«Εναρμόνιση της ελληνικής νομοθεσίας προς τις Οδηγίες 2001/84/ΕΚ και 2004/48/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 27ης Σεπτεμβρίου 2001 και 29ης Απριλίου 2004 σχετικά με το δικαίωμα παρακολούθησης υπέρ του δημιουργού ενός πρωτότυπου έργου τέχνης και την επιβολή των δικαιωμάτων της διανοητικής ιδιοκτησίας αντίστοιχα και άλλες διατάξεις.» ΕΠΙ ΤΩΝ ΑΡΘΡΩΝ Κύριε πρόεδρε, Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, Η οικονομία του χρόνου επιβάλλει μια συνοπτική μόνο παρουσίαση των άρθρων του παρόντος νομοσχεδίου. Θα προσπαθήσω να είμαι σύντομη στην αναφορά και τον σχολιασμό τους. ΑΡΘΡΟ 1 Το νέο άρθρο 1 που αφορά στο δικαίωμα παρακολούθησης υιοθετεί το λεκτικό της Οδηγίας και είναι αρκούντως αναλυτικό των παραμέτρων του σχετικού δικαιώματος, σε σχέση με το 1 / 7
υφιστάμενο άρθρο 5 του 2121/1993, που κρίνεται απολύτως ελλειπτικό στη διατύπωσή του. Με την νέα διατύπωση : η προστασία του δικαιώματος παρακολούθησης και η απαγόρευση παραίτησης από αυτό, ενισχύει την ισχύ του δικαιώματος ΑΡΘΡΟ 2 Στο νέο άρθρο 63Α προβλέπεται η υποχρέωση του εναγόμενου, ακόμη και πριν την δικάσιμο, να προσκομίσει το σύνολο των αποδεικτικών στοιχείων που έχει στην κατοχή του, τα οποία, μαζί με άλλα στοιχεία του ενάγοντος (δημιουργού ή δικαιούχου), αποδεικνύουν την προσβολή των πνευματικών του δικαιωμάτων. Αυτή η υποχρέωση σε συνδυασμό : με την πρόβλεψη για αποδοχή των ισχυρισμών του ενάγοντος, ως «ομολογημένων» στην περίπτωση που ο εναγόμενος αδικαιολόγητα δεν προσκομίσει τα ζητούμενα αποδεικτικά στοιχεία 2 / 7
καθώς και τον καταλογισμό των δικαστικών εξόδων και την καταδίκη του εναγόμενου σε χρηματική ποινή από 50,000 έως 100,000 ευρώ, σε περίπτωση που παραβεί την παραπάνω υποχρέωση, συνιστούν ένα ισχυρό μέσο πίεσης κατά του εναγόμενου. Ταυτόχρονα, στο νέο άρθρο 63Β προβλέπεται η ενσωμάτωση του υψηλού κόστους της αποδεικτικής διαδικασίας στα δικαστικά έξοδα και η πληρωμή τους από τον παραβάτη. Είναι μια απολύτως λογική ρύθμιση αφού πολλές φορές η απόδειξη προσβολής των πνευματικών δικαιωμάτων, λόγω της ειδικής φύσης του αντικειμένου της απαιτεί σύνθετες διαδικασίες και υψηλές αμοιβές ειδικών επιστημόνων (όπως πραγματογνωμόνων, τεχνικών συμβούλων και άλλων). Το άρθρο 64 του ν.2121/1993 αντικαθίσταται και προβλέπει, ως μέρος της διαδικασίας των ασφαλιστικών μέτρων, τη συντηρητική κατάσχεση και στην περίπτωση της προσβολής του δικαιώματος ειδικής φύσης του κατασκευαστή βάσης δεδομένων (εκτός από αυτή της πνευματικής ιδιοκτησίας ή συγγενικού δικαιώματος), διευρύνοντας έτσι την βάση επιβολής των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας σε ένα σύγχρονο πνευματικό δικαίωμα. Παράλληλα, με μια σειρά διατάξεων του ίδιου άρθρου : προβλέπεται η δικαιοδοσία του δικαστηρίου για την λήψη προληπτικών και αποτρεπτικών της προσβολής μέτρων, 3 / 7
η λήψη αυστηρότερων μέτρων στην περίπτωση διάπραξης της προσβολής των δικαιωμάτων σε εμπορική κλίμακα, αφού και το επιδιωκόμενο παράνομο οικονομικό όφελος είναι πολλαπλάσιο η εκδίκαση των ασφαλιστικών μέτρων χωρίς την παρουσία του καθ ου, για την επιτάχυνση των διαδικασιών διακοπής της παράνομης συμπεριφοράς και η εύλογη αποζημίωση του καθ ου σε περίπτωση που αποδειχθεί πως δεν υπήρξε προσβολή των δικαιωμάτων του αιτούντος. Στο άρθρο 65 του ν. 2121/1993 αλλάζει μόνο η παράγραφος 1 που προβλέπει την προσθήκη μιας σειράς ενδεδειγμένων και πρακτικών μέτρων που μπορούν να ασκηθούν σε εφαρμογή της αξίωσης του δικαιούχου για άρση της προσβολής, όπως πχ η απόσυρση και καταστροφή των παράνομων εμπορευμάτων. 4 / 7
