ΑΛ/Μ3 05-06 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ. Ι. Γενικές παρατηρήσεις ΙΙ. ιάφορα θέµατα/ Αντικείµενα της περιγραφής ΙΙΙ. Έκφραση - Έκθεση ΙV. Οργάνωση του λόγου

ΑΛ/Μ3 05-06 3ο ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ Ι. Γενικές παρατηρήσεις ΙΙ. ιάφορα θέµατα/ Αντικείµενα της περιγραφής ΙΙΙ. Έκφραση - Έκθεση ΙV. Οργάνωση του λόγου

περιεχόµενα 1 ο µέρος Αναλυτική θεωρία και απαντήσεις των ερωτήσεων του σχολικού βιβλίου Ι. Γενικές παρατηρήσεις σελ. 198 1. Μεθόδευση της περιγραφής α. Η επιλογή και η παράθεση / οργάνωση των λεπτοµερειών σελ. 200 β. Η ακρίβεια και η σαφήνεια στην περιγραφή σελ. 205 2. Η γλώσσα της περιγραφής α. Η επιλογή των κατάλληλων λέξεων / φράσεων σελ. 212 β. Κυριολεκτική (δηλωτική) και µεταφορική (συνυποδηλωτική) χρήση της γλώσσας σελ. 212 3. Το σχόλιο και η οπτική γωνία στην περιγραφή. σελ. 215 ΙΙ. ιάφορα θέµατα / Αντικείµενα της περιγραφής 1. Περιγραφή ενός χώρου / κτιρίου σελ. 219 Λεξιλόγιο σελ. 220 2. Περιγραφή προσώπου / ατόµου α. Τα τυπικά και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά ενός προσώπου / ατόµου. σελ. 228 β. Το σχόλιο στην περιγραφή ενός ατόµου. σελ. 229 Λεξιλόγιο σχετικό µε την περιγραφή προσώπου / ατόµου σελ. 231

3. Περιγραφή ζωγραφικού πίνακα ή άλλου έργου τέχνης. σελ. 235 4. Ειδικά θέµατα α. Περιγραφή της λειτουργίας ενός αντικειµένου σελ. 236 β. Περιγραφή της διαδικασίας για την κατασκευή ή τη χρήση ενός αντικειµένου. σελ. 237 ΙΙΙ. Έκφραση - Έκθεση Θέµατα σχετικά µε την ενδυµασία και τη µόδα σελ. 239 ΙV. Oργάνωση του λόγου Παράγραφος Ανάπτυξη µιας παραγράφου µε αναλογία σελ. 246 2 ο µέρος Θεµατικοί κύκλοι (Περίληψη, πλαγιότιτλοι, λεξιλόγιο, απαντήσεις των ερωτήσεων του σχολικού βιβλίου) Ο άνθρωπος και το φόρεµα σελ. 255 Η γοητεία της στολής σελ. 265 Εκεί που αρχίζει η µόδα πεθαίνει το στιλ σελ. 273 Ο Ντον Κορλεόνε δεν φορούσε µπλου τζιν σελ. 280

ΕΚΦΡΑΣΗ - ΕΚΘΕΣΗ Περιγραφή 197 ÐÅÑÉÃÑÁÖÇ Ι. Γενικές παρατηρήσεις 1. Μεθόδευση της περιγραφής α. Η επιλογή και η παράθεση / οργάνωση των λεπτοµερειών β. Η ακρίβεια και η σαφήνεια στην περιγραφή 2. Η γλώσσα της περιγραφής α. Η επιλογή των κατάλληλων λέξεων / φράσεων β. Κυριολεκτική (δηλωτική) και µεταφορική (συνυποδηλωτική) χρήση της γλώσσας 3. Το σχόλιο και η οπτική γωνία στην περιγραφή Αναλυτική θεωρία και απαντήσεις των ερωτήσεων του σχολικού βιβλίου ΙΙ. ιάφορα θέµατα / Αντικείµενα της περιγραφής 1. Περιγραφή ενός χώρου / κτιρίου 2. Περιγραφή προσώπου / ατόµου α. Τα τυπικά και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά ενός προσώπου / ατόµου β. Το σχόλιο στην περιγραφή ενός ατόµου. Λεξιλόγιο σχετικό µε την περιγραφή προσώπου / ατόµου 3. Περιγραφή ζωγραφικού πίνακα ή άλλου έργου τέχνης 4. Ειδικά θέµατα α. Περιγραφή της λειτουργίας ενός αντικειµένου β. Περιγραφή της διαδικασίας για την κατασκευή ή τη χρήση ενός αντικειµένου ΙΙΙ. Έκφραση - Έκθεση Θέµατα σχετικά µε την ενδυµασία και τη µόδα ΙV. Oργάνωση του λόγου

198 ΕΚΦΡΑΣΗ - ΕΚΘΕΣΗ Περιγραφή Ι. Γενικές παρατηρήσεις Η επιστηµονική περιγραφή του χάλκινου αγάλµατος του Ηνιόχου, Μουσείο ελφών [ ] Έφηβος αθλητικός µε πλατείς ώµους αλλά λεπτός, από ευγενική γενιά, τύπος αντιπροσωπευτικός της αριστοκρατικής νεολαίας της εποχής του, ο Ηνίοχος φοράει τον τυπικό µακρύ χιτώνα των αρµατοδρόµων, την ξύστιν, που φθάνει ως τα λεπτά του σφυρά καθώς πέφτει µε µακριές παράλληλες πτυχές αρχίζοντας από τη µέση που βρίσκεται υψηλά ζωσµένη. Η θέση αυτή της ζώνης υψηλότερα από τους γοφούς τονίζει περισσότερο τη σβελτάδα του αγάλµατος [ ]. Ο χιτώνας στερεώνεται επάνω στο στήθος µε δυο λεπτές ταινίες οι οποίες περνώντας κάτω από τις µασχάλες σταυρώνουν πίσω, υψηλά, στην πλάτη, συγκρατώντας έτσι το ρούχο για να µη φουσκώνει υπερβολικά από τον άνεµο κατά το τρέξιµο. Η στάση του Ηνιόχου δεν παρουσιάζει καµιάν ακαµψία. Τα χέρια προτεταµένα κρατούσαν τα χαλινάρια και τα µακρυά και λεπτά δάχτυλά του έσφιγγαν εκτός από τα χαλινάρια και ένα κυλινδρικό αντικείµενο το κέντρον (κεντρί). Επάνω στο µακρύ και δυνατό λαιµό στηρίζεται το όµορφο ωοειδές κεφάλι που πλαταίνει στο ύψος των κροτάφων µε µιαν ένταση στην έκφραση του προσώπου που συνεπαίρνει το θεατή. Τα µικρά αυτιά πλαισιώνονται από ανάγλυφους βοστρύχους. Τα µαλλιά του κάπως ακατάστατα µοιάζουν κολληµένα από τον ιδρώτα του αγώνα. Μια πλατιά ταινία τα σφίγγει στους κροτάφους και στο µέτωπο. Είναι η ταινία του νικητή που στερεώθηκε πρόχειρα πίσω στον αυχένα και που είχε σα διακόσµηση µαίαντρο από εµπίεστο ασήµι και χαλκό. Το πηγούνι είναι βαρύ και δυνατό, τα µάγουλα σχετικά γεµάτα καθώς και τα µισάνοιχτα χείλη που είχαν ίσως επένδυση λεπτού φύλλου κοκκινωπού χαλκού. Τα αµυγδαλωτά µάτια είναι από λευκό σµάλτο για το βολβό και καστανό λίθο για την ίριδα που περιβάλλεται από έναν µαύρο κύκλο και η οποία περισφίγγει το στρογγυλό µαυράδι της κόρης δίνοντας στο βλέµµα ιδιάζουσα ένταση. Το πρόσωπο στρέφεται προς τα δεξιά και παρουσιάζει στα χαρακτηριστικά του µιαν ελαφριά ασυµµετρία που το κάνει ξέχωρα ζωντανό και εκφραστικό. Θαυµασµό προκαλεί ο ρεαλισµός µε τον οποίο έχουν αποδοθεί τα γυµνά µέρη όπως τα χέρια και τα πόδια. σα να χτυπάνε γεµάτες ζωή οι φλέβες που βλέπουµε στο δίπλωµα του χεριού του και επάνω στο πόδι. Ολόκληρο το άγαλµα σα να ζωντανεύει από µια βαθµιαία στροφή προς τα δεξιά που αρχίζει από κάτω, από τη στερεή στάση των ποδιών και προχωρεί προς τα επάνω περνώντας διαδοχικά από τους γοφούς, τους ώµους, το κεφάλι για να καταλήξει στο βλέµµα. [ ] ΕΛΦΟΙ, Βασιλείου Χ. Πετράκου, εφόρου αρχαιοτήτων.

