ΕΚΘΕΣΗ ΠΕΠΡΑΓΜΕΝΩΝ NOEMΒΡΙΟΥ 2014 ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Βασιλέως Γεωργίου Β 10 και Ρηγίλλης, 10674, Αθήνα. Τηλ. 210-7215900-2-3, Fax 210-7215950, e-mail: info@sme.gr
Ενημερωτική Έκθεση Πεπραγμένων Nοεμβρίου 2014 Αριθμός 143 Ο Σύνδεσμος Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων είναι το επαγγελματικό σωματείο των ελληνικών εξορυκτικών επιχειρήσεων από το 1924, με έδρα την Αθήνα. Στη Γενική Συνέλευση του Σεπτεµβρίου του 1971, αναφέρεται ότι «η ιοίκησις του Συνδέσµου συνέχισε και κατά την εξεταζοµένην περίοδον τας προσπάθειας προς περαιτέρω εξύψωσιν του κύρους του σωµατείου ενώπιον των κρατικών παραγόντων αλλά και µεταξύ άλλων επαγγελµατικών οργανώσεων. Τούτον δε, διότι συνειδητοποίησεν βαθέως, ότι ουδεµία επιτυχία είναι δυνατή, ουδενός προβλήµατος δύναται να προωθείται η λύσις, εάν το όργανον το οποίον είναι επιφορτισµένον εις την τοιαύτην αποστολήν δεν εµπνέει ανάλογον προς την στάθµην της αποστολής του σεβασµόν». (Αποσπάσµατα από την οµιλία του Προέδρου του ΣΜΕ Μ. Σκαλιστήρη) Τα θέματα που απασχόλησαν το ΣΜΕ ήταν τα εξής: Α. Δ.Σ. Β. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Γ. ΣΜΕ και ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ Δ. ΣΜΕ και ΕΥΡΩΠΑΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ Ε. ΣΜΕ και Ασφάλεια ΣΤ. ΣΜΕ και ΕΡΓΑΣΙΑΚΑ ΘΕΜΑΤΑ Α. Δ.Σ. Tα θέματα που απασχόλησαν το ΣΜΕ ήταν τα εξής: Προβολή του εορτασμού των 90 χρόνων ΣΜΕ από ΜΜΕ Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας Νέος Νόμος Μεσολάβησης-Διαιτησίας Ενημέρωση για τρέχοντα θέματα με το ΥΠΕΚΑ-Παρατηρητήριο Χωροταξικού Σχεδιασμού Μελέτη ΙΟΒΕ για τη σημασία του κλάδου Εορτασμός 150 χρόνων Λαυρίου, συμμετοχή ΣΜΕ, προσπάθεια για συμμετοχή πολιτικής ηγεσίας Αιτήσεις εγγραφής νέων μελών στο ΣΜΕ Β. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Ανάθεση 1 ης φάσης μελέτης Ειδικού Χωροταξικού για την αξιοποίηση των ΟΠΥ» Μετά από πολλές προσπάθειες του ΣΜΕ, το ΥΠΕΚΑ σε συνεργασία με την Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης ΕΠΠΕΡΑΑ προχώρησε στην ανάθεση της πρώτης φάσης εκπόνησης μελέτης για τη δημιουργία Ειδικού Χωροταξικού για τις ΟΠΥ. Η φάση αυτή, έχει ως βασικά σημεία τα παρακάτω: Ανάλυση της υφιστάμενης κατάστασης στον τομέα της εξορυκτικής βιομηχανίας και ειδικότερα τη διερεύνηση και καταγραφή των τάσεων ανάπτυξης της δραστηριότητας και των επιμέρους κλάδων της στον ελληνικό και διεθνή χώρο 1
Μακροχρονίως και µε την προϋπόθεσιν βεβαίως ότι θα χαραχθή υπό του κράτους η κατάλληλος πολιτική, µπορεί να προβλεφθεί µε βεβαιότητα ότι η εξαγωγική δραστηριότητα του µεταλλευτικού κλάδου θα κατακτήσει επίζηλον θέσιν και θα συντελέση εις την αποκατάστασιν της κλονισθείσας συναλλαγµατικής µας ισορροπίας». Καταγραφή και αξιολόγηση της θέσης και του ρόλου της Ελλάδας στη διεθνή και ευρωπαϊκή αγορά Κατηγοριοποίηση και αξιολόγηση περιοχών/πόλων με γνώμονα τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους, καθώς και τις δυνατότητες και τους περιορισμούς για την ανάπτυξη της εξορυκτικής βιομηχανίας Καταγραφή και αξιολόγηση των προοπτικών και προβλημάτων που απορρέουν από την ανάπτυξη της εξορυκτικής βιομηχανίας (SWOT Analysisπλεονεκτήματα, αδυναμίες, ευκαιρίες, απειλές) (Αποσπάσµατα από την οµιλία του Προέδρου του ΣΜΕ Α.