ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Βασιλέως Γεωργίου Β 10 και Ρηγίλλης, 10674, Αθήνα. Τηλ , Fax ,

ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Βασιλέως Γεωργίου Β 10 και Ρηγίλλης, 10674, Αθήνα. Τηλ. 210-7215900-2-3, Fax 210-7215950, e-mail: info@sme.gr

Ενημερωτική Έκθεση Πεπραγμένων Απριλίου 2015 Αριθμός 149 Ο Σύνδεσμος Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων είναι το επαγγελματικό σωματείο των ελληνικών εξορυκτικών επιχειρήσεων από το 1924, με έδρα την Αθήνα. To 2014, κλείσαμε 90 χρόνια συνεχούς και αδιάκοπης λειτουργίας, στην αρχή ως «Ένωσις των εν Ελλάδι Μεταλλευτικών και Μεταλλουργικών Επιχειρήσεων» και στη συνέχεια ως «Σύνδεσμος Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων». Η μοναδική αυτή ιστορική κληρονομιά, ας αποτελέσει εφαλτήριο νέων αγώνων και προσπαθειών για πρόοδο και εξέλιξη, για ανάπτυξη σε αυτόν τον τόπο, για την αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου της χώρας, προς όφελος της ελληνικής κοινωνίας. Οι θέσεις και τα βασικά αιτήματα του ΣΜΕ είναι τα εξής: Τα θέματα που απασχόλησαν το ΣΜΕ ήταν τα εξής: Α. Δ.Σ. 0BΒ. ΣΜΕ και ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Γ. ΣΜΕ και ΕΥΡΩΠΑΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 0B0B1BΑ. Δ.Σ. Τα κυριότερα θέματα που απασχόλησαν το Δ.Σ. στο ΣΜΕ, ήταν τα εξής: Εξελίξεις στον κλάδο και τις εταιρείες-μέλη, ανακατατάξεις, συγχωνεύσεις, νέα σχήματα Εκτιμήσεις της διεθνούς αγοράς των πρώτων υλών για το πρώτο τρίμηνο του 2015 Ενημέρωση για τη συνάντηση του Προεδρείου του ΣΜΕ με τον Πρόεδρο και στελέχη του κόμματος «Το Ποτάμι» Ανάθεση εκπόνησης μελέτης από ΙΟΒΕ για την οικονομική σημασία της ελληνικής εξορυκτικής βιομηχανίας Εκτίμηση πολιτικής κατάστασης Αίτημα εταιρείας «Ευρωπαϊκοί Βωξίτες» για ένταξη στο ΣΜΕ Προετοιμασία Τακτικής Γενικής Συνέλευσης Συζήτηση για την κατάσταση που έχει δημιουργηθεί στα μεταλλεία Κασσάνδρας 2BΒ. ΣΜΕ και ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Οι εταιρίες μέλη του ΣΜΕ βασίζουν τη λειτουργία τους στις αρχές της Βιώσιμης Ανάπτυξης, με παγιωμένες πλέον δραστηριότητες όπως προστασία και αποκατάσταση περιβάλλοντος, επιμόρφωση-εξέλιξη εργαζόμενου προσωπικού, προσφορά σταθερής εργασίας σε πλαίσιο ασφάλειας, επικοινωνία με τοπικές κοινωνίες, προσφορά έργου και πόρων στην κοινωνία, εξοικονόμηση νερού και ενέργειας και ορθή διαχείριση αποβλήτων. Η δραστηριότητα αυτή, απεικονίζεται με συγκεκριμένους μετρήσιμους δείκτες, που δημοσιοποιούνται σε κάθε ετήσιο απολογισμό του Συνδέσμου. 1

Πλήρης εφαρμογή της Εθνικής Πολιτικής Αξιοποίησης των Ορυκτών Πρώτων Υλών (ΟΠΥ), με νομικό κείμενο που θα περιλαμβάνει και χρονοδιαγράμμα τα εφαρμογής Ενσωμάτωση με οριζόντιο τρόπο, των κατευθύνσεων της Εθνικής Πολιτικής για τις ΟΠΥ σε όλες τις επιμέρους πολιτικές και σχεδιασμούς, ώστε να εξασφαλίζεται η βέλτιστη αξιοποίηση των κοιτασμάτων και το δημόσιο όφελος Εκπόνηση Ειδικού Χωροταξικού για τις ΟΠΥ Ανάληψη πρωτοβουλίας από την πολιτεία, για ενημέρωση των τοπικών κοινωνιών, αναφορικά με τη σημασία του ορυκτού πλούτου της χώρας στην Περιφερειακή Ανάπτυξη και την Εθνική Οικονομία Προώθηση νέων επενδύσεων στον εξορυκτικό χώρο, να γίνουν μειοδοτικοί διαγωνισμοί Σας παραθέτουμε τους δείκτες των δυο τελευταίων ετών. Δείκτες Βιώσιμης Ανάπτυξης ΣΜΕ 2013 2014 1.Απασχόληση 1α.Μέσος όρος άμεσα απασχολούμενου προσωπικού (άτομα) 9.175 9.804 1β.Μέσος όρος έμμεσα απασχολούμενου προσωπικού, σε ισοδύναμο οκταώρου (άτομα) (περιλαμβάνει εργολάβους και ΔΧ) 4.947 5.126 1γ.Συνολικός αριθμός ωρών εργασίας (αφορά το 1α & 1β) 28.770.363 29.640.218 1δ. Ώρες εργασίας ανά τόνο εμπορεύσιμου προϊόντος 0,39 0, 4 2.Ανάπτυξη Δεξιοτήτων 2α. Συνολικός αριθμός ωρών εκπαίδευσης 227.414 175.171 2β. Ώρες εκπαίδευσης ανά εργαζόμενο ( 2α / 1α +1β) 16, 11 11, 73 3.Ασφάλεια Υγιεινή Εργαζομένων 3α. Συνολικός αριθμός απωλεσθεισών ωρών εργασίας λόγω ατυχημάτων 21.469 27.927 3β. Συνολικός αριθμός ωρών εκπαίδευσης σε «Ασφάλεια Υγιεινή» 52.770 82.079 3γ. Ωρες εκπαίδευσης σε «Ασφάλεια Υγιεινή» ανά εργαζόμενο ( 3β / 1α +1β) 3,74 5, 49 3δ. Συνολικός αριθμός θανατηφόρων ατυχημάτων 3 5 3ε. Αριθμός θανατηφόρων ατυχημάτων ανά εργαζόμενο ( 3δ / 1α +1β) 0,00021 0, 00033 3στ.Δείκτης συχνότητας (συντ.10 6 ) του συνολικά απασχολούμενου προσωπικού για το οποίο υπάρχει ευθύνη επίβλεψης 2,76 3, 81 3ζ.Δείκτης σοβαρότητας (συντ.10 6 ) του συνολικά απασχολούμενου προσωπικού για το οποίο υπάρχει ευθύνη επίβλεψης 95,7 156, 69 3η. Ποσοστό εργαζομένων που παρακολουθούνται περιοδικά με ιατρικές εξετάσεις (από το σύνολο των άμεσα απασχολούμενων) 80% 80% 4. Συνολικός κύκλος εργασιών & παραγωγή 4α. Συνολικός κύκλος εργασιών ( ) 1.736.580.604 1.835.555.9 51 4β. Παραγωγή εμπορεύσιμου προϊόντος (τον.) 73.386.770 73.164.282 5.Δαπάνες έρευνας κοιτασμάτων 5α. Συνολικές δαπάνες έρευνας κοιτασμάτων ( ) 11.871.176 11.402.100 5β. Δαπάνες έρευνας κοιτασμάτων ανά τόνο εμπορεύσιμου προϊόντος (5α / 4β) 0,16 0, 15 6.Επικοινωνία με Κοινωνία 6α. Αριθμός ανοικτών εκδηλώσεων 57 65 2

