Θέμα : Οικονομικές και επιχειρηματικές ειδήσεις από την Πορτογαλία

ΠΡΕΣΒΕΙΑ THΣ ΕΛΛΑΔOΣ ΣΤΗ ΛΙΣΣΑΒΩΝΑ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ Tel: 00351 21 350 16 00 Fax: 00351 21 350 16 09 Λισσαβώνα, 3 Νοεμβρίου 2008 ΑΠ. Φ.2700/474 ΠΡΟΣ: Όπως Πίνακας Αποδεκτών Θέμα : Οικονομικές και επιχειρηματικές ειδήσεις από την Πορτογαλία Σας διαβιβάζουμε δελτίο οικονομικών-επιχειρηματικών ειδήσεων για την Πορτογαλία. Η Προϊσταμένη Γ.Μπογιατζοπούλου Σύμβουλος ΟΕΥ Β

ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ A Οικονομικές ειδήσεις 1 Η Επιτροπή ενέκρινε το πακέτο μέτρων για τις τράπεζες 2 Απώλειες χαρτοφυλακίου κοινωνικών ασφαλίσεων 3 Αύξηση επισφαλών χρεών 4 Έσοδα από πώληση κρατικών ακινήτων 5 Νέα λογιστική μεθοδολογία στην κατάρτιση του Προϋπολογισμού 6 Ανοδος του πληθωρισμού 7 Νέα πτώση του δείκτη οικονομικού κλίματος 8 Μείωση της φτώχειας 9 Άνιση κατανομή εισοδήματος 10 Απουσία από την εργασία Β Επιχειρηματικές ειδήσεις 1 Νέες καθυστερήσεις στους διαγωνισμούς για οδικά δίκτυα 2 Επέκταση δραστηριοτήτων Motta-Engil στη Ρουμανία 3 Κέντρο ανταγωνιστικότητας για τη Μόδα 4 Πρόγραμμα ενίσχυσης της υποδηματοποιίας 5 Αλυσίδα ξενοδοχείων low cost 6 Η βιομηχανία στρέφεται κατά της διανομή 7 Ειδικά ταμεία για τις κατοικίες 8 Ανταγωνισμός στην ενέργεια 9 Υπογραφή νόμου για ενίσχυση τραπεζών 10. Στροφή σε νέες αγορές 2

Α. Οικονομικές Ειδήσεις 1.Η Επιτροπή ενέκρινε το πακέτο μέτρων για τις τράπεζες. Εγκρίθηκε από την Επιτροπή η παροχή εγγυήσεων προς τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα ύψους 20 δισεκατ.ευρώ. Η πορτογαλική Κυβέρνηση επιδιώκει με το μέτρο αυτό, σε συνδυασμό με την αύξηση του ορίου εγγύησης καταθέσεων από 25 σε 100 χιλιάδες ευρώ και την ενίσχυση της εποπτείας των πιστωτικών ιδρυμάτων και των υποχρεώσεών παροχής πληροφοριών, να αμβλύνει τις επιπτώσεις της διεθνούς χρηματοοικονομικής κρίσης στην οικονομία της χώρας. 2.Απώλειες χαρτοφυλακίου κοινωνικών ασφαλίσεων. Σε 200 εκατομμύρια ευρώ ανήλθαν τους πρώτους εννέα μήνες του 2008 οι απώλειες του επενδυτικού χαρτοφυλακίου του ταμείου σταθερότητας των κοινωνικών ασφαλίσεων, που σκοπό έχει τη διασφάλιση των συντάξεων σε περιπτώσεις ανάγκης. Σύμφωνα δε με δημοσιεύματα η συμμετοχή στο χαρτοφυλάκιο αμερικανικών μετοχών αυξήθηκε στο διάστημα Δεκεμβρίου 2007- Αυγούστου 2008 από 50 σε 60%. 3.Αύξηση επισφαλών χρεών. Η Banco de Portugal δημοσίευσε στοιχεία σύμφωνα με τα οποία κατά το διάστημα Αυγούστου 2007- Αυγούστου 2008 έχει σημειωθεί σημαντική αύξηση των επισφαλών χρεών. Όσον αφορά στα δάνεια προς ιδιώτες η αύξηση ανέρχεται σε 27,5% ενώ προς τις επιχειρήσεις 36,8%.