Αθανασιάδη, στη Γενική Συνέλευση του 1975) «Ο δυναµισµός που χαρακτηρίζει τις ελληνικές µεταλλευτικές µονάδες και η πολύτιµη πείρα που έχουν αποκοµίσει από τη µακρόχρονη θητεία τους στον κλάδο, θα αποτελέσουν εγγύηση για την πιο πέρα αξιοποίηση του ορυκτού δυναµικού της χώρας. Αναγκαία σήµερα, όσο ποτέ άλλοτε, ύστερα από την ένταξη της Ελλάδας στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες». (Αποσπάσµατα από την οµιλία του Προέδρου του ΣΜΕ Α.Αθανασιάδη, στη Γενική Συνέλευση του 1979) Πηγή : site oryktos ploutos Ανατέθηκε στην εταιρεία ECHMES, με σκοπό να παραδοθεί 6 μήνες μετά την υπογραφή της σύμβασης, προκειμένου να συμβάλουμε με αποτελεσματικό τρόπο στη 2
«Ο κλάδος αντιµετωπίζει πρόσθετα προβλήµατα στον κοινοτικό χώρο, προβλήµατα που προέρχονται από την έλλειψη µιας κοινής µεταλλευτικής πολιτικής (κατά το πρότυπο της κοινής αγροτικής πολιτικής) που να αντιµετωπίζει τον έντονο ανταγωνισµό τρίτων χωρών και την έλλειψη εξειδικευµένου θεσµικού πλαισίου, µέσα από το οποίο να διασφαλίζονται επαρκώς τα ελληνικά µεταλλευτικά προϊόντα στον ίδιο της (κοινότητας) το χώρο». (Αποσπάσµατα από την οµιλία του Προέδρου του ΣΜΕ Π. Κυριακόπουλου, στη Γενική Συνέλευση του 1989) δημιουργία πρώτης φάσης της Μελέτης. Το Δ.Σ. του Συνδέσμου, αποφάσισε να λειτουργήσουμε κατά τα πρότυπα του Περιφερειακού Χωροταξικού Σχεδιασμού. Συγκεκριμένα: Οι εταιρείες μέλη θα ορίσουν τη συμμετοχή συγκεκριμένων στελεχών που θα αποτελέσουν την ad hoc ομάδα υποστήριξης της Μελέτης, με τα απαιτούμενα και απαραίτητα στοιχεία (παραχωρήσεις, παραγωγές, λατομικές περιοχές, λατομικές δραστηριότητες, στοιχεία έρευνας, προοπτικές επόμενης δεκαετίας, οικονομικά στοιχεία δραστηριοτήτων, σχέδια, χάρτες κτλ.). Ο ΣΜΕ, θα συντονίσει τη λειτουργία επιμέρους τμημάτων της ομάδας αυτής ανά περιφέρεια, σε συνεργασία με την ανάδοχο εταιρεία της Μελέτης. Mελέτη ΙΟΒΕ για την ανάδειξη της σημασίας του κλάδου στην εθνική οικονομία και την περιφερειακή ανάπτυξη Πραγματοποιήθηκε συνάντηση στις 20/11/2014 στα γραφεία του ΣΜΕ, του προεδρείου του Συνδέσμου με το Γ.Δ. του ΙΟΒΕ κ. Ν. Βέτα και το συνεργάτη του κ. Danchev. Ανταλλάχθηκαν απόψεις για το αντικείμενο μιας τέτοιας μελέτης που θα έχει ως βασικό σκοπό την ανάδειξη της σημασίας του κλάδου στην εθνική οικονομία και την περιφερειακή ανάπτυξη. «Ελληνική απάντηση για την αύξηση της ανταγωνιστικότητας αποτελούν τα προγράµµατα αναδιάρθρωσης των εταιρειών µελών του ΣΜΕ, η ευελιξία στην παραγωγή, η εφαρµογή της τεχνολογίας αιχµής, η συνεχής κατάρτιση, η έρευνα για νέα προϊόντα και η εκτεταµένη εφαρµογή της πληροφορίκης». (Αποσπάσµατα από την οµιλία του Προέδρου του ΣΜΕ Α. Αθανασακόπουλου, στη Γενική Συνέλευση του 1997) Συμφωνήθηκαν τα εξής βασικά στοιχεία: «Παρά το γεγονός ότι ο μεταλλευτικός κλάδος και οι εξορυκτικές δραστηριότητες στην Ελλάδα έχουν μακρά ιστορία, δεν είναι ευρύτερα γνωστή η οικονομική σημασία του κλάδου τόσο σε εθνικό όσο και σε περιφερειακό ή τοπικό επίπεδο. Στο δημόσιο διάλογο 3
«Θέλω να τονίσω τον απόλυτο σεβασµό µου για τις τεράστιες προσπάθειες όλων των εταιρειών µελών µας για την προστασία του περιβάλλοντος και την αποκατάσταση των αρµονικών σχέσεων µε τις τοπικές κοινωνίες. Από την άλλη, όµως, χρειάζεται θέσπιση ρεαλιστικών κανόνων για τη βιώσιµη ανάπτυξη, µε την αποδοχή όλων ότι αυτό θα είναι προς κοινό όφελος». κυριαρχεί μια αρνητική προδιάθεση απέναντι στην ανάπτυξη εξορυκτικών δραστηριοτήτων, ιδίως σε σχέση με τον περιβαλλοντικό τους αντίκτυπο, η οποία βασίζεται σε μεμονωμένες κακές εξορυκτικές πρακτικές