διάθεσης των ελεύθερων δημόσιων μεταλλευτικών παραχωρήσεων. Να δοθούν κίνητρα για νέες επενδύσεις αξιοποίησης των ΟΠΥ Κωδικοποίηση νομοθεσίας που αφορά στις εξορυκτικές δραστηριότητες (περιβάλλον, άδειες, Υ&Α κτλ.) Λειτουργία του συσταθέντος Forum για την εφαρμογή της Εθνικής Πολιτικής Αξιοποίησης των ΟΠΥ και ως γνωμοδοτικού οργάνου της πολιτείας Προώθηση προς ψήφιση του συμφωνημένου με τους φορείς, Νέου Λατομικού Νομοσχεδίου Προσέγγιση των μεταλλευτικών τελών μέσα από τις θέσεις και την εξειδίκευση της Εθνικής Πολιτικής Αξιοποίησης των ΟΠΥ Στήριξη μέσω αναπτυξιακών νόμων και άλλων εργαλείων της καινοτομίας για τον κλάδο Παρουσία αδειοδοτικών αρχών στο στάδιο της διαβούλευσης 6β. Αριθμός επισκέψεων σχολείων /Πανεπιστημίων 138 147 6γ. Αριθμός εκπαιδευομένων σπουδαστών 483 728 6δ. Πόροι (ευρώ) που διατίθενται στην τοπική κοινωνία (έργα, υποστήριξη συλλόγων, συμμετοχή σε αναπτυξιακές προσπάθειες, υποτροφίες, βραβεία κ.α.) 5.978.962 4.266.000 6ε. Πόροι (ευρώ) που διατίθενται στην ευρύτερη κοινωνία (έργα, χορηγίες, υποτροφίες, βραβεία κ.ά.) 530.680 1.102.275 7.Απαιτήσεις σε ενέργεια 47.023.211. 7α. Συνολική κατανάλωση ενέργειας (MJ) 32.153.876.962 257 7β. Κατανάλωση ενέργειας ανά τόνο εμπορεύσιμου προϊόντος (7α /4β) 438,14 642, 7 8.Απαιτήσεις σε νερό 8α. Συνολική καθαρή κατανάλωση νερού. (m 3 ) (νερό από δίκτυο, από γεωτρήσεις, από υπόγειο υδροφόρο ορίζοντα, από επιφανειακό ταμειευτήρα). 12.592.676 12.529.472 8β. Συνολική κατανάλωση νερού από ανακύκλωση (m 3 ). 9.002.183 11.950.134 8γ. Συνολική κατανάλωση νερού στην παραγωγική διαδικασία (m 3 ). 18.004.909 20.938.290 8δ. Συνολική καθαρή κατανάλωση νερού ανά τόνο εμπορεύσιμου προϊόντος (8α / 4β) 0,17 0, 17 8ε. Κατανάλωση νερού στην αποκατάσταση περιβάλλοντος (m 3 ) 310.717 345.261 9.Απαιτήσεις σε γή Αποκατάσταση περιβάλλοντος 9α.Συνολική επιφάνεια γης που χρησιμοποιείται για εκμετάλλευση, στο τέλος του ημερολογιακού έτους (στρέμματα). 175.183 182.856 9β.Συνολική επιφάνεια γης που αποκαθίσταται (αποκατάσταση μη ολοκληρωμένη) (στρέμματα) 5.472 7.343 9γ.Συνολική επιφάνεια γης που έχει αποκατασταθεί ή που έχει επαναφερθεί σε επωφελή χρήση, από την εφαρμογή του νόμου 998 (στρέμματα) 67.592 65.620 9δ. Αριθμός φυτευθέντων δενδρυλλίων και θάμνων το τρέχον έτος 159.829 190.755 9ε. Δαπάνες αποκατάστασης ορυχείων και προστασίας περιβάλλοντος ( ) το τρέχον έτος 10.742.980 4.792.518 9στ. Δαπάνες αποκατάστασης και προστασίας περιβάλλοντος ανά τόνο εμπορεύσιμου προϊόντος (9ε /4β) 0,14 0, 16 10. Παραγωγή διαχείριση αποβλήτων 10α. Απόβλητα εξορυκτικής διαδικασίας και κατεργασιών το τρέχον έτος (τόνοι) (συμπεριλαμβάνονται και τα στείρα) 512.923.851 519.594.157 10β. Απόβλητα εξορυκτικής διαδικασίας και κατεργασιών το τρέχον έτος ανά τόνο εμπορεύσιμου προϊόντος (10α/4β) 6,98 7, 1 10γ. Εξορυκτικά απόβλητα που διοχετεύθηκαν το τρέχον έτος για πλήρωση εκσκαφών (τόνοι) 439.315.794 451.619.647 3

με τις τοπικές κοινωνίες κατά την αδειοδότηση νέων έργων Μέτρα κίνητρα ανάπτυξης και ενίσχυσης της αξιοποίησης των ελληνικών μαρμάρων Στήριξη ερευνητικών προγραμμάτων των γεωεπιστημονικ ών σχολών για καινοτομία στη βιώσιμη αξιοποίηση των ορυκτών πόρων της χώρας Αναβάθμιση του ρόλου του ΙΓΜΕΜ για περαιτέρω έρευνα και απόκτηση ολοκληρωμένης γνώσης του ορυκτολογικού δυναμικού της χώρας «Η ελληνική εξορυκτική βιομηχανία έχει και δυναμικό παρόν και ισχυρό μέλλον. Μπορεί να συμβάλει καθοριστικά στο ξεπέρασμα της οικονομικής κρίσης της χώρας. Βασική προϋπόθεση η πλήρης εφαρμογή της Εθνικής Πολιτικής Αξιοποίησης των Ορυκτών Πρώτων Υλών και η κοινωνική αποδοχή της σημασίας της για τον τόπο» «Η 90χρονη πορεία του ΣΜΕ βρίθει από προσπάθειες, όπου με πολύ πείσμα και πολύ κόπο, διεκδικούμε πολλές φορές την πραγματοποίηση ακόμα 10δ. Παραγωγή παραπροϊόντων το τρέχον έτος από εξορυκτικά απόβλητα ή από απόβλητα κατεργασιών (τόνοι) 1.215.391 1.439.238 10ε. Μη εξορυκτικά απόβλητα που δόθηκαν σε ανακύκλωση (κιλά) 11.947.724 15.869.090 11.Χρησιμοποίηση επικινδύνων ουσιών 11α.Ποσότητα ταξινομημένων επικινδύνων ουσιών που χρησιμοποιούνται στη διαδικασία παραγωγής (τα λιπαντικά δεν περιλαμβάνονται), σύμφωνα με την οδηγία 67/548/EEC (τον) 36.018,39 45.973,07 12.Πιστοποίηση εταιρειών μελών 12α. Πιστοποίηση κατά ISO 9001/2 78% 86% 12β. Πιστοποίηση κατά ISO 14001 39% 56% 12γ. Πιστοποίηση OHSAS 18001 27% 43% (νέα έργα, νέο εξοπλισμό και εγκαταστάσεις, ανανέωση εξοπλισμού εγκαταστάσεων, νέα συστήματα παραγωγής, διαχείριση αποβλήτων, αξιοποίηση παραπροϊόντων κτλ) στο διάστημα 2009-2014 ανέρχεται στο συνολικό ποσό των Στην εξαετία 2009-2014 πραγματοποίησε και εξαγωγές που υπερβαίνουν τα Στο ίδιο διάστημα δαπανήθηκαν για προστασία περιβάλλοντος Στο ίδιο διάστημα επενδύθηκαν για R&D και έρευνες εντοπισμού νέων κοιτασμάτων Σε όλη τη διάρκεια της κρίσης, είναι ο μόνος κλάδος που κράτησε σταθερή την απασχόληση και αλώβητες τις παραγωγικές του δομές 4

