Ζω στην Ελλάδα Τι πρέπει να γνωρίζω 22 Eρωτήσεις & Απαντήσεις
22 Eρωτήσεις & Απαντήσεις σε θέµατα που απασχολούν την καθηµερινότητα του µετανάστη κατά τη διαµονή του στη χώρα µας. www.imepo.gr
Ζω στην Ελλάδα: Τι πρέπει να γνωρίζω Αποτελεί βασική µας πεποίθηση αλλά και κοινή παραδοχή ότι ο ενηµερω- µένος πολίτης είναι πιο υπεύθυνος και συνεργάσιµος πολίτης. Όπως όλοι γνωρίζουµε, στη χώρα µας ζουν τα τελευταία χρόνια και πολίτες άλλων χωρών που ήλθαν εδώ ως µετανάστες σε αναζήτηση καλύτερης τύχης. Οι µετανάστες, ιδιαίτερα τον πρώτο καιρό, αντιµετωπίζουν προβλήµατα επικοινωνίας, λόγω της δικαιολογηµένης άγνοιας βασικών πληροφοριών για θέµατα που έχουν να κάνουν µε την τακτοποίησή τους. Όπως είναι φυσικό, τα προβλήµατα αυτά επιτείνονται λόγω ελλιπούς γνώσης της ελληνικής γλώσσας. Οι παραπάνω διαπιστώσεις µας οδήγησαν στην έκδοση αυτού του Φυλλαδίου για τους µετανάστες που διαβιούν στη χώρα µας. Σκοπός µας είναι το Φυλλάδιο Οδηγός να διευκολύνει τον µετανάστη στην καθηµερινότητά του, προσφέροντας, µε έναν εύληπτο τρόπο, όσο το δυνατόν πιο έγκυρη ενηµέρωση για θέµατα που τον ενδιαφέρουν. Το Φυλλάδιο αποτελείται από 22 ερωτήσεις και τις αντίστοιχες απαντήσεις τους στα κυριότερα θέµατα που αντιµετωπίζει ο µετανάστης κατά τη διαµονή του στη χώρα µας. Η δηµιουργία του Οδηγού αυτού έγινε µετά από συνεννοήσεις µε οργανώσεις µεταναστών και εκδίδεται στις έξι κυριότερες οµιλούµενες γλώσσες, ώστε να απευθύνεται στις πολυπληθέστερες οµάδες µεταναστών στη χώρα µας. Πρόθεσή µας είναι το Φυλλάδιο, εφόσον, δοκιµαζόµενο στην πράξη, αξιολογηθεί ότι εξυπηρετεί τις ανάγκες του µεταναστευτικού πληθυσµού, να διανεµηθεί σε όσο το δυνατόν περισσότερους µετανάστες, ώστε να τους βοηθήσει στις σχέσεις τους µε τις δηµόσιες υπηρεσίες. Μια τέτοια προσπάθεια, παράλληλα µε την επίλυση πρακτικών προβληµάτων, αναµένεται να συµβάλει στην οµαλότερη ένταξη των µεταναστών µας στην τοπική κοινωνία. Η επαρκής και έγκυρη ενηµέρωση, εκτός από απαίτηση των µεταναστών, αποτελεί έναν διαρκή στόχο του Ινστιτούτου Μεταναστευτικής Πολιτικής. Το Φυλλάδιο αυτό αποτελεί το πρώτο βήµα προς την κατεύθυνση αυτή. Ελπίζουµε ότι µε την έκδοση του Φυλλαδίου γίνονται λίγα ακόµη βήµατα που συµβάλλουν στην καλύτερη προσαρµογή και ένταξη των µεταναστών στη χώρα µας. Αλέξανδρος Ζαβός Πρόεδρος ΙΜΕΠΟ
4 Ζω στην Ελλάδα: Τι πρέπει να γνωρίζω 01 Πού θα απευθυνθώ για πληροφορίες και πού θα καταθέσω την αίτηση για την άδεια διαµονής και εργασίας; Στο ήµο ή την Κοινότητα κατοικίας σας. Εκεί θα ελεγχθεί η πληρότητα των δικαιολογητικών και εντός 15 ηµερών ο φάκελος θα διαβιβαστεί στην αρµόδια υπηρεσία Αλλοδαπών της Περιφέρειας, απ όπου θα εκδοθεί και η άδεια. Κατά περίπτωση, η αίτηση µπορεί να κατατεθεί και στη Γενική ιεύθυνση Μεταναστευτικής Πολιτικής και Κοινωνικής Ένταξης του Υπουργείου Εσωτερικών (ΥΠΕΣ). 