Επιστολή που απηύθυνε στις 8 Νοεμβρίου 2013η Sharon Bowles, πρόεδρος της Επιτροπής Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής, προς την Erminia Mazzoni, πρόεδρο Επιτροπής Αναφορών Μετάφραση Θέμα: Αναφορά 1257/2012 του Σάββα Μικρόπουλου, ελληνικής ιθαγένειας, σχετικά με εικαζόμενη παραβίαση του δικαίου της ΕΕ από την Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) σε σχέση με την Ελλάδα Αξιότιμη κυρία Mazzoni, Σας ευχαριστώ για τη διαβίβαση της αναφοράς αριθ. 1257/2012 στην Επιτροπή Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής προς γνωμοδότηση. Ανάμεσα στα διάφορα ζητήματα που εγείρει ο αναφέρων, έχω εντοπίσει τους ακόλουθους ισχυρισμούς οι οποίοι εμπίπτουν στον τομέα αρμοδιότητας της Επιτροπής ECON: 1. Το πρώτο και δεύτερο πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής για την Ελλάδα επιβλήθηκαν στην Ελλάδα. 2. Τα προγράμματα οικονομικής προσαρμογής για την Ελλάδα είχαν αντίκτυπο στις εθνικές πολιτικές (φορολογία, κοινωνική πολιτική, κατώτατος μισθός και διαρθρωτική πολιτική), κάτι το οποίο υπερβαίνει την αρμοδιότητα της ΕΕ. 3. Η συμφωνία δανειακής διευκόλυνσης στο πλαίσιο του Μνημονίου Συμφωνίας του 2010 (MoU-1) είναι ένας ad hoc διακανονισμός που σχεδιάστηκε με σκοπό την επιβολή «δεσμευτικών όρων». Επισυνάπτω την αξιολόγηση που ετοίμασαν οι Συντονιστές της επιτροπής ECON σχετικά με αυτά τα ζητήματα (βλ. Συνημμένο). Θα ήθελα να σημειώσω ότι ο αναφέρων διατυπώνει μια σειρά νομικών επιχειρημάτων σε σχέση με τον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων και τις υποχρεώσει ς που απορρέουν από τον Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Χάρτη. Κατά συνέπεια, η επιτροπή ECON έχει καλέσει τις επιτροπές EMPL και LIBE να εκφράσουν την άποψή τους. Επισυνάπτω την άποψη που διαβίβασε η επιτροπή EMPL (βλ. Παράρτημα 2 στην αξιολόγηση της αναφοράς από την ECON). Μπορείτε να ενημερώσετε τον αναφέροντα και τον Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή για τη γραμμή της συνημμένης αξιολόγησης Με εκτίμηση, Sharon Bowles LT\1009192.doc PE522.997v01-00 Eνωμένη στην πολυμορφία
Συνημμένο: Αξιολόγηση της αναφοράς από την ECON PE522.997v01-00 2/9 LT\1009192.doc
Επιτροπή ECON: Αξιολόγηση της αναφοράς ΣΥΝΗΜΜΕΝΟ Ως προκαταρκτική παρατήρηση πρέπει να σημειωθεί ότι ο αναφέρων έχει ήδη απευθυνθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και τον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή με τα ακόλουθα αποτελέσματα: Στις 15 Ιουνίου 2012, μετά από τη διαβίβαση της καταγγελίας, στις 25 Απριλίου 2012 εκ μέρους του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή, η ΕΚΤ απάντησε τονίζοντας ότι, όσον αφορά το πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής για την Ελλάδα, η ίδια «ενεργεί σύμφωνα με την εντολή της βάσει της Συνθήκης». Επιπροσθέτως, η ΕΚΤ δήλωσε ότι τελικά «οι αποφάσεις ελήφθησαν σε πολιτικό επίπεδο, και όχι σε επίπεδο διαπραγματευτών». Στις 25 Ιουνίου 2012, μετά από παρέμβαση του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή στις 23 Μαΐου 2012, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απάντησε στον αναφέροντα με παρατηρήσεις στα επιχειρήματά του και έκλεισε τον φάκελο δηλώνοντας ότι «ο καταγγέλλων δεν εγείρει οποιοδήποτε ερώτημα. Η Επιτροπή ενεργεί σύμφωνα με τις Συνθήκες». Στις 11 Οκτωβρίου 2012, ο Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής ενημέρωσε τον πρόεδρο κ. Schulz σχετικά με την απόφασή του να κλείσει την έρευνά του για την εν λόγω καταγγελία δηλώνοντας ότι «η συνέχιση της έρευνάς μου δεν θα ήταν δικαιολογημένη γιατί θα εμπεριείχε την εξέταση σύνθετων οικονομικών, πολιτικών και νομικών θεμάτων» Μετά από αίτημα της Διάσκεψης των Προέδρων, η Επιτροπή Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής (ECON) και η Επιτροπή Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων (EMPL) διεξήγαγαν δύο κοινές ακροάσεις με θέμα την Ελλάδα. Η πρώτη ακρόαση πραγματοποιήθηκε στις 27 Μαρτίου 2012 με την Τρόικα (που εκπροσωπήθηκε από τον Επίτροπο κ. Olli Rehn, τον κ. Jörg Asmussen της ΕΚΤ και τον κ. Reza Moghadam του ΔΝΤ) σχετικά με την οικονομική και κοινωνική κατάσταση στην Ελλάδα. Η δεύτερη ακρόαση πραγματοποιήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2012 με τους έλληνες υπουργούς Ιωάννη Στουρνάρα (Οικονομικών) και Ιωάννη Βρούτση (Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας) σχετικά με το ίδιο ζήτημα. Απαντώντας στην κοινή επιστολή, με ημερομηνία 19 Δεκεμβρίου 2012, των συμπροέδρων της ECON (κα. Sharon Bowles) και της EMPL (κα. Pervenche Berès), ο κ. Olli Rehn, αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, εκ μέρους της Τρόικας, απάντησε στα ερωτήματα που ετέθησαν, διευκρινίζοντας ορισμένα ζητήματα, παρέχοντας επεξηγήσεις σχετικά με το χρονοδιάγραμμα για τη δεύτερη δόση στο πλαίσιο του δεύτερου προγράμματος οικονομικής προσαρμογής για την Ελλάδα, εστιάζοντας στην ανάγκη κυριότητας του προγράμματος από τις ελληνικές αρχές και παρέχοντας εκτενείς πληροφορίες σχετικά με συγκεκριμένες ενέργειες (βλ. Παράρτημα 1: Επιστολή του κ. Olli Rehn προς την κα. Bowles και την κα. Berès). Επιστρέφοντας στην ίδια την αναφορά, έχουμε εντοπίσει τους ακόλουθους ισχυρισμούς οι οποίοι εμπίπτουν στον τομέα αρμοδιότητας της Επιτροπής ECON: 1. Το πρώτο και δεύτερο πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής για την Ελλάδα επιβλήθηκαν στην Ελλάδα. 2. Τα προγράμματα οικονομικής προσαρμογής για την Ελλάδα είχαν αντίκτυπο στις εθνικές πολιτικές (φορολογία, κοινωνική πολιτική, κατώτατος μισθός και διαρθρωτικές αλλαγές) ο οποίος υπερβαίνει τις αρμοδιότητες της ΕΕ. 3. Η συμφωνία δανειακής διευκόλυνσης στο πλαίσιο του Μνημονίου Συμφωνίας του 2010 (MoU-1) είναι ένας ad hoc διακανονισμός που σχεδιάστηκε με σκοπό την επιβολή LT\1009192.doc 3/9 PE522.997v01-00
