ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 23 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ Εγγραφές: 09.00 09.30 1 η Συνεδρία: Πρώτος Παγκόσμιος πόλεμος Πρόσφυγες στη δεκαετία του 1910 (09.30-10.45) Συντονιστής: Βασίλης Γούναρης Λάμπρος Φλιτούρης, Λέκτορας Πανεπιστημίου Ιωαννίνων «Έλληνες, Τούρκοι, Σέρβοι πρόσφυγες βασανισμένοι»: Μια γαλλική μαρτυρία για το πολυεθνικό προσφυγικό μωσαϊκό της Θεσσαλονίκης του 16 Ντούσιτσα Μπόγιτς, Δρ. Ιστορίας - Ιστορικό Μουσείο Βελιγραδίου Σέρβοι πρόσφυγες στην Ελλάδα (1915-1919) Σταυρούλα Μαυρογένη, Λέκτορας Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας Η Θεσσαλονίκη των Σέρβων προσφύγων, μέσα από το έργο του λογοτέχνη Μιλούτιν Μπόγιτς Κωνσταντίνος Διώγος, Υποψ. Δρ. Α.Π.Θ. Ανεπιθύμητοι πρόσφυγες: Η πολιτική διαχείριση του προβλήματος των προσφύγων της Οδησσού και της Κριμαίας από την κυβέρνηση Βενιζέλου, μετά την εκστρατεία της Ουκρανίας το 1919 Λένα Κορμά, Δρ. Ιστορίας Université de Paris I-Panthéon-Sorbonne «Εχθρός προ των πυλών»: Καυκάσιοι πρόσφυγες στη Θεσσαλονίκη. Το υγειονομικό ζήτημα (1919-1921) 10.45-11.05 ΣΥΖΗΤΗΣΗ Διάλειμμα - καφές: 11.05-11.15 2 η Συνεδρία: Ο ρόλος του Τύπου (11.15-12.15) Συντονιστής: Γιώργος Αναστασιάδης Άννα Ιωαννίδου, Δικηγόρος, ΜΑ Α.Π.Θ. Η σκιαγράφηση του Μικρασιάτη πρόσφυγα και της καθημερινότητάς του στον Τύπο της Θεσσαλονίκης (δεκαετίες 1920 και 1930) Βλάσης Βλασίδης, Επίκ. Καθηγητής Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας Η στάση των εφημερίδων της Θεσσαλονίκης απέναντι στους πρόσφυγες (1922-1940) 1
Καίτη Μελή-Παπαπαναγιώτου, Δημοσιογράφος Η συμβολή του Τύπου των προσφύγων στην πολιτιστική ανάπτυξη της Θεσσαλονίκης Σωτηρούλα Βασιλείου, Υποψ. Δρ. Α.Π.Θ. Πολιτικοί προσανατολισμοί των προσφύγων στην εφημερίδα Το Φως της Θεσσαλονίκης (1922-1930) 12.15-12.30 ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΤΕΛΕΤΗ ΕΝΑΡΞΗΣ 17.30-18.00 Χαιρετισμός Δημάρχου Καλαμαριάς, Θεοδόση Μπακογλίδη Χαιρετισμός Προέδρου Ι.Α.Π.Ε., Σωτήρη Γεωργιάδη Χαιρετισμοί εκπροσώπων φορέων 18.00-18.20 Κώστας Φωτιάδης, Καθηγητής Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας «Τσόλ κ έρημον Καράμπουρουν»: Καταραμένο και έρημο Καραμπουρνάκι 18.20-18.40 Sefer Guvenc, Secretary General of the Foundation of Lausanne Treaty Emigrants Refugee Organizations and Associations in Turkey. An Example: The Foundation of Lausanne Treaty Emigrants 18.40-19.30 Προβολή του ντοκυμαντέρ «Twice a Stranger» 19.30-20.00 ΣΥΖΗΤΗΖΗ 20.00 Μπουφές 2
