Paneuropean Network International Confederation of Customs Agents www.confiad.org confiad@confiad.org ΕΥΡΩΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ 16 ΙΟΥΝΙΟΥ 2011 ΔΗΜΟΣΙΑ ΑΚΡΟΑΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΝ.450/08 ΕΝΟΤΗΤΑ: «ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΩΝ ΕΛΕΓΧΩΝ» Εισήγηση Προέδρου CONFIAD, κ. Γεωργίου Ζωγράφου Ευχαριστώ θερμά την IMCO για την τιμητική πρόσκληση. Η σημερινή Δημόσια Ακρόαση πιστεύω ότι θα αποβεί ιδιαίτερα χρήσιμη και θα συμβάλλει σημαντικά στη διαμόρφωση κι ενίσχυση ενός Πανευρωπαϊκού δημοσιονομικού κλίματος, αντάξιου των προσδοκιών όσων εργάσθηκαν μεθοδικά κι εμπνευσμένα, για τη σύσταση και καθιέρωση των προβλεπομένων στον Εκσυγχρονισμένο Κοινοτικό Τελωνειακό Κώδικα και στο υπάρχον Σχέδιο Διατάξεων Εφαρμογής του. Φυσικά θα τοποθετηθώ ως κεντρικός εκπρόσωπος 20.000 περίπου Εκτελωνιστικών Εταιρειών Τελωνειακής Αντιπροσώπευσης και ως αρμόδιος κάτοχος μιας σημαντικής πολύχρονης εμπειρίας. Σωστά κρίθηκε αναγκαίο, αυτή την κομβική στιγμή, να πάρουμε κάποιες ανάσες, στο μακρύ δρόμο των προσπαθειών που διανύσαμε τα τελευταία χρόνια, να επανατοποθετήσουμε τις σκέψεις και τις γνώσεις μας κι ανασυντάσσοντας τις δυνάμεις και τις δραστηριότητές μας να κατευθυνθούμε με σταθερά και σίγουρα βήματα προς τα εμπρός, εξασφαλίζοντας καλύτερη εφαρμογή του Κώδικα κι αποτελεσματικότερους ελέγχους. Το διακύβευμα εν προκειμένω των πολιτικών αποφάσεων που ελήφθησαν και του αντίστοιχου έργου που υλοποιήθηκε, συνίσταται, κατά την άποψή μου, στο ακόλουθο Στρατηγικό Τρίπτυχο:
Ασφάλεια και προστασία στη διακίνηση των αγαθών, Ανταγωνιστικότητα, διαφάνεια και μέγιστη οικονομία στις απαιτούμενες διαδικασίες, Ασφαλής κι εγγυημένη είσπραξη των κατά περίπτωση δασμών και φόρων. Το πλέγμα των συστημάτων που καθιέρωσε ο Καν.450/08, περιγράφει κι αποτυπώνει σε προωθημένο βαθμό την αντιμετώπιση, διεκπεραίωση και λειτουργία, στην καθημερινή τελωνειακή πραγματικότητα, των ζητημάτων που προκύπτουν από την υιοθέτηση του προαναφερθέντος Στρατηγικού Τριπτύχου. Προφανώς, το μόνο που μέχρι στιγμής δεν ικανοποίησε, είναι η εναρμόνιση του βηματισμού ανάμεσα στον κάθε Εθνικό και Διεθνή χώρο του εμπορίου και το χώρο (τεχνικά και θεσμικά) των τελωνειακών και άλλων Υπηρεσιών που εκπροσωπούν οι Εθνικές Διοικήσεις και τα κεντρικά Ευρωπαϊκά Όργανα. Οι πρώτοι ζητούν κυρίως ταχύτητα, αντι-γραφειοκρατική νοοτροπία κι αποτελεσματική ανταγωνιστικότητα. Οι Υπηρεσίες όμως, πέραν αυτών, πρέπει να μεριμνούν και για τη σύννομη κι αποτελεσματική λειτουργία των διαδικασιών που στοχεύουν στην είσπραξη των προβλεπομένων φόρων και την εξάλειψη της απάτης και του λαθρεμπορίου. Αυτό προφανέστατα είναι το νέο διακύβευμα, ο νέος στόχος, τις λεπτές πλευρές του οποίου πρέπει να εντοπίσουμε και να εξωραΐσουμε μέσα στα επόμενα χρόνια. Συμφωνούμε και προσυπογράφουμε