«δεσμευτικών όρων». Πριν εξετάσω τους επιμέρους ισχυρισμούς, θα ήθελα να σημειώσω ότι ο αναφέρων διατυπώνει μια σειρά νομικών επιχειρημάτων σε σχέση με τον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων και τις υποχρεώσει ς που απορρέουν από τον Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Χάρτη. Κατά συνέπεια, η επιτροπή ECON έχει καλέσει τις επιτροπές EMPL και LIBE να εκφράσουν την άποψή τους. Επισυνάπτω την άποψη που διαβίβασε η επιτροπή EMPL (βλ. Παράρτημα 2 στην αξιολόγηση της αναφοράς από την ECON). Σχετικά με τον ισχυρισμό ότι τα «προγράμματα προσαρμογής για την Ελλάδα επιβλήθηκαν στην Ελλάδα», ο αναφέρων επιχειρηματολογεί σε δύο μέτωπα. Αφενός, η νέα κυβέρνηση που προέκυψε από τις εκλογές της 4ης Οκτωβρίου 2009 δήλωσε ότι «το 2009, το έλλειμμα γενικής κυβέρνησης θα φτάσει το 12,5% του ΑΕΠ» (σελ. 4 της αναφοράς), δήλωση η οποία πυροδότησε μια σειρά από αρνητικές αντιδράσεις εκ μέρους των οίκων αξιολόγησης και των χρηματοπιστωτικών αγορών. Αφετέρου, οι πολυάριθμες αναθεωρήσεις του ελληνικού προγράμματος σταθερότητας και ανάπτυξης για την περίοδο 2010-2013 που κατέθεσε η ελληνική κυβέρνηση τον Ιανουάριο του 2010 στα θεσμικά όργανα της ΕΕ, απέπνεαν την αίσθηση «του επείγοντος και της αδυναμίας συνέχισης χρηματοδότησης του ελλείμματος του προϋπολογισμού και του δημόσιου χρέους από τις χρηματοπιστωτικές αγορές» (σελ. 5 της αναφοράς). Στην πραγματικότητα, αν εστιάσουμε σε μια πιο μακροπρόθεσμη περίοδο από τη βραχυπρόθεσμη περίοδο που εξετάζει ο αναφέρων (βλ. Πίνακα 1), μπορούμε να παρατηρήσουμε ότι: Το κρατικό έλλειμμα μεταξύ 1990-1995 αντιστοιχούσε κατά μέσο όρο περίπου στο 10% του ΑΕΠ, μεταξύ 1996-2001 μειώθηκε στο 4,7% του ΑΕΠ, μεταξύ 2002-2007, μειώθηκε περαιτέρω κατά μέσο όρο στο 4,6%, όπως ζητούσε το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης, χωρίς ωστόσο να επιτύχει ποτέ το όριο του 3% και, τέλος, μεταξύ 2008-2012, από τα οποία τα τελευταία τρία έτη στο πλαίσιο των υποχρεώσεων του Μνημονίου-1, ο μέσος όρος του ελλείμματος αντιστοιχούσε περίπου στο 10,4 του ΑΕΠ. Ένα ακόμη περισσότερο ανησυχητικό στατιστικό στοιχείο - αν και πιο αξιόπιστο καθότι σωρευτικό μέγεθος - είναι το δημόσιο χρέος. Μεταξύ 1990-1995, η τάση ήταν αυξητική, από το 71,7% του ΑΕΠ το 1990 στο 97,9% το 1995. Μεταξύ 1996-2001, σταθεροποιήθηκε περίπου στο 99,7%. Κατά