Το ποσό των επισφαλών δανείων ανέρχεται σε 2,1% του συνολικού ποσού των δανείων που έχουν χορηγήσει πιστωτικά ιδρύματα. 4.Έσοδα από πώληση κρατικών ακινήτων. Σε 494 εκατομμύρια ευρώ θα ανέλθουν το 2009 τα κρατικά έσοδα από την πώληση οικοπέδων, κτιρίων, κατοικιών και άλλων ακινήτων. Σύμφωνα με τον προϋπολογισμό 2009 που κατατέθηκε πρόσφατα τα έσοδα αυτά θα είναι αυξημένα κατά 52% έναντι των αντίστοιχων προβλεπόμενων για το τρέχον έτος. Το 2009 θα εφαρμοσθεί τελικά το πρόγραμμα διαχείρισης των ακινήτων του Δημοσίου, που αποσκοπεί στην αναδιοργάνωση και την βέλτιστη εκμετάλλευση των περιουσιακών στοιχείων του δημοσίου. 5.Νέα λογιστική μεθοδολογία στην κατάρτιση του Προϋπολογισμού. Η Eurostat διέψευσε τους ισχυρισμούς του πορτογαλικού Υπουργείου Οικονομικών ότι η χρήση διαφορετικής λογιστικής μεθοδολογίας κατά την κατάρτιση του Προϋπολογισμού 2009, έγινε για λόγους συμμόρφωσης σε διαδικασίες της ευρωπαϊκής στατιστικής υπηρεσίας. Η μεταβολή αυτή κατέστησε ιδιαίτερα δυσχερή την σύγκριση των κονδυλίων του προϋπολογισμού με τα προηγούμενα έτη. Από υπολογισμούς που πραγματοποίησε ευρείας κυκλοφορίας και έγκυρη οικονομική εφημερίδα (Publico) προκύπτει ότι κατά το 2009 η φορολογική επιβάρυνση αντί να μειωθεί από 37,7% σε 36,2% θα αυξηθεί σε 38%, ενώ οι δημόσιες δαπάνες αντί να μειωθούν από 46,1% σε 46% θα αυξηθούν σε 47,8% του ΑΕΠ. 6. Άνοδος του πληθωρισμού. Σε 3,1% αυξήθηκε ο πληθωρισμός τον Σεπτέμβριο από 3% τον Αύγουστο, διαμορφώνοντας τον δείκτη των τελευταίων δώδεκα μηνών σε 2,9%. Το Σεπτέμβριο ο πληθωρισμός επιβαρύνθηκε κυρίως από τις τιμές τροφίμων, μη αλκοολούχων ποτών και μεταφορών. 7.Νέα πτώση του δείκτη οικονομικού κλίματος. Σε -0,3 διαμορφώθηκε ο δείκτης οικονομικού κλίματος τον Οκτώβριο, ανακοίνωσε η στατιστική υπηρεσία της Πορτογαλίας, επιβεβαιώνοντας την καθοδική πορεία που καταγράφεται από το Μάιο. Η πτώση αφορά όλους τους τομείς, αλλά 3

ιδιαίτερα αρνητική υπήρξε η πορεία στη βιομηχανία και τις υπηρεσίες. 8.Μείωση της φτώχειας. Στην έκθεση που δόθηκε στη δημοσιότητα από την Επιτροπή με αφορμή την παγκόσμια ημέρα για την καταπολέμηση της φτώχειας, η Πορτογαλία φαίνεται να είναι η χώρα της ΕΕ που πέτυχε τη μεγαλύτερη μείωση, από 23% το 1994 σε 18% το 2006. Η Κυβέρνηση απέδωσε την επιτυχία αυτή στην προοδευτική αύξηση των κοινωνικών παροχών, επισημαίνοντας ότι στόχος της είναι πλέον η προσέγγιση του ευρωπαϊκού μέσου όρου (16%). 9.Άνιση κατανομή εισοδήματος. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του ΟΟΣΑ, η διαφορά μεταξύ υψηλών και μεσαίων/χαμηλών εισοδημάτων παραμένει έντονη στην Πορτογαλία. Μεταξύ των δεκαετιών 70 και 80 σημειώθηκε βελτίωση στην κατανομή εισοδήματος, ενώ στις αρχές της δεκαετίας του 90 η διαφορές κατέστησαν εντονότερες. Τα επόμενα δέκα έτη η κατάσταση παρέμεινε στάσιμη. Τα άτομα που δεν μπορούν να καλύψουν βασικές ανάγκες ανέρχονται στο ¼ του πληθυσμού (έναντι 11% του μέσου όρου χωρών ΟΟΣΑ), ενώ το 59% των πορτογαλικών οικογενειών δεν έχει τη δυνατότητα να καλύψει δαπάνες μίας εβδομάδας διακοπών το έτος (έναντι μέσου όρου 1/3 των χωρών ΟΟΣΑ). 10. Απουσία από την εργασία. Από έρευνα που πραγματοποίησε η εταιρία συμβούλων Mercer σε 900 επιχειρήσεις 24 ευρωπαϊκών χωρών, προέκυψε ότι στην Πορτογαλία σημειώνεται η μεγαλύτερη μέση διάρκεια απουσίας από την εργασία λόγω ασθένειας, ήτοι 11,9 ημέρες ανά εργαζόμενο έναντι ευρωπαϊκού μέσου όρου 7,4 ημερών. Οι κυριότερες αιτίες απουσίας είναι οι παθήσεις του σκελετού και των μυών (63%) και το στρές (38%). Β. Επιχειρηματικές ειδήσεις 1.Νέες καθυστερήσεις στους διαγωνισμούς για οδικά δίκτυα. Το προσεχές έτος θα ολοκληρωθούν οι διαδικασίες ανάθεσης κατασκευής και διαχείρισης οδικών δικτύων λόγω αδυναμίας των κατασκευαστικών εταιριών να εξασφαλίσουν επαρκή χρηματοδότηση στην παρούσα χρηματοοικονομική κατάσταση. Πρόσφατα ο Υπουργός Δημοσίων Έργων, προκειμένου να διευκολύνει την εξέλιξη της διαδικασίας ανάθεσης των έργων, είχε δεσμευθεί ότι το πορτογαλικό δημόσιο θα παραμείνει κύριος μέτοχος της Estradas de Portugal για τα επόμενα τριάντα έτη. 2.Επέκταση δραστηριοτήτων Mota-Engil στη Ρουμανία. Έχοντας ως βάση την Πολωνία, όπου ο πορτογαλικός όμιλος δραστηριοποιείται στον τομέα των οδικών δικτύων αλλά και στην συλλογή και επεξεργασία αποβλήτων, η Mota-Engil, αποσκοπεί να επεκτείνει στο άμεσο μέλλον τις δραστηριότητές της στην κεντρική Ευρώπη, μέσω της επιχείρησης συλλογής και επεξεργασίας αποβλήτων Ekosrodowisco στην Πολωνία. Παράλληλα, επικεντρώνει την προσοχή της στα μεγάλα οδικά έργα που πρόκειται να πραγματοποιηθούν στη Ρουμανία, Ουγγαρία και Σλοβακία. 3.Κέντρο ανταγωνιστικότητας για τη Μόδα. Συστήθηκε από κλαδικές ενώσεις των τομέων κλωστοϋφαντουργίας, ενδυμάτων, υποδημάτων, χρυσοχοΐας, επιχειρήσεων και ειδικών τεχνολογικών ινστιτούτων το κέντρο ανταγωνιστικότητας μόδας με έδρα το Πόρτο. Σκοπός του κέντρου είναι η ανάληψη συλλογικών πρωτοβουλιών για τη διεθνοποίηση, την καινοτομία, την εξειδίκευση και τον εκσυγχρονισμό της πορτογαλικής μόδας. Μεταξύ των στόχων είναι και η δημιουργία ενός ταμείου με κεφάλαια υψηλού επιχειρηματικού κινδύνου για την οικονομική υποστήριξη των στόχων του. 4. Πρόγραμμα ενίσχυσης της 4