ΕΚΦΡΑΣΗ - ΕΚΘΕΣΗ Περιγραφή 199 Ό,τι προηγήθηκε αποτελεί την περιγραφή ενός αγάλµατος. Περιγραφή είναι η αναπαράσταση µε το λόγο υλικών αντικειµένων ή η ανάπλαση εικόνων που αναφέρονται στη σφαίρα του πνεύµατος και της ψυχής. Τα αντικείµενα, οι εικόνες ή οι ψυχικές καταστάσεις που περιγράφονται µπορεί να ανήκουν στο παρόν ή στο µέλλον, να είναι πραγµατικές ή φανταστικές και να αποδίδονται µε τρόπο συγκεκριµένο ή αφηρηµένο. Με άλλα λόγια, αναφέρονται κάποια βασικά γνωρίσµατα ενός αντικειµένου ή µιας ψυχικής κατάστασης µε τα οποία ο ακροατής ή ο αναγνώστης µπορεί να σχηµατίσει γι αυτά µια σαφή εικόνα. Βασικός στόχος της περιγραφής είναι η αναπαράσταση ενός ορισµένου αντικειµένου ή η ανάπλαση ψυχικών ή πνευµατικών εικόνων. Ο τρόπος µε τον οποίο, όµως, µεταφέρονται στους άλλους τα ερεθίσµατα αυτά ποικίλλει ανάλογα µε τον εκάστοτε σκοπό. Γιατί η περιγραφή, πέρα από το γενικό στόχο της, αποβλέπει κάθε φορά σε έναν ειδικότερο σκοπό είτε αυτός είναι η επικοινωνία ή η ψυχαγωγία του αναγνωστικού κοινού στην περίπτωση της λογοτεχνικής περιγραφής είτε η εξυπηρέτηση καθαρά πρακτικών καθηµερινών αναγκών, όπως στην περίπτωση των µικρών αγγελιών, των νοµικών κει- µένων, των οδηγιών συναρµολόγησης ενός παιχνιδιού κλπ. Η περιγραφή ως προς την οργάνωσή της ακολουθεί: συνθετική πορεία (από τα µακρινά στα κοντινά, από την εποπτεία στη λεπτοµέρεια) αναλυτική πορεία (από τα κοντινά στα µακρινά, από τη λεπτοµέρεια στην εποπτεία) παρατακτική πορεία (τα στοιχεία οργανώνονται χωρίς καµιά αιτιολογική σχέση πέρα από την αλληλουχία στο χρόνο ή τη συνάφεια στο χώρο). Η περιγραφή ως προς τη λειτουργία της διακρίνεται σε: καθαρή (κυριολεκτική/δηλωτική κυρίως χρήση της γλώσσας). Εξυπηρετεί πρακτικές ανάγκες της καθηµερινής ζωής και της επιστήµης για λόγους και αιτίες ανεξάρτητες από τη διάθεση ή τη θέληση του καθενός. λογοτεχνική ή διηγηµατική (µεταφορική/συνυποδηλωτική κυρίως χρήση της γλώσσας). Απορρέει από την ανάγκη του συγγραφέα για καλλιτεχνική δηµιουργία αλλά και για επικοινωνία µε το κοινό του. Έτσι, µέσα από Ορισµός της περιγραφής Σκοπός της περιγραφής Είδη της περιγραφής

200 ΕΚΦΡΑΣΗ - ΕΚΘΕΣΗ Περιγραφή αυτήν πετυχαίνεται η δική του συναισθηµατική εκτόνωση και η ψυχαγωγία και η αισθητική απόλαυση των αναγνωστών. Σ αυτή την περίπτωση η περιγραφή πλουτίζεται µε τη διήγηση γεγονότων και περιστατικών που παρεµβάλλονται στην περιγραφή επί της βάσης κάποιων ψυχολογικών νόµων όπως ο νόµος της οµοιότητας και της αντίθεσης, της συνάφειας στο χώρο και της αλληλουχίας στο χρόνο συγγενικών µε το αντικείµενο της περιγραφής. 1. Μεθόδευση της περιγραφής α. Η επιλογή και η παράθεση / οργάνωση των λεπτοµερειών Κάθε περιγραφικό σύστηµα θεωρείται παιχνίδι ισοδυναµιών ανάµεσα στο περιγραφόµενο αντικείµενο και σε µια οµάδα χαρακτηριστικών γνωρισµάτων που συνδέονται µ αυτό. Κάθε χαρακτηριστικό µε τη σειρά του δίνει έναυσµα σε µια σειρά κατηγορηµάτων/ιδιοτήτων µε ποιοτική ή λειτουργική αξία. Η παρουσία και η αλληλεξάρτηση των τριών αυτών στοιχείων δηµιουργεί την πληρότητα της περιγραφής, µια πληρότητα πάντως που είναι αποτέλεσµα επιλογής. Και λέµε επιλογής, γιατί κάθε φορά που µας ζητείται να περιγράψουµε κάτι, πρέπει να επιλέξουµε εκείνα τα γνωρίσµατα του προς περιγραφή αντικειµένου που θα βοηθήσουν τον ακροατή ή τον αναγνώστη να σχηµατίσει µια σαφή εικόνα γι αυτό, αφού είναι αδύνατο να αναφέρουµε όλες τις λεπτοµέρειες. Βέβαια, δεν αρκεί µόνο να επιλέξουµε τις κατάλληλες λεπτοµέρειες, πρέπει επιπλέον να τις ταξινοµήσουµε και να τις οργανώσουµε, ώστε να εξυπηρετούν µε τον καλύτερο δυνατό τρόπο τον επιδιωκόµενο στόχο. Έτσι, λοιπόν, άλλα γνωρίσµατα θα προβάλλονται και θα µεγεθύνονται, ενώ άλλα θα αποσιωπούνται.

