Ο ΗΓΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Π Α Ι Α Γ Ω Γ Ι Κ Η Σ Χ Ο Λ Η ΠΑΙ ΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ Ο ΗΓΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ 2007-2008

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Π Α Ι Α Γ Ω Γ Ι Κ Η Σ Χ Ο Λ Η ΠΑΙ ΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ Ο ΗΓΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ 2007-2008 ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ 24 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΣΤΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΙΕΤΟΥΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ-ΜΕΤΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΣΤΟ Ι ΑΣΚΑΛΕΙΟ «. ΓΛΗΝΟΣ»

Ο ΗΓΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ 2007-2008 4 Ο ΗΓΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ 2007-2008 ΠΑΙ ΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΗΜΟTΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ

ΑΝΤΙ ΠΡΟΛΟΓΟΥ Όλοι οι Έλληνες έχουν δικαίωµα δωρεάν παιδείας σε όλες τις βαθµίδες της, στα κρατικά εκπαιδευτήρια. [...] Η ανώτατη εκπαίδευση παρέχεται αποκλειστικά από ιδρύµατα που αποτελούν νοµικά πρόσωπα δηµοσίου δικαίου µε πλήρη αυτοδιοίκηση. [...] Η σύσταση ανωτάτων σχολών από ιδιώτες απαγορεύεται. Άρθρο 16 του Συντάγµατος της Ελληνικής ηµοκρατίας ΠΑΙ ΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΗΜΟTΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ 5

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΑΝΤΙ ΠΡΟΛΟΓΟΥ 5 ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ 8 1. ΟΜΗ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ 9 Α. Τοµέας κοινωνικών και πολιτισµικών σπουδών 9 Β. Τοµέας θετικών επιστηµών και νέων τεχνολογιών 11 Γ. Τοµέας παιδαγωγικής και κοινωνικού αποκλεισµού 12 2. ΣΤΕΓΑΣΗ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ 13 3. ΙΟΙΚΗΣΗ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ 14 4. ΕΙ ΙΚΟ Ι ΑΚΤΙΚΟ, ΤΕΧΝΙΚΟ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ 15 5. Η ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ 17 6. ΦΟΙΤΗΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ 18 7. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥ ΩΝ 18 Κατανοµή των µαθηµάτων στα εξάµηνα σπουδών 22 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ 23 ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ 24 ΕΠΙΛΕΓΟΜΕΝΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ 46 ΞΕΝΕΣ ΓΛΩΣΣΕΣ 83 ΝΟΗΜΑΤΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ 83 24 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ 84 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΣΤΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ 91 1. ΟΜΗ ΤΟΥ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ 92 Μεταπτυχιακό διπλωµα ειδίκευσης στις Επιστήµες της Αγωγής 92 ιδακτορικό δίπλωµα στις Επιστήµες της Αγωγής 92 2. ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ ΣΤΟ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥ ΩΝ 93 Κατηγορίες πτυχιούχων 93 Υποβολή δικαιολογητικών 93 ιαδικασία και κριτήρια επιλογής 94 Εισηγητές/ριες θεµάτων βαθµολογητές/ριες γραπτών δοκιµίων επιτηρητές/τριες και εξεταστές/ριες φακέλου υποψηφιότητας και επιστηµονικών εργασιών 95 6 Ο ΗΓΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ 2007-2008

