ΡΟΥΜΑΝΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ Φεβρουάριος 2015 (επισκόπηση οικονομικών ειδήσεων και διμερών οικονομικών σχέσεων) Υπεύθυνος Έκδοσης: Ιωάννης Μάρκος-Γενικός Σύμβουλος ΟΕΥ Β Επιμέλεια: Δήμητρα Σχοινά, Γραμματέας ΟΕΥ Α Πρεσβεία της Ελλάδας στο Βουκουρέστι - Γραφείο Οικονομικών & Εμπορικών Υποθέσεων Bd. Pache Protopopescu. 1-3, Sector 2, Bucharest E-mail: ecocom-bucharest@mfa.gr Website: www.agora.mfa.gr/ro104, Tel +40-21-2100748 Fax +40-21-2119893 Α. Γενική Οικονομική Θεώρηση 1. Μείωση βασικού επιτοκίου 2. Ρυθμός ανάπτυξης 3. Ευρωζώνη 4. Πληθωρισμός 5. Εμπορικό έλλειμμα 6. Ανεργία 7. Ελάχιστος μηνιαίος μισθός 8. Χρηματιστήριο 9. Μνημόνιο διαπραγμάτευσης δανειακής σύμβασης με την IBRD 10. Φορολογικός Κώδικας και Κώδικας Φορολογικής Διαδικασίας 11. INTERREG 12. Απορρόφηση ευρωπαϊκών κονδυλίων 13. Επίσκεψη κλιμακίου ΔΝΤ 14. Μείωση ΑΞΕ το 2014 15. Εθνικό Σχέδιο Μεταφορών 16. Αυτοκινητόδρομος Comarnic-Brasov 17. Αναβάθμιση λιμανιών Δούναβη 18. Πρόγραμμα «Πρώτου Αυτοκινήτου» 19. Αγορά ακινήτων 20. Εξαγορά ρουμανικών ταχυδρομείων Β. Ενέργεια 1. Κατασκευή υποθαλάσσιου καλωδίου για τη μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας από Ρουμανία σε Τουρκία 2. Αγωγός φυσικού αερίου Giurgiu-Ruse 3. Απελευθέρωση τιμής φυσικού αερίου για οικιακούς καταναλωτές 4. Κλείσιμο μη κερδορφόρων εταιρειών παραγωγής ενέργειας 5. Αποχώρηση Chevron από Ρουμανία 6. Hidroelectrica 7. Κρατική ενίσχυση για κλείσιμο ανθρακωρυχείων 8. Electrica SA 9. Ανάπτυξη υποδομών φυσικού αερίου 10. Αύξηση παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας το 2014 Γ. Επιχειρηματικές ειδήσεις 1. Διαγωνισμός κατασκευής πολυλειτουργικού συγκροτήματος 1
2. Ολοκλήρωση εξαγοράς πρατηρίων ΕΝΙ από την ουγγκρική MOL 3. Εξαγορά περιουσιακών στοιχείων της Holcim από τον ιρλανδικό όμιλο CRH 4. Alesonor 5. Bancpost 6. Christian Tour 7. Carrefour 8. Coca-Cola 9. Globalworth 10. Regina Maria 11. Απώλειες ρουμανικών τραπεζών Δ. Διμερείς εμπορικές σχέσεις 2
Α. ΓΕΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ Μείωση του βασικού επιτοκίου Η Κεντρική Τράπεζα της Ρουμανίας (BNR) μείωσε το βασικό επιτόκιο (επιτόκιο-κλειδί) κατά 25 μονάδες βάσης σε νέο ιστορικό χαμηλό του 2,25 τοις εκατό, από 5 Φεβρουαρίου 2015. Πρόκειται για την τέταρτη μείωση από τον Αύγουστο 2014, οπότε το επιτόκιο μειώθηκε από 3,5 σε 3,25%. Ρυθμός ανάπτυξης Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναθεώρησε τις προβλέψεις της για τη ρουμανική οικονομία το 2015 από 2,5% σε 2,7%, ενώ για το 2016 εκτιμάται σε 2,9%. Η ανάπτυξη αναμένεται να προέλθει από την αυξημένη εσωτερική ζήτηση και από τη γενικότερη βελτίωση της παγκόσμιας οικονομίας. Ως προς το 2014, οι εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ανήλθαν σε 3%. Σύμφωνα με στοιχεία του Εθνικού Ινστιτούτου Στατιστικής της Ρουμανίας, ο ρυθμός ανάπτυξης της ρουμανικής οικονομίας το 2014 ανήλθε σε ποσοστό 2,9% του ΑΕΠ, μετά από αύξηση 0,5% κατά το δ τρίμηνο 2014, σε σύγκριση με το γ τρίμηνο 2014 και κατά 2,6%, σε σύγκριση με το δ τρίμηνο 2013. Ευρωζώνη Σύμφωνα με δηλώσεις του Προέδρου της Δημοκρατίας, κ. Klaus Iohannis, η Ρουμανία επιθυμεί την ένταξή της στην Ευρωζώνη. Ως εκ τούτου, θα δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην επιτυχή ολοκλήρωση της διαδικασίας. Πληθωρισμός Οι τιμές καταναλωτή αυξήθηκαν κατά 0,4% τον Ιανουάριο 2015, σε σύγκριση με τον Δεκέμβριο 2014, σύμφωνα με στοιχεία του Εθνικού Ινστιτούτου Στατιστικής της Ρουμανίας (INS). H μεγαλύτερη αύξηση σημειώθηκε στα λαχανικά, στα φρούτα και στα αυγά. Στις αρχές Φεβρουαρίου, η Κεντρική Τράπεζα Ρουμανίας (BNR) άλλαξε την εκτίμησή της για τον ετήσιο πληθωρισμό του 