του παρελθόντος. Ωστόσο, σε μια αντικειμενική αξιολόγηση πρέπει να συνυπολογίζεται το όφελος που προκύπτει από τις μεταλλευτικές δραστηριότητες στην εθνική και στις τοπικές οικονομίες, αλλά και η πρόοδος στο πεδίο της υπευθυνότητας της εξορυκτικής βιομηχανίας έναντι όλων των συμμέτοχων (stakeholders). Υπάρχουν, επομένως, σημαντικοί λόγοι για τους οποίους είναι χρήσιμη μια συνολική εξέταση των πτυχών της εξορυκτικής δραστηριότητας, ιδιαίτερα στην παρούσα οικονομική συγκυρία, στην οποία η Ελλάδα προσπαθεί να εξέλθει από μία από τις πιο βαθιές κρίσεις στην ιστορία της. (Αποσπάσµατα από την οµιλία του Προέδρου του ΣΜΕ Γ. Γεωργιάδη, στη Γενική Συνέλευση του 2002) «Θέλουµε να σταθούµε στον ακρογωνιαίο για την ανάπτυξη του κλάδου µας λίθο: την αποδοχή µας από την τοπική κοινωνία. Είναι ξεκάθαρο για µας, και το τονίζουµε προς πάσα κατεύθυνση, ότι ενδιαφερόµαστε να προχωρήσουµε µαζί µε τις κατά τόπους κοινωνίες, σεβόµενοι τους προβληµατισµούς τους για την προστασία του περιβάλλοντος. Αγωνιζόµαστε για την κοινωνική αποδοχή, γι αυτό που εµείς αποκαλούµε «κοινωνική» άδεια λειτουργίας και όχι απλά για την τυπική άδεια λειτουργίας από τον αρµόδιο φορέα. Στόχος της προτεινόμενης μελέτης είναι η αποτίμηση/αξιολόγηση της ευρύτερης οικονομικής σημασίας της εξορυκτικής βιομηχανίας στην Ελλάδα και η εξέταση των προϋποθέσεων που θα διασφαλίσουν τη βιωσιμότητα και την περαιτέρω ανάπτυξή της. Ειδικότερα, η μελέτη θα περιλαμβάνει τα εξής: Οριοθέτηση και βασικά μεγέθη της εξορυκτικής βιομηχανίας στην Ελλάδα (προϊόντα, παραγωγή, προστιθέμενη αξία, εξαγωγές/συνεισφορά στο εμπορικό ισοζύγιο, διασυνδέσεις με άλλους κλάδους, οικονομική δραστηριότητα ανά περιφέρεια, κ.ά.) Ανάλυση της συνολικής συνεισφοράς της εξορυκτικής βιομηχανίας, λαμβανομένων υπόψη των πολλαπλασιαστικών αποτελεσμάτων από την οικονομική της 4
Στόχος µας είναι η δηµιουργία σχέσεων βασισµένων στο αµοιβαίο και συλλογικό όφελος». (Αποσπάσµατα από την οµιλία του Προέδρου του ΣΜΕ Ε. Βιδάλη σε ημερίδα του ΣΜΕ στην Κοζάνη, τον Οκτώβριο του 2005) δραστηριότητα. Παρουσίαση αποτελεσμάτων σε όρους αξίας παραγωγής, ΑΕΠ, θέσεων εργασίας, φορολογικών εσόδων και εισφορών κοινωνικής ασφάλισης. Ανάλυση της περιφερειακής διάστασης της εξορυκτικής δραστηριότητας με υπολογισμό των πολλαπλασιαστικών αποτελεσμάτων ανά περιφέρεια. Παρουσίαση βασικών στοιχείων της στρατηγικής της ΕΕ για τις ορυκτές πρώτες ύλες και της εθνικής πολιτικής για την αξιοποίηση των ορυκτών πρώτων υλών. Εξέταση της περιβαλλοντικής διάστασης της εξορυκτικής δραστηριότητας και των ενεργειών της βιομηχανίας για τη μείωση του περιβαλλοντικού αντίκτυπου. Ανάλυση παραγόντων που επηρεάζουν την εξορυκτική δραστηριότητα στην Ελλάδα και ενδεδειγμένων ενεργειών για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας και ανάπτυξης της εγχώριας εξορυκτικής βιομηχανίας». «εν µας µένει παρά σαν κοινωνία, σαν πολιτεία αλλά και σαν επιχειρήσεις, να τοποθετηθούµε υπεύθυνα, εάν θέλουµε ή όχι ο κρυµµένος πλούτος να γίνει µοχλός ανάπτυξης. Η απάντηση θέλει περισυλλογή. Γιατί εάν πούµε όχι, τότε κινδυνεύουµε να µας πουν ότι θέλουµε µεν να καταναλώνουµε, αλλά µακριά από εµάς η εκµετάλλευση του ορυκτού πλούτου, ας είναι από άλλη γειτονιά. Εάν πάλι πούµε ναι, το ναι πρέπει να είναι ναι στην πράξη και όχι στα λόγια. Και ναι στην πράξη, σηµαίνει ότι η Πολιτεία πρέπει να αναδείξει την σηµασία του ορυκτού πλούτου και της βαρύτητάς του στην Εθνική Οικονοµία, και πρέπει να διατυπώσει µία ολοκληρωµένη µεταλλευτική πολιτική για την χώρα. Γ. ΣΜΕ και ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ Συναντήσεις Ομάδας Επικοινωνίας Πραγματοποιήθηκαν συναντήσεις της Ομάδας Επικοινωνίας για τη συνέχεια της επικοινωνίας και της προς τα έξω εμφάνισης του Συνδέσμου. 5
