Αξιολόγηση, αναθεώρηση και ειδίκευση Περιφερειακού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας

Αξιολόγηση, αναθεώρηση και ειδίκευση Περιφερειακού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας Η εκπόνηση της Μελέτης Αξιολόγησης του Περιφερειακού Πλαισίου (ΠΠΧΣΑΑ) Στερεάς Ελλάδας δημιουργεί τον προβληματισμό που χρειάζεται στα ζητήματα σύγκρουσης που ανακύπτουν με τον υπερκείμενο σχεδιασμό (Γενικό Πλαίσιο και, σημειακά, με τα Ειδικά), εντούτοις δεν προβάλλει τις ανισορροπίες που προέκυψαν στην Περιφέρεια. Παρουσιάζουμε καταρχήν κάποιες επισημάνσεις: 1) Η δημιουργία των νέων Καλλικρατικών Δήμων δεν προωθεί αρκετά τις ενότητες συνεργασίας πόλης-υπαίθρου του θεσμοθετημένου ΠΠΧΣΑΑ και δεν διευκολύνει τα δίκτυα πόλεων, μέσω των οποίων το ΠΠΧΣΑΑ επιδιώκει την ενδυνάμωση του προφίλ της αστικοποίησης της Περιφέρειας. Tο μεγαλύτερο τμήμα της Λειτουργικής Αστικής Περιοχής της Λαμίας απέκτησε διοικητική έκφραση. Οι στρατηγικοί στόχοι του ΠΠΧΣΑΑ ενισχύουν την περιφερειακή αυτονομία και ταυτότητα. Η κατάργηση των νομαρχιών ως διοικήσεων και η μετατροπή τους σε Περιφερειακές Ενότητες διευκολύνει τη διακυβέρνηση του ενδοπεριφερειακού χώρου σε ολοκληρωμένες «χωρο-πολιτικές» ενότητες, ωστόσο αποδυνάμωσε τις παλαιές πρωτεύουσες των ΠΕ, προς όφελος του κέντρου της περιφέρειας.to ΠΠΧΣΑΑ οφείλει να προτείνει για αυτές μέτρα, για ενίσχυση της ανάπτυξης και της απασχόλησης. 2) Οι τρέχουσες συνθήκες οικονομικής κρίσης δημιουργούν προϋποθέσεις αλλαγής αναπτυξιακού προτύπου παραγωγής. Οι προοπτικές του πρωτογενούς τομέα είναι θετικές στην παρούσα φάση, λόγω της σταδιακής ανόδου του στον εθνικό προγραμματισμό, με αποτέλεσμα μετακινήσεις ανθρώπινου δυναμικού και επενδύσεων προς τη γεωργική παραγωγή, κάνοντας ακόμα πιο επιτακτική την ανάγκη αναθεώρησης του ΠΠΧΣΑΑ. 3) Υπάρχουν δυνατότητες αύξησης της απασχόλησης στον τριτογενή τομέα σε κλάδους, όπως ο επιλεκτικός τουρισμός (ιατρικός, ιαματικός, πολιτιστικός, χιονοδρομικός, ορειβατικός, φυσιολατρικός) και σε ευγενείς υπηρεσίες (καινοτομία λόγω των μεγάλων βιομηχανικών συγκροτημάτων και της ενέργειας ιδίως ΑΠΕ, βιομηχανικό design, περιβαλλοντική και οικολογική διαχείριση, εμπορευματοποίηση αγροτικών προϊόντων κλπ.). 4) Η ολοκλήρωση του Διευρωπαϊκής και Διαπεριφερειακής σημασίας πλέγματος δικτύων και του κόμβου συνδυασμένων μεταφορών στη Λαμία είναι ζωτικής σημασίας κατά την τρέχουσα και επόμενη προγραμματική περίοδο 2014-2020, με ένταξη των σημαντικών λιμένων της Περιφέρειας στο σύστημα Οδικών και αναβαθμισμένων Σιδηροδρομικών δικτύων της. 5) Η μη δρομολόγηση των προτεινόμενων οργανωμένων υποδοχέων καθώς και των λοιπών ζωνών του Ν.2742/99 δημιουργεί δυσμενείς συνθήκες για το μέλλον, σχετικά με την άσκηση πολιτικής γης και τον έλεγχο των χρήσεων γης στον αγροτικό χώρο της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας. ΠΑΡΑΛΛΗΛΑ ΣΗΜΕΡΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΥΜΕ: Τον έντονο «δυϊσμό» που παρατηρείται στην Περιφέρεια. Αναλυτικότερα, η Περιφέρεια διακρίνεται σε τρείς ξεχωριστές λειτουργικές υποπεριφέρειες: 1ον), Ευρυτανία-Βορειοδυτική Φθιώτιδα (Λαμία-Δομοκός - Στυλίδα-Άγιος Κωνσταντίνος), 2ον) Βοιωτία, Φωκίδα και Λοκρίδα και 3ον ) Εύβοια. Η πρώτη επηρεάζεται ιδιαίτερα από τη Θεσσαλία, οι δύο τελευταίες αποτελούν το δεύτερο πόλο που έχει άμεση σχέση με την Αθήνα, ενώ η Εύβοια πρέπει να θεωρηθεί μια ιδιαίτερη περίπτωση, δεδομένου ότι το Βόρειο και Νότιο τμήμα της στερείται προσβασιμότητας στον αναπτυξιακό άξονα S, που συμπίπτει σε μεγαλύτερο μέρος με τον ΠΑΘΕ. Κρίνεται σκόπιμο να εξεταστεί η κατεύθυνση προς την ενίσχυση τριών περιφερειακών υποπεριοχών: Φθιώτιδα Ευρυτανία (Λαμία), Βοιωτία Φωκίδα Λοκρίδα (Λιβαδειά), Εύβοια (Χαλκίδα). ΤΕΕ Τμήμα Ανατολικής Στερεάς Σελίδα 1

Χαμηλό βαθμό αξιοποίησης των αναπτυξιακών δυνατοτήτων που προέκυψαν από την ίδρυση και λειτουργία του Πανεπιστημίου Στερεάς Ελλάδας. Με βάση το Σχέδιο Αθηνά που πάει για ψήφιση, καταργείται εντελώς το Πανεπιστήμιο Στερεάς Ελλάδας και τα τμήματα απορροφώνται από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και στο Υπερπανεπιστήμιο Αδαμάντιος Κοραής. Τη χωροθέτηση των ΑΠΕ, που θα πρέπει να γίνει με πιο κανονιστικά κριτήρια, δεδομένης της ιδιαίτερης σημασίας τους για το αναπτυξιακό προφίλ της Περιφέρειας. Χρειάζεται ειδική αναφορά λοιπόν και προτάσεις για τη χωροθέτηση και ανάπτυξη όλων των ειδών ΑΠΕ στην περιφέρεια. Σημειώνεται ότι εντός της Βοιωτίας υφίστανται 4 ΚΥΤ, ήτοι το σύνολο των ΚΥΤ της Περιφέρειας, η μεγαλύτερη κατανάλωση και η μεγαλύτερη παραγωγή ενέργειας, σχεδόν διπλάσια της παραγωγής της υπόλοιπης Περιφέρειας. Σε συνδυασμό με την ανάγκη ενίσχυσης του δευτερεύοντα πόλου της Λιβαδειάς, είναι προφανής η ανάγκη δημιουργίας ενός Κέντρου Ελέγχου Δικτύου Μεταφοράς και Διανομής Ενέργειας στην πόλη. Πρέπει να ελεγχθεί, αν ο άξονας Λαμία Καρπενήσι Αγρίνιο τηρεί τις σύγχρονες προδιαγραφές. Σήμερα, τα μοναδικά σημάδια βελτίωσης της πρόσβασης είναι μόνο η νέα πρόσβαση ανατολικά στον Τυμφρηστό και η πρόσφατη δημοπράτηση της Παράκαμψης Μακρακώμης. Εάν διατρέξει κανείς τον εν λόγω οδικό άξονα, θα παρατηρήσει, ότι δεν έχει γίνει ούτε μια επένδυση που να αφορά καταρχήν τη συντήρηση και κατόπιν τον εκσυγχρονισμό του δρόμου. Για τον Ε65 το ΤΕΕ/ΤΑΣ έχει επιδείξει αρκετές παρατηρήσεις. Επιπλέον, θα πρέπει να προωθηθεί και ο οδικός άξονας της Εύβοιας, αλλά και να υπάρξει μέριμνα για την ολοκλήρωση των παρακάμψεων όλων των μεγάλων πόλεων. Το έλλειμμα περιοχών με οργανωμένη ανάπτυξη παραγωγικών δραστηριοτήτων, ώστε να υπάρξει χωρική εξειδίκευση και διάκριση των διάφορων δραστηριοτήτων (λατομεία εξόρυξη, γεωργία, κτηνοτροφία, δραστηριότητες εκμετάλλευσης δασών, βιομηχανία-βιοτεχνία, τουρισμός κλπ) και ειδικότερα η προώθηση καθετοποίησης της γεωργίας, μέτρων προστασίας και τυποποίησης παραδοσιακών προϊόντων, εναλλακτικός τουρισμός-αγροτοτουρισμός, πολιτιστικά δίκτυα, αξιοποίηση φυσικού περιβάλλοντος, η ενίσχυση της ιστορικής φυσιογνωμίας πόλεων και η πρόταση συγκεκριμένων δράσεων προς την υλοποίηση των παραπάνω. Οι προτεινόμενες δράσεις θα μπορούσαν να ενισχύονται, με βάση και τα συγκριτικά τους πλεονεκτήματα στη δημιουργία θέσεων απασχόλησης εξειδικευμένου αλλά και ανειδίκευτου προσωπικού. Το έλλειμμα προγραμματισμού για τη διαχείριση του υδατικού δυναμικού με προτάσεις αναγκαίων μέτρων πολιτικής, φορέα διαχείρισης κλπ. Όπως προβλέπεται από το εν ισχύ ΠΠΧΣΑΑ και με δεδομένο ότι η Βοιωτία αποτελεί σήμερα κέντρο συγκέντρωσης υδάτων, κρίνεται αναγκαία η υλοποίηση του ΠΠΧΣΑΑ με τη Λιβαδειά έδρα της περιφερειακής διαχείρισης και ελέγχου των υδάτων. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να γίνει μνεία και στο πλούσιο υδατικό δυναμικό της Ευρυτανίας, που χύνεται σχεδόν εξολοκλήρου στην Τεχνητή Λίμνη Κρεμαστών που με τη σειρά του κατευθύνεται στην εύφορη περιοχή της Αιτωλοακαρνανίας (Περιφ. Δυτ. Ελλάδας). Επίσης, πρέπει να γίνει αναφορά και στις επιπτώσεις από την εκτροπή του Αχελώου, όπου τμήμα των υδάτων του νομού θα «φύγει» προς τη Θεσσαλία. Εδώ θα υπάρχει σύγκρουση εφόσον η Ευρυτανία προσφέρεται σημαντικά για την ανάπτυξη μικρών υδροηλεκτρικών μονάδων μέσω υδατοφραγμάτων για χρήση ΑΠΕ. Οι προτάσεις χωροθέτησης ειδικών ζωνών του ΠΠΧΣΑΑ δεν εφαρμόστηκαν, με αποτέλεσμα να σημειώνονται φαινόμενα σπατάλης χώρου και πόρων αλλά και συγκρούσεων χρήσεων γης. Διαπιστώνεται ελλιπής προώθηση του χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού σε επίπεδο ΓΠΣ και ΣΧΟΟΑΠ, σε συνδυασμό με τη μη ενεργοποίηση από το ΥΠΕΚΑ των ΠΕΠΧ, ΣΟΑΠ, ΠΟΑΠΔ και τις διαρκείς αλλαγές του καθεστώτος των ΒΕΠΕ. Θα πρέπει να ενεργοποιηθεί Επιτροπή Παρακολούθησης των ΣΧΟΟΑΠ από το ΤΕΕ και επιπλέον το ΠΠΧΣΑΑ να δώσει κατευθύνσεις στα υπό εκπόνηση ΓΠΣ/ΣΧΟΟΑΠ της Περιφέρειας. ΤΕΕ Τμήμα Ανατολικής Στερεάς Σελίδα 2

ΚΥΡΙΕΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ με τις οποίες συμφωνούμε είναι: Η ένταξη στον εθνικό / ευρωπαϊκό/διεθνή χώρο μέσω: σύνδεσης και ενσωμάτωσης της Περιφέρειας με τα Διευρωπαϊκά Δίκτυα, μέσω κυρίως της αναβάθμισης του Σιδηροδρομικού Δικτύου και με ολοκλήρωση του Ε65, της διαγωνίου οδού Λαμίας Άμφισσας Αντιρρίου και του άξονα Λαμία Καρπενήσι Αγρίνιο, των λιμενικών εγκαταστάσεων κ.α. της αναδυόμενης Λειτουργικής Αστικής Περιοχής (ΛΑΠ) της Λαμίας ως πρωτεύοντος πόλου ως εθνικού / διεθνούς / ευρωπαϊκής εμβέλειας Κόμβου Συνδυασμένων Μεταφορών και Κέντρου Ιαματικού / Καλλωπιστικού τουρισμού, της ΛΑΠ της Χαλκίδας ως ειδικού πόλου «αποκέντρωσης» της Μητροπολιτικής Περιοχής της Αθήνας (στην οποία δεν εντάσσεται αλλά είναι σε σχέση διαπεριφερειακών ανταλλαγών), των διεθνούς εμβέλειας πόλων UNESCO: Δελφοί και Όσιος Λουκάς της Μονής Προυσσού των διεθνούς εμβέλειας περιοχών NATURA και της ανάδειξης σε δευτερεύοντες διαπεριφερειακούς πόλους των πόλεων ή δικτύων πόλεων Λιβαδειά-Ορχομενός-Αλίαρτος, Άμφισσα-Ιτέα-Δελφοί, Καρπενήσι, Κύμη-Αλιβέρι, Θήβα με τα ιδιαίτερα διαπεριφερειακά χαρακτηριστικά τους. Των ιδιαιτέρων πρωτότυπων Οικολογικών Πάρκων που χωροθετούνται στο Δήμο Καρπενησίου. Η ένταξη σε Δίκτυα Διευρωπαϊκών-Εθνικών Υποδομών και ιδίως των ΔΕΔ-Μεταφορών των πρωτευόντων αξόνων (ΠΑΘΕ-Ε65-Διαγώνιος Πάτρα-Λαμία, Ελευσίνα-Θήβα- Λιβαδειά- Δεσφίνα- Ιτέα-Ναύπακτος-Αντίρριο, Οριζόντιος άξονας Θήβα Χαλκίδα/Λιμάνι Κύμης) και των δευτερευόντων αξόνων (Λιβαδειά-Αράχωβα-Δελφοί, Λιβαδειά-Χαιρώνεια-Αμφίκλεια-Διαγώνιος). Η ένταξη σε Δίκτυα πόλεων /ανταλλαγών κλπ. των πόλεων και των διαπεριφερειακής εμβέλειας χώρων φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς και των τόπων και φορέων, που συνδέονται με τους συγκριτικούς παραγωγικούς πόρους της Περιφέρειας ιδίως στον τομέα των Ο.Π.Υ και των μεγάλων Επιχειρησιακών Ομίλων. Η επιτάχυνση ανάπτυξης δραστηριοτήτων Έρευνας και Τεχνολογίας με Τη λειτουργία Πανεπιστημίου με έδρα τη Λαμία και αποκεντρωτικό χαρακτήρα, συνδεδεμένου με τα ΤΕΙ και την παραγωγική εξειδίκευση της Περιφέρειας. Ενισχυμένο προφίλ ανθρώπινου δυναμικού ως προς έρευνα / εκπαίδευση. Αξιοποίηση των Γεωπονικών Σχολών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Δικτύωση τμημάτων του ΤΕΙ Στερεάς Ελλάδας με το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας με τμήματα που έχουν άμεση σχέση με την περιβαλλοντική προστασία, αγροτική χωροταξία κ.ο.κ. Ανακοπή της πληθυσμιακής αποψίλωσης των αγροτικών και ορεινών περιοχών της περιφέρειας. ΟΙ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΙΣ Το ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ορίζει τη Λαμία ως Δευτερεύοντα Εθνικό Πόλο Ανάπτυξης, ενώ ανταποκρίνεται στο μοναδικό κριτήριο που αναφέρει ρητά το ΓΠΧΣΑΑ για την επιλογή των Πρωτευόντων Πόλων, ενώ επιπλέον προγραμματίζεται να αναλάβει διεθνούς/εθνικής εμβέλειας ρόλους. Προτείνει τη Χαλκίδα ως ισοδύναμο της Λαμίας πόλο και δυσχεραίνει την επιδιωκόμενη ιεράρχηση του χώρου της Στερεάς Ελλάδας, που ενδυναμώνει την περιφερειακή θέση και την οδηγεί σε αποδυνάμωση της περιφερειακής λειτουργίας. Η περιοχή Επαρχία Λιβαδειάς Φωκίδα - Λοκρίδα έχει εξαιρεθεί του γενικότερου σχεδιασμού. Το ΓΠΧΣΑΑ για την περιοχή της Στερεάς Ελλάδας και ειδικά για το οικιστικό της δίκτυο, στην ουσία διχοτομεί την Περιφέρεια, δεδομένου ότι συνδέει/εξαρτά τους μεν οικισμούς του βόρειου τμήματος με την Περιφέρεια Θεσσαλίας και τους δε του νότιου τμήματος με την Αττική-Αθήνα. Το ΠΠΧΣΑΑ επιδιώκει συνεργασία με την ΜΠΑ για τον έλεγχο της άναρχης βιομηχανικής συγκέντρωσης στα Οινόφυτα-Σχηματάρι υπέρ της περιφερειακής οικονομίας, ενώ το ΕΠΧΣΑΑ (ΕΙΔΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ) ΤΕΕ Τμήμα Ανατολικής Στερεάς Σελίδα 3

θεωρεί την περιοχή ως επέκταση της βιομηχανικής δραστηριότητας της Μ.Π.Α. και παράλληλα θεωρεί ότι οι βιομηχανικοί πόλοι της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας δεν κατατάσσονται αυτοτελώς στους κύριους βιομηχανικούς πόλους της χώρας (παρά μόνο μέσω ΜΠΑ). Το ΠΠΧΣΑΑ κατατάσσει τη δέσμη Χαλκίδα-Θήβα-Θίσβη, την ευρύτερη περιοχή Λαμίας και τους μεμονωμένους πόλους καθετοποίησης της εξόρυξης (Αντίκυρα-Λάρυμνα) σε βιομηχανικούς πόλους διαπεριφερειακής /εθνικής εμβέλειας με διαφορετικούς ρόλους το καθένα. Στη βιομηχανία-μεταποίηση, βασική αντίθεση αποτελεί η υιοθέτηση από το ΓΠΧΣΑΑ της τάσης εξάρτησης των εν λόγω δραστηριοτήτων της Περιφέρειας από την Αθήνα, η οποία θα δομείται επάνω στον άξονα Αθήνα- Οινόφυτα-Θήβα-Χαλκίδα-Λαμία. Εντούτοις, η προτεινόμενη από το ΠΠΧΣΑΑ δέσμη Χαλκίδα- Θήβα-Θίσβη δεν είναι ρεαλιστική, καθώς οι εν λόγω περιοχές εξυπηρετούνται αυτοτελώς από τον υφιστάμενο ΠΑΘΕ, το υφιστάμενο και μελλοντικά αναβαθμισμένο Σιδηροδρομικό Δίκτυο και τους τοπικούς Λιμένες. H ευρύτερη περιοχής Λαμίας, βάσει του ΕΠΧΣΑΑ Βιομηχανίας, πρέπει να επεκταθεί και να συνδεθεί με την πεδιάδα του Βοιωτικού Κηφισού, μέσω της ευρύτερης περιοχής Λιβαδειάς Ορχομενού, ενώ βάσει του ΠΠΧΣΑΑ πρέπει να επεκταθεί και να συμπληρωθεί προς τη Λοκρίδα, στην περιοχή του άνω ρου του Βοιωτικού Κηφισού (για την οποία το ΕΠΧΣΑΑ δίνει κατεύθυνση για δημιουργία νέας εστίας μεταποιητικών δραστηριοτήτων, αλλά και μικρότερων υποδοχέων για την εκτόνωση των Οινοφύτων). Αναφορικά με τα Οινόφυτα-Σχηματάρι, ενώ η κατεύθυνση για εξυγίανση και διατήρηση κατά το δυνατόν των υπαρχουσών χωροθετήσεων επισημαίνεται και από τα δύο Πλαίσια, το μεν ΕΠΧΣΑΑ Βιομηχανίας προτείνει την επέκτασή της κατά μήκος του ΠΑΘΕ (με δημιουργία νέων ΒΕΠΕ π.χ. σε Τανάγρα και Κάστρο, λόγω εκδηλωμένου ενδιαφέροντος), ενώ το ΠΠΧΣΑΑ δίνει κατεύθυνση για αναδιάταξη της βιομηχανικής δραστηριότητας στον άξονα Θήβα-Θίσβη, με σταδιακή περιφερειακή αυτοτέλεια από την Μ.Π.Α. Συμπερασματικά, οι ως άνω συγκρούσεις θα πρέπει να αρθούν. Το ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΑΘΗΝΑΣ προωθεί Εμπορευματικό Πάρκο (logistics κυρίως) ως «στρατηγικό υποδοχέα» στον Αυλώνα (Βόρεια Αττική), ενώ δεν προβλέπεται κόμβος συνδυασμένων μεταφορών στους άξονες ΔΕΔ-Μ και βιομηχανική συσσώρευση στα «Οινόφυτα Σχηματάρι - Θήβα». Κρίνεται προσφορότερη η χωροθέτηση Εμπορευματικού Πάρκου στην περιοχή Δήμου Ορχομενού, καθώς στην εν λόγω περιοχή υφίσταται ήδη πρόταση και ενδιαφέρον για ανάπτυξη εμπορευματικού (cargo) αεροδρομίου, σε συνδυασμό με τις προτάσεις για περιφερειακή αγορά δημοπρατήριο αγροτικών προϊόντων και εγκαταστάσεις καθετοποιημένης εκμετάλλευσης αγροτικής παραγωγής στην περιοχή Λιβαδειάς-Ορχομενού- Αλιάρτου. Με το ΕΠΧΣΑΑ για τις ΑΠΕ κατηγοριοποιείται ο χώρος σε Περιοχές Αιολικής Προτεραιότητας (Π.Α.Π) και Περιοχές Αιολικής Καταλληλότητας (Π.Α.Κ). Η ενσωμάτωση του διαπιστωμένου χωρικά αναφερόμενου αιολικού δυναμικού θέτει ζητήματα ένταξής του στη συνολική εικόνα του παραγωγικού χώρου. Το ΠΠΧΣΑΑ στον τομέα αυτό ενέτασσε μόνο το Αιολικό Δυναμικό της Νότιας Εύβοιας. Η προσαρμογή θέτει προβληματισμούς (προβλήματα και δυνατότητες), αλλά δεν ανατρέπει τη λογική του ΠΠΧΣΑΑ. Η προώθηση ως ΠΑΠ ή ΠΑΚ περιοχών στον ορεινό όγκο του Ελικώνα και στην Ευρυτανία από το ΕΠΧΣΑΑ για τις ΑΠΕ έρχεται σε μερική αντίθεση με τους στόχους του ΠΠΧΣΑΑ Στερεάς Ελλάδας για τις περιοχές αυτές και κρίνεται σημαντικό να βρεθούν γενικές κατευθύνσεις και να οριοθετηθούν στόχοι, ώστε να επιτευχθεί ισορροπία μεταξύ των υφιστάμενων αλλά και σχεδιαζόμενων χρήσεων γης, χωρίς να επέλθει απαξίωση τόσο της φυσιογνωμίας αλλά των πόρων αυτής. Η Ευρυτανία είναι περιοχή Π.Α.Κ. Τα μέτρα που προτείνονται από τον ΕΠΧΣΑΑ των ΑΠΕ είναι οριζόντιου χαρακτήρα. Στο σημείο αυτό πρέπει να γίνει συνδυασμός τουρισμού-απε και μάλιστα φυσιολατρικού τουρισμού όπου η έννοια του Τοπίου είναι σε πρωταρχική κλίμακα. Σημαντική διαφορά υπάρχει στην αντιμετώπιση της Ε.Ο. Λιβαδειά-Αράχωβα Δελφοί-Ιτέα, για την οποία το ΓΠΧΣΑΑ προτείνει αναβάθμιση, με την οποία συμφωνούμε απολύτως, ενώ το ΠΠΧΣΑΑ προτείνει την παράκαμψη των Δελφών-Αράχωβας με εναλλακτική χάραξη. ΤΕΕ Τμήμα Ανατολικής Στερεάς Σελίδα 4

Σημειώνεται η σημασία της σημαντικά οικονομικότερης και ταχύτερης διαδρομής Λιβαδειά-Δίστομο- Δεσφίνα-Ιτέα, μέσω της οποίας επιτυγχάνεται οικονομία κατασκευής, χρήσης και το σημαντικότερο προστασία του Δελφικού Τοπίου από σημαντική περιβαλλοντική επιβάρυνση κατασκευής και χρήσης. Επιπλέον, αυτονόητη θα πρέπει να θεωρηθεί η γενικότερη αναβάθμιση της διαπεριφερειακής οδού Ιτέα- Ναύπακτος-Αντίρριο υπό τις παρούσες οικονομικές συνθήκες, αντί της κατασκευής νέων οδών. Με τα ΕΠΧΣΑΑ Τουρισμού και ΕΠΧΣΑΑ για τις Υδατοκαλλιέργειες δεν υπάρχουν ιδιαίτερες συγκρούσεις. Το ΕΠΧΣΑΑ τουρισμού δίνει περιορισμένες εξειδικευμένες κατευθύνσεις για την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, οι οποίες υπερκαλύπτονται από το ΠΠΧΣΑΑ. Ειδικότερα, το ΕΠΧΣΑΑ αναδεικνύει μόνο τα δύο Χιονοδρομικά Κέντρα Παρνασσού και Καρπενησίου ως σημαντικούς πόλους τουριστικής ανάπτυξης στην Περιφέρεια, ενώ το ΠΠΧΣΑΑ εντάσσει επιπλέον τα Ιαματικά Κέντρα (λουτροπόλεις), καθώς και τα μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς UNESCO (Δελφοί & Όσιος Λουκάς), διεθνούς και εθνικής σημασίας (Θερμοπύλες, Χαιρώνεια, Θήβα, Πλαταιές-Λεύκτρα) αλλά και τις περιοχές ιδιαίτερης περιβαλλοντικής αξίας. Παράλληλα, το ΕΠΧΣΑΑ Τουρισμού εστιάζει περισσότερο στην τουριστική ανάπτυξη των ακτών της Εύβοιας και του ορεινού χώρου της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, ενώ το ΠΠΧΣΑΑ δίνει κατευθύνσεις για τουριστική ανάπτυξη αρκετά πιο διευρυμένων χωρικών ενοτήτων (συμπεριλαμβανομένου του ορεινού χώρου), ενώ ειδικά οι ήπιες και εναλλακτικές μορφές τουρισμού σχεδόν διαχέονται στο σύνολο της Περιφέρειας, σε συνδυασμό με την τοπική οικονομία και φυσιογνωμία. ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ: Βάσει του ΕΠΧΣΑΑ Τουρισμού, για την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας εντοπίζονται οι ακόλουθες κατηγορίες και περιοχές με προοπτικές τουριστικής ανάπτυξης: Α. Αναπτυγμένες τουριστικά Περιοχές Χιονοδρομικά Κέντρα Καρπενησίου και Παρνασσού (αναπτυγμένοι πυρήνες μαζικού τουρισμού) Β. Αναπτυσσόμενες τουριστικά περιοχές Β.2 Περιοχές με περιθώρια ανάπτυξης ήπιων και εναλλακτικών μορφών τουρισμού: Β.2.7: ορεινοί όγκοι Όθρυος Τυμφρηστού Καλιακούδας Χελιδώνας Παναιτωλικού Ναυπακτίας Βαρδουσίων Γκιώνας Παρνασσού Καλλίδρομου Οίτης Β.3 Αναπτυγμένοι πυρήνες μαζικού τουρισμού εντός ευρύτερων αναπτυσσόμενων περιοχών με περιθώρια ανάπτυξης εναλλακτικού τουρισμού - χιονοδρομικό κέντρο Παρνασσού (Αράχωβα) - Χιονοδρομικό κέντρο Τυμφρηστού (Καρπενήσι) Γ. Περιοχές τουριστικού ενδιαφέροντος με μειονεκτικά χαρακτηριστικά και κυρίαρχες χρήσεις άλλες από τον τουρισμό Γ.3 Άγραφα Ασπροπόταμος Το ΕΠΧΣΑΑ του Τουρισμού ενδιαφέρει όλες τις Περιφερειακές Ενότητες. Αν και έχει θεσμοθετηθεί, είναι υπό αναθεώρηση για αυτό και θα πρέπει να παρακολουθηθούν και οι εξελίξεις των κατευθύνσεων παράλληλα με την σύνταξη του Περιφερειακού Χωροταξικού. Βάσει των μέχρι σήμερα πληροφοριών, το υπό αναθεώρηση θα θεωρεί παγιωμένες τις διατάξεις για τις «σύνθετες αναπτύξεις σταθερού παραθερισμού» του παλαιού πλαισίου ενώ πρόσφατη νομοθεσία του αρμόδιου κλαδικού Υπουργείου Τουρισμού εισήγαγε νέες μορφές τουριστικών αναπτύξεων που μπορεί να ενδιαφέρουν την περιοχή. Σύμφωνα με το ισχύον Ειδικό Πλαίσιο, στην περίπτωση της Περιφερειακής Ενότητας Ευρυτανίας θα πρέπει να ληφθούν υπόψη οι κατευθύνσεις τουριστικής ανάπτυξης που δίνονται για τις ορεινές και ημιορεινές περιοχές, καθώς και τις περιοχές με ισχυρή παρουσία φυσικού και πολιτιστικού αποθέματος. ΕΠΧΣΑΑ των Υδατοκαλλιεργειών. Αυτό το Ειδικό Πλαίσιο δεν αφορά τα εσωτερικά ύδατα που είναι πλούσια στην περιοχή της Περιφερειακής Ενότητας Ευρυτανίας. ΤΕΕ Τμήμα Ανατολικής Στερεάς Σελίδα 5

ΕΠΧΣΑΑ της Βιομηχανίας. Αναφορικά με την Περιφερειακή Ενότητα Ευρυτανίας. Διαθέτει: ηλεκτροπαραγωγή, βιοτεχνίες, εμφιάλωση νερού, ΠΟΠ, αδρανή υλικά, μικρά λατομεία, σκυρόδεμα, βιομηχανίες ξύλου. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ: - Στην Περιφερειακή Ενότητα η προτεραιότητα άσκησης πολιτικής είναι Χαμηλή. - Κατεύθυνση για χωροθέτηση ενδιάμεσου υποδοχέα στο Καρπενήσι. Στο ΓΠΣ Καρπενησίου (ΦΕΚ 50/ΑΑΠ/29-03-2011 έχει χωροθετηθεί Περιοχή ΒΙΟΠΑ (Στην είσοδο της Πόλης και στην περιοχή της πρώην ΔΑΒΙΕ) - Στην Περιφερειακή Ενότητα αρμόζει πολιτική Τύπου 6: κάλυψη τοπικών αναγκών και στήριξη βιοτεχνίας. ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ (για τη δεύτερη φάση) προτείνονται: Αναφορά στο διακριτό ρόλο των πόλεων μικρότερου μεγέθους. Εκτός από τη Λαμία και τη Χαλκίδα, οι υπόλοιπες πόλεις και ειδικότερα οι παλιές πρωτεύουσες των νομών, μετά την εφαρμογή του προγράμματος Καλλικράτης, απογυμνώθηκαν από τις διοικητικές υπηρεσίες, και όπως ήταν αναμενόμενο συρρικνώθηκε ο Τριτογενής Τομέας. Για τη στήριξη των πόλεων αυτών, θα πρέπει από το Χωροταξικό της Περιφέρειας να δοθούν νέες ουσιαστικές αναπτυξιακές διέξοδοι, όπως π.χ., ΒΙΠΕ, Τ.Ε.Ι., Πανεπιστήμιο, στρατόπεδο, καζίνο, αεροδρόμιο, Περιφερειακή Αγορά κλπ. Σε αυτή την κατεύθυνση προτείνεται ενίσχυση τριών περιφερειακών υποπεριοχών: Φθιώτιδα Ευρυτανία (Λαμία), Βοιωτία Φωκίδα Λοκρίδα (Λιβαδειά), Εύβοια (Χαλκίδα). Αναβάθμιση Δελφών - Παράκαμψη Δελφών και Αράχοβας (με όσο το δυνατό μικρότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα) από τη διερχόμενη κυκλοφορία, μέσω της Εθνικής οδού Λιβαδειά-Δίστομο-Δεσφίνα-Ιτέα- Ναύπακτο-Αντίρριο. Ειδική προστασία και προώθηση για ένταξη σε Διεθνή Προστασία ως πολιτιστικά τοπία των ευρύτερων χώρων του Οσίου Λουκά, του Γαλαξιδίου, της Μονής Προυσού και των Θερμοπυλών. Ιεράρχηση του παγκοσμίως αρχαιολογικού-τουριστικού ενδιαφέροντος, χώρου των Δελφών ως πρωτεύοντα πόλου πολιτισμού και ενεργοποίηση του υφιστάμενου Ευρωπαϊκού Κέντρου Πολιτισμού. Στη συνέχεια κατατάσσεται το Μουσείο των Θηβών, η Χαιρώνεια του Πλούταρχου με τον Λέοντα και το θέατρο, όπου έλαβε χώρα η μάχη Μακεδόνων Αθηναίων, Θηβαίων και συμμάχων που δημιούργησε το ενιαίο ελληνικό κράτος και άλλαξε την υφήλιο, του Ορχομενού με το Ανάκτορο Μινύα, Φρίξο Έλλη, Χρυσόμαλλο Δέρας και τέλος η περιοχή των Θερμοπυλών, καθώς δεν διασώζεται στο χώρο κανένα αρχαίο εύρημα. Το μοναστήρι του Οσίου Λουκά είναι το μοναδικό στην Ελλάδα, μετά την καταστροφή της μονής Δαφνίου, που έχει Βυζαντινά χρυσά ψηφιδωτά και εξισώνεται με ήσσονος σημασίας νεώτερα μοναστήρια. Θεωρούμε απαραίτητο να συμπληρωθεί η αναφορά και στα πολύ σημαντικά βυζαντινά «καστρομονάστηρα» Σαγματά (Ύπατο), Οσίου Σεραφείμ Δομβούς (Δομβραίνα), Προφήτη Ηλία (Χρισσό) καθώς και Ιεράς Μονής Λυκούρεσι (Χαιρώνεια) και Αγίου Νικολάου Καμπιών (Ορχομενός). Αναφορά στο χωρικό σύστημα Δελφοί Αράχοβα Χιονοδρομικό Παρνασσού, ως πόλου έλξης της περιοχής, με ιδιαίτερη αναφορά στην Αράχοβα για την οποία δεν γίνεται ιδιαίτερη μνεία. η Περιφέρεια Στερεάς οφείλει να συμβάλλει στην ολοκλήρωση και στήριξη έργων ΑΠΕ. Προβλήματα υπάρχουν στην ιεράρχηση της λιμενικής υποδομής σε σχέση με το ρόλο και τις εξειδικεύσεις που μπορούν να έχουν τα λιμάνια της Περιφέρειας σε εθνικό / διαπεριφερειακό. Απαιτείται επαναξιολόγηση των ρόλων και επιπέδων. Η διερεύνηση της περίπτωσης της παραλίας του Αγ. Νικολάου για τη βιομηχανική περιοχή της Θίσβης κρίνεται προβληματική, λόγω προϋφιστάμενης ανάπτυξης εξοχικών κατοικιών και γενικότερης διαμόρφωσης του κόλπου ως περιοχή λουόμενων. ΤΕΕ Τμήμα Ανατολικής Στερεάς Σελίδα 6

Ενίσχυση του ρόλου του ενδοπεριφερειακού δικτύου μεταφορών με την υπάρχουσα υποδομή του ΟΣΕ να εξυπηρετεί και ενδοπεριφερειακές κυκλοφοριακές ανάγκες, μέσω πύκνωσης δρομολογίων προς Λαμία και επέκταση του Προαστιακού έως Χαλκίδα, Θήβα, Λιβαδειά, Λαμία. Το πλέγμα συγκοινωνιών της Περιφέρειας είναι ελλειμματικό και ατελές, πράγμα το οποίο δεν επισημαίνεται αρκετά στην ανάλυση του ΠΠΧΣΑΑ. Ενώ η Περιφέρεια Στερεάς, έχει όλα τα μειονεκτήματα της γειτνίασης με την Αττική (όπως προαναφέραμε, αδυναμία ανάπτυξης μεγάλων οικιστικών συγκροτημάτων), δεν απολαμβάνει των πλεονεκτημάτων που απορρέουν από αυτή τη γειτνίαση. Συγκεκριμένα δεν υπάρχει ο Προαστιακός (ή Περιφερειακός) Σιδηρόδρομος Λαμίας Αθήνας, το κύριο Σιδηροδρομικό Δίκτυο είναι ημιτελές (δεν έχουν ολοκληρωθεί σήραγγες, δεν υπάρχει ηλεκτροδότηση). Η ύπαρξη του Προαστιακού Σιδηρόδρομου, θα εξυπηρετούσε τη Βιομηχανική Ζώνη Οινοφύτων και θα ενίσχυε τις υπόλοιπες πόλεις, Θήβα, Λιβαδειά και Λαμία. Διασφάλιση της ενοποίησης και δημιουργίας ενός φορέα Μέσων Μαζικής Μεταφοράς για όλη την περιφέρεια, που θα εξασφαλίζει σωστή εξυπηρέτηση και όλες τις απαραίτητες συνδέσεις. Τόσο η πρόταση του σιδηροδρομικού δικτύου, όσο και ανάπτυξη του φορέα υπεραστικών συγκοινωνιών σε επίπεδο περιφέρειας προκρίνονται έναντι του αυτοκινήτου. Εξασφάλιση αντισταθμιστικών μέτρων, έναντι της προώθησης των υδατικών και ενεργειακών πόρων της περιοχής προς την Αθήνα. Τρεις από τους πέντε άξονες που προτείνει το ΠΠΧΣΑΑ δεν έχουν προχωρήσει ικανοποιητικά και έγκαιρα, αναλυτικά: Άξονας Δ3 ΛΑΜΙΑ ΑΜΦΙΣΣΑ ΙΤΕΑ ΑΝΤΙΡΡΙΟ (Διαγώνιος) Άξονας Δ5 ΕΛΕΥΣΙΝΑ ΘΗΒΑ ΥΛΙΚΗ (Παράκαμψη Αθήνας). Άξονας Δ2α ΧΑΛΚΙΔΑ ΚΥΜΗ Λαμβάνοντας υπόψη και τη σημερινή δυσμενή οικονομική συγκυρία, ιεραρχούμε ως σημαντικότερη την κατασκευή του Διαγώνιου αυτοκινητόδρομου και του Ε65 (σελίδα 16), τη βελτίωση του υφιστάμενου δρόμου, Κάστρου Λειβαδιάς Ιτέας Ναυπάκτου Αντιρρίου ως διαπεριφερειακού δρόμου μεταξύ Ανατολικής Στερεάς (Βοιωτίας) Δυτικής Στερεάς και του κλάδου Ελευσίνα Θήβα Λιβαδειά. Προκρίνουμε, δηλαδή, την αξιόπιστη οδική σύνδεση μεταξύ κέντρου (Λαμίας) και πόλων της περιφέρειας. Ενεργοποίηση του εργαλείου ΠΕΧΠ (κεφ. Δ.3.7 του ΠΠΧΣΑΑ) στις περιοχές: α) ευρύτερη περιοχή Τεχνητής Λίμνης Μόρνου / ορεινή Φωκίδα, β) Ζώνη Χιονοδρομικού Κέντρου Παρνασσού Αράχοβας- Πολύδροσου γ) Λίμνη Κρεμαστών. Ειδικά για τη Βιομηχανική Περιοχή Οινοφύτων Σχηματαρίου Χαλκίδας προτείνεται η μετατροπή του σε ΒΙ.ΠΕ., καθώς ποτέ δεν ενεργοποιήθηκε το ΠΕΧΠ. Το ΠΠΧΣΑΑ θα μπορούσε να εξειδικεύσει περαιτέρω τις κατευθύνσεις του για τις ΑΠΕ στις περιοχές NATURA. Σε σχέση με την προγραμματιζόμενη αναδιάρθρωση της Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης, είναι απολύτως αναγκαία η λειτουργία ενισχυμένων δομών στην «Εκπαίδευση Έρευνα - και Τεχνολογία», με εξειδίκευση σε τομείς ενδιαφέροντος της Περιφέρειας, ιδίως ως προς τους Ορυκτούς Πόρους, τον Διατροφικό Τομέα, την Ενέργεια και τη Διαχείριση αυτών. Ολοκληρωμένη πρόταση χρηματοδότησης, ενίσχυσης, προσανατολισμού. Αξιοποίηση της λανθάνουσας δημόσιας τουριστικής «περιουσίας», γύρω από τις θερμαλιστικές πηγές της Αιδηψού, των Καμένων Βούρλων, της Υπάτης, του Πλατυστόμου και των Θερμοπυλών ως «στρατηγικές» επενδύσεις. Προώθηση της «Ευρυτανίας» ως Περιφερειακό Πάρκο, με προορισμό τον «εναλλακτικό τουρισμό» και την επίδειξη επιτυχημένου παραδείγματος «ολοκληρωμένης ανάπτυξης» ειδικού χώρου. ΤΕΕ Τμήμα Ανατολικής Στερεάς Σελίδα 7

Τα δεδομένα που διαμορφώνουν την εικόνα των οικονομικών δραστηριοτήτων στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας θεωρούμε ότι είναι πλασματικά. Το γεγονός ότι στην χωρική ενότητα συμπεριλαμβάνεται η σημαντική οικονομική δραστηριότητα της Βοιωτίας, με τα παραγόμενα εισοδήματα να καταλήγουν στην Αττική, ενισχύει εικονικά την οικονομική θέση της Περιφέρειας, με αποτέλεσμα τον αποκλεισμό από ευρωπαϊκούς πόρους και επιδοτήσεις. Προτείνεται ο υπολογισμός ενός σύνθετου δείκτη, με σκοπό την εξάλειψη της στρεβλής εικόνας που δημιουργεί η χρήση των κοινών δεικτών (κκ ΑΕΠ). Λόγω της οικονομικής κρίσης, θεωρείται αναγκαία η προσαρμογή των κατευθύνσεων του ΠΠΧΣΑΑ στις σημερινές οικονομικές συνθήκες, με έμφαση στον πρωτογενή και δευτερογενή τομέα και τη μεταξύ τους σύνδεση πχ.: Ζώνες Καθετοποιημένης Εκμετάλλευσης Αγροτικών Προϊόντων γύρω από τις περιοχές της Κωπαΐδας (Αλίαρτος-Ορχομενός-Λιβαδειά) και της Λοκρίδας (Αταλάντη) και ζώνες Καθετοποιημένης Εκμετάλλευσης Κτηνοτροφικών Προϊόντων (ΠΟΠ) γύρω από τους ορεινούς όγκους Παρνασσού (Αράχωβα- Δαύλεια-Τιθορέα-Αμφίκλεια) και Ελικώνα (Λιβαδειά-Ανάληψη). Δημιουργία επιχειρηματικού πάρκου κοντά στο σιδηροδρομικό σταθμό Λιβαδειάς και αξιοποίηση της περιοχής του Ορχομενού, όπου προβλεπόταν το αυτοκινητοδρόμιο. Θέσεις για δημοπρατήρια (πχ. αναβάθμιση άτυπου δημοπρατηρίου τριφυλλιού Αλιάρτου) και αξιοποίηση των ευκαιριών της Κωπαϊδας (δυνάμει πολιτιστικός πόλος) με ανώτερες σχολές σχετικές με αγροτική παραγωγή και αρχιτεκτονική κήπων (κήποι Αλιάρτου). Θα πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στον καθορισμό των ζωνών ανάπτυξης δευτερογενούς τομέα και στις συγκρούσεις χρήσεων γης που δημιουργούνται. Πιο συγκεκριμένα, σημειώνονται σημαντικές συγκρούσεις χρήσεων γης μεταξύ των μεταλλευτικών ζωνών και των ζωνών τουριστικής αξιοποίησης (π.χ. νοτιοδυτική Φθιώτιδα και δυτική Φωκίδα). Κρίνεται αναγκαία η ενδελεχής εξέταση του ζητήματος που προκύπτει από την ασυμφωνία κατηγοριοποίησης του οικιστικού δικτύου αλλά και των λιμανιών μεταξύ του ΠΠΧΣΑΑ και ΓΠΧΣΑΑ. Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να εναρμονισθούν το ΠΠΧΣΑΑ και το ΓΠΧΣΑΑ. Κρίνεται ιδιαίτερα σημαντική η προώθηση των κατευθύνσεων αξιοποίησης υδατικού δυναμικού των ορεινών περιοχών της Περιφέρειας και η εφαρμογή του ΠΠΧΣΑΑ, σχετικά με την έδρα διαχείρισης και ελέγχου υδάτων στη Λιβαδειά. Με σκοπό την εξασφάλιση της εδαφικής συνοχής, τη διαπεριφερειακή σύνδεση της Περιφέρειας και την ολοκλήρωσή της, κρίνεται αναγκαία η εξασφάλιση των αναγκαίων πόρων για την ολοκλήρωση των έργων των μεταφορικών δικτύων, που βρίσκονται σε εξέλιξη αλλά και η άμεση έναρξη και ολοκλήρωση των προβλεπόμενων δικτύων από τον υπερκείμενο σχεδιασμό. Φαίνεται πως η οικονομική κρίση, η οποία έχει επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό τη δημιουργία προγραμματισμένων έργων (αυτοκινητόδρομοι, ΟΣΕ), ευθύνεται για την αναπόφευκτη διασπορά και συμμετοχή περιφερειακών πόρων σε κεντρικά Ε.Π., με αποτέλεσμα την εμφάνιση σημαντικών εμποδίων στην ολοκλήρωση των παραπάνω έργων. Υπό το πρίσμα της παρούσας δυσμενούς οικονομικής συγκυρίας, για την ταχεία επίτευξη ενδοπεριφερειακής επικοινωνίας προτείνεται η αναβάθμιση της διασύνδεσης Ευβοϊκού Κορινθιακού Δυτικής Ελλάδας, μέσω Αταλάντης - Λεβέντη (ήδη αναβαθμισμένα) Λιβαδειάς Διστόμου Δεσφίνας Ιτέας (υφιστάμενα με περιορισμένες απαιτήσεις αναβάθμισης). Προτείνεται η θεσμοθέτηση Ιστορικών Διαδρομών. Διαδρομές για παράδειγμα: της Αρχαιότητας (Θήβα Ορχομενός Χαιρώνεια Λιβαδειά - Δελφοί) του Βυζαντίου (Σαγματά Όσιος Σεραφείμ Δομβούς Άγιος Νικόλαος Καμπιών Λυκούρεσι Όσιος Λουκάς Προφήτης Ηλίας Χρισσού). Θαλάσσιες Ιστορικές και Επιχειρηματικές Διαδρομές, όπως κέντρο θαλάσσιων διαδρομών στην Ιτέα με σύνδεση Ιτέα-Γαλαξίδι-Τριζόνια-Ναύπακτος και Ιτέα-Αντίκυρα-Θίσβη. Προώθηση ολοκληρωμένων σχεδίων διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών φυσικού περιβάλλοντος NATURΑ και των προτεινόμενων από τον Εθνικό Κατάλογο Προστατευόμενων Περιοχών. ΤΕΕ Τμήμα Ανατολικής Στερεάς Σελίδα 8

Σήμερα έχουμε ανυπαρξία ουσιαστικής διαχείρισης, μέσω θεσμοθετημένων ειδικών μέτρων (περιβαλλοντικού χαρακτήρα ή χρήσεων γης) των σημαντικών ζητημάτων συμβίωσης «χρήσεων» εντός των προστατευόμενων περιοχών. Τα ελάχιστα που έχουν προωθηθεί στον τομέα αυτό αφορούν ήδη προστατευόμενες ή έχουσες ανάγκη μικρότερης προστασίας περιοχές Εθνικών Δρυμών ή Δασών. Προώθηση διερεύνησης μεγάλων συστημάτων τοπίων για προστασία/διατήρηση. Λαμία, 27-02-2013 ΤΕΕ Τμήμα Ανατολικής Στερεάς Σελίδα 9