ΓΕΩΠΟΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΑΠΘ Εργαστήριο Πληροφορικής στη Γεωργία
Δίκτυα ηλεκτρονικών υπολογιστών είναι υπολογιστές της ίδιας ή και διαφορετικής μάρκας συνδεδεμένοι μεταξύ τους σε τοπικό (local) ή ευρύ (wide) επίπεδο ή και διεθνές επίπεδο. Μέσω των δικτύων αυτών μπορούμε: να ανταλλάξουμε προγράμματα και δεδομένα μεταξύ των διαφόρων υπολογιστών του δικτύου, να προσφύγουμε σε τράπεζες δεδομένων, να ανταλλάξουμε πληροφορίες με το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο που αναφέρουμε παρακάτω κλπ.
Οι κυριότεροι λόγοι ύπαρξης ενός δικτύου είναι: να μπορούν οι χρήστες των υπολογιστών να επικοινωνούν μεταξύ τους και να χρησιμοποιούν από απόσταση τις υπηρεσίες που προσφέρει κάποιος υπολογιστής του δικτύου.
Το Internet είναι ένα διαδίκτυο, δηλαδή ένα δίκτυο αποτελούμενο από δίκτυα υπολογιστών (ΚΕΔ-ΠΘ, 1997). Με τον όρο «Internet» δεν εννοούμε οποιοδήποτε διαδίκτυο, αλλά το Παγκόσμιο Διαδίκτυο, δηλαδή τη συνένωση των χιλιάδων δικτύων διαφόρων μεγεθών που καλύπτει σχεδόν ολόκληρη την υδρόγειο.
1. Μπορεί να συνδέει υπολογιστές διαφορετικού τύπου Υπολογιστές που μπορεί να διαφέρουν όσον αφορά την αρχιτεκτονική του hardware και το λειτουργικό σύστημα, το πρωτόκολλο δικτύωσης. Εξαιτίας αυτής της ευελιξίας του, εξαπλώθηκε σε ολόκληρο τον πλανήτη κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών. 2. Eίναι αποκεντρωμένο και αυτοδιαχειριζόμενο. Δεν ανήκει σε κανένα ίδρυμα, οργανισμό ή επιχείρηση και ούτε υπάρχει κάποιος κεντρικός οργανισμός που να το διευθύνει και να παίρνει συνολικά αποφάσεις σχετικά με το είδος των πληροφοριών που διακινούνται, τις υπηρεσίες που παρέχονται από τους διάφορους υπολογιστές του ή τη διαχείριση του. Καθένα από τα μικρότερα δίκτυα που το αποτελούν διατηρεί την αυτονομία του και είναι το ίδιο υπεύθυνο για το είδος των πληροφοριών που διακινεί, τις υπηρεσίες που προσφέρουν οι υπολογιστές του και τη διαχείριση του.
Στα πανεπιστήμια των ΗΠΑ οι ερευνητές ξεκινούν να πειραματίζονται με τη διασύνδεση απομακρυσμένων υπολογιστών μεταξύ τους. Το δίκτυο ARPANET γεννιέται το 1969 με πόρους του προγράμματος ARPA (Advanced Research Project Agency) του Υπουργείου Άμυνας με σκοπό να συνδέσει το Υπουργείο με στρατιωτικούς ερευνητικούς οργανισμούς και να αποτελέσει ένα πείραμα για τη μελέτη της αξιόπιστης λειτουργίας των δικτύων. Στόχος ήταν η δημιουργία ενός διαδικτύου που θα εξασφάλιζε την επικοινωνία μεταξύ απομακρυσμένων δικτύων, έστω και αν κάποια από τα ενδιάμεσα συστήματα βρίσκονταν προσωρινά εκτός λειτουργίας. Το παραπάνω σύστημα θα επέτρεπε σε υπολογιστές να μοιράζονται δεδομένα και σε ερευνητές να υλοποιήσουν το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο.
Το 1973, ξεκινά ένα νέο ερευνητικό πρόγραμμα που ονομάζεται Internetting Project (Πρόγραμμα Διαδικτύωσης) προκειμένου να ξεπεραστούν οι διαφορετικοί τρόποι που χρησιμοποιεί κάθε δίκτυο για να διακινεί τα δεδομένα του. Στόχος είναι η διασύνδεση πιθανώς ανόμοιων δικτύων και η ομοιόμορφη διακίνηση από το ένα δίκτυο στο άλλο. Από την έρευνα γεννιέται μία νέα τεχνική, το Internet Protocol (IP) ( Πρωτόκολλο Διαδικτύωσης), από την οποία θα πάρει αργότερα το όνομα του το Internet. Επίσης, σχεδιάζεται μία άλλη τεχνική για τον έλεγχο της μετάδοσης των δεδομένων, το Transmission Control Protocol (TCP) (Πρωτόκολλο Ελέγχου Μετάδοσης). Ορίζονται προδιαγραφές για τη μεταφορά αρχείων μεταξύ υπολογιστών (FTP) και για το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο (Email). Σταδιακά συνδέονται με το ARPANET ιδρύματα από άλλες χώρες, με πρώτα το University College of London (Αγγλία) και το Royal Radar Establishment (Νορβηγία).
