Εισαγωγή στην Επιστήμη του Ιστού

Εισαγωγή στην Επιστήμη του Ιστού Ενότητα 5 : Τεχνικές Αξιολόγησης Ευχρηστίας Διδάσκων: Νικόλαος Τσέλιος Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία

Σημείωμα Αναφοράς Copyright Πανεπιστήμιο Πατρών, Σχολή Κοινωνικών και Ανθρωπιστικών Επιστημών, Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία, Νικόλαος Τσέλιος, «Εισαγωγή στην Επιστήμη του Ιστού». Έκδοση: 1.0. Πάτρα 2014. Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση: https://eclass.upatras.gr/courses/pn1427/

Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά, Μη Εμπορική Χρήση Παρόμοια Διανομή 4.0 [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό και τα οποία αναφέρονται μαζί με τους όρους χρήσης τους στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». [1] http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/ Ως Μη Εμπορική ορίζεται η χρήση: που δεν περιλαμβάνει άμεσο ή έμμεσο οικονομικό όφελος από την χρήση του έργου, για το διανομέα του έργου και αδειοδόχο που δεν περιλαμβάνει οικονομική συναλλαγή ως προϋπόθεση για τη χρήση ή πρόσβαση στο έργο που δεν προσπορίζει στο διανομέα του έργου και αδειοδόχο έμμεσο οικονομικό όφελος (π.χ. διαφημίσεις) από την προβολή του έργου σε διαδικτυακό τόπο Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί.

Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα εκτός κι αν αναφέρεται διαφορετικά Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Πανεπιστήμιο Πατρών» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους 4

Σκοποί ενότητας Να εξοικειωθεί ο φοιτητής με τις βασικές έννοιες του πεδίου Αλληλεπίδρασης Ανθρώπου Υπολογιστή (ΑΑΥ) Να αναγνωρίσει τις διάφορες μεθοδολογίες αξιολόγησης ευχρηστίας Να μπορεί να εφαρμόσει την ευρετική αξιολόγηση και το γνωσιακό περιδιάβασμα 5

Περιεχόμενα ενότητας Περιγραφή: Γίνεται ανάλυση τεχνικών αξιολόγησης ευχρηστίας όπως διαμορφωτική αξιολόγηση, συμπερασματική αξιολόγηση, ευρετική αξιολόγηση, γνωστικό περιδιάβασμα, παρατήρηση χρηστών, System Usability Scale Λέξεις Κλειδιά: Αξιολόγηση ευχρηστίας, Τεχνικές αξιολόγησης, Ευρετική αξιολόγηση, Γνωστικό περιδιάβασμα, Παρατήρηση χρηστών 6

Διαμορφωτική και συμπερασματική αξιολόγηση Formative evaluation Διαμορφωτική αξιολόγηση Διαδικασία που βοηθάει τη διαμόρφωση (δηλαδή σχεδίαση) του συστήματος Summative Evaluation Συμπερασματική αξιολόγηση Διαδικασία που έχει στόχο να συνάγει συμπεράσματα για την αποτελεσματικότητα του συστήματος που υπάρχει ήδη Η διαμορφωτική αξιολόγηση είναι σημαντική φάση της ανάλυσης και σχεδίασης

Σημασία του αποτελεσματικού σχεδιασμού: Παράδειγμα 1 Υποθέστε ότι ένας οργανισμός έχει 20 υπαλλήλους που συμπληρώνουν 80 φορές μια συγκεκριμένη φόρμα/ημέρα 20*230 εργασιμες*80=368.000 Αν ο επανασχεδιασμός της φόρμας μείωνε 10sec το χρόνο ολοκλήρωσης της εργασίας->1022 ώρες->25.5 εργατοεβδομάδες Αν ο επανασχεδιασμός ΜΙΑΣ οθόνης μπορεί να εξοικονομήσει μισο ανθρωπο-έτος μπορείτε να αντιληφθείτε τη δραματική επίδραση της αύξησης της ευχρηστίας σε ένα πληροφοριακό σύστημα μικρής επιχείρησης Deborah Mayhew, Cost-Justifying Usability

Ευρετική αξιολόγηση (1/3) Τεχνική αποκάλυψης σφαλμάτων ευχρηστίας με σύγκριση της διεπιφάνειας από ένα σύνολο ειδικών (Heuristics) Διεξάγεται από έμπειρους αξιολογητές Δουλεύουν μόνοι τους για να μην επηρεάζονται και να διασφαλίζεται η ανεξαρτησία της γνώμης τους Πρέπει να περάσουν την διεπιφάνεια τουλάχιστον εις διπλούν Σύμφωνα με έρευνες (Nielsen) το κόστος/όφελος της μεθόδου είναι 50/1 (μέσο κόστος 10k euro, μέσο όφελος 500κ euros)

Ευρετική αξιολόγηση (2/3) Ο Nielsen έχει προτείνει 10 κανόνες για αξιολόγηση: 1. Ενημέρωση για τη κατάσταση του συστήματος. Οι χρήστες πρέπει να γνωρίζουν που βρίσκονται, την πορεία των ενεργειών τους Πρέπει να ξέρουν αν οι αποστολές δεδομένων είναι επιτυχείς ή όχι 2. Αντιστοίχηση συστήματος-πραγματικού κόσμου: Να είναι κατανοητό το επίπεδο της γλώσσας και χρήση καθαρών συμβόλων και μεταφορών (π.χ. Πίσω αριστερό βέλος, μπροστά, δεξιό) 3. Ελευθερία και έλεγχος από το χρήστη: Καθαρές εξόδους (π.χ. Κουμπί για κεντρική σελίδα), υποστήριξη undo/redo, (π.χ back, forward δεν υποστηρίζονται αν ανοίγει σελίδα σε νέο παράθυρο) 4. Συνέπεια και συνέχεια και χρήση στάνταρ: Συνεπές μοντέλο πλοήγησης και δόμηση σελίδας, κώδικας που να επιτρέπει την συβατότητα με τους φυλλομετρητές 5. Αποφυγή λαθών: Έλεγχος για συνδέσμους που δεν οδηγούν πουθενά, έλεγχος εγκυρότητας δεδομένων πριν αποσταλούν στον εξυπηρετητή