τα πρώτα έξι χρόνια συμμετοχής στη ζώνη του ευρώ, η Ελλάδα διατήρησε την αναλογία χρέος προς ΑΕΠ στο 102,7%,, μην επιτυγχάνοντας το όριο του 60% που προβλέπει η Συνθήκη. Το χρέος αυξήθηκε κατακόρυφα τα έτη της κρίσης, από το 2008 με ποσοστό 112,9 % του ΑΕΠ, στο 176,7% το 2012. Προκειμένου να υπάρχει μια ενδεικτική μέτρηση του «σχετιζόμενου με την εξυπηρέτηση του χρέους κόστους», πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι για το έτος 2011, σύμφωνα με τον ελληνικό προϋπολογισμό του 2013, το κόστος των επιτοκίων που καταβλήθηκε ήταν 16,130 δισεκ. ευρώ. Αυτό το ποσό είναι υψηλότερο από το σύνολο των εξαγωγών αγαθών για το ίδιο έτος, το οποίο ανήλθε σε 13,180 δισεκ. ευρώ. Εάν θεωρήσουμε ότι οι μεταβολές στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών είναι δυνατόν υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, οι οποίες ισχύουν για την Ελλάδα, να αντικατοπτρίζουν τις εξελίξεις PE522.997v01-00 4/9 LT\1009192.doc
της «ανταγωνιστικότητας», τότε, μεταξύ 1990 και 1998 παρατηρείται μια «βελτίωση της ανταγωνιστικότητας», παρά τη μη ευνοϊκή τάση. Το 1990, βρισκόταν στο -1,1 δισ. ευρώ, αλλά το 1998 έφτασε τα -3,7 δισ. ευρώ, μια πρόωρη ένδειξη της πτώσης της ανταγωνιστικότητας. Η πτώση της ανταγωνιστικότητας στην Ελλάδα κατέστη «προβληματική» την περίοδο της συμμετοχής της στη ζώνη του ευρώ. Από το έτος προετοιμασίας (δλδ. το 2000), με έλλειμμα -16,4 δισ. ευρώ, το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών αυξήθηκε σε -41.9 δισ. ευρώ το 2008 και ξεκίνησε μόλις να μειώνεται κατά τα έτη της κρίσης, εξαιτίας της σημαντικής πτώσης στις εισαγωγές, δλδ. -16.2 δισ. ευρώ το 2012. Συνοπτικά, το μοντέλο ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας με βάση την κατανάλωση είχε ως αποτέλεσμα διπλά ελλείμματα, δημοσιονομικό και ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, με συνέπεια την αύξηση της συσσώρευσης του χρέους. Ο ισχυρισμός του αναφέροντα ότι το 2010 το πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής επιβλήθηκε στην Ελλάδα πρέπει να εξετασθεί στο πλαίσιο της ευρύτερης άποψης των μη βιώσιμων τάσεων που παρατηρήθηκαν στην ελληνική οικονομία αρκετά πριν από το 2010, όπως περιγράψαμε ανωτέρω. Στην πραγματικότητα, στις αρχές του 2010 υπήρχε ένας διπλός φόβος που σχετιζόταν με τη «αφερεγγυότητα» και τη «μη βιωσιμότητα» των δημόσιωνν οικονομικών της Ελλάδας. Χαρακτηριστικό αυτού του διπλού φόβου αποτελούσαν τα επιτόκια των ελληνικών ομολόγων κατά το πρώτο τετράμηνο του 2010. Για τα διετή ομόλογα το επιτόκιο ανερχόταν σε 15% και σε 10,6% για τα πενταετή. Πρόκειται για απαγορευτικές τιμές επιτοκίων, οι οποίες εμπεριέχουν υψηλό κόστος εξυπηρέτησης και μπορούν να θεωρηθούν