και των αυτονόητων. Εμείς συνεχίζουμε». Εταιρείες μέλη ΣΜΕ και αποκαταστάσεις περιβάλλοντος 1979-2014: Έχουν αποκατασταθεί πλήρως 62.000 στρέμματα 2007-2014 Έχουν φυτευτεί 3.000.000 δενδρύλλια και θάμνοι 2007-2014 Έχουν ξοδευτεί 79.000.000 ευρώ «Ο Σύνδεσμος Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων έχει καταστεί μόνιμος συνομιλητής με την πολιτική ηγεσία και τη Δημίσια Διοίκηση, εκπροσωπώντας την εξορυκτικήμεταλλουργική βιομηχανία σε όλα τα θέματα που τον αφορούν. Σέβεται όλους όσους έχουν θεμσικό ρόλο αλλά παράλληλα ζητά ίδια μεταχείριση» Περιβάλλον Η παρακολούθηση και η πλήρης εναρμόνιση με την ισχύουσα περιβαλλοντική νομοθεσία, αποτελεί πρωτεύοντα στόχο για την «ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΝ της ΕΛΛΑΔΟΣ». Κατά το έτος 2014, οι βασικοί άξονες δράσης ήταν: η μείωση του επιπέδου των εκπομπτών αερίων ρύπων και σωματιδίων, η βελτίωση της διαχείρισης των στερεών και υγρών αποβλήτων, η βελτίωση χρήσης φυσικών πόρων και τέλος η εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση των νέων εργαζομένων στο σύστημα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης καθώς και ενδυνάμωση εμπλοκής των ομάδων του προσωπικού σε θέματα ευταξίας και καθαριότητας (χώροι 5s). Kατά το 2014, υπήρξε πλήρης εναρμόνιση της ΑτΕ με τις περιβαλλοντικές απαιτήσεις που εκφράζονται μέσα από ισχύουσες Αποφάσεις Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων ΑΕΠΟ. Επιτυχής διαδικασία ανανέωσης της πιστοποίησης συμμόρφωσης της ΑτΕ με το Πρότυπο ISO 14001 (φορέας πιστοποίησης η TUV Austria Hellas). H «AΛΟΥΜΙΝΙΟΝ της ΕΛΛΑΔΟΣ», συνεχίζοντας την πολιτική της για συνεχή βελτίωση του περιβαλλοντικού της αποτυπώματος, προχώρησε σε επενδυτικά έργα ύψους 620 κ, που αφορούν κυρίως στη μείωση κατανάλωσης πόρων, τη βελτιστοποίηση διαχείρισης καταλοίπων και αποκαταστάσεις χώρων. Ασφάλεια -Εκπαίδευση Η διασφάλιση της Υγείας και της Ασφάλειας των εργαζομένων στους χώρους εργασίας αποτελεί θεμελιώδη αρχή για την «ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΝ της ΕΛΛΑΔΟΣ». Στα πλαίσια αυτής της Πολιτικής, κατά την διάρκεια του 2014 πραγματοποιήθηκαν με ιδιαίτερη έμφαση ενέργειες σχετικές με θέματα πρόληψης, αναγνώρισης και εκτίμησης των επαγγελματικών κινδύνων. Οι βασικοί άξονες δράσης ήταν οι ακόλουθοι: Στοιχεία Επικοινωνίας: Σύνδεσμος Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων Βασιλέως Γεωργίου β10 και Ρηγίλλης, Αθήνα, 10674 Προσδιορισμός σε κάθε τμήμα του εργοστασίου, των καλύτερα προσαρμοσμένων εργαλείων αναγνώρισης επαγγελματικού κινδύνου και πρόληψης ατυχημάτων, όπως: Επισκέψεις Ασφάλειας της Ιεραρχίας, Ενέργειες Αναγνώριση Κινδύνου από το σύνολο του προσωπικού Επιτροπές Πράσινο Φως πριν την έναρξη λειτουργίας κάθε νέας εγκατάστασης. Ενέργειες αντιμετώπισης υποβαθμισμένων καταστάσεων. 5

Τηλέφωνο: 210-7215900 Φαξ: 210-7215950 E-mail: info@sme.gr We re on the Web! www.sme.gr Θέσπιση και παρακολούθηση του δείκτη Δυνητικά Σοβαρά Ατυχήματα - ΔΥΣΑ με στόχο την λεπτομερέστερη ανάλυσή τους με κατάλληλη μέθοδο (π.χ. Δέντρο των Αιτιών) ώστε να αποφευχθεί επανάληψή τους. Βελτίωση της ποιότητας επίβλεψης των εργασιών του προσωπικού της «ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ» καθώς και των συνεργαζόμενων επιχειρήσεων με στόχο την πλήρη εφαρμογή των κανόνων Ασφάλειας. Περιοδικές επισκέψεις της Ομάδας Διεύθυνσης Εργοστασίου στα τμήματα με αποκλειστικό θέμα την Ασφάλεια. Σεμινάρια εκπαίδευσης των εργαζομένων (18.644 ώρες εκπαίδευσης σε θέματα Υγιεινής και Ασφάλειας) Οργάνωση σεμιναρίου ασφαλούς συμπεριφοράς στην οδήγηση σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Πάνος Μυλωνάς, στο οποίο συμμετείχε το 40% του εργατοτεχνικού προσωπικού και το σύνολο των στελεχών του εργοστασίου. Θα πρέπει να ειπωθεί ότι δεν σημειώθηκε σοβαρός τραυματισμός εργαζόμενου κατά το 2014. Ο συνολικός αριθμός τραυματισμών μειώθηκε κατά 17% σε σχέση με το προηγούμενε έτος. Επιτυχής διαδικασία ανανέωσης της πιστοποίησης συμμόρφωσης της ΑτΕ με το πρότυπο OHSAS 18001 (φορέας πιστοποίησης η TUV Austria Hellas). Σε ένα γενικότερο πλαίδιο, συνεχίζοντας την πολιτική της για συνεχή βελτίωση των συνθηκών Υγιεινής και ασφάλειας, η «ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΝ της ΕΛΛΑΔΟΣ» προχώρησε σε σχετικά επενδυτικά έργα ύψους 520 k. Κοινωνία Πρόγραμμα «Μηχανικοί στην Πράξη» Η πρωτοβουλία «Μηχανικοί στην Πράξη» είναι ένα πρωτοποριακό πρόγραμμα έμμισθης απασχόλησης, που περιλαμβάνει διαρκή εκπαίδευση, εναλλαγή θέσεων εργασίας, coaching και συστηματική αξιολόγηση των συμμετεχόντων, οι οποίοι έχουν την ευκαιρία να ξεκινήσουν δυναμικά την καριέρα τους και να ζήσουν μια μοναδική εμπειρία, εργαζόμενοι δίπλα στους καλύτερους του κλάδου τους. Οι 11 νέοι μηχανικοί φιλοξενήθηκαν, δωρεάν, καθόλη τη διάρκεια της εργασίας τους σε ανακαινισμένα διαμερίσματα, στον πρότυπο οικισμό του εργοστασίου στα Άσπρα Σπίτια Βοιωτίας. Μέσα από το πρόγραμμα «Μηχανικοί στην Πράξη», η ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΝ της ΕΛΛΑΔΟΣ φιλοδοξεί να βοηθήσει τους συμμετέχοντες νέους μηχανικούς να αποκτήσουν την απαραίτητη προϋπηρεσία, την τεχνογνωσία και την εμπειρία και να αναπτύξουν τις προσωπικές τους δεξιότητες, στοιχεία απαραίτητα για τη μελλοντική επαγγελματική τους αποκατάσταση. Ταυτόχρονα όμως, το στοίχημα τόσο για τους νέους μηχανικούς όσο και για τη διοίκηση της ΑτΕ, είναι μέσω της εργασίας τους και των projects που θα αναλάβουν, στο εργοστάσιο, να φανεί ποιοι από αυτούς θα διακριθούν ώστε να διεκδικήσουν μία θέση στην εταιρεία και μετά από το τέλος του προγράμματος, ανάλογα βέβαια και με τις ανάγκες τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Η εν λόγω πρωτοβουλία αποκτά ακόμη μεγαλύτερη βαρύτητα αν κανείς λάβει υπ όψιν πως η «ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ» αποτελεί μια από τις δυναμικά 6

αναπτυσσόμενες βιομηχανικές επιχειρήσεις της χώρας και πυλώνα της ελληνικής βιομηχανίας και ταυτόχρονα τη σημαντικότερη καθετοποιημένη μονάδα παραγωγής και εμπορίας αλουμίνας και αλουμινίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ως μία από τις διεθνώς κορυφαίες βιομηχανίες, η «ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ» εφαρμόζει καινοτόμες μεθόδους παραγωγής και πρωτοπορεί σε τεχνογνωσία σε παγκόσμιο επίπεδο, γεγονός που καθιστά ακόμη σημαντικότερα τα οφέλη που επιφυλάσσει το πρόγραμμα για τους συμμετέχοντες σε αυτό. Η πρωτοβουλία «Μηχανικοί στην Πράξη» υλοποιείται στο πλαίσιο της δέσμευσης της «ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ» και του Ομίλου Επιχειρήσεων «ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ» για τη δημιουργία αξίας και την ουσιαστική στήριξη των κοινωνιών στις οποίες δραστηριοποιούνται. Ιδιαίτερα σε μια χρονική στιγμή που η χώρα μας μαστίζεται από υψηλούς δείκτες ανεργίας, και μάλιστα μεταξύ των νέων, η ενίσχυση της απασχόλησης, η επένδυση στο ανθρώπινο δυναμικό και η προώθηση της αξιοπρεπούς εργασίας, διαχρονικοί στόχοι των δύο οργανισμών, αποκτούν ακόμη μεγαλύτερη σημασία και μετατρέπονται σε πάγια προτεραιότητά τους. 7