Ευρετική αξιολόγηση (3/3) 6. Αναγνώριση αντί για ανάκληση: Σωστά ονόματα στα αντικείμενα πλοήγησης, ώστε να μην χρειάζεται περαιτέρω νοητική επεξεργασία 7. Προσαρμοστικότητα και αποδοτικότητα χρήσης: Να επιτρέπεται η χρήση σύνθετων τεχνικών αναζήτησης, η καταχώρηση μιας ιστοσελίδας στα αγαπημένα κλπ 8. Καλαίσθητος και μινιμαλιστικός σχεδιασμός: Να μην υπάρχει περιττή πληροφορία που να μπερδεύει τους χρήστες, καθαρός σχεδιασμός 9. Αναγνώριση και ανάνηψη από λάθη: Εξήγηση των σφαλμάτων σε καθαρή γλώσσας παρά να χρησιμοποιούνται σφάλματα με κωδικούς 10. Βοήθεια: Σε μικρούς δικτυακούς τόπους όχι απαραίτητη. Χάρτες πλοήγησης, επεξήγηση ενεργειών

Heuristics (revised set) searching database for matches H2-1: Ενημέρωση για τη κατάσταση του συστήματος Προσοχή στη διαχείριση χρόνων απόκρισης 0.1 sec: δεν χρειάζεται ειδική πρόνοια 1.0 sec: διασπάται η προσοχή σε επιμέρους δεδομένα 10 sec: διασπάται η προσοχή στην επιτελούμενη εργασία Για μεγαλύτερη καθυστέρηση-> μπάρες προόδου

Heuristics (cont.) (1/8) Κακό παράδειγμα: Mac desktop Μεταφορά δισκέτας στο κάλαθο αχρήστων Έπρεπε να τη σβήνει, όχι να το διαγράφει H2-2: Αντιστοίχηση συστήματος πραγματικού κόσμου Κατανοητή ορολογία Ρεαλιστικές μεταφορές και εικονικές αναπαραστάσεις

Heuristics (cont.) (2/8) Μάγοι-Wizards Υποχρεωτικά πρέπει να ανταποκριθεί ο χρήστης πριν συνεχίσει Για σπάνιες εργασίες (π.χ., παραμετροποίηση) Ακατάλληλο για συχνές εργασίες Κατάλληλο για αρχάριος 2 εναλλακτικά στυλ χειρισμού (WinZip) H2-3: Ελευθερία & έλεγχος χρήστη Έξοδοι σε περίπτωση λανθασμένων επιλογών και υποστήριξης αναίρεσης (undo) και επανάληψης (redo) Δεν πρέπει να υποχρεώνουμε το χρήστη σε γραμμική αλληλεπίδραση

Heuristics (cont.) (3/8) H2-4: Συνέπεια και συνέχεια

Heuristics (cont.) (4/8) MS Web Publishing Wizard Πριν τη σύνδεση Ζητά id & password Μετά τη σύνδεση Ζητά ξανά id & password H2-5: Ελαχιστοποίηση λαθών H2-6: Αναγνώριση παρά ανάκληση Θα πρέπει τα αντικείμενα οι ενέργειες, οι επιλογές και δυνατότητες-κατευθύνσεις να είναι ανιχνεύσιμες και ορατές

Heuristics (cont.) (5/8) Edit Cut Copy Paste H2-7: Αποδοτικότητα χρήση Συντομεύσεις για έμπειρους χρήστες (shortcuts) Να επιτρέπεται στους χρήστες να αποθηκεύουν αλληλουχίες συχνών ενεργειών (macros)

Heuristics (cont.) (6/8) H2-8: Καλαισθησία και μινιμαλιστικός σχεδιασμός Μόνο η απολύτως σχετική πληροφορία με την εργασία πρέπει να είναι διαθέσιμη

Heuristics (cont.) (7/8) H2-9: Εποικοδομητικά μηνύματα λαθών Μηνύματα σε απλή γλώσσα Ακριβής περιγραφή του προβλήματος Πρόταση άρσης αδιεξόδου

Heuristics (cont.) (8/8) H2-10: Παροχή βοήθειας και οδηγιών χρήσης Εύκολη αναζήτηση Εστιασμένη σε εργασίες και όχι μεμονωμένες ενέργειες Ανάλυση σε λίστα διακριτών βημάτων Όχι υπερβολικά εκτενής

Old Computing home page New Computing home page Υποστήριξη εργασιών στην πρώτη σελίδα

Βασικά στοιχεία μη αναγνωρίσιμα Οι χρήστες παραβλέπουν το next 10

Έλλειψη καθαρής ερμηνείας Οι χρήστες νόμιζαν ότι με Proceed to Checkout επίσης προστίθεται το προϊόν στο καλάθι

Βασικά στοιχεία μη αναγνωρίσιμα Όταν δεν συμπληρώθηκε ποσότητα στο προς αγορά αγαθό, ξαναεμφανίζεται η ίδια σελίδα. Οι χρήστες φαίνεται να μην εντοπίζουν το μήνυμα.

Έλλειψη καθαρών σημείων εισόδου Που πατάω για να αρχίσω να ακούω;

Κατάλληλος αριθμός αξιολογητών Περίπου 5 αξιολογητές απαιτούνται για να διερευνήσουν τα σφάλματα. n N ( 1 - (1-L) ) Ένα πρώτο τεστ θα αποκαλύψει περίπου 80% των σφαλμάτων. Ένα δεύτερο τεστ περίπου 13% των εναπομεινάντων σφαλμάτων.