ως ένδειξη αποκλεισμού της Ελλάδας από τις αγορές κεφαλαίων. Υπό τις παραπάνω συνθήκες, η επιλογή πολιτικής για την τότε ελληνική κυβέρνηση ήταν να ζητήσει επισήμως τη λήψη ενός επείγοντος μέτρου με τη συμμετοχή των κρατών μελών της ζώνης του ευρώ, δεδομένης της μη ευνοϊκής οικονομικής συγκυρίας εξαιτίας της αναδυόμενης κρίσης. Ωστόσο, παρά τις παραπάνω σκέψεις οι οποίες υποδείκνυαν ότι η Ελλάδα δεν θα κατόρθωνε να ξεπεράσει την κρίσιμη αυτή κατάσταση χωρίς εξωτερική βοήθεια, είναι γεγονός ότι η ελληνική κυβέρνηση υπέγραψε τα προγράμματα τα οποία εγκρίθηκαν από το ελληνικό κοινοβούλιο. Σχετικά με τον ισχυρισμό του αναφέροντα ότι «το ελληνικό πρόγραμμα προσαρμογής υπερβαίνει την αρμοδιότητα της ΕΕ», ο αναφέρων αναφέρεται στην απόφαση αριθ. 2010/182/ΕΕ του Συμβουλίου, της 16ης Φεβρουαρίου 2010, προκειμένου να υποστηρίξει ότι ο στόχος ήταν «να επιτευχθούν μόνιμες μειώσεις στις δημόσιες δαπάνες, συμπεριλαμβανομένων των μισθών και των κοινωνικών παροχών» (σελ. 9 της αναφοράς). Πρέπει να γίνει διάκριση μεταξύ του «προγράμματος προσαρμογής» και της εν λόγω απόφασης του Συμβουλίου. Πρέπει να επισημανθεί εξ αρχής ότι η ΕΕ δεν αποτελεί συμβαλλόμενο μέρος του προγράμματος προσαρμογής. Ως εκ τούτου, από τεχνική άποψη, το ίδιο το πρόγραμμα προσαρμογής δεν μπορεί αν θεωρηθεί ότι υπερβαίνει την αρμοδιότητα της ΕΕ. Επιπλέον, ο «σχεδιασμός» του ελληνικού προγράμματος προσαρμογής περιλάμβανε διάλογο ανάμεσα στις ελληνικές αρχές, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την ΕΚΤ και το ΔΝΤ. Η τελική μορφή του προγράμματος αντικατοπτρίζει τις αποφάσεις των ελληνικών αρχών, καθώς επίσης και την έγκριση του ελληνικού κοινοβουλίου. Προκειμένου να εφαρμοστεί το περιεχόμενο (μέτρα και πολιτικές) του προγράμματος προσαρμογής και μετά από επίσημο αίτημα της ελληνικής κυβέρνησης, δόθηκαν δάνεια από τα κράτη μέλη της LT\1009192.doc 5/9 PE522.997v01-00
ζώνης του ευρώ και από τον ευρωπαϊκό μηχανισμό χρηματοοικονομικής σταθερότητας (EFSF). Όσον αφορά την απόφαση αριθ. 2010/182/ΕΕ του Συμβουλίου, της 16ης Φεβρουαρίου 2010, η απόφαση αυτή θέτει σε εφαρμογή τις διατάξεις της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), στο πλαίσιο της διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος (άρθρο 126, παράγραφος 9, πρώην άρθρο 104 της ΣΕΚ, συνδυαστικά με το άρθρο 136 σχετικά με τα ειδικά μέτρα για τα κράτη μέλη των οποίων το νόμισμα είναι το ευρώ). Ειδικότερα, η απόφαση αριθ. 2010/182/EΕ του Συμβουλίου καλεί την Ελλάδα να λάβει μέτρα, εντός ορισμένου χρονικού πλαισίου, για τη μείωση του ελλείμματος. Η παράγραφος (8) της εν λόγω απόφασης αναφέρει: «Δεν είναι η πρώτη φορά που το Συμβούλιο αποφασίζει να απευθύνει ειδοποίηση στην Ελλάδα