τη θέση του Επιτρόπου κ. Semeta ότι δεν πρέπει να ασχοληθούμε με τα «θεμέλια» και τις βασικές κατευθύνσεις που ορίζονται από τις διατάξεις του Καν.450/08 γιατί θα χάσουμε πολύτιμο χρόνο και θα αποχρωματίσουμε το χρήσιμο χαρακτήρα του. Αντίθετα πρέπει να εισφέρουμε σε ιδέες που θα ενισχύσουν, μέσω των ηλεκτρονικών προσαρμογών, την εφαρμογή του. Ο Εμπορικός κόσμος από τη μια πλευρά κι οι Τελωνειακές Διοικήσεις από την άλλη, προσμένουν τη μέγιστη υπευθυνότητα και προβλεπτικότητα. Όταν φθάσουμε στο τέλος θα πρέπει εγγυημένα να έχουμε πετύχει τους στρατηγικούς μας στόχους, έτσι όπως αυτοί ετέθησαν το 2008 από το γράμμα και το πνεύμα της τελικής απόφασης του Ευρωκοινοβουλίου. Οι στόχοι αυτοί, πέραν των άλλων, θα πρέπει και μέσω των ελέγχων, να μεριμνούν για τα ακόλουθα: 2
ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ Οπωσδήποτε πρέπει να εγγυηθούμε τα υψηλότερα επίπεδα τόσο της ασφάλειας κατά τη διακίνηση των εμπορευμάτων (κυρίως απαγορευμένων υλών, όπλων, κλπ.), όσο και της προστασίας των πολιτών σε θέματα υγείας σχετικά με τα είδη διατροφής κι ευρείας κατανάλωσης. Επιβάλλεται αυστηρή φροντίδα και ειδική μέριμνα για τήρηση των νόμων που απαιτητικά διέπουν τη σύγχρονη διαβίωση. ΥΓΙΗΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Είναι κανόνες απαράβατοι και σεβαστοί για να μπορέσουν, εμπόριο και Δημόσια Διοίκηση να οικοδομήσουν ένα βιώσιμο κι ισχυρό μέλλον για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Θα πρέπει κάθε ενέργεια που τους υπηρετεί, να ενισχύεται και κάθε συμπλεγματική αναχρονιστική σκέψη να απομακρύνεται. ΕΓΓΥΗΜΕΝΗ ΕΙΣΠΡΑΞΗ ΔΑΣΜΩΝ ΚΑΙ ΦΟΡΩΝ Η ύπαρξη ενός καλώς νοούμενου δημοσιονομικού «φόβου» θεωρώ ότι είναι το background κι η προϋπόθεση, στο πνεύμα των οποίων εξυπηρετούνται θετικά οι αποτελεσματικοί έλεγχοι. Φυσικά, δεν θέλω ούτε καν να υπονοήσω «μεσαιωνικού επιπέδου» συστήματα και νοοτροπίες. Αντίθετα αναφέρομαι σε έξυπνες κι αποτελεσματικές μεθόδους, όπου η εμπειρία, η γνώση κι ο εξοπλισμός των σύγχρονων Τελωνειακών Υπηρεσιών διασφαλίζουν. Η φράση (της Taxud) «Τα Τελωνεία βλέπουν αυτό που εσείς δεν βλέπετε», πιστεύω ότι δίνει με πολιτισμένο και σύγχρονο τρόπο το νόημα και τις μεθόδους λειτουργίας των σημερινών Ευρωπαϊκών Τελωνείων. Ταυτόχρονα, η διαρκής συνεργασία των εθνικών Τελωνειακών Υπηρεσιών κι η χρήσιμη συνεχής πληροφόρηση με ανταλλαγή και διασταύρωση ηλεκτρονικών μηνυμάτων, θα αποτελέσουν κορυφαίο και πλήρως αξιοποιήσιμο μέσον έγκαιρου εντοπισμού κι αφοπλισμού, όσων προσπαθήσουν να εξαπατήσουν τις Αρχές, υποκλέπτοντας δασμούς και φόρους και περιορίζοντας τους κοινωνικούς πόρους υπέρ των Ευρωπαίων πολιτών. Ίσως θα ήταν χρήσιμο κι αποδοτικό να δημιουργηθεί ένας λεπτομερειακός ηλεκτρονικός χάρτης των Τελωνειακών κινήσεων στην Ευρώπη. Από αυτόν θα ξεκινούν και σε αυτόν θα καταλήγουν, σαν δρόμοι αμοιβαίας προσέγγισης κι επικοινωνίας, όλα τα στοιχεία όλων των Τελωνειακών πράξεων που θα εκτελούνται καθημερινά στο έδαφος της Ε.Ε. Ένας κεντρικός εγκέφαλος μνήμης και πληροφόρησης θα καθοδηγεί και θα γνωστοποιεί σε κάθε αρμόδιο όλες τις φάσεις των κινήσεων των εμπορευματικών συναλλαγών, μέχρι την είσπραξη των δασμών και φόρων. 3