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Έκδοση και επικύρωση αποτελεσµάτων 96 3. ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΑΝΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ 99 Α. Κατεύθυνση: Εκπαίδευση και κοινωνικό αποκλεισµός 99 Β. Κατεύθυνση: ιδακτική των θετικών επιστηµών 99 Γ. Κατεύθυνση: ιδακτική κοινωνικών επιστηµών 101 4. ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΣΤΗ ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΣΤΟ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥ ΩΝ 102 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΙΕΤΟΥΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ - ΜΕΤΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΣΤΟ Ι ΑΣΚΑΛΕΙΟ «. ΓΛΗΝΟΣ» 105 1. ΣΠΟΥ ΕΣ ΚΑΙ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΜΕΤΕΚΠΑΙ ΕΥΟΜΕΝΩΝ 106 2. ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΥ Ι ΑΣΚΑΛΕΙΟΥ «. ΓΛΗΝΟΣ» 110 ΑΥΤΟ ΙΟΙΚΗΣΗ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ 113 ΕΚΛΟΓΗ ΚΑΙ ΣΥΝΘΕΣΗ ΤΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ 115 Γενική Συνέλευση Γενική Συνέλευση του Τοµέα ιοικητικό Συµβούλιο Πρόεδρος του Τµήµατος ΠΑΙ ΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΗΜΟTΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ 7

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ Μη λες συχνά ότι έχεις δίκιο δάσκαλε! Άσε να το δουν κ' οι µαθητές: Μην πιέζεις πολύ την αλήθεια, εν το αντέχει. Άκουγε όταν µιλάς! Bertolt Brecht 8 Ο ΗΓΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ 2007-2008

1. ΟΜΗ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ Το Παιδαγωγικό Τµήµα ηµοτικής Εκπαίδευσης του Αριστοτελείου Πανεπιστηµίου Θεσσαλονίκης ιδρύθηκε µε το Προεδρικό ιάταγµα 320/83 και άρχισε να λειτουργεί το ακαδηµα κό έτος 1986-87. Το Παιδαγωγικό Τµήµα ηµοτικής Εκπαίδευσης µαζί µε το Τµήµα Επιστηµών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης αποτελούν την Παιδαγωγική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστηµίου Θεσσαλονίκης. Το Παιδαγωγικό Τµήµα ηµοτικής Εκπαίδευσης παρέχει: α) προπτυχιακό τετραετή κύκλο σπουδών, β) µεταπτυχιακό διετή κύκλο σπουδών και, µετέπειτα, δυνατότητα εκπόνησης διδακτορικής διατριβής, γ) διετή επιµόρφωση εκπαιδευτικών πρωτοβάθµιας εκπαίδευσης στο ιδασκαλείο «ηµήτρης Γληνός». Στο Παιδαγωγικό Τµήµα ηµοτικής Εκπαίδευσης σπουδάζουν περίπου 2000 προπτυχιακοί φοιτητές και φοιτήτριες, 150 µεταπτυχιακοί φοιτητές και φοιτήτριες και υποψήφιοι διδάκτορες και 200 µετεκπαιδευόµενοι δάσκαλοι και δασκάλες. Το Παιδαγωγικό Τµήµα ηµοτικής Εκπαίδευσης έχει 3 τοµείς: Α. ΤΟΜΕΑΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ιευθύντρια Κογκίδου ήµητρα, καθηγήτρια, γνωστικό αντικείµενο:ψυχολογία µε έµφαση στο σχεδιασµό ψυχοκοινωνικών παρεµβάσεων, γραφείο 905, τηλέφωνο 2310991232, dkogidou@eled.auth.gr Μέλη ΕΠ ( ιδακτικό Ερευνητικό Προσωπικό) Α δίνης Αθανάσιος, επίκουρος καθηγητής, γνωστικό αντικείµενο: Πρώτη ανάγνωση και γραφή, γραφείο 503, τηλέφωνο 2310995095, aaidin@eled.auth.gr Αλεξίου Βασίλειος, λέκτορας, γνωστικό αντικείµενο: Θεωρία της λογοτεχνίας, γραφείο 509, τηλέφωνο 2310991205, valex@eled.auth.gr Ανθογαλίδου Θεοπούλα, καθηγήτρια, γνωστικό αντικείµενο: Πολιτική της εκπαίδευσης και κοινωνιολογία της γνώσης, γραφείο 706, τηλέφωνο 2310991212, anthogal@eled.auth.gr Αποστολίδου Βενετία, αναπληρώτρια καθηγήτρια, γνωστικό αντικείµενο: Νεοελληνική λογοτεχνία και λογοτεχνική εκπαίδευση, γραφείο 504, τηλέφωνο 2310 995094, neta@eled.auth.gr Κωστούλη Τριανταφυλλιά, αναπληρώτρια καθηγήτρια, γνωστικό αντικείµενο: Σχολικός γραµµατισµός, γραφείο 505, τηλέφωνο 2310995091, kostouli@eled.auth.gr ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΤΟΥ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΠΑΙ ΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΗΜΟTΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ 9