2015 από 2,2% σε 2,1% ΑΕΠ. Εμπορικό έλλειμμα Σύμφωνα με στοιχεία του Εθνικού Ινστιτούτου Στατιστικής (INS), το εμπορικό έλλειμμα της Ρουμανίας διευρύνθηκε κατά 6,4% το 2014, καθώς σημείωσαν αύξηση τόσο οι εισαγωγές όσο και οι εξαγωγές. Ανεργία Το ποσοστό ανεργίας στα τέλη Ιανουαρίου 2015 ανήλθε σε 5,46%, αυξημένο κατά 0,17%, σε σύγκριση με τον Δεκέμβριο 2014, σύμφωνα με στοιχεία του Εθνικού Πρακτορείου Απασχόλησης (ANOFM). Ελάχιστος μηνιαίος μισθός Ο ελάχιστος μηνιαίος μισθός του Ρουμάνου απασχολούμενου, κατά την περίοδο 2008-2015, σημείωσε αύξηση κατά 57% σε ευρώ, ενώ διπλασιάσθηκε σχεδόν σε εθνικό νόμισμα, ανερχόμενος πλέον σε 218 ευρώ. Ωστόσο, οι ελάχιστες μεικτές μηνιαίες αποδοχές των 218 ευρώ είναι από τις πιο χαμηλές στην ΕΕ, κατατάσσοντας τη χώρα στην προτελευταία θέση, ενώ την τελευταία καταλαμβάνει η Βουλγαρία με ελάχιστο μηνιαίο μισθό 184 ευρώ. Χρηματιστήριο Το Χρηματιστήριο Βουκουρεστίου ξεκίνησε επίσημα τη λειτουργία της νέας αγοράς AeRO, η οποία αποτελεί τμήμα του εναλλακτικού συστήματος συναλλαγών του Χρηματιστηρίου, αφιερωμένο στην χρηματοδότηση των μικρομεσαίων ή νεοφυών επιχειρήσεων. Σημειώνεται ότι το 2014, το καθαρό κέρδος του Χρηματιστηρίου Βουκουρεστίου (BVB) αυξήθηκε κατά 25%, φθάνοντας σχεδόν τα 2,7 εκ. ευρώ. Μνημόνιο διαπραγμάτευσης δανειακής σύμβασης με την IBRD Η κυβέρνηση ενέκρινε μνημόνιο σχετικά με τις διαπραγματεύσεις σύναψης δανειακής σύμβασης ύψους 200 εκ. ευρώ με τη Διεθνή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (IBRD) προς υλοποίηση έργων στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Φορολογικός Κώδικας και Κώδικας Φορολογικής Διαδικασίας 3
Σύμφωνα με δηλώσεις του Πρωθυπουργού, κ. Victor Ponta, το νομοσχέδιο φορολογικού κώδικα και κώδικα φορολογικής διαδικασίας θα τεθεί υπό διαβούλευση εντός της κυβέρνησης περί τα μέσα Μαρτίου 2015. Σύμφωνα, δε, με το σχέδιο του νέου φορολογικού κώδικα, προβλέπεται μείωση του ΦΠΑ από 24% σε 20%, καθώς και μείωση του ΦΠΑ (9%) στο κρέας και τα ιχθυηρά, στα φρούτα και τα λαχανικά, από 1 ης Ιανουαρίου 2016. Επίσης, η κυβέρνηση προσανατολίζεται στην περαιτέρω μείωση του ΦΠΑ σε 18% από 1 ης Ιανουαρίου 2018. Ως προς τον ενιαίο φόρο 16%, προβλέπεται μείωσή του σε 14% από 1 ης Ιανουαρίου 2019. Όπως δήλωσε ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, κ. Daniel Constantin, η προβλεπόμενη μείωση του ΦΠΑ στο κρέας, τα ιχθυηρά, τα φρούτα και τα λαχανικά θα συμβάλλει στη μείωση της φοροδιαφυγής και των επιπτώσεων του εμπάργκο που επέβαλε η Ρωσία, ενώ εκτιμά ότι τα προϊόντα αυτά θα φθάνουν φθηνότερα στον καταναλωτή. Σε δηλώσεις του, ο Υπουργός Οικονομικών, κ. Darius Valcov, ανέφερε ότι η μείωση του ΦΠΑ από 24 σε 20% θα πραγματοποιηθεί περί τα τέλη του 2015 και όχι αρχές 2016, όπως προέβλεπε το σχέδιο του φορολογικού κώδικα, προκειμένου οι Ρουμάνοι να μην αλλάξουν την καταναλωτική τους συμπεριφορά. ΙΝΤΕRREG Η Ευρωπαία Επίτροπος για την Περιφερειακή Πολιτική, κ. Corina Cretu, ενέκρινε το νέο διασυνοριακό πρόγραμμα "Interreg" για τη Ρουμανία και τη Βουλγαρία. Η συνολική επένδυση στο πρόγραμμα ανέρχεται σε περισσότερα από 258 εκατομμύρια ευρώ. Σκοπός του προγράμματος είναι η βελτίωση του βιοτικού επιπέδου και των συνθηκών εργασίας και σπουδών σε 15 παραμεθόριες περιοχές της Ρουμανίας και Βουλγαρίας, ενισχύοντας ταυτόχρονα την ελκυστικότητά τους σε τουρίστες και επενδυτές. Απορρόφηση ευρωπαϊκών κονδυλίων Σύμφωνα με την επικεφαλής της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στη Ρουμανία, κ. Angela Filote, ο ρυθμός απορρόφησης των ευρωπαϊκών κονδυλίων βρίσκεται 20% κάτω του ευρωπαϊκού μέσου όρου στη Ρουμανία. Συγκεκριμένα, το ποσοστό απορρόφησης ανήλθε στο 56%, ενώ ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι 76%, καθιστώντας τη Ρουμανία τη μόνη χώρα με ποσοστό απορρόφησης μικρότερο του 60%. Ωστόσο, απομένει το υπόλοιπο του 2015 για βελτίωση του ποσοστού αυτού. Το βασικό, όπως δήλωσε η κ. Filote, είναι να μην ξεκινήσει η απορρόφηση του νέου προγράμματος (2014-2020) με τα ίδια προβλήματα, ήτοι υπερβολική γραφειοκρατία και συνεχής αλλαγή κανόνων. Επίσκεψη κλιμακίου Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου στη Ρουμανία Κλιμάκιο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου επισκέφθηκε τη Ρουμανία από 27 Ιανουαρίου μέχρι 9 Φεβρουαρίου 2015, προκειμένου να ολοκληρώσει την τρίτη ανασκόπηση (review) της ρουμανικής οικονομίας, στο πλαίσιο του τρέχοντος προγράμματος stand-by arrangement και να διεξάγει τις ετήσιες διαβουλεύσεις του άρθρου 4, δηλαδή να προβεί σε εκτίμηση των μακροοικονομικών μεγεθών της Ρουμανίας. Ειδικότερα, διαπιστώθηκε ενδυνάμωση της ρουμανικής οικονομίας, κυρίως λόγω της αυξημένης καταναλωτικής ζήτησης και επαναπροσδιορίσθηκαν οι εκτιμήσεις για το 2015 και 2016. Πάντως, αν και η ρουμανική οικονομία διόρθωσε σε μεγάλο βαθμό τις εσωτερικές και εξωτερικές ανισορροπίες, παραμένει ευάλωτη στα εξωτερικά πλήγματα. Επίσης, υπάρχουν ορισμένοι κίνδυνοι, όπως ο ρόλος των δημοσίων επενδύσεων, καθώς, κατά το 2014, κατεγράφη μεγάλη απόκλιση ως προς την εκτέλεση των προγραμματισθέντων έργων. Γενικότερα, η μεταβλητότητα της οικονομίας έχει μειωθεί, ενώ έχουν βελτιωθεί τα μακροοικονομικά μεγέθη. Ως προς το ρυθμό ανάπτυξης, το ΔΝΤ εκτιμά ότι το 2015 θα ανέλθει στο 2,7% του ΑΕΠ, ενώ το 2016 στο 2,9%. Παρά τα θετικά οικονομικά επιτεύγματα, το ΔΝΤ θεωρεί ότι δεν αξιοποιούνται πλήρως όλες οι δυνατότητες της ρουμανικής οικονομίας. Συγκεκριμένα, παραμένει το πρόβλημα των υποδομών, οι οποίες θεωρούνται από τις πιο ανεπαρκείς στην 4
περιοχή, ενώ θα έπρεπε να παρουσιάζουν διαφορετική εικόνα, δεδομένου ότι η Ρουμανία, την τελευταία τουλάχιστον πενταετία, ξοδεύει ένα αρκετά υψηλό ποσοστό του ΑΕΠ, της τάξεως του 5% προς το σκοπό αυτό. Το ΔΝΤ προσπάθησε να επιστήσει την προσοχή της ρουμανικής κυβέρνησης σε μεσοπρόθεσμους στόχους, όπως είναι οι ιδιωτικοποιήσεις. Επίσης, συζητήθηκαν κι άλλα θέματα, μεταξύ των οποίων η επίπτωση της ανατίμησης του ελβετικού φράγκου στο ρουμανικό τραπεζικό σύστημα, καθώς και ο νόμος περί αφερεγγυότητας φυσικών προσώπων. Το ΔΝΤ, πάντως, θεωρεί ότι οι ρουμανικές τράπεζες είναι σε θέση να απορροφήσουν το «πλήγμα» που επήλθε από την ανατίμηση του ελβετικού φράγκου. Η υλοποίηση του προγράμματος αποσκοπεί στη διατήρηση κάποιων μακροοικονομικών πολιτικών, στις οποίες φαίνεται να εμμένουν οι ρουμανικές αρχές, αλλά και στην επίσπευση διαρθρωτικών αλλαγών, για τις οποίες διαφαίνεται μια απόκλιση απόψεων μεταξύ του ΔΝΤ και της ρουμανικής κυβέρνησης. Το ΔΝΤ ζήτησε από τις ρουμανικές αρχές να ορίσει τι πραγματικά μπορεί να ολοκληρωθεί μέχρι τη λήξη του προγράμματος τον Σεπτέμβριο του 2015. Στο σημείο αυτό, ανέκυψαν προβλήματα, καθώς η κυβέρνηση ζήτησε περισσότερο χρόνο, για να προχωρήσει τα συμφωνηθέντα εντός του τρέχοντος προγράμματος, ενώ το ΔΝΤ αποδίδει την καθυστέρηση αυτή, μεταξύ άλλων, σε κυβερνητικές αλλαγές (αλλαγή Υπουργών), αλλά και σε έλλειψη πολιτικής βούλησης. Σύμφωνα με τον Ρουμάνο Πρωθυπουργό, κ. Victor Ponta, η Κυβέρνηση δεν συμφώνησε με τους διεθνείς δανειστές της για την αύξηση των τιμών φυσικού αερίου και την αναδιάρθρωση των εταιρειών ενέργειας Hunedoara και Oltenia. Ως εκ τούτου, δεν υπεγράφη επιστολή προθέσεων, ενώ τα θέματα αυτά θα συζητηθούν εκ νέου τον Απρίλιο 2015. Μείωση ΑΞΕ το 2014 Βάσει στοιχείων της Κεντρικής Τράπεζας Ρουμανίας (BNR), τo 2014 οι άμεσες ξένες