Προς : Υπουργείο Εξωτερικών Δ/νση Β2 Κοιν. : Υπουργείο Εξωτερικών

ΓΕΝΙΚΟ ΠΡΟΞΕΝΕΙΟ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ Κωνσταντινούπολη, 03.04.2009 Αρ. Πρωτ. Φ. 2710 / ΑΣ 131 Προς : Υπουργείο Εξωτερικών Δ/νση Β2 Κοιν. : Υπουργείο Εξωτερικών - Διπλ. Γρ. Υφυπουργού, κ. Μ. Βαρβιτσιώτη - Γρ. Γ.Γ. ΔΟΣ & ΑΣ, κ. Θ. Σκυλακάκη - Γρ. Αν. ΓΓ ΔΟΣ & ΑΣ κ. Ν. Ταχιάου - Γραφείο κ. Β Γεν. Δ/ντού - Δ/νσεις Α4, B8, B1, Γ1 - ΥΔΙΣ Θεσ/νίκη - Γραφείο ΟΕΥ Β.Ε. Υπ. Οικονομίας & Οικονομικών - Γρ. Υπουργού κ. Γ. Παπαθανασίου - Γρ. Γ.Γ.κ. Ι. Σιδηρόπουλου Υπουργείο Ανάπτυξης - Γρ. Υπουργού, κ. Κ. Χατζηδάκη - Γρ. Γ.Γ. Β. κ. Γ.Αναστασόπουλου - Γρ. ΓΓΕΤ, κ. Φ. Τσαλίδη - Γρ. ΓΓΕ κ. Δ. Σκιαδά Υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων - Γρ.Υπουργού. κ. Σ. Χατζηγάκη Υπ. Τουρ. Ανάπτυξης -Γρ. Υπουργού κ. Κ. Μαρκόπουλου Πρεσβεία Άγκυρας Γρ. κ. Πρέσβυ Γρ. ΟΕΥ Aγκυρας Γεν. Προξενείο Σμύρνης και Προξ. Αδριανούπολης MA E.E. Φορείς (ως Π.Α.) Ε.Δ. : Γρ. Γεν. Προξ. Κων/πολης, κ. B. Μπορνόβα Θέμα: Δελτίο οικονομικών και εμπορικών εξελίξεων (Μαρτίου 2009) Αποστέλλεται εν θέματι δελτίο με οικονομικές, κλαδικές και επιχειρηματικές ειδήσεις της τουρκικής οικονομίας, για το μήνα Μάρτιο 2009, επικεντρωμένο στις περιοχές αρμοδιότητος του Γραφείου ΟΕΥ Κωνσταντινούπολης. Η Προϊσταμένη Παγώνα Λάρδα Σύμβουλος ΟΕΥ Β Συν. σελ. : 1 + 28

ΔΕΛΤΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ Error! Filename not specified. Μάρτιος 2009 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΝΕΑ...5 Επαναπατρισμός Κεφαλαίων... 5 Εμπορικά Κέντρα... 5 Δηλώσεις Προέδρου Κεντρικής Τράπεζας... 6 Κατανάλωση Ηλεκτρικής Ενέργειας... 7 Τουρκική Λίρα... 7 Εξαγωγές : Ανακοινώσεις Στατιστικής Υπηρεσίας... 8 Τουρισμός... 8 Ανεργία... 9 2

Εξωτερικός Δανεισμός... 9 Εισαγωγές... 9 Τουρκική Οικονομία: Έκθεση UBS... 10 Ιρακ... 10 Φόρος Προστιθέμενης Αξίας... 11 KΛΑΔΙΚΑ ΝΕΑ...12 Τραπεζικός Κλάδος : Αξιολόγηση Morgan Stanley... 12 Παραγωγή Τσιμέντου... 12 Βιομηχανική Παραγωγή... 12 Αυτοκινητοβιομηχανία, Διακυμάνσεις Λίρας... 13 Κεραμικά... 13 Παραγωγή Υφάσματος Τύπου Τζιν... 14 Συνεδριακός Τουρισμός... 14 Αέρας Καταστημάτων... 16 Ταπιτοβιομηχανία... 16 Κοσμηματοπωλεία... 17 Αυτοκινητοβιομηχανία... 17 Κλωστοϋφαντουργία: Περιοχή Προύσας... 18 Τράπεζες... 19 Λευκές Συσκευές... 20 ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΑ ΝΕΑ...21 Τηλεπικοινωνίες Cosmofon, Turk Telekom, Turkcell... 21 Δομικά Υλικά... 21 Συνάντηση Τούρκων Επιχειρηματιών... 22 Βιομηχανική Χωροταξία Κωνσταντινούπολης... 22 Υδροηλεκτρικά Έργα... 22 Air Berlin... 22 Κατασκευαστικός Κλάδος Συνεργασία με Κατάρ... 23 Τουρκικές Αερογραμμές (ΤΗΥ)... 23 Αυτοκινητοβιομηχανία : FORD... 23 3

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΑΠΡΙΛΙΟΥ MΑΪΟΥ ΙΟΥΝΙΟΥ 2009 ΣΤΗΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΠΟΔΕΚΤΩΝ 4

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΝΕΑ Επαναπατρισμός Κεφαλαίων Η περίοδος χάριτος που δόθηκε για τον επαναπατρισμό κεφαλαίων που κατέχουν τούρκοι υπήκοοι, χωρίς την υποχρέωση δήλωσης προέλευσης των χρημάτων, έληξε στις 2 Μαρτίου τ.ε.. Όπως δήλωσε ο Υφυπουργός οικονομικών κ. Hasan Basri Aktan, το σύνολο των κεφαλαίων που επαναπατρίστηκαν ανέρχεται περίπου στις 13 δις λίρες, σύμφωνα με τα πρώτα προσωρινά στοιχεία, που δήλωσαν οι αρμόδιες εφορίες, χωρίς να αποκλείεται το τελικό ποσό να είναι υψηλότερο. Το τελικό όσο θα ανακοινωθεί επίσημα στις 2 Απριλίου τ.ε. Εμπορικά Κέντρα Παρά τις εκτιμήσεις ότι ο υψηλός αριθμός εμπορικών κέντρων που κατασκευάσθηκαν τα τελευταία χρόνια στην Τουρκία έχει οδηγήσει σε κορεσμό την αγορά, ο Πρόεδρος της Ένωσης Εμπορικών Κέντρων (AYD) κ. Hakan Kodal εξέφρασε την πεποίθησή ότι οι υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης της χώρας αφήνουν σημαντικά περιθώρια για δημιουργία νέων. Η AYD ιδρύθηκε τον Ιανουάριο τ.ε., εκπροσωπεί περί το 50% των εμπορικών κέντρων της χώρας και οι δηλώσεις του Προέδρου της έγιναν κατά τη διάρκεια της πρώτης Διάσκεψης Επενδύσεων σε Εμπορικά Κέντρα. Σύμφωνα με τον ίδιο, μέχρι σήμερα έχουν κατασκευαστεί 183 εμπορικά κέντρα, εκ των οποίων τα 95 είναι μικρού μεγέθους και 7 πολύ μεγάλα, συνολικής επένδυσης $ 30 δις, ενώ αναμένεται να επενδυθούν άλλα $ 20 δις μέχρι το 2012. Στα υπό λειτουργία εμπορικά κέντρα απασχολούνται πέραν των 350.000 ατόμων, με προοπτική επιπλέον 150.000 ως απόρροια των αναμενόμενων επενδύσεων μέχρι το 2012. Τα υφιστάμενα εμπορικά κέντρα καταλαμβάνουν μία επιφάνεια 4,5 εκ τ.μ, η οποία εκτιμάται να αυξηθεί στα 5,5 εκ μέχρι τις αρχές του 2010. Το 2008 σημειώθηκε υψηλός ρυθμός κατασκευής νέων κυρίως σε Άγκυρα, Ντενιζλί, Εσκισεχίρ, Προύσα και Κωνσταντινούπολη. Με τα στοιχεία που υπάρχουν διαθέσιμα μέχρι τώρα, η οικονομική κρίση δεν φαίνεται να έχει επηρεάσει τις πωλήσεις, κυρίως λόγω των μεγάλων προσφορών που παρέχουν στους καταναλωτές τα κέντρα αυτά. Κατά τις εργασίες της παραπάνω διάσκεψης αναφέρθηκαν συνολικότερες εκτιμήσεις με πιο σημαντικές τις παρακάτω: Η χώρα με την μεγαλύτερη ανάπτυξη εμπορικών κέντρων στην Ευρώπη είναι η Πολωνία και εν συνεχεία η Τουρκία, Ρωσία, Ιταλία κα Ρουμανία. 5

Τα θέματα ασφαλείας αναδεικνύονται ως ύψιστης προτεραιότητας. Η εξέλιξη των εμπορικών κέντρων από σημεία λιανικής πώλησης σε χώρους αναψυχής και διασκέδασης επαναπροσδιορίζει τις τακτικές μάρκετινγκ για την προσέλκυση πελατών. Το 2009 αναδεικνύεται σε κρίσιμο έτος για την διατήρηση των πωλήσεων στα υψηλά επίπεδα που κινούνται τα τελευταία έτη όπως και των περιθωρίων κέρδους. Η χρήση του διαδικτύου για την αγορά αγαθών αποτελεί σημαντικό ανταγωνιστή. Δηλώσεις Προέδρου Κεντρικής Τράπεζας Σύμφωνα με δηλώσεις στον Τύπο του Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας της χώρας κ. Durmus Yilmaz, η ανάκαμψη της τουρκικής οικονομίας αναμένεται να ξεκινήσει κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2010, ακυρώνοντας παλαιότερες προβλέψεις του οι οποίες τοποθετούσαν την αρχή της ανάκαμψης στο τέλος του 2009. Συνεχίζοντας, ο κ. Yilmaz, δήλωσε ότι δεν συμφωνεί με την άποψη ότι τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και ο επιχειρηματικός κόσμος «φουσκώνουν» το θέμα της οικονομικής κρίσης. Τόνισε ότι οι ισολογισμοί των επιχειρήσεων και οι περιοδικές οικονομικές τους αναφορές καταδεικνύουν την έκταση της κρίσης, η οποία είναι πρωτόγνωρη. Η Κεντρική Τράπεζα της χώρας κινείται στον ίδιο προσανατολισμό με τις υπόλοιπες Κεντρικές Τράπεζες και συγκεκριμένα την διασφάλιση πιστώσεων προς τις επιχειρήσεις με όσο το δυνατόν χαμηλότερα επιτόκια. Η ανάγκη αναζωογόνησης της αγοράς σε συνδυασμό με την πτώση του πληθωρισμού, οδήγησε την Τράπεζα στην περικοπή του βασικού επιτοκίου δανεισμού κατά 5,25% τους τελευταίους μήνες. Η πολιτική της Τράπεζας εστιάζεται στην επίτευξη πληθωρισμού ύψους 5,5% σε ετήσια βάση το 2011 και στην συνέχιση της μείωσης του βασικού επιτοκίου δανεισμού, με φειδώ προκειμένου να αποφευχθεί ο κίνδυνος αποπληθωρισμού. Οι παραπάνω ανακοινώσεις έγιναν κατά τη διάρκεια οικονομικού συνεδρίου στην Κωνσταντινούπολη, ενώ σε ερώτηση δημοσιογράφου σχετικά με την πιθανότητα μεταφοράς της έδρας της Κεντρικής Τράπεζας από την Άγκυρα στην Κωνσταντινούπολη, δήλωσε ότι ο Νόμος που διέπει τη λειτουργία της Κεντρικής Τράπεζας δεν επιτρέπει κάτι τέτοιο. 6