ΕΚΦΡΑΣΗ - ΕΚΘΕΣΗ Περιγραφή 201 Προσέξτε πώς οργανώνονται οι λεπτοµέρειες στην ακόλουθη επιστη- µονική περιγραφή µιας εικόνας: Άγιοι και ανατίναξη καραβιού Β µισό 17ου αι. ιαστάσεις: 0,36 Χ 0,285 µ. Βυζαντινό Μουσείο Τ 1636 Πρόκειται για ορθογώνια δίζωνη αφιερωµατική εικόνα. Στην επάνω στενή ζώνη προβάλλουν µέσα σε νεφέλες η Παναγία Πλατυτέρα, δορυφορούµενη από τον άγιο Νικόλαο και τον αρχάγγελο Μιχαήλ. Στην ευρύτερη κάτω ζώνη παριστάνεται το θαλασσινό συµβάν που στάθηκε η αφορµή για να φιλοτεχνηθεί η εικόνα: η ανατίναξη ενός δίκροτου ιστιοφόρου που φέρει βενετσιάνικη κόκκινη σηµαία µε χρυσό το λιοντάρι του αγίου Μάρκου. Το πλήρωµα του πλοίου εικονίζεται σε µικρογραφική κλίµακα. Ναύτες πέφτουν στη φουρτουνιασµένη θάλασσα, για να σωθούν από την κόλαση της φωτιάς, άλλοι σκαρφαλώνουν στα ψηλά κατάρτια ή στοιβάζονται στα καταστρώµατα του φλεγόµενου πλοίου, ενώ οι πιο άτυχοι εκτοξεύονται ψηλά από τις τεράστιες φλόγες της έκρηξης. Στην παράσταση κυριαρχεί το άλικο χρώµα και το ασπρογάλαζο της θάλασσας. Το έργο ανήκει στην οµάδα των αναθηµατικών πινάκων, όπου το δραµατικό γεγονός αποτελεί το κύριο θέµα της σύνθεσης, ενώ οι άγιοι, στους οποίους οφείλεται η θαυµατουργή διάσωση, επιφαίνονται απλώς σε σύννεφο στο πάνω µέρος της εικόνας, που χάνει έτσι το θρησκευτικό της χαρακτήρα. Η εικονογραφία των αγίων, πολύ κοντά στα παραδοσιακά κρητικά σχήµατα, οι πολλές γραφικές λεπτοµέρειες και οι έντονες χρωµατικές αντιθέσεις συναινούν να χρονολογηθεί το έργο στο β µισό του 17ου αιώνα. Γ. Κακαβάς, Λιµάνια και καράβια στο Βυζαντινό Μουσείο, Αθήνα 1997, σ. 40 ίζωνη αφιερωµατική εικόνα Σκοπός: ηµοσίευση του έργου τέχνης Η θέση του στο χώρο: Αθήνα Βυζαντινό Μουσείο (αρχειοθέτηση Τ1636) Η θέση του στο χρόνο: β µισό 17ου αι. Οι ιδιότητές του: α. σχήµα ορθογώνιο µε δύο άνισες ζώνες β. διαστάσεις: 0,36Χ0,285 µ. γ. χρώµα: κόκκινο, λευκό, γαλάζιο Λεπτοµέρεια 1: επάνω στενή ζώνη, Παναγία - Άγ. Νικόλαος Αρχάγγελος Μιχαήλ Λεπτοµέρεια 2: ευρύτερη κάτω ζώνη, ανατίναξη ιστιοφόρου µε βενετσιάνικη σηµαία, ναύτες σκαρφαλώνουν στα κατάρτια Στη συγκεκριµένη περιγραφή ακολουθείται συνθετική πορεία, καθώς στην αρχή µας δίνονται κάποια γενικά στοιχεία για το περιγραφόµενο αντικείµενο και κατόπιν µια, όσο γίνεται πληρέστερη παρουσίαση των λεπτοµερειών του.

202 ΕΚΦΡΑΣΗ - ΕΚΘΕΣΗ Περιγραφή Να παρατηρήσετε στο νοµικό κείµενο που ακολουθεί τις λεπτοµέρειες και τον τρόπο µε τον οποίο αυτές οργανώνονται. Ποιο σκοπό νοµίζετε ότι εξυπηρετούν οι λεπτοµέρειες που επιλέχτηκαν για τη συγκεκριµένη περίπτωση Σε ποιες άλλες περιπτώσεις νοµίζετε ότι θα µπορούσαν να έχουν παραλειφτεί ορισµένες από αυτές (σχολ. βιβλ. σ.142) Στο συγκεκριµένο νοµικό κείµενο οι λεπτοµέρειες παρουσιάζονται µε τρόπο σαφή και αναλυτικό, προσδιορίζουν το αντικείµενο, τη θέση του (στο χώρο και στο χρόνο), τις ιδιότητές του (σχήµα, διαστάσεις, χρώµα), όπως και τα επιµέρους συστατικά στοιχεία του. Με την αναλυτική περιγραφή των λεπτοµερειών αποσκοπείται η τεκµηρίωση της µηνύτριας εταιρείας ότι η αντίδικος εταιρεία τη µιµείται παρανόµως και παραβιάζει το νοµικό δικαίωµα των µηνυµάτων για αποκλειστική κυκλοφορία των προϊόντων τους στην αγορά. Θα ήταν δυνατόν να παραλειφθούν πολλές λεπτοµέρειες από το κείµενο αυτό, σε µια διαφηµιστική καµπάνια της εταιρείας ή σε µια µικρή αγγελία, που θα µπορούσε να δηµοσιεύσει στον τύπο η συγκεκριµένη εταιρεία, για την πρόσληψη κάποιων υπαλλήλων. Με βάση τα στοιχεία που εντοπίσατε προηγουµένως για την περιγραφή της ελληνικής φορεσιάς να πείτε: Ποια λογική σειρά ακολουθεί η περιγραφή των στοιχείων της ενδυµασίας και των κοσµηµάτων Μπορείτε να προτείνετε µια διαφορετική οργάνωση των λεπτοµερειών σε όλη την περιγραφή της φορεσιάς (σχολ. βιβλ. σ.146) Η περιγραφή των στοιχείων της ενδυµασίας και των κοσµηµάτων ακολουθεί τη λογική της σειράς µε την οποία φορέθηκαν. Αρχίζει πρώτα µε το πουκάµισο που φορέθηκε πρώτο, συνεχίζει µε το τζάκο, το κόκκινο ζωνάρι, τα γρίζα µε τα χρυσά. Έπειτα περιγράφονται τα στολίδια του κεφαλιού, κι αυτά µε την ίδια λογική. Παρουσιάζονται τα πεσκούλια, το φέσι και η χρυσή µπόλια. Ακολουθεί η περιγραφή των κοσµηµάτων µε την ίδια σειρά. Αναφέρονται το χρυσό επιµετώπιο, τα επιστήθια, το περιλαίµιο κόσµηµα, το κορδόνι, η πόρπη και οι καρφίτσες. Στο τέλος παρουσιάζεται ένα νεότερο στοιχείο της φορεσιάς, η λευκή βαµβακερή ποδιά. Οι λεπτοµέρειες θα µπορούσαν να παρουσιαστούν µε διαφορετική λογική στην οργάνωσή τους. Θα µπορούσε,