«Μία πολιτική µε σύγχρονες αντιλήψεις που θα θεσπίζει αυστηρούς µεν, αλλά ξεκάθαρους κανόνες για την έρευνα, την εκµετάλλευση, το περιβάλλον, την ασφάλεια, τις τοπικές κοινωνίες». (Αποσπάσµατα από την οµιλία του Προέδρου του ΣΜΕ Σ. Μπαλτζή σε ημερίδα του Συνδέσμου στη Θεσσαλονίκη, τον Ιούνιο του 2010) «Η εφαρµογή της Εθνικής Πολιτικής Αξιοποίησης του Ορυκτού Πλούτου για να πραγµατοποιηθεί, πρέπει να περάσει κατά κύριο λόγο µέσα από µια ουσιαστική αλλαγή νοοτροπιών και πρακτικών όλων των εµπλεκόµενων (φορείς εκµετάλλευσης, Πολιτεία, ηµόσια ιοίκηση και Τοπικές Κοινωνίες). Ο ΣΜΕ συµµετείχε ολόψυχα στην προσπάθεια για τη δηµιουργία Εθνικής Μεταλλευτικής Πολιτικής. Η σηµερινή παρουσίασή της για τον κλάδο, σηµαίνει δέσµευση της πολιτικής ηγεσίας του τόπου για τον ορυκτό πλούτο της χώρας. Στην πρώτη συνεδρίαση της Ομάδας Επικοινωνίας, συζητήθηκε το θέμα αξιοποίησης του Ιστορικού Αφιερώματος των 90 χρόνων ΣΜΕ και των περιφερειακών εορτασμών στα πλαίσια του. Επίσης, αναπτύχθηκαν ιδέες και απόψεις για επικοινωνιακές δράσεις του ΣΜΕ, στα πλαίσια μιας νέας επικοινωνιακής πολιτικής για τα επόμενα δύο χρόνια. Ορίστηκε υποομάδα «Task Force» με στόχο την προτεραιοποίηση των ιδεών που αναπτύχθηκαν στην ολομέλεια της ομάδας και τη διαμόρφωση πρότασης για προσεχή εσωτερική ημερίδα του ΣΜΕ. Η υποομάδα αυτή, όταν ολοκληρώσει την εργασία της, θα εισηγηθεί στην ολομέλεια της ομάδας επικοινωνίας, προκειμένου αυτή με τη σειρά της να προτείνει ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο επικοινωνιακών δράσεων στο Δ.Σ. του Συνδέσμου. 6
Εµάς βέβαια µας ενδιαφέρει η εφαρµογή της πολιτικής αυτής και σας δηλώνουµε ότι θα αγωνιστούµε µε όλες τις δυνάµεις µας να γίνουν πράξη όλα αυτά που εξαγγέλθηκαν σήµερα». (Αποσπάσµατα από την οµιλία του Προέδρου του ΣΜΕ Ε. Φαίδρου στην ημερίδα ανακοίνωσης της Εθνικής Πολιτικής Αξιοποίησης των ΟΠΥ στην Αθήνα, το Φεβρουάριο του 2012) Σε ένα γενικότερο πλαίσιο, κρίθηκε απαραίτητο να δημιουργηθούν πολλαπλασιαστές που θα διαδώσουν ευρύτερα τις θέσεις του κλάδου, τη σημασία του, το ρόλο του στην ανάπτυξη του τόπου κτλ, προκειμένου να γίνει δυναμικότερη η προβολή του στο ευρύτερο κοινό, επηρεάζοντας θετικά και την εικόνα του. Η νέα αυτή επικοινωνιακή προσέγγιση θα πρέπει να έχει διάρκεια σε βάθος χρόνου και περιοδικότητα. Είναι κρίσιμο να επικοινωνηθεί προς το κοινό, η υγιής εικόνα της μεταλλείας αλλά και η εξέλιξη και ανάπτυξή της σε θέματα όπως: συνθήκες εργασίας και Υγιεινή και Ασφάλεια, αποκαταστάσεις, βιώσιμη ανάπτυξη της εξορυκτικής βιομηχανίας, συμβολή στη βιοποικιλότητα και άλλα σχετικά. Δεδομένου ότι υπάρχει ισχυρός αντίλογος για την εξορυκτική δραστηριότητα, θα πρέπει να προσεγγιστούν στρατηγικά οι σύγχρονοι επικοινωνιακοί στόχοι του κλάδου. 7