επενδύσεις (ΑΞΕ) μειώθηκαν κατά 11%, σε σύγκριση με το 2013, φθάνοντας τα 2,43 δισ. ευρώ. Οι μεγαλύτερες επενδύσεις πραγματοποιήθηκαν τους μήνες Απρίλιο, Νοέμβριο και Δεκέμβριο 2014. Εθνικό Σχέδιο Μεταφορών H κυβέρνηση υιοθέτησε το Εθνικό Σχέδιο Μεταφορών την 25 η Φεβρουαρίου 2015. Η αξία των έργων που προβλέπονται στο εν λόγω Σχέδιο ανέρχεται σε περίπου 45,45 δισ. ευρώ, ενώ η υλοποίησή τους υπολογίζεται να ολοκληρωθεί μέχρι το 2030. Μεταξύ άλλων, το Εθνικό Σχέδιο προβλέπει: κατασκευή 1.300 χλμ αυτοκινητοδρόμου (650 περισσότερα χιλιόμετρα σε σύγκριση με το αρχικό σχέδιο) και 2.800 χλμ σιδηροδρομικών γραμμών, επενδύσεις σε λιμάνια ύψους 3 δισ. ευρώ και υλοποίηση έργων σε 15 αεροδρόμια. Αυτοκινητόδρομος Comarnic-Brasov Σύμφωνα με δηλώσεις του Ρουμάνου Υπουργού Μεταφορών, κ. Ioan Rus, σχετικά με την κατασκευή του αυτοκινητόδρομου Comarnic-Brasov, έργο το οποίο έχει αναλάβει η κοινοπραξία Vinci [Γαλλία] Strabag [Αυστρία] Aktor [Ελλάδα], το έργο θα προχωρήσει, αν οι αρχές καταφέρουν να βρουν οικονομικό πρότυπο αποτελεσματικότερο για τον ρουμανικό προϋπολογισμό. Σε μια τέτοια αναδιοργάνωση του σχεδίου κατασκευής, ο κ. Rus θεωρεί ότι θα πρέπει να συμμετάσχουν διεθνείς χρηματοοικονομικοί θεσμοί, όπως η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης. Πάντως, μέχρι τις 15 Φεβρουαρίου 2015, δεν είχε υπογραφεί το σχετικό συμβόλαιο, όπως είχε ζητηθεί από τον Πρωθυπουργό. Η Ρουμανία πρόκειται να επενδύσει 16 εκ. ευρώ για την αναβάθμιση τριών λιμανιών στο Δούναβη. Πρόκειται για τρία προγράμματα, που εκπονήθηκαν από το Υπουργείο Μεταφορών. Η χρηματοδότησή τους θα προέρχεται από κρατικά και εξωτερικά κεφάλαια. Πρόγραμμα «Πρώτου Αυτοκινήτου» Όπως αναφέρεται στο νομοσχέδιο για το πρόγραμμα «πρώτου αυτοκινήτου», σκοπός του προγράμματος «πρώτου αυτοκινήτου», το οποίο απευθύνεται σε φυσικά πρόσωπα άνω 5
των 18 ετών, είναι η ενίσχυση της αγοράς νέων αυτοκινήτων. Ωστόσο, τόσο το ΔΝΤ όσο και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχουν αντιρρήσεις ως προς τη σκοπιμότητα του εν λόγω προγράμματος, τη στιγμή που άλλοι τομείς της οικονομίας, όπως η υγεία, απαιτούν την άμεση λήψη μέτρων. Αγορά ακινήτων (real estate) Ο τομέας των γραφείων ήταν ο πιο δυναμικός τομέας της αγοράς ακινήτων το 2014 και αναμένεται να παραμείνει και το 2015, οπότε αναμένεται να παραδοθούν περί τα 120.000 τ.μ. νεόδμητων χώρων γραφείου. Η ζήτηση ήταν σταθερή το 2014, ενώ αναμένεται άνοδος εντός του 2015. Αυξημένη ζήτηση παρατηρείται, eπίσης. και για εμπορικούς χώρους, ενώ υπάρχει ενδιαφέρον από Πολωνούς και Τούρκους επενδυτές. Σημειώνεται, δε, ότι εντός του 2015 θα ολοκληρωθεί η κατασκευή δύο εμπορικών κέντρων στη Ρουμανία, του Mega Mall στο Βουκουρέστι (ΝΕΡΙ) και του Coresi Shopping Resort στο Brasov (Immochan Romania). Εξαγορά ρουμανικών Ταχυδρομείων POSTA ROMANA Το αρμόδιο ρουμανικό Υπουργείο της Κοινωνίας της Πληροφορίας αποδέχθηκε τη μη δεσμευτική προσφορά της Δημόσιας Εταιρείας Ταχυδρομείων του Βελγίου BPOST για την εξαγορά του πλειοψηφικού πακέτου (51%) των μετοχών των Ρουμανικών Ταχυδρομείων POSTA ROMANA. Εκκρεμεί η υποβολή της δεσμευτικής πρότασης εξαγοράς. Σημειώνεται ότι το 2014 η εταιρεία Posta Romana (Romanian Post National Company CBPR) κατέγραψε κέρδη μετά από έξι συνεχή έτη απωλειών και, επί του παρόντος, αναζητεί έναν στρατηγικό εταίρο για την αναδιοργάνωσή της. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, τα κέρδη των ρουμανικών ταχυδρομείων (Posta Romana) το 2014 ανέρχονται σε 16,7 εκατ. Ευρώ έναντι απωλειών 11,7 εκατ. Ευρώ το 2013, ενώ η συμβολή τους στο ΑΕΠ το 2014 έφθασε περίπου τα 87,8 εκατ. Ευρώ. Από την άλλη πλευρά, η βελγική εταιρεία BPOST αποτελεί εταιρεία του βελγικού δημοσίου, η οποία το 2013 εισήλθε στο βελγικό χρηματιστήριο (Εuronext Brussels Stock Ecxhange). Β. ΕΝΕΡΓΕΙΑ Κατασκευή υποθαλάσσιου καλωδίου υψηλής τάσης για την μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας από την Ρουμανία προς την Τουρκία Ο ιταλικός όμιλος παραγωγής ενέργειας και καλωδίων τηλεπικοινωνίας, Prysmian Group PowerLink, ανακοίνωσε την υπογραφή ενός Μνημονίου Κατανόησης (MoU) με τον ρουμανικό φορέα εκμετάλλευσης του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας, Transelectrica, σχετικά με την εκπόνηση μελέτης σκοπιμότητας για την κατασκευή υποθαλάσσιου καλωδίου υψηλής τάσης για την μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας από την Ρουμανία προς την Τουρκία.. Στην εκδήλωση της υπογραφής του Μνημονίου παρέστη ο Ρουμάνος Π/Θ, κ. Victor Ponta, ο οποίος χαρακτήρισε το έργο αυτό ως στρατηγικής σημασίας, καθώς ανοίγεται μια νέα αγορά για την ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται στη Ρουμανία. Ο ιταλικός όμιλος, ο οποίος ήδη δραστηριοποιείται επί μακρόν στη Ρουμανία, απασχολώντας περί του 1.400 υπαλλήλους, ανακοίνωσε επίσης δύο νέες βιομηχανικές επενδύσεις, συνολικής αξίας 30 εκ. ευρώ, στην κωμόπολη Slatina της ΝΔ Ρουμανίας. Αγωγός φυσικού αερίου Giurgiu-Ruse Μετά την αποτυχία κατασκευής του αγωγού φυσικού αερίου Giurgiu-Ruse από την ανάδοχο εταιρεία, η διαδικασία αναμένεται σύντομα να επανεκκινηθεί. Πρόκειται για ένα έργο που αφορά στην κατασκευή ενός αγωγού δύο γραμμών στο Δούναβη. Οι βοηθητικές εργασίες στις δύο όχθες έχουν ήδη ολοκληρωθεί. Ο εν λόγω αγωγός είναι ο ένας από τους τρεις που ενώνει τη Ρουμανία με τις γειτονικές χώρες. Οι άλλοι δύο είναι οι: Arad-Szegen και Iasi-Ungheni. Από τους παραπάνω, κανείς δεν είναι κατάλληλος για εξαγωγές. Απελευθέρωση τιμής φυσικού αερίου για τους οικιακούς καταναλωτές 6
Ως προς την απελευθέρωση της τιμής του φυσικού αερίου για τους οικιακούς καταναλωτές, εκπρόσωπος της αντιπροσωπείας του ΔΝΤ ανέφερε ότι η διαφορά εγχώριας (53 Λέι ανά MWh) και διεθνούς τιμής (85 Λέι ανά MWh ) είναι μεγάλη και θα πρέπει να μειωθεί. Πάντως, δε διεθνές επίπεδο, διαφαίνεται τάση μείωσης στα 75 Λέι. Το αρχικό χρονοδιάγραμμα προέβλεπε απελευθέρωση της τιμής στη Ρουμανία από το 2018, αλλά η κυβέρνηση παρέτεινε τη διαδικασία μέχρι το 2021. Πάντως, όπως δήλωσε ο επικεφαλής της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας της Ρουμανίας (ANRE), κ. Niculae Havrilet, η Κυβέρνηση παρουσίασε στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, εντός του Φεβρουαρίου 2015, την πρότασή της για αύξηση της τιμής του φυσικού αερίου για τους οικιακούς καταναλωτές από 1 ης Απριλίου 2015, φθάνοντας τα 58 Ron ανά MWh. Η Ρουμανία πρέπει να κλείσει όλες τις μη κερδοφόρες εταιρείες παραγωγής ενέργειας μέχρι το 2018, σύμφωνα με όσα ορίζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Μεταξύ αυτών, είναι τα ενεργειακά συγκροτήματα Oltenia και Hunedoara. Η Chevron αποχωρεί από τη Ρουμανία Ο αμερικανικός όμιλος Chevron Corp. επιβεβαίωσε την έξοδό του από τη Ρουμανία, εγκαταλείποντας τα σχέδια εκμετάλλευσης του εγχώριου σχιστολιθικού φυσικού αερίου. Εκπρόσωποι του ομίλου σημείωσαν ότι πρόκειται για επιχειρηματική απόφαση, η οποία ελήφθη κατόπιν αξιολόγησης των σχεδίων στη Ρουμανία, τα οποία κρίθηκαν λιγότερο ευνοϊκά σε σύγκριση με άλλες επενδυτικές ευκαιρίες που εξετάσει ο όμιλος παγκοσμίως. Hidroelectrica Η κρατική εταιρεία παραγωγής υδορηλεκτρικής ενέργειας Hidroelectrica πρόκειται να επενδύσει 300 εκ. ευρώ εντός του 2015 για την αναβάθμιση τριών υδροηλεκτρικών μονάδων, ενώ εξετάζει την δυνατότητα εξαγοράς μικρών υδροηλεκτρικών μονάδων σε γειτονικές χώρες, καθώς και εξασφάλισης εκατοντάδων megawatts αιολικής ενέργειας από την εγχώρια αγορά. Η κυβέρνηση θα διαθέσει 30 εκ. ευρώ, προκειμένου να κλείσουν τα μη ανταγωνιστικά ανθρακωρυχεία. Πρόκειται για κρατική ενίσχυση, η οποία βαρύνει αποκλειστικά τον προϋπολογισμό, ενώ η χορήγησή της έχει εγκριθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή το 2012. Electrica S.A. Η κρατική εταιρεία διανομής ηλεκτρικού ρεύματος Electrica S.A.