(Μετά το άρθρο 65 του ν.2121/1993 εισάγεται, νέο άρθρο με αριθμό 65Α που προβλέπει την επιβολή διοικητικών προστίμων. Για κάθε παράνομο αντίτυπο προγράμματος ηλεκτρονικού υπολογιστή, 1000 ευρώ ενώ για κάθε παράνομο CD και DVD το πρόστιμο προκύπτει από το γινόμενο του αριθμού των αντιτύπων επί 20 ευρώ Νομίζω πως δεν θα ήταν γόνιμο να μπούμε σε μια αριθμολογία. Η επάρκεια των διοικητικών προστίμων θα κριθεί από την αποτελεσματικότητά τους στο να περιορίσουν τα φαινόμενα προσβολής. Άλλωστε για τον λόγο αυτό προβλέπεται, στην παρούσα διάταξη και η δυνατότητα αυξομείωσης των προστίμων.) (Στο άρθρο 66 του ν. 2121/1993 προστίθενται 4 νέες παράγραφοι που προβλέπουν τις προϋποθέσεις άρσης του αξιόποινου του άρθρου 65Α, και κρίνονται δίκαιες και αναλογικές. Άρση του αξιόποινου, όταν το αντικείμενο της προσβολής αφορά μέχρι 50 προγράμματα Η.Υ, 500 CD, υπό τον όρο της ταυτόχρονης ανεπιφύλακτης καταβολής του καταλογισθέντος διοικητικού προστίμου. Υπέρβαση των παραπάνω ορίων, θέτει μάλλον την βάση προσβολής σε εμπορική κλίμακα, και πάντως δεν δίνει το δικαίωμα για άρση του αξιόποινου. ) Σε ότι αφορά τα άρθρα 65Α και 66 έγινε εκτενής αναφορά στην, επί της αρχής του νομοσχεδίου, εισήγησή μου. Απλά θυμίζοντας, την διαφοροποίηση του τελικού σε σχέση με το αρχικό σχέδιο του κειμένου, να πω πως, τόσο τα διοικητικά πρόστιμα όσο και η διαδικασία της άρσης του αξιόποινου δεν θα ισχύουν για τις περιπτώσεις διανομής, πώλησης ή κατοχής παράνομων αντιτύπων φορέων εικόνας και ήχου, και η πνευματική ιδιοκτησία των δημιουργών θα συνεχίσει να αποτελεί αντικείμενο της υφιστάμενης δικαστικής προστασίας. 5 / 7
Να σημειωθεί, ωστόσο, πως η καταβολή του προστίμου δεν απαλλάσσει τους παραβάτες από τη υποχρέωση καταβολής των αναλογούντων πνευματικών δικαιωμάτων, ενώ για τους υπότροπους, εντός του ίδιου οικονομικού έτους προβλέπεται διπλασιασμός του διοικητικού προστίμου. Θεωρώ, πως θα ήταν πιο αποτρεπτικό για τους κατ εξακολούθηση παραβάτες, που επιλέγουν να αγνοούν επιδεικτικά τον νόμο, να διπλασιάζεται το διοικητικό πρόστιμο της προηγούμενης παράβασης, κάθε φορά που είναι υπότροποι, χωρίς τον περιορισμό του οικονομικού έτους. Τέλος το άρθρο 66Γ προβλέπει τη δημοσιοποίηση της απόφασης των αστικών ή ποινικών δικαστηρίων που αφορά στην προσβολή των πνευματικών δικαιωμάτων του δημιουργού και την δημοσίευσή της με έξοδα του παραβάτη. Η έννοια της κοινωνικής μομφής εναντίον του παραβάτη με βρίσκει απόλυτα σύμφωνη. 6 / 7
Απλώς, θεωρώ, πως λόγοι ίσης νομικής αντιμετώπισης των διαδίκων, θα επέβαλαν, κάτι ανάλογο να συμβεί και αντιστρόφως, δηλαδή στην περίπτωση μη απόδειξης προσβολής των δικαιωμάτων του δικαιούχου. Κλείνοντας να σημειώσω πως με βρίσκει σύμφωνη η πρακτική ρύθμιση του άρθρου 5 του παρόντος σχεδίου νόμου για την αναδρομική ισχύ των διατάξεων επιβολής των δικαιωμάτων της διανοητικής ιδιοκτησίας του άρθρου 2. Σας ευχαριστώ 7 / 7