Ερωτήσεις βιολογίας γενικής παιδείας Γ λυκείου. 1. Σε ένα οικοσύστηµα ζουν φυτά, φίδια βάτραχοι και έντοµα. Α. Βάλτε τους παραπάνω οργανισµούς στην κατάλληλη σειρά και σχηµατίστε την τροφικοί αλυσίδα. Ποιοι οργανισµοί ανήκουν στο τρίτο τροφικό επίπεδο και ποια είναι η τροφή τους; Β. Αν η βιοµάζα των βατράχων είναι 3x10 3 kg, πόση είναι η βιοµάζα των φυτών; Γ. Αν γνωρίζετε ότι η ενέργεια που περιέχεται σε ένα Kg βιοµάζας είναι 10Kj να υπολογισθεί το ποσό της ενέργειας σε κάθε τροφικό επίπεδο. Γενικά περί ασκήσεων που αναφέρονται σε τροφικά πλέγµατα και τροφικές αλυσίδες: Από το ένα τροφικό επίπεδο στο επόµενο µεταφέρεται µόνο το 10% της ενέργειας, ενώ το υπόλοιπο 90% χάνεται, π.χ. µε τη µορφή θερµότητας. Έτσι ανεβαίνοντας προς τα πάνω στην τροφική πυραµίδα ενέργειας, η ενέργεια διαρκώς µειώνεται φθάνοντας σε ένα σηµείο που δεν αρκεί για να στηρίξει επιπλέον τροφικά επίπεδα. Συνεπώς, αν το ζητούµενο είναι ο αριθµός των τροφικών επιπέδων του οικοσυστήµατος, προσέχουµε ότι στην εκφώνηση δίνεται το ελάχιστο ποσό ενέργειας που πρέπει να δέχεται ένα τροφικό επίπεδο από το προηγούµενο έτσι ώστε να µπορεί να συντηρηθεί. Επειδή η ενέργεια αντιστοιχεί σε βιοµάζα, (π.χ. 100g µπέικον (χοιρινό) περιέχουν ενέργεια 3803Kj ή 909 θερµίδες) η µείωση της ενέργειας όσο ανερχόµαστε στα τροφικά επίπεδα ισοδυναµεί µε τη µείωση βιοµάζας. ηλαδή µόνο το 10% της βιοµάζας περνά από το ένα τροφικό επίπεδο στο επόµενο. Αν ένας καταναλωτής τρέφεται από οργανισµούς που ανήκουν σε διαφορετικά τροφικά επίπεδα, και µας ζητούν να τον κατατάξουµε σε τροφικό επίπεδο, τότε θα τον κατατάσσουµε σε όλα τα δυνατά τροφικά επίπεδα σύµφωνα µε όλες τις τροφικές αλυσίδες στις οποίες εµπλέκεται. Από τις τροφικές αλυσίδες και τα τροφικά πλέγµατα µπορούµε να προβλέψουµε αλλαγές στους πληθυσµούς που ακολουθούν διαταραχές στο οικοσύστηµα. Για παράδειγµα αν µειωθεί ο αριθµός ενός συγκεκριµένου οργανισµού, τότε θα αυξηθεί η τροφή του και θα µειωθούν οι θηρευτές του εάν δεν έχουν εναλλακτική πηγή τροφής. Ανεστραµµένες πυραµίδες είναι µόνο οι τροφικές πυραµίδες πληθυσµού και δηλώνουν παρασιτικές σχέσεις (ένας οργανισµός προσφέρει τροφή σε πολλούς π.χ. ο σκύλος στα τσιµπούρια του). Λύση Οι οργανισµοί του οικοσυστήµατος που µελετάµε θα πρέπει να τοποθετηθούν µε την κατάλληλη σειρά στην τροφική αλυσίδα σύµφωνα µε τις διατροφικές τους προτιµήσεις. Έτσι έχουµε:
Φυτά Έντοµα Βάτραχοι Φίδια Από την παραπάνω τροφική αλυσίδα προκύπτει ότι οι βάτραχοι είναι οι οργανισµοί του τρίτου τροφικού επιπέδου. Β. Από τη θεωρία γνωρίζουµε ότι το 10% της ενέργειας ή της βιοµάζας περνά από το ένα τροφικό επίπεδο στο επόµενο. Με δεδοµένη τη βιοµάζα των βατράχων 3x10 3 Κg παραθέτω την τροφική πυραµίδα βιοµάζας: Τροφική πυραµίδα βιοµάζας Φίδια 3x10 2 Kg Βάτραχοι 3x10 3 Κg Έντοµα 3x10 4 Κg Φυτά 3x10 5 Κg Όπως προκύπτει από την παραπάνω τροφική πυραµίδα βιοµάζας, η βιοµάζα ενός τροφικού επιπέδου είναι υποδεκαπλάσια του κατώτερού της και δεκαπλάσια του ανώτερου τροφικού επιπέδου. Η βιοµάζα των φυτών προκύπτει 3x10 5 Κg. Γ. Γνωρίζοντας την ενέργεια που εµπεριέχεται σε ένα κιλό βιοµάζας µπορώ να µετατρέψω τη βιοµάζα των φυτών που υπολόγισα παραπάνω σε ενέργεια: Το 1 Kg βιοµάζας εµπεριέχει 10Kj ενέργειας Τα 3x10 5 Κg βιοµάζας x x = 3x10 6 Kj ενέργειας στο επίπεδο των παραγωγών-φυτών Οµοίως, και για τα υπόλοιπα τροφικά επίπεδα προκύπτουν τα παρακάτω αποτελέσµατα. Ενέργεια στο τροφικό επίπεδο των εντόµων = 3x10 5 Κj, στο επίπεδο των βατράχων = 3x10 4 Kj και στο επίπεδο των φιδιών = 3x10 3 Kj. Από τα παραπάνω προκύπτει η τροφική πυραµίδα ενέργειας:
Τροφική πυραµίδα ενέργειας Φίδια 3x10 3 Kj Βάτραχοι 3x10 4 Κj Έντοµα 3x10 5 Κj Φυτά 3x10 6 Κj Ήξερες ότι το φως του ήλιου και το κάπνισµα έχουν παρόµοιες δυσάρεστες συνέπειες στον οργανισµό σου, όπως ο καρκίνος; Ο ήλιος καταστρέφει το δέρµα. Ακόµα και αυτοί που µαυρίζουν εύκολα θα αποκτήσουν πρόωρες ρυτίδες. 2. Σε ένα οικοσύστηµα συµβιώνουν οι παρακάτω οργανισµοί: χορτάρι λαγός αλεπού. Το οικοσύστηµα δέχεται ετησίως ενέργεια 9 10 8 ενώ η ενέργεια που δεσµεύεται από τους παραγωγούς είναι 9 10 5. Α. Τι ποσοστό της ηλιακής ενέργειας δεσµεύτηκε από το χορτάρι; Β. Υπολογίστε την Καθαρή Πρωτογενή Παραγωγικότητα του οικοσυστήµατος, αν οι αναπνευστικές απώλειες των παραγωγών είναι 700000. Γ. Πόση ενέργεια µε τη µορφή τροφής καταλήγει στους λαγούς αν υπολογίζεται το νεκρό χορτάρι σε 80000.. ιαπιστώθηκε ότι η νεκρή βιοµάζα των λαγών είναι 15000, οι αναπνευστικές τους απώλειες 20000 ενώ τα κόπρανα και οι απεκκρίσεις τους 4000. Με βάση τα παραπάνω δεδοµένα να υπολογίσετε την καθαρή παραγωγικότητα των λαγών καθώς και την τροφή των αλεπούδων. (Μονάδες Kcal/m 2 /έτος) Γενικά περί ασκήσεων παραγωγικότητας: Τα φυτά προσλαµβάνουν ένα µικρό ποσοστό της ηλιακής ενέργειας που δέχεται το οικοσύστηµα στο οποίο ανήκουν. Εάν το ποσοστό αυτό δεν βρίσκεται στα δεδοµένα της άσκησης και δεν µπορώ να το υπολογίσω από τα δεδοµένα της άσκησης (π.χ. από την προσπίπτουσα ηλιακή ακτινοβολία και την µεικτή πρωτογενή παραγωγικότητα) τότε το λαµβάνω ίσο προς 1% από την θεωρία του βιβλίου. Η Πρωτογενής παραγωγικότητα αναφέρεται στους Παραγωγούς (φυτά) και η δευτερογενής στους καταναλωτές (ζώα). Η παραγωγικότητα ουσιαστικά