02 Τι δικαιολογητικά χρειάζοµαι για τη χορήγηση και την ανανέωση της άδειας; Τα κοινά δικαιολογητικά είναι: Μία αίτηση (σε δύο αντίγραφα) η οποία χορηγείται από το ήµο, την Κοινότητα ή τη Γεν. /νση Μεταναστευτικής Πολιτικής του ΥΠΕΣ Τρεις πρόσφατες έγχρωµες φωτογραφίες Φωτοαντίγραφο όλων των σελίδων ισχύοντος διαβατηρίου ή άλλου ταξιδιωτικού εγγράφου µε την προβλεπόµενη ισχύουσα θεώρηση εισόδου Πιστοποιητικό υγείας το οποίο να αναφέρει ότι δεν πάσχετε από µεταδιδόµενο ή λοιµώδες νόσηµα το οποίο να αποτελεί κίνδυνο για τη δηµόσια υγεία Το ανάλογο παράβολο Προσοχή: Η αίτηση µοιράζεται δωρεάν από τους ήµους και τις Κοινότητες. Το πιστοποιητικό υγείας χορηγείται από Ελληνικό Κρατικό Νοσηλευτικό Ίδρυµα. 03 Τι θα πληρώσω για τα παράβολα; Για τις άδειες διάρκειας µέχρι ενός έτους, 150 ευρώ, µέχρι δύο ετών, 300 ευρώ, και για άδειες µέχρι τριών ετών, 450 ευρώ. Τα παράβολα (αποδεικτικό διπλότυπο τύπου Β) εκδίδονται από τις αρµόδιες υπηρεσίες των ήµων. 04 Αρκεί η άδεια διαµονής για να εργαστώ; Ναι, εάν έχει εκδοθεί άδεια διαµονής για εργασία, η οποία διαφέρει ανάλογα µε το εργασιακό καθεστώς. Συγκεκριµένα:
Ζω στην Ελλάδα: Τι πρέπει να γνωρίζω 5 Α. Για άδεια διαµονής για εξαρτηµένη εργασία (µισθωτή απασχόληση), πέραν των παραπάνω δικαιολογητικών (απάντηση 2), πρέπει να έχετε µαζί σας: Επικυρωµένο αντίγραφο της Σύµβασης εξαρτηµένης εργασίας ή µιας απλής δήλωσης µε θεωρηµένο το γνήσιο της υπογραφής του εργοδότη. Σ' αυτήν πρέπει να αναφέρεται ότι «η αµοιβή σας είναι ίση µε τις µηνιαίες αποδοχές του ανειδίκευτου εργάτη», αλλά και το χρονικό διάστηµα που σας απασχολεί ο συγκεκριµένος εργοδότης. Βεβαίωση ότι έχετε υποβάλει εσείς ή ο εργοδότης σας αίτηση για την κάλυψη εξόδων νοσηλείας, ιατροφαρµακευτικής περίθαλψης και εργατικού ατυχήµατος στον ασφαλιστικό φορέα (ΙΚΑ, ΟΑΕΕ-ΤΕΒΕ κ.λπ.). Προσοχή: Για την ανανέωση της άδειας απαιτείται και πάλι επικυρωµένο αντίγραφο της σύµβασης / δήλωσης του εργοδότη, όπως επίσης και ασφαλιστική και φορολογική ενηµερότητα και επικυρωµένο αντίγραφο του βιβλιαρίου υγείας που σας έχει εκδώσει ο ασφαλιστικός σας φορέας. Β. Για άδεια διαµονής για παροχή υπηρεσιών ή έργου (οικιακοί βοηθοί, κηπουροί, µπέιµπυσίτερ κ.ά.) ισχύει ό,τι και παραπάνω µε τη διαφορά ότι πρέπει να υποβληθεί επικυρωµένο αντίγραφο της Σύµβασης Παροχής Ανεξάρτητων Υπηρεσιών ή δήλωση του εργοδότη ότι «σας απασχολεί σε καθορισµένη εργασία και για συγκεκριµένο χρόνο», µε θεωρηµένο το γνήσιο της υπογραφής του. Προσοχή: Για την ανανέωση της σχετικής άδειας απαιτούνται τα ίδια δικαιολογητικά µε την «άδεια για µισθωτή απασχόληση». Γ. Για άδεια διαµονής για άσκηση οικονοµικής δραστηριότητας (λειτουργία ατοµικής επιχείρησης εντός ή εκτός οικίας), πρέπει να καταθέσετε, πέραν των παραπάνω δικαιολογητικών (φωτογραφίες, διαβατήριο, πιστοποιητικό υγείας, υποβολή αίτησης στον ασφαλιστικό φορέα): Μία φωτοτυπία προσωπικού σας λογαριασµού σε τράπεζα της Ελλάδας ή σε άλλο αναγνωρισµένο χρηµατοπιστωτικό ίδρυµα (π.χ. Ταχυδροµικό Ταµιευτήριο), στο οποίο να έχει κατατεθεί το ποσό των 60.000 ευρώ τουλάχιστον. Μία οικονοµοτεχνική µελέτη από την οποία να προκύπτει το ύψος της επένδυσης, ο εξοπλισµός, ο αριθµός και οι ειδικότητες των εργαζοµένων και ότι διαθέτετε την επιστηµονική, τεχνική ή επαγγελµατική κατάρτιση (πτυχία, βεβαιώσεις σπουδών, προϋπηρεσία κ.λπ.) Για την ανανέωση της συγκεκριµένης άδειας, αφού κάνετε µία δήλωση ότι συνεχίζετε να ασκείτε τη συγκεκριµένη δραστηριότητα, θα χρειαστείτε:
6 Ζω στην Ελλάδα: Τι πρέπει να γνωρίζω Την άδεια λειτουργίας της επιχείρησης Βεβαίωση εγγραφής στο οικείο Επιµελητήριο Αποδεικτικό εκπλήρωσης φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων Αντίγραφο του εκκαθαριστικού σηµειώµατος του τελευταίου έτους από την Εφορία Αντίγραφο του βιβλιαρίου υγείας. Προσοχή: Θα σας ζητηθούν και τα παραστατικά από τα οποία θα προκύπτει ότι δαπανήθηκαν τα ποσά που αναφέρονταν στο επιχειρηµατικό σχέδιο. 05 Μπορώ να ανοίξω δική µου επιχείρηση, εάν µου έχει χορηγηθεί άδεια διαµονής για «εξαρτηµένη εργασία» ή για «παροχή υπηρεσιών/έργου»; Θα πρέπει πρώτα να εγκριθεί η µετατροπή της άδειας. Και για το λόγο αυτό θα πρέπει να καταθέσετε: Υπεύθυνη δήλωση ότι ασκείτε για πρώτη φορά ανεξάρτητη οικονοµική δραστηριότητα Φορολογική και ασφαλιστική ενηµερότητα Αντίγραφο του βιβλιαρίου υγείας Αντίγραφο τραπεζικού λογαριασµού µε ύψος κατάθεσης 60.000 ευρώ, τουλάχιστον Οικονοµοτεχνική µελέτη (βλ. παραπάνω) Προσοχή: Η σχετική αίτηση µετατροπής υποβάλλεται κατά την ανανέωση της άδειας διαµονής στο ήµο ή την Κοινότητα του τόπου µόνιµης διαµονής σας. 06 Μπορώ να φέρω τον/τη σύζυγό µου εδώ στην Ελλάδα για να εργαστεί στην επιχείρησή µου; Ναι, αρκεί να έχει τηρηθεί η νόµιµη διαδικασία χορήγησης άδειας διαµονής για οικογενειακή επανένωση. Σε γενικές γραµµές, πρέπει να κατατεθούν τα ίδια δικαιολογητικά µε εκείνα που εκδόθηκαν και προσκοµίστηκαν από εσάς κατά τη δική σας αίτηση (βλ. παραπάνω). Επιπλέον, θα ζητηθούν: Ένα πρόσφατο πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης από τις αρχές του κράτους κατοικίας ώστε να επιβεβαιωθεί ο συγγενικός δεσµός Επικυρωµένο συµβόλαιο αγοράς κατοικίας ή θεωρηµένη (από εφορία) σύµβαση ενοικίασης κατοικίας Επικυρωµένο αντίγραφο του εκκαθαριστικού σηµειώµατος του τελευταίου οικονοµικού έτους ή άλλο επίσηµο στοιχείο από το οποίο να προκύπτει ότι έχετε ετήσιο εισόδηµα ίσο ή
Ζω στην Ελλάδα: Τι πρέπει να γνωρίζω 7 µεγαλύτερο των 8.500 ευρώ, προσαυξηµένο κατά 20% για τον/τη σύζυγο και 15% για κάθε παιδί Προσοχή: Σε περίπτωση παραχώρησης ακινήτου για τη διαµονή, η σχετική υπεύθυνη δήλωση θεωρείται έγκυρη µόνο εάν έχει θεωρηθεί από την Υπηρεσία Εισοδήµατος της αρµόδιας ΟΥ. 07 Εάν είµαι σπουδαστής ή αθλητής, τηρώ την ίδια διαδικασία για την άδεια διαµονής και εργασίας; Όχι. Ο νόµος 3386/2005 (Φ.Ε.Κ. 212 Α/23/8/05) καθορίζει επακριβώς τις προϋποθέσεις χορήγησης άδειας διαµονής και εργασίας για τους αθλητές, τα στελέχη/υπαλλήλους των εταιρειών που έχουν έδρα τρίτη χώρα (εκτός ΕΕ), τους λειτουργούς γνωστών θρησκειών, τους ερευνητές, τους αρχηγούς οργανωµένων οµάδων τουρισµού, το υπηρετικό προσωπικό των διπλωµατικών αποστολών, τους σπουδαστές και φοιτητές (σε ΑΕΙ, Κέντρα Ελευθέρων Σπουδών κ.λπ.) και τα µέλη καλλιτεχνικών συγκροτηµάτων. 