Γνωσιακό περιδιάβασμα (1/2) Αξιολόγηση ενός δικτυακού τόπου με βάση κάποιο σενάριο Κατασκευάζεται έχοντας υπ όψην τα εξής: ΠΟΙΟΣ: Περιγράφουμε το χρήστη και το επίπεδο γνώσεων του πεδίου και της εφαρμογής ΤΙ ΚΑΙ ΓΙΑΤΙ: Στόχοι και κίνητρα του χρήστη Με τι: Περιγραφή των εργαλείων και του εξοπλισμού που θα χρησιμοποιήσει ο χρήστης Πως: Περιγραφή των ενεργειών που απαιτούνται για να επιτύχει το στόχο του ο χρήστης

Γνωσιακό περιδιάβασμα (2/2) Οι επόμενες ερωτήσεις εξετάζονται κατά τη διάρκεια εξέτασης των βημάτων που απαιτούνται για την επίτευξη του στόχου Τι γνώσεις απαιτείται να έχει ο χρήστης. Ο χρήστης τις κατέχει αυτές τις γνώσεις; Ο χρήστης θα παρατηρήσει ότι οι συγκεκριμένες ενέργειες είναι διαθέσιμες; Ο χρήστης θα μπορεί να συνδέσει τις ενέργειες που κάνει με το στόχο του; Ο χρήστης θα αντιληφθεί την ανάδραση του συστήματος; Ο χρήστης θα κατανοήσει την ανάδραση του συστήματος; Ο χρήστης θα αντιληφθεί την πρόοδο που έχει στην επίτευξη του στόχου του;

Παρατήρηση χρηστών Εξαιρετικά χρήσιμη αλλά δαπανηρή μέθοδος Βάζουμε πραγματικούς χρήστες να ελέγξουν τη διεπιφάνεια χρήσης: 1. Βάλτε αντιπροσωπευτικούς χρήστες να ελέγξουν τη διεπιφάνεια χρήσης 2. Δώστε τους αντιπροσωπευτικές εργασίες να εκτελέσουν 3. Μην του επηρεάζετε και μην παρεμβάλλεστε Οι εργασίες βασίζονται στους στόχους που έχει κάθε χρήστης Συχνά οι ενέργειες των χρηστών καταγράφονται, ή και βιντεοσκοπούνται για περαιτέρω ανάλυση σε ειδικούς χώρους (εργαστήρια ευχρηστίας)

Eye tracking Αναγνωρίζουν την οφθαλμική εστίαση Συγκεκριμένα Που κοιτάνε οι χρήστες Για πόση ώρα Με ποια σειρά Κόστος περίπου 20.000 ευρώ Παραδείγματα http://www.businessinsider.com/eyetracking-heatmaps-2014-7

Eye tracking Katsanos, C., Tselios, N., & Avouris, N. (2010). Evaluating Web site Navigability: Validation of a tool-based approach through two eyetracking studies. New review of Hypermedia and Multimedia, vol. 16(1-2), pp. 195-214.

Παράδειγμα Στην εικόνα παρουσιάζεται στιγμιότυπο του δικτυακού τόπου του Οργανισμού Γεωργικών Ασφαλίσεων (www.oga.gr). Να εντοπίσετε και να σχολιάσετε προβλήματα για κάθε ένα από τους 3 κανόνες ευρετικής αξιολόγησης που ακολουθούν. Επίσης να παραθέσετε σύντομη πρόταση επίλυσης του κάθε προβλήματος που διαπιστώνετε.

Παράδειγμα Ευρετικοί κανόνες προς αξιολόγηση Ενημέρωση για την κατάσταση του συστήματος. Οι χρήστες πρέπει να γνωρίζουν σε ποιο μέρος του δικτυακού τόπου βρίσκονται καθώς και την πορεία των ενεργειών τους. Πρέπει ο δικτυακός τόπος να τους υποστηρίζει στο να αντιληφθούν αν, για παράδειγμα, οι αποστολές δεδομένων είναι επιτυχείς ή όχι. Συνέπεια και συνέχεια και χρήση στάνταρ. Συνεπές μοντέλο πλοήγησης και δόμησης σελίδας, κώδικας που να επιτρέπει τη συμβατότητα με τους φυλλομετρητές. Προσαρμοστικότητα και αποδοτικότητα χρήσης: Να επιτρέπεται η χρήση σύνθετων τεχνικών αναζήτησης, η καταχώρηση μιας ιστοσελίδας στα αγαπημένα κλπ.

Απάντηση Ενημέρωση για την κατάσταση του συστήματος. Οι χρήστες πρέπει να γνωρίζουν σε ποιο μέρος του δικτυακού τόπου βρίσκονται καθώς και την πορεία των ενεργειών τους. Πρέπει ο δικτυακός τόπος να τους υποστηρίζει στο να αντιληφθούν αν, για παράδειγμα, οι αποστολές δεδομένων είναι επιτυχείς ή όχι. 1. Δεν παρουσιάζεται η διαδρομή κάτω από το οριζόντιο μενού (breadcrumb), η οποία θα έδειχνε σε ποιο σημείο του δικτυακού τόπου βρίσκεται ο χρήστης. Το γεγονός αυτό δυσχεραίνει το χρήστη κατά την πλοήγησή του στο δικτυακό τόπο. Επίσης, αν και η επιλογή ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ έχει διαφορετικό χρώμα, η επιλογή Υπολογισμός Σύνταξης δεν έχει διαφοροποιηθεί. Πρόταση επίλυσης: Παρουσίαση διαδρομής κάτω από το οριζόντιο μενού. Διαφοροποίηση συνδέσμου που έχουμε επιλέξει για να βρεθούμε στη συγκεκριμένη σελίδα. Συνέπεια και συνέχεια και χρήση στάνταρ. Συνεπές μοντέλο πλοήγησης και δόμησης σελίδας, κώδικας που να επιτρέπει τη συμβατότητα με τους φυλλομετρητές. 1. Ορισμένοι σύνδεσμοι παρουσιάζονται με μορφή εικόνας, ορισμένοι με κείμενο. Επίσης κάποιοι σε κίτρινο πλαίσιο, κάποιοι σε πορτοκαλί, κάποιοι σε πράσινο (η διαφοροποίηση είναι εμφανής και σε ασπρόμαυρη εκτύπωση). Πρόταση επίλυσης: Χρήση κειμένου για την παράθεση όλων των υπερσυνδέσμων. Χρωματική ομοιομορφία στα πλαίσια που εμπεριέχουν υπερσυνδέσμους. 2. Η εισαγωγή του έτους γέννησης γίνεται με τη χρήση listbox. Όμως παρακάτω η εισαγωγή των ετών ασφάλισης γίνεται με πεδίο κειμένου. Πρόταση επίλυσης: Εισαγωγή της σχετικής πληροφορίας με τον ίδιο τρόπο. Είτε με τη χρήση listbox, είτε με τη χρήση πεδίου κειμένου. 2. Ορισμένοι υπερσύνδεσμοι στα αριστερά φαίνεται να παρουσιάζονται με εικόνα αντί για κείμενο. Η επιλογή κάποιου υπερσυνδέσμου από το μενού στα αριστερά δεν τροποποιεί ακολούθως το χρωματισμό του σχετικού υπερσυνδέσμου. Έτσι, οι χρήστες δεν γνωρίζουν ποιους συνδέσμους έχουν ήδη επιλέξει. Πρόταση επίλυσης: Απεικόνιση των συνδέσμων με κείμενο του οποίου το χρώμα θα διαφοροποιείται αν ο χρήστης έχει επισκεφτεί τη σελίδα στην οποία αντιστοιχεί. 3. Υπάρχει μπάρα κύλισης σε ένα από τα 2 μενού στα αριστερά της σελίδας. Επίσης, υπάρχει μπάρα κύλισης και στο κεντρικό μέρος της ιστοσελίδας όπου παρουσιάζεται η φόρμα. Η πρακτική αυτή διαφέρει σημαντικά από τις πρακτικές σχεδιασμού που ακολουθούνται, μπερδεύει τον χρήστη η ύπαρξη πολλαπλών scroll-bars,ενώ επίσης δεν επιτρέπει στο χρήστη να βλέπει το σύνολο της πληροφορίας ακόμα και αν διαθέτει οθόνη υψηλής ανάλυσης. Πρόταση επίλυσης: Απαλοιφή της μπάρας κύλισης και στα 2 σημεία που αναφέρονται παραπάνω.