Λύση αναφέρεται στην αύξηση (ή µείωση αρνητική παραγωγικότητα) των φυτών (ή ζώων) σε ένα ορισµένο χρονικό διάστηµα. Η Μεικτή Πρωτογενής Παραγωγικότητα (ΜΠΠ) αναφέρεται στο ποσό της ηλιακής ενέργειας που δεσµεύουν τα φυτά από τον ήλιο. Η Καθαρή Πρωτογενής Παραγωγικότητα (ΚΠΠ) αναφέρεται στο ποσό της ηλιακής ενέργειας που αποταµιεύεται στους ιστούς των παραγωγών και αυξάνει τη βιοµάζα τους. Εάν από την ΜΠΠ αφαιρέσω τις αναπνευστικές απώλειες (ή αναπνοή, ή απώλειες ενέργειας λόγω κυτταρικής αναπνοής) τότε θα υπολογίσω ΚΠΠ. ηλαδή: ΚΠΠ = ΜΠΠ Αναπνευστικές απώλειες Η Μεικτή ευτερογενής Παραγωγικότητα (Μ Π) αναφέρεται στο ποσό της ενέργειας που προσλαµβάνουν µε την τροφή τους οι καταναλωτές πρώτης (ή επόµενης) τάξης. Για το λόγω αυτό πριν υπολογίσουµε την Μ Π πρέπει να υπολογίσουµε την τροφή που φθάνει στους καταναλωτές πρώτης (ή επόµενης) τάξης. Αν για παράδειγµα τα φυτά έχουν νεκρή βιοµάζα, τότε αυτή δε θα πρέπει να υπολογισθεί ως τροφή των καταναλωτών πρώτης τάξης αφού καταλήγει στους αποικοδοµητές. Από την τροφή των καταναλωτών πρώτης τάξης πρέπει να αφαιρέσω τα κόπρανα και τις άλλες απεκκρίσεις για να υπολογίσω την Μ Π. Τέλος για να υπολογίσω την Καθαρή ευτερογενή Παραγωγικότητα (Κ Π) πρέπει να αφαιρέσω από την Μ Π τις αναπνευστικές απώλειες (ή αναπνοή, ή απώλειες ενέργειας λόγω κυτταρικής αναπνοής). ηλαδή Κ Π = Μ Π Αναπνευστικές απώλειες. Α. Από τη συνολική ενέργεια που στέλνει ο ήλιος σε ένα οικοσύστηµα, ποτέ οι παραγωγοί δεν την προσλαµβάνουν όλη. Αντιθέτως συνήθως προσλαµβάνουν ένα πολύ µικρό ποσοστό της προσπίπτουσας ηλιακής ενέργειας. Στην άσκηση το ποσοστό αυτό δε δίνεται, αλλά πριν βιαστούµε να το θεωρήσουµε 1% θα πρέπει να δούµε αν µπορούµε να το υπολογίσουµε από τα δεδοµένα της άσκησης. Όλα τα παρακάτω ποσά σε Kcal/m 2 /έτος Από τα 9 10 8 που στέλνει ο ήλιος δεσµεύονται 9 10 5 Από τα 100 x x = 0,1% B. Για να υπολογίσω την ΚΠΠ πρέπει από την ΜΠΠ να αφαιρέσω τις αναπνευστικές απώλειες. Η ΜΠΠ είναι ίση µε την ενέργεια που δεσµεύτηκε από τους παραγωγούς κατά το χρονικό διάστηµα που µελετάµε, δηλαδή 9 10 5 ή 900000. Συνεπώς: ΚΠΠ = ΜΠΠ Αναπνευστικές απώλειες ΚΠΠ = 900000 700000 = 200000 Γ. Οι λαγοί τρέφονται αποκλειστικά µε χορτάρι αλλά δεν τρώνε και το νεκρό χορτάρι το οποίο το τρώνε οι αποικοδοµητές. Έτσι για να υπολογίσω την τροφή των λαγών θα πρέπει να αφαιρέσω το νεκρό χορτάρι. ηλαδή: Τροφή λαγών = ΚΠΠ Νεκρή φυτική βιοµάζα = 200000-80000 = 120000