08 Εάν έχει λήξει η άδεια διαµονής µου στην Ελλάδα πότε πρέπει να ξεκινήσω τη διαδικασία κατάθεσης των δικαιολογητικών; Μέσα σ' ένα µήνα από τη λήξη της. Θα πληρώσετε όµως πρόστιµο υπέρ του ηµοσίου ίσο µε το 1/3 του παραβόλου που προβλέπεται από την ανάλογη κατηγορία της άδειας διαµονής σας. 09 Ποια δικαιολογητικά απαιτούνται για το καθεστώς του επί µακρόν διαµένοντος και της άδειας διαµονής αόριστης διάρκειας; Για να ενταχθείτε στο καθεστώς του επί µακρόν διαµένοντος, πρέπει να έχετε συµπληρώσει πέντε χρόνια νόµιµης και αδιάλειπτης διαµονής στην Ελλάδα και να καταθέσετε τα εξής δικαιολογητικά: Τρεις έγχρωµες φωτογραφίες Αντίγραφο εκκαθαριστικού σηµειώµατος, για τα δύο προηγούµενα από την υποβολή της αίτησης οικονοµικά έτη Βεβαίωση από τον ασφαλιστικό φορέα Αντίγραφο όλων των σελίδων του ισχύοντος διαβατηρίου Πιστοποιητικό ελληνοµάθειας από τη Γενική Γραµµατεία Εκπαίδευσης Ενηλίκων του Υπουργείου Παιδείας Συµβόλαιο αγοράς σπιτιού ή επικυρωµένο συµβόλαιο µίσθωσης κατοικίας ή επικυρωµένη από την εφορία βεβαίωση παραχώρησης κατοικίας.
8 Ζω στην Ελλάδα: Τι πρέπει να γνωρίζω Για την υπαγωγή στο καθεστώς των διαµενόντων για την άδεια διαµονής αόριστης διάρκειας απαιτούνται: Βεβαίωση των αρµόδιων αρχών για το συνολικό χρόνο νόµιµης διαµονής στην Ελλάδα (πρέπει να είναι πάνω από δέκα χρόνια) Ασφαλιστική και φορολογική ενηµερότητα. 10 Προσοχή: Κατά την υποβολή της αίτησης θα καταβάλλεται και παράβολο ύψους 900 ευρώ Πότε µπορώ να ισχυριστώ ότι διαµένω νόµιµα στην Ελλάδα, εάν δεν έχει εκδοθεί η άδεια; Μόνο όταν ο ήµος, η Κοινότητα ή, κατά περίπτωση, το Υπουργείο Εσωτερικών σας χορηγήσει βεβαίωση κατάθεσης των δικαιολογητικών (βεβαίωση τύπου Α, µπλε χρώµατος). Αυτό γίνεται όταν τα απαιτούµενα δικαιολογητικά είναι πλήρη. Τότε θεωρείται ότι διαµένετε νόµιµα στη χώρα έως ότου, βεβαίως, η ιοίκηση απαντήσει στο αίτηµά σας. Προσοχή: Η βεβαίωση πρέπει να επιδεικνύεται όταν σας ζητηθεί από τα αρµόδια όργανα δηµόσιας τάξης. 11 Μπορεί να γίνει ανάκληση της άδειας διαµονής και κατά συνέπεια της άδειας εργασίας, ακόµα και αν έχει ήδη εγκριθεί και εκδοθεί; Μόνο εάν συντρέχουν λόγοι δηµόσιας τάξης, εθνικής ασφάλειας και δηµόσιας υγείας ή έχουν κατατεθεί πλαστά δικαιολογητικά. Βάση νόµου, ο υπήκοος άλλης χώρας πρέπει να εγκαταλείψει το ελληνικό έδαφος εντός τριάντα ηµερών από την κοινοποίηση της απόφασης. 12 Προσοχή: Οι αρµόδιες υπηρεσίες των Περιφερειών ενηµερώνουν κάθε µήνα τις αστυνοµικές αρχές για τα ακριβή στοιχεία των προσώπων των οποίων ανανεώθηκαν οι άδειες διαµονής. Σε τι ενέργειες µπορώ να προβώ, εάν διαταχθεί η απέλασή µου; Εάν έχει απορριφθεί η αίτηση ανανέωσης της άδειας διαµονής, µπορείτε, µέσα σε πέντε ηµέρες από τη στιγµή που θα σας κοινοποιηθεί η εντολή απέλασης, να προσφύγετε στο Γενικό Γραµµατέα της Περιφέρειας για να την ακυρώσει. Η απέλαση αναστέλλεται µέχρι την έκδοση της σχετικής απόφασης. Απαγορεύεται να απελαύνονται ανήλικοι και όσοι είναι ηλικίας άνω των 80 ετών. Οι γονείς ανήλικων παιδιών ή όσοι ασκούν γονική µέριµνα ανηλίκου απελαύνονται µόνο εάν κριθεί ότι αποτελούν κίνδυνο για τη δηµόσια ή εθνική ασφάλεια.