Απάντηση Προσαρμοστικότητα και αποδοτικότητα χρήσης: Να επιτρέπεται η χρήση σύνθετων τεχνικών αναζήτησης, η καταχώρηση μιας ιστοσελίδας στα αγαπημένα κλπ. 1. Ο σχεδιασμός που υιοθετείται είναι σταθερού πλάτους καθώς υπάρχει μεγάλο περιθώριο στα αριστερά και στα δεξιά της σελίδας. Αυτό πιθανά θα έχει ως συνέπεια την ανάγκη για αυξημένη κύλιση για να προσπελάσει ο χρήστης το σύνολο της πληροφορίας μιας σελίδας. Πρόταση επίλυσης: Υιοθέτηση σχεδιασμού μεταβλητού πλάτους (πχ 90% της οθόνης) ώστε να αξιοποιείται αποτελεσματικότερα η ανάλυση οθόνης του χρήστη. 1. Δεν φαίνεται να υπάρχει διαθέσιμη επιλογή αναζήτησης. Πρόταση επίλυσης: Υλοποίηση μηχανισμού αναζήτησης και ενσωμάτωση στο σχεδιασμό της ιστοσελίδας στο πάνω δεξιά μέρος της. 1. Τα πεδία εισαγωγής πληροφορίας, αν και αφορούν σε αριθμούς το πολύ 2 ψηφίων έχουν υπερβολικό πλάτος. Έτσι, παρουσιάζεται μια σειρά από στοιχεία προς συμπλήρωση το ένα κάτω από το άλλο υποχρεώνοντας το χρήστη σε κύλιση. Πρόταση επίλυσης: Περιορισμός του πλάτους των πεδίων κειμένου. Έτσι μπορούν να απεικονίζονται τα προς συμπλήρωση στοιχεία σε 2 στήλες, εξαλείφοντας την ανάγκη για κύλιση της ιστοσελίδας ώστε να εμφανιστούν όλα τα προς συμπλήρωση στοιχεία της φόρμας. 1. Ο σύνδεσμος για την κεντρική σελίδας παρουσιάζεται στο κάτω μέρος με την περιγραφή Home. Με δεδομένο ότι οι χρήστες του συγκεκριμένου δικτυακού τόπου ενδέχεται να μη γνωρίζουν αγγλικά, θα βοηθούσε η χρήση περιγραφής στα ελληνικά. Πρόταση επίλυσης: Αντικατάσταση της περιγραφής Home με την περιγραφή Κεντρική Σελίδα.

Αξιολόγηση www.ecedu.upatras.gr

Τυπικοί χρήστες του δικτυακού τόπου Προσωπικό του Τμήματος (Μέλη ΔΕΠ, ΕΕΔΙΠ, ΕΤΕΠ, Γραμματεία, αποσπασμένοι εκπαιδευτικοί) που ενδιαφέρονται για πληροφορίες όπως τηλέφωνα συναδέλφων, ερευνητική πρόοδος του τμήματος, περιγραφές μαθημάτων και πρόγραμμα σπουδών του τμήματος Φοιτητές, υποψήφιοι φοιτητές προπτυχιακού, μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών (οι οποίοι ενδέχεται να χρησιμοποιούν συχνά το δικτυακό τόπο αναζητώντας ανακοινώσεις για γεγονότα ενδιαφέροντος) Έλληνες και ξένοι ερευνητές (εκτός Τμήματος) που ενδιαφέρονται για το πρόγραμμα σπουδών, τον κανονισμό και τις λειτουργίες του Τμήματος, καθώς και την έρευνα που διεξάγεται στο Τμήμα. Συνήθως πρόκειται για χρήστες που αναζητούν συγκεκριμένο είδος πληροφορίας, όπως πρόγραμμα σπουδών του Τμήματος, περιγραφή μαθημάτων, βιογραφικά ερευνητών και ερευνητική πρόοδος του Τμήματος Γονείς φοιτητών (που ενδιαφέρονται για την εγγραφή στο Τμήμα και συναφείς πληροφορίες, όπως υποτροφίες, σίτιση και στέγαση, κλπ.) και λοιποί ενδιαφερόμενοι (περιστασιακοί χρήστες) 41