Δ. ΣΜΕ και ΕΥΡΩΠΑΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ «Ό,τι είναι παρελθόν, είναι πρόλογος για το παρόν και το µέλλον». Ουίλιαµ Σαίξπιρ Έκθεση προτάσεων της Ad Hoc Ομάδας Εργασίας που συνέστησε η Commission για τη βελτίωση του νομικού πλαισίου που διέπει την εξόρυξη μη ενεργειακών ορυκτών στην Ευρωπαϊκή Ένωση Σκοπός της Έκθεσης είναι να εκτιμηθεί η ελκυστικότητα της υφιστάμενης μεταλλευτικής πολιτικής των κρατών μελών, προκειμένου να προσδιοριστούν τα κενά και να προταθούν οι απαιτούμενες βελτιώσεις. Η Έκθεση αυτή, είναι αποτέλεσμα μιας σειράς συναντήσεων της Ad Hoc Ομάδας Εργασίας, για την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών και τη δημιουργία προτάσεων στους παρακάτω τομείς: 1. Μεταλλευτική Πολιτική Νομικό Πλαίσιο 2. Δίκτυο Πληροφόρησης 3. Σχεδιασμός Χρήσεων Γης 4. Διαδικασία Αδειοδοτήσεων Παραθέτουμε τα κυριότερα σημεία που μπορεί να αποτελέσουν διεκδικήσεις του ΣΜΕ και που παράλληλα αποτελούν ζητήματα ηθικών δεσμεύσεων των κρατών μελών. 1. Προτάσεις σε Ευρωπαϊκό και Εθνικό Επίπεδο για υλοποίηση Μεταλλευτικών Πολιτικών Θα πρέπει να εξεταστεί ένα κατάλληλο νομικό πλαίσιο που θα εξασφαλίζει τα μεταλλευτικά αποθέματα «δημόσιας σημασίας». Προσθέτουμε (ΣΜΕ) και τις κρίσιμες λόγω εθνικής σημασίας ΟΠΥ, που επηρεάζουν την εθνική οικονομία Θα πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη το αντίκτυπο των αποφάσεων όλων των οργάνων της Ε.Ε. και των κρατών μελών στον κλάδο των ΟΠΥ από πολιτικές για το περιβάλλον, τη βιοποικιλότητα, τη διαχείριση των αποβλήτων, την Έρευνα και Ανάπτυξη, τη χωροταξία κτλ. Το ίδιο και σε επίπεδο συναρμοδιοτήτων για κάθε κράτος μέλος Προτάσεις σε εθνικό επίπεδο Απλούστευση διαδικασιών αδειοδότησης εξορυκτικών έργων με τη χρήση λύσεων ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και συμπλήρωσης on line τυποποιημένων εντύπων 8
Εκπόνηση σχεδίου δράσης για την εφαρμογή Εθνικών Πολιτικών για τις ΟΠΥ. Πρέπει να εξασφαλίζεται η συνοχή μεταξύ περιφερειακών και κεντρικών στρατηγικών/πολιτικών και να καλύπτονται όλοι οι ορυκτοί πόροι Θα πρέπει να υπάρχει μία σαφώς προσδιορισμένη αρμόδια αρχή για τον ορυκτό πλούτο Η εθνική ή ενδεχομένως η περιφερειακή νομοθεσία, θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη την έννοια του ορυκτού κοιτάσματος «δημόσιας σημασίας» και να καθορίζουν τις υποδομές που είναι αναγκαίες για την αξιοποίησή του Παροχή ειδικών οικονομικών κινήτρων και φορολογικών ελαφρύνσεων για την ενθάρρυνση επενδύσεων στην έρευνα-αναζήτηση ΟΠΥ, όπως π.χ. φορολογικές εκπτώσεις για τις ερευνητικές δραστηριότητες Να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη το αντίκτυπο των αποφάσεων όλων των οργάνων του κράτους στον κλάδο των Πρώτων Υλών 2. Δίκτυο Πληροφόρησης Πρέπει να στηθεί ένα δίκτυο πληροφόρησης που να διαχειρίζεται πάσης φύσεως πληροφορίες σχετικά με τις ΟΠΥ και την αξιοποίησή τους. Είναι βασικό για την Ε.Ε. να ξεπεραστεί η ετερογένεια των δεδομένων και των πληροφοριών μεταξύ κρατών μελών. Βασικά πεδία πληροφόρησης πρέπει να αποτελέσουν: Στοιχεία Επικοινωνίας: Σύνδεσμος Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων Βασιλέως Γεωργίου β10 και Ρηγίλλης, Αθήνα, 10674 Τηλέφωνο: 210-7215900 Φαξ: 210-7215950 E-mail: info@sme.gr We re on the Web! www.sme.gr Οι πληροφορίες σχετικά με αξιοποιήσιμα κοιτάσματα Οι οικονομικές και τεχνικές πληροφορίες για έρευνα και παραγωγή Ο.Π.Υ. Είναι απαραίτητο οι δημόσιες αρχές να συλλέγουν αξιόπιστα στοιχεία για τα βασικά οικονομικά και τεχνικά δεδομένα που προκύπτουν από την έρευνα και την εκμετάλλευση των ΟΠΥ Οι πληροφορίες σχετικά με τις περιβαλλοντικές και κοινωνικές διαστάσεις της εξόρυξης. Η δημόσια αναφορά των περιβαλλοντικών και κοινωνικών επιδόσεων των επιχειρήσεων, σε συνδυασμό με τις οικονομικές επιδόσεις τους, θα πρέπει να ενθαρρύνονται ενεργά από τις εθνικές/περιφερειακές αρχές. Η υιοθέτηση δεικτών παρακολούθησης της βιώσιμης λειτουργίας των επιχειρήσεων του κλάδου και η υποβολή εκθέσεων που θα δημοσιοποιούνται (μετά από κατάλληλη τυποποίηση), πρέπει να αποτελέσει βασικό στόχο 3. Σχεδιασμός Χρήσεων Γης Χωροταξίας 3.1. Γενικές επισημάνσεις Υπάρχει ανάγκη να αναπτυχθεί μία μεγαλύτερη συμβατότητα των εθνικών μεταλλευτικών πολιτικών με τα Χωροταξικά Σχέδια, σε όλα τα κράτη μέλη. 9
Η εξόρυξη των ΟΠΥ θα πρέπει να θεωρηθεί ως προσωρινή χρήση της γης. Η αξιοποίηση των ορυκτών επιτρέπει ενισχυμένη και ευεργετική αποκατάσταση καθώς και νέα χρήση γης με σημαντικές ευκαιρίες ενίσχυσης της βιοποικιλότητας. Σε πολλές χώρες της Ε.Ε., η πρόσβαση στα κοιτάσματα ορυκτών με την υφιστάμενη αδειοδοτική διαδικασία στερείται σαφήνειας και βεβαιότητας, καθιστώντας την έρευνα και την εξόρυξη των πόρων μία πολύ ακριβή και εξαιρετικά ανασφαλή επιχείρηση. Σύγκρουση μεταξύ του σχεδιασμού χρήσεων γης και των υφιστάμενων χρήσεων, προκαλείται από τα ανταγωνιστικά συμφέροντα των διαφόρων τομέων καθώς και από τις περιβαλλοντικές και διοικητικές απαιτήσεις. Μία εθνική πολιτική σχεδιασμού χρήσεων γης, πρέπει να βασίζεται σε αξιόπιστες πληροφορίες σχετικά με διαθέσιμα κοιτάσματα, ώστε να διασφαλιστεί η δυνατότητα μελλοντικής εκμετάλλευσης. Να μην καταστεί αυτή πρακτικά αδύνατη και η διαθεσιμότητα προσβασιμότητας των κοιτασμάτων να παραμείνει ανεμπόδιστη. Μία σαφής και εφαρμόσιμη μεταλλευτική πολιτική επηρεάζει θετικά την εξασφάλιση της πρόσβασης στους τοπικούς πόρους. Πρέπει έμπρακτα να αντιμετωπίζει δύο κρίσιμα ζητήματα: την ευαισθητοποίηση της κοινωνίας σχετικά με τις ανάγκες για ΟΠΥ, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας πρόσβασης σε πρώτες ύλες και μία ισορροπημένη προσέγγιση για τη δυνατότητα έρευνας και ανάπτυξης εξορυκτικών δραστηριοτήτων εντός των διαδικασιών χρήσεων γης. Με κατάλληλο χωροταξικό σχεδιασμό, πρέπει να εξασφαλίζονται και οι υποδομές μεταφορών για τη διακίνηση των εξορυσσόμενων προϊόντων. 4. Αδειοδοτικό Βασικές επισημάνσεις Τα κράτη μέλη να παρέχουν μία λίστα υποχρεώσεων (ckeck list) για να καθοδηγούν τους ενδιαφερόμενους κατά τη διαδικασία υποβολής αίτησης για τη χορήγηση άδειας έρευνας και εκμετάλλευσης Γίνονται συστάσεις προς την Commission και τα κράτη μέλη για το πώς αντιμετωπίζουν την εξορυκτική δραστηριότητα εντός περιοχών Natura 2000. Παρά το ότι θεωρητικά δεν απαγορεύεται η εξόρυξη, στην πράξη θεωρείται πολύ δύσκολο, έως αδύνατο να λάβουν άδεια οι ενδιαφερόμενοι φορείς, ακόμη και αν οι επιπτώσεις είναι ελάχιστες και υπάρχει σωστή διαχείριση από τον κύριο του έργου Πρέπει να μειωθεί τουλάχιστον στο ήμισυ ο χρόνος που απαιτείται σήμερα για άδεια έρευνας και εκμετάλλευσης Η άδεια εκμετάλλευσης που χορηγείται, πρέπει να είναι κατοχυρωμένη (ασφάλεια δικαίου) και για μεγάλη χρονική περίοδο. Θα πρέπει να εξασφαλιστεί η ανταγωνιστικότητα και η προστασία περιβάλλοντος και εργαζομένων με την απαρέγκλιτη εφαρμογή της κείμενης νομοθεσίας, μέσω μηχανισμών επιβολής του νόμου 10
Βest Available Techniques (BAT) of the Management of tailings and waste-rock in mining activities (MTWR) Όπως είναι γνωστό, η αναθεώρηση των ΒΑΤ για τη διαχείριση των εξορυκτικών αποβλήτων είναι σε εξέλιξη και το ερωτηματολόγιο για τη συλλογή όλης της απαραίτητης πληροφορία είναι σε πρόοδο και θα είναι έτοιμο προς διανομή το πρώτο τρίμηνο του 2015. Η ερευνητική ομάδα JRC-IPTS (Joint Research Center Institute for Prospective Technological Studies in Seville), που είναι υπεύθυνη από την Commission για την προετοιμασία των ΜWEI BREF, ζητά εξορυκτικές εταιρείες οι οποίες σε συνεργασία με τα μέλη του Τechnical Working Group (TWG) θα συμπληρώσουν δοκιμαστικά το ερωτηματολόγιο σχετικά με τρόπους και μεθόδους διαχείρισης εγκαταστάσεων εξορυκτικών αποβλήτων, προκειμένου αυτές να αποτελέσουν το σκελετό των ΒΑΤ. Ήδη μέλη της TWG (κυρίως εκπρόσωποι των Κρατών-Μελών) έχουν δώσει λίστες διαχειριστών αποβλήτων που σκοπεύουν να συμμετάσχουν στη άσκηση συλλογής δεδομένων και πληροφοριών, συμπληρώνοντας το ερωτηματολόγιο το πρωτο μισό του 2015. Η διαδικασία δήλωσης διαχειριστών αποβλήτων, προκειμένου να συμμετάσχουν στην άσκηση αυτή, συνεχίζεται. Η Εuromines έχει παράσχει ένα πίνακα με αριθμούς χειριστών ανά τομέα, που προφανώς θα συμπληρώσουν το ερωτηματολόγιο. Για το λόγο αυτό, ο ΣΜΕ ζήτησε από τις εταιρείες μέλη, εάν ενδιαφέρονται, να συμμετάσχουν στην προσπάθεια αυτή. 11
Η JRC (μελετητική ομάδα) σε αυτή τη φάση έχει βασικό στόχο τη συλλογή τεχνοοικονομικής πληροφορίας για τη διαχείριση αποβλήτων που προκύπτουν από από τις εξορυκτικές βιομηχανίες και καλύπτονται από την οδηγία 2006/21/ΕC. Η πληροφορία η οποία θα προέλθει από τη συμπλήρωση του ερωτηματολογίου, θα χρησιμοποιηθεί ως βασικός σκελετός για την αναθεώρηση κυρίως των άρθρων 1-3 του BREF. Οι πληροφορίες που θα δοθούν πρέπει να είναι ξεκάθαρες και ακριβείς, συνδεδεμένες με τους στόχους του BREF, όπως συμφωνήθηκε στο τελευταιο Kick-Off meeting ώστε να χρησιμοποιηθούν στην αναθεώρηση του. Κατά τη διάρκεια των meetings του Σεπτεμβρίου στις Βρυξέλλες, συμφωνήθηκε οι εταιρείες να παράσχουν θετικές πληροφορίες σχετικά με τη διαχείριση αποβλήτων, οι οποίες μπορούν να ωφελήσουν τις εξορυκτικές βιομηχανίες. Ήδη κάποια κράτη-μέλη και μη κυβερνητικές οργανώσεις για το περιβάλλον, έχουν ανεβάσει στο σύστημα ΒΑΤΙS μελέτες σχετικές με το θέμα. Οποιαδήποτε πληροφορία σχετικά με το θέμα, περνά στο πληροφοριακό σύστημα BATIS μόνο μέσω των μελών TWG. Ε. ΣΜΕ και Ασφάλεια Συνάντηση των εργοδοτών της ACHS Στη συνάντηση της Advisory Committee της H&S, γνωμοδοτικό όργανο της Commission, που πραγματοποιήθηκε στο Λουξεμβούργο στις 25/26/11/2014 όπου συμμετέχει και ο ΣΜΕ, εκτός των άλλων, αποφασίστηκε και για την έκθεση εργαζομένων στο μονοξείδιο του άνθρακος (CO) τα εξής: Ως όριο έκθεσης στο 8ωρο (8h-TWA) τα 20 ppm (23 mg/m 3 ). Ως όριο έκθεσης στο 15λεπτο, (15 min STEL) τα 100 ppm (117 mg/m 3 ). 12
Όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη συμφώνησαν με τις προτεινόμενες τιμές. Παρολ αυτά, επισημάνθηκε και τονίστηκε ιδιαίτερα ότι το Standing Working Party για την εξορυκτική βιομηχανία ( SWP ) εκφράζει αμφιβολίες σχετικά με δυνατότητα του μεταλλευτικού τομέα να συμμορφωθεί με αυτές τις τιμές των ορίων. Η Advisory Committee of Health and Safety έλαβε σοβαρά υπόψη τις απόψεις της αντίστοιχης ομάδας εργασίας (SWP). 13
ΣΤ. ΣΜΕ και ΕΡΓΑΣΙΑΚΑ ΘΕΜΑΤΑ Ν. 4303/2014. Προσφυγή σε διαιτησία για τις συλλογικές συμβάσεις Ο μέχρι πρότινος ισχύων νόμος καταργούσε τα περί μεσολάβησης και διαιτησίας μέσω ΟΜΕΔ, σε περίπτωση μη συμφωνίας μεταξύ δύο μερών για την υπογραφή και τους όρους κάποιας Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας. Το ΣτΕ με την απόφαση 2307, θεωρεί μη σύννομη αυτή την κατάργηση και επανατοποθετεί το θέμα της Μεσολάβησης Διαιτησίας ακόμη και με μονομερή προσφυγή. Η κυβέρνηση μετά την απόφαση του ΣτΕ, εκδίδει το Νόμο 4303/2014, που εναρμονίζεται προς τη νομική κατοχύρωση των προσφυγών σε διαιτησία για τις συλλογικές συμβάσεις. 14
Προβλέπονται οι εξής χειρισμοί συνοπτικά: Μεσολάβηση με την προσκόμιση συγκεκριμένων οικονομικών στοιχείων σε 1 διαιτητή κοινής αποδοχής Διαιτησία από κοινού με ίδια χαρακτηριστικά όπως πριν Μονομερής προσφυγή (τριμελής επιτροπή διαιτησίας) Β βαθμός διαιτησίας, σε περίπτωση διαφωνίας ή μη αποδοχής των προηγούμενων από ένα μέρος (εργοδότες ή εργαζόμενοι), με τη συμμετοχή στη διαδικασία και την τελεσίδικη απόφαση 5μελούς επιτροπής δικαστικών. Αναλυτικότερα διευκρινίζουμε : 1. Μεσολάβηση Ανάδειξη ενός μεσολαβητή από κοινού, δυνατότητα veto και από τα δύο μέρη, κλήρωση ενός διαιτητή από κοινής αποδοχής λίστα, σε περίπτωση μη συμφωνίας από κοινού αποδοχής. 15
1α. Διαδικασία Πρέπει να κατατεθούν αιτιολογημένες προτάσεις /αντιπροτάσεις με οικονομικά στοιχεία σε επίπεδο κλάδου ή επαγγέλματος (ανάλογα με το επίπεδο και το είδος της συλλογικής σύμβασης). Στο στάδιο αυτό, μπορεί να υπάρξουν και αναβολές. 1β. Πρόταση Μεσολάβησης Κατατίθεται στα δύο μέρη από το διαιτητή, αιτιολογημένη πρόταση μεσολάβησης, η οποία εκτός των αιτιολογήσεων, πρέπει να αναφέρεται σε όλα τα σημεία συμφωνίας ή διαφωνίας. Πρέπει να έχει ρητή διατύπωση όλων των όρων. 1γ. Αποδοχή Υπογραφή Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας/Μη αποδοχή 2. Σε περίπτωση μη αποδοχής, ακολουθείται η εξής διαδικασία: 2α. Διαιτησία από κοινού Κοινή αποδοχή διαιτησίας από έναν διαιτητή 2β. Μονομερής προσφυγή 2β1) Διαδικασία Ορίζεται με διαδικασίες παρόμοιες με αυτά που προαναφέρθηκαν, τριμελής επιτροπή διαιτησίας. Παρατίθενται όλα τα στοιχεία του σταδίου της μεσολάβησης, τεκμηριωμένα οι λόγοι μη συμφωνίας με οικονομικά στοιχεία, οτιδήποτε πρόσθετα στοιχεία απαιτεί η νέα τεκμηρίωση, όπως επίσης παρατίθενται και στοιχεία που θα περιγράφουν την οικονομική κατάσταση των ασθενέστερων. Στο στάδιο αυτό, μπορεί να υπάρξουν αναβολές. 2β2) Διαιτητική απόφαση Αυτή πρέπει να είναι πλήρως και απολύτως τεκμηριωμένη. Αυτονόητο είναι ότι δεν θα πρέπει να έρχεται σε αντίθεση με την κείμενη νομοθεσία. Πρέπει να έχει ρητή διατύπωση όλων των όρων της απόφασης. 2β3. Αποδοχή Υπογραφή Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας/Μη αποδοχή 3. Β Βαθμός Διαιτησίας Σε περίπτωση μη αποδοχής της 2β2, ο διαφωνών κάνει έφεση ενώπιον δευτεροβάθμιας 5μελούς επιτροπής, που αποτελείται από δικαστικούς, οι οποίοι αναδεικνύονται με κλήρωση. Η διαδικασία είναι όμοια με τη 2β (περί διαιτησίας) και οι αποφάσεις έχουν παρόμοιο με αυτήν, χαρακτήρα (τεκμηρίωση, αιτιολογία, ρητή διατύπωση όρων, σύννομη με κείμενη νομοθεσία κτλ.) 16
Η απόφαση είναι άμεσα εκτελεστή, ακόμη και εάν ο διαφωνών προσφύγει στα διαιτητικά δικαστήρια. Εάν δεν υπάρξει απόφαση δικαστηρίου για ασφαλιστικά μέτρα, η απόφαση Β βαθμού Διαιτησίας, εφαρμόζεται μέχρι την τελική έκδοση δικαστικής απόφασης. Σε όλα τα είδη των χειρισμών (1,2,3), οι επιμέρους φάσεις, κατά το νέο νόμο 4303/2014, έχουν συγκεκριμένο χρόνο εντός του οποίου ολοκληρώνονται, οι δε αποφάσεις έχουν συγκεκριμένο χρόνο εντός του οποίου πρέπει να βγαίνουν. Οι αποφάσεις πρέπει να περιέχουν τα πάντα μέσα (ό,τι αφορά τα πριν και τα μετά της σύμβασης). 17