1. ΟΜΗ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ Μαρβάκης Αθανάσιος, αναπληρωτής καθηγητής, γνωστικό αντικείµενο: Κλινική κοινωνική ψυχολογία, γραφείο 707, τηλέφωνο 2310991296, marvakis@eled.auth.gr Μητακίδου Χριστοδούλα, επίκουρος καθηγήτρια γνωστικό αντικείµενο: ιδακτική της δεύτερης/ξένης γλώσσας και διαπολιτισµική εκπαίδευση, γραφείο 902, τηλέφωνο 2310991236, smitakid@eled.auth.gr Μπίµπου-Νάκου Ιωάννα, επίκουρος καθηγήτρια, γνωστικό αντικείµενο: Κλινική ψυχολογία-εφαρµογές στο χώρο του σχολείου, γραφείο 501, τηλέφωνο 2310995030, bibou@eled.auth.gr (επίκειται ο διορισµός στη βαθµίδα της αναπληρώτριας καθηγήτριας) Πανταζής Παύλος, επίκουρος καθηγητής, γνωστικό αντικείµενο: Κλινική κοινωνική ψυχολογία, γραφείο 909, τηλέφωνο 2310991234, ppantazi@eled.auth.gr Παπαδηµητρίου Φωτεινή, λεκτόρισσα, γνωστικό αντικείµενο: Μορφές γραµµατισµού µε έµφαση στον εικονικό γραµµατισµό, γραφείο 704, τηλέφωνο 2310991221 Παυλίδης Περικλής, λέκτορας, γνωστικό αντικείµενο: Φιλοσοφία της παιδείας, γραφείο 703, τηλέφωνο 2310991283, ppavlidi@eled.auth.gr Ράσης Σπύρος, καθηγητής, γνωστικό αντικείµενο: Κοινωνιολογία και ιστορία της εκπαίδευσης, γραφείο 512, τηλέφωνο 2310995084 Ρεπούση Μαρία, αναπληρώτρια καθηγήτρια, γνωστικό αντικείµενο: Ιστορία και ιστορική εκπαίδευση, γραφείο 501, τηλέφωνο 2310995087, marrep@eled.auth.gr Τζήκας Χρήστος, επίκουρος καθηγητής, γνωστικό αντικείµενο: Ιστορία της Νεοελληνικής Εκπαίδευσης, γραφείο 511, τηλέφωνο 2310991222, chtzikas@eled.auth.gr Φουρτούνης Γιώργος, επίκουρος καθηγητής, γνωστικό αντικείµενο: Φιλοσοφία, γραφείο 710, τηλέφωνο 2310991271, fourtou@eled.auth.gr ΜΕΛΗ ΕΕ ΙΠ (Ειδικού και Εργαστηριακού ιδακτικού Προσωπικού) Μιλτσακάκη Καλλιόπη, γνωστικό αντικείµενο: Αγγλική γλώσσα, γραφείο 906 Φίστα Ευαγγελία, Γαλλική γλώσσα, γραφείο 906 Χατζηπαναγιωτίδου, Άννα, ιδασκαλία της ελληνικής γλώσσας ως ξένης και ως δεύτερης γλώσσας, γραφείο 707 Εκπρόσωποι προπτυχιακών φοιτητών και φοιτητριών: Τακτικά µέλη Μίχη Φανή Πασχάλης Αλέξης Σκούφαλου Αγγελίνα Τζίκα Έλενα Φράγκου Κυριακή Αναπληρωµατικά µέλη Γιαλαµάς Κωνσταντίνος Γκένιου Εύη Κοτζιάµπασης Μιλτιάδης Παντελίδης Σάββας Παπαδοπούλου Σταυρούλα Εκπρόσωποι µεταπτυχιακών φοιτητών και φοιτητριών: αλακλή Χρύσα (τακτικό µέλος) Ένα αναπληρωµατικό µέλος 10 Ο ΗΓΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ 2007-2008