Σενάρια χρήσης Εύρεση τηλεφώνων ή email επικοινωνίας: Ο χρήστης εισέρχεται στο δικτυακό τόπο και επιλέγει Επικοινωνία ή Προσωπικό Μέλη ΔΕΠ για να βρει τα στοιχεία επικοινωνίας Πρόγραμμα σπουδών Τμήματος: Ο χρήστης επιλέγει Σπουδές Προπτυχιακά Μαθήματα και επισκοπεί τα παρουσιαζόμενα μαθήματα ανά εξάμηνο σπουδών. Επιπρόσθετα, παρέχεται υπηρεσία δημιουργίας προσωπικού ωρολογίου προγράμματος μαθημάτων ή/και εξετάσεων Ερευνητική πρόοδος του Τμήματος: Ο χρήστης επιλέγει Έρευνα (όπου και παρουσιάζονται συνολικά οι ερευνητικές εργασίες των μελών ΔΕΠ) ή Προσωπικό και συγκεκριμένο Μέλος ΔΕΠ Πληροφορίες για φοιτητική μέριμνα: Ο χρήστης επιλέγει Πληροφορίες Φοιτητική μέριμνα Πρόσβαση στο χώρο του Τμήματος: Ο χρήστης επιλέγει Πληροφορίες Πρόσβαση 42

1.Ενημέρωση για την κατάσταση του συστήματος (1/2) Η ιστοσελίδα χρησιμοποιεί μενού και υπομενού, αλλά δεν παρέχεται άμεση ανάδραση για το ποια είναι η επιλογή του χρήστη. Παρουσιάζεται η διαδρομή κάτω από το κύριο μενού (breadcrumb), η οποία δείχνει σε ποιό σημείο του δικτυακού τόπου βρίσκεται ο χρήστης, αλλά αυτό δεν δικαιολογεί την έλλειψη κατάλληλης χρωματικής διαφοροποίησης για την επιλεγμένη ιστοσελίδα στο μενού πλοήγησης Σημαντικότητα προβλήματος 2/5 Πρόταση επίλυσης: Τροποποίηση χρώματος μενού/υπομενού, ώστε να υποδεικνύεται έμμεσα η επιλογή και η θέση του χρήστη στο δικτυακό τόπο Η επιλογή κάποιου υπερσυνδέσμου (πχ κάποιας ανακοίνωσης για ανάγνωση) δεν τροποποιεί ακολούθως το χρωματισμό του σχετικού υπερσυνδέσμου. Έτσι, οι χρήστες δεν γνωρίζουν ποιους συνδέσμους έχουν ήδη επιλέξει Σημαντικότητα προβλήματος 3/5 Πρόταση επίλυσης: Από-ενεργοποίηση του σταθερού χρώματος υπερσυνδέσμου Επιλέγοντας την κατηγορία Προσωπικό, εμφανίζεται η σελίδα Μέλη ΔΕΠ. Όμως στη σχετική διαδρομή πάνω αριστερά (breadcrumb), δεν εμφανίζεται η επιλογή αυτή, παρά μόνο αν επιλεχθεί η ιστοσελίδα Μέλη ΔΕΠ Αντίστοιχο πρόβλημα εμφανίζεται σε όλες τις κατηγορίες Σημαντικότητα προβλήματος 3/5 Πρόταση επίλυσης: Εμφάνιση της ορθής διαδρομής (breadcrumb) 43

1.Ενημέρωση για την κατάσταση του συστήματος (2/2) Κατά τη διάρκεια σύνταξης προσωπικού ωρολογίου προγράμματος (Υπηρεσίες Ωρολόγιο πρόγραμμα) δεν εμφανίζεται ο συνολικός αριθμός μαθημάτων που έχει ήδη επιλέξει ο χρήστης Σημαντικότητα προβλήματος 3/5 Πρόταση επίλυσης: Να εμφανίζεται ο συνολικός αριθμός μαθημάτων που έχουν ήδη επιλεχθεί (τόσο ανά έτος όσο και συνολικά) Οι σελίδες είναι σχετικά μικρές σε μέγεθος (της τάξης των 120KB) και η πλοήγηση στο δικτυακό τόπο απρόσκοπτη. Όμως, ο αριθμός αντικειμένων είναι σχετικά μεγάλος (περίπου 60), κυρίως επειδή κάποιες εικόνες έχουν τεμαχιστεί για να σχεδιαστούν αποτελεσματικότερα οι ιστοσελίδες. Το γεγονός αυτό ενδεχόμενα να δημιουργήσει προβλήματα σε χρήστες με σύνδεση που χαρακτηρίζεται από σημαντικό latency Σημαντικότητα προβλήματος 1/5 Πρόταση επίλυσης: Θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν CascadingStyleSheets με ένα ενιαίο αρχείο για όλο το δικτυακό τόπο ή /και να μειωθούν τα αντικείμενα σε περίπου 20 44

2.Αντιστοίχηση συστήματος-πραγματικού κόσμου (1/3) Στη σελίδα Υπηρεσίες Αιτήσεις οι διαθέσιμες αιτήσεις δεν είναι ταξινομημένες αλφαβητικά. Επιπλέον, η λέξη αίτηση επαναλαμβάνεται χωρίς να υπάρχει κάποιος λόγος για αυτό Σημαντικότητα προβλήματος 2/5 Πρόταση επίλυσης: Να αφαιρεθεί η λέξη αίτηση και να ταξινομηθούν αλφαβητικά οι διαθέσιμες αιτήσεις Τα αποτελέσματα της αναζήτησης δεν παρουσιάζονται αλφαβητικά ή με κάποιο άλλο κριτήριο Σημαντικότητα προβλήματος 2/5 Πρόταση επίλυσης: Εμφάνιση αποτελεσμάτων με ένδειξη βαθμού σχετικότητας ή αλφαβητικά 45

2.Αντιστοίχηση συστήματος-πραγματικού κόσμου (2/3) Στην ιστοσελίδα Personnel Faculty παρουσιάζεται ως επώνυμο το μικρό όνομα και αντιστρόφως Σημαντικότητα προβλήματος 3/5 Πρόταση επίλυσης: Ορθή απεικόνιση των στοιχείων Διάφορες επιλογές στην αγγλική έκδοση παρουσιάζονται με ελληνική περιγραφή Σημαντικότητα προβλήματος 5/5. Πρόταση επίλυσης: Αντικατάσταση των ελληνικών τίτλων με αγγλικούς 46