Το 1983, το πρωτόκολλο TCP/IP (δηλαδή ο συνδυασμός των TCP και ΙP) αναγνωρίζεται ως πρότυπο από το Υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ. Η έκδοση του λειτουργικού συστήματος Berkeley UNIX, το οποίο περιλαμβάνει το TCP/IP, συντελεί στη γρήγορη εξάπλωση της διαδικτύωσης των υπολογιστών. Εκατοντάδες Πανεπιστήμια συνδέουν τους υπολογιστές τους στο ARPANET, το οποίο επιβαρύνεται πολύ και το 1983, χωρίζεται σε δύο τμήματα: στο MILNET (για στρατιωτικές επικοινωνίες) και στο νέο ARPANET (για χρήση αποκλειστικά από την πανεπιστημιακή κοινότητα και συνέχιση της έρευνας στη δικτύωση). Το 1985, το National Science Foundation (NSF) δημιουργεί ένα δικό του γρήγορο δίκτυο, το NSFNET χρησιμοποιώντας το πρωτόκολλο TCP/IP, προκειμένου να συνδέσει πέντε κέντρα υπερ-υπολογιστών μεταξύ τους και με την υπόλοιπη επιστημονική κοινότητα. Στα τέλη της δεκαετίας του 80, όλο και περισσότερες χώρες συνδέονται στο NSFNET (Καναδάς, Γαλλία, Σουηδία, Αυστραλία, Γερμανία, Ιταλία, κ.α. ). Χιλιάδες πανεπιστήμια και οργανισμοί δημιουργούν τα δικά τους δίκτυα και τα συνδέουν πάνω στο παγκόσμιο αυτό δίκτυο το οποίο αρχίζει να γίνεται γνωστό σαν INTERNET και να εξαπλώνεται με τρομερούς ρυθμούς σε ολόκληρο τον κόσμο. Το 1990, το ARPANET πλέον καταργείται.
Όλο και περισσότερες χώρες συνδέονται στο NSFNET, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα το 1990. Το 1993, το εργαστήριο CERN στην Ελβετία (γνωστό και από το big bang) παρουσιάζει το World Wide Web (WWW) (Παγκόσμιο Ιστός) που αναπτύχθηκε από τον Time Berners-Lee. Πρόκειται για ένα σύστημα διασύνδεσης πληροφοριών σε μορφή πολυμέσων (multimedia) που βρίσκονται αποθηκευμένες σε χιλιάδες υπολογιστές του Internet σε ολόκληρο τον κόσμο και παρουσίασης τους σε ηλεκτρονικές σελίδες, στις οποίες μπορεί να περιηγηθεί κανείς χρησιμοποιώντας το ποντίκι. Το γραφικό αυτό περιβάλλον έκανε την εξερεύνηση του Internet προσιτή στον απλό χρήστη. Παράλληλα, εμφανίζονται στο Internet διάφορα εμπορικά δίκτυα που ανήκουν σε εταιρίες παροχής υπηρεσιών Internet (Ιnternet Service Providers - ISP) και προσφέρουν πρόσβαση στο Internet για όλους. Οποιοσδήποτε διαθέτει PC και modem μπορεί να συνδεθεί με το Internet σε τιμές που μειώνονται διαρκώς. Το 1995, το NSFNET καταργείται πλέον επίσημα και το φορτίο του μεταφέρεται σε εμπορικά δίκτυα.
Το Ιnternet αποτελείται από χιλιάδες δίκτυα στα οποία είναι συνδεδεμένοι εκατομμύρια υπολογιστές. Πώς λοιπόν μπορεί να προσδιοριστεί με ακρίβεια ο υπολογιστής για τον οποίον προορίζονται κάποια δεδομένα; Με άλλα λόγια, πώς ξεχωρίζει ένας υπολογιστής του Internet από έναν άλλον; Σε κάθε υπολογιστή αντιστοιχίζεται μία μοναδική διεύθυνση, που ονομάζεται διεύθυνση ΙΡ (ΙΡ address) και η οποία αποτελεί την «ταυτότητα» του στο διαδίκτυο. Μια διεύθυνση ΙΡ αποτελείται από 4 αριθμούς χωρισμένους με τελείες. Π.χ. ένας υπολογιστής που βρίσκεται στο Πανεπιστήμιο ΜΙΤ έχει διεύθυνση 18.75.0.10, ένας άλλος που βρίσκεται στο ΕΜΠ 147.102.154.12 και ένας τρίτος που βρίσκεται στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο 155.100.1.1.