1. ΟΜΗ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ Β. ΤΟΜΕΑΣ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΝΕΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ ιευθυντής: Κουµαράς Παναγιώτης, καθηγητής, γνωστικό αντικείµενο: ιδακτική µε έµφαση στην πειραµατική διδασκαλία και τα διδακτικά µέσα, γραφείο 712, τηλέφωνο 2310991215, koumaras@eled.auth.gr Μέλη ΕΠ ( ιδακτικό Ερευνητικό Προσωπικό) του Τοµέα: Αυγολούπης Σταύρος, αναπληρωτής καθηγητής, γνωστικό αντικείµενο: Παρατηρησιακή αστρονοµία, γραφείο 708, τηλέφωνο 2310991214, augoloup@astro.auth.gr (επίκειται ο διορισµός στη βαθµίδα του καθηγητή) Λαµπρινός Νίκος, επίκουρος καθηγητής,γνωστικό αντικείµενο: Γεωγραφία και η διδασκαλία της, γραφείο 702, τηλέφωνο 2310991230, labrinos@eled.auth.gr Σέρογλου Φανή, λεκτόρισσα, γνωστικό αντικείµενο: ιδασκαλία εννοιών των φυσικών επιστηµών, γραφείο 901, τηλέφωνο 2310991202, seroglou@eled.auth.gr Ταµουτσέλη Κωνσταντία, λεκτόρισσα, γνωστικό αντικείµενο: Περιβαλλοντική εκπαίδευση, γραφείο 907, τηλέφωνο 2310991258, ktam@eled.auth.gr Χαλάτσης Αθανάσιος, αναπληρωτής καθηγητής, γνωστικό αντικείµενο: Αλγεβρική θεωρία των αριθµών και µαθηµατική εκπαίδευση, γραφείο 509, τηλέφωνο 2310991220 halatsis@eled.auth.gr Χασάπης ηµήτρης, επίκουρος καθηγητής, γνωστικό αντικείµενο: Μαθηµατική εκπαίδευση, γραφείο 908, τηλέφωνο 2310991235, dchassap@eled.auth.gr (επίκειται η αποχώρηση από το Τµήµα µε µετακίνηση προς το ΤΕΑΠΗ του Πανεπιστηµίου Αθηνών) Ψύλλος ηµήτρης, καθηγητής, γνωστικό αντικείµενο: ιδακτική φυσικών επιστηµών εκπαιδευτική τεχνολογία, γραφείο 705, τηλέφωνο 2310991216, psillos@eled.auth.gr Μέλος ΕΤΕΠ (Ειδικό Τεχνικό Εργαστηριακό Προσωπικό) Κουλούντζος Βασίλης, γραφείο Παλαιά Παιδαγωγική Ακαδηµία, τηλέφωνο 2310991245, bkoul@eled.auth.gr Εκπρόσωποι προπτυχιακών φοιτητών και φοιτητριών: Τακτικά µέλη Κωστόπουλος Κωνσταντίνος Σιάτρας Αναστάσιος Αναπληρωµατικά µέλη Κατσάνης Αντώνης Μακαρατζή ήµητρα Εκπρόσωποι µεταπτυχιακών φοιτητών και φοιτητριών: Πριµεράκης Γεώργιος (τακτικό µέλος) Ένα αναπληρωµατικό µέλος ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΤΟΥ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΠΑΙ ΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΗΜΟTΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ 11