Θα πρέπει να διασφαλισθεί ότι τα πρόσωπα που θα κάνουν χρήση των συστημάτων: 1. έχουν τις τεχνικές κι επαγγελματικές γνώσεις για να διεκπεραιώνουν με ορθότητα και φερεγγυότητα τις τελωνειακές εργασίες. 2. θα συμβάλλουν με τα ηλεκτρονικά τους μέσα στη διεισδυτική και ξεκάθαρη ολοκλήρωση των ελέγχων. Η σημερινή ανασταλτικότητα, για οικειοποίηση της ιδιότητας του ΑΕΟ, δεν πρέπει να αποθαρρύνει και να απογοητεύει. Πιθανότατα δεν έχει γίνει ευρύτερα αντιληπτός ο θεσμικός του ρόλος κι αυτό μπορεί να οφείλεται στο δυσνόητο περιεχόμενό του. Πρέπει να εκλαϊκευθεί και να διαφημιστεί ώστε να προσελκύσει ενδιαφερόμενους με γρηγορότερους ρυθμούς. Ο συμπληρωματικός, της τελωνειακής δραστηριότητας, ρόλος των διαπιστευμένων Τελωνειακών Αντιπροσώπων, συμβαδίζοντας σε θεσμικές και λοιπές προϋποθέσεις με αυτόν του ΑΕΟ (Εγκεκριμένος Οικονομικός Φορέας), αποτελεί ενισχυμένη εγγύηση και προστιθέμενη αξία στην προσπάθεια των Αρχών για εύρυθμη, αντι-γραφειοκρατική κι αποδοτική λειτουργία είσπραξης των δασμών και φόρων σε κάθε γωνιά της Ε.Ε. Γι αυτό η αναβαθμισμένη και θεσμοθετημένη δραστηριοποίησή τους θα αποβεί δυνατό εργαλείο προς αξιοποίηση. Η εφαρμοσμένη ηλεκτρονική τους κατάρτιση πρέπει να χρησιμοποιηθεί από τις Τελωνειακές Αρχές, σαν μια διαρκής on line πρόσβαση που, σαν καθρέπτης, θα διευκολύνει τους ελέγχους ακόμα και μετά την παρέλευση σημαντικού χρονικού διαστήματος. Το καθεστώς της αυτό-ρύθμισης, σε συνδυασμό με τη διαρκώς «ανοικτή» τελωνειακή πρόσβαση αποτελεί εγγύηση για εξαφάνιση της απάτης και της φοροδιαφυγής. Για να λειτουργήσει όμως αυτό το σύστημα θα πρέπει οι Τελωνειακοί Αντιπρόσωποι που θα το εξασφαλίσουν, να διαπιστευτούν με αυστηρές προϋποθέσεις. Οι κωδικοί κλειδιά που θα τους δοθούν, θα ανοίγουν επίσης τις «πόρτες» μόνο στα αρμόδια πρόσωπα που έχουν θεσμοθετηθεί να διεκπεραιώνουν ελέγχους. Προσαρμοσμένα ηλεκτρονικά συστήματα μπορούν να υλοποιούν αυτήν την αμοιβαία και χρήσιμη επικοινωνία. 4
Ο Εκσυγχρονισμένος Κοινοτικός Τελωνειακός Κώδικας και το σημερινό Σχέδιο Διατάξεων Εφαρμογής του, πρέπει να είναι η αποτύπωση της συγκερασμένης βούλησης εμπειρογνωμόνων κι εμπορικού κόσμου. Ας δουλέψουμε κι ας συνεργασθούμε για μια Ενωμένη Ευρώπη ανταγωνιστική σε παγκόσμιο επίπεδο, ακμάζουσα σε ανθρώπινες υπηρεσίες και προσφορές κι ευημερούσα σε οικονομικό και βιοτικό επίπεδο. Για την καθιέρωση κι εφαρμογή των προαναφερομένων, ο ρόλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ήταν και θα παραμείνει ιστορικός. Γεώργιος Ζωγράφος Πρόεδρος CONFIAD PANEUROPEAN NETWORK 5