Το πρόβλημα με τις ΙΡ διευθύνσεις είναι ότι δύσκολα μπορούμε να τις θυμόμαστε. Ευτυχώς για μας, οι υπολογιστές του Internet μπορούν επίσης να προσδιοριστούν και με ονόματα. Σε μία διεύθυνση ΙΡ αντιστοιχίζεται ένα όνομα που είναι μοναδικό, δηλαδή ξεχωριστό για τον κάθε υπολογιστή. Η μέθοδος αυτή είναι γνωστή σαν DNS (Domain Name System). Π.χ. ο υπολογιστής με ΙΡ διεύθυνση 147.102.154.12 σαν transport.civil.ntua.gr. Ένα όνομα αποτελείται από λέξεις που χωρίζονται μεταξύ τους με τελείες. Ο αριθμός των λέξεων μπορεί να ποικίλει. Στην πράξη συναντάμε συνήθως ονόματα με 3 έως 5 λέξεις. π.χ. www.agro.auth.gr
Μία από τις δημοφιλέστερες υπηρεσίες του Internet είναι το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο (E-mail) που επιτρέπει την ανταλλαγή μηνυμάτων μεταξύ των χρηστών του. Όπως κάθε υπολογιστής του Internet έχει μία μοναδική διεύθυνση, έτσι και κάθε χρήστης του Internet έχει μία μοναδική διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (E-mail address), που τον ξεχωρίζει από τους υπόλοιπους χρήστες και αποτελεί την «ταυτότητα» του στο Internet. username@agro.auth.gr
Η μεταφορά των δεδομένων σε οποιαδήποτε μορφή κι αν είναι αυτά (αρχείο, μήνυμα κλπ), επιτυγχάνεται με τη χρήση ενός κατάλληλου πρωτοκόλλου μεταφοράς (transfer protocol). Το πρωτόκολλο μεταφοράς λέει στους δύο υπολογιστές πώς να στείλουν και πώς να λάβουν τα δεδομένα. Ανάμεσα σε αυτά που χρησιμοποιούνται περισσότερο είναι τα εξής: - Hypertext Transfer Protocol (HTTP): Για το World Wide Web (WWW) - Simple Mail Transfer Protocol (SMTP): Για την υπηρεσία του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου - File Transfer Protocol (FTP): Για την υπηρεσία της μεταφοράς αρχείων - Network News Transfer Protocol (NNTP): Για τη συμμετοχή σε ομάδες συζητήσεων.
Για να συνδέσουμε έναν υπολογιστή που χρησιμοποιούμε π.χ. στο σπίτι, στη δουλειά, στο πανεπιστήμιο κλπ. με το Internet, θα πρέπει πρώτα-πρώτα ο υπολογιστής μας να έχει εγκατεστημένο το λογισμικό TCP/IP. Στη συνέχεια, ακολουθούμε έναν από τους παρακάτω τρόπους: Απευθείας δικτυακή σύνδεση (άμεση πρόσβαση μέσω δομημένης καλωδίωσης) Σύνδεση μέσω modem (πρόσβαση dial up) Ασύρματη σύνδεση (wifi)
E-mail (Ηλεκτρονικό Ταχυδρομείο) Mailing lists (Λίστες Ε-mail) Remote Login (Τηλεσύνδεση) FTP (File Transfer Protocol) Usenet IRC (Internet Relay Chat) WWW (World Wide Web)
Ιστοσελίδα (Webpage) Ιστοσελίδα (web page or webpage) είναι πηγή πληροφοριών κατάλληλη για το World Wide Web που μπορεί να την επισκεφθεί κανείς μέσω ενός web browser. Οι πληροφορίες αυτές αναπτύσσονται σε μορφή HTML (γλώσσα κατασκευής ιστοσελίδων) και επιτρέπουν πλοήγηση σε άλλες ιστοσελίδες μέσω συνδέσεων hypertext (hypertext links). Οι ιστοσελίδες μπορούν να είναι σε ένα τοπικό υπολογιστή ή σε ένα απομακρυσμένο web server. Ο web server μπορεί να επιτρέπει περιορισμένη πρόσβαση. Οι ιστοσελίδες αποτελούνται από αρχεία αποθηκευμένα στον web server (static web pages), ή μπορεί να κατασκευάζονται από τον web server τη στιγμή που ζητούνται από τον browser (dynamic web pages). Ιστοτόπος (website) Ιστοτόπος (website ή web site) είναι συλλογή ιστοσελίδων, εικόνων, videos, ή άλλων ψηφιακών αντικειμένων που φιλοξενούνται σε ένα ή περισσότερους web servers και μπορεί κανείς να τους επισκεφθείς μέσω του Internet.
www.auth.gr
www.lib.auth.gr
www.ingentaconnect.com
www.scopus.com
www.agro.auth.gr
www.google.com
www.wikipedia.org
www.youtube.com