1. ΟΜΗ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ Γ. ΤΟΜEΑΣ ΠΑΙ ΑΓΩΓΙΚHΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟY ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟY ιευθυντής Γρόλλιος Γιώργος, αναπληρωτής καθηγητής, γνωστικό αντικείµενο: Παιδαγωγική, µε έµφαση στα αναλυτικά Προγράµµατα, γραφείο 903, τηλέφωνο 2310991238, grol@eled.auth.gr ΜΕΛΗ ΕΠ ( ιδακτικό Ερευνητικό Προσωπικό) Καραγιάννη Παναγιώτα, λεκτόρισσα, γνωστικό αντικείµενο: Παιδαγωγική της ένταξης, γραφείο 907, τηλέφωνο 2310991275, pkaragi@eled.auth.gr Λιάµπας Τάσος, λέκτορας, γνωστικό αντικείµενο: Παιδαγωγική, γραφείο 904, τηλέφωνο 2310991278, aliabas@eled.auth.gr Ντρενογιάννη Ελένη, επίκουρος καθηγήτρια, γνωστικό αντικείµενο: Παιδαγωγική, µε έµφαση στους Η/Υ και τα πολυµέσα στην εκπαίδευση, γραφείο 910, τηλέφωνο 231991246, edren@eled.auth.gr Τσέλιος Κώστας, καθηγητής, γνωστικό αντικείµενο: Αισθητική αγωγή µε ιδιαίτερη έµφαση στα εργαστήρια για τις εικαστικές τέχνες, γραφείο 701, τηλέφωνο 2310991224, kostas_tse@hotmail.com Τσιάκαλος Γιώργιος, καθηγητής, γνωστικό αντικείµενο: Παιδαγωγική, γραφείο 912, τηλέφωνο 2310991231, gtsiakal@eled.auth.gr Τρέσσου-Φατούρου Ευαγγελία, αναπληρώτρια καθηγήτρια, γνωστικό αντικείµενο: Παιδαγωγική µε έµφαση στην εκπαίδευση ειδικών οµάδων και στη διδασκαλία των µαθηµατικών, γραφείο 911, τηλέφωνο 2310991233, lfatouro@eled.auth.gr ΜΕΛΗ ΕΕ ΙΠ (Ειδικού και Εργαστηριακού ιδακτικού Προσωπικού) Κόντος Παναγιώτης Παπαγεωργίου Εύα ιδάσκουσα µε το Π.. 407/80 Παπανικολάου Χαρίκλεια, γνωστικό αντικείµενο: ιδακτική της Μουσικής, γραφείο Παλαιά Παιδαγωγική Ακαδηµία, τηλέφωνο 2310991224 Εκπρόσωποι προπτυχιακών φοιτητών και φοιτητριών: Τακτικά µέλη Λέτζας Απόστολος Χαριζάνος Παναγιώτης Αναπληρωµατικά µέλη Πασχάλης Αλέξης Σκίµπας Άγγελος Εκπρόσωποι µεταπτυχιακών φοιτητών και φοιτητριών: Γρίµπιλα Φρόσω (τακτικό µέλος) Ένα αναπληρωµατικό µέλος Εκπρόσωποι ΕΤΕΠ (Ειδικό Τεχνικό Εργαστηριακό Προσωπικό) Ελευθεριάδου Γεωργία (τακτικό µέλος) 12 Ο ΗΓΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ 2007-2008

2. ΣΤΕΓΑΣΗ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ Το Τµήµα στεγάζεται στο κτίριο της Παιδαγωγικής Σχολής (Πύργος) που βρίσκεται στην ανατολική πλευ - ρά της Πανεπιστηµιούπολης. Στον Πύργο βρίσκονται οι γραµµατείες, η βιβλιοθήκη, αίθουσες διδασκαλίας και τα γραφεία του διδακτικού προσωπικού. Το Τµήµα στεγάζεται επίσης στο κτιριακό συγκρότηµα της Παλαιάς Παιδαγωγικής Ακαδηµίας, στην οδό Αρχαιολογικού Μουσείου 27-29 στον κεντροανατολικό τοµέα της πόλης. Εκεί βρίσκονται το Αµφιθέατρο και τα εργαστήρια του Τµήµατος, καθώς επίσης η Γραµ- µατεία και αίθουσες διδασκαλίας του ιδασκαλείου «ηµήτρης Γληνός». ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΤΟΥ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΠΑΙ ΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΗΜΟTΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ 13