ΕΚΦΡΑΣΗ - ΕΚΘΕΣΗ Περιγραφή 203 για παράδειγµα, να γίνει συνολική περιγραφή πρώτα όλων των στοιχείων της ενδυµασίας του σώµατος (ρούχα και κοσµήµατα) και έπειτα όλων των στοιχείων που φοριούνται στο κεφάλι. Επίσης η παρουσίαση των λεπτοµερειών είναι δυνατό να γίνει και αντιστρόφως (πρώτα το κεφάλι, στη συνέχεια το σώµα). Υποθέστε ότι επισκεφτήκατε ένα λαογραφικό µουσείο και θαυµάσατε την παραπάνω φορεσιά. Πώς θα την περιγράφατε αργότερα σε φίλους-ες σας (ποιες λεπτοµέρειες θα συγκρατούσατε και ποιες θα παραλείπατε) (σχολ. βιβλ. σ.147) Η περιγραφή µιας αντίστοιχης φορεσιάς θα µπορούσε να γίνει µε έναν από τους προτεινόµενους τρόπους της προηγούµενης άσκησης. Λεπτοµέρειες που θα ήταν δυνατό να παραλειφθούν είναι αυτές που δε θα απέβαιναν σε βάρος της περιγραφής της ιδιαιτερότητας αυτής της ενδυµασίας. Τέτοιες, λόγου χάρη, θα ήταν η παράλειψη ορισµένων διακοσµητικών στοιχείων, π.χ. τα πεσκούλια και οι διάφορες καρφίτσες. Θα µπορούσαµε επίσης να παραλείψουµε την αναφορά στη νεότερη εκδοχή της φορεσιάς, στην οποία καθιερώθηκε η λευκή βαµβακερή ποδιά. Προσπαθήστε να περιγράψετε µια λαϊκή φορεσιά του τόπου σας, που είτε αποτελεί οικογενειακό κει- µήλιο είτε απεικονίζεται σε κάποια παλιά φωτογραφία ή βρίσκεται σε λαογραφικό µουσείο της περιοχής σας. Υποθέστε ότι το κείµενό σας θα δηµοσιευτεί σε ένα οδηγό λαογραφικού µουσείου (σχολ. βιβλ. σ.147). Η λαϊκή φορεσιά που θα περιγραφεί είναι µια αυθεντική φορεσιά του 19ου αιώνα από την περιοχή του Μετσόβου. Αποτελείται από τα ακόλουθα στοιχεία: αρχικά φοριέται το µακρύ πουκάµισο που είναι βαρύτιµο µπροκάρ ύφασµα, χρώµατος σκούρου κόκκινου, µε µπλε και µωβ αποχρώσεις. Πάνω από το πουκάµισο φοριέται το γιλέκο, από ύφασµα βελούδο, χρώµατος µαύρου. Είναι κεντηµένο µε χρυσοκλωστές στο µπούστο και στα µανίκια. Τα µανίκια, που είναι µακρυά, πέφτουν πλούσια, καλύπτοντας ολόκληρο και το κάτω µέρος του χεριού. Πάνω από το γιλέκο φοριέται το σεγγούνι, ένα είδος παλτού, χωρίς µανίκια, εφαρµοστό στη µέση, που φτάνει λίγο κάτω από το γόνατο, αφήνοντας να φαίνεται από κάτω η µακρυά πουκαµίσα. Το χρώµα του σεγγουνιού, από ακριβή τσόχα, είναι βυσσινί και είναι κεντηµένο µε κόκκινα µεταξωτά κορ-

204 ΕΚΦΡΑΣΗ - ΕΚΘΕΣΗ Περιγραφή δόνια. εµένη στη µέση, πάνω από το σεγγούνι φοριέται η ποδιά, χρώµατος µαύρου, από ύφασµα βελούδο. Είναι κεντηµένη µε µεταξωτές πολύχρωµες κλωστές και µε εντυπωσιακά σχέδια λουλουδιών. Στο κεφάλι φοριέται ένα λεπτό µαντήλι από ύφασµα µαύρο, δεµένο πίσω και στην κορυφή του κεφαλιού. Το µαντήλι έχει επίσης πολύχρωµα κεντίδια. Οι κάλτσες της ενδυµασίας αυτής είναι υφαντές λεπτές µάλλινες µε χρωµατιστά γεωµετρικά σχέδια. Τα παπούτσια είναι µαύρα δερµάτινα και κλείνουν µπροστά µε ένα λουράκι που κουµπώνει στο πλάι µε ένα κουµπί. Στη µέση φοριέται ένα εντυπωσιακό κόσµηµα, η ζώνη, κατασκευασµένο µε τη µέθοδο της συρµατοτεχνικής από ελάσµατα χρυσά και ασηµένια. Η ζώνη κλείνει µπροστά µε µια µεγάλη επίχρυση πόρπη. Πιο ψηλά, στο µπούστο, υπάρχει µια µικρότερη πόρπη. Στο λαιµό φοριέται το γιορντάνι, ένα εντυπωσιακό χρυσό κόσµηµα στο οποίο κρέµονται τρεις σειρές ασηµένιων επιχρυσωµένων νοµισµάτων. Η στολή συνοδεύεται και από χρυσά κρεµαστά σκουλαρίκια που φτάνουν µέχρι τη µέση του λαιµού. Εναλλακτική άσκηση Μπορείτε, αντί για µια λαϊκή φορεσιά, να περιγράψετε και να σχεδιάσετε ένα σύγχρονο ρούχο. Υποθέστε αυτή τη φορά ότι το κείµενό σας θα δηµοσιευτεί σε περιοδικό µόδας. Φροντίστε, σε κάθε περίπτωση, η επιλογή των λεπτοµερειών και η οργάνωσή τους να εναρµονίζονται µε το σκοπό της περιγραφής σας (σχολ. βιβλ. σ.147). Περιγραφή ενός βραδυνού φορέµατος Το φόρεµα είναι µαύρο, µακρύ, από ύφασµα βελούδο. Είναι εφαρµοστό στη µέση και προς τα κάτω γίνεται φαρδύτερο. Η πλάτη του φορέµατος είναι κεντηµένη µε πολύχρωµες πούλιες σε ένα εντυπωσιακό σχέδιο. Ο λαιµός του φορέµατος είναι ψηλός, δεν έχει µανίκια και έχει παρτούς ώµους. Είναι ένα φόρεµα κλασικό που συνοδεύεται από µια µακρυά διαφανή µαύρη εσάρπα.