δυνάμει του άρθρου 126 παράγραφος 9 της ΣΛΕΕ. Στις 17 Φεβρουαρίου 2005, το Συμβούλιο αποφάσισε να απευθύνει προειδοποίηση στην Ελλάδα, σύμφωνα με το άρθρο 104 παράγραφος 9 της ΣΕΚ, να λάβει μέτρα για μείωση του ελλείμματος τα οποία κρίνονται απαραίτητα για τη διόρθωση της κατάστασης υπερβολικού ελλείμματος». Προκειμένου να αποφευχθεί ο κίνδυνος διακύβευσης της καλής λειτουργίας της ΟΝΕ, έγινε απαραίτητη η διόρθωση του υπερβολικού ελλείμματος της Ελλάδας, και χρειάστηκε ένας αριθμός συγκεκριμένων μειώσεων στις κρατικές δαπάνες, αυξήσεων στη φορολογία εισοδήματος και βελτιώσεων στο δημοσιονομικό πλαίσιο της Ελλάδας. Ωστόσο, στην παράγραφο (12) της εν λόγω απόφασης αναφέρεται ότι: «Τα μέτρα αυτά έχουν κατά το μεγαλύτερο μέρος τους αναφερθεί από τις ίδιες τις ελληνικές αρχές στο επικαιροποιημένο πρόγραμμα του Ιανουαρίου του 2010». Συνεπώς, και στις δύο περιπτώσεις (το ελληνικό πρόγραμμα προσαρμογής και την απόφαση 2010/182/EU του Συμβουλίου) οι ελληνικές αρχές συμμετείχαν πλήρως στον διάλογο και τις διαπραγματεύσεις που οδήγησαν στις αποφάσεις αυτές. Ωστόσο, στην υποθετική περίπτωση που οι ελληνικές αρχές θεωρούν ότι η απόφαση 2010/182/EU του Συμβουλίου υπερβαίνει την αρμοδιότητα της ΕΕ, έχουν τη δυνατότητα να αμφισβητήσουν αυτή την απόφαση του Συμβουλίου περί επιβολής προστίμων. Ωστόσο, για την ανάλυση μιας τέτοιας υπόθεσης απαιτείται η γνωμοδότηση της Νομικής Υπηρεσίας του ΕΚ. Όσον αφορά τον τρίτο ισχυρισμό του αναφέροντα - δλδ. ότι η συμφωνία δανειακής διευκόλυνσης στο πλαίσιο του Μνημονίου του 2010 (MoU-1) είναι ένας ad hoc διακανονισμός που σχεδιάστηκε με σκοπό την επιβολή «δεσμευτικών όρων» - ο αναφέρων δηλώνει μόνο ότι «η εν λόγω συμφωνία παραβιάζει την αυτονομία της νομοθετικής εξουσίας, υπαγορεύοντας το περιεχόμενο και το χρονικό πλαίσιο των νομοθετικών πρωτοβουλιών» (σελ. 4 της αναφοράς). Ο αναφέρων υπενθυμίζει επίσης ότι «ο οφειλέτης χρησιμοποιεί όλα τα ποσά που του διατίθενται... υπό την προϋπόθεση ότι τηρεί του όρους και τις υποχρεώσεις που απορρέουν από το Μνημόνιο» (σελ. 29 της αναφοράς). Υποδεικνύει ότι η αποτυχία εφαρμογής της οικονομικής πολιτικής που σχετίζεται με το πρόγραμμα προσαρμογής, τη δημοσιονομική σύγκλιση και την προώθηση της ανταγωνιστικότητας - εφόσον παρέχεται ένα επαρκώς καθορισμένο χρονικό πλαίσιο - θα είχε ως αποτέλεσμα την παραβίαση της Συμφωνίας και ως εκ τούτου δεν θα πραγματοποιούνταν καμία επιπλέον καταβολή δόσεων του δανείου. Κατ' αρχήν, πρέπει να σημειωθεί ότι αυτή η ρήτρα αιρεσιμότητας αποτελεί τυποποιημένο όρο σε όλα τα είδη δανείων, ανεξαρτήτως προέλευσης του πιστωτή ή του δανειστή, στις αγορές κεφαλαίων ή στα επίσημα διμερή δάνεια. Πίνακες: 1 Βασικά στατιστικά στοιχεία και 2 άμεσες ξένες επενδύσεις (FDI) PE522.997v01-00 6/9 LT\1009192.doc