. Για να υπολογίσω την Μ Π των λαγών πρέπει πρώτα να αφαιρέσω τα κόπρανα και τις απεκκρίσεις που τους αντιστοιχούν. Έτσι έχουµε: Μ Π λαγών = 120000 4000 = 116000 Κ Π λαγών υπολογίζεται αν από τη µεικτή αφαιρέσω τις αναπνευστικές απώλειες των λαγών. ηλαδή: Κ Π λαγών = 116000 20000 = 96000 Τέλος η ενέργεια που διατίθεται ως τροφή στις αλεπούδες είναι η Κ Π λαγών εάν από αυτή αφαιρέσουµε αυτή που καταλήγει στους αποικοδοµητές. Τροφή αλεπούδων = 96000 15000 = 81000 Ήξερες ότι οι αυλακιές που έχουµε στα χέρια µας είναι για να έχουν καλύτερη πρόσφυση. 3. Σε ένα οικοσύστηµα απελευθερώνονται 1000 g µιας µη βιοδιασπώµενης ουσίας. Στο οικοσύστηµα αυτό συµβιώνουν οι παρακάτω οργανισµοί: φυτοπλαγκτόν, γαρίδες, ψάρια, ψαροπούλια. Αν η συγκέντρωση της µη βιοδιασπώµενης ουσίας στα ψάρια είναι 10-1 g/kg, να υπολογίσετε: Α. Τη βιοµάζα κάθε τροφικού επιπέδου του οικοσυστήµατος Β. Το ποσό της µη βιοδιασπώµενης ουσίας που θα βρεθεί στους ιστούς ενός ανθρώπου, ο οποίος θα καταναλώσει 10Kg γαρίδες και 10Kg ψάρια. Γενικά περί ασκήσεων βιοσυσσώρευσης: Η µη βιοδιασπώµενες ουσίες όταν εισέλθουν σε ζωντανούς οργανισµούς δεν αποβάλλονται από αυτούς και η ποσότητα τους παραµένει σταθερή και ίση σε όλα τα τροφικά επίπεδα. Η συγκέντρωση της µη βιοδιασπώµενης ουσίας όµως αυξάνεται όσο προχωράµε προς τα ανώτερα τροφικά επίπεδα, καθώς η ίδια ποσότητα εντοπίζεται σε λιγότερη βιοµάζα. Όταν παρατηρείται µείωση της βιοµάζας από το ένα τροφικό επίπεδο στο άλλο της τάξης του 90% (π.χ. από 100Kg σε 10Kg) τότε η συγκέντρωση της µη βιοδιασπώµενης δεκαπλασιάζεται (π.χ. από 1g/1kg σε 10g/1kg). Λύση Στις ασκήσεις παραγωγικότητας πρέπει να θυµόµαστε πάντα ότι η ποσότητα της µη βιοδιασπώµενης ουσίας παραµένει πάντα σταθερή σε κάθε τροφικό επίπεδο, ενώ η συγκέντρωση αυξάνεται όσο προχωράµε προς τα ανώτερα τροφικά επίπεδα. Α. Από την εκφώνηση γνωρίζουµε ότι στο επίπεδο των ψαριών η συγκέντρωση της µη βιοδιασπώµενης ουσίας είναι 10-1 g/kg. Επίσης γνωρίζουµε ότι η ποσότητα που
