Xαλκοκονδύλη 37-104 32 AΘHNA Tηλ. 21052 24 180 FAX 21052 24 420 E-mail : petheol@gmail.com Ιστοχώρος : www.petheol.gr Αθήνα 25 Σεπτεμβρίου 2015 Αριθμ. Πρωτ.: 126 Προς Το ΔΣ της ΟΛΜΕ Κορνάρου 2 & Ερμού, Τ.Κ. 10563 Αθήνα Θέμα: Ανοικτή επιστολή διαμαρτυρίας της Πανελλήνιας Ένωσης Θεολόγων προς το ΔΣ της ΟΛΜΕ Μετά την ανακοίνωση που δημοσιοποιήθηκε από το ΔΣ της ΟΛΜΕ για το ευαίσθητο ζήτημα της απαλλαγής των μαθητών από το Μάθημα των Θρησκευτικών (ΜτΘ), αισθανόμαστε την ανάγκη, ως Θεολόγοι επιστήμονες, υπεύθυνοι παιδαγωγοί και συνάδελφοι, να προβούμε στις παρακάτω παρατηρήσεις: 1. Εκφράζουμε την έντονη διαμαρτυρία μας για τον τρόπο με τον οποίο το ΔΣ της ΟΛΜΕ αναλαμβάνει τέτοιες πρωτοβουλίες για ένα τόσο πολύπτυχο και ευαίσθητο ζήτημα, χωρίς να έχει προηγηθεί κανένας διάλογος με την Πανελλήνια Ένωση Θεολόγων, τα χιλιάδες μέλη της οποίας είναι και μέλη της ΟΛΜΕ. Αυτό συνιστά αντισυναδελφική και αντιδεοντολογική ενέργεια, ατόπημα που τραυματίζει το κοινό αίσθημα για δημοκρατικές διαδικασίες και, ταυτόχρονα, προσβάλλει και υποτιμά, από ηθικής και συνδικαλιστικής απόψεως, τους Θεολόγους εκπαιδευτικούς της ΟΛΜΕ. Ο τρόπος δε, με τον οποίο διατυπώνεται το αίτημα του ΔΣ της ΟΛΜΕ προς τον Υπουργό Παιδείας, αφού πρώτα το «συζήτησε και αποφάσισε» προδίδει το πνεύμα μιας αλάθητης αυθεντίας, που αποφαίνεται επί ενός ζητήματος, ερήμην αυτών στους οποίους αφορά άμεσα. 2. Η αποσιώπηση ή άγνοια στοιχείων, που θα μπορούσαν να φωτίσουν την πραγματικότητα στο σύνολό της, για ένα τόσο σοβαρό ζήτημα, ή ακόμη, η σκόπιμη απόκρυψή τους, εγείρει εύλογες ανησυχίες για προσπάθεια επιβολής ατομικών ιδεολογιών στο σύνολο των εκπαιδευτικών και μαθητών της χώρας 1
μας. Σε διευκρινιστικό κείμενο, το οποίο επισυνάπτεται στο κείμενο της ανακοίνωσης της ΟΛΜΕ και το οποίο αναρτήθηκε σε εκπαιδευτικό ιστότοπο (http://www.alfavita.gr/arthron/ολμε-για-την-απαλλαγή-μαθητών-στο-μάθηματων-θρησκευτικών) παρέχονται στοιχεία, στα οποία βασίστηκε η συγκεκριμένη απόφαση. Γίνεται, ιδιαιτέρως, αναφορά σε αποφάσεις της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα. Τίθενται, λοιπόν, εύλογα τα ερωτήματα: α) Γιατί ενώ στο πιο πάνω κείμενο γίνεται επιλεκτική αναφορά στις αποφάσεις της ΑΠΔΠΧ και σε άλλα στοιχεία που μπορούν και αυτά να τεθούν στην κονίστρα του διαλόγου, δεν γίνεται η παραμικρή αναφορά στην υπ αριθμ. 115/2012 Απόφαση του Διοικητικού Εφετείου των Χανίων για το μάθημα των Θρησκευτικών; Σύμφωνα με αυτή την απόφαση Δεν νοείται απαλλαγή από το μάθημα των Θρησκευτικών για μαθητή Χριστιανό Ορθόδοξο για «λόγους θρησκευτικής συνείδησης», αφού η ανάπτυξη αυτής είναι συνταγματική επιταγή δεσμευτική τόσο για την Πολιτεία όσο και για τον αποδέκτη αυτής μαθητή Χριστιανό Ορθόδοξο που συμπράττει στην υλοποίησή της (σ. 26). Αν δεν γίνεται μνεία μιας τόσο σημαντικής δικαστικής απόφασης για το θέμα αυτό, συμπεραίνουμε ότι το ΔΣ της ΟΛΜΕ είτε δεν είναι καλά πληροφορημένο, είτε μεροληπτεί έναντι του μαθήματος των Θρησκευτικών και του κλάδου μας. Σε κάθε περίπτωση η απόκρυψη της αλήθειας στο σύνολό της, απ όπου και αν προέρχεται, ιδιαίτερα δε όταν υιοθετείται από ανθρώπους που θέλουν να αυτοχαρακτηρίζονται ως επιστήμονες και παιδαγωγοί, συνιστά προβληματική πρακτική. β) Γιατί ενώ στο πιο πάνω κείμενο γίνεται αναφορά μονάχα στο άρθρο 13 του Συντάγματος, δεν αναφέρεται ούτε στο άρθρο 16 του Συντάγματος που θέτει ως σκοπό της παιδείας «την ανάπτυξη της εθνικής και θρησκευτικής συνείδησης των Ελλήνων», ούτε στον ισχύοντα Εκπαιδευτικό Νόμο 1566/1985 άρθρο 1, που αναφέρει ως σκοπό της Εκπαίδευσης «να διακατέχονται οι μαθητές από πίστη προς στα γνήσια στοιχεία της ορθόδοξης χριστιανικής παράδοσης»; 3. Πώς είναι δυνατόν, σε μία περίοδο κατά την οποία τα σχολεία της χώρας βρίσκονται αντιμέτωπα με βασικά προβλήματα λειτουργίας τους, ένα από τα πρωταρχικά αιτήματα του ΔΣ της ΟΛΜΕ προς τη νέα Αναπληρώτρια Υπουργό Παιδείας να είναι πώς θα εξασφαλιστούν όσο το δυνατόν περισσότερες απαλλαγές από το μάθημα των Θρησκευτικών; Μήπως το γεγονός αυτό συνιστά μεθοδευμένη μετατόπιση του ενδιαφέροντος σε θέματα που αναδύονται εκ του μηδενός και σκοπίμως, προκειμένου να αποπροσανατολιστεί ο κόσμος από την ουσία των πραγματικών και καυτών προβλημάτων που ταλανίζουν την εκπαίδευση; Βασική αρχή της Πανελλήνιας Ένωσης Θεολόγων είναι ότι όλοι οι εκπαιδευτικοί, όλων των ειδικοτήτων οφείλουμε να γίνουμε αρωγοί στη διαδικασία επίλυσης των ποικίλων και σοβαρών προβλημάτων της παιδείας, υπερβαίνοντας διαχωριστικές γραμμές που προάγουν ανεπιθύμητες και ζημιογόνες διακρίσεις. Το μάθημα των Θρησκευτικών μαζί με τα υπόλοιπα μαθήματα του Αναλυτικού Προγράμματος, καλούνται να συμβάλουν, κάτω από τις 2
υπάρχουσες αντίξοες πνευματικές, κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες του λαού μας και τις δυσλειτουργίες των σχολείων μας, στην πραγμάτωση του σκοπού της ελληνικής εκπαίδευσης που είναι η αρμονική και ολόπλευρη ψυχοσωματική ανάπτυξη των Ελλήνων μαθητών (Νόμ. 1566/1985) και η ανάδειξή τους σε ελεύθερους και υπεύθυνους πολίτες. Θα μπορούσαμε να διατυπώσουμε και πολλές ακόμα θέσεις για το συγκεκριμένο ζήτημα, αλλά θεωρούμε ότι αυτές πρέπει να αποτελέσουν περιεχόμενο της διαβούλευσης για την οποία κάναμε λόγο παραπάνω. Εκφράζουμε την ευχή και την πεποίθηση για την άμεση υιοθέτηση ενός πλαισίου διαλόγου, που θα ενθαρρύνει την επικοινωνία και συνεργασία μεταξύ των μελών της Ενώσεώς μας και του ΔΣ της ΟΛΜΕ. Έτσι, θα αποφευχθούν επικίνδυνες παρερμηνείες και παρεξηγήσεις, που λειτουργούν ανασταλτικά σε κάθε πρόοδο και προκοπή και πληγώνουν την ενότητα και τους κοινούς σκοπούς της Ομοσπονδίας μας. Ταυτόχρονα, όμως, επιθυμούμε να γνωρίζετε ότι είμαστε αποφασισμένοι να υπερασπιστούμε τις θέσεις της Ενώσεώς μας, όχι μόνο για το μάθημά μας αλλά και για τις αξίες, τα πρότυπα και τις αρχές, που αποτελούν ανεκτίμητη κληρονομιά της πατρίδας μας και, ταυτόχρονα, συμβαδίζουν απόλυτα με το ευρωπαϊκό κεκτημένο. Έτσι μονάχα, αισθανόμαστε πως ανταποκρινόμαστε στον θεσμικό ρόλο που καλούμαστε να διαδραματίσουμε στην ελληνική κοινωνία ως υπεύθυνοι λειτουργοί και δάσκαλοι. Με τιμή Για το ΔΣ της ΠΕΘ Ο Πρόεδρος Ο Γενικός Γραμματέας Κωνσταντίνος Σπαλιώρας Δρ Θεολογίας Παναγιώτης Τσαγκάρης Mr Θεολογίας 3