ΕΚΦΡΑΣΗ - ΕΚΘΕΣΗ Περιγραφή 205 β. Η ακρίβεια και η σαφήνεια στην περιγραφή ύο βασικά στοιχεία της περιγραφής είναι η ακρίβεια και η σαφήνεια, που δεν εξαρτώνται τόσο από το πλήθος των λεπτοµερειών όσο από τη σωστή επιλογή εκείνων που απαιτεί ο σκοπός της περιγραφής. Η διαφήµιση που ακολουθεί εξυπηρετεί µια πρακτική ανάγκη της καθηµερινής ζωής. Προσέξτε την οργάνωση των λεπτοµερειών για την παρουσίαση και περιγραφή του προϊόντος. Παρατηρήστε ακόµη από άποψη γλώσσας και εκφραστικών µέσων τη χρήση της ειδικής τεχνικής ορολογίας που επιστρατεύεται στη διαφήµιση, όπως: ακρυλικό = ειδικό οξύ που χρησιµοποιείται στις χηµικές ενώσεις, µονωτικό = χαµηλής αγωγιµότητας υλικό που χρησιµοποιείται στις µονώσεις, πρόσφυση = πετυχηµένη συσσωµάτωση. 1885 ΜΑΡΤΑΚΟΣ ΑΚΡΥΛΙΚΟ ΜΟΝΩΤΙΚΟ DEMCO ΓΕΝΙΚΕΣ Ι ΙΟΤΗΤΕΣ: Το ακρυλικό µονωτικό DEMCO είναι ένα παχύρρευστο και κολλώδες υλικό. Παράγεται από µία σειρά ακρυλικών και άλλων βοηθητικών πρώτων υλών εισαγωγής (ΑΓΓΛΙΑ). Το STANDARD χρώµα είναι λευκό* Το λευκό χρώµα αφ ενός έχει την ιδιότητα να αντανακλά τις ηλιακές ακτίνες και αφ ετέρου το πάχος του υλικού (3-5χιλ.) έχουν ως αποτέλεσµα τη µείωση της θερµότητας το καλοκαίρι έως 30% ή του ψύχους το χειµώνα έως 20%. *Το DEMCO µπορεί να παραχθεί σε αποχρώσεις της αρεσκείας σας για ποσότητα άνω των 200 kgr. ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ: Το ακρυλικό µονωτικό DEMCO µπορεί να χρησιµοποιηθεί σε όλες τις περιπτώσεις, όπως στεγανοποίηση ταρατσών, οροφών, δεξαµενών κ.α. έχει δε άριστη πρόσφυση σε µπετά, σοβάδες, τσιµεντοκονίες, ελλενίτ, λαµαρίνες, τσίγκο, νοβοπάν, ξύλα, κεραµίδια, τούβλα, τσιµεντόλιθους, άσφαλτο, ασφαλτόπανα, φελιζόλ, σκληρό PVC ακόµη και σε τζάµια. Λόγω της ιδι- Αντικείµενο: ακρυλικό µονωτικό DEMCO Σκοπός: διαφήµιση προϊόντος Η θέση του στο χώρο (Αθήνα προϊόν εισαγόµενο από την Αγγλία) και στο χρόνο (σύγχρονη διαφήµιση) Οι ιδιότητές του: α. σχήµα: παχύρρευστο υλικό που ακολουθεί το σχήµα και τη µορφή κάθε επιφάνειας β. διαστάσεις: 3-5 χιλ. γ. χρώµα: λευκό ή της αρεσκείας σας Τα συστατικά του στοιχεία/λεπτοµέρειες 1. παχύρρευστο, κολλώδες υγρό

206 ΕΚΦΡΑΣΗ - ΕΚΘΕΣΗ Περιγραφή ότητος να ακολουθεί το υλικό, το σχήµα και τη µορφή κάθε επιφάνειας που περνιέται πετυχαίνουµε οµοιόµορφη πρόσφυση σε όλα τα σηµεία της επιφάνειας µε αποτέλεσµα σε περίπτωση συστολής ή διαστολής να µη µεταβάλλεται το φιλµ. Η ελαστικότητα (επιµήκυνση) του φιλµ σε πολλές περιπτώσεις ξεπερνά και το 420%. Το φιλµ δεν επηρεάζεται από καµιά εξωτερική επίδραση (µεγάλη ή µικρή θερµοκρασία, καυσαέρια, αλµύρα, πάχνη, βροχή, χιόνι, χηµικά κατάλοιπα του περιβάλλοντος κλπ.). ΤΡΟΠΟΣ ΧΡΗΣΗΣ 1) Η επιφάνεια να είναι καθαρή (ένα καλό σκούπισµα). 2) Η επίστρωση (µε ρολό, βούρτσα κλπ.) να γίνει δύο χέρια. Το πρώτο χέρι (αστάρωµα) διαλυµένο 20% περίπου µε νερό και το δεύτερο σκέτο ή µε διάλυση 5% µε νερό. Αν υπάρχει σοβαρό πρόβληµα, ένα τρίτο χέρι σκέτο είναι επιθυµητό. Αν η επιφάνεια είχε επιστρωθεί µε οποιοδήποτε άλλο υλικό (πίσσες κλπ.) απλώς αφαιρούµε τα σαθρά σηµεία (φουσκώµατα, σκασίµατα, ξεφλουδίσµατα κλπ.). Όπου είναι γερό το παλιό υλικό το DEMCO έχει άριστη πρόσφυση επ αυτού ώστε να µη χρειάζεται η αφαίρεσή του. ΚΑΛΥΠΤΙΚΗ ΙΚΑΝΟΤΗΣ 1,5 µέτρο τετραγωνικό το κιλό (για δύο χέρια) ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΙΑΘΕΣΗ ΑΘΗΝΑΣ 7 ΜΟΝΑΣΤΗΡΑΚΙ ΤΗΛ. 210.3213423 3210668 3210593 Αρµόδιος για κάθε λεπτοµέρεια Κ. ΗΜ. ΜΑΡΤΑΚΟΣ ΥΝΑΤΟΤΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΩΝ 2. παράγεται από ακρυλικές και άλλες βοηθητικές πρώτες ύλες 3. η χρήση του µειώνει τη θερµότητα το καλοκαίρι έως 30% και το ψύχος το χειµώνα έως 20% 4. στεγανοποιεί ταράτσες, οροφές, δεξαµενές κλπ. 5. έχει άριστη πρόσφυση µε άλλα υλικά, όπως µπετά, σοβάδες κλπ. 6. έχει οµοιόµορφη πρόσφυση σε όλα τα σηµεία της επιφάνειας 7. η ελαστικότητα (επιµήκυνση) του φιλµ σε πολλές περιπτώσεις ξεπερνά το 420% 8. το φιλµ δεν επηρεάζεται από καµιά εξωτερική επίδραση, όπως η διακύµανση της θερ- µοκρασίας 9. 1 κιλό DEMCO καλύπτει 1,5 τ.µ. (δύο χέρια)