Κατανάλωση Ηλεκτρικής Ενέργειας Η συνολική ποσότητα ηλεκτρικής ενέργειας που καταναλώθηκε στην Τουρκία κατά το μήνα Φεβρουάριο 2009 ήταν κατά 10% χαμηλότερη από τον αντίστοιχο μήνα του 2008. Συγκεκριμένα το Φεβρουάριο 2008 καταναλώθηκαν 16,4 εκ κιλοβάτ/ώρα έναντι 14,9 εκ τον Φεβρουάριο 2009. Την ανακοίνωση έκανε η Εταιρεία Μεταφορά Ηλεκτρικής Ενέργειας (TEIAS). Τουρκική Λίρα Οι έντονες διακυμάνσεις της τουρκικής λίρας αποτελούν ένα επιπρόσθετο πρόβλημα του επιχειρηματικού κόσμου στην Τουρκία, πέραν αυτών που δημιουργεί η παγκόσμια οικονομική κρίση, η οποία έφτασε να υποτιμάται κατά 31% τους τελευταίους 6 μήνες, τόσο λόγω της συρρικνούμενης οικονομικής δραστηριότητας όσο και των συνεχών μειώσεων του βασικού επιτοκίου από την Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας. Η ισοτιμία με το δολάριο βρισκόταν στο 1,60 λίρες/$ τον Ιανουάριο, εκτινάχτηκε στα 1,82 στις αρχές Μαρτίου για να κλείσει τον Μάρτιο στα 1,67. Σε σχέση με το ευρώ, ξεκίνησε στα 2,17 λίρες/ ευρώ, απογειώθηκε στο 2,37 και έκλεισε το Μάρτιο στα 2,19. Κύριος παράγοντας που βύθισε την λίρα στις αρχές Μαρτίου ήταν το πιθανό αδιέξοδο στις διαπραγματεύσεις με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Η τουρκική κυβέρνηση κράτησε σκληρή στάση, κυρίως λόγω των δημοτικών εκλογών της 29 ης Μαρτίου τ.ε., θέλοντας να αποφύγει να παρουσιαστεί ως έτοιμη να λάβει τα σκληρά οικονομικά μέτρα που ζητά το ΔΝΤ προκειμένου να παράσχει δάνειο άνω των $ 20 δις στη χώρα. Η Κεντρική Τράπεζα παρενέβη πουλώντας 100 εκ δολάρια ενώ τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας ήταν στα $ 67,5 δις στις 27 Φεβρουαρίου τ.ε.. 7

Οι τουρκικές εξαγωγές μειώθηκαν κατά 36% την περίοδο 1-26 Μαρτίου, με τη συνολική μείωση για το μήνα Μάρτιο να αναμένεται να φτάσει το 37%. Οι εξαγωγές αυτοκινήτων για την ίδια περίοδο μειώθηκαν κατά 55%, ενώ των κλωστοϋφαντουργικών κατά Εξαγωγές : Ανακοινώσεις Στατιστικής Υπηρεσίας 36%. Τουρισμός Ο αριθμός των τουριστών στη χώρα τον Φεβρουάριο σημείωσε αύξηση 0,3% έναντι του Φεβρουαρίου 2008. Συγκεκριμένα αφίχθησαν 899.000 τουρίστες, έναντι 896.000 τον Φεβρουάριο 2008. Πάντως τον Ιανουάριο καταγράφηκε πτώση 4%. Η χώρα εισέπραξε $ 21,9 δις το 2008, σημειώνοντας αύξηση κατά 19% έναντι του 2007. 8

Ανεργία Στο ιστορικό υψηλό του 13,6% εκτινάχθηκε το ποσοστό ανεργίας στην Τουρκία το τρίμηνο Νοεμβρίου Ιανουαρίου, σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιοποίησε η στατιστική υπηρεσία της χώρας. Σημειώνεται ότι την περίοδο Οκτωβρίου Δεκεμβρίου, το αντίστοιχο ποσοστό είχε διαμορφωθεί στο 12,3%. Ιδιαίτερα υψηλό εμφανίζεται το ποσοστό ανεργίας στους νέους στο 25,7% από 20,6% που ήταν ένα χρόνο νωρίτερα. Στο μεταξύ, ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης στη χώρα αυξήθηκε τον Φεβρουάριο τ.ε. στις 74,01 μονάδες από τις 71,56 μονάδες του Ιανουαρίου. Σύμφωνα με τις προβλέψεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, η τουρκική οικονομία θα συρρικνωθεί κατά 1,5% φέτος, με πολλούς οικονομολόγους, ωστόσο, να είναι πιο απαισιόδοξοι. Τον μήνα Φεβρουάριο 2009 περίπου 69.800 άτομα υπέβαλαν αίτηση για χορήγηση επιδόματος ανεργίας, ενώ κατά τον ίδιο μήνα 282.000 άτομα περίπου εισέπραξαν 100,2 εκ λίρες σε επιδόματα ανεργίας. Περισσότεροι από 1,6 εκ έχουν λάβει επίδομα ανεργίας μεταξύ Μαρτίου 2002 και Μαρτίου 2009. Εξωτερικός Δανεισμός Σύμφωνα με σχετικό δημοσίευμα της οικονομικής εφημερίδας Financial Times, η Τουρκία θα χρειαστεί να δανειστεί περί τα $ 100 δις για την κάλυψη των αναγκών του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα κατά το τρέχον έτος, ποσό που είναι 50% περισσότερο των συνολικών διαθεσίμων της χώρας σε συνάλλαγμα ($ 70 δις). Το άρθρο παραθέτει εκτιμήσεις της Deutche Bank που αναφέρουν ότι η Τουρκία θα δυσκολευτεί να εξασφαλίσει τις παραπάνω πιστώσεις από τη διεθνή αγορά και πολύ περισσότερο με συμφέροντες όρους. Εκτιμά ότι οι αναπτυσσόμενες οικονομίες θα αναζητήσουν ποσό $ 1.140 δις στη διεθνή αγορά το τρέχον έτος (ασιατικές χώρες $ 775 δις, Ρωσία $ 117 δις, Ουκρανία $40 δις, Ουγγαρία $ 35 δις) με αποτέλεσμα να προτιμηθούν οι πλέον φερέγγυες (κυρίως ασιατικές) με τις υπόλοιπες να δανείζονται με υψηλά επιτόκια. Εισαγωγές Σύμφωνα με στοιχεία που ανακοίνωσε στις 30 Μαρτίου τ.ε. ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου η Τουρκία αποτέλεσε, για το 2008, τον 20 ο σε σειρά μεγαλύτερο εισαγωγέα, με το 1,2 % επί συνόλου $ 16,4 τρις. Αντίθετα, στον τομέα των εξαγωγών, αν και εισήγαγε αγαθά ύψους $ 131 δις, δεν κατάφερε να βρεθεί μεταξύ των 30 μεγαλύτερων εξαγωγέων. 9