Xαλκοκονδύλη 37-104 32 AΘHNA Tηλ. 21052 24 180 FAX 21052 24 420 E-mail : petheol@gmail.com Ιστοχώρος : www.petheol.gr Αθήνα 25 Σεπτεμβρίου 2015 Αριθμ. Πρωτ.: 127 Προς Την αξιότιμη κ. Σία Αναγνωστοπούλου, Αναπλ. Υπουργό Παιδείας, Έρευνας & Θρησκευμάτων Ανδρέα Παπανδρέου 37 15180 Μαρούσι Αθήνα Θέμα: Υπουργικές ανακοινώσεις για απαλλαγή από το μάθημα των Θρησκευτικών Αξιότιμη κυρία Αναπλ. Υπουργέ, Επί τη ευκαιρία της αναλήψεως των καθηκόντων σας, ως Αναπλ. Υπουργού Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, δεχτείτε τα θερμά συγχαρητήρια των μελών της Πανελλήνιας Ένωσης Θεολόγων. Διαβάζοντας τις ανακοινώσεις σας για το θέμα των απαλλαγών από το μάθημα των Θρησκευτικών σας μεταφέρουμε την πεποίθησή μας ότι στη σημερινή ιστορική συγκυρία, κατά την οποία η πατρίδα μας βιώνει εναγωνίως μεγάλη πνευματική, κοινωνική και οικονομική κρίση, η συνεργασία όλων των θεσμικών φορέων της εκπαίδευσης, επ ωφελεία των ελλήνων μαθητών, συνιστά επιτακτική αναγκαιότητα. Για το λόγο αυτό, ως εκπρόσωποι των Θεολόγων, σας απευθύνουμε θερμή παράκληση, όχι απλώς για μια εθιμοτυπική συνάντηση, αλλά ταυτόχρονα για μια διαρκή και ουσιαστική συνεργασία καθ όλη τη διάρκεια της θητείας σας ως Αναπλ. Υπουργού. Στο πλαίσιο αυτής της συνεργασίας, θα μας δοθεί η ευκαιρία να σας καταθέσουμε τις θέσεις και τις εμπειρίες μας, ως εκπαιδευτικοί λειτουργοί, για όλα τα προβλήματα που αντιμετωπίζει τόσο ο κλάδος μας όσο και το σύγχρονο σχολείο γενικότερα. Φρονούμε, κ. Αναπλ. Υπουργέ, ότι ακόμα και τα πιο δύσκολα και ακανθώδη προβλήματα της παιδείας μπορούν να αντιμετωπιστούν γόνιμα και αποτελεσματικά, όταν επιδιώκεται από όλους τους θεσμικούς φορείς ο καλοπροαίρετος διάλογος, η καλόπιστη συνεργασία και η αρμονική σύμπραξη. Δεν επιθυμούμε να κάνουμε ούτε συστάσεις ούτε υποδείξεις ως προς την άσκηση των καθηκόντων σας, αλλά η θέση της Ενώσεώς μας είναι ότι οι εκάστοτε Υπουργοί Παιδείας, οφείλουν να αποδεσμεύονται κατά την παραμονή τους σε αυτή την ευαίσθητη θέση που υπηρετούν, από τυχόν ιδεολογικές ή και προεκλογικές θέσεις και να 1
λειτουργούν ως υπουργοί και υπηρέτες ολόκληρου του ελληνικού λαού. Επιτρέψατέ μας επίσης να σας εκφράσουμε την πεποίθησή μας ότι για την άσκηση των καθηκόντων των Υπουργών Παιδείας, η διαβούλευση για θέματα που αφορούν σε όλες τις βαθμίδες και τους κλάδους των εκπαιδευτικών, αποτελεί βασική προϋπόθεση της επιτυχούς υπουργικής τους θητείας. Ο διάλογος, άλλωστε, συνιστά την πεμπτουσία της δημοκρατίας και αυτήν τη κουλτούρα διαλόγου και δημοκρατίας επιχειρούμε να εμπνεύσουμε και στους μαθητές μας, στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής διαδικασίας, για μια «ολόπλευρη, αρμονική και ισόρροπη ανάπτυξη των διανοητικών και ψυχοσωματικών τους δυνάμεων», έτσι ώστε να «γίνονται ελεύθεροι, υπεύθυνοι, δημοκρατικοί πολίτες», (Νόμ. 1566/1985, άρθρ. 1), έναν βασικό στόχο, τον οποίον, εκτός των άλλων, υπηρετεί γόνιμα και δημιουργικά, το μάθημα που διδάσκουμε, το