εισήχθη στο οικοσύστηµα είναι 1000g. Η ποσότητα αυτή όπως προείπαµε είναι σταθερή και ίση σε κάθε τροφικό επίπεδο. Έτσι για το τροφικό επίπεδο των ψαριών ισχύει: Τα 10-1 g µη βιοδιασπώµενης ουσίας περιέχονται σε 1 Kg ψαριών Τα 1000g µη βιοδιασπώµενης ουσίας περιέχονται σε x Kg ψαριών Χ = 10000Kg ή 10 4 Κg ψαριών Επειδή το 10% της ενέργειας ή της βιοµάζας περνά από το ένα τροφικό επίπεδο στο επόµενο, µε τα παραπάνω δεδοµένα σχεδιάζω την τροφική πυραµίδα βιοµάζας: Τροφική πυραµίδα βιοµάζας Ψαροπούλια 10 3 Kg Ψάρια 10 4 Κg Γαρίδες 10 5 Κg Φυτοπλαγκτόν 10 6 Κg Β. Σε 10 5 Κg γαρίδες περιέχονται 1000g µη βιοδιασπώµενης ουσίας Σε 10 Kg γαρίδες περιέχονται xg µη βιοδιασπώµενης ουσίας x = 0,1g µη βιοδιασπώµενης ουσίας στις γαρίδες Σε 10 4 Κg ψάρια περιέχονται 1000g µη βιοδασπώµενης ουσίας Σε 10 Κg ψάρια περιέχονται yg µη βιοδιασπώµενης ουσίας y = 1g µη βιοδιασπώµενης ουσίας στα ψάρια Συνολικά λοιπόν ο άνθρωπος θα καταναλώσει 1,1g µη βιοδιασπώµενης ουσίας. Αυτή η ποσότητα θα βρεθεί στους ιστούς του. Ήξερες ότι κατά τη διάρκεια της ζωής σου θα µάθεις περίπου 2000 άτοµα µε το όνοµά τους αλλά µόνο 150 από αυτούς θα τους αποκαλείς φίλους;
4. Σε ένα νησί ζουν φυτοφάγα ζώα. Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού πολλά από τα ζώα αυτά πεθαίνουν λόγω έλλειψης νερού. Εάν εισαχθεί πόσιµο νερό σε αυτό το οικοσύστηµα, θα βελτιωθεί η ικανότητα επιβίωσης των ζώων; Εξηγήστε. Το οικοσύστηµα θα παραµείνει σε ισορροπία γιατί ο αυξηµένος, λόγω της ύπαρξης νερού, αριθµός φυτοφάγων ζώων θα προκαλέσει µείωση του αριθµού των παραγωγών του οικοσυστήµατος από τους οποίους τρέφονται τα φυτοφάγα ζώα. Συνεπώς, ο αριθµός των τελευταίων θα µειωθεί ή µπορεί ακόµα και να εξαφανιστεί. 5. Ένα οικοσύστηµα διαθέτει οργανισµούς που κατατάσσονται σε 4 τροφικά επίπεδα. ίδεται ότι οι συνολικές απώλειες ενέργειας από όλα τα παραπάνω τροφικά επίπεδα είναι 999 10 7 Κj. Ποιο είναι το ποσό της ενέργειας που είναι δεσµευµένο σε κάθε τροφικό επίπεδο; Να θεωρηθεί ότι από το κάθε τροφικό επίπεδο περνά στο επόµενο το 10% της ενέργειας. Εάν η ενέργεια του πρώτου τροφικού επιπέδου είναι ΧKj, τότε του δευτέρου θα είναι 0,1ΧKj, του τρίτου 0,01ΧKj και του τετάρτου 0,001ΧKj. Οι απώλειες στη µετάβαση από το πρώτο τροφικό επίπεδο στο δεύτερο είναι X-0,1X = 0,9Χ, από το δεύτερο στο τρίτο 0,1X-0.01X = 0,09Χ (το 90% του 0,1Χ, δηλαδή της διαθέσιµης ενέργειας στο επίπεδο 2), και από το τρίτο στο τέταρτο 0.01X-0.001X = 0,009Χ αντίστοιχα. Το σύνολο των απωλειών, δηλαδή το άθροισµα των παραπάνω αποτελεσµάτων µας