERTISEMENT, PROMOTION PRODUCTS AND MARKETING SERVICES FAIR&CONFERENCE CEBIT BILIŞIM EURASIA TATEF 2008 12nd INTERNATIONAL METALWORKING TECHNOLOGIES EXHIBITION INTERLIGHT ISTANBUL 6th INTERNATIONAL LIGHTING,INSTALLATION AND BUILDING AUTOMATION FAIR MBA & GRADUATE FAIR 7TH YALOVA ORNAMENTAL PLANTS FAIR BURSA STOCKBREEDING AND EQUIPMENT FAIR BURSA AGRICULTURE 2008 ANKIROS 2008 9th INTERNATIONAL IRON-STEEL & FOUNDRY TECHNOLOGY, MACHINERY AND PRODUCTS TRADE FAIR ANKIROS 2008 9th INTERNATIONAL IRON-STEEL & FOUNDRY TECHNOLOGY, MACHINERY AND PRODUCTS TRADE FAIR IEFT - EDUCATION FAIRS OF TURKEY OTOMEK 08 04.09.2008-07.09.2008 04.09.2008-07.09.2008 07.09.2008-26.09.2008 07.09.2008-09.09.2008 12.09.2008-14.09.2008 16.09.2008-17.09.2008 18.09.2008-21.09.2008 18.09.2008-21.09.2008 25.09.2008-28.09.2008 07.10.2008-12.10.2008 07.10.2008-12.10.2008 09.10.2008-12.10.2008 12.10.2008-12.10.2008 15.10.2008-19.10.2008 15.10.2008-19.10.2008 15.10.2008-19.10.2008 16.10.2008-19.10.2008 16.10.2008-19.10.2008 16.10.2008-16.10.2008 16.10.2008-19.10.2008 ADVERTISING SOLUTIONS Promotional Items Gift Printed Publication, Book, Audio And Visual Publication Coiffuer And Beauty Products Home, Office, Property And Creditting IMPROVEMENT OF CALL CENTER SECTOR Cable, Wire Harnesses, İnsulating, Equipments And Machines REAL ESTATE INVESTMENT AND DEVELOPMENT Advertisement, Promotion Products, Marketing Services, Media and Research Information and Communications Technology METALWORKING TECHNOLOGIES LIGHTING AND BUILDING AUTOMATION STUDY ABROAD OPPORTUNITIES FOR MBA & GRADUATE EDUCATION Indoor And Outdoor Ornamental Plants Stockbreeding Agriculture, Seed Raising, Sapling and Dairy Industry IRON-STEEL & FOUNDRY TECHNOLOGY, MACHINERY AND PRODUCTS NON-FERROUS METALS TECHNOLOGY, MACHINERY AND PRODUCTS Education Fair auto CNR Ekspo Fuarcılık A.Ş. İstanbul Fuarcılık A.Ş. Vakıf Fuarcılık Rek. Yay. Tan. Org. Tic. Ltd. Şti. Medya Fors Fuarcılık Ltd. Şti. Ezgi-A Fuarcılık A.Ş. İMİ Fuarcılık Hizmetleri Ltd. Şti. Medya Fors Fuarcılık Ltd. Şti. CNR Ekspo Fuarcılık A.Ş. Tifaş Tüyap Interpro Fuarcılık A.Ş. Hannover Fairs-Interpro Uluslararası Fuarcılık A.Ş. İstanbul Fuarcılık A.Ş. NTSR Fuar ve Gösteri Hizmetleri Ltd. Şti. Akare Fuarcılık Ltd. Şti. YTSO Fuar Organizasyon ve Reklam Hizmetleri Ltd. Şti. TÜYAP Bursa Fuarcılık A.Ş. TÜYAP Bursa Fuarcılık A.Ş. HANNOVER MESSE ANKİROS FUARCILIK A.Ş HANNOVER MESSE ANKİROS FUARCILIK A.Ş İstanbul Eğitim Fuarları ve Tanıtım Ltd. Şti. Kalite Fuarcılık Ltd. Şti. 17