Ίσες ευκαιρίες για όλους ανεξαρτήτως της εθνικότητας, της φυλής, της γλώσσας...
10 Ζω στην Ελλάδα: Τι πρέπει να γνωρίζω 13 Ποιες ποινές προβλέπει ο νόµος για όσους εισέρχονται παράνοµα στην Ελλάδα; Όποιος δεν τηρεί τις νόµιµες διατυπώσεις εισόδου και εξόδου στην Ελλάδα τιµωρείται µε ποινή φυλάκισης τουλάχιστον τριών µηνών και χρηµατική ποινή τουλάχιστον 1.500 ευρώ. Προσοχή: Με φυλάκιση τουλάχιστον έξι µηνών και χρηµατική ποινή τουλάχιστον 3.000 ευρώ τιµωρείται όποιος επιχειρήσει να εξέλθει λαθραίως ενώ καταζητείται από τις δικαστικές ή αστυνοµικές αρχές ή απέχει από φορολογικές ή πάσης φύσεως άλλες υποχρεώσεις προς το δηµόσιο ή είναι υπότροπος. 14 Τι πρέπει να κάνω σε περίπτωση που χάσω την άδεια διαµονής και εργασίας ή τη βεβαίωση για την κατάθεση των δικαιολογητικών για την έκδοσή της; Πρέπει να δηλώσετε αµέσως την απώλεια ενηµερώνοντας τις αρµόδιες υπηρεσίες Αλλοδαπών και Μετανάστευσης του ήµου, στον οποίο διαµένετε. 15 Όταν έρχοµαι για πρώτη φορά στην Ελλάδα, πρέπει να έχω χρήµατα µαζί µου; Το συνάλλαγµα που πρέπει να κατέχει κάθε υπήκοος άλλης χώρας που εισέρχεται στην Ελλάδα, είναι 50 ευρώ για κάθε ηµέρα διαµονής στη χώρα και 300 ευρώ, κατ' ελάχιστο, για χρονικό διάστηµα διαµονής µέχρι πέντε ηµέρες. Το ίδιο ποσό (300 ) πρέπει να έχει και όποιος εισέρχεται µε εθνική θεώρηση (VISA) για να παραµείνει µέχρι ενενήντα ηµέρες. 16 Πρέπει να είµαι οπωσδήποτε ασφαλισµένος για να εργαστώ; Όλοι οι εργαζόµενοι, αλλοδαποί και Έλληνες, πρέπει να είναι ασφαλισµένοι σε κάποιον φορέα, ανάλογα µε την επαγγελµατική τους δραστηριότητα. Εάν δηλαδή είστε µισθωτός, παρέχετε εργασία σε πολλούς εργοδότες ή εργασία κατ' οίκον του εργοδότη, πρέπει να ασφαλιστείτε στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, ενώ εάν είστε ελεύθερος επαγγελµατίας (έµπορος, επαγγελµατοβιοτέχνης, αυτοκινητιστής ή ξενοδόχος), ο κύριος φορέας ασφάλισής σας είναι ο Οργανισµός Ασφάλισης Ελεύθερων Επαγγελµατιών (ΟΑΕΕ-ΤΕΒΕ). Εάν ασχολείστε στην αγροτική παραγωγή, θα πρέπει να ασφαλιστείτε στον ΟΓΑ.