δίνει: 0,9X + 0,09X + 0,009X = 0,999ΧKj. Σύµφωνα µε την εκφώνηση θα πρέπει 0,999Χ = 999 10 7, δηλαδή Χ = 1010Κj που αντιστοιχεί µε την ενέργεια στο πρώτο τροφικό επίπεδο. Καθώς µόνο το 10% της ενέργειας περνά από το προηγούµενο τροφικό επίπεδο στο επόµενο, 10 9 Κj ενέργειας (το 10% του 1010) θα αντιστοιχούν στο δεύτερο τροφικό επίπεδο. Ακολουθώντας παρόµοιο συλλογισµό, 10 8 Κj και 10 7 Κj θα είναι η ενέργεια του τρίτου και τετάρτου τροφικού επιπέδου αντίστοιχα. 6. Σε ένα χωριό στην Κίνα οι κάτοικοι τρέφονται αποκλειστικά µε ρύζι. Η ετήσια παραγωγή του ρυζιού ανέρχεται σε 600 τόνους. Όλοι οι κάτοικοι του χωριού τρέφονται µε το ρύζι που παράγουν και τους µένει και το µισό το οποίο και πωλούν σε γειτονική πόλη. ίδεται το µέσο βάρος των ανθρώπων του χωριού ίσο µε 60kg. Α. Πόσους κατοίκους έχει το χωριό; Β. Αν 30 κάτοικοι σταµατήσουν να τρέφονται µε ρύζι και τρώνε φυτοφάγα ζώα που τρέφονται µε ρύζι, τι ποσοστό της συνολικής παραγωγής ρυζιού θα τους αντιστοιχεί; Γ. Αν υποθέσουµε ότι όλοι οι κάτοικοι υιοθετούν τις τροφικές συνήθειες των 30 παραπάνω, πόσο θα πρέπει να µεταβληθεί η παραγωγή του ρυζιού για να µπορούν να τρέφονται όλοι; Να θεωρηθεί ότι από το κάθε τροφικό επίπεδο περνά στο επόµενο το 10% της ενέργειας.
Α) Το χωριό έχει τη δυνατότητα να παράγει 600.000 κιλά ρύζι, αλλά επειδή πουλά το µισό, στους κατοίκους αποµένουν 300.000 κιλά ρύζι. Επειδή από τους παραγωγούς (ρύζι) περνά µόνο το 10% της ενέργειας στους καταναλωτές πρώτης τάξης (άνθρωποι) η βιοµάζα που θα αντιστοιχεί στους καταναλωτές πρώτης τάξης, στους ανθρώπους δηλαδή, θα είναι ίση µε 30.000 κιλά. Εφόσον το µέσο βάρος των 300.000 ανθρώπων είναι 60 κιλά, το χωριό θα έχει 60 =500 κατοίκους, Β) Οι 30 σαρκοφάγοι κάτοικοι θα έχουν βιοµάζα ίση µε 30 60=1800 κιλά. Συνεπώς για να συντηρηθούν απαιτούνται 18.000 κιλά φυτοφάγων ζώων (επειδή µόνο το 10% της ενέργειας και βιοµάζας περνά από το προηγούµενο τροφικό επίπεδο στο επόµενο). Αντίστοιχα, για να συντηρηθούν τα ζώα αυτά απαιτούνται 180.000 κιλά ρύζι ή αλλιώς το 30% της παραγωγής Γ) Η βιοµάζα που αντιστοιχεί σε όλους τους κατοίκους είναι 500 60=30.000 Kg. Ακολουθώντας τη συλλογιστική πορεία του Β υποερωτήµατος, για να συντηρηθούν οι κάτοικοι αυτοί απαιτούνται 300.000 κιλά φυτοφάγων ζώων. Επίσης, απαιτούνται 3.000.000 κιλά ρυζιού για να τραφούν τα φυτοφάγα ζώα. Επειδή η τρέχουσα παραγωγή ρυζιού ανέρχεται σε 600.000 κιλά θα πρέπει να αυξηθεί η παραγωγή 500% για να καλυφθούν οι νέες τροφικές συνήθειες των κατοίκων. Ήξερες ότι ο εγκέφαλος ενός µωρού ωριµάζει 12 µήνες µετά τη γέννησή του; Η εγκυµοσύνη όµως δε µπορεί να παραταθεί πάνω από 9 µήνες διότι το µωρό δε θα χωρά να βγει από τη µητέρα. 