Τουρκική Οικονομία: Έκθεση UBS Τo Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν της Τουρκίας κατά το δ τρίμηνο του 2008 αναμένεται να μειωθεί κατά 5,4% σε ετήσια βάση σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της ελβετικής τράπεζας UBS. Τα προσωρινά στοιχεία που δημοσίευσε η Κεντρική Τράπεζα δείχνουν την μείωση να αγγίζει το 6,2%. Όπως και να έχει, είναι η πρώτη μείωση του ΑΕΠ επί κυβερνήσεων Ερντογάν, περίοδος όπου το ΑΕΠ αυξανόταν σε ετήσια βάση κατά περίπου 7%. Παράλληλα εκτιμάται ότι το α τρίμηνο του 2009, η πτώση του ΑΕΠ ίσως ξεπεράσει το 10% (σχετικά προσωρινά στοιχεία θα ανακοινωθούν στις αρχές Απριλίου). Συνολικά το έτος 2008 έκλεισε με αύξηση του ΑΕΠ κατά 1,1% ανεβάζοντας το κατά κεφαλήν εισόδημα της χώρας στα $ 10.400 Η τράπεζα σημειώνει ότι τα στοιχεία τόσο της παραγωγής όσο και των εξαγωγών είναι απογοητευτικά, όπως και αυτά της ανεργίας, με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατή οποιαδήποτε εκτίμηση για το πότε μπορεί να αναμένονται σημάδια ανάκαμψης. Η δυσμενής εξέλιξη του οικονομικού σκηνικού αναμένεται να πιέσει σημαντικά την κυβέρνηση να έρθει σε συμφωνία με το ΔΝΤ για τη χορήγηση νέου δανείου αλλά με σκληρούς όρους. Το τελευταίο τρίμηνο οι δημόσιες δαπάνες αυξήθηκαν κατά 6,1% ενώ οι ιδιωτικές μειώθηκαν κατά 4,2%. Οι δημόσιες επενδύσεις για το ίδιο διάστημα αυξήθηκαν κατά 15,9% ενώ οι ιδιωτικές μειώθηκαν κατά 24,1%. Εύκολα γίνεται αντιληπτό ότι ο δημόσιος τομέας έσωσε την τουρκική οικονομία από την βύθιση σε δραματικά χαμηλά επίπεδα. Ο προϋπολογισμός του 2009 καταρτίστηκε με στόχο την αύξηση του ΑΕΠ κατά 4%, στόχος που πλέον φαντάζει υπεραισιόδοξος αφού το ΔΝΤ προβλέπει συρρίκνωσή του κατά 1,5% τουλάχιστον. Ιρακ Κατά την πρόσφατη επίσκεψη του Τούρκου Προέδρου στο Ιράκ υπεγράφει Συμφωνία Οικονομικής Συνεργασίας Economic Partnership Agreement μεταξύ των δύο χωρών. Η συμφωνία προβλέπει την εκατέρωθεν απόδοση της ρήτρας του πλέον ευνοημένου κράτους, ελεύθερη μεταφορά εμπορευμάτων από τα συνοριακές διαβάσεις και κατάργηση δασμολογικών και μη επιβαρύνσεων. Η Τουρκία πρότεινε την υλοποίηση 20 σχεδίων μεταξύ των οποίων κατασκευή νοσοκομείων, σιδηροδρομικών γραμμών και εκμετάλλευση κοιτασμάτων πετρελαίου. Το Ιράκ εξάγει πετρέλαιο στην Τουρκία ενώ εισάγει από αυτή κυρίως τρόφιμα, ηλεκτρικές συσκευές και εξοπλισμό, έπιπλα, βρώσιμα έλαια, μηχανολογικό εξοπλισμό και τσιμέντο. Οι τουρκικές εξαγωγές, κυρίως στο Β. Ιράκ, ανήλθαν στα $ 3,9 δις για το 2008 ενώ αντίστοιχα οι εισαγωγές πετρελαίου από το Ιράκ έφτασαν τα $ 1,3 δις. 10

Τον Ιούνιο 2008, η ιρακινή κυβέρνηση συμπεριέλαβε την τουρκική κρατική εταιρεία ΤΡΑΟ στις ξένες εταιρείες που έχουν τα δυνατότητα να προβούν σε εξόρυξη πετρελαίου στο Ιράκ, ενώ περί τα 400.000 βαρέλια ιρακινού πετρελαίου εξάγονται ημερησίως από το τουρκικό λιμάνι του Τσεϋχάν (περίπου το 20% του συνόλου της παραγωγής του). Το 2009 ξεκίνησε ευνοϊκά για τις τουρκικές εξαγωγές στο Ιράκ, οι οποίες ανήλθαν συνολικά στα $ 830 εκ για το πρώτο δίμηνο έναντι $ 472 εκ της αντίστοιχης περιόδου το 2008, ενώ ο στόχος είναι οι τουρκικές εξαγωγές να φτάσουν τα $ 5 δις. Η Τουρκία μετά τη σημαντική μείωση των εξαγωγών της σε ευρωπαϊκές χώρες έχει στρέψει το ενδιαφέρον της προς τις γειτονικές χώρες, με σειρά επισκέψεων και αποστολών στο Ιράκ, Ιράν, Σαουδική Αραβία, Συρία, Γεωργία, Αζερμπαϊτζάν και τη Ρωσία. Φόρος Προστιθέμενης Αξίας Η κυβέρνηση ανακοίνωσε την μείωση του ΦΠΑ που καταβάλλεται στις αγοραπωλησίες ακινήτων από 18% σε 8%. Το μέτρο αφορά κατοικίες άνω των 150 τ.μ και θα ισχύσει για 3 μήνες. 11

KΛΑΔΙΚΑ ΝΕΑ Τραπεζικός Κλάδος : Αξιολόγηση Morgan Stanley Οι τουρκικές τράπεζες, συμπεριλαμβανομένης της Isbank, της μεγαλύτερης σε κεφάλαια τουρκικής τράπεζας, υποβαθμίστηκαν από τον διεθνή οίκο αξιολόγησης Morgan Stanley, λόγω των επιπτώσεων που αναμένεται να έχει στην κερδοφορία τους, η διεθνής κρίση. Σύμφωνα με την Morgan Stanley, ο συνδυασμός χαμηλού ρυθμού ανάπτυξης, χαμηλής εγχώριας ζήτησης και περιορισμένων επενδύσεων αναμένεται να συρρικνώσει σημαντικά τα κέρδη των τραπεζών τόσο το 2009 όσο και το 2010. Για τις μετοχές των τραπεζών αναμένει τιμή στόχο για την Isbank 3,5 λίρες (από 3,9), Garanti 2,6 (από 3,2) και Akbank (με το μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς) 4,3 (από 5,2). Αναμένεται συρρίκνωση των κερδών των τριών παραπάνω τραπεζών κατά 32% το 2009 και 22% το 2010, ενώ το ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων δανείων αναμένεται να φτάσει στο 8% του συνόλου. Παραγωγή Τσιμέντου Κατά τους 10 πρώτους μήνες του 2008, η παραγωγή τσιμέντου ήταν κατά 2 εκ. τόνους υψηλότερη έναντι της αντίστοιχης περιόδου του 2007. Συγκεκριμένα η παραχθείσα ποσότητα έφτασε τους 43,9 εκ. τόνους, εκ των οποίων 8,5 εκ εξήχθησαν. Ο πρόεδρος της Ένωσης Βιομηχανιών Τσιμέντου (ΤCMB) κ. Adnan Ignebekcili εκτίμησε ότι για το 2009 η εσωτερική ζήτηση θα είναι μειωμένη κατά 10-12% και θα κυμανθεί στους 38 εκ τόνους. Επίσης ανέφερε ότι οι βιομηχανίες τσιμέντου λειτουργούν πλέον στο 60% της παραγωγικής τους ικανότητας, ενώ οι τιμές πώλησης έχουν μειωθεί κατά 27% (Φεβρουάριος 2009) περιορίζοντας ασφυχτικά τα περιθώρια κέρδους. Βιομηχανική Παραγωγή Η βιομηχανική παραγωγή σημείωσε πτώση κατά 21,3% τον Ιανουάριο, έναντι 17,8% τον Δεκέμβριο, την μεγαλύτερη από το 1986, καθώς οι εξαγωγείς αδυνατούν να βρουν αγοραστές. Η μείωση αυτή είναι η έκτη συνεχόμενη σε ετήσια βάση. Η μείωση στη βιομηχανική παραγωγή αναγκάζει την Κεντρική Τράπεζα να συνεχίζει τις μειώσεις επιτοκίων και πιέζει την κυβέρνηση να ολοκληρώσει όσο το δυνατόν συντομότερα τις διαπραγματεύσεις με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο για τη σύναψη δανείου. Η συνεχιζόμενη μείωση της βιομηχανικής παραγωγής θέτει εν αμφιβόλω τις εκτιμήσεις της Κεντρικής Τράπεζας για συρρίκνωση του ΑΕΠ κατά 2,2 % για το 2009, δημιουργώντας φόβους για ακόμα μεγαλύτερη συρρίκνωση. 12

Αυτοκινητοβιομηχανία, Διακυμάνσεις Λίρας Σε συνέντευξη τύπου που έδωσε στην Κωνσταντινούπολη ο πρόεδρος της αυτοκινητοβιομηχανίας VOLVO κ. Lex Kerssemakers, ανέφερε ότι θεωρεί την Τουρκία ως μια σημαντική και υποσχόμενη αγορά, αλλά συμπλήρωσε ότι οι μεγάλες διακυμάνσεις στην ισοτιμία της τουρκικής λίρας δημιουργούν σημαντικά προβλήματα για μία εταιρεία που θα ήθελε να επεκτείνει την παραγωγική της βάση στην Τουρκία. Η μητρική εταιρεία παρακολουθεί στενά τις οικονομικές εξελίξεις στην Τουρκία, προσπαθώντας σε συνεργασία με το δίκτυο των αντιπροσώπων της, να αντιμετωπίσει την μείωση στις πωλήσεις αυτοκινήτων και να διατηρήσει το μερίδιό της στην αγορά. Αν και η εταιρεία είχε εκτιμήσει τον Δεκέμβριο ότι η κρίση είχε φτάσει στο απόγειό της, τώρα πλέον αντιλαμβάνεται ότι η έξοδος από την κρίση δεν μπορεί να προσδιοριστεί χρονικά. Τέλος, εκτίμησε ότι ο βασικός λόγος της κρίσης που διέρχεται η αυτοκινητοβιομηχανία είναι η έλλειψη πιστώσεων, τόσο για τις βιομηχανίες όσο και για τους καταναλωτές. Κεραμικά Διεξάγεται στην Κωνσταντινούπολη από 1-5 Απριλίου 2009 η έκθεση κεραμικών προϊόντων UNICERA, θεσμός που πρωτοξεκίνησε το 1988. Η Τουρκία είναι η 5 η μεγαλύτερη εξαγωγέας στον κόσμο και η 7 η μεγαλύτερη παραγωγός. Σύμφωνα με την Πρόεδρο της Ομοσπονδίας Κεραμικής κα. Zeynep Bodur Okyay η αργούσα, λόγω της κρίσης, παραγωγική δυναμικότητα των εργοστασίων του κλάδου είναι πολύ μεγάλη και χαρακτηριστικά ανέφερε ότι αν ετίθετο σε λειτουργία θα επέτρεπε την κατασκευή προϊόντων αξίας $ 600 εκ. Όπως και άλλοι κλάδοι της βιομηχανίας, έτσι και ο συγκεκριμένος κλάδος έχει ζητήσει μείωση των ασφαλιστικών εισφορών και της φορολογίας από την κυβέρνηση προκειμένου να αντιμετωπίσει την κρίση. Το 2008 είχαν συμμετάσχει στην έκθεση 215 επιχειρήσεις από 18 χώρες ενώ την επισκέφθηκαν 47.000 άτομα από 68 χώρες. Οι τούρκοι παραγωγοί θα συμμετάσχουν με τα τελευταίας τεχνολογίας προϊόντα του κλάδου, όπως κεραμικά πλακάκια, γυαλί, πισίνες, σάουνες, μπανιέρες, έπιπλα κουζίνας και αξεσουάρ. 13