Ζω στην Ελλάδα: Τι πρέπει να γνωρίζω 11 17 Ποια είναι τα δικαιώµατά µου ως ασφαλισµένου σε κάποιο φορέα; Έχετε τα ίδια δικαιώµατα που έχουν οι Έλληνες ασφαλισµένοι: ωρεάν ιατροφαρµακευτική και νοσοκοµειακή περίθαλψη, διάφορα είδη αδειών, όπως ετήσια άδεια διακοπών, αναρρωτική, άδεια µητρότητας ή γονική άδεια κ.λπ. Επίσης, δικαιούστε αποζηµίωση σε περίπτωση απόλυσης όταν είστε µισθωτός και επίδοµα ανεργίας από τον ΟΑΕ, εφόσον βεβαίως πληρούνται οι προϋποθέσεις που τίθενται κάθε φορά από τον οργανισµό. 18 Ποια δικαιολογητικά χρειάζονται για την έκδοση βιβλιαρίου υγείας; Για βιβλιάριο υγείας του ΙΚΑ πρέπει να προσκοµιστούν: Απόσπασµα Ατοµικού Λογαριασµού Ασφάλισης ή βεβαίωση του εργοδότη επικυρωµένη από το Υποκ/µα ΙΚΑ-ΕΤΑΜ της περιοχής σας ή της έδρας του εργοδότη, όπου θα φαίνονται πενήντα (50) τουλάχιστον ηµέρες ασφάλισης, κατά το προηγούµενο έτος (το έντυπο αυτό µπορείτε να το προµηθευτείτε από τον εργοδότη σας) Μία φωτογραφία ταυτότητας ιαβατήριο ή άλλο ταξιδιωτικό έγγραφο Έγγραφο που να αποδεικνύει τη διεύθυνση κατοικίας σας (λογαριασµός ΕΗ, ΟΤΕ, κ.λπ.) Για έκδοση βιβλιαρίου υγείας του ΟΓΑ απαιτούνται η άδεια διαµονής, µία πρόσφατη φωτογραφία και το απόκοµµα πληρωµής των εισφορών του τελευταίου εξαµήνου. Εάν έχετε παιδιά ή προστατευόµενα µέλη (σύζυγο) µπορείτε να εκδώσετε οικογενειακό βιβλιάριο υγείας. ικαιολογητικά: Ληξιαρχική πράξη γάµου, ληξιαρχική πράξη γέννησης για τα παιδιά, αντίγραφο φορολογικής ενηµερότητας από την οποία να προκύπτει ότι συγκατοικείτε και συντηρείτε τα προστατευόµενα µέλη και µία πρόσφατη φωτογραφία για κάθε µέλος της οικογένειας. Προσοχή: Οι ασφαλιστικοί φορείς εκδίδουν βιβλιάριο υγείας το οποίο ισχύει για ένα χρόνο. 19 Είµαι υποχρεωµένος/η να έχω Αριθµό Φορολογικού Μητρώου (ΑΦΜ) και να καταθέτω φορολογική δήλωση; Βάσει της ισχύουσας νοµοθεσίας, κάθε φυσικό πρόσωπο που έχει εισόδηµα πάνω από 3.000 ευρώ πρέπει να υποβάλλει φορολογική δήλωση. εν είστε υποχρεωµένοι µόνον, εάν τα
12 Ζω στην Ελλάδα: Τι πρέπει να γνωρίζω εισοδήµατά σας προέρχονται αποκλειστικά από µισθωτές υπηρεσίες και δεν ξεπερνούν τα 6.000 ευρώ. Ο Αριθµός Φορολογικού Μητρώου (ΑΦΜ) είναι απαραίτητος για οποιαδήποτε πράξη µε την Εφορία. Χορηγείται µε τη συµπλήρωση ειδικής δήλωσης που υπάρχει σε όλες τις Εφορίες, την άδεια διαµονής και τη φωτοτυπία του διαβατηρίου. 20 Τα παιδιά µου µπορούν να εγγραφούν σε όποιο σχολείο επιθυµούν; Ο νόµος ορίζει ότι το παιδί εγγράφεται στο Νηπιαγωγείο, ηµοτικό, Γυµνάσιο ή Λύκειο της περιοχής στην οποία διαµένει. Η φοίτηση στο Νηπιαγωγείο είναι υποχρεωτική µε τη συµπλήρωση του 5 ου έτους ηλικίας (µέχρι την 31η εκεµβρίου του έτους εγγραφής). Η 6ετής φοίτηση στο ηµοτικό και η 3ετής στο Γυµνάσιο είναι υποχρεωτική. Το παιδί για να εισαχθεί στο ηµοτικό πρέπει να κλείνει το 6ο έτος της ηλικίας τους την 31η εκεµβρίου του έτους εγγραφής. ικαιολογητικά: Πιστοποιητικό γέννησης του παιδιού ή υπεύθυνη δήλωση του γονέα µε τα στοιχεία του παιδιού και ένα έγκυρο στοιχείο που να επιβεβαιώνει τον τόπο κατοικίας (λογαριασµός ΕΗ, ΟΤΕ κ.