υποδηματοποιίας. Την εφαρμογή 107 μέτρων συνολικού κόστους 300 εκατομμυρίων ευρώ προβλέπει το πρόγραμμα στήριξης της πορτογαλικής υποδηματοποιίας με την επωνυμία FOOTure που εκπόνησε ο σύνδεσμος βιομηχανιών υποδημάτων. Το μεγαλύτερο μέρος των κονδυλίων, που θα προέλθουν από ιδιωτική και δημόσια χρηματοδότηση, θα κατευθυνθούν προς την ενίσχυση της εξαγωγικής δραστηριότητας. Μεταξύ των προτεινόμενων μέτρων περιλαμβάνονται η εκπαίδευση των εργαζόμενων στον τομέα, η δημιουργία φορέων εκπροσώπησης στο εξωτερικό και δικτύων διανομής, η κατοχύρωση επωνυμίας, η προώθηση του ηλεκτρονικού εμπορίου αλλά και η μεταφορά της παραγωγής στο εξωτερικό. 5.Αλυσίδα ξενοδοχείων low cost. Η εταιρία Mini Price Hotels, που δημιουργήθηκε από την Soares da Costa και την Hotti Hotéis, εγκαινίασε το ξενοδοχείο Star Inn στο Πόρτο, το πρώτο από μία σειρά δέκα μονάδων που προτίθεται να δημιουργήσει σε όλη τη χώρα. Στην αλυσίδα Mini Price Hotels, τόσο οι τιμές όσο και οι προσφερόμενες υπηρεσίες θα ακολουθούν την πολιτική των αεροπορικών εταιριών low cost. Οι τιμές ενός μονόκλινου δωματίου κυμαίνονται από 30-40 ευρώ ανάλογα με την πληρότητα και την ημερομηνία της κράτησης, ενώ κατά τη διαμονή δεν θα προσφέρονται πρωινό γεύμα ή είδη προσωπικής υγιεινής. 6.Η βιομηχανία στρέφεται κατά της διανομής, για καταχρηστικές πρακτικές. Η ένωση Centromarca, που εκπροσωπεί τις μεγαλύτερες πορτογαλικές βιομηχανίες, θεωρεί υπερβολικά επαχθείς τις υποχρεώσεις που επιβάλλουν οι μεγάλοι διανομείς προς τους παραγωγούς κάθε φορά που ανοίγει ένα νέο κατάστημα (συνεισφορά σε χρήμα ή σε είδος). Το πρόβλημα έγινε εντονότερο όταν η Sonae εξαγόρασε την Carrefour στην Πορτογαλία και στη συνέχεια τρία καταστήματα πωλήθηκαν στην Auchan, κατά επιταγή της Αρχής Ανταγωνισμού. Ο Πρόεδρος της Centromarca τονίζει ότι στην περίπτωση αυτή οι βιομηχανίες υποχρεώθηκαν από τους διανομείς να καταβάλουν δύο φορές την προβλεπόμενη από τις σχετικές συμβάσεις συνεισφορά, χωρίς να προβλεφθεί κάποια αναπροσαρμογή, λόγω των ειδικών συνθηκών της πώλησης των καταστημάτων. 7.Ειδικά ταμεία για τις κατοικίες. To κρατικό πιστωτικό ίδρυμα Caixa Geral de Depositos θα δημιουργήσει το πρώτο ταμείο ενοικίασης κατοικιών, μόλις ψηφισθεί ο προϋπολογισμός που τα προβλέπει και εκδοθούν τα απαραίτητα για τη λειτουργία τους νομοθετήματα, δήλωσε αρμόδιος της CGD. Οι ιδιωτικές τράπεζες, παρ ότι αξιολογούν κατ αρχήν θετικά το προτεινόμενο σχήμα, δεν έχουν εκδηλώσει τις προθέσεις τους, αφού οι λεπτομέρειες εφαρμογής παραμένουν ακόμη άγνωστες. Πρόκειται για τα FIIAH, ειδικά ταμεία που θα επιτρέπουν σε λήπτες στεγαστικών δανείων να πωλήσουν τα ακίνητα στα ταμεία και να κατοικούν σε αυτά ως ενοικιαστές. 