Παραγωγή Υφάσματος Τύπου Τζιν Σύμφωνα με δηλώσεις του προέδρου της Ένωσης Κατασκευαστών Υφασμάτων Τζιν της Τουρκίας (DENIMDER), οι μεγάλες ευρωπαϊκές εταιρείες του κλάδου μεταφέρουν τις παραγγελίες τους από την Κίνα και την Άπω Ανατολή στην Τουρκία. Τα παραγόμενα προϊόντα πωλούνται σε τιμή κόστους προκειμένου να μη χαθούν οι παραγγελίες και να αποφευχθούν απολύσεις. Παράλληλα ζήτησε από την κυβέρνηση την μείωση των ασφαλιστικών εισφορών των εργαζομένων από 42% στο 20% για να περιοριστεί περισσότερο το κόστος και να παραμείνει ο κλάδος ανταγωνιστικός. Το 2008 ο κλάδος πραγματοποίησε εξαγωγές ύψους $ 4 δις και για το 2009 αναμένεται αύξηση κατά 10-15%, ενώ η Τουρκία έχει την τρίτη θέση σε παραγωγή τζίν στην Ευρώπη, μετά την Ιταλία και την Ισπανία. Συνεδριακός Τουρισμός Το πρώτο βήμα για τη συνεργασία των επαγγελματιών οργανωτών συνεδρίων (PCO) από τις χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη, στη διάρκεια των εργασιών του 5ου πανελλήνιου συνεδρίου για το συνεδριακό και επαγγελματικό τουρισμό, που διοργανώνει ο Ελληνικός Σύνδεσμος Επαγγελματιών Οργανωτών Συνεδρίων (HAPCO). Πρόκειται για ένα δίκτυο συνεργασίας των PCO's ούτως ώστε το «πάντρεμα» των πολιτιστικών και τουριστικών πλεονεκτημάτων των χωρών της περιοχής, να παρουσιάζεται ως ενιαία «δομή», με στόχο να κατακτήσει μεγαλύτερο μερίδιο στη διεθνή αγορά του συνεδριακού τουρισμού. Παρουσιάζοντας τις εξελίξεις στο συνεδριακό τουρισμό στην Κωνσταντινούπολη, η γενική διευθύντρια του Γραφείου Συνεδρίων και Επισκεπτών, κα Χαντάν Μπόισε, σημείωσε πως η συνεργασία με τους εμπλεκόμενους - με την τουριστική βιομηχανία - φορείς άλλων βαλκανικών χωρών δημιουργεί ενθαρρυντικές προϋποθέσεις για την ανάπτυξη της περιφερειακής τουριστικής, συνεδριακής, βιομηχανίας. Επίσης, τόνισε πως σε αυτή την προσπάθεια μπορούν να συμβάλλουν οι κυβερνήσεις, αλλά και οι μη κυβερνητικές οργανώσεις των χωρών της περιοχής, προκειμένου όλες οι χώρες να αποκομίσουν οφέλη από αυτή τη συνεργασία. Η Τουρκία βρίσκεται μέσα στην πρώτη δεκάδα των πιο δημοφιλών τουριστικών προορισμών, με έσοδα περί τα $ 20 δις ετησίως, σε μία παγκόσμια αγορά $ 1 τρις. Πάντως ανοδικά κινείται και ο εσωτερικός τουρισμός ύστερα από αρκετά χρόνια αδράνειας. 14

Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του Γραφείου Συνεδρίων και Επισκεπτών της Σερβίας, κ. Μίλος Μιλοβάνοβιτς κάλεσε τους επαγγελματίες οργανωτές συνεδρίων να συμμετέχουν στη διαδικασία της δημιουργίας του «βαλκανικού brand», ενός κοινού προϊόντος των χωρών της περιοχής στη παγκόσμια αγορά. Ο κ. Μιλοβάνοβιτς, επισήμανε πως η Σερβία έκανε σημαντικά βήματα για την «επανατοποθέτησή» της στο «χάρτη» της συνεδριακής βιομηχανίας. Η σερβική πρωτεύουσα, το Βελιγράδι, διαθέτει συνεδριακές υποδομές, με την πλέον χαρακτηριστική το Sava Center, το οποίο εκτός της κεντρικής αίθουσας των 4.000 θέσεων διαθέτει άλλες 17 αίθουσες με «δυναμικότητα» 100 έως 500 θέσεις. Το Sava Center «συμπληρώνουν» οι συνεδριακές εγκαταστάσεις των ξενοδοχείων, τα οποία σύντομα αναμένεται να προστεθούν στο τουριστικό «δυναμικό» της σερβικής πρωτεύουσας. Στο μεταξύ, άσχημα νέα για τη βουλγαρική τουριστική βιομηχανία «επιφύλασσαν» ο Δεκέμβριος του 2008 και ο Ιανουάριος του 2009, καθώς καταγράφηκε μείωση 10% στις αφίξεις ξένων επισκεπτών στη χώρα, είπε η αντιπρόεδρος της 'Ένωσης Τουριστικών Πρακτόρων της Βουλγαρίας (ΒΑΤΑ), Νέλι Σαλντάνσκα. Σύμφωνα με την ίδια, από σχετικές έρευνες προκύπτει ότι τουλάχιστον το 1/3 των εταιριών σκοπεύει να μειώσει τα έξοδα ταξιδιών, ως μέτρο αντιμετώπιση της διεθνούς οικονομικής κρίσης. Πάντως, η κ. Σαλντάνσκα προέτρεψε τους τουριστικούς παράγοντες να παραμείνουν ψύχραιμοι και να αναζητήσουν τρόπους συνεργασίας για την αντιμετώπιση της οικονομικής δυσπραγίας. Από την πλευρά του, ο ακαδημαϊκός κ. Κέβιν Φιλντ από το πανεπιστήμιο του Γκλόσερστάϊρ (Αγγλία) κάλεσε τους PCO, τους προμηθευτές και όλους τους - εμπλεκόμενους - με τη συνεδριακή βιομηχανία φορείς να εξειδικεύσουν την «ταυτότητα» του προϊόντος που προωθούν, καθώς και να βρουν νέους τρόπους προσέλκυσης της προσοχής των ενδιαφερομένων πελατών. «Κάθε προορισμός πρέπει να κερδίζει άμεσα την προσοχή του πελάτη» επισήμανε και σημείωσε ότι η «χρυσή τομή» ενός συνεδριακού «πακέτου» συνδυάζει, μεταξύ άλλων, μια σειρά «παραμέτρων», όπως την τοποθεσία, τη ψυχαγωγία, τις μεταφορές, τις υποδομές και τη στέγαση. «Δείτε τον προορισμό που προτείνετε με τα μάτια των επισκεπτών» σημείωσε και πρόσθεσε πως για την ανάπτυξη διακρατικών δικτύων συνεργασίας είναι απαραίτητη η εμπιστοσύνη μεταξύ όλων των πλευρών. 15

Αέρας Καταστημάτων Μέχρι το φθινόπωρο του 2008 ήταν αδύνατο για κάποιον που ήθελε να νοικιάσει ένα κατάστημα σε κεντρική περιοχή της Πόλης (Nişantaşı, Etiler, Levent, Bakırköy) και ιδιαίτερα στις οδούς Istiklal (ευρωπαϊκή πλευρά) και Bagdat (ασιατική πλευρά) και στα μεγάλα εμπορικά κέντρα, να το πετύχει χωρίς να καταβάλλει ένα εφάπαξ ποσό, αυτό που ονομάζουμε στην Ελλάδα «αέρα». Η οικονομική κρίση έχει αντιστρέψει την κατάσταση και σε αυτόν τον τομέα. Τα καταβαλλόμενα ποσά είναι πλέον σημαντικά μικρότερα, χωρίς να απουσιάζουν περιπτώσεις όπου δεν καταβάλλεται καθόλου. Στην Κωνσταντινούπολη υπάρχουν 226 εμπορικά κέντρα, τα περισσότερα εκ των οποίων κατασκευάστηκαν πολύ πρόσφατα. Έτσι η οικονομική κρίση σε συνδυασμό με την υπερπροσφορά εμπορικών χώρων έχει αυξήσει σημαντικά τον αριθμό των διαθέσιμων προς ενοικίαση καταστημάτων. Στα πολύ κεντρικά σημεία, απαιτείται καταβολή «αέρα», αν και πλέον τα σχετικά ποσά έχουν μειωθεί ως και 50%. Πριν τη κρίση, τέτοια ποσά έφταναν και μέχρι το $ 1 εκ Kadıköy, Etiler, Beyoğlu, Bakırköy, Nişantaşı, Levent, Beşiktaş και Mecidiyeköy. Στην Istiklal, για το 2008, ξεκινούσαν από 100.000 και έφταναν μέχρι το 1 εκ λίρες, ενώ τώρα κυμαίνονται μεταξύ 40.000 και 500.000 λιρών. Στην οδό Bagdad, έπεσαν από 1,5 εκ λίρες στις 150.000, ενώ στην περιοχή Besiktas από 500.000 στις 100.000. Επίσης, οι τιμές των ενοικίων, καθορίζονται πλέον σε δολάρια ΗΠΑ αντί λιρών, λόγω τόσο της διολίσθησης της λίρας όσο και έντονων διακυμάνσεων της. Τα καταστήματα στα οποία ζητείται ακόμα η καταβολή «αέρα» παραμένουν, σε μεγάλο βαθμό, άδεια, ενώ, σύμφωνα με εκτιμήσεις της TURYAP, της μεγαλύτερης εταιρείας επαγγελματικών μισθώσεων, η κρίση έδωσε την ευκαιρία σε επιχειρηματίες να νοικιάσουν, χωρίς την καταβολή «αέρα» καταστήματα σε προνομιακές περιοχές. Ταπιτοβιομηχανία Η τουρκική εταιρεία χαλιών Royal Hali, η οποία είναι η επίσημος παραγωγός χαλιών για τον οίκο Pierre Cardin, ανακοίνωσε την κατασκευή του πρώτου χαλιού ελεύθερου βακτηρίων. Η εταιρεία ανήκει στον όμιλο Naksan Holding και έχει δυνατότητα παραγωγής 5 εκ τ.μ.. Σύμφωνα με την ανακοίνωση της εταιρείας, το χαλί είναι 99,9% ελεύθερο βακτηρίων και στην παραγωγική διαδικασία χρησιμοποιούνται χημικά από εξειδικευμένη γερμανική χημική βιομηχανία. 16

Κοσμηματοπωλεία Η αγορά κοσμημάτων στην Τουρκία δοκιμάζεται από την κρίση και ο Πρόεδρος του Επιμελητηρίου Κοσμημάτων της Κωνσταντινούπολης κ. Alaattin Kameroglu ζήτησε από την κυβέρνηση την προσωρινή αναστολή καταβολής του φόρου κατανάλωσης στα κοσμήματα που ανέρχεται στο 20%. Σύμφωνα με τον πρόεδρο, περί τα 2.000 καταστήματα του κλάδου έχουν κλείσει τους τελευταίους 6 μήνες συνεπεία της κρίσης. Ο ετήσιος κύκλος εργασιών του κλάδου ανέρχεται στα $ 10 δις και περιλαμβάνει 3000 παραγωγούς, 500 χονδρέμπορους και 25.000 λιανέμπορους. Ενώ το 2007 εξάχθηκε το 50% της εγχώριας παραγωγής, το 2008 το ποσοστό αυτό έπεσε στο 20%. Μέχρι σήμερα έχουν απολυθεί περί τους 3000 εργαζόμενους στον κλάδο, ενώ εφαρμόζεται εκτεταμένα το μέτρο των αναγκαστικών αδειών. Το 2006 η Τουρκία εισήγαγε 196 τόνους χρυσού, 250 το 2007, μόλις 163 το 2008, ενώ τους πρώτους μήνες του 2009 οι εισαγωγές σημείωσαν σημαντική μείωση. Επίσης, η Τουρκία εισήγαγε επίσημα το 2008 διαμάντια συνολικά 107.000 καρατίων αλλά η πραγματική ποσότητα είναι κατά πολύ μεγαλύτερη και πιθανώς να φτάνει ακόμα και το 1 εκ καράτια. Σύμφωνα πάντα με τα στοιχεία της Ένωσης οι εξαγωγές διαμαντιών, σε παγκόσμιο επίπεδο σημείωσαν μείωση της τάξης του 66%, παρά τις εκπτώσεις που γίνονται στην τιμή πώλησης προς τους τελικούς αγοραστές. Οι παραπάνω ανακοινώσεις έγιναν τις παραμονές της 28 ης διεθνούς έκθεσης Jewelry Show 2009, η οποία άνοιξε τις πύλες της στις 18 Μαρτίου, στο Istanbul Expo Center, μέχρι τις 22 Μαρτίου τ.ε.. Συμμετείχαν περί τις 900 επιχειρήσεις και την επισκέφθηκαν περί τα 25.000 άτομα. Η Τουρκία, στον τομέα των κοσμημάτων από χρυσό, είναι η δεύτερη μεγαλύτερη εξαγωγέας και η τρίτη μεγαλύτερη παραγωγός μετά την Ιταλία και την Ινδία. Αυτοκινητοβιομηχανία Το Επιμελητήριο Κωνσταντινούπολης σε συνέντευξη τύπου, μεταξύ άλλων, εκτίμησε ότι το 2009 η παραγωγή του κλάδου της αυτοκινητοβιομηχανίας θα μειωθεί κατά 35% έναντι του 2008. Αναμένεται η μείωση να είναι σημαντικά μεγαλύτερη του 35% το α εξάμηνο του 2009, με την παραγωγή να παρουσιάζει ελαφρά σημάδια ανάκαμψης το β εξάμηνο. Εκτιμά επίσης ότι θα παραχθούν 800.000 οχήματα εκ των οποίων θα εξαχθούν τα 600.000 με συνέπεια την εισροή στη χώρα $ 18 δις.. 17

Κλωστοϋφαντουργία: Περιοχή Προύσας Περισσότερα από τα μισά εργοστάσια παραγωγής συνθετικών ινών στην περιοχή της Προύσας, μια από τις περιοχές που συγκεντρώνουν το μεγαλύτερο μερίδιο της κλωστοϋφαντουργικής βιομηχανίας έχουν κλείσει από την αρχή του έτους. Η Sonmez Filament, Nergis Textile και Polylen εταιρείες με παράδοση στον κλάδο ήταν μερικές από αυτές που διέκοψαν την λειτουργία τους, ενώ άλλες μεγάλες εταιρείες όπως η Korteks, Sifas και Politeks συνεχίζουν αλλά με σαφώς πιο περιορισμένη παραγωγή. Ο Eray Sanver γενικός γραμματέας της Ένωσης Παραγωγών Συνθετικών Ινών δήλωσε ότι αναμένει συρρίκνωση του κλάδου της κλωστοϋφαντουργίας κατά 35-40% λόγω της κρίσης και του ισχυρού ανταγωνισμού από χώρες όπως η Ινδία και η Κίνα. Οι εξαγωγές από την περιοχή της Προύσας ήταν μειωμένες κατά 21% τον Ιανουάριο τ.ε. έναντι του Ιανουαρίου 2008, ενώ για το ίδιο διάστημα οι εξαγωγές έτοιμου ενδύματος μειώθηκαν κατά 32%. Η περιοχή της Προύσας αποτελεί το κέντρο της παραγωγής τόσο στην κλωστοϋφαντουργία όσο και στην αυτοκινητοβιομηχανία και το πλήγμα από την οικονομική κρίση έχει οδηγήσει σε χιλιάδες απολύσεις. 18

Τράπεζες Τον μήνα Ιανουάριο, οι τουρκικές τράπεζες κατέγραψαν καθαρά κέρδη 1,6 δις λιρών, μια αύξηση του 22,8% σε ετήσια βάση, μετά από σημαντικές ζημιές το τελευταίο δίμηνο του 2008. Κυριότερος παράγοντας της παραπάνω εξέλιξης θεωρείται η μείωση κατά, συνολικά, 6,25 % του βασικού επιτοκίου από την Κεντρική Τράπεζα. Το 2008 έκλεισε με μείωση των καθαρών κερδών κατά 8% στις 13,4 δις λίρες. Ο μηνιαίος ρυθμός κερδών το 2006 ήταν 947 εκ, το 2007 1,24 δις και το 2008 1,12 δις λίρες. Τα κέρδη του Ιανουαρίου 2009 συνιστούν αύξηση κατά 52% σε σχέση με τον Ιανουάριο του 2008. Για την περίοδο Νοεμβρίου 2008-6 Μαρτίου 2009, το σύνολο των δανείων μειώθηκε κατά 12,8 δις λίρες στα 262,4 δις, τα καταναλωτικά δάνεια μειώθηκαν κατά 2,7 δις στα 112,6 δις ενώ τα δάνεια σε επιχειρήσεις από τα 40 δις στα 36,9 δις. Επίσης κατά την ίδια περίοδο, τα μη εξυπηρετούμενα καταναλωτικά δάνεια αυξήθηκαν κατά 36% στα 2,33 δις λίρες, ενώ οι υπερήμερες οφειλές σε πιστωτικές κάρτες κατά 30% φτάνοντας στις 2,76 δις. Συνολικά το ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων καταναλωτικών δανείων και πιστωτικών καρτών ανήλθε στο 4,5% του συνόλου από 3,4%. 19

Λευκές Συσκευές Το πρόσφατο πακέτο οικονομικών μέτρων της κυβέρνησης δεν κατάφερε να παράσχει σημαντική βοήθεια στον κλάδο των λευκών οικιακών συσκευών, ο οποίος πλήττεται ιδιαίτερα τόσο σε επίπεδο παραγωγής όσο και κατανάλωσης, με αποτέλεσμα την συρρίκνωσή του κατά 30% από το φθινόπωρο του 2008 που ξεκίνησε η κρίση. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, η εταιρεία Vestel, η μεγαλύτερη εταιρεία παραγωγής τηλεοράσεων στην Τουρκία και άλλων οικιακών συσκευών, η οποία έκλεισε 200 από τα 500 κέντρα τεχνικής εξυπηρέτησης που έχει στη χώρα με αποτέλεσμα να απολυθούν περί τους 600 εργαζομένους. Αντίθετα, οι δύο μεγαλύτεροι ανταγωνιστές της, οι εταιρείες Arcelik, BSH (360 κέντρα) και Indesit (222 κέντρα) δεν σκοπεύουν να κινηθούν στην ίδια κατεύθυνση με αυτή της Vestel. Η βιομηχανία άρχισε να αντιμετωπίζει προβλήματα τους τελευταίους 2 μήνες του 2008, τα οποία κορυφώθηκαν το πρώτο δίμηνο του 2009, με συρρίκνωση της εγχώριας αγοράς κατά 29% και των εξαγωγών κατά 21%. Η πρόσφατη μείωση του φόρου επί των λευκών συσκευών κατά 6,7% δεν φαίνεται να βοήθησε ιδιαίτερα την αγορά. Αναλυτικά, οι μεγαλύτερες εταιρείες του κλάδου παρουσίασαν την παρακάτω εικόνα κατά το 2008: 1. Vestel: μείωση κερδών 58% έναντι του 2007, εξάχθηκε το 66% της παραγωγής. 2. BSH: διατήρησε το 25% της εγχώριας αγοράς, κύρια προϊόντα της είναι Bosch Gaggenau, Siemens και η εγχώρια μάρκα Profilo, μείωση κερδών 22%, ενώ το δ τρίμηνο κατέγραψε μείωση κερδών κατά 83% έναντι του γ τριμήνου. 3. Arcelik: μείωση κερδών 95% έναντι του 2007 (6,5 εκ έναντι 137 εκ λιρών), με το δ τρίμηνο να κλείνει με ζημία ύψους 106 εκ λιρών. 20

ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΑ ΝΕΑ Τηλεπικοινωνίες Cosmofon, Turk Telekom, Turkcell Με επιτυχία ολοκληρώθηκε η διαδικασία κατάθεσης δεσμευτικών προσφορών για την πώληση της θυγατρικής της στην ΠΓΔΜ, Cosmofon Mobile Telecommunications ad Skopje, καθώς και της Germanos Telecom ad Skopje. Κατάθεση προσφορών ανακοίνωσαν οι τουρκικές Turk Telekom και Turkcell. Η σλοβενική εταιρεία τηλεπικοινωνιών Telekom Slovenia και η αυστριακή Telecom Austria ανακοίνωσαν ότι κατέθεσαν και αυτές προσφορά για την Cosmofon. Ο ΟΤΕ αναγκάστηκε να πουλήσει το 100% της εταιρείας στην ΠΓΔΜ, προκειμένου να μην κατέχει το μονοπώλιο στη χώρα, μετά την εξαγορά του 25% του ελληνικού οργανισμού από την Deutsche Telekom. Η Cosmofon κατέχει μερίδιο 30% στην αγορά κινητής τηλεφωνίας της ΠΓΔΜ και 650.000 πελάτες. Τελικά στις 30 Μαρτίου τ.ε., ο ΟΤΕ ανακοίνωσε την πώληση της Cosmofon στην σλοβενική εταιρεία έναντι του ποσού των 190 εκ ευρώ. Δομικά Υλικά Η ραγδαία μείωση στις τιμές μετάλλων και ορυκτών όπως και δομικών προϊόντων σε διεθνές επίπεδο, όπως και η περιορισμένη ζήτηση έχει επιφέρει σημαντικό πλήγμα στην τουρκική βιομηχανία. Η μεγαλύτερη εταιρεία ατσαλιού στην Τουρκία και όγδοη στην Ευρώπη, η Erdemir, αναμένεται εντός των ημερών να ανακοινώσει αναστολή της παραγωγής μέχρι την εξασφάλιση νέων παραγγελιών. Η εταιρεία σημείωσε καθαρά κέρδη ύψους 680 εκ λιρών το 2007, ενώ μόλις 211 εκ το 2008. Παράλληλα ανακοίνωσε και πάγωμα των επενδύσεων $ 1,7 δις που επρόκειτο να υλοποιηθούν την επόμενη τριετία. Εκτός του σιδήρου και του ατσαλιού και άλλα προϊόντα, όπως το αλουμίνιο και το τσιμέντο, υφίστανται τις συνέπειες της κρίσης. Τα παραπάνω προϊόντα σημείωσαν τιμές ρεκόρ στα διεθνή χρηματιστήρια το καλοκαίρι του 2008 αλλά εν συνεχεία κατέγραψαν ραγδαία μείωση της τιμής τους, ορισμένα εξ αυτών μέχρι και κατά 70%. Η βιομηχανία αλουμινίου κατέγραψε αύξηση της ζήτησης στην εγχώρια αγορά κατά 10%, αλλά η σημαντική πτώση της ζήτησης από το εξωτερικό οδήγησε σε μείωση των πωλήσεων συνολικά κατά 7%. 21

Συνάντηση Τούρκων Επιχειρηματιών Περίπου 2.000 τούρκοι επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται στο εξωτερικό θα συναντηθούν στην Κωνσταντινούπολη στις 10 11 Απριλίου 2009 προκειμένου να συζητήσουν τρόπους βελτίωσης των τουρκικών εξαγωγών. Στη συνάντηση, η οποία διοργανώνεται από το Συμβούλιο Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων (DEIK) θα παρευρεθούν και αντιπρόσωποι μεγάλων τουρκικών εταιρειών. H μεγάλη πλειοψηφία των τούρκων επιχειρηματιών που δραστηριοποιούνται στο εξωτερικό προέρχονται από χώρες της ΕΕ και αντικείμενό τους είναι η προώθηση τουρκικών προϊόντων. Βιομηχανική Χωροταξία Κωνσταντινούπολης Μεγάλες βιομηχανίες στην περιοχή της Κωνσταντινούπολης όπως η Henkel, Procter&Gamble και η Colgate Palmolive σχεδιάζουν την μετακίνησή τους στην ασιατική πλευρά της Κωνσταντινούπολης λόγω χαμηλότερου κόστους και καλύτερων υποδομών. Η αύξηση της ζήτησης έχει οδηγήσει σε αύξηση κατά 6% του κόστους ενοικίασης στην περιοχή. Υδροηλεκτρικά Έργα Air Berlin Η κρατική εταιρεία ηλεκτρισμού Statkraft της Νορβηγίας υπέγραψε συμφωνία με τον τουρκικό όμιλο Global Yatırım Holding με την οποία εξαγοράζει τα υδροηλεκτρικά έργα του ομίλου που αποτελούν μέρος της εταιρείας Yesil Energy, μέλος του ομίλου. Η νορβηγική εταιρεία είναι η τρίτη μεγαλύτερη παραγωγός ενέργειας στην Σκανδιναβία και θα εξαγοράσει το 95% της Yesil Energi της οποίας το σύνολο των υδροηλεκτρικών έργων έχει δυνατότητα παραγωγής 633 μεγαβάτ. Ο εκπρόσωπος της νορβηγικής εταιρείας δήλωσε ότι η τουρκική αγορά ενέργειας προσφέρει δυνατότητες επενδύσεων, ιδίως με την προοπτική εισόδου της χώρας στην ενοποιημένη ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας. Η Yesil Energy κατασκευάζει ένα ακόμη έργο ισχύος 20 μεγαβάτ το οποίο θα είναι έτοιμο στο τέλος του έτους, ενώ η έναρξη κατασκευής των υπολοίπων επτά σταθμών, η οποία θα απαιτήσει περί τα 700 εκ ευρώ, δεν αναμένεται να ξεκινήσει πριν το 2010. Για τα 4 από τα παραπάνω εργοστάσια έχουν αποκτηθεί σχετικές άδειες κατασκευής από την Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΕPDK), ενώ για τα υπόλοιπα αναμένεται να αποκτηθούν εντός του καλοκαιριού. Η εταιρεία συμμετοχών ESAS Holding, που μεταξύ των άλλων είναι ιδιοκτήτρια της τουρκικής αεροπορικής εταιρείας PEGASUS, ανακοίνωσε την εξαγορά μεριδίου 15,3% στην γερμανική αεροπορική εταιρεία AIR BERLIN. Το παραπάνω ποσοστό μετοχών ανήκε στην ελβετική τράπεζα UBS. 22

Κατασκευαστικός Κλάδος Συνεργασία με Κατάρ Ο Σύνδεσμος Τουρκικών Επιχειρήσεων στο Κατάρ ανακοίνωσε ότι μέχρι σήμερα οι τουρκικές κατασκευαστικές εταιρείες έχουν αναλάβει έργα $ 4 δις στο Κατάρ, με την προοπτική άλλων έργων ύψους $ 6 δις στα επόμενα 4 χρόνια. Λόγω των μεγάλων αποθεμάτων σε φυσικό αέριο, το Κατάρ, διέρχεται αλώβητο την οικονομική κρίση. Ο Σύνδεσμος έχει 28 μέλη (22 εταιρείες και 6 ιδιώτες), ιδρύθηκε το 2008 στην προσπάθεια των τούρκων επιχειρηματιών να ανακαλύψουν νέες αγορές, πιεζόμενοι από την παγκόσμια κρίση και επίσης από την σημαντική μείωση της κατασκευαστικής δραστηριότητας στο γειτονικό Ντουμπάϊ. Πιο συγκεκριμένα, η εταιρεία Nurol Steel, ανέλαβε την κατασκευή μέρους του πανεπιστημίου Al Shaqab στη Ντόχα το οποίο θα στεγάσει 6 αμερικανικά πανεπιστήμια, η TAV Havalimani Holding έχει αναλάβει, σε συνεργασία με την ιαπωνική Taisei Corporation's Sky Oryx JV την κατασκευή του καινούργιου κτιρίου του αεροδρομίου της Ντόχα, με δυνατότητα εξυπηρέτησης 50 εκ επιβατών το χρόνο, η Tekfen ασχολείται με την κατασκευή δύο αγωγών και ενός αυτοκινητοδρόμου, ενώ η Yuksel με την κατασκευή έργων οδοποιίας και γεφυρών κόστους $ 30εκ. Τουρκικές Αερογραμμές (ΤΗΥ) Οι ΤΗΥ ανακοίνωσαν την αγορά πέντε νέων αεροσκαφών τύπου Boeing 777-300, με ρυθμούς παράδοσης ένα το μήνα, ξεκινώντας από τον Οκτώβριο του 2010. Επίσης ανακοίνωσαν την αύξηση των καλοκαιρινών τους δρομολογίων κατά 12% με στόχο κυρίως την Νέα Υόρκη, Σιγκαπούρη, Σεούλ και Γιοχάνεσμπούργκ, με το σύνολο των προορισμών να ανέρχεται, για το καλοκαίρι, στους 152, εκ των οποίων 116 στο εξωτερικό Αυτοκινητοβιομηχανία : FORD Η εταιρεία Ford Otosan, θυγατρική της αμερικανικής εταιρείας αυτοκινήτων FORD, ανέστειλε την παραγωγή της στο εργοστάσιό της στο Kocaeli μέχρι την 1 η Απριλίου τ.ε., λόγω της περιορισμένης ζήτησης. Η εταιρεία αποφάσισε να θέσει 5200 εργάτες και υπαλλήλους της σε αναγκαστική άδεια με καταβολή του 65% των μισθών τους. Το τελευταίο τρίμηνο του έτους κατέγραψε μείωση της παραγωγής κατά 50%, ανέστειλε επανειλημμένα την παραγωγή της για μικρά χρονικά διαστήματα, εντός του προηγούμενου έτους, ενώ μέχρι στιγμής έχει απολύσει 300 εργαζομένους της. 23

ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΑΠΡΙΛΙΟΥ MΑΪΟΥ ΙΟΥΝΙΟΥ 2009 ΣΤΗΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ NAME of the FAIR START DATE END DATE SUBJECT ORGANIZER PLACE UNICERA 21ST INTERNATIONAL CERAMIC AND BATHROOM FAIR 01.04.09 05.04.09 CERAMIC AND BATHROOM Tüyap Tüm Fuarcılık Yapım A.Ş. Tüyap Fuar ve Kongre KITCHEN 2009 8TH INTERNATIONAL WOODEN KITCHEN, BATHROOM, AND BUILT-IN APPLIANCES FAIR 01.04.09 05.04.09 WOODEN KITCHEN, BATHROOM, AND BUILT-IN APPLIANCES FAIR Tüyap Tüm Fuarcılık Yapım A.Ş. Tüyap Fuar ve Kongre EURASIA FLOOR - 9th FLOOR COVERING MATERIALS SECTOR FAIR 02.04.09 05.04.09 CARPET, PARQUET, CERAMIC, PVC, MAINTENANCE PRODUCTS, ACCESSORIES Marka Fuarcılık Ltd.Şti. EURASIA PROJECT - PROJECT, ARCHITECTURE, DECORATION&CONSTRUCTION TRADE SHOW 02.04.09 05.04.09 DECORATION AND CONSTRUCTION MATERIALS Marka Fuarcılık Ltd.Şti. Pro-Show 2009 02.04.09 05.04.09 PROFESSIONAL SHOW TECHNOLOGIES, PRO-SOUND, PRO-LIGHT, PRO-IMAGE SYSTEMS, SPECIAL EFFECTS FOR THE ENTERTAINMENT INDUSTRY İnterteks Uluslararası Fuarcılık A.Ş. Lütfi Kırdar Uluslararası Kongre ve Sergi Sarayı 2. EURASIA TIRE AND WHEEL SHOW 09.04.09 12.04.09 TIRES, WHEELS, BATTERIES, SERVICE EQUİPMENT AND CARE PRODUCTS CNR Ekspo Fuarcılık A.Ş. HASTANE09 - SPA09 HEALTH SERVICES PLATFORM EXHIBITION 09.04.09 12.04.09 HOSPITAL, MEDİCAL AND HEALTH CARE SERVICES, SPA SERVICES AND SUPPLIES Expotim Uluslararası Fuar Org. A.Ş. 11.INTERNATIONAL LIFT EXHIBITION 09.04.09 12.04.09 LIFT COMPONENT MANUFACTURERS, LIFT COMPONENT SUPPLIERS, LIFT INSTALLERS İFO Hizmetleri A.Ş. Tüyap Fuar ve Kongre GARDEN 2009 09.04.09 12.04.09 GARDEN FURNITURE, SHADING MATERIALS SUCH AS UMBRELLAS, TENTS, PERGOLAS, HAMMOCKS, SWINGS, CHAISE-LONGUES, ARTIFICIAL LAKES, WATERFALLS, PONDS, FOUNTAINS, CASCADES, SWIMMING POOLS, SYSTEMS İnterteks Uluslararası Fuarcılık A.Ş. Lütfi Kırdar Uluslararası Kongre ve Sergi Sarayı 0

NAME of the FAIR 41. INTERNATIONAL FOOTWEAR INDUSTRY SUPPLIERS FAIR PHARMACEUTICALS 2009 3. PHARMACEUTICALS EXHIBITION Art Bosphorus-CONTEMPORARY ART FAIR 15. INTERNATIONAL ISTANBUL STATIONERY, PAPER, SCHOOL and OFFICE PRODUCTS EXHIBITION ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΑΠΡΙΛΙΟΥ MΑΪΟΥ ΙΟΥΝΙΟΥ 2009 ΣΤΗΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ START DATE END DATE 09.04.09 12.04.09 10.04.09 12.04.09 SUBJECT ORGANIZER PLACE Shoe Components, Soles, Leather, Artificial Leather Shoe Machines, Accessories Chemicals, Assciations, Agencies, Magazines MANUFACTURERS AND IMPORTERS OF PHARMACEUTICAL AND HEALTH CARE PRODUCTS, SKIN CARE, COSMETICS, OTROPEDIC PRODUCTS, OPTICAL PRODUCTS, BABY GOODS 15.04.09 19.04.09 PAINTING, SCULPTURE AND CERAMIC ARTS 15.04.09 19.04.09 Writing Tools And Accessories, Paper Products, Filing Products, Mailing Products, Drawing and Sketching Products, School Materials, Briefcases and Suitcases, Greeting Cards Photo Digital 2009 16.04.09 19.04.09 PHOTOGRAPH AND DIGITAL TECHNOLOGIES AUTOMECHANIKA İSTANBUL 16.04.09 19.04.09 Petroleum İstanbul 16.04.09 19.04.09 Domotechnica İstanbul- İstanbul HOUSEHOLD APPLIANCES FAIR 13. GOLD ANTALYA 2009 16.04.09 19.04.09 2.TECNİCAL HARDWARE, FASTENER EQUIPMENT AND TECHNOLOGIES FAIR PART AND SYSTEM EQUIPMENTS, REPAIR AND MAINTENANCE, ACCESSORIES AND TUNING, SERVICE STATION AND CAR WASH, IT AND MANAGEMENT Downstream: Refineries, OIL, LPG, LUBRICANTS, LNG, CNG COMPANIES, STATION EQUIPMENTS UPSTREAM: HYDROCARBON EXPLORATION, PRODUCTION, DISTRIBUTION 16.04.09 19.04.09 HOUSEHOLD APPLIANCES 16.04.09 19.04.09 GOLD, SILVER, JEWELLERY, WATCH, SEMI PRECIOUS STONE, EQUIPMENT, JEWELLERY SECTOR COMPUTER PROGRAMS ELECTRİCAL HAND TOOLS, ABRASIVES, DRİLL, PNEUMATIC HAND TOOLS, NAİL, WİRE, NUT, FASTENER EQUIPMENTS 1.Pozitif Fuarcılık A.Ş. 2.RDF Fuarcılık Ltd. Şti. CNR Ekspo Fuarcılık A.Ş. Ariyel Fuarcılık Ltd.Şti E Uluslararası Fuar ve Tanıtım Hizmetleri A.Ş. Ares Fuarcılık Ltd.Şti 1.Hannover Messe Int. İst. Uluslararası Fuarcılık Ltd. Şti. 2.Messe Frankfurt İstanbul Uluslararası Fuarcılık Ltd. Şti. Enerji Fuarcılık Org.ve San.Tic. Ltd. Şti. Forum Fuarcılık ve Geliştirme A.Ş. Sereks Fuarcılık Tanıtım ve Org. Hizmet. Ltd.Şti. Medya Fors Fuarcılık Ltd.Şti Askeri Müze Kültür Sitesi Tüyap Fuar ve Kongre Tüyap Fuar ve Kongre Cam Piramit Sabancı Kongre ve Fuar 1

NAME of the FAIR 3. A PLUS REAL ESTATE AND FİNANCE FAİR S&S OCCUPATIONAL HEALTH AND SAFETY AND INDUSTRIAL APPARELS EXHIBITION/CONFERENCE Franchise TURKEY'09 FRANCHISING INVESTMENT TRADE SHOW TUNING 2009 5. AUTO MODIFICATION, HI-FI SYSTEMS AND ACCESSORIES EXHIBITION ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΑΠΡΙΛΙΟΥ MΑΪΟΥ ΙΟΥΝΙΟΥ 2009 ΣΤΗΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ START DATE END DATE 18.04.09 19.04.09 22.04.09 25.04.09 23.04.09 26.04.09 23.04.09 26.04.09 AKARE STUDY ABROAD FAIRS 25.04.09 26.04.09 IDEF 2009 9th INTERNATIONAL DEFENCE INDUSTRY FAIR 27.04.09 30.04.09 LPG & CNG 2009 30.04.09 03.05.09 EDUCATION AND EDUCATION TECHNOLOGIES EXHIBITION KITCHEN, BATH FURNITURES AND BUILT-IN APPLIANCES FAIR 32.INTERNATIONAL TURKEY BUILD 2009 ISTANBUL FAIR 30.04.09 03.05.09 06.05.09 10.05.09 06.05.09 10.05.09 SUBJECT ORGANIZER PLACE LUXURY REAL ESTATE HOUSE,OFFİCE AND FİNANCE FİRMS AND BANKS OCCUPATIONAL HEALTH AND SAFETY AND INDUSTRIAL APPARELS, RESCUE EQUIPMENTS, CONSULTING FIRMS, SAFETY SYSTEMS, EARLY WARNING SYSTEMS ALL KIND OF MANUFACTURER AND MARKETING COMPANIES WICH GIVE Franchise SYSTEM AUTO TUNNING, TYRES, RIMS, AUTO HI-FI AND VIDEO SYSTEMS, AUTO ACCESSORIES Undergraduate Education, Graduate Education, Masters Degrees, Certificate Programmes, Language Studies, Summer School, High School Abroad Land, naval and air defence vehicles, Security systems, Transportation vehicles, Military equipment AUTOMOTIVE LPG,LNG AND CNG SYSTEMS, DEVICES & EQUIPMENT FOR THE LPG,LNG AND CNG SECTOR, GAS FITTINGS, TANK AND CYLINDER SYSTEMS, HEATING DEVICES AND OTHER GAS RECEIVERS, AUTOGAS, DISPENSERS STATIONS, AND THEIR EQUIPMENT, PUMPS &METERS, GAS IMPORT AND DELI EDUCATION INSTITUTES, EDUCATIONAL EQUIPMENT, LANGUAGE SCHOOLS KITCHEN, BATH FURNITURES AND BUILT-IN APPLIANCES, SOFTWARE SERVICES, INFRASTRUCTURE, STRUCTURAL SYSTEM, COMPLETION OF STRUCTURE, FINISHING WORKS, INSTALLATIONS, ELECTRIC, ELECTRONIC, BUILDING EQUIPMENT, KITCHEN, BATHROOM, LANDSCAPING JNR Fuarcılık Ltd. Şti Pakt Messe İstanbul Uluslararası Fuarcılık Ltd.Şti. Sentez Uluslararası Fuar Org. A.Ş. CNR Ekspo Fuarcılık A.Ş. Akare Fuarcılık Ltd.Şti Tüyap Tüm Fuarcılık Yapım A.Ş. Senexpo Uluslararası Fuarcılık A.Ş. Orion Fuarcılık ve Tanıtım Hizmetleri Ltd. Şti. Survey Fuarcılık Danışmanlık Ltd.Şti. Yapı Endüstri A.Ş. Hilton Kongre ve Sergi Hilton Kongre ve Sergi Tüyap Fuar ve Kongre EGS Fuar ve Kongre Tüyap Fuar ve Kongre 2