Πίνακας 1: Βασικά στατιστικά στοιχεία για την Ελλάδα Πηγή: Υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Πίνακας 2: Εισροές - εκροές και σωρευτικό σύνολο FDI για την Ελλάδα (σε εκατ. δολάρια) ΠΗΓΗ: ΟΟΣΑ. Διεθνής βάση δεδομένων άμεσων επενδύσεων, Eurostat, ΔΝΤ ΟΟΣΑ/DAF - Τμήμα επενδύσεων Επιστολή του κ. Olli Rehn προς την κα Bowles και την κα Berès στις 05.02.2013 Παράρτημα 1 Παράρτημα 2 LT\1009192.doc 7/9 PE522.997v01-00
EK/jm D(2013)22296 ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 CommittΕπιτροπή Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων Η Πρόεδρος Ms. κα. Sharon Bowles Πρόεδρο της Επιτροπής Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής ASP 10G201 Θέμα: Αναφορά 1257/2012 του Σ. Μικρόπουλου σχετικά με εικαζόμενη παραβίαση του δικαίου της ΕΕ από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) Κύρια Πρόεδρε, Θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για την επιστολή σας της 28ης Μαρτίου 2013 και το αίτημά σας προς την επιτροπή EMPL για την άποψή της σχετικά με την αναφορά 1257/2012 του Σ. Μικρόπουλου, η οποία ελήφθη από την επιτροπή PETI και διαβιβάστηκε προς γνωμοδότηση στην επιτροπή ECON. Απαντώντας, θα ήθελα να θέσω υπόψη σας τη θέση της επιτροπής EMPL σχετικά με την Οικονομική και Νομισματική Ένωση και τα μέτρα λιτότητας που εισήχθησαν σε ορισμένα κράτη μέλη. Ο αναφέρων πιστεύει ότι το Μνημόνιο που επιβλήθηκε στην Ελλάδα εξαιτίας της δραματικής οικονομικής εξέλιξης της κρίσης χρέους και του ελλείμματος του προϋπολογισμού του 2009 παραβιάζει τις θεμελιώδεις αρχές των Συνθηκών και του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων. Κατά την άποψή του η συμμετοχή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στο ελληνικό Μνημόνιο παραβιάζει τη Συνθήκη, ειδικά δε τα άρθρα 13 παράγραφος 2, 17 και 282 σχετικά με το ρόλο των ανωτέρω οργανισμών, και πολλά άλλα άρθρα, όπως τα άρθρα 6, 125 (ρήτρα μη συμμετοχής), 9, 67, 151 έως 156 (κοινωνική πολιτική), καθώς επίσης την εθνική κυριαρχία της Ελλάδας. Η επιτροπή EMPL επισήμανε σε πολλές περιστάσεις την ανάγκη διαμόρφωσης κατάλληλων στρατηγικών για την επίτευξη ανάπτυξης με πληθώρα θέσεων εργασίας και είναι πεπεισμένη ότι ο κοινωνικός διάλογος και η κοινωνική διάσταση αποτελούν προϋπόθεση για τη βιώσιμη ανάπτυξη που θα χτιστεί με τον συντονισμό της οικονομικής πολιτικής, της πολιτικής για την απασχόληση και της κοινωνικής πολιτικής. Επιπροσθέτως, σε πολλές περιστάσεις η επιτροπή EMPL επισήμανε την ανάγκη διερεύνησης του τρόπου με τον οποίο νέες συνεργασίες μεταξύ οικονομικής πολιτικής, πολιτικής για την απασχόληση και κοινωνικής πολιτικής μπορούν να συνεισφέρουν στην αντιμετώπιση της κρίσης και PE522.997v01-00 8/9 LT\1009192.doc