Περιβάλλον Δημιουργία αμπελώνα στη Μήλο Το 2014, η S&B Βιομηχανικά Ορυκτά Α.Ε. αποφάσισε να ξεκινήσει μία νέα οικονομική δραστηριότητα, φιλική προς το περιβάλλον. Δημιουργήθηκε ένας αμπελώνας στο χώρο ενός αποκατεστημένου ορυχείου περλίτη στη Μήλο. Στόχος ήταν η μετάβαση από μία βέλτιστη πρακτική αποκατάστασης τοπίου, η οποία τηρεί τις περιβαλλοντικές συνθήκες της άδειας εκμετάλλευσης, σε μία νέα οικονομική δραστηριότητα με πολλαπλά οφέλη για την τοπική κοινωνία της Μήλου. Το Φεβρουάριο του 2014, ολοκληρώθηκε η φύτευση 17.500 αμπελιών μίας καθαρά ελληνικής/κυκλαδικής ποικιλίας (Aσύρτικο) στα πρώτα 50 στρέμματα του αμπελώνα της S&B στο αποκατεστημένο κομμάτι ενός ενεργού ορυχείου περλίτη στον Τράχηλα, σε άλλα σημεία του οποίου η εξόρυξη του περλίτη συνεχίζεται ακόμα. Η αμπελοκαλλιέργεια είναι μία από τις παραδοσιακές -σήμερα σχεδόν εγκαταλελειμμένη- οικονομικές δραστηριότητες του νησιού. Ιστορικές πηγές μαρτυρούν ότι το 1930 καλλιεργούντο 2.200 στρέμματα αμπελιών στο νησί με ετήσια παραγωγή κρασιού 250 τόνων. Η αμπελοκαλλιέργεια εγκαταλείφθηκε σχεδόν τελείως λόγω επιδημίας φυλλοξήρας. Η S&B επέλεξε να αναβιώσει αυτή τη δραστηριότητα, «οικοδομώντας» πάνω σε μία παράδοση ριζωμένη στην ιστορία και τις ιστορικές μαρτυρίες του νησιού. Η S&B εφαρμόζει βιολογική μέθοδο καλλιέργειας ενώ το ποτιστικό νερό (πολύτιμο στις Κυκλάδες) προέρχεται από συλλογή ομβρίων υδάτων, δηλαδή δεν προέρχεται από τον υδροφόρο ορίζοντα του νησιού. Επιπλέον, η S&B διοργανώνει δωρεάν σεμινάρια στη Μήλο για την επιμόρφωση των ντόπιων που ήδη καλλιεργούν ή θέλουν να αναβιώσουν τους μικρούς οικογενειακούς αμπελώνες, προτρέποντάς τους να αρχίσουν να χρησιμοποιούν βιολογικές μεθόδους για την παραγωγή ντόπιου, ποιοτικού βιολογικού κρασιού. Παράλληλα, αναπτύσσονται συνεργασίες με αμπελοκαλλιεργητές και οινοπαραγωγούς της Σαντορίνης και της Β. Ελλάδας. 8

Η νέα δραστηριότητα στοχεύει επίσης στην επιμόρφωση και των επισκεπτών σχετικά με τη χρήση των βιομηχανικών ορυκτών της Μήλου. Το θείο χρησιμοποιείται στη βιολογική αμπελοκαλλιέργεια για την προστασία του φυτού από ασθένειες, ο μπεντονίτης βρίσκει χρήση στη «σταθεροποίηση» του κρασιού, ενώ ο περλίτης στη διαύγασή του, και αποτελούν χαρακτηριστικά παραδείγματα ορυκτών του νησιού που αξιοποιούνται στην αμπελοκαλλιέργεια και την οινοπαραγωγή. Η πρώτη παραγωγή κρασιού αναμένεται μετά από 3-4 χρόνια, μετά την ολοκλήρωση επένδυσης για την εγκατάσταση οινοποιείου στη Μήλο. Κοινωνία YOU@S&B Β κύκλος του προγράμματος απόκτησης επαγγελματικής εμπειρίας για άνεργους νέους από την S&B Το πρόγραμμα YOU@S&B που εγκαινίασε η S&B το 2013, ως συμβολή της στην αντιμετώπιση της ανεργίας των νέων στην Ελλάδα, ολοκλήρωσε επιτυχώς τον πρώτο κύκλο του, κατά τον οποίο προσλήφθηκαν 25 νέοι για 9 μήνες (Σεπτέμβριος 2013 - Μάιος 2014) σε θέσεις που καλύπτουν όλο το φάσμα της δραστηριότητας της S&B στην Ελλάδα (Αθήνα, Μήλο, Φωκίδα, Ριτσώνα). Ο δεύτερος κύκλος του προγράμματος προκηρύχθηκε τον Οκτώβριο του 2014 για την πρόσληψη 15 νέων και διάρκεια 9 μηνών (Ιανουάριος - Σεπτέμβριος 2015) στις δραστηριότητες της S&B στην Αθήνα και στη Μήλο. Από την αξιολόγηση του πρώτου κύκλου προέκυψαν βελτιώσεις τόσο για τη διαδικασία αξιολόγησης όσο και για την εβδομάδα εκπαίδευσης των συμμετεχόντων στο πρόγραμμα. Στόχος του προγράμματος είναι να δημιουργήσει μακροχρόνια αξία για την ελληνική κοινωνία, αφού οι νέοι που επιλέγονται έχουν τη δυνατότητα να αποκτήσουν επαγγελματικές γνώσεις, δεξιότητες και εμπειρία που θα βελτιώσουν τις επαγγελματικές τους προοπτικές. Το πρόγραμμα σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε με γνώμονα τη διαφάνεια, την αξιοκρατία και τον επαγγελματισμό και με υψηλές απαιτήσεις ώστε τα οφέλη να είναι πολλαπλά για όλους τους εμπλεκομένους, από τους συμμετέχοντες νέους έως και τα ίδια τα στελέχη της S&B. Η ανάπτυξη του προγράμματος YOU@S&B έγινε στο πλαίσιο της στρατηγικής Βιώσιμης Ανάπτυξης της S&B καθώς η Κοινωνική Συνεισφορά αποτελεί μια από τις Αξίες της εταιρείας. Ετήσια πρωτοβουλία εθελοντισμού 2014 9

Στο πλαίσιο της ετήσιας πρωτοβουλίας εθελοντισμού live brighter του Ομίλου S&B, το 2014 οι εργαζόμενοι της S&B στην Αθήνα συμμετείχαν σε δράσεις στα Παιδικά Χωριά SOS στη Βάρη (διαμόρφωση εξωτερικών χώρων με φυτεύσεις δένδρων και φυτών), στο Γηροκομείο Αθηνών (με επίσκεψη και προσφορά δώρων στους ηλικιωμένους την περίοδο του Πάσχα) και, επίσης την περίοδο του Πάσχα, έκαναν δωρεές τροφίμων σε 52 οικογένειες του δήμου Κηφισιάς με τη συνεργασία του Δήμου αλλά και σχολικού υλικού σε άπορες οικογένειες με τη συνεργασία του Χαμόγελου του Παιδιού. Ιδιαίτερη αναφορά αξίζει να γίνει και στην οικονομική υποστήριξη της κοινωνικής επιχείρησης Μύρτιλλο (http://www.myrtillocafe.gr/), που προσφέρει εργασία και επαγγελματική εκπαίδευση σε νέους από ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες, με πόρους που αντλήθηκαν από bazaar μεταχειρισμένων υπολογιστών. Επίσης, καθ όλη τη διάρκεια του έτους συγκεντρώνονταν πλαστικά καπάκια προς ανακύκλωση για συμμετοχή στην αγορά αναπηρικού αμαξιδίου για ένα μαθητή του Ειδικού Λυκείου Ιλίου. Παράλληλα, οι εργαζόμενοι της S&B στη Μήλο συμμετείχαν σε εθελοντική αιμοδοσία, σε δενδροφυτεύσεις με πρωτοβουλία του Δήμου Μήλου και άλλων φορέων, σε καθαρισμό της παραλίας των Αλυκών στο πλαίσιο της δράσης Let s do it Greece 2014, ενώ προσέφεραν και οικονομική βοήθεια σε άπορους συμπολίτες τους. Δελφοι-διστομο Περιβάλλον Συνεχίζεται η βράβευση του εργοταξίου με τα καλύτερα περιβαλλοντικά αποτελέσματα. Η Εταιρεία συμμετείχε σε πυροπροστασία πυρόσβεση και αντιμετώπιση ακραίων καιρικών φαινομένων στο Νομό Φωκίδας. Τοποθετήθηκαν φίλτρα για επεξεργασία υγρών αποβλήτων σε συνεργεία εργοταξίων. Υγεία & Ασφάλεια Συμπληρώθηκαν 400 ημέρες χωρίς ατύχημα με διακοπή εργασίας. Επεκτάθηκε η λειτουργία εξειδικευμένου ασύρματου συστήματος τηλεπικοινωνιών σε υπόγεια εργοτάξια. Προωθήθηκε η συνεργασία με την Ελληνική Ομάδα Διάσωσης (Παράρτημα Άμφισσας) σε θέματα Εκπαίδευσης. Προσφέρθηκαν οχήματα 4 Χ 4 για τις ανάγκες της Ομάδας Διάσωσης. 10

ΕΛΛΗΝΙΚΟΙ ΛΕΥΚΟΛΙΘΟΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Αποκατάσταση τοπίου Η Εταιρεία, από τα τέλη της δεκαετίας του 80 έχει υλοποιήσει και συνεχίζει να υλοποιεί ένα σημαντικό έργο αποκατάστασης τοπίου με βάση εγκεκριμένες Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, αποκαθιστώντας έκταση ~ 2.285 στρεμμάτων(συμπεριλαμβάνονται και οι εξωραϊσμοί διαφόρων θέσεων πλησίον των εγκαταστάσεων). Σε εξελιξη βρισκεται σημερα αποκατασταση συνολικης εκτασης 212,992 στρεμματων. Έως αυτή την στιγμή στους αποκατεστημένους τομείς έχουν φυτευτεί 110.452φυτά, χωρίς να συμπεριλαμβάνονται στον αριθμό αυτό ορισμένα είδη θάμνων. Διαθέτει δικό της φυτώριο με 4 θερμοκήπια δυναμικότητας 10.000 φυτών, ενώ το δίκτυο στάγδην άρδευσης που έχει εγκατασταθεί καλύπτει ένα συνολικό μήκος μεγαλύτερο των 150.000m. Οι συνολικές δαπάνες αποκατάστασης περιβάλλοντος (συμπεριλαμβανομένων και των δαπανών διαβροχής δρόμων και υλικών κατά τους μήνες που κρίνεται απαραίτητο) για τα τελευταία 15 έτη ανέρχονται σε 4.033.212 (σημειώνεται και πάλι ότι οι τιμές είναι οι τρέχουσες του κάθε έτους). Σε συνεργασία με την Νομαρχία Χαλκιδικής και το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης η εταιρία προέβη κατά τα έτη 1990-91-92 σε δενδροφύτευση καμένων περιοχών της Σιθωνίας. Συνολικά φυτευτήκαν 19.325 φυτά. Η τεχνογνωσία αποκατάστασης του τοπίου, όσον αφορά στην επιλογή ειδών προσαρμοσμένων στις τοπικές συνθήκες αλλά και τη μεθοδολογία ανάπτυξης των φυτών, αποκτήθηκε και εξελίχθηκε μέσω μακροχρόνιων συνεργασιών με τη Σχολή Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου. Στα πλαίσια της ευρύτερης περιβαλλοντικής πολιτικής της «ΕΛΛΗΝΙΚΟΙ ΛΕΥΚΟΛΙΘΟΙ», δεν χρησιμοποιείται καμία τοξική ή επιβλαβής ουσία, σε κανένα στάδιο της παραγωγικής διαδικασίας (τα λιπαντικά δεν περιλαμβάνονται σύμφωνα με την οδηγία 67/548/ΕΕC). Επίσης λειτουργεί βιολογικός καθαρισμός με σκοπό την κατεργασία των αστικών λυμάτων του οικισμού της Εταιρείας. Η «ΕΛΛΗΝΙΚΟΙ ΛΕΥΚΟΛΙΘΟΙ» έχει συμβάσεις με συστήματα διαχείρισης για ανακύκλωση λιπαντικών, μπαταριών, συσκευασιών και χαρτιού. Σημειώνεται ότι η «ΕΛΛΗΝΙΚΟΙ ΛΕΥΚΟΛΙΘΟΙ» βραβεύτηκαν το Νοέμβριο του 2014 από το Σύνδεσμο Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος (ΣΒΒΕ) με το βραβείο «Περιβάλλον» για την 30ετή μέριμνα και πρακτική τους στον τομέα αυτό. 11

Κοινωνία (Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη) Κάθε χρόνο ενισχύεται η τοπική κοινωνία μέσω δωρεών είτε σε χρηματική μορφή, είτε με τη διάθεση δωρεάν αδρανών υλικών προς την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας (πρώην Νομαρχία Χαλκιδικής) και τους Δήμους της Χαλκιδικής για την περάτωση τεχνικών έργων της περιοχής. Οι πόροι που διατέθηκαν στην τοπική καθώς και την ευρύτερη κοινωνία (έργα, υποστήριξη συλλόγων, συμμετοχή σε αναπτυξιακές προσπάθειες, υποτροφίες, βραβεία), ανήλθαν στο ποσό των 250.000 ευρώ, για το έτος 2014. Η Εταιρεία, όλα τα χρόνια έχει ενεργή συμμετοχή τόσο με μηχανικά μέσα όσο και με το προσωπικό στην αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών που πλήττουν την περιοχή της Χαλκιδικής, όπως πυρκαγιές, πλημμύρες κτλ. Πραγματοποιείται προσέγγιση της νεολαίας της τοπικής κοινωνίας με ξεναγήσεις μαθητών στους χώρους του μεταλλείου και παρουσιάζοντάς τους θέματα που αφορούν στον ορυκτό πλούτο της περιοχής και τη σπουδαιότητά του για την τοπική κοινωνία και την εθνική οικονομία. Επίσης, κάθε χρόνο πραγματοποιούνται εκπαιδευτικές επισκέψεις Τμημάτων Πανεπιστημίων σε όλη την Ελλάδα. Μεγάλο μέρος των απαιτούμενων υλικών ανταλλακτικών, αγοράζονται από την τοπική αγορά όπως και οι υπηρεσίες (μηχανογράφηση, επισκευές κτλ), συμβάλλοντας έτσι στη διατήρηση της απασχόλησης στην ευρύτερη περιοχή. Ασφάλεια-Εκπαίδευση Στόχος της «ΕΛΛΗΝΙΚΟΙ ΛΕΥΚΟΛΙΘΟΙ» όλα αυτά τα χρόνια ήταν και συνεχίζει να είναι η διαρκής εκπαίδευση και επιμόρφωση του προσωπικού με τη διοργάνωση ενδοεταιρικών σεμιναρίων και τη συμμετοχή του προσωπικού σε εξωτερικά σεμινάρια, ημερίδες και συνέδρια. Μόνο για το 2014, στο ΚΕΚ ΙΒΕΠΕ εκπαιδεύτηκαν 60 εργαζόμενοι της Εταιρείας για 1.600 εκπαιδευτικές ώρες. Τέλος, θεωρώντας ότι «Η ανθρώπινη ύπαρξη είναι πάνω από όλα», η εκπαίδευση του προσωπικού δεν περιορίζεται μόνο σε εργασιακά θέματα αλλά δίνεται ιδιαίτερο βάρος και στην ασφάλεια εργασίας. Στο Μεταλλείο Γερακινής, το Γραφείο Ασφάλειας απαρτίζεται από έναν Μηχανικό και έναν Εργοδηγό. Ανάμεσα στα άλλα καθήκοντά τους είναι και η διαρκής ενημέρωση του προσωπικού είτε με την οργάνωση σχετικών με το θέμα σεμιναρίων είτε με την καθημερινή επαφή με το προσωπικό και συζητήσεις για τα θέματα που τους απασχολούν. Για το 2014, ο συνολικός αριθμός ωρών εκπαίδευσης σε θέματα Υγιεινής και Ασφάλειας ήταν 836 ώρες. 12

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ Περιβάλλον Σύστημα προαποστράγγισης επανεισπίεσης στο μεταλλείο Σκουριών Κύριο δομικό και λειτουργικό στοιχείο της κατασκευής του μεταλλείου Σκουριών αποτελεί το σύστημα προαποστράγγισης επανεισπίεσης. Η προαπαστράγγιση πραγματοποιείται περιμετρικά και εκτός του μεταλλείου μέσω υδρογεωτρήσεων μεγάλου βάθους από την επιφάνεια με σκοπό την άντληση των υπογείων υδάτων από ζώνες εκτός των μεταλλευτικών έργων, με αποτέλεσμα την διατήρηση της φυσικοχημικής σύστασης του υπογείου νερού και την ανάπτυξη των μεταλλευτικών έργων υπό στεγανές συνθήκες. Μέρος της αντλούμενης ποσότητας καταναλώνεται για την κάλυψη των αναγκών των μεταλλευτικών εγκαταστάσεων σε νερό, ενώ η περίσσεια επανεισάγεται στον ίδιο υδροφόρο σχηματισμό με αναλλοίωτα τα φυσικοχημικά χαρακτηριστικά του ή / και μπορεί να αποδοθεί στην τοπική κοινωνία για χρήση. To 2014 η «Ελληνικός Χρυσός» προχώρησε στην ανάπτυξη του συστήματος με την κατασκευή επτά (7) υδρογεωτρήσεων προαποστράγγισης μεγίστου βάθους 350μ περιμετρικά και εκτός της επιφανειακής εκμετάλλευσης και την κατασκευή τεσσάρων (4) γεωτρήσεων επανεισπίεσης βάθους 300μ έκαστη. Παράλληλα αναπτύχθηκε συμπληρωματικό, στο υπάρχον ανεπτυγμένο δίκτυο παρακολούθησης των υδροφόρων στρωμάτων, με την κατασκευή δέκα (10) πιεζομέτρων τύπου ανοιχτού σωλήνα βάθους μέχρι 300 μ. καθώς και τρία (3) πιεζόμετρα δονούμενης χορδής με δυνατότητα παρακολούθησης σε διάφορα βάθη. Όλες οι υδρογεωτρήσεις υποβλήθηκαν σε υδρογεωλογικές δοκιμές πεδίου με την εκτέλεση δοκιμαστικών αντλήσεων και δοκιμών τεχνητού εμπλουτισμού. Το σύστημα προαποστράγγισης επανεισπίεσης του μεταλλείου Σκουριών λειτουργεί ως κλειστό σύστημα με μηδενική διάθεση σε επιφανεικούς αποδέκτες και χαρακτηρίζεται ως βέλτιστη πρακτική καθότι αποτρέπει την ρύπανση των υπογείων υδάτων ενώ παράλληλα συντελεί κατά το μέγιστο στην διατήρηση του υδρολογικού ισοζυγίου των υδροφόρων σχηματισμών. Πιστοποίηση «ISO 14001» της «ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ» Την ανώτατη πιστοποίηση για την εφαρμογή του Συστήματος Περιβαλλοντικής Διαχείρισης για όλες τις δραστηριότητες σε όλες τις μεταλλευτικές εγκαταστάσεις της απέσπασε η εταιρεία Ελληνικός Χρυσός ΑΕ. μέσα στο 2014. 13

Το ISO 14001: 2004 είναι οι έλεγχοι τεκμηρίωσης εφαρμογής του συστήματος από εγκεκριμένους επιθεωρητές διεθνών διαπιστευμένων φορέων πιστοποίησης. Και τους ελέγχους αυτούς τους πέρασε με επιτυχία η εταιρεία, πιστοποιώντας και με αυτόν τον τρόπο την ποιότητα του προγράμματος περιβαλλοντικής διαχείρισης που εφαρμόζει. Το πιο διαδεδομένο και παγκοσμίως αναγνωρισμένο πρότυπο Περιβαλλοντικής Διαχείρισης που καθορίζει τις προδιαγραφές για την ανάπτυξη και εφαρμογή Συστημάτων Περιβαλλοντικής Διαχείρισης και Ελέγχου είναι το πρότυπο ISO 14001:2004 που αναπτύχθηκε από τον οργανισμό ISO (International Organisation for Standardisation). Τα συστήματα περιβαλλοντικής διαχείρισης βάσει του ISO 14001:2004 παρέχουν τη δυνατότητα εντοπισμού, αξιολόγησης και διαχείρισης των περιβαλλοντικών θεμάτων ενός οργανισμού με σκοπό: την προστασία του περιβάλλοντος τη συνεχή βελτίωση τη συμμόρφωση με τις νομοθετικές και άλλες κανονιστικές απαιτήσεις την εξοικονόμηση φυσικών πόρων τη βελτίωση της εικόνας και της επικοινωνίας με τα ενδιαφερόμενα μέρη. Η Εταιρεία πιστοποιήθηκε για τον τρόπο που διαχειρίζεται την προστασία του περιβάλλοντος, σε συμμόρφωση με τη νομοθεσία και άλλες κανονιστικές απαιτήσεις και σε συμφωνία με τις απαιτήσεις του προτύπου. Προκειμένου να γίνει αυτό, μελετήθηκε το σύνολο της δραστηριότητας της εταιρείας στα Μεταλλεία Κασσάνδρας στη ΒΑ Χαλκιδική: από τη γεωλογική έρευνα για τον εντοπισμό νέων κοιτασμάτων και τις προπαρασκευαστικές εργασίες για την κατασκευή των νέων μεταλλευτικών εγκαταστάσεων και την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων, μέχρι τον εμπλουτισμό των μεταλλευμάτων, τη διακίνηση των υλικών (μετάλλευμα, προϊόντα, στερεά κατάλοιπα) αλλά φυσικά και τα έργα αποκατάστασης. Κοινωνία Πρόγραμμα Ανοιχτών Θυρών Στο πλαίσιο του Προγράμματος Ανοιχτών Θυρών στα Μεταλλεία Κασσάνδρας, κάτοικοι της ΒΑ Χαλκιδικής αλλά και πολίτες από ολόκληρη την Ελλάδα, επισκέφτηκαν εντός του 2014, τα έργα στις Σκουριές την Ολυμπιάδα και το Στρατώνι. Είδαν τα έργα και την εξέλιξή τους, ενημερώθηκαν για τον σχεδιασμό και την πραγματική παρέμβαση στο περιβάλλον, γνώρισαν τους εργαζόμενους και μυήθηκαν στη σύγχρονη μεταλλευτική. Παράλληλα φοιτητές από όλα τα ελληνικά πανεπιστήμια επισκέπτονται τα μεταλλεία και έχουν την ευκαιρία να ενημερωθούν από το επιστημονικό δυναμικό των Μεταλλείων Κασσάνδρας, για το έργο, την φιλοσοφία, τον επιστημονικό σχεδιασμό αλλά και την εξέλιξη στην μεταλλευτική επιστήμη και βιομηχανία. Η πρωτοβουλία αυτή των Ανοιχτών Θυρών συνεχίζεται, με στόχο όλοι όσοι ενδιαφέρονται, να έχουν τη δυνατότητα να δουν, να μάθουν, να ρωτήσουν και να διαμορφώσουν ολοκληρωμένη εικόνα, αναφορικά με το έργο μας και την δραστηριότητά της «Ελληνικός Χρυσός». 14

Πρόγραμμα Θερινής Απασχόλησης Συνεχίζοντας μια παράδοση ετών και μια σχέση με τους φοιτητές και τους τελειόφοιτους της περιοχής αλλά και των σχετικών με την μεταλλευτική δραστηριότητα ειδικοτήτων, στηρίζουμε σταθερά το πρόγραμμα θερινής απασχόλησης. Με στόχο τον ουσιαστικό επαγγελματικό προσανατολισμό, την επαρκή ενημέρωση αλλά και την εξοικείωση των νέων ανθρώπων και των νέων επιστημόνων με τη μεταλλευτική και τις σχετικές με αυτήν επιστήμες. Το καλοκαίρι του 2013 περισσότεροι από 200 φοιτητές του Δήμου Αριστοτέλη, έκαναν αίτηση και απασχολήθηκαν στα εργοτάξια των Μεταλλείων Κασσάνδρας, ανάλογα με το αντικείμενο των σπουδών τους. Ενώ φέτος σχεδόν 300 φοιτητές της περιοχής, απασχολούνται στα Μεταλλεία Κασσάνδρας, στο πλαίσιο του Προγράμματος Θερινής Απασχόλησης. Πέραν της εξοικείωσης τους με ένα υψηλών απαιτήσεων ανταγωνιστικό εργασιακό περιβάλλον, οι φοιτητές έχουν την ευκαιρία να δουλέψουν στο αντικείμενό τους, να μυηθούν στη μεταλλευτική και στην πράξη όλων των σχετικών κλάδων και επιστημών. Παράλληλα τους δίνεται η δυνατότητα να περιηγηθούν σε όλα τα έργα και τις εγκαταστάσεις και να μάθουν από πρώτο χέρι, πως θα εφαρμοστεί στην πράξη το επενδυτικό σχέδιο της Ελληνικός Χρυσός, ένα από τα πιο σημαντικά επιστημονικά projects στην Ευρώπη. 15

ΑΕ ΤΣΙΜΕΝΤΩΝ ΤΙΤΑΝ Περιβάλλον Πρώτο εθνικό βραβείο στην Α.Ε. Τσιμέντων ΤΙΤΑΝ στα Ευρωπαϊκά Βραβεία Επιχειρήσεων για το Περιβάλλον 2013-2014 στην κατηγορία Διεργασία Βράβευση και για τις δράσεις του στον τομέα της προστασίας της Βιοποικιλότητας Το πρώτο βραβείο στον εθνικό διαγωνισμό των Ευρωπαϊκών Βραβείων Επιχειρήσεων για το Περιβάλλον 2013-2014, στην κατηγορία «Διεργασία», απέσπασε ο Τιτάνας, σε αναγνώριση της συνεχούς δέσμευσής του για το περιβάλλον, με εξειδικευμένες δράσεις και στόχο τη βιώσιμη ανάπτυξη. Ο Τιτάνας διακρίθηκε για την αξιοποίηση δευτερογενών καυσίμων και εναλλακτικών πρώτων υλών στην διαδικασία παραγωγής τσιμέντου, με στόχο τη μείωση χρήσης φυσικών μη ανανεώσιμων πόρων, τη μείωση των εκπομπών του θερμοκηπίου και τη συμβολή σε μια αποδοτική «κυκλική» οικονομία (circular economy). «Ο Τιτάνας είναι η πρώτη ελληνική τσιμεντοβιομηχανία που αξιοποίησε με επιτυχία τη χρήση εναλλακτικών πρώτων υλών και δευτερογενών καυσίμων για την παραγωγή τσιμέντου. Κάθε χρόνο αξιοποιούμε σχεδόν 600.000 τόνους αποβλήτων και εξοικονομούμε περισσότερους από 60.000 τόνους CO2. Το βραβείο αυτό αποτελεί αναγνώριση των προσπαθειών μας», δήλωσε ο Διευθυντής Περιβάλλοντος, Κλάδου Τσιμέντου Τομέα Ελλάδος κ. Αλέξανδρος Κατσιάμπουλας. Στον ίδιο διαγωνισμό ο Τιτάνας διακρίθηκε και στην, χωρίς κατάταξη, κατηγορία «Βιοποικιλότητα» για τις στοχευμένες δράσεις του για την προστασία της βιοποικιλότητας στις περιοχές που δραστηριοποιείται. Ο Τιτάνας εφαρμόζει προηγμένες τεχνικές αποκατάστασης του φυσικού περιβάλλοντος των λατομείων και ειδικά μέτρα προστασίας της πανίδας. Παράλληλα, αναπτύσσει και εφαρμόζει ολοκληρωμένες μελέτες βάσει διεθνών προτύπων και εργαλείων, συμβάλλοντας έτσι και στην υλοποίηση της Εθνικής Στρατηγικής και του Σχεδίου Δράσης για τη Βιοποικιλότητα. Στην Επιτροπή αξιολόγησης των προτάσεων που υποβλήθηκαν στα Ελληνικά Ευρωπαϊκά Βραβεία Επιχειρήσεων για το Περιβάλλον συμμετείχαν εκπρόσωποι φορέων του Κράτους, της Πανεπιστημιακής Κοινότητας, Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων και του Ιδιωτικού Επιχειρηματικού Τομέα με γνώση και αποδεδειγμένη εμπειρία στα θέματα της βιώσιμης ανάπτυξης, ενώ τα κριτήρια αξιολόγησης αναπτύχθηκαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Γενική Διεύθυνση Περιβάλλοντος. Τα βραβεία διοργάνωσε εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ο ΠΑΣΕΠΠΕ (Πανελλήνιος Σύλλογος Προστασίας Περιβάλλοντος) υπό την Αιγίδα του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής. Η βράβευση πραγματοποιήθηκε στο Ίδρυμα Ευγενίδου την Τετάρτη 24 Σεπτεμβρίου 2014, παρουσία του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, Γιάννη Μανιάτη. 16

Η διάκριση αυτή εξασφάλισε στον Τιτάνα την συμμετοχή της υποψηφιότητάς του στον αντίστοιχο ευρωπαϊκό διαγωνισμό. Τα τελικά αποτελέσματα θα ανακοινωθούν στην τελετή βράβευσης που θα πραγματοποιηθεί την 1η Δεκεμβρίου 2014 στη Λυών. Κοινωνία «Δύο εργαζόμενοι του Τιτάνα έγιναν Δότες Μυελού των Οστών και χάρισαν ζωή» Η Α.Ε. Τσιμέντων ΤΙΤΑΝ συμβάλλει με 323 εθελοντές δότες στο έργο του ΚΕΔΜΟΠ Με 323 εθελοντές δότες συμβάλλει ο ΤΙΤΑΝ στο σύνολο των 6,000 και πλέον εθελοντών του Κέντρου Ενημέρωσης και Προσέλκυσης Εθελοντών Δοτών Μυελού των Οστών Πανεπιστημίου Πατρών (ΚΕΔΜΟΠ), μέσα από μία εκστρατεία ευαισθητοποίησης, συστηματικής κινητοποίησης και χρηματικής στήριξης. Αποτέλεσμα αυτής της προσφοράς είναι ότι δύο εργαζόμενοι του Τιτάνα έγιναν Δότες Μυελού των Οστών και πρόσφεραν ζωή σε συνανθρώπους μας. Αξίζει να σημειωθεί ότι στην Ελλάδα οι Δότες Μυελού των Οστών είναι συνολικά επτά. Οι δότες-εργαζόμενοι του Τιτάνα τιμήθηκαν στην ειδική εκδήλωση γνωριμίας δοτών - ληπτών μυελού των οστών «Γνωρίζω - Χαρίζω Ζωή» που διοργάνωσε το ΚΕΔΜΟΠ στο Συνεδριακό και Πολιτιστικό Κέντρο Πανεπιστημίου Πατρών, την Τετάρτη 17 Δεκεμβρίου 2014. Ο ΤΙΤΑΝ υπήρξε από τους πρώτους υποστηρικτές του ΚΕΔΜΟΠ, συμμετέχοντας ήδη από το 2010 στην εκστρατεία αύξησης του αριθμού των Ελλήνων εθελοντών δοτών μυελού των οστών. Η Εταιρία λειτουργεί ως πρεσβευτής ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των εργαζομένων και των οικογενειών τους, των τοπικών κοινωνιών όπου δραστηριοποιείται, όπως και των φοιτητών των ομάδων BEST (οργάνωση φοιτητών τεχνολογικών σπουδών) των Πολυτεχνικών Σχολών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και του Πανεπιστημίου Πατρών, με τις οποίες συνεργάζεται. Η Εταιρία καλύπτει το κόστος της εξέτασης του δείγματος κάθε εθελοντή. Επιπλέον, σε αναγνώριση της συνολικής προσφοράς του Τιτάνα και τη συνεχιζόμενη συνεργασία και υποστήριξη στο έργο του ΚΕΔΜΟΠ, το Διοικητικό Συμβούλιο του Κέντρου απέστειλε τιμητική πλακέτα και επιστολή. 17

Σχετικά με το ΚΕΔΜΟΠ Το Κέντρο Ενημέρωσης και Προσέλκυσης Εθελοντών Δοτών Μυελού των Οστών Πανεπιστημίου Πατρών (ΚΕΔΜΟΠ) «Χάρισε Ζωή» είναι ένα κέντρο μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα που συστάθηκε υπό την αιγίδα του Πανεπιστημίου Πατρών σε συνεργασία με την Μονάδα Μεταμόσχευσης Αιμοποιητικών Κύτταρων του Αιματολογικού Τμήματος του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Πατρών (ΠΓΝΠ). Το ΚΕΔΜΟΠ έλαβε την επίσημη έγκριση λειτουργίας από τον Εθνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων τον Ιανουάριο 2010. Διάκριση του Ομίλου «ΤΙΤΑΝ» για τις υψηλές αποδόσεις του και τη συνολική του πορεία στα θέματα περιβάλλοντος Ο «ΤΙΤΑΝ» συγκαταλέγεται ανάμεσα στις κορυφαίες εταιρίες στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια, καθώς μέσα σε δυσχερές κλίμα και με την κατασκευαστική δραστηριότητα να παραμένει σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα, η Εταιρία αύξησε την παραγωγή της και παρουσίασε βελτίωση στα αποτελέσματά της. Ο θεσμός True Leaders, που διοργανώνεται από την ICAP Group για τέταρτη συνεχή χρονιά, αξιολογεί και αναγνωρίζει (χωρίς κατάταξη) Εταιρίες και Ομίλους σε όλους τους κλάδους της οικονομίας που πληρούν ταυτόχρονα τέσσερα (4) συγκεκριμένα αντικειμενικά και μετρήσιμα κριτήρια. Η «Α.Ε. Τσιμέντων ΤΙΤΑΝ» βραβεύεται για δεύτερη φορά. Ο Όμιλος «ΤΙΤΑΝ» παραμένει προσηλωμένος στο όραμά του να είναι μία πολυπεριφερειακή τσιμεντοβιομηχανία που συνδυάζει την υγιή επιχειρηματικότητα με την αποδοτικότητα και ποιότητα σε όλους τους τομείς, σεβόμενος ταυτόχρονα τον άνθρωπο, την κοινωνία και το περιβάλλον. Αναγνωρίσεις σαν και αυτήν ενδυναμώνουν το σύνολο του ανθρώπινου δυναμικού μας, ώστε να συνεχίσουμε το δρόμο της «διαρκούς βελτίωσης». 18

Καθ όλη την διάρκεια της ιστορίας του, ο «Όμιλος ΤΙΤΑΝ» επιδίωξε να συνδυάσει τη λειτουργική αρτιότητα με το σεβασμό στον άνθρωπο, την κοινωνία και το περιβάλλον. Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε την ιστοσελίδα: www.titan-cement.com. Let's do it Greece 2014 Κυριακή, 6 Απριλίου 2014 Πόσοι Έλληνες μπορούμε να Συντονιστούμε μέσα σε μία μόνο ημέρα? Το ''Let's do it World'' αποτελεί τη μεγαλύτερη και πιο ταχέως αναπτυσσόμενη εθελοντική καμπάνια περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης σε παγκόσμια κλίμακα με συμμετοχή 108 χωρών και 8.000.000 εθελοντών. Κάθε χρόνο, χιλιάδες πολίτες από κάθε μεριά του πλανήτη, καθαρίζουν τις χώρες τους, περνώντας μήνυμα βελτίωσης και προστασίας του φυσικού και αστικού περιβάλλοντος. Φέτος για τέταρτη φορά, φιλοξενούμε τη συγκεκριμένη καμπάνια που "υιοθετήθηκε" από την Ελλάδα με πρωτοβουλία του Περιβαλλοντικού Συλλόγου Αττικής Ώρα για Δράση και της Ελληνικής Εταιρείας Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων. Σκοπός μας μέσα σε μία ημέρα, να συντονιστούμε ταυτόχρονα σε ολόκληρη την Ελλάδα, πραγματοποιώντας εθελοντικές δράσεις καθαρισμού, εξωραϊσμού και αισθητικής αναβάθμισης σε κάθε γωνιά της χώρας. ΕΛΜΙΝ Περιβάλλον Ξεκίνησε η εκπόνηση μελετών Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης σε χώρους δραστηριοποίησης της εταιρείας. 19

Ασφάλεια - Εκπαίδευση Η Παγκόσμια Ημέρα Ασφάλειας στην εργασία, πλέον αποτελεί θεσμό για 5η συνεχόμενη χρονιά στην ΕΛΜΙΝ με τη συμμετοχή όλων των εργαζόμενων σε δράσεις σχετικές με την ασφάλεια και υγιεινή. Εντός του 2014, 13 εργαζόμενοι πιστοποιήθηκαν από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Αναζωογόνησης για την παροχή της βασικής υποστήριξης ζωής / AED. Ενώ δύο από αυτούς επιλέχθηκαν ως υποψήφιοι εκπαιδευτές. Ο τομέας εκπαίδευσης εξακολούθησε με πολλαπλά σεμινάρια και με κύριο επίκεντρο την ασφάλεια. Μία επιπρόσθετη ιδιωτική ασφάλιση προστέθηκε παρέχοντας στους εργαζόμενους περιοδικές προληπτικές ιατρικές εξετάσεις. Κοινωνία - Τοπική Κοινωνία Η ΕΛΜΙΝ με σεβασμό στις τοπικές κοινωνίες ανάλαβε σε συνεργασία με φορείς και το 2014 κοινωνικές δράσεις στήριξης τους. Για άλλη μία συνεχόμενη χρονιά στηρίχθηκε η Τράπεζα Αίματος στο Γενικό Νοσοκομείο Λαμίας από τους εργαζόμενους της ΕΛΜΙΝ. ΛΑΡΚΟ 20

Περιβάλλον Η ΛΑΡΚΟ, προσηλωμένη στο στόχο της να επιτύχει την καλύτερη δυνατή περιβαλλοντική απόδοση, ακολούθησε το 2014 το πρόγραμμα επενδύσεων και παρεμβάσεων που έχει αναπτύξει, έχοντας ιεραρχήσει υψηλά τα περιβαλλοντικά της ζητήματα. Την περίοδο αυτή αναπτύσσει και υλοποιεί ένα σημαντικό πρόγραμμα επενδύσεων και παρεμβάσεων στον τομέα του περιβάλλοντος που αφορούν τον έλεγχο των ατμοσφαιρικών εκπομπών και την ορθολογική διαχείριση των υγρών και στερεών αποβλήτων, που προέρχονται από την μεταλλουργική κυρίως δραστηριότητά της. Στα πλαίσια διαχείρισης της σκωρίας, που παράγεται κατά τη μεταλλουργική επεξεργασία του μεταλλεύματος ολοκλήρωσε το πρώτο κύτταρο του χώρου της χερσαίας απόθεσής της στην περιοχή Λιάβδα 4.5 χλμ νοτιοδυτικά του Εργοστασίου, το σύνολο των έργων της οδικής πρόσβασης στο χώρο, τις απαραίτητες εγκαταστάσεις διαχείρισης των στραγγισμάτων και των ομβρίων υδάτων, όπως επίσης και το σύνολο των έργων υποδομής. Το έργο κατασκευάστηκε με αυστηρούς περιβαλλοντικούς όρους και προδιαγραφές, έτσι ώστε αφενός να καλυφθούν οι ανάγκες διάθεσης της σκωρίας και αφετέρου να διασφαλίζεται η µέγιστη δυνατή προστασία του περιβάλλοντος στην ευρύτερη περιοχή. Το έργο είναι ήδη έτοιμο προς χρήση και άμεσα θα ξεκινήσει η δοκιμαστική λειτουργία του, στην πλήρη δυναμικότητά του θα καλύψει τις ανάγκες απόθεσης σκωρίας για τα επόμενα 20 έτη. Ο συνολικός προϋπολογισμός του έργου χρηματοδοτήθηκε αποκλειστικά από τη ΛΑΡΚΟ. Εκτιμάται επίσης ότι εντός του πρώτου τετραμήνου του 2015 θα έχει ολοκληρωθεί το έργο της παγίδευσης των κόνεων των μεταλλακτών της μεταλλουργικής μονάδας, που θα συμβάλει σημαντικά στη βελτίωση της ατμόσφαιρας στο χώρο του Εργοστασίου. Εξ άλλου, από τα μέσα του 2014 έχει τεθεί σε εφαρμογή σχέδιο αξιοποίησης του, πλέον των 2.000.000 τόνων υφιστάμενου στο Εργοστάσιο αποθέματος «κόνεων» των περιστροφικών καμίνων δια μετατροπής του σε green pellets και επανατροφοδοσίας του στο παραγωγικό κύκλωμα του Εργοστασίου. 3BΓ. ΣΜΕ και ΕΥΡΩΠΑΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ Τα νέα όρια έκθεσης εργαζομένων σε NO 2, που προτείνονται στην Commission και οι αμφισβητήσεις αξιοπιστίας των μέσων μέτρησης Ως γνωστόν, μετά από εκτεταμένο διάλογο και αντιπαραθέσεις με τον κλάδο της εξόρυξης, η αρχική πρόταση της SCOEL (Scientific Committee of Occupational Exposure Limits) για έκθεση εργαζομένων σε NO 2, στο όριο των 0,5 ppm για 8ωρη έκθεση και 1 ppm σε 15 min. έκθεση, έγινε αποδεκτή από την Advisory Committee of Health and Safety (ACHS), τον περασμένο Νοέμβριο. Από το Standard Working Party of Extractive Industry(SWPEI)(Εξειδικευμενη ομάδα εργασίας της Advisory Committee of Safety and Health at work (ACSH)) και από την ολομέλεια της ACSH, τέθηκε υπόψη της Commission, με ανάλογη τεκμηρίωση, ότι για τις υπόγειες δραστηριότητες είναι αμφίβολο εάν μπορούν να επιτευχθούν τέτοια όρια και αβέβαιο εάν μπορούν να ανιχνευθούν/μετρηθούν. Τελικώς, αποφασίστηκε να δοθεί ένα χρονικό περιθώριο 5 ετών στις υπόγειες δραστηριότητες, από τη στιγμή της εφαρμογής της λίστας των νέων ορίων, για να γίνουν ό,τι βελτιώσεις είναι εφικτές και να επανεκτιμηθεί το όλο θέμα. 21