σημείωση αύξηση των καθαρών κερδών της το 2014 κατά 600% σε σύγκριση με το 2013, φθάνοντας τα 280 εκ. Ron (περίπου 63 εκ. ευρώ). Ανάπτυξη υποδομών φυσικού αερίου Σύμφωνα με ανακοίνωση του Υπουργείου Ενέργειας, Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων και Επιχειρηματικού Περιβάλλοντος της Ρουμανίας με θέμα τη συμμετοχή του Ρουμάνου Υπουργού Andrei Gerea στην Σύσκεψη της Ομάδας Υψηλού Επιπέδου επί του θέματος της διασύνδεσης της Κεντρικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης στον τομέα του φυσικού αερίου, που πραγματοποιήθηκε στη Σόφια, ο Ρουμάνος Υπουργός ανέφερε ότι συμφωνήθηκε η δημιουργία μιας υποομάδας υπεύθυνης για την κατασκευή του Κάθετου Διαδρόμου. Στην ομάδα αυτή θα συμμετέχουν η Ρουμανία, η Βουλγαρία, η Ελλάδα και πιθανόν η Ουγγαρία. Η Πολωνία και η Τσεχία δεν έδειξαν ενδιαφέρον. Ο κάθετος διάδρομος φυσικού αερίου που συνδέει τα δίκτυα φυσικού αερίου της Βουλγαρίας, την Ελλάδας και τη Ρουμανίας θα έχει χωρητικότητα 3-5 δισεκατομμύριων κυβικών μέτρων ετησίως, σύμφωνα με το ελληνικό Υπουργείο Ενέργειας. Οι τρεις χώρες συμφώνησαν να κατασκευάσουν τον κάθετο διάδρομο ως εναλλακτική του αγωγού South Stream, σύμφωνα με το βουλγαρικό κρατικό εθνικό ραδιόφωνο. Ο εν λόγω διάδρομος θα τροφοδοτείται από τη μονάδα υγροποιημένου φυσικού αερίου της Ρεβυθούσας και από τον αγωγό ΤΑΡ (με φυσικό αέριο από την Κασπία). 7
Η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας της Ρουμανίας αυξήθηκε κατά 10,5% το 2014, σε σύγκριση με το 2013, ενώ οι εξαγωγές διπλασιάστηκαν. Γ. ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ Διαγωνισμός κατασκευής πολυλειτουργικού συγκροτήματος Το Δημαρχείο του Τομέα 1 του Βουκουρεστίου αναζητεί ανάδοχο για την κατασκευή πολυλειτουργικού συγκροτήματος, αξίας 12 εκ. ευρώ, το οποίο θα περιλαμβάνει καταστήματα, αγορά τροφίμων, γραφεία και νηπιαγωγείο. Το έργο θα πρέπει να ολοκληρωθεί εντός τριών ετών μετά τη δημοπρασία. Τα κριτήρια για την επιλογή του κατασκευαστή είναι η τιμή της προσφοράς και η προθεσμία για την ολοκλήρωση. Οι κατασκευαστές που ενδιαφέρονται για το πρόγραμμα μπορούν να υποβάλουν τις προσφορές τους μέχρι τις 8 Απριλίου 2015. H MOL ολοκληρώνει την απόκτηση των πρατηρίων βενζίνης της ENI στη Ρουμανία Η ουγγρική εταιρεία MOL ανακοίνωσε την ολοκλήρωση της εξαγοράς 42 πρατηρίων βενζίνης από την ΕΝΙ, αριθμώντας έτσι συνολικά 200 μονάδες στη Ρουμανία. Εξαγορά περιουσιακών στοιχείων της Holcim από τον ιρλανδικό όμιλο CRH Ο ιρλανδικός όμιλος δομικών υλικών CRH πρόκειται να εξαγοράσει τα περιουσιακά στοιχεία της γαλλικής Lafarge στη Ρουμανία ως μέρος της παγκόσμιας συγχώνευσης με την ελβετική Holcim. Στη Ρουμανία, η συγχώνευση πρέπει να εγκριθεί από το Συμβούλιο Ανταγωνισμού. Alesonor Η ελληνικών συμφερόντων εταιρεία Alesonor, όπως δήλωσαν εκπρόσωποί της, αναμένεται να ολοκληρώσει εντός των επόμενων τριών ετών σχέδιο κατασκευής εξήντα μονοκατοικιών σε οικόπεδο πέντε εκταρίων στα προάστια του Βουκουρεστίου, μεταξύ Tunari και Otopeni. Κάθε μονοκατοικία θα κοστίζει 230.000 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ), ενώ η εταιρεία κρίνει ότι υπάρχει σχετική ζήτηση. Bancpost Σύμφωνα με δηλώσεις του νέου Διευθύντοντα Συμβούλου (CEO) της Bancpost (μέλους του ομίλου Eurobank), κ. Γεώργιου