Σειριακό Τερματικό Serial Terminal (Dumb Terminal) Ένα σειριακό τερματικό είναι ο απλούστερος τρόπος για να συνδέσουμε πολλαπλές μονάδες εξόδου (οθόνες) και εισόδου (πληκτρολόγια) σε ένα μηχάνημα UNIX ώστε να είναι δυνατή η ταυτόχρονη χρήση του από πολλούς χρήστες. Σε αντίθεση με ένα πλήρη υπολογιστή, ένα σειριακό τερματικό δεν χρειάζεται να διαθέτει πραγματικές δυνατότητες επεξεργασίας, αφού το μόνο που κάνει είναι να δέχεται δεδομένα από το πληκτρολόγιο και να τα μεταδίδει στον υπολογιστή με τον οποίο συνδέεται. Ταυτόχρονα δέχεται δεδομένα (σε μορφή κειμένου) τα οποία και απεικονίζει στην οθόνη του. Ένα σειριακό τερματικό δεν μπορεί να δείξει γραφικά, η απεικόνιση του περιορίζεται σε απλό κείμενο (σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να είναι και εντελώς μονόχρωμο). Μπορούμε να αγοράσουμε ειδικά σειριακά τερματικά τα οποία διαθέτουν ήδη στη μνήμη ROM τους το απαραίτητο πρόγραμμα επικοινωνίας. Δεν διαθέτουν δίσκο και δεν έχουν λειτουργικό σύστημα. Ουσιαστικά δεν είναι μεγαλύτερα από ένα πληκτρολόγιο και μια οθόνη. Ενεργοποιώντας ένα τέτοιο τερματικό, ξεκινάει άμεσα η επικοινωνία με τον κανονικό υπολογιστή και μπορούμε αμέσως να το χρησιμοποιήσουμε. Ωστόσο στις μέρες μας δεν είναι τόσο εύκολο να προμηθευτούμε
τέτοια μηχανήματα, έτσι είναι προτιμότερο να χρησιμοποιήσουμε κανονικούς (και μάλιστα αρκετά παλιούς) υπολογιστές στο ρόλο των σειριακών τερματικών. Οποιοσδήποτε υπολογιστής, οσοδήποτε παλιός, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως σειριακό τερματικό. Οι μοναδικές προϋποθέσεις είναι οι παρακάτω: Να λειτουργεί (προφανώς!) Να μπορεί να ξεκινήσει ένα στοιχειώδες λειτουργικό σύστημα. Το παλιό MS-DOS (γραμμή εντολών) επαρκεί. Να διαθέτει μια σειριακή θύρα για την επικοινωνία με τον κεντρικό υπολογιστή. Να υπάρχει το κατάλληλο πρόγραμμα σειριακή επικοινωνίας (εξομοιωτής τερματικού) για το λειτουργικό σύστημα που χρησιμοποιείται. Το μηχάνημα δεν απαιτεί καν σκληρό δίσκο: το πρόγραμμα και το λειτουργικό χωράνε συνήθως χωρίς πρόβλημα σε μια δισκέτα. Αν όμως υπάρχει σκληρός δίσκος μπορεί να χρησιμοποιηθεί για ταχύτερη εκκίνηση. Μηχανήματα που κυριολεκτικά τα έχουμε για πέταμα μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως σειριακά τερματικά.