στη βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη και έχει ασκήσει κριτική στις πολιτικές λιτότητας και τον αντίκτυπό τους στην απασχόληση και το ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο. Συγκεκριμένα, θα ήθελα να επισημάνω ότι, με πρωτοβουλία της επιτροπής EMPL, στο ψήφισμά του της 20ής Νοεμβρίου 2012 σχετικά με την πορεία «Προς μια ουσιαστική οικονομική και νομισματική ένωση» το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υποστήριξε τη θέσπιση ενός Κοινωνικού Συμφώνου για την Ευρώπη, ως πέμπτο πυλώνα της ΟΝΕ. Αυτό το κοινωνικό σύμφωνο θα πρέπει να θεσπιστεί έτσι ώστε να προωθεί: την υλοποίηση ενός κοινωνικού πρωτοκόλλου για την προστασία θεμελιωδών κοινωνικών και εργατικών δικαιωμάτων, την απασχόληση των νέων, συμπεριλαμβανομένων πρωτοβουλιών όπως η ευρωπαϊκή εγγύηση για τους νέους, την υψηλής ποιότητας και κατάλληλη χρηματοδότηση των δημοσίων υπηρεσιών, αξιοπρεπείς μισθούς διαβίωσης, την πρόσβαση σε οικονομική κοινωνική στέγη, ένα επίπεδο κοινωνικής προστασίας για τη διασφάλιση της πρόσβασης όλων στις απαραίτητες υπηρεσίες υγείας, ανεξαρτήτως εισοδήματος, την υλοποίηση του κοινωνικού πρωτοκόλλου για την προστασία θεμελιωδών κοινωνικών και εργατικών δικαιωμάτων, των ευρωπαϊκών προτύπων για τη διαχείριση της αναδιάρθρωσης με κοινωνικό και υπεύθυνο τρόπο, μιας νέας στρατηγικής για την υγεία και την ασφάλεια, συμπεριλαμβανομένων των ασθενειών που σχετίζονται με το άγχος, και την ισότητα για όλους στην πληρωμή και τα δικαιώματα, για ισάξια εργασία. Επιπροσθέτως, η επιτροπή EMPL συνιστούσε, στη γνωμοδότησή της στην παραπάνω αναφερθείσα έκθεση, να συμπληρωθούν οι δημοσιονομικοί και μακροοικονομικοί δείκτες με ειδικούς κανόνες για τη δεσμευτική εποπτεία της δημοσιονομικής πειθαρχίας στη ζώνη του ευρώ, με ρητή αναφορά σε σχετικούς με την απασχόληση και κοινωνικούς δείκτες, ώστε να διασφαλίζεται η βιωσιμότητα του κοινωνικού μοντέλου. Η κοινωνική διακυβέρνηση, με μια ολοκληρωμένη ενεργό πολιτική για την απασχόληση ως έναν από τους ακρογωνιαίους λίθους της, πρέπει να βελτιωθεί παράλληλα με την εγκαθίδρυση της ευρωπαϊκής οικονομικής διακυβέρνησης. Κάθε αποστολή της Τρόικας σε ένα κράτος μέλος πρέπει να διευρυνθεί προκειμένου να περιλαμβάνει ένα μέλος του Παγκόσμιου Οργανισμού Εργασίας και ο Ευρωπαίος Επόπτης πρέπει να έχει αρμοδιότητα και ευθύνη επίβλεψης με βάση την κοινωνική ευθύνη των επιχειρήσεων και τον ρόλο του χρηματοπιστωτικού συστήματος για την ενίσχυση της ανάπτυξης, της δημιουργίας θέσεων απασχόλησης και τη βιωσιμότητα της κοινωνικής προστασίας. Με εκτίμηση, Pervenche Berès LT\1009192.doc 9/9 PE522.997v01-00