ΕΚΦΡΑΣΗ - ΕΚΘΕΣΗ Περιγραφή 207 Να επισηµάνετε στο παρακάτω απόσπασµα συµβολαιογραφικής πράξης τους προσδιορισµούς / στοιχεία που παρατίθενται, για να περιγράψουν µε ακρίβεια εκείνα τα χαρακτηριστικά γνωρίσµατα του διαµερίσµατος που είναι απαραίτητα για το πωλητήριο συµβόλαιο (σχολ. βιβλ. σ.148). Οι προσδιορισµοί / στοιχεία του διαµερίσµατος, που περιγράφουν µε ακρίβεια τα χαρακτηριστικά του γνωρίσµατα είναι τα ακόλουθα: Η θέση του: διαµέρισµα πρώτου ορόφου, στη νοτιοανατολική γωνία της οικοδοµής, διαιρεµένο και αυτοτελές. Παρουσιάζεται στο σχεδιάγραµµα της οικοδοµής µε στοιχεία ΑΒΓ ΕΖΗΘΑ. Άλλες λεπτοµέρειες: µεικτό εµβαδόν 80τ.µ. µε τα κοινόχρηστα, αποτελούµενο από τρία δωµάτια, χολ, κουζίνα και αποχωρητήριο. Επιπλέον νοµικές λεπτοµέρειες: Με νοµική ορολογία περιγράφονται οι όροι του συµβολαίου: Η εργολαβική εταιρεία Ακµή πωλεί σήµερα, παραχωρεί, µεταβιβάζει, παραδίδει κατά πλήρη κυριότητα, νοµή και κατοχή, σύµφωνα µε τις διατάξεις των νόµων, τις σχετικές µε την οριζόντια και κάθετη ιδιοκτησία στον αγοραστή Θεόδωρο Αλεξόπουλο. Όλοι οι προηγούµενοι προσδιορισµοί είναι απαραίτητοι για τη συµβολαιογραφική αυτή πράξη, ώστε να είναι κατοχυρωµένο µε απόλυτη ασφάλεια το πωλητήριο. Αν παραλείπονταν κάποιοι από τους προαναφερθέντες όρους του πωλητηρίου, οι συνέπειες για τον αγοραστή θα ήταν επιβαρυντικές, είτε για την αξιοποίησή του, είτε για µια ενδεχόµενη µελλοντική πώληση. Η ακρίβεια και η σαφήνεια µιας περιγραφής, προφορικής ή γραπτής, σ ένα κείµενο που εξυπηρετεί έναν κοινωνικό σκοπό µπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες για την ατοµική ή τη συλλογική / κοινωνική ζωή. Μπορείτε να αναφέρετε µερικές τέτοιες περιπτώσεις (σχολ. βιβλ. σ.148) Σε µια περιγραφή γραπτή ή προφορική είναι αναγκαία η ακρίβεια και η σαφήνεια. Αν λείπουν αυτοί οι όροι, τότε οι συνέπειες, τόσο στην ατοµική, όσο και στη συλλογική ζωή είναι επιβαρυντικές. Μπορούν να υπάρξουν παρερµηνείες και παρανοήσεις από κάθε πλευρά των ενδιαφεροµένων:

208 ΕΚΦΡΑΣΗ - ΕΚΘΕΣΗ Περιγραφή Παραδείγµατα: Απουσία λεπτοµερειών απαραίτητων στις µικρές αγγελίες. Ασάφεια στοιχείων και απουσία λεπτοµερειών στις πληροφορίες που δίνονται από ορισµένους κοινωνικούς φορείς (πρώτες βοήθειες, διανυκτερεύοντα φαρµακεία, εφηµερεύοντα νοσοκοµεία κ.τ.λ.). Απουσία στοιχείων στην κατάθεση µαρτύρων στα δικαστήρια. Αόριστες και ασαφείς περιγραφές γεγονότων σε συνοµιλίες στις καθηµερινές µας σχέσεις. ιαβάστε προσεκτικά τις παρακάτω αγγελίες και συζητήστε ποιες από αυτές θεωρείτε ελλιπείς και πώς θα µπορούσαν να συµπληρωθούν. Πώς π.χ. νοµίζετε ότι θα µπορούσε να συµπληρωθεί η αγγελία: Πωλείται ΦΙΑΤ κουπέ:... (σχολ. βιβλ. σ.148) Ελλιπείς είναι οι αγγελίες: Πωλείται ηµιυπόγειο ετοιµοπαράδοτο... 8.00-12.00 Πωλείται Φίατ 128... ΦΙΑΤ, σπορ κουπέ Τηλ... Οι αγγελίες αυτές θα µπορούσαν να συµπληρωθούν ως εξής: Πωλείται ηµιυπόγειο ετοιµοπαράδοτο 70 τ.µ. στην περιοχή του Αλίµου αποτελούµενο από χολ, κουζίνα, µπάνιο και τρία δωµάτια κατάλληλο για κάθε χρήση. Τιµή 70.000. Πληροφορίες 8.00-12.00, τηλ.... Πωλείται Φίατ 128 κουπέ µοντέλο 1998, 1500 κυβικών, χρώµατος πράσινου µε πολλά αξεσουάρ στην τιµή των 10.000 και σε άριστη κατάσταση. Πληροφορίες 1.00-4.00 µ.µ., τηλ.... Να γράψετε µια µικρή αγγελία για τις εφηµερίδες (πωλήσεις ακινήτων), στην οποία να φαίνεται ότι πωλείται το διαµέρισµα που αναφέρεται στο προηγούµενο πωλητήριο συµβόλαιο. Ποια στοιχεία/λεπτοµέρειες του πωλητηρίου συµβολαίου θα παραλείπονταν και ποια άλλα θα χρειάζονταν να προστεθούν συµπληρωµατικά (σχολ. βιβλ. σ.148) Από ιδιώτη* πωλείται στην Περαία Θεσσαλονίκης διαµπερές διαµέρισµα 40 τ.µ. (επί της οδού Αµπελοκήπων)**. ωµάτιο, χολ, κουζίνα, λουτροκαµπινέ, (πλήρες)**, χωνευτή ντουλάπα, δύο µπαλκόνια. Τιµή 30.000 Ευρώ µε διευκολύνσεις*. Πληροφορίες: τηλ.... * Τα υπογραµµισµένα σηµεία θα µπορούσαν να προστεθούν. ** Τα εντός παρενθέσεως σηµεία θα µπορούσαν να παραλειφθούν.