λπ.). Προσοχή: Η εγγραφή των παιδιών γίνεται ανεξαρτήτως από το καθεστώς διαµονής του γονέα, από το εάν δηλαδή έχει ή δεν έχει άδεια διαµονής. 21 Ποια δικαιολογητικά χρειάζονται για την εγγραφή του παιδιού µου στο σχολείο, όταν αυτό έχει φοιτήσει σε σχολείο άλλης χώρας; Τότε, πρέπει να προσκοµιστεί βεβαίωση φοίτησης ή αποδεικτικό σπουδών από εκείνη τη χώρα, µεταφρασµένο από το ΥΠΕΞ και επικυρωµένο από την Πρεσβεία της χώρας του, ώστε το παιδί να εγγραφεί στην ανάλογη τάξη. Η αντιστοιχία των τάξεων καθορίζεται από το Υπουργείο Παιδείας. 22 Πότε µπορώ να ζητήσω να µου χορηγηθεί η Ελληνική Ιθαγένεια; Πρέπει να διαµένετε νόµιµα στην Ελλάδα συνολικά δέκα χρόνια την τελευταία δωδεκαετία πριν από την υποβολή της αίτησης πολιτογράφησης. Για τον ανιθαγενή αλλοδαπό ή για τον αλλοδαπό που έχει αναγνωρισθεί ως πρόσφυγας αρκεί η παραµονή πέντε ετών µέσα στην τελευταία δωδεκαετία. Προσοχή: Η προϋπόθεση της δεκαετούς διαµονής στην Ελλάδα δεν απαιτείται εάν έχετε παντρευτεί µε Έλληνα ή Ελληνίδα, διαµένετε εδώ τουλάχιστον επί µία τριετία και έχετε αποκτήσει παιδί ή παιδιά, καθώς και εάν έχετε γεννηθεί και κατοικείτε συνεχώς στην Ελλάδα.
14 Ζω στην Ελλάδα: Τι πρέπει να γνωρίζω Χρήσιµα τηλέφωνα Κέντρο Εξυπηρέτησης Πολιτών www.kep.gov.gr 1564 Συνήγορος του Πολίτη www.synigoros.gr Χατζηγιάννη Μέξη 5, Αθήνα 210 7289 600 Εργασία - Ασφάλεια - Υγεία Υπουργείο Εσωτερικών www.ypes.gr 210 3744 000 Γεν. /νση Μεταναστευτικής Πολιτικής και Κοινωνικής Ένταξης 210 3741 262 Υπουργείο Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας www.ypakp.gr Πειραιώς 40, Αθήνα Κέντρο Εξυπηρέτησης Πολιτών 210 5295 101-2, 136 Γ.Γ. Κοινωνικών Ασφαλίσεων www.ggka.gr Σταδίου 29, Αθήνα 210 3368 000 Ίδρυµα Κοινωνικών Ασφαλίσεων (ΙΚΑ) www.ika.gr Αγ. Κωνσταντίνου 8, Αθήνα Ανοικτή γραµµή επικοινωνίας 210 5200 555-7, 210 5279 882-3 Ο.Γ.Α. www.oga.gr Πατησίων 30, Αθήνα 210 3322 100, 210 3322 357, 210 3322 360-61 ΟΑΕ www.oaed.gr Εθν. Αντιστάσεως 8, Άλιµος 210 9989 000 Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης www.mohaw.gr Γραφείο Eξυπηρέτησης Πολιτών Aριστοτέλους 17 210 5239 328 Οικονοµικά Υπουργείο Οικονοµίας και Οικονοµικών www.ypetho.gr Νίκης 5-7, Πλατεία Συντάγµατος, Αθήνα 210 3332 000 ιεύθυνση Μητρώου Για επαγγελµατίες: 210 3375 186-187 Για ιδιώτες: 210 3375 181-182 Εκπαίδευση Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευµάτων Γραφείο Ενηµέρωσης Πολιτών www.ypepth.gr Α. Παπανδρέου 37, Μαρούσι 210 3442 514 και 210 3442 520 /νση Σπουδών Πρωτοβάθµιας Εκπαίδευσης 210 3443 318 /νση Σπουδών ευτεροβάθµιας Εκπαίδευσης 210 3443 314 Η φωνή σας στην Ευρώπη Ευρωπαϊκή Ένωση www.europa.eu.int Ευρωπαϊκή Επιτροπή http://ec.europa.eu.int Ευρωπαϊκή Επιτροπή/Θέµατα Μετανάστευσης http://ec.europa.eu/justice_home/fsj/immigration/ fsj_immigration_intro_en.htm Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο www.europarl.europa.eu O Ευρωπαίος ιαµεσολαβητής/ombudsman www.ombudsman.europa.eu Ευρωπαϊκό ικαστήριο http://curia.europa.eu Ευρωπαϊκή Νοµοθεσία http://eur-lex.europa.eu Πληροφορίες για την ΕΕ και τα δικαιώµατά σας www.ec.europa.eu/europedirect 0080067891011 (ατελώς) Πανευρωπαϊκός αριθµός SOS: 112