8.Ανταγωνισμός στην ενέργεια. Η πορτογαλική αρχή ανταγωνισμού πραγματοποιεί μελέτη για τη διαμόρφωση των τιμών ηλεκτρισμού κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2007, εξετάζοντας την ξαφνική αύξηση των τιμών spot σε αναλογία με τη διαφορά της αξίας μεταξύ Πορτογαλία και Ισπανίας. Παράλληλα θα αναλυθεί και η συγκέντρωση τόσο του 85% της παραγωγής όσο και του συνόλου της διανομής ηλεκτρικής ενέργειας στον όμιλο EdP (Energias de Portugal), αφού μάλιστα η θέση του ομίλου ενισχύθηκε με την παράταση της παραχώρησης εκμετάλλευσης φραγμάτων. 9.Υπογραφή νόμου για ενίσχυση τραπεζών. Μέσα σε μία εβδομάδα από την αναγγελία του μέτρου ψηφίσθηκε από το Κοινοβούλιο και υπεγράφη από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ο νόμος για την ενίσχυση των πιστωτικών ιδρυμάτων στην Πορτογαλία. Πρόκειται για τα 20 εκατομμύρια ευρώ με τα οποία θα παρασχεθούν κρατικές εγγυήσεις για τη λήψη δανείων από τις τράπεζες αλλά και για την 5

κρατική συμμετοχή στο κεφάλαιο τραπεζών, εφ όσον παραστεί ανάγκη. 10.Στροφή σε νέες αγορές. Έντονη στήριξη της εξωστρέφειας των πορτογαλικών επιχειρήσεων και στροφή σε νέες αγορές προγραμματίζει η πορτογαλική ένωση επιχειρηματιών (ΑΕΡ) για το 2009. Κύριος στόχος, σύμφωνα με τον πρόεδρο της ένωσης, είναι η στροφή προς αγορές που έχουν μείνει ανεπηρέαστες από τη διεθνή οικονομική κρίση. Μεταξύ αυτών συγκαταλέγεται και το Ιράκ, χώρα πλούσια σε φάση μεγάλης ανάπτυξης όπου υπάρχει ζήτηση για όλα τα είδη. Αγορές στόχοι παραμένουν, η Αγκόλα, η Βραζιλία, η Λιβύη, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Ρωσία. ΓΜ/ 6

ΠΙΝΑKΑΣ ΑΠΟΔΕΚΤΩΝ Πρεσβεία της Ελλάδος στη Λισσαβώνα. - Πρέσβυ κ. Σ.Θεοχαρόπουλου ΥΠΕΞ - Γραφείο Υφυπουργού Εξωτερικών κ. Π.Δούκα -Γραφείο Γεν.Γραμματέα ΔΟΣ και ΑΣ - Β Γενική Δ/νση - Β4 Δ/νση -Β8 Δ/νση ΥΠΟΟ -Γραφείο κ.υπουργού -Γραφείο Υφυπουργού κ.ι.παπαθανασίου - Γεν.Δ/νση Διεθνούς Οικονομικής Πολιτικής, Γραφείο κ.γ.δ/ντού ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ -Γραφείο κ. Υπουργού ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ -Γραφείο κ. Υπουργού ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΤΡΟΦΙΜΩΝ -Γραφείο κ. Υπουργού Σύνδεσμος Ελληνικών Βιομηχανιών Γραφείο κ. Προέδρου Σύνδεσμος Ελληνικών Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος -Γραφείο κ. Προέδρου ΣΕΒΕ ΕΛΚΕ ΟΠΕ Κεντρική Ένωση Επιμελητηρίων Ελλάδος Πανελλήνιος Σύνδεσμος Εξαγωγέων - Γραφείο κας. Προέδρου Ένωση Ελληνικών Τραπεζών Χρηματιστήριο Αθηνών Σύνδεσμος Βιομηχανιών Ανατ. Μακεδονίας και Θράκης ΔΕΘ -Γραφείο κ.προέδρου -Κα Λία Καλφέλη 7