ΕΚΦΡΑΣΗ - ΕΚΘΕΣΗ Περιγραφή 209 Προσπάθησε να συντάξεις µια µικρή αγγελία για ένα αυτοκίνητο, διαµέρισµα, µουσικό όργανο ή οτιδήποτε άλλο, που υποτίθεται ότι θέλεις να πουλήσεις ή ενδιαφέρεσαι να αγοράσεις. Φρόντισε να δώσεις µε ακρίβεια και σαφήνεια τις αναγκαίες και επαρκείς πληροφορίες για τους ενδιαφεροµένους. Αν πραγµατικά θέλεις να αγοράσεις ή να πουλήσεις κάτι, τοποθέτησε την αγγελία σου στον πίνακα ανακοινώσεων της τάξης (σχολ. βιβλ. σ.150). Πωλείται µηχανή YAMAHΑ XGΑ 400 µοντέλο 1999, χρώµατος κόκκινου, σε άριστη κατάσταση µε πολλά έξτρα. Τιµή 9.000. Αποκλείονται οι µεσίτες. Πληροφορίες 8-12 π.µ., τηλ.:... Άσκηση προαιρετική: Μικρή αγγελία για το ιαδίκτυο (Internet). Na συντάξεις µια µικρή αγγελία µε θέµα που εσύ θα επιλέξεις. Προσπάθησε να προσελκύσεις το ενδιαφέρον των αναγνωστών µε την πρωτοτυπία του κειµένου σου, χρησιµοποιώντας και χιούµορ, αν νοµίζεις ότι χρειάζεται (σχολ. βιβλ. σ.150). Είµαι φοιτήτρια µε γνώσεις WORD EXCELL και καλών Αγγλικών. Ζητώ µια θέση γραφείου για µερική απασχόληση. Τα έξοδα για τις σπουδές µου είναι πολλά και η εργασία µε ενδιαφέρει ιδιαίτερα. Το τηλέφωνό µου είναι:... Να εντοπίσετε τις περιπτώσεις παθητικής σύνταξης στις προηγούµενες αγγελίες. Με ποιον τρόπο η παθητική σύνταξη επηρεάζει το ύφος του κειµένου (σχολ. βιβλ. σ.150) Από τις αγγελίες του σχολικού βιβλίου, στη σελ. 149, µε παθητική σύνταξη είναι διατυπωµένες οι ακόλουθες: Ζητείται υπάλληλος... Ζητείται γραµµατέας..., Ζητούνται ειδικευµένοι εργάτες..., Πωλείται ηµιυπόγειο..., Πωλείται στην Περαία..., Πωλείται Φίατ..., Πωλείται Φίατ..., Εκλάπη Σίµκα.... Η παθητική σύνταξη επηρεάζει το ύφος του κειµένου. Αυτό γίνεται περισσότερο ουδέτερο και απρόσωπο, εφόσον εκείνος που γράφει την αγγελία και τη δηµοσιεύει στον τύπο είναι άγνωστος στο αναγνωστικό κοινό, στο

210 ΕΚΦΡΑΣΗ - ΕΚΘΕΣΗ Περιγραφή οποίο απευθύνεται. Εξάλλου µε την παθητική σύνταξη δεν προβάλλεται το πρόσωπο αλλά το υποκείµενο του ρήµατος, που µπορεί να είναι ή ένας υπάλληλος, που ζητείται για εργασία, ή ένα ακίνητο ή ένα αυτοκίνητο. Να διαβάσετε το παρακάτω απόσπασµα από διαφηµιστικό φυλλάδιο του Ελληνικού Οργανισµού Τουρισµού και να ελέγξετε αν το πλήθος των λεπτοµερειών βοηθάει τον αναγνώστη να σχηµατίσει µια σαφή εικόνα για το Πυργί της Χίου (σχολ. βιβλ. σ.150). Το κείµενο, µε µεταφορικό ποιητικό τρόπο, δίνει ορισµένες πληροφορίες για το Πυργί της Χίου. Ωστόσο οι πληροφορίες αυτές, παρότι µπορούν να ευαισθητοποιήσουν και να συγκινήσουν τον αναγνώστη του τουριστικού φυλλαδίου, δεν είναι αρκετές. Συγκεκριµένα δεν παρέχονται σαφείς πληροφορίες στον αναγνώστη, ώστε να κατατοπιστεί πραγµατικά για το Πυργί της Χίου. Τέτοιες πληροφορίες είναι σχετικές µε τη διαµονή, τη διατροφή, τα µουσεία, τα ήθη και τα έθιµα, το κόστος της επίσκεψης, ή την τοποθεσία του χωριού, τα συγκοινωνιακά µέσα κ.τ.λ. Για ποιους λόγους νοµίζετε ότι έχουµε µεταφορική χρήση της γλώσσας και λογοτεχνικό ύφος στην παραπάνω περιγραφή Πιστεύετε ότι θα µπορούσε να ελκύσει τους τουρίστες µια διαφορετική περιγραφή του τόπου, που θα χαρακτηριζόταν από την κυριολεκτική χρήση της γλώσσας και την ακρίβειά της στην απόδοση των λεπτοµερειών (σχολ. βιβλ. σ.151) Η µεταφορική χρήση της γλώσσας και το λογοτεχνικό ύφος αποσκοπούν κυρίως να συγκινήσουν και να διεγείρουν τη φαντασία των αναγνωστών. Μια διαφορετική περιγραφή του τόπου, µε κυριολεκτική χρήση της γλώσσας, θα απευθυνόταν κυρίως στους αναγνώστες, οι οποίοι ενδιαφέρονται και για πολλές άλλες λεπτοµέρειες, πρακτικής κυρίως φύσεως. Άλλωστε αυτοί οι ενδιαφερόµενοι, αποτελούν και το µεγαλύτερο ποσοστό των αναγνωστών, καθώς, όταν αποφασίζουν να ταξιδέψουν κάπου, θέλουν να γνωρίζουν λεπτοµέρειες για τις συνθήκες διαµονής τους, για τις συνήθειες των κατοίκων της περιοχής, την παράδοση, την ιστορία του τόπου και πολλά άλλα.