3 βήµατα για να κερδίσετε χρόνο Πριν κατευθυνθείτε σε µια δηµόσια υπηρεσία ζητήστε να µάθετε τηλεφωνικά τα απαραίτητα δικαιολογητικά. Ορισµένα χρήσιµα τηλέφωνα θα τα βρείτε στις σελίδες αυτού του οδηγού. Εξηγήστε όσο γίνεται καλύτερα τι ακριβώς θέλετε (άδεια διαµονής και εργασίας, ασφάλιση, κ.λπ). Αν είναι εύκολο, ρωτήστε κάποιον συµπατριώτη σας που έχει ήδη περάσει από αυτήν την υπηρεσία για να σας κατευθύνει (σε ποιον όροφο πρέπει να πάτε, σε ποιο γραφείο κ.λπ.). Να έχετε πάντοτε µαζί σας τα πρωτότυπα έγγραφα. Θα τα χρειαστείτε για την επικύρωση των φωτοαντιγράφων. Ζητήστε εκ των προτέρων να µάθετε εάν κάποια από τα δικαιολογητικά που θα καταθέσετε πρέπει να είναι επισήµως µεταφρασµένα στα Ελληνικά ή επικυρωµένα από την Ελληνική Αστυνοµία ή το Υπουργείο Εξωτερικών. Μη διστάσετε να καταγγείλετε όποια παρατυπία έπεσε στην αντίληψή σας. Κυτία παραπόνων έχουν ή πρέπει να έχουν όλες οι δηµόσιες υπηρεσίες. Οι υπεύθυνοι διαβάζουν τις παρατηρήσεις σας και έτσι οι επόµενοι δεν θα ταλαιπωρηθούν όσο εσείς.
ΙΜΕΠΟ Iνστιτούτο Μεταναστευτικής Πολιτικής Tο Ινστιτούτο Μεταναστευτικής Πολιτικής (Ι.ΜΕ.ΠΟ.) είναι Νοµικό Πρόσωπο Ιδιωτικού ικαίου, το οποίο κλήθηκε να αναλάβει το ρόλο του Συµβούλου της Κυβέρνησης για τη διαµόρφωση µεταναστευτικής πολιτικής. Συστήθηκε το 2002 και τελεί υπό την εποπτεία του Υπουργού Εσωτερικών. Στόχος του Ι.ΜΕ.ΠΟ. είναι η κατανόηση της πολυπλοκότητας της µετανάστευσης, η κατάδειξη των µηχανισµών που επηρεάζουν την εξέλιξή της και η απόκτηση της απαραίτητης τεχνογνωσίας, ώστε η Ελλάδα να ανταποκριθεί στις προκλήσεις που καλείται να αντιµετωπίσει ως χώρα υποδοχής µεταναστών, µε γνώµονα πάντοτε το σεβασµό των ανθρωπίνων δικαιωµάτων και ελευθεριών. Η αποστολή του Ι.ΜΕ.ΠΟ. συνοψίζεται στην έρευνα του µεταναστευτικού φαινοµένου, στην εκπόνηση µελετών που θα συµβάλλουν στο σχεδιασµό και την εφαρµογή µίας βιώσιµης και ρεαλιστικής µεταναστευτικής πολιτικής στην Ελλάδα, στο πλαίσιο της ΕE, αλλά και στη διασύνδεση και συνεργασία µε ιεθνείς Οργανισµούς, Ινστιτούτα, Κυβερνητικούς Φορείς, Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις και οργανώσεις µεταναστών διεθνώς. Επίσης, στην πραγµατοποίηση δράσεων µε στόχο την ευαισθητοποίηση της κοινωνίας κατά του ρατσισµού και της ξενοφοβίας καθώς και στην προώθηση της ένταξης των µεταναστών. Μάθετε περισσότερα στο www.imepo.gr To φυλλάδιο αυτό εκδόθηκε στα Ελληνικά, Αγγλικά, Αλβανικά, Αραβικά, Κινέζικα, Ρώσικα. ÉÍÓÔÉÔÏÕÔÏ ÌÅÔÁÍÁÓÔÅÕÔÉÊÇÓ ÐÏËÉÔÉÊÇÓ (É.ÌÅ.ÐÏ.) Üñçôïò 46Â, ÁèÞíá 106 76 Ôçë: 210 7255385-8 Fax: 210 7255389 E-mail: info@imepo.gr www.imepo.gr