3. ΙΟΙΚΗΣΗ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΠΡΟΕ ΡΟΣ Τσιάκαλος Γιώργος, καθηγητής, γραφείο 912, τηλέφωνο 2310991231 ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΡΙΑ ΠΡΟΕ ΡΟΣ Τρέσσου-Φατούρου Ευαγγελία, αναπληρώτρια καθηγήτρια, γραφείο 911, τηλέφωνο 2310991233 ΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ Τακτικά µέλη Τσιάκαλος Γιώργος (ως πρόεδρος του Τµήµατος) Τρέσσου-Φατούρου Ευαγγελία (ως αναπληρώτρια πρόεδρος του Τµήµατος) Γρόλλιος Γιώργος (ως διευθυντής του Τοµέα Παιδαγωγικής και Κοινωνικού αποκλεισµού Κογκίδου ήµητρα (ως διευθύντρια του Τοµέα Κοινωνικών και Πολιτισµικών Σπουδών) Κουµαράς Παναγιώτης (ως διευθυντής του Τοµέα Θετικών Επιστηµών και Νέων Τεχνολογιών) Παντελίδης Σάββας (ως εκπρόσωπος των φοιτητών και των φοιτητριών) Τζίκα Έλενα (ως εκπρόσωπος των φοιτητών και των φοιτητριών) ΑΝΑΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΑ ΜΕΛΗ Καρέλης Γιώργος (ως εκπρόσωπος των φοιτητών και των φοιτητριών) 14 Ο ΗΓΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ 2007-2008

4. ΕΙ ΙΚΟ Ι ΑΚΤΙΚΟ, ΤΕΧΝΙΚΟ ΚΑΙ ΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΕΙ ΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ Ι ΑΚΤΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ (ΕΕ ΙΠ) Παναγιώτης Κόντος, γραφείο 711, τηλέφωνο 2310991253 Καλλιόπη Μιλτσακάκη, γραφείο 906, τηλέφωνο 2310991277 Εύα Παπαγεωργίου, γραφείο 510, τηλέφωνο 2310995088 Ευαγγελία Φίστα, γραφείο 906, τηλέφωνο 2310995099 Άννα Χατζηπαναγιωτίδου, γραφείο 707, τηλέφωνο 2310991298 Ειδικό Τεχνικό Εργαστηριακό Προσωπικό (ΕΤΕΠ) Γεωργία Ελευθεριάδου, (Γραµµατεία Τοµέων) τηλέφωνο 2310995082, fax 2310995083 Βασίλης Κουλούντζος, τηλέφωνο 2310991245 ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΣ Προ στάµενος Γραµµατείας: Ζαχαρίας Κουκουνάρης, τηλέφωνο 2310995050 ιοικητικό Τµήµα Κώστας Ζιώγας, (Γραµµατεία Τοµέων), τηλέφωνο 2310991240 Κυριακή Καραµπάση, τηλέφωνο 2310995055 Χρυσούλα Τσολακοπούλου, τηλέφωνο 2310995048 ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟ ΤΜΗΜΑ Θεοχαρούλα Γεροµιχαλού, τηλέφωνο 2310995060 Σωτήρης Πατσιούδης, τηλέφωνο 2310995057 Ελένη Σαχινίδου, τηλέφωνο 2310995028 Ερατώ Φλάσκου, τηλέφωνο 2310995056 ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΤΜΗΜΑ Ζωγραφιά Χατζηκυριακίδου, τηλέφωνο 2310995054 Η Γραµµατεία του Τµήµατος στεγάζεται στον δεύτερο όροφο του Πύργου της Παιδαγωγικής Σχολής και είναι ανοιχτή για τους φοιτητές και τις φοιτήτριες από τις 12.00 µέχρι τις 13.30 κάθε εργάσιµη µέρα. Οι φοιτητές και οι φοιτήτριες µπορούν επίσης να επικοινωνούν µε τη Γραµµατεία στα τηλέφωνα 2310 995028, 2310 995056, 2310 995057 και 2310 995060. Η Γραµµατεία, στην προσπάθειά της για καλύτερη και ταχύτερη εξυπηρέτηση του φοιτητικού πληθυσµού του Τµήµατος, παραθέτει ορισµένες από τις υπηρεσίες που προσφέρονται και παρακαλεί τους ενδιαφερόµενους να τηρούν τις σχετικές οδηγίες. Υπηρεσίες που προσφέρονται από τη Γραµµατεία: α) Έκδοση απλών βεβαιώσεων της φοιτητικής ιδιότητας για χρήση σε ασφαλιστικούς φορείς, ταµεία, οργανισµούς κ.λ.π. όπως π.χ. Εφορία, Ι.Κ.Α. (χο ρηγούνται µε επίδειξη του βιβλιαρίου σπουδών - της φοι- τητικής ταυτότητας). β) Έκδοση πιστοποιητικών. Από τη Γραµµατεία εκδίδονται τυποποιηµένα τα ακόλουθα πιστοποιητικά µε πλήρη στοιχεία του φοιτητή ή της φοιτήτριας που υπογράφονται από το Γραµµατέα (ή τον Πρύτανη όταν πρόκειται να χρησιµοποιηθούν στο εξωτερικό): ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΤΟΥ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΠΑΙ ΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΗΜΟTΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ 15