TEXGATE 2008 6th INTERNATIONAL TEXTILE AND ACCESSORIES FAIR 16.10.2008-18.10.2008 ALL KINDS OF FABRICS AND TEXTILE ACCESSORIES FOR READY WEAR İstanbul Fuarcılık A.Ş. TURKCAST 2008 3rd FOUNDRY PRODUCTS TRADE FAIR IEFT - EDUCATION FAIRS OF TURKEY 7.İSTANBUL RETAIL FAIR MÜSİAD 2008 12. MÜSİAD TRADE FAIR NAME of the FAIR DATES SUBJECT ORGANIZER AUTOMOTIVE 2008 14th INTERNATIONAL AUTOMOTIVE SUPPLY INDUSTRY, COMPONENTS, 1. BİZ FAIRS İSTANBUL 1. BİZ POOL-SAUNA FAIR - İSTANBUL 4TH FAIR FOR AQUACULTURE, FISHERIES, SEAFOOD IMPORTS/EXPORTS AND PROCESSING ISTANBUL PACKAGING FAIR HAMMADDE 2008 2nd RAW MATERIAL AND PROCESS EQUIPMENT FAIR HOMELAND SECURITY 2008 4th HOMELAND SECURITY TECHNOLOGIES AND EQUIPMENT EXHIBITION TURKCHEM 2008 CHEMICALS BURSA 2nd TEXTILE CHEMICALS FAIR 2008 BURSA TEXTILE MACHINES AND YARN FAIR 2008 ENERGY 2008 11th POWER GENERATION, TRANSMISSION, DISTRIBUTION EXHIBITION MOBTEX 2008 TURKCHEM 2008 LABORATORY TURKCHEM 2008 TECHNOLOGY 16.10.2008-19.10.2008 18.10.2008-19.10.2008 22.10.2008-23.10.2008 22.10.2008-25.10.2008 22.10.2008-25.10.2008 23.10.2008-26.10.2008 23.10.2008-26.10.2008 23.10.2008-25.10.2008 23.10.2008-26.10.2008 29.10.2008-01.11.2008 29.10.2008-01.11.2008 30.10.2008-02.11.2008 30.10.2008-02.11.2008 30.10.2008-02.11.2008 30.10.2008-02.11.2008 30.10.2008-02.11.2008 30.10.2008-02.11.2008 30.10.2008-02.11.2008 FOUNDRY PRODUCTS Education Fair SERVICES&PRODUCTS FOR SHOPS,MARKET,MALLS AND SHOPPING CENTER DEVELOPER MACHINERY & MACHINE TOOLS, CONSTRUCTION, BUILDING MATERIALS AND FURNITURE, TEXTILE AND GARMENTS, FOODSTUFF, BEVERAGE AND PACKAGING ALL KINDS OF EQUIPMENTS USED ON MOTOR VEHICLES OTEL, CAFE-BAR-RESTAURANT SUPPLIES AND EQUIPMENT POOL-SAUNA SUPPLIES AND EQUIPMENT AQUACULTURE, FISHERIES, SEAFOOD IMPORTS/EXPORTS and PROCESSING Packaging Industry RAW MATERIALS, CHEMICALS, SEMI-FINISHED GOODS, PROCESS EQUIPMENTS All Kinds of Security & Technologies Fair Raw Materials, Auxiliary Materials, Specialty Chemicals Textile Chemicals Textile, Knitting, Embroidery Machines and Yarn ENERGY GENERATION, TRANSMISSION, DISRTIBUTION Upholstery Industry, Upholstery, Home Textile and Accessories Laboratory Chemicals and Instrumentation Products Machinery And Equipment For The Chemical Industry HANNOVER MESSE ANKİROS FUARCILIK İstanbul Eğitim Fuarları ve Tanıtım Ltd. Şti. Soysal Fuarcılık Tanıtım Organizasyon Ltd. Şti. İstanbul Fuarcılık A.Ş. İstanbul Fuarcılık A.Ş. Marmara Tanıtım Fuarcılık Org. Reklam ve Tic. Ltd. Şti. Marmara Tanıtım Fuarcılık Org. Reklam ve Tic. Ltd. Şti. Avrasya Fuarcılık Tan. Org. Hiz. Ltd. Şti. TÜYAP Tüm Fuarcılık Yapım A.Ş. SİNE Fuarcılık A.Ş. CNR Ekspo Fuarcılık A.Ş. Artkim Fuarcılık Tic. Ltd. Şti. TÜYAP Bursa Fuarcılık A.Ş. TÜYAP Bursa Fuarcılık A.Ş. İstanbul Fuarcılık A.Ş. TÜYAP Bursa Fuarcılık A.Ş. Artkim Fuarcılık Tic. Ltd. Şti. Artkim Fuarcılık Tic. Ltd. Şti. 18

TURKCOAT 2008 30.10.2008-02.11.2008 PAINT RAW METARIAL, INK RAW MATERIAL, ADHESIVE RAW MATERIAL INTERMEDIATES AND CONSTRUCTION CHEMICALS, LABORATORY AND PRODUCTION EQUIPMENT, ENVIRONMENTAL PROTECTION AND SAFETY AT WORK,SERVICES Artkim Fuarcılık Tic. Ltd. Şti. 19