Γεωργακόπουλου, ο ελληνικός τραπεζικός όμιλος έχει δεσμευτεί μακροπρόθεσμα στη ρουμανική αγορά και έχει πολύ καλή κεφαλαιοποίηση. Το ρουμανικό τουριστικό πρακτορείο «Christian Tour» αναμένεται να αναλάβει την διαχείριση 10 ξενοδοχείων στην Ελλάδα τα επόμενα 3 έτη. Πάντως, η Ελλάδα αποτελεί τον σημαντικότερο προορισμό του πρακτορείου, καθώς προσφέρει πωλήσεις άνω των 60%. Carrefour Η αλυσίδα λιανικής πώλησης Carrefour Romania άνοιξε νέο κατάστημα στο Βουκουρέστι, διαθέτοντας, έτσι, συνολικά, 92 καταστήματα στη Ρουμανία. Μείωση των πωλήσεων της Coca-Cola στη Ρουμανία Οι πωλήσεις της Coca-Cola στη Ρουμανία σημείωσαν, για δεύτερη συνεχή χρονιά (-9% το 2013 και -5% το 2014), σύμφωνα με ανακοίνωση της εταιρείας. Σε παγκόσμιο επίπεδο, οι πωλήσεις της εταιρείας μειώθηκαν το 2014 κατά 2,8%. Globalworth Σύμφωνα με δημοσιεύματα, η αξία των κτηματομεσιτικών σχεδίων της ελληνικών συμφερόντων εταιρείας Globalworth του κ. Παπαλέκα ανέρχεται στα 600 εκ. ευρώ. Regina Maria Το ιδιωτικό δίκτυο παροχής υπηρεσιών υγείας Regina Maria, με περισσότερους από 3.000 απασχολούμενους, ανακοίνωσε την πρόθεσή του να επενδύσει 5 εκ. ευρώ το 2015 για την επέκταση του δικτύου του σε πόλεις της Ρουμανίας, όπου δεν δραστηριοποιείται, όπως στο Ιάσιο. Εκτιμά, δε, μια αύξηση του τζίρου του της τάξεως του 20%, φθάνοντας τα 67 εκ. ευρώ το 2015, ενώ το 2014 έκλεισε με τζίρο 55 εκ. ευρώ. 8
Σύμφωνα με στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας Ρουμανίας, οι ρουμανικές τράπεζες σημείωσαν απώλειες της τάξεως των 810 εκ. ευρώ κατά την περίοδο Ιανουαρίου-Νοεμβρίου 2014, με την άρση των μη εξυπηρετούμενων δανείων από τους ισολογισμούς. Δ. ΔΙΜΕΡΕΙΣ ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ Σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, η πορεία του διμερούς εμπορίου παρουσίασε την ακόλουθη εικόνα: 2014 (σε Ευρώ) 2013 (σε Ευρώ) μεταβολή (επί τοις %) ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΕΛΛΑΔΟΣ 631.110.985 601.062.977 +4,99 ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΡΟΥΜΑΝΙΑΣ 588.158.678 517.141.611 +13,73 ΟΓΚΟΣ ΕΜΠΟΡΙΟΥ 1.219.269.663 1.118.204.588 +9,03 ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ +42.952.307 +83.921.366-48,82 ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΔΙΜΕΡΟΥΣ ΕΜΠΟΡΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ - ΡΟΥΜΑΝΙΑΣ 2013-2014 ΣΕ ΕΥΡΩ Δασμ. κατ/ρία ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ: 631.110.985 Περιγραφή 2014 % επί συνόλου 2013 Μεταβολή 2013/2014 % 74.08 Σύρματα από χαλκό 41.593.327 6,59% 41.242.127 +0,85% 08.05 Εσπεριδοειδή 36.471.820 5,78% 36.719.180-0,67% 3901 Πολυμερή από αιθυλένιο 24.149.741 3,83% 19.567.209 +23,42% 72.14 Ράβδοι από σίδηρο 23.567.713 3,73% 28.335.941-16,83% 72.13 Χονδρόσυρμα από σίδηρο 22.947.605 3,64% 15.194.349 +51,03% 27.10 Λάδια από πετρέλαιο ή ασφαλτούχα ορυκτά 22.899.991 3,63% 2.642.168 +766,71% 39.03 Πολυμερή του στυρολίου 16.114.661 2,55% 14.442.496 11,58% 20.05 Λαχανικά παρασκευασμένα η διατηρημένα με απλή ψύξη 14.136.105 2,24% 15.225.384-7,15% 85.41 Δίοδοι, τρανζίστορ 12.932.352 2,05% 7.508.016 72,25% 95.03 Παιχνίδια 12.279.724 1,95% 8.396.417 46,25% Επεξεργασία στοιχείων: Γραφείο ΟΕΥ Πρεσβείας Βουκουρεστίου 9