Η σειριακή επικοινωνία Η σειριακή επικοινωνία είναι γενικά χαμηλής ταχύτητας. Συνήθως κυμαίνεται μεταξύ 300 και 115200 bit (προσοχή, όχι byte!) το δευτερόλεπτο. Πρακτικά αυτό σημαίνει από 30 μέχρι 11500 χαρακτήρες το δευτερόλεπτο. Καθώς καταλαβαίνετε, σε χαμηλές ταχύτητες πραγματικά θα μπορείτε να βλέπετε τα γράμματα να έρχονται σιγά σιγά στην οθόνη! Τα περισσότερα μηχανήματα διαθέτουν μία ή δύο σειριακές θύρες. Μια σειριακή επικοινωνία βασίζεται στη μετάδοση των δεδομένων ένα bit (ψηφίο) κάθε φορά. Κάθε οκτώ (8) ψηφία που στέλνουμε έχουμε στείλει ένα byte. Καθώς τα ψηφία φεύγουν ένα ένα η ταχύτητα είναι το 1/8 της παράλληλης επικοινωνίας (όπου έχουμε 8 καλώδια και στέλνουμε κάθε φορά 8 ψηφία ταυτόχρονα, δηλ. ένα byte). Πλεονέκτημα ωστόσο της σειριακής επικοινωνίας είναι ότι το καλώδιο είναι απλούστερο στην κατασκευή και μπορεί να μεταφέρει δεδομένα σε μεγαλύτερες αποστάσεις σε σχέση με την παράλληλη. Στη σειριακή επικοινωνία, τα καλώδιο περιέχει συνήθως τα παρακάτω σήματα: Το RX Receive Data. Είναι το καλώδιο που χρησιμοποιείται για την λήψη δεδομένων Το TD Transmit Data. Είναι το καλώδιο που χρησιμοποιείται για την αποστολή δεδομένων
Το GND Γείωση. Είναι το κοινό καλώδιο που κλείνει το κύκλωμα της επικοινωνίας. Εκτός από αυτά τα τρία, μπορεί να υπάρχουν και άλλα καλώδια που χρησιμεύουν για το συγχρονισμό της επικοινωνίας μεταξύ τερματικού και υπολογιστή. Όλα αυτά τα καλώδια βρίσκονται μέσα σε ένα ενιαίο κάλυμμα και συνδέονται στον υπολογιστή και τον τερματικό μέσω ενός βύσματος συνήθως με εννιά (9) ακροδέκτες, που ονομάζεται DB9 (πιο σωστά DE9). Ένα μηχάνημα UNIX μπορεί να ρυθμιστεί ώστε να αντιλαμβάνεται τη σύνδεση ενός σειριακού τερματικού και να εμφανίζει οθόνη σύνδεσης χρήστη (login) απευθείας στο τερματικό. Από εκεί μπορεί οποιοσδήποτε χρήστης διαθέτει λογαριασμό να συνδεθεί και να εκτελέσει εφαρμογές και εντολές που δεν απαιτούν περιβάλλον γραφικών. Αν το μηχάνημα που χρησιμοποιούμε ως κεντρικός υπολογιστής διαθέτει πολλές σειριακές θύρες, μπορούμε να συνδέσουμε και τον αντίστοιχο αριθμό τερματικών. Τα συνηθισμένα μηχανήματα έχουν το πολύ δύο σειριακές θύρες, αλλά μπορούμε να αγοράσουμε ειδικές κάρτες (serial multiport) που παρέχουν μεγάλο πλήθος σειριακών θυρών. Συνήθως η λύση αυτή είναι στις μέρες μας ασύμφορη. Προτιμούμε να χρησιμοποιούμε μηχανήματα με κανονικές κάρτες δικτύου ως τερματικά.
Μια συνηθισμένη συνδεσμολογία φαίνεται παρακάτω και είναι η ίδια που χρησιμοποιείται και στο δικό μας τερματικό:
Δοκιμάστε με! Ναι λειτουργεί! Δεν είναι για μόστρα! Χρησιμοποιήστε το όνομα και τον κωδικό που διαθέτετε σε αυτό το εργαστήριο για να συνδεθείτε. Θα βρεθείτε στη γραμμή εντολών του συστήματος UNIX με το οποίο λειτουργεί το εργαστήριο. Μπορείτε να δώσετε την εντολή ls για να δείτε τα αρχεία σας. Όταν τελειώστε πιέστε: CTRL+D για να αποσυνδεθείτε. Περισσότερες λεπτομέρειες για το UNIX θα μάθετε στο μάθημα Λειτουργικά Συστήματα ΙΙ της Γ' Τάξης. Μπορείτε επίσης να ρωτήσετε το διαχειριστή του συστήματος. Τον γνωρίζετε άλλωστε!