ΕΚΦΡΑΣΗ - ΕΚΘΕΣΗ Περιγραφή 211 Να εργαστείτε οµαδικά για να ετοιµάσετε κι εσείς ένα διαφηµιστικό φυλλάδιο για τον τόπο σας µε περιγραφές, φωτογραφίες, σχεδιαγράµµατα, χάρτες κτλ. Στόχος σας θα είναι να προσελκύσετε τους επισκέπτες, παρουσιάζοντας τα αξιοθέατα του τόπου σας είτε µε ακριβείς και σαφείς περιγραφές είτε υιοθετώντας στην περιγραφή σας το λογοτεχνικό ύφος του φυλλαδίου για το Πυργί (σχολ. βιβλ. σ.152). Θα µπορούσαµε να συγκεντρώσουµε από ένα µέρος ορισµένες φωτογραφίες ενδεικτικές της περιοχής (σχετικές µε την τοποθεσία, την αρχιτεκτονική, τα ήθη και τα έθιµα των ανθρώπων, τα αρχαιολογικά µνηµεία, τα µουσεία της περιοχής και ό,τι άλλο ενδιαφέρον έχει). Με λίγα λόγια, σαφή και ακριβή τονίζουµε το ενδιαφέρον που παρουσιάζει αυτός ο τόπος και τις εµπειρίες που θα αποκοµίσουµε από την επίσκεψή µας σ αυτόν. Προτιµότερο είναι να χρησιµοποιήσουµε κυριολεκτική χρήση της γλώσσας.

212 ΕΚΦΡΑΣΗ - ΕΚΘΕΣΗ Περιγραφή 2. Η γλώσσα της περιγραφής α. Η επιλογή των κατάλληλων λέξεων / φράσεων β. Κυριολεκτική (δηλωτική) και µεταφορική (συνυποδηλωτική) χρήση της γλώσσας. Η περιγραφή για να είναι ακριβής και σαφής, επιβάλλεται να περιέχει τις κατάλληλες λεπτοµέρειες, ώστε να παρέχει αρκετές πληροφορίες για το περιγραφόµενο αντικείµενο. Ωστόσο, η ακρίβεια και η σαφήνεια της περιγραφής εξυπηρετούνται και από: α) την επιλογή των κατάλληλων λέξεων/φράσεων, που αποδίδουν µε τη µεγαλύτερη πιστότητα τις ιδιότητες του περιγραφόµενου αντικειµένου, β) την επιλογή κυριολεκτικής (δηλωτικής) ή µεταφορικής (συνυποδηλωτικής) χρήσης της γλώσσας. Τόσο η επιλογή των λέξεων/φράσεων όσο και η επιλογή κυριολεκτικής ή µεταφορικής γλώσσας καθορίζονται από τον κάθε φορά επιδιωκόµενο στόχο. ιαβάστε προσεκτικά τις δύο αγγελίες που δίνουν πληροφορίες για οίκους ευγηρίας. Βρείτε πώς συµβάλλουν τα επίθετα, ώστε να δώσουν πλήρη και σαφή εικόνα του διαφηµιζόµενου οίκου ευγηρίας. Ποια από τις δύο αγγελίες θεωρείτε ότι είναι ελλιπής για τους ενδιαφερόµενους Μονάδα φροντίδας ηλικιωµένων Καστέλα Ακτή Κουντουριώτου 7 Α, τηλ..., οικογενειακό περιβάλλον, ιατρική παρακολούθηση, καθηµερινή υποστήριξη από γεροντο-ψυχολόγους και κοινωνικούς λειτουργούς, φυσιοθεραπευτική αγωγή, άνετα δω- µάτια, πολύτελείς χώροι υποδοχής και εστιάσεως, υπερσύγχρονος κλιµατισµός χειµώνα καλοκαίρι, ιερός ναός, βιβλιοθήκη, καφενείο. ίπλα στη θάλασσα, µε φανταστική θέα, τιµές λογικές. Από 400 ευρώ και προσφορά στα Babylino. Άριστη ποιότητα, διότι έχουµε ιδιόκτητα κτήρια, οργάνωση, καλούς γιατρούς. ιαφέρουµε στον τρόπο και τη φροντίδα των ηλικιω- µένων. Σταθµός τρένου Αµαρουσίου. Σχολιασµός. Η πρώτη αγγελία δίνει έµφαση στο φροντισµένο και πλήρως εξοπλισµένο περιβάλλον, στην κάλυψη των βασικών αλλά και των ψυχαγωγικών ή θρησκευτικών αναγκών των φιλοξενουµένων του. Προτάσσεται η οικογενειακή ατµόσφαιρα και ο άρτιος εξοπλισµός του χώρου και µόνο στο τέλος γίνεται νύξη για τις τιµές. Η αγγελία θέλει και καταφέρνει να δώσει την αίσθηση ότι στο χώρο αυτό τα ηλικιωµένα άτοµα αντιµετωπίζονται µε το σεβασµό που τους αρµόζει. Αντίθετα, στη δεύτερη αγγελία προτάσσεται η τιµή που θα πληρώσουν οι ηλικιω- µένοι ή οι οικείοι τους και η προσφορά στις πάνες. Επίσης, το γεγονός ότι δεν περιγράφονται αναλυτικά οι παρεχό- µενες υπηρεσίες, δίνει την αίσθηση της προχειρότητας και της έλλειψης σεβασµού για τα ηλικιωµένα άτοµα.

ΕΚΦΡΑΣΗ - ΕΚΘΕΣΗ Περιγραφή 213 Πόσο ακριβή είναι τα επίθετα µεγάλος και ολοφώτεινος στις παρακάτω αγγελίες Για ποιο λόγο νοµίζετε ότι χρησιµοποιήθηκαν (σχολ. βιβλ. σ.152) ΑΣΚΛΗΠΙΟΥ. Μεγάλο διαµέρισµα 3 δωµατίων, 4ος όροφος, αποθήκη στο υπόγειο, τηλ... ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ. Ολοφώτεινο ηµιυπόγειο δυάρι µε κήπο εσωτερικό, ευκαιρία, τηλ... Το επίθετο µεγάλο της πρώτης αγγελίας δεν είναι απόλυτα ακριβές. Αν και αναφέρεται ο αριθµός των δωµατίων, δεν αναφέρονται τα τ.µ. του σπιτιού, ώστε να βεβαιώνεται ο αναγνώστης, ότι πράγµατι το διαµέρισµα είναι µεγάλο. Το επίθετο ολοφώτεινο της δεύτερης αγγελίας είναι επίσης ανεπαρκές, επειδή δεν εξηγεί µε ακρίβεια γιατί είναι ολοφώτεινο. Μάλιστα δεν αποκλείεται να είναι και παραπλανητικό, αφού το διαµέρισµα είναι ηµιυπόγειο. Να υπογραµµίσετε τις φράσεις που φανερώνουν την προσπάθεια του συντάκτη για ακριβολογία στο παρακάτω µετεωρολογικό δελτίο (σχολ. βιβλ. σ.153). Φράσεις που φανερώνουν την ακροβολογία του συντάκτη είναι οι ακόλουθες: αίθριος και ζεστός καιρός οι άνεµοι θα πνέουν µεταβλητοί ασθενείς η θάλασσα... σχεδόν ήρεµη η θερµοκρασία... θα είναι χαµηλότερη