Δασμ. κατ/ρία ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΑΠΟ ΡΟΥΜΑΝΙΑ: 588.158.678 Περιγραφή 2014 % επί συνόλου 2013 Μεταβολή 2013/2014 % 27.10 Λάδια ακατέργαστα από πετρέλαιο ή από ασφαλτούχα 49.108.998 8,35% 12.404.936 +295,88% ορυκτά (ακατέργ. πετρέλαιο) 72.04 Απορρίμματα σιδήρου 40.459.773 6,88% 22.789.577 +77,54% 72.08 Πλατέα προϊόντα έλασης από σίδηρο 40.234.255 6,84% 36.463.453 +10,34% 10.01 Σιτάρι, Σιμιγδάλι 19.978.709 3,40% 28.702.410-30,39% 24.02 Πούρα 18.403.355 3,13% 21.471.856-14,29% 10.05 Καλαμπόκι 15.770.531 2,68% 8.684.815 +81,59% 34.02 Χημικά-Οργανικές ουσίες 13.271.373 2,26% 17.556.248-24,41% 04.06 Τυριά και πηγμένο τυρί 13.232.188 2,25% 19.910.843-33,54% 85.44 Σύρματα και καλώδια 12.829.950 2,18% 15.789.482-18,74% 01.04 Αιγοπρόβατα 12.345.791 2,10% 11.756.204 5,01% 04.02 Γάλα και κρέμα γάλακτος (ανθόγαλα) που δεν είναι συμπυκνωμένα ή με προσθήκη 12.152.976 2,07% 7.644.836 +58,96% ζάχαρης ή άλλων γλυκαντικών 19.05 Προϊόντα αρτοποιίας, ζαχαροπλαστικής ή μπισκοτοποιίας, έστω και με 10.983.190 1,87% 9.514.568 +15,43% προσθήκη κακάου, όστιες, κάψουλες 72.10 Πλατέα προϊόντα έλασης από σίδηρο ή από όχι σε κράμα 10.132.074 1,72% 10.633.071-4,72% χάλυβα, με πλάτος >= 600 mm 04.01 Γάλα και κρέμα γάλακτος (ανθόγαλα) που δεν είναι συμπυκνωμένα και δεν περιέχουν ζάχαρη ή άλλα γλυκαντικά 9.786.248 1,66% 3.503.789 +179,30% Επεξεργασία στοιχείων: Γραφείο ΟΕΥ Πρεσβείας Βουκουρεστίου 10
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ 1. Η αύξηση των ελληνικών εξαγωγών κατά +5% περίπου οφείλεται κυρίως στην αύξηση των εξαγωγών των δασμολογικών κατηγοριών: α) 85.41 «Δίοδοι, τρανζίστορ και παρόμοιες διατάξεις με ημιαγωγό» κατά 72,25%, β) 62.04 «ενδύματα» κατά +68,53%, γ) 72.13 «χονδρόσυρμα από σίδηρο» κατά 51,03%, δ) 95.03 «παιχνίδια» κατά 46,25%, ε) 33.04 «καλλυντικά» κατά 40,34%, στ) φρούτων (08.09-08.13) «Βερίκοκα -ροδάκινα νωπά ή ξερά» κατά +28%, ζ) (0810) «φράουλες σμέουρα, κεράσια» κατά +22,89, η) 76.07 «προϊόντα αλουμινίου» κατά +11,58%, θ) 39.03 «πλαστικά» κατά 10,65%, ι) 84.18 «ψυγεία» κατά 8%, ια) 03.02 «αλιεύματα», κατά 6,15% κλπ. 2. Ενδιαφέρον παρουσιάζει και η αύξηση, τόσο των εξαγωγών όσο και των εισαγωγών, προϊόντων της κατηγορίας 27.10 «Λάδια από πετρέλαιο ή από ασφαλτούχα ορυκτά». Οι ελληνικές εξαγωγές των προϊόντων αυτών ανήλθαν σε 22,9 εκατ. Ευρώ (αύξηση +775,7%) ενώ οι αντίστοιχες ρουμανικές σε 49,1 εκατ. Ευρώ (τετραπλασιάσθηκαν). 3. Τα προϊόντα της κατηγορίας 95.03 «Παιχνίδια» συνεχίζουν να σημειώνουν αξιόλογη αύξηση που έφθασε στο 46,25% σε σχέση με το 2013 (εξαγωγές αξίας 12,3 εκατ. Ευρώ). μεγάλη αύξηση, λόγω της συνήθειας του ρουμάνου καταναλωτή να αγοράζει ελληνικά ψάρια και της συνήθειάς του στην ελληνική κουζίνα, αφού οι ρουμάνοι τουρίστες επισκέπτονται τακτικά την χώρα μας (800.000 τουρίστες κατά το 2014). 6. Η αύξηση των ρουμανικών εξαγωγών προς Ελλάδα κατά +13,7% οφείλεται, εν πολλοίς, στην αύξηση των εξαγωγών πετρελαίου της δασμολογικής κατηγορίας 27.10 «λάδια ακατέργαστα από πετρέλαιο ή από ασφαλτούχα ορυκτά (ακατέργαστο πετρέλαιο)». Η εν λόγω κατηγορία αντιπροσωπεύει πλέον το 8,35% του συνόλου των εισαγωγών μας από Ρουμανία και οι εισαγωγές της κατηγορίας αυτής τετραπλασιάσθηκαν (ευκαιριακό φαινόμενο). Παρατηρούμε, δε, ότι οι κατηγορίες 72.04 (σκράπ σιδήρου), καθώς και 10.05 διπλασίασαν σχεδόν την αξία των εισαγωγών τους από Ρουμανία. 7. Σημειώνουμε επίσης ότι τρεις κατηγορίες προϊόντων, ήτοι γαλακτοκομικά (κατ. 0401,0406,0404,0402), αιγοπρόβατα ( κατ. 01043) και προϊόντα αρτοποιΐας (κατ. 1905) σημείωσαν σημαντική αύξηση των εξαγωγών τους λόγω παραγωγής πρώτων υλών προϊόντων στην Ρουμανία από ελληνικών συμφερόντων επιχειρήσεις. 4. Εκτός των ανωτέρω, τα ενδύματα της κατηγορίας 62.04 κοστούμια-ταγιέρ παρουσίασαν σημαντική αύξηση κατά 68,53%, ένεκα κυρίως της παρουσίας δικτύων καταστημάτων ενδυμάτων ελληνικών συμφερόντων και της κατ. 33.04 καλλυντικών με αύξηση κατά 40,34%, ένεκα κυρίως της παρουσίας μεγάλων ελληνικών εταιρειών σε ρουμανικά δίκτυα καταστημάτωνφαρμακείων. 5. Επί πλέον, τα ελληνικά προϊόντα ιχθυοκαλλιέργειας κατ. 03.02 σημείωσαν 11