4. ΕΙ ΙΚΟ Ι ΑΚΤΙΚΟ, ΤΕΧΝΙΚΟ ΚΑΙ ΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ n n n n n n n n Απλό πιστοποιητικό (για το εσωτερικό ή το εξωτερικό) Πιστοποιητικό στρατολογικής χρήσης (για πρωτοετείς) Πιστοποιητικό στρατολογικής χρήσης (για απόφοιτους) Πιστοποιητικό αναλυτικής βαθµολογίας (για το εσωτερικό ή το εξωτερικό) Πιστοποιητικό µέσου όρου (για την Εργατική Εστία κ.λ.π.) Αποφοιτήριο (για διαγραφή από το Τµήµα) Πιστοποιητικό πτυχιούχου (για το εσωτερικό ή το εξωτερικό) Μεµβράνη πτυχιούχων (πτυχίο) Τα τέλη που καταβάλλονται για τα πιστοποιητικά είναι : για αντίγραφα πτυχίου και πιστοποιητικά 6 Ευρώ για µεµβράνη πτυχίου 15 Ευρώ ε) Έκδοση δελτίου ειδικού εισιτηρίου (πάσο), το οποίο χορηγείται στην αρχή κάθε ακαδηµα κού έτους. Αν χαθεί το πάσο, εκδίδεται νέο δύο µήνες µετά τη δήλωση της απώλειας. στ) Έκδοση βιβλιαρίου υγειονοµικής περίθαλψης, το οποίο εκδίδεται για τους φοιτητές και τις φοιτήτριες που δεν έχουν ασφαλισθεί, ούτε και πρόκειται κατά τη διάρκεια των σπουδών τους να ασφαλισθούν σε άλλο φορέα ασφάλισης. Αποσπασµένοι εκπαιδευτικοί Στο Τµήµα προσφέρουν υπηρεσία εκπαιδευτικοί διαφόρων ειδικοτήτων αποσπασµένοι από την Πρωτοβάθµια και ευτεροβάθµια Εκπαίδευση. γ) Έκδοση πρόχειρης ