Σχεδιασµός και κατασκευή επάλληλων τοίχων αντιστήριξης µε µεταλλικά γεωπλέγµατα Design and construction of sequential reinforced walls with metal strips ΣΑΚΕΛΛΑΡΙΟΥ ΜΙΧΑΛΗΣ, Αναπληρωτής Καθηγητής Ε.Μ.Π. ΚΟΛΛΙΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ, ρ. Πολ. Μηχανικός, Εδαφοµηχανική Α.Τ.Ε. ΜΠΑΚΑΚΗ ΑΛΕΞΑΝ ΡΑ, Αγρ. Τοπ. Μηχανικός, Εδαφοµηχανική Α.Τ.Ε. ΠΕΡΙΛΗΨΗ : Κατά τη φάση κατασκευής του τµήµατος 5.1 της Εγνατίας οδού προτάθηκε η αντικατάσταση της προβλεπόµενης γέφυρας µεταξύ των σηράγγων Σ11 και Σ12 µε υψηλό επίχωµα οπλισµένο στη βάση, σε ιδιαίτερα έντονο µορφολογικό ανάγλυφο. Το νέο επίχωµα περιελάµβανε δύο επάλληλους κατακόρυφους τοίχους ύψους 7,50 m και 6,50 m αντίστοιχα για σταθεροποίηση του κατάντη ποδός ενός συνολικού ύψους 51 m µε ενιαία κλίση 1:1,75. Η εξωτερική επένδυση των κατακόρυφων τοιχωµάτων έγινε µε προκατασκευασµένες πλάκες σκυροδέµατος κατάλληλα συνδεδεµένες µε µεταλλικά γεωπλέγµατα. Το έργο ολοκληρώθηκε επιτυχώς παρέχοντας µία σηµαντική οικονοµία σε σχέση µε τον αρχικό προεκτιµώµενο προϋπολογισµό έργου γέφυρας. ABSTRACT : During construction of part 5.1 of Egnatia Highway, the replacement of a bridge between tunnels S11 and S12 by a high reinforced embankment was proposed to be realized over a steep relief. The new embankment included two successive vertical walls of reinforced earth of 7.50 m and 6.50 m height, with an overlying embankment of 51 m height and 1:1.75 outer slope inclination. The lower walls facing was assured by preconstructed concrete panels anchored to the steel reinforcement grids. The project was satisfactory realized offering an important cost reduction in relation to the initial bridge budget. 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Κατά τη φάση κατασκευής του τµήµατος 5.1 της Εγνατίας οδού (Πολύµυλος Λευκόπετρα) προτάθηκε η αντικατάσταση της προβλεπό- µενης από την οριστική µελέτη του έργου γέφυρας αριστερού κλάδου µεταξύ των σηράγγων Σ11 και Σ12 µε υψηλό επίχωµα το οποίο λόγω µορφολογίας έπρεπε να είναι οπλισµένο στη βάση του. Οι λόγοι που οδήγησαν στην αλλαγή αυτή είναι: Η ύπαρξη ιδιαίτερα έντονου µορφολογικού ανάγλυφου το οποίο απαιτούσε την κατασκευή γέφυρας για τον αριστερό κλάδο ενώ αντίστοιχα ο δεξιός κλάδος βρισκόταν σε ηµιδιατοµή µε µεγάλο ύψος ορύγµατος. Μεγάλο πλεόνασµα υλικών εκσκαφής από τις εκατέρωθεν ήδη διανοιγόµενες σήραγγες, υλικό κατάλληλο για την κατασκευή επιχωµάτων, το οποίο θα έπρεπε να αποµακρυνθεί. Μεγάλο κόστος κατασκευής της αρχικά προβλεφθείσας γέφυρας συγκριτικά µε το κόστος κατασκευής χωµατουργικού έργου. Το οπλισµένο επίχωµα σχεδιάστηκε µε δύο επάλληλους τοίχους ύψους 7,50 m ο κατώτερος και 6,50 m ο ανώτερος µε ενδιάµεση βαθµίδα 4,00 m, οι οποίοι λόγω µορφολογίας κρίθηκαν απαραίτητοι για την σταθεροποίηση του ποδός του. Το συνολικό ύψος του ανάντη των δύο επάλληλων τοίχων ήταν 36 m µε κλίση πρανούς 1:1,75. Για την λειτουργία της οδού εξυπηρέτησης της Εγνατίας κατάντη του αριστερού κλάδου σχεδιάστηκε τρίτος τοίχος αντιστήριξης ύψους 7,50 m µε οριζόντια βαθµίδα πλάτους 10,00 m κατάντη αυτού. Ο οπλισµός όλων των τοίχων αντιστήριξης περιελάµβανε τη χρήση µεταλλικών πλεγ- µάτων µε την µορφή λωρίδων πλάτους 0,60 m σε αξονική απόσταση 1,00 m και κατακόρυφη απόσταση 0,75 m µε ονοµαστική εφελκυστική 5ο Πανελλήνιο Συνέδριο Γεωτεχνικής & Γεωπεριβαλλοντικής Μηχανικής, ΤΕΕ, Ξάνθη, 31/5-2/6/2006 1
αντοχή έως και 72 kn/m σύµφωνα µε το κατοχυρωµένο σύστηµα κατασκευής τύπου VSL. Τα υλικά επίχωσης των τοίχων και του περιελάµβαναν αδροµερή προϊόντα εκσκαφής από τις εκατέρωθεν σήραγγες, γνευσιακής και γρανιτικής προέλευσης. 2. ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ Σύµφωνα µε την γεωλογική χαρτογράφηση της περιοχής, το υπέδαφος έδρασης του νέου αποτελείται από γνευσίους και γρανίτες επί των οποίων επικάθονται χαλαρά κορηµατικά υλικά. Στο κατώτερο τµήµα του πρανούς εµφανίσθηκε µια διαταραγµένη και πιθανά ολισθηµένη γνευσιακή βραχόµαζα. Λόγω της κρίσιµης θέσης της, πλησίον του οπλισµένου τοίχου στον πόδα του, απαιτήθηκε συνεχής γεωλογική παρακολούθηση κατά την φάση εκσκαφής, έτσι ώστε να µην διαταραχθεί η οριακή ευστάθεια από ενδεχόµενη υποσκαφή της. Η γεωτεχνική έρευνα περιελάµβανε δύο δειγµατοληπτικές γεωτρήσεις. Μετά την αξιολόγηση των αποτελεσµάτων της έρευνας οι γεωτεχνικές παράµετροι σχεδιασµού που επιλέχθηκαν για τους σχηµατισµούς του υπεδάφους παρουσιάζονται στον ακόλουθο Πίνακα 1. Πίνακας 1. Γεωτεχνικές παράµετροι σχεδιασµού Table 1. Geotechnical design parameters. Γνεύσιος (gn) Γρανίτης (gr) Κορήµατα (SC) φ =35 φ =35 φ =35 c =80 kpa c =120 kpa c =10 kpa γ=26 kn/m³ γ=26 kn/m³ γ=22 kn/m³ Ε=600 MPa Ε=900 MPa Η κατασκευή των επάλληλων τοίχων και του επέβαλε τη χρήση διαφορετικής διαβάθµισης υλικών τόσο για την κατασκευή του σταθεροποιητικού συστήµατος ποδός της (επίλεκτα υλικά κατηγορίας Ε3, Ε4) όσο και για το υπόλοιπο επίχωµα (αποδεκτά υλικά κατηγορίας Ε1, Ε2), το οποίο δεν περιορίζεται από τόσο υψηλές απαιτήσεις σχετικά µε την γωνία εσωτερικής τριβής. Εποµένως τα υλικά εκσκαφής των σηράγγων µετά από κατάλληλη διαλογή χρησιµο-ποιήθηκαν κατά ζώνες, έτσι ώστε να καλύπτουν, βάσει κοκκοµετρικής διαβάθµισης, τις ακόλουθες κρίσιµες παραµέτρους διατµητικής αντοχής (Πίνακας 2). Πίνακας 2. Ενεργές παράµετροι διατµητικής αντοχής επί µέρους ζωνών Table 2. Effective shear parameters of various zones Σώµα ανάντη Σώµα οπλισµένης γης Στραγγιστική στρώση φ =35 φ =36 φ =35 c =5 kpa c =0 kpa c =0 kpa γ=22 kn/m³ γ=22 kn/m³ γ=22 kn/m³ Η περιοχή µελέτης του έργου εντάσσεται στη Ζώνη ΙΙ σύµφωνα µε τον χάρτη σεισµικής επικινδυνότητας του ΕΑΚ (α=0,16). Λόγω της ιδιαιτερότητας της διατοµής υιοθετήθηκαν διαφορετικοί συντελεστές οριζόντιας και κατακόρυφης σεισµικής επιτάχυνσης κατά την διαστασιολόγηση των επί µέρους τµηµάτων του και των τοίχων: Σώµα : ah=0,16, av=±0,08 κάτω διπλός τοίχος : ah=0,16, av=±0,048 άνω τοίχος : ah=0,20, av=±0,06 Η συνολική µελέτη του έργου περιελάµβανε τη στατική µελέτη των οχετών, η κατασκευή των οποίων αναµενόταν ιδιαίτερα δυσχερής λόγω της απότοµης κλίσης του εδάφους έδρασης. Τα προβλήµατα ευστάθειας των πλακών έδρασης των κιβωτοειδών οχετών αντιµετω-πίστηκαν µε τον σχεδιασµό χαλινών στα τµήµατα µε τη µεγαλύτερη κλίση, ώστε να αποφευχθεί η δυνατότητα ολίσθησης του οχετού πάνω στο υπόβαθρο. Ιδιαίτερη προσοχή δόθηκε στην παρουσία των πλεγµάτων οπλισµού στην θέση συναρµογής των δύο οχετών σε έναν καθώς και στην πλάγια έξοδο των οχετών στην κατάντη πλευρά των τοίχων. Η µελέτη του οπλισµένου περιελάµβανε τρία στάδια. Αρχικά έγιναν οι έλεγχοι εσωτερικής ευστάθειας των δύο κατώτερων επάλληλων τοίχων οπλισµένης γης. Οι έλεγχοι αυτοί απαίτησαν οπλισµό µήκους έως και 7,20 m µε ονοµαστική εφελκυστική αντοχή έως και 72 kn/m, µε αγκύρωση στις προκατασκευασµένες πλάκες όψης των τοίχων σε κατακόρυφες αποστάσεις ανά 0,75 m. Οι έλεγχοι αυτοί έγιναν µε την θεώρηση των ωθήσεων γαιών που 5ο Πανελλήνιο Συνέδριο Γεωτεχνικής & Γεωπεριβαλλοντικής Μηχανικής, ΤΕΕ, Ξάνθη, 31/5-2/6/2006 2
5 D 14 18,30 m 5 D 14 18,30 m 5 D 14 12,30 m 5 D 14 12,30 m 5 D 14 25,20 m 5 D 14 25,20 m 5 D 14 23,10 m 5 D 14 23,10 m 10,00m 7 D 10 6,90 m 4 D 10 6,60 m 4 D 14 6,30 m αναφέρονται στην επίχωση και τα φορτία του κάθε τοίχου ξεχωριστά. εν συµπεριελήφθησαν κατ αρχήν έλεγχοι του συστήµατος των επάλληλων τοίχων ούτε του ανάντη φορτίου λόγω του εκτεταµένου πρανούς (Σχήµα 1). Σε τρίτο υπολογιστικό στάδιο για τον ανώτερο τοίχο ελέγχθηκε η εσωτερική ευστάθεια του τοίχου του παράδροµου της Εγνατίας και τεκµηριώθηκε η επάρκεια των αρχικά υπολογισθέντων µηκών των πλεγµάτων. 6,75m 4 D 14 6,90 m 0,03m Μελλοντικό επίχωµα Λόγω της βραχώδους φύσης του καθώς και της έδρασής του σε βραχώδες υπόβαθρο, οι συνολικές καθιζήσεις συνιζήσεις του υπολογίστηκαν σε 4,2 cm και 15,4 cm αντίστοιχα, θεωρήθηκαν ότι θα συντελεστούν πρακτικά άµεσα µε την ολοκλήρωση της κατασκευής και δεν επηρέαζαν την ευστάθεια του συστήµατος. P421 29+397.14 7,50m Προτεινόµενη εκσκαφή Σχήµα 1. Επάλληλοι Τοίχοι Οπλισµένης Γης Figure 1. Successive Reinforced Earth Walls Σε δεύτερο υπολογιστικό στάδιο έγιναν οι έλεγχοι συνολικής ευστάθειας του συνολικού σε 3 διατοµές µε διαφορετικά ύψη τοίχων έτσι ώστε ο σχεδιασµός να έχει την αντιπροσωπευτικότερη προµέτρηση. Οι έλεγχοι αυτοί υπέδειξαν την ανάγκη σηµαντικής αύξησης του µήκους των οπλισµών έως και σε 28,00 m για τις ανώτερες στρώσεις του ενδιάµεσου τοίχου στην διατοµή µε το µέγιστο ύψος (Σχήµα 2). Ο σχεδιασµός του έργου ολοκληρώθηκε µε τον σχεδιασµό σε οριζοντιογραφία και διατοµές των προτεινόµενων εκσκαφών για την έδραση του. Οι εκσκαφές σχεδιάστηκαν µε γνώµονα το απότοµο ανάγλυφο της περιοχής και την ύπαρξη σε πολύ κοντινή απόσταση των στοµίων των εκατέρωθεν σηράγγων Σ11 και Σ12. Ειδικά προς τα βορειοανατολικά πλησίον του στοµίου εξόδου της σήραγγας Σ11 απαιτήθηκε ο σχεδιασµός και η µελέτη ενός πρόσθετου τοίχου αντιστήριξης από οπλισµένο σκυρόδεµα ύψους 7,50 m για τον περιορισµό των εκσκαφών κατάντη και σε µικρή απόσταση από το τεχνικό του στοµίου που πιθανόν να δηµιουργούσαν δευτερογενή προβλήµατα ευστάθειας. ΑΡΙΣΤΕΡΟΣ ΚΛΑ ΟΣ ΕΞΙΟΣ ΚΛΑ ΟΣ Βαθµίδες αγκύρωσης P421 29+397.14 Σχήµα 2. Τυπική διατοµή σχεδιασθέντος έργου Figure 2. Typical cross section of the project 5ο Πανελλήνιο Συνέδριο Γεωτεχνικής & Γεωπεριβαλλοντικής Μηχανικής, ΤΕΕ, Ξάνθη, 31/5-2/6/2006 3
7 D 10 6,90 m 4 D 10 6,60 m 4 D 14 6,30 m 3. ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ Λόγω των απαιτούµενων από τον σχεδιασµό σχετικά µεγάλων µηκών οπλισµού στους τοίχους δηµιουργήθηκε η ανάγκη για εκτεταµένες εκσκαφές στα όρια του νέου λόγω του έντονου µορφολογικού αναγλύφου. Η ταυτόχρονη ύπαρξη δύο οχετών, λόγω των δύο ρεµάτων της περιοχής, που συµβάλουν εντός του σώµατος του πίσω από τον κατώτερο τοίχο και εκβάλλουν διαµέσου αυτού λοξά προς αυτόν ήταν τελικά πολύ δυσχερής κατά την διαµόρφωση των εκσκαφών. Η εκσκαφή πραγµατοποιήθηκε σύµφωνα µε την προτεινόµενη από την µελέτη διαµόρφωση και κάθε προσοχή ιδιαίτερα σχετικά προς την ολισθηµένη µάζα στο νοτιοδυτικό άκρο του ποδός. Ακολούθησε η κατασκευή των οχετών και της κοινής απόληξής τους. Η ειδική κατασκευή των τοίχων αντιστήριξης από οπλισµένη γη έγινε από εξειδικευµένο συνεργείο της κατασκευάστριας εταιρείας ώστε να εξασφαλίζεται η βέλτιστη συνάφεια δια τριβής των πλεγµάτων και του αδροµερούς υλικού επίχωσης. Ακολουθήθηκε µια ιδιαίτερη µεθοδολογία που απαιτείται για την σύνδεση των προκατασκευασµένων πλακών σκυροδέ- µατος όψεως µε τις µεταλλικές λωρίδες οπλισµού (Φωτογραφία 1). Οι πλάκες σκυροδέµατος όψεως των τοίχων οπλισµένης γης κατασκευάσθηκαν επί τόπου του έργου και η σύνδεση τους µε τις µεταλλικές λωρίδες οπλισµού εξασφαλίστηκε µε τη βοήθεια µεταλλικών ράβδων σύνδεσης στις ενσωµατωµένες στις πλάκες φουρκέτες. Ο ποιοτικός έλεγχος σε όλα τα επίπεδα της κατασκευής των τοίχων ήταν ενδελεχής. Ιδιαίτερα αναφέρονται η τοποθέτηση σε επιλεγµένες θέσεις ειδικών ράβδων για τον έλεγχο της αντοχής του οπλισµού του συστήµατος στην διάρκεια ζωής του (120 χρόνια) µε την οπτική διερεύνηση της επίδρασης των παραγόντων του εδάφους στην φύση των οπλισµών (επισκεψιµότητα) καθώς και κλισιοµέτρων καθιζησιµέτρων. Οι παραµορφώσεις που µετρήθηκαν µετά την ολοκλήρωση της κατασκευής βρίσκονται εντός των ορίων που προεκτιµήθηκαν κατά την µελέτη. Κατά την διάρκεια της κατασκευής προέκυψε η ανάγκη άµεσης χρήσης της οριζόντιας βαθµίδας κατάντη του ανώτερου τοίχου ως εργοταξιακής οδού και αργότερα ως οδού εξυπηρέτησης της Εγνατίας οδού. Συνεπώς, υπήρξε η ανάγκη µελετητικού ελέγχου της ευστάθειας της διατοµής µε τα νέα δεδοµένα (βαριά εργοταξιακή κυκλοφορία στον αναβαθµό µε κατανεµηµένο φορτίο 33 kn/m²). Ο έλεγχος αυτός απαίτησε για την συνολική ευστάθεια του συγκεκριµένου τµήµα-τος του έργου την προσθήκη 4 στρώσεων γεωσυνθετικών πλεγµάτων ανά 0.50 m ονοµαστικής εφελκυστικής αντοχής 55 kn/m που τοποθετήθηκαν µε µήκος αγκύρωσης 17-18 m έτσι ώστε να ενσωµατώνονται στο επίχωµα και να επεκτείνονται τουλάχιστον κα-τά 2m κάτω από τον ανάντη τοίχο (Σχήµα 3). ΑΡΙΣΤΕΡΟΣ ΚΛΑ ΟΣ ΕΞΙΟΣ ΚΛΑ ΟΣ Φορτίο 33 kn/m² Γεώπλεγµα οπλισµού µήκους 10,0m ανά 0,50m Βαθµίδες αγκύρωσης Σχήµα 3. Πρόσθετα γεωπλέγµατα αγκύρωσης Figure 2. Additional anchoring geogrids Φωτογραφία 1. Λεπτοµέρεια οπλισµού Photograph 1. Reinforcement detail Ιδιαίτερο µελετητικό ενδιαφέρον παρουσίασε ο συνδυασµός µεταλλικών λωρίδων οπλισµού (πλάτος λωρίδας 0,60 m) και των πρόσθετων γεωπλεγµάτων οπλισµού ονοµαστικής εφελκυστικής αντοχής 55 kn/m, λόγω της διαφορετικής µορφής της αντίστοιχης 5ο Πανελλήνιο Συνέδριο Γεωτεχνικής & Γεωπεριβαλλοντικής Μηχανικής, ΤΕΕ, Ξάνθη, 31/5-2/6/2006 4
καµπύλης τάσεων παραµορφώσεων που παρουσιάζουν τα υλικά αυτά. Ετσι ο σχεδιασµός των οπλισµών µε γεωσυνθετικά υλικά έγινε σε επίπεδο χαµηλών παραµορφώσεων (της τάξης του 5%) για να αποφευχθούν φαινόµενα ερπυσµού και να υπάρχει συµβιβαστότητα µε τις παραµορφώσεις του αµέσως ανάντη ευρισκόµενου τοίχου µε µεταλλικά πλέγµατα. 4. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Οι τοίχοι από οπλισµένη γη, µεταξύ των πλεονεκτηµάτων τους έναντι των αντίστοιχων κατασκευών από σκυρόδεµα, είναι τεχνικά κατασκευάσιµοι για ύψη άνω των 25 m και, λόγω της δυνατότητάς τους να απορροφούν παραµορφώσεις, διαθέτουν µεγαλύτερη αντοχή σε σεισµικές δράσεις (FHWA, 1999). Η πρόσφατη εµπειρία έδειξε ότι πρανή και τοίχοι από οπλισµένη γη είχαν συµπεριφερθεί ικανοποιητικά κατά τη διάρκεια σεισµών. Είναι ενδιαφέρον ότι πολλά τεχνικά έργα αυτής της κατηγορίας δεν είχαν ιδιαίτερο αντισεισµικό σχεδιασµό. Οι ζηµιές που έχουν καταγραφεί εντοπίζονται σε καθιζήσεις στη στέψη, διόγκωση της όψης, αποκόλληση πετασµάτων και δευτερεύουσας σηµασίας ρηγµατώσεις στην επίχωση. Γενικά, οι κατασκευές από οπλισµένη γη έχουν την τάση να παραµορφώνονται ενώ δεν έχει παρατηρηθεί µέχρι σήµερα κάποια ολική ή καταστροφική αστοχία (Nova Roessig L., 1998). Επιπροσθέτως αναφέρεται ότι η επιτευχθείσα σηµαντική οικονοµία (της τάξης του 35%) από την προταθείσα µεθοδολογία αντικατάστασης της αρχικά σχεδιαζόµενης γέφυρας µε ειδικό επίχωµα, αντιστηριζόµενο στον πόδα του από επάλληλους τοίχους σε συνδυασµό µε την επιτυχή (από περιβαλλοντική άποψη) διαχείριση των υλικών εκσκαφής των εκατέρωθεν σηράγγων, αποδεικνύει ότι τα γεωσυνθετικά υλικά (γεωπλέγµατα και µεταλλικά πλέγµατα) µπορούν να δώσουν τεχνικοοικονοµικά θελκτικές λύσεις στην κατασκευή των έργων. Απαραίτητη προϋπόθεση όµως για την επιτυχή εφαρµογή της µεθοδολογίας αυτής είναι η εµπεριστατωµένη γεωτεχνική τεκµηρίωση της πρότασης στην φάση της µελέτης καθώς και η ενδελεχής εφαρµογή του ποιοτικού ελέγχου στην φάση της κατασκευής του έργου, µε τις ελάχιστες δυνατές αποκλίσεις από τις προτάσεις της µελέτης εφαρµογής. 5. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Ε ΑΦΟΜΗΧΑΝΙΚΗ Α.Τ.Ε. (2000), Τµήµα Πολύµυλος - Λευκόπετρα (Τµήµα 5.1) της Εγνατίας Οδού - Κατασκευή από Χ.Θ. 29+371 έως Χ.Θ. 29+492 Federal Highway Administration (FHWA) - US Department of Transportation (1998) "Geosynthetic Design and Construction Guidelines " Η.Π.Α. Federal Highway Administration (FHWA) - US Department of Transportation (1999) "Mechanically Stabilized Earth Walls and Reinforced Soil Slopes Design and Construction Guidelines " Η.Π.Α. Leschinsky, D., Ling, H., Hanks, G. (1995) Unified Design approach to geosynthetic - reinforced steep slopes and segmental walls. Geosynthetics International, Vol. 2, No 5, p. 845-881 Ling H.I., Leshchinsky D., Chou N.N.S. (2001): Post-earthquake investigation on several geosynthetic-reinforced soil retaining walls and slopes during the Ji Ji earthquake of Taiwan, Soil Dynamics and Earthquake Engineering, 21, pp 297-313 Michalowski R.L., You L. (August 2000): Displacements of Reinforced Slopes Subjected to Seismic Loads, Journal of Geotechnical and Environmental Engineering, pp 685-694 National Center for Earthquake Engineering Research (1997): Evaluation of Bridge Damage data from Recent Earthquakes, NCEER Bulletin, Vol. 11, No. 2, Nova-Roessig L., Sitar N. (1998): Centrifuge studies of the seismic Response of Reinforced Soil Slopes, Proceedings of the Third Geotechnical Engineering and Soil Dynamics Conference, Geotechnical Special Publication No. 75, ASCE, pp 458-468 VSL Systems S.A. (2000), Εγνατία Οδός Α.Ε. Τµήµα Πολύµυλος Λευκόπετρα (Τµήµα 5.1) Κατασκευή Οπλισµένου Χ.Θ. 29+371 έως 29+492 Τοίχος VSL RETAINED EARTH 5ο Πανελλήνιο Συνέδριο Γεωτεχνικής & Γεωπεριβαλλοντικής Μηχανικής, ΤΕΕ, Ξάνθη, 31/5-2/6/2006 5