NAME of the FAIR 41. INTERNATIONAL FOOTWEAR FASHION FAIR ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΑΠΡΙΛΙΟΥ MΑΪΟΥ ΙΟΥΝΙΟΥ 2009 ΣΤΗΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ START DATE END DATE 07.05.09 10.05.09 BEXPO 07.05.09 10.05.09 SUBCONIST 2009 8. INTERNATIONAL SUBCONTRACTING EXHIBITION CARE & CURE MEDİCAL AESTHETICS, FACIAL AND FRANCHISING FAIR ICCI-15. INTERNATIONAL ENERGY AND ENVIRONMENT FAIR AND CONFERENCE 07.05.09 10.05.09 10.05.09 12.05.09 13.05.09 15.05.09 SUBJECT ORGANIZER PLACE Shoes, Bags, Belts, Wallets, Associations, Agencies, Magazines PASTRY PRODUCTS AND TECHNOLOGIES, FOOD, BAKERY, ADDITIVES, CAFETERIA EQUIPMENTS AND PRODUCTS, OVENS MIXERS, RAW MATERIAL AUTOMOTIVE, WHITE GOODS, AGRICULTURAL MACH. - CONSTRUCTION MACH. COMMERCIAL VEHICLE SUBCONSTRUCTION PRODUCERS AND IMPORTERS OF AESTHETICS MACHINES COLOR COSMETICS PERSONAL CARE PRODUCTS PERFUMES CUNICS WAX Energy Generation AND Environmental Technologies (FOSSIL FUEL SYSTEMS, RENEWABLE ENERGY SYSTEMS, ENVIRONMENT AND RECYCLING SYSTEMS) ISTANBUL 3. LEATHER FASHION FAIR 15.05.09 17.05.09 LEATHER WEAR AND LEATHER PRODUCTS EVTEKS 2009 15. ISTANBUL HOMETEXTILES EXHIBITION CLOTHING MACHINES 2009 22ND INTERNATIONAL CLOTHING MACHINERY, EMBROIDERY MACHINERY, CLOTHING SIDE INDUSTRY.AND ACCESSORIES FAIR İntertraffic İstanbul 5.INTERNATIONAL TRADE FAIR FOR INFRASTRUCTURE, TRAFFIC MANAGEMENT SAFETY AND PARKING Aquaworld WATER TECHNOLOGIES TRADE EXHIBITON 20.05.09 24.05.09 21.05.09 24.05.09 27.05.09 29.05.09 27.05.09 29.05.09 1.Video GAMES EXPO 29.05.09 30.05.09 TULLES, CURTAINS, UPHOLSTERY, TOWELS, CARPETS, KITCHEN TEXTILES, WALL COVERINGS, BED AND BATH TEXTILES, DECORATIVE FABRICS CLOTHING MACHINERY, EMBROIDERY MACHINERY, CLOTHING SIDE INDUSTRY.AND ACCESSORIES TRAFFIC MANAGEMENT, SIGNALING, ROAD INFRASTRUCTURE, SAFETY AND PARKING, PARK SYSTEMS, MASS TRANSPORTATION, SMART TRANSPORTATION SYSTEMS WATER TREATMENT, TRANSPORT AND STORAGE-PROCESS CONTROL AND PROCESS AUTOMATION GAME DEVELOPERS,GAME PUBLISHERS,GAME MARKETERS,PC COMPANIES,HARDWARE, ACCESSORIES,GSM MOBILE,İNTERNET GAME. 1.Pozitif Fuarcılık A.Ş. 2.RDF Fuarcılık Dünya Fuar Yapım Ltd. Şti. SİNE Fuarcılık A.Ş. SİNE Fuarcılık A.Ş. Sektörel Fuarcılık Ltd.Şti. Tüyap Tüm Fuarcılık Yapım A.Ş. İstanbul Fuarcılık A.Ş. Tüyap Tüm Fuarcılık Yapım A.Ş. NTSR Fuar ve Gösteri Hizmetleri Ltd. Şti NTSR Fuar ve Gösteri Hizmetleri Ltd. Şti İMİ Fuarcılık Hizmetleri Ltd.Şti. WOW Kongre İDTM Tüyap Fuar ve Kongre Tüyap Fuar ve Kongre Lütfi Kırdar Uluslararası Kongre ve Sergi Sarayı 3

NAME of the FAIR ISTANBUL RESTATE, EMEA FOCUSED REAL ESTATE & INVESTMENT FAIR WITH GYODER TURKISH REAL ESTATE SUMMIT Logitrans Logicity İntermodal TRANSPORT, CITY LOGISTICS, COMMERCIAL VEHICLES AND BODY WORK EQUIPMENT FAIR ITM 2009 26TH İstanbul INTERNATIONAL TEXTILE MACHINERY FAIR BEAUTY EURASIA THE 5.INTERNATIONAL EXHIBITION FOR BEAUTY & COSMETICS PRODUCTS SWEET EURASIA THE 2. EXHIBITION FOR SWEETS, CHOCOLATES, BISCUITS, CONFECTIONARY ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΑΠΡΙΛΙΟΥ MΑΪΟΥ ΙΟΥΝΙΟΥ 2009 ΣΤΗΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ START DATE END DATE 03.06.09 04.06.09 04.06.09 07.06.09 SUBJECT ORGANIZER PLACE REITs, FINANCING, INVESTORS, BUILDING MANAGEMENT, ARCHITECS & PLANNING OFFICES CONSULTANTS TRUCKS, TRAILERS, VANS AND EQUIPMENT, SPARE PARTS, SERVICE EQUIPMENT, TRANPORTATION, LOGISTICS, SUPLY CHAIN MANAGEMENT, LOADING 06.06.09 10.06.09 TEXTILE MACHINERY AND ACCESSORIES 18.06.09 20.06.09 18.06.09 20.06.09 REW İstanbul 2009 (5.) 18.06.09 21.06.09 IPT İSTANBUL 2009 3.PAPER- CARTOON-CORRUGATED PRODUCTIONAND PROCESSING MACHINERY, PAPER BASED PACKAGING TECHNOLOGIES FAIR AND CONGRESSES 20.06.09 25.06.09 Animalia İstanbul 2009 25.06.09 27.06.09 BEAUTY,COSMETICS, PERFUMERY, BEAUTY and HAIR SALONS, PACKAGING, RAW MATERIALS, WELLNESS &SPA, NATURAL PRODUCTS SWEETS, BISCUITS, SUGAR CONFECTIONARY, SNACK ITEMS, COCAO, CHOCOLATES PRODUCTS, CHOCOLATES, ICE CREAM, RAW MATERIALS SOLID WASTE, WATER AND WASTE WATER, SLUDGES, WASTE GAS, ENERGY, GENERAL EQUIPMENT, URBAN ENVIROMENTAL CLEANING VEHICLES AND EQUIPMENT, MEASUREMENT AND CONTROL TECHNOLOGIES PAPER- CARTOON-CORRUGATED PRODUCTIONAND PROCESSING MACHINERY, PAPER BASED PACKAGING TECHNOLOGIES Equipment manufacturers and distributors for animal breeding, producers and distributors, budding and biological product producer and distributors, feed supplements importers Organizasyon A.Ş. Eko Fuarcılık Tic. Ltd. Şti. 1.Tüyap Tüm Fuarcılık Yapım A.Ş. ve 2.Teknik Fuarcılık ve Yayıncılık Rekl. Dan. Ltd. Şti İpekyolu Uluslararası Fuarcılık Ltd. Şti. İpekyolu Uluslararası Fuarcılık Ltd. Şti. İFO İstanbul Fuar Hizmetleri A.Ş. Tüyap Tüm Fuarcılık Yapım A.Ş. HKF Fuarcılık A.Ş. Lütfi Kırdar Uluslararası Kongre ve Sergi Sarayı Fomula 1 / İstanbul Park Tüyap Fuar ve Kongre Tüyap Fuar ve Kongre Tüyap Fuar ve Kongre Tüyap Fuar ve Kongre Tüyap Fuar ve Kongre 4

ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΑΠΡΙΛΙΟΥ MΑΪΟΥ ΙΟΥΝΙΟΥ 2009 ΣΤΗΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ NAME of the FAIR START DATE END DATE VIV TURKEY 2009 25.06.09 27.06.09 TURKISH DENTAL ASSOCIATION Expodental 2009 IDEX'09 25.06.09 27.06.09 SUBJECT ORGANIZER PLACE Industrial feed processing equipment,supplies,raw materials,feed ingredients, meat processing,packaging,handling refrigeration,egg processing ORAL HEALTH, DENTAL PRODUCTS, LAB MATERIALS, EQUIPMENTS, CONSUMABLES, PUBLICATIONS, OFFICE SOFTWARE, INSURANCE SYSTEMS HKF Fuarcılık A.Ş. Türk Diş Hekimleri Birliği Fuar ve Organizasyon Ltd. Şti. Lütfi Kırdar Uluslararası Kongre ve Sergi Sarayı 5

ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΠΟΔΕΚΤΩΝ Σ.Ε.Β. Σ.Β.Β.Ε. Σ.Ε.Β.Ε. Κ.Ε.Ε. Ε.Β.Ε.Α. Ε.Β.Ε.Θ. Ε.Β.Ε.Π. Π.Σ.Ε. ΕΚΕΤΑ ΕΚΑΓΕΜ ΕΛ.Κ.Ε. E.O.E.E. ΤτΕ HELEXPO ΟΛΘ ΕΛΛΗΝΟΤΟΥΡΚΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΝΟΑΒΕ HATTA ENΩΣΗ ΞΕΝΟΔΟΧΩΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΩΝ ΚΕΡΑΜΟΠΟΙΙΑΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΘΑΛΑΣΣΟΚΑΛΙΕΡΓΗΤΩΝ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΘΕΣΣΑΛΙΚΩΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΩΝ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΠΛΕΚΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΕΤΟΙΜΟΥ ΕΝΔΥΜΑΤΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΩΝ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ KETA KΡΗΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΓΟΥΝΑΣ ΠΕΔΜΕΔΕ ΔΕΘ ΣΕΒΙΤΕΛ KETA KEMAK ΤΕ.Ε. ΠΕΜΕΤΕ ΚΑΠΕ ΠAΣΕΓΕΣ ΣΑΤΕ Ε.Ε.Τ ΣEΓΜ