ΣΑΒΒΑΤΟ 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 3 η Συνεδρία: Οι πρόσφυγες του Μεσοπολέμου Εγκατάσταση - Αποκατάσταση Α Μέρος: (09.00-10.00) Συντονίστρια: Άρτεμις Ξανθοπούλου - Κυριακού Ευαγγελία Μπουμπουγιατζή, Δρ. Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας Εγκατάσταση και αποκατάσταση των προσφύγων στη Θεσσαλονίκη και τη Μακεδονία (1920-1930) Δημήτρης Παναγιωτόπουλος, Ιστορικός - Κέντρο Τεκμηρίωσης Ιστορίας Ελληνικής Γεωργίας Ο γεωπόνος Πέτρος Καναγκίνης και η αποκατάσταση των προσφύγων στη Β. Ελλάδα και τη Θεσσαλονίκη (1913-1930) Ευστάθιος Πελαγίδης, Ομότ. Καθηγητής Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας Από τον ΠΟΝΟ της Προσφυγιάς στη ΔΟΞΑ των Προσφύγων. Η περίπτωση των Ποντίων της Θεσσαλονίκης (1922 κ.ε.) Ελισάβετ Κοντογιώργη, Ερευνήτρια Β Ακαδημίας Αθηνών Η κατάσταση της δημόσιας υγείας στη Θεσσαλονίκη και οι προτάσεις του Οργανισμού Υγείας της Κοινωνίας των Εθνών για την οργάνωση υγειονομικών υπηρεσιών (1922-1932) 10.00-10.15 ΣΥΖΗΤΗΣΗ Διάλειμμα Β Μέρος (10.30 11.30) Συντονιστής: Γιώργος Μαργαρίτης Γιάννης Καρατζόγλου, Οικονομολόγος Προσφύγων αποκατάσταση και εκλογική γεωγραφία στη Θεσσαλονίκη (1923-1946) Φλώρα Αναστασίου, Αρχειονόμος Οι πρόσφυγες εργαζόμενοι στην «Ηλεκτρική» Θεσσαλονίκης από το 1912 έως το 1940 Σκούρτης Ιωάννης, Καθηγητής Α.Π.Θ. - Σεχίδης Κωνσταντίνος, Υποψ. Δρ. Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας Πρόσφυγες εγκαταστημένοι σε εβραϊκά σχολεία της Θεσσαλονίκης (1925) Ανανίας Τσιραμπίδης, Ομότ. Καθηγητής Α.Π.Θ. Ο προσφυγικός συνοικισμός Ναυάρχου Βότση (Κάμπελ) Καλαμαριάς 3
11.30-11.45 ΣΥΖΗΤΗΣΗ Διάλειμμα - καφές: 11.45-12.00 4 η Συνεδρία: Οι πρόσφυγες του Μεσοπολέμου Φιλανθρωπία και κοινωνική ένταξη (12.00-13.15) Συντονιστής: Ευάγγελος Χεκίμογλου Στράτος Δορδανάς, Λέκτορας Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας «Ξένη, εκ Σμύρνης, εν μέσω ξένων εσκέφθην Σάς»: Προσφυγική εγκατάσταση και εκκλησιαστική αρωγή Ελένη Ιωαννίδου, Ιστορικός - Ιστορικό Αρχείο Προσφυγικού Ελληνισμού «Μη γίνωμεν αίτιοι του χαμού των!»: Η δράση των φιλανθρωπικών ιδρυμάτων και των συλλογικών οργανώσεων της Θεσσαλονίκης για τα ορφανά και άπορα προσφυγόπουλα (1918-1932) Κώστας Τζιάρας, Υποψ. Δρ. Α.Π.Θ. «Οι νεοφερμένοι» και ο ελληνικός νόμος. Καταγραφές εγκληματικότητας των προσφύγων του 1922 στη Θεσσαλονίκη κατά την περίοδο του Μεσοπολέμου Εύα Γάλλου, ΜΑ Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Οι προσφυγικοί σύλλογοι της Θεσσαλονίκης (1922-1932). Πτυχές της σωματειακής οργάνωσης των προσφύγων μέσα από τα καταστατικά των συλλόγων τους Θεοδόσης Κυριακίδης, Υποψ. Δρ. Πανεπιστημίου Δυτ. Μακεδονίας - Κυριάκος Χατζηκυριακίδης, Δρ. Α.Π.Θ. Η συλλογική οργάνωση των προσφύγων στη Θεσσαλονίκη. Το παράδειγμα της «Ευξείνου Λέσχης Θεσσαλονίκης» 13.15-13.35 ΣΥΖΗΤΗΣΗ 5 η Συνεδρία: Από τη δεκαετία του 1940 στη δεκαετία 1980 (17.00-18.00) Συντονιστής: Νίκος Μαραντζίδης 4
Σοφία Ηλιάδου-Τάχου, Αναπλ. Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας Κωνσταντίνος Φωτιάδης, Καθηγητής Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας - Παρασκευή Πουγαρίδου, Εκπαιδευτικός Η πολιτική ταυτότητα των προσφύγων από τον Πόντο στη διάρκεια του ελληνικού εμφυλίου: Η περίπτωση της εφημερίδας Ακρίτες του Βορρά Κωνσταντίνος Φωτιάδης, Καθηγητής Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας - Κυριακή Αμαραντίδου, Εκπαιδευτικός «Ατά τη Ούντρας τα δέματα κοιλίαν κι γομώνε, Ατά λένε οι αμερικανοδεξιοί τον κόσμο να κομπώνε»: Ο μπολσεβικικός ιός των Καυκασίων στην Καλαμαριά Γιώργος Κουμαρίδης, Αρχειονόμος - Ελληνικό Λογοτεχνικό Ιστορικό Αρχείο Οι συμμοριόπληκτοι πρόσφυγες στην Θεσσαλονίκη Μαρία Καζαντζίδου, Ιστορικός - Ιστορικό Αρχείο Προσφυγικού Ελληνισμού Η εγκατάσταση των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης στη Θεσσαλονίκη, το δεύτερο μισό του 20 ου αιώνα 18.00-18.15 ΣΥΖΗΤΗΣΗ Διάλειμμα - καφές: 18.15-18.30 5
6 η Συνεδρία: Οικιστική διάρθρωση - Αρχιτεκτονική (18.30 20.00) Συντονίστρια: Αλέκα Καραδήμου - Γερόλυμπου Παρασκευάς Σαββαΐδης, Καθηγητής Α.Π.Θ. Θεσσαλονίκη: Πόλη των στρατοπέδων - Πόλη των προσφύγων Βίλμα Χαστάογλου - Μαρτινίδη, Καθηγήτρια Α.Π.Θ. Η διαχείριση των μουσουλμανικών ανταλλαξίμων κτημάτων στην Άνω Πόλη της Θεσσαλονίκης (1923-1938) Παρασκευή Κούρτη, Αρχιτέκτων Δήμου Θεσσαλονίκης - Υποψ. Δρ. Α.Π.Θ. Οι προσφυγικοί συνοικισμοί της δυτικής πλευράς και η ανάδυση της νέας τοπικότητας Γαρυφαλλιά Κατσαβουνίδου, Υποψ. Δρ. Πανεπιστημίου Θεσσαλίας «Σαν καναρίνια σε ορυχείο»: Παιδιά μεταναστών από την πρώην Σοβιετική Ένωση στη Θεσσαλονίκη και η σχέση τους με το περιβάλλον κατοικίας Κωνσταντίνος Κατερινόπουλος, Δικηγόρος Η ανάδειξη προσφυγικών κατοικιών ως μνημονικών τόπων της πόλης Ζωή Γεωργίου, Πτυχιούχος Α.Π.Θ. Κατοικίες προσφύγων και μεταναστών στην οδό Ολυμπιάδος 20.00-20.30 ΣΥΖΗΤΗΣΗ 6
ΚΥΡΙΑΚΗ 25 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 7 η Συνεδρία: Συγκρότηση ταυτοτήτων - Διαχείριση της μνήμης Συντονίστρια: Έφη Βουτυρά Μέρος Α : (10.30-11.30) Βλάσης Αγτζίδης, Δρ. Α.Π.Θ. Στη Θεσσαλονίκη των προσφύγων : Ιδεολογικές και πολιτικές συγκρούσεις κατά την περίοδο της Μεταπολίτευσης Άκης Γαβριηλίδης, Μεταδιδακτορικός Ερευνητής Πανεπιστημίου Μακεδονίας Το ψευδοκράτος της Θεσσαλονίκης και τα πρωτεύοντα φαντάσματα των προσφύγων Ρέα Κακάμπουρα, Επίκ. Καθηγήτρια Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου - Μυροφόρα Ευσταθιάδου, Υποψ. Διδάκτωρ Καθηγήτρια Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου «Φάρος Ποντίων»: Όψεις της σύγχρονης ποντιακής ταυτότητας Θεοδόσης Τσιρώνης, Δρ. Α.Π.Θ. - Ιστορικός ΔΗ.Π.Π.Α.Κ.Υ. Θερμαϊκού Η προσφυγική μνήμη μέσα από τα Αρχεία των Κοινοτήτων. Η περίπτωση του Καλλικρατικού Δήμου Θερμαϊκού του Νομού Θεσσαλονίκης. Διάλειμμα - καφές: 11.30-11.45 Μέρος Β : (11.45-12.30) Αντωνιάδου Αριάδνη, ΜΑ Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Ανάμεσα σε δυο τόπους. Αφηγήσεις και νοηματοδοτήσεις της ανταλλαγής, στις δυο πλευρές των συνόρων Μαρία Θανοπούλου, Διευθύντρια Ερευνών, Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών Ίχνη προφορικής μνήμης μέσα στις γραπτές αποτυπώσεις της προσφυγικής συλλογικής μνήμης. Αναγνώσεις και προβληματισμοί Μαρία Πρελορέντζου, Δρ. Πανεπιστημίου Πελοποννήσου - Εκπαιδευτικός Ο ρόλος του φύλου στις προσφυγικές αφηγήσεις 12.30-13.05 ΣΥΖΗΤΗΣΗ 7 ης Συνεδρίας 8 η Συνεδρία: Λογοτεχνία Συντονίστρια: Βενετία Αποστολίδου 7
Μέρος Α : (17.00-18.00) Σωτηρία Σταυρακοπούλου, Επίκ. Καθηγήτρια Α.Π.Θ. Οι πρόσφυγες σε κείμενα μεταπολεμικών πεζογράφων της Θεσσαλονίκης με προσφυγική καταγωγή Βασίλης Βασιλειάδης, Ερευνητής Β Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας Λογοτεχνικές μεταστοιχειώσεις της αστικής εμπειρίας των Μικρασιατών προσφύγων: το παράδειγμα του Γ. Ιωάννου Γιώργος Αναστασιάδης, Ομότ. Καθηγητής Α.Π.Θ. «Πρωτεύουσα των προσφύγων»: Ξαναδιαβάζοντας τον Γιώργο Ιωάννου Πάνος Καϊσίδης, Δημοσιογράφος Η λογοτεχνία των Ποντίων στην Ελλάδα Διάλειμμα - καφές: 18.00-18.15 Μέρος Β : (18.15-19.00) Γιώργος Καλλίνης, Δρ. Φιλολογίας Εκπαιδευτικός Ο τόπος ως λόγος: Μικρή Μεγάλη Εβδομάδα της Μαρίας Πάλλα Γιώργος Τσιμούρης, Επίκ. Καθηγητής Πάντειου Πανεπιστημίου Η (προφορική) λογοτεχνία των προσφύγων: μια πηγή ιστορίας που υποτιμήθηκε για να συγκροτηθεί ο «Μικρασιατικός Ελληνισμός»; Δέσποινα Κακατσάκη, Συνεργάτης του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας Περιήγηση των μαθητών στη «μητέρα των προσφύγων». Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Ψηφιακό υλικό για τη διδασκαλία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας: εικονική περιήγηση της λογοτεχνίας στον γεωγραφικό χώρο και στον ιστορικό χρόνο» του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας παρουσιάζει τα 100 χρόνια προσφυγιάς της Θεσσαλονίκης 19.00-19.35 ΣΥΖΗΤΗΣΗ 8 ης Συνεδρίας 19.50-20.40 ΣΤΡΟΓΓΥΛΗ ΤΡΑΠΕΖΑ - ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ H Επιστημονική Επιτροπή 8
Θεοδόσιος Μπακογλίδης, Δημάρχος Καλαμαριάς Σωτήρης Γεωργιάδης, Πρόεδρος του Ι.Α.Π.Ε. Κωνσταντίνος Φωτιάδης, Καθηγητής Νεότερης Ιστορίας στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης της Παιδαγωγικής Σχολής - Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας Γιώργος Αναστασιάδης, Καθηγητής Πολιτικής και Συνταγματικής Ιστορίας στο Τμήμα Νομικής - Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Έφη Βουτυρά, Καθηγήτρια Ανθρωπολογίας των Μεταναστεύσεων και των Μειονοτήτων στο Τμήμα Βαλκανικών, Σλαβικών & Ανατολικών Σπουδών - Πανεπιστήμιο Μακεδονίας Αλέκα Καραδήμου-Γερόλυμπου, Καθηγήτρια Αστικού Σχεδιασμού και Ιστορίας της Πολεοδομίας στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων Πολυτεχνικής Σχολής - Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Ιάκωβος Μιχαηλίδης, Επίκουρος Καθηγητής Νεότερης & Σύγχρονης Ιστορίας στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας - Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Ευάγγελος Χεκίμογλου, Δρ. Οικονομολόγος - Έφορος Εβραϊκού Μουσείου Θεσσαλονίκης 9