2.Αντιστοίχηση συστήματος-πραγματικού κόσμου (3/3) Στην ιστοσελίδα Το Τμήμα Δομή και όργανα, αναφέρεται μόνο ο αναπληρωτής πρόεδρος (και μάλιστα εσφαλμένα καθώς είναι πρόεδρος, όπως αναφέρεται σε άλλες σελίδες) Σημαντικότητα προβλήματος 4/5 Πρόταση επίλυσης: Συμπλήρωση και διόρθωση της σχετικής πληροφορίας Σημαντικός αριθμός ιστοσελίδων στα Αγγλικά και στα Γαλλικά εμφανίζονται κενές ή εμφανίζουν περιεχόμενο στα Ελληνικά Σημαντικότητα προβλήματος 5/5 Πρόταση επίλυσης: Το πρόβλημα είναι ιδιαίτερα σημαντικό, καθώς δεν επιτρέπει την εύρεση πληροφοριών από ξενόγλωσσους φοιτητές, μέλη ΔΕΠ κλπ. Επιβάλλεται η συμπλήρωση και διόρθωση της σχετικής πληροφορίας Κάποιες σελίδες παρέχουν ξεπερασμένη πληροφορία. Για παράδειγμα, στη σελίδα Πληροφορίες αναφέρεται λανθασμένα ότι το εισιτήριο κοστίζει 0.85 ευρώ, ενώ δεν παρουσιάζονται νέοι τρόποι πρόσβασης στο Πανεπιστήμιο από την Πάτρα (όπως προαστιακός, ή μισθωμένα λεωφορεία του Πανεπιστημίου) Σημαντικότητα προβλήματος 4/5 Πρόταση επίλυσης: Συμπλήρωση και διόρθωση της σχετικής πληροφορίας 47

3.Ελευθερία και έλεγχος από το χρήστη Στην αρχική σελίδα υπάρχουν κάποιοι σύνδεσμοι (της ενότητας «Άλλες υπηρεσίες») προς σελίδες που ανοίγουν σε νέο παράθυρο ή καρτέλα Σημαντικότητα προβλήματος 2/5 Πρόταση επίλυσης: Οι σύνδεσμοι να ανοίγουν στο ίδιο παράθυρο, ή εναλλακτικά θα μπορούσε να εμφανίζεται μία υποσημείωση που να λέει ότι τα συγκεκριμένα links ανοίγουν νέο παράθυρο 48

4. Συνέπεια και συνέχεια και χρήση στάνταρ (1/2) Στη σελίδα Το Τμήμα Νόμοι πλαίσια παρουσιάζονται 2 σύνδεσμοι που όμως οδηγούν σε αρχεία pdf και όχι σε ιστοσελίδες. Το γεγονός αυτό δημιουργεί σύγχυση στο χρήστη, καθώς αναμένει ότι η επιλογή θα τον οδηγήσει σε νέα σελίδα και ενδεχομένως προβλήματα σε περίπτωση που έχει σχετικά αργή σύνδεση. Σημαντικότητα προβλήματος 3/5 Πρόταση επίλυσης: Να απενεργοποιηθούν οι υπερσύνδεσμοι και να τοποθετηθεί η περιγραφή [pdf, xkb] όπου x το μέγεθος του αρχείου σε KB Η αναζήτηση λειτουργεί με λογικό Ή ενώ οι λέξεις κλειδιά με λογικό ΚΑΙ Σημαντικότητα προβλήματος 3/5 Πρόταση επίλυσης: Θα πρέπει να υπάρχει ομοιομορφία στη μέθοδο αναζήτησης (προτείνεται το λογικό Ή και για τις 2 περιπτώσεις) Οι σύνδεσμοι της ενότητας άλλες υπηρεσίες παρουσιάζονται μόνο στην αρχική σελίδα. Όμως αποτελούν υπηρεσίες με σημαντικό ενδιαφέρον για τους χρήστες (συγγράμματα, eclass-moodle) Σημαντικότητα προβλήματος 3/5 Πρόταση επίλυσης: Προτείνεται να εμφανίζονται και στις υπηρεσίες αλλά και στα μαθήματα. Επιπρόσθετα, μπορούν να παρουσιαστούν και στη δεξιά μπάρα του δικτυακού τόπου 49

4. Συνέπεια και συνέχεια και χρήση στάνταρ (2/2) Κάποια μέλη ΔΕΠ δεν έχουν το όνομά τους με λατινικούς χαρακτήρες, ενώ παρουσιάζουν το βιογραφικό τους στα αγγλικά. Με δεδομένο ότι εμφανίζεται σύνδεσμος στο βιογραφικό τους από το όνομά τους, η πρόσβαση στο βιογραφικό είναι εφικτή μόνο από το ελληνικό βιογραφικό και ακολούθως με εναλλαγή στην αγγλική γλώσσα Σημαντικότητα προβλήματος 4/5 Πρόταση επίλυσης: Θα πρέπει να συμπληρωθούν τα ονόματα των μελών ΔΕΠ με λατινικούς χαρακτήρες Στην κεντρική σελίδα, τα στοιχεία παρουσιάζονται διαφορετικά στο Google Chrome σε σχέση με το Firefox. Αυτό οδηγεί σε απώλεια χώρου και ενδέχεται να δημιουργήσει προβλήματα σε χρήστες με σχετικά μικρή ανάλυση οθόνης Σημαντικότητα προβλήματος 2/5 Πρόταση επίλυσης: Υιοθέτηση σχεδιαστικών πρακτικών που παρουσιάζουν με συνέπεια τα στοιχεία στην ιστοσελίδα 50

5.Αποφυγή λαθών (1/2) Αρκετοί σύνδεσμοι ενώ είναι ενεργοί δεν οδηγούν σε σελίδα με περιεχόμενο (όπως Πληροφορίες Χρήσιμοι δικτυακοί τόποι, Εγγραφές/μετεγγραφές) Σημαντικότητα προβλήματος 3/5 Πρόταση επίλυσης: Οι σύνδεσμοι μέχρι η σελίδα στην οποία οδηγούν να συμπληρωθεί, να είναι ανενεργοί Εναλλακτικά να συμπληρωθεί το σχετικό περιεχόμενο, διαφορετικά να διαγραφούν οι σχετικοί σύνδεσμοι Στην ιστοσελίδα Έρευνα Δημοσιεύσεις, η εισαγωγή χαρακτήρων ή έτους που δεν παρουσιάζει κάποιο νόημα (π.χ. 0, 1, 2150) δεν οδηγεί σε εσφαλμένη λειτουργία αλλά αποστέλλεται στον εξυπηρετητή, χωρίς προηγούμενο έλεγχο εγκυρότητας δεδομένων Σημαντικότητα προβλήματος 3/5 Πρόταση επίλυσης: Να υλοποιηθεί σχετική ρουτίνα που θα εξετάζει την εγκυρότητα δεδομένων στον εξυπηρετητή Μέλη ΔΕΠ έχουν λανθασμένο email Σημαντικότητα προβλήματος 4/5 Πρόταση επίλυσης: Το σφάλμα είναι σημαντικό καθώς μπορεί να μην επιτρέπει την επικοινωνία με το συγκεκριμένο μέλος ΔΕΠ. Θα πρέπει να εισαχθεί το σωστό email 51

5.Αποφυγή λαθών (2/2) Στην υπηρεσία Έρευνα-Δημοσιεύσεις, σε περίπτωση που μια ερευνητική εργασία έχει περισσότερους από ένα συγγραφείς-μέλη ΔΕΠ του τμήματος και την έχουν εισάγει στο βιογραφικό τους, τότε θα εμφανίζεται 2 ή περισσότερες φορές στα αποτελέσματα Σημαντικότητα προβλήματος 4/5 Πρόταση επίλυσης: Θα πρέπει να γίνεται σχετικός έλεγχος στον αλγόριθμο ανάκτησης και απεικόνισης δημοσιεύσεων ώστε να εμφανίζονται μία φορά οι σχετικές δημοσιεύσεις Στη σελίδα Σπουδές Μεταπτυχιακά Μαθήματα παρουσιάζονται μόνο 2 μαθήματα του μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών Σημαντικότητα προβλήματος 5/5 Πρόταση επίλυσης: Θα πρέπει να συμπληρωθεί η σχετική πληροφορία για τα μεταπτυχιακά μαθήματα του Τμήματος 52

6.Αναγνώριση αντί για ανάκληση Στη σελίδα Υπηρεσίες Αιτήσεις η αίτηση για το Μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών εμφανίζεται ως Αίτηση ΜΠΣ, συντόμευση η οποία ενδέχεται να δημιουργήσει σύγχυση Σημαντικότητα προβλήματος 2/5. Πρόταση επίλυσης: Αναγραφή του ακρωνύμιου ΜΠΣ ως Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών 53

7. Προσαρμοστικότητα και αποδοτικότητα χρήσης (1/2) Στην ιστοσελίδα έρευνα δημοσιεύσεις, ο χρήστης δεν μπορεί να εισάγει χρονικά διαστήματα (πχ εμφάνιση των δημοσιεύσεων από 2003 έως 2008), πέρα από τα καθορισμένα που παρουσιάζονται στα δεξιά ως προκαθορισμένες επιλογές Σημαντικότητα προβλήματος 4/5 Πρόταση επίλυσης: Θα πρέπει να υπάρχει ένα επιπλέον πεδίο για το έτος ώστε να επιτρέπεται η εισαγωγή διαστήματος «από-έως» Διάφορα στοιχεία και πληροφορίες θα μπορούσαν να έχουν σχετικό υπερσύνδεσμο. Για παράδειγμα στην Ιστοσελίδα Το τμήμα->δομή και όργανα αναφέρεται το όνομα του Προέδρου, όμως δεν υπάρχει σύνδεσμος στο όνομα του, ο οποίος να οδηγεί στο βιογραφικό του σημείωμα Σημαντικότητα προβλήματος 2/5 Πρόταση επίλυσης: Να ενεργοποιηθούν οι σχετικοί υπερσύνδεσμοι Στη σελίδα Το Τμήμα Νόμοι πλαίσια παρουσιάζονται 2 σύνδεσμοι που όμως οδηγούν σε αρχεία pdf (τα οποία δεν είναι διαθέσιμα!) και όχι σε ιστοσελίδες Σημαντικότητα προβλήματος 3/5 Πρόταση επίλυσης: Να απενεργοποιηθούν οι υπερσύνδεσμοι και να τοποθετηθεί η περιγραφή [pdf, xkb] όπου x το μέγεθος του αρχείου σε KB Κατά τη διάρκεια σύνταξης προσωπικού ωρολογίου προγράμματος (Υπηρεσίες Ωρολόγιο πρόγραμμα) δεν παρέχεται η δυνατότητα επιλογής/αποεπιλογής όλων των διαθέσιμων μαθημάτων ενός εξαμήνου Σημαντικότητα προβλήματος 3/5 Πρόταση επίλυσης: Να παρέχεται λειτουργία επιλογής/αποεπιλογής όλων των μαθημάτων 54

7. Προσαρμοστικότητα και αποδοτικότητα χρήσης (2/2) Στη σελίδα Υπηρεσίες Ωρολόγιο πρόγραμμα, ο πίνακας που παρουσιάζει τα μαθήματα είναι σταθερού πλάτος. Επιπρόσθετα, σε περίπτωση που σε ένα εξάμηνο κάποιο μάθημα χαρακτηρίζεται από σχοινοτενή τίτλο, το πλάτος του αυξάνει σε βάρος του δεύτερου με αποτέλεσμα κάποια μαθήματα να απεικονίζονται σε 3 σειρές Σημαντικότητα προβλήματος 2/5 Πρόταση επίλυσης: Ο πίνακας να καταλαμβάνει ποσοστό και όχι σταθερό πλάτος της σελίδας Δεν υπάρχει δυνατότητα σύνθετης αναζήτησης Σημαντικότητα προβλήματος 3/5 Πρόταση επίλυσης: Θα πρέπει να υπάρχει δυνατότητα χρήσης τελεστών ΚΑΙ, Ή, - κλπ Στη σελίδα Έρευνα, επιτρέπεται η απεικόνιση μόνο μίας από τις διαθέσιμες επιλογές Ελληνικά Περιοδικά, Διεθνή Περιοδικά, Διεθνή συνέδρια κλπ ή όλων μαζί Σημαντικότητα προβλήματος 3/5 Πρόταση επίλυσης: Προτείνεται η αντικατάσταση της παρουσίασης των επιλογών. Αντί για λίστα να χρησιμοποιηθούν διακριτές επιλογές και να επιτρέπεται η επιλογή/αποεπιλογή αυτών 55

8.Καλαίσθητος και μινιμαλιστικός σχεδιασμός Στη σελίδα Το Τμήμα Τομείς, στο φυλλομετρητή Google Chrome, ο πίνακας που αφορά στον τρίτο τομέα του Τμήματος δεν στοιχίζεται στα αριστερά όπως οι προηγούμενοι Σημαντικότητα προβλήματος 2/5 Πρόταση επίλυσης: Να γίνει η σχετική στοίχιση Κάποιες ανακοινώσεις παρουσιάζονται με κεφαλαία γράμματα Σημαντικότητα προβλήματος 1/5 Πρόταση επίλυσης: Όλες οι ανακοινώσεις να αναφέρονται με πεζά γράμματα. Μπορεί να υπάρχει σχετικός έλεγχος στην υπηρεσία εισαγωγής ανακοινώσεων Στο πάνω μέρος του φυσικού σχεδιασμού παρουσιάζεται το λογότυπο του Δικτυακού τόπου, το οποίο καλύπτει σημαντικό ποσοστό του διαθέσιμου χώρου της οθόνης. Αυτό ενδέχεται να δημιουργήσει προβλήματα σε χρήστες με σχετικά μικρή ανάλυση οθόνης Σημαντικότητα προβλήματος 3/5 Πρόταση επίλυσης: Το λογότυπο να έχει περίπου το μισό ύψος. Επιπρόσθετα, οι διαθέσιμες επιλογές μπορούν να παρουσιαστούν και πάνω από αυτό, για την εξοικονόμηση πρόσθετου χώρου 56

9.Αναγνώριση και ανάνηψη από λάθη Η εισαγωγή τυχαίου url πχ www.ecedu.upatras.gr/ereuna2 οδηγεί σε σφάλμα 404 Σημαντικότητα προβλήματος 3/5 Πρόταση επίλυσης: Το σφάλμα αυτό θα μπορούσε να αντικατασταθεί από μια σελίδα με το φυσικό σχεδιασμό του δικτυακού τόπου, όπου θα επεξηγείται το ότι δεν υπάρχει σχετική ιστοσελίδα και θα παρέχονται εναλλακτικές διαδρομές (για παράδειγμα με την παροχή του χάρτη του δικτυακού τόπου Λανθασμένη εισαγωγή στοιχείων στην Είσοδο Μελών οδηγεί στην εμφάνιση του σφάλματος: Error: AuthorizationFailed σε νέα σελίδα Σημαντικότητα προβλήματος 3/5 Πρόταση επίλυσης: Η πληροφορία που θα πρέπει να εμφανίζεται πρέπει να είναι περισσότερο επεξηγηματική (πχ λανθασμένο username ή/και password). Επίσης το σφάλμα θα πρέπει να εμφανίζεται με κόκκινα γράμματα λίγο κάτω από τα πλαίσια εισαγωγής των στοιχείων και όχι σε νέα σελίδα 57

10. Βοήθεια Στην σελίδα Έρευνα Δημοσιεύσεις, δεν παρέχονται επεξηγήσεις για τη λειτουργία των λέξεων κλειδιών (αναζητεί με λογικό ΚΑΙ τις λέξεις που εισάγονται με κενό) Σημαντικότητα προβλήματος 2/5 Πρόταση επίλυσης: Παροχή σύντομης επεξήγησης 58

Αριθμός ευρετικού κανόνα Αριθμός σφαλμάτων Σφάλμα Επιπέδου 1 Σφάλμα Επιπέδου 2 Σφάλμα Επιπέδου 3 Σφάλμα Επιπέδου 4 Σφάλμα Επιπέδου 5 Μέση σημαντικότητα Σύνοψη αποτελεσμάτων ευρετικής αξιολόγησης 1 5 1 1 3 0 0 2,4 2 7 0 2 1 2 2 3,57 3 1 0 1 0 0 0 2 4 5 0 1 3 1 0 3 5 5 0 0 2 2 1 3,8 6 1 0 1 0 0 0 2 7 7 0 2 4 1 0 2,86 8 3 1 1 1 0 0 2 9 2 0 0 2 0 0 3 10 1 0 1 0 0 0 2 Σύνολο 37 2 10 16 6 3 2,95 59

Krug: Σχεδιασμός αρχικής σελίδας Ταυτότητα και σκοπός σελίδας Ιεραρχία δικτυακού τόπου και επισκόπηση περιεχομένου Αναζήτηση Δολώματα Επίκαιρο περιεχόμενο Συμφωνίες / συμβάσεις Συντομεύσεις Καταχώρηση Φανερώστε πως οι χρήστες παίρνουν αυτό που θέλουν Και αυτό που δεν θέλουν Δείξτε από που να αρχίσουν Εγκαθιδρύστε κύρος και εμπιστοσύνη

Krug: έλεγχος κορμού Κοτάξτε μια σελίδα και προσπαθήστε να απαντήσετε: Τι δικτυακός τόπος είναι αυτός; (ταυτότητα) Σε ποια σελίδα βρίσκομαι; (όνομα σελίδας) Ποια είναι τα βασικά τμήματα του δικτυακού τόπου; Ποιες είναι οι επιλογές σε αυτό το επίπεδο (τοπικό επίπεδο); Πόσο απέχω από το στόχο μου; Πως μπορώ να ψάξω;

Τέλος Ενότητας