7. Αν η ενέργεια που αντιστοιχεί στους κορυφαίους καταναλωτές είναι 0,1% της ενέργειας των παραγωγών, να βρεις τον αριθµό των τροφικών επιπέδων της τροφικής αλυσίδας. Από την εκφώνηση θεωρούµε ότι η ενέργεια στο επίπεδο των παραγωγών είναι 100%. Επειδή το 10% της ενέργειας περνά από το ένα τροφικό επίπεδο στο επόµενο, στους καταναλωτές πρώτης τάξης θα έχουµε ενέργεια 10% σε σχέση µε την ενέργεια που βρίσκεται στους παραγωγούς. Αντίστοιχα οι καταναλωτές δεύτερης τάξης θα διαθέτουν ενέργεια 1% σε σχέση µε αυτή των παραγωγών και οι καταναλωτές τρίτης τάξης το 0,1% της ενέργειας των παραγωγών. Όµως η εκφώνηση µας λέει ότι οι κορυφαίοι καταναλωτές διαθέτουν το 0,1% της ενέργειας των παραγωγών άρα οι κορυφαίοι καταναλωτές ανήκουν στο τέταρτο τροφικό επίπεδο (καταναλωτές τρίτης τάξης. Συνεπώς υπάρχουν τέσσερα τροφικά επίπεδα σε αυτό το οικοσύστηµα. 8. Σχεδιάστε την τροφική πυραµίδα πληθυσµού που αντιστοιχεί στην τροφική αλυσίδα: Α. Πεύκο Κάµπιες Πτηνά Β. Χορτάρι Κατσίκες Λύκοι
Οι τροφικές πυραµίδες πληθυσµού είναι οι µόνες που έχουν δύο µορφές την κανονική και την ανεστραµµένη. Οι τροφικές πυραµίδες βιοµάζας και ενέργειας δε διαθέτουν ανεστραµµένη µορφή. Α. Επειδή η τροφική αλυσίδα Α δηλώνει παρασιτικές σχέσεις. ηλαδή ένα πεύκο τρέφει πολλές κάµπιες οι πυραµίδα θα είναι ανεστραµµένη από το πρώτο στο δεύτερο τροφικό επίπεδο. Από το δεύτερο στο τρίτο τροφικό επίπεδο όµως θα είναι κανονική καθώς ένα πτηνό για να τραφεί χρειάζεται πολλές κάµπιες. Έτσι η τροφική πυραµίδα πληθυσµού για την τροφική αλυσίδα Α θα είναι η ακόλουθη: Τροφική πυραµίδα πληθυσµού Πτηνά Κάµπιες Πεύκο Β. Στη δεύτερη περίπτωση δεν υπάρχουν παρασιτικές σχέσεις και η τροφική πυραµίδα πληθυσµού θα έχει το φυσιολογικό σχήµα: Τροφική πυραµίδα πληθυσµού Λύκοι Κατσίκες Χορτάρι Ήξερες ότι µια καλή αρχή για να µάθεις τη λειτουργία του σώµατός σου είναι το ντοκιµαντέρ του BBC The human Body. Αν πρέπει να µάθεις τη λειτουργία µιας «συσκευής» στη ζωή σου αυτή θα πρέπει να είναι το σώµα σου, διότι θα το έχεις µέχρι το τέλος, δε µπορείς να το αλλάξεις, χαλάει εύκολα και δεν έχει εγγύηση στο service. Θέλει πολύ προσοχή, και λίγες καταχρήσεις. Πρέπει να µάθεις να το προστατεύεις!