Μάθημα των Θρησκευτικών. Αντίθετα, η εμπειρία μας, ως παιδαγωγών, αλλά πιστεύουμε και η δική σας εκπαιδευτική εμπειρία, έχει δείξει ότι οι αυθαίρετες και αυταρχικές αποφάσεις, που δείχνουν να περιφρονούν το διάλογο με τους εμπλεκόμενους και ενδιαφερόμενους φορείς, οξύνουν τα πνεύματα, δημιουργούν την αίσθηση της αδικίας και της περιφρόνησης και ιδιαίτερα σε μια περίοδο εξαιρετικά δύσκολη από πολλές πλευρές, όπως είναι η σημερινή, τραυματίζουν τις διαπροσωπικές σχέσεις ανάμεσα στην φυσική ηγεσία του Υπουργείου μας και στους εργαζόμενους εκπαιδευτικούς και καλλιεργουν την απογοήτευση, τη δυσπιστία και την αποθάρρυνση. Με όλα τα παραπάνω, θα θέλαμε να σας εκφράσουμε την μεγάλη θλίψη που βιώνουμε αυτές τις μέρες για τις ανακοινώσεις σας σχετικά με το θέμα των απαλλαγών από το μάθημα των Θρησκευτικών. Το θέμα αυτό, ως γνωστόν, ταλαιπώρησε τα σχολεία από το 2008 έως το 2014, επιλύθηκε κατά τον καλύτερο, δικαιότερο και αποτελεσματικότερο τρόπο και μάλιστα με τη συνεργασία των παραγόντων του Υπουργείου Παιδείας με την Ένωσή μας τον Ιανουάριο του 2015 και τώρα παραδόξως ανακινείται εκ νέου από την πλευρά σας και μάλιστα κατά προτεραιότητα έναντι χιλιάδων άλλων καυτών εκπαιδευτικών θεμάτων. Επειδή από το περιεχόμενο των δηλώσεών σας επ αυτού, διαπιστώνουμε ότι πιθανόν δεν είχατε τον χρόνο να ενημερωθείτε πολύπλευρα και αντικειμενικά για τα θέματα που αφορούν στη θρησκευτική αγωγή, επιτρέψατέ μας να σας ζητήσουμε, σεβόμενοι πλήρως τον ενδεχόμενο φόρτο της εργασίας σας, επείγουσα συνάντηση το ταχύτερο δυνατόν με τους εκπροσώπους της Ενώσεώς μας, για να συζητήσουμε μαζί σας, τις λεπτές θεολογικές, νομικές, παιδαγωγικές και κοινωνικές πτυχές του θέματος των απαλλαγών. Θεωρούμε ότι το αίτημά μας, να μην αποφασίζει εν θερμώ το Υπουργείο μας, για θέματα λίαν σημαντικά για την πνευματική αγωγή των παιδιών, αν δεν διαβουλεύεται πρώτα με τους εμπλεκόμενους εκπαιδευτικούς, οι οποίοι εκ φύσεως αποτελούν, μαζί με τους μαθητές και τους γονείς τους, τους πλέον αρμόδιους υπεύθυνους και αποφασιστικούς παράγοντες της εκπαιδευτικής διαδικασίας, είναι και εύλογο και δίκαιο και δημοκρατικό. Είμαστε βέβαιοι ότι εσείς, που διακριθήκατε κατά το παρελθόν για τις δημοκρατικές σας ευαισθησίες και τους αγώνες σας για την προάσπιση των δημοκρατικών διαδικασιών, θα ανταποκριθείτε θετικά στο αίτημά μας και δεν θα προβείτε σε μονομερείς ενέργειες εναντίον της θρησκευτικής αγωγής των νέων μας. Τέτοιας μορφής ενέργειες, θα αιφνιδίαζαν για μια ακόμα φορά τους μάχιμους εκπαιδευτικούς λειτουργούς, που αγωνίζονται καθημερινά σε αντίξοες συνθήκες να ανταποκριθούν τόσο στις εκπαιδευτικές τους υποχρεώσεις όσο και στην ευθύνη της ηθικοπνευματικής συμπαράστασης και 2
στήριξης των εμπερίστατων μαθητών, προκειμένου αυτοί να αντιμετωπίσουν τα πολύπλοκα και επώδυνα κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα που προκαλούν οι δύσκολες συνθήκες που βιώνει η πατρίδα μας. Με τιμή Για το ΔΣ της ΠΕΘ Ο Πρόεδρος Ο Γενικός Γραμματέας Κωνσταντίνος Σπαλιώρας Δρ Θεολογίας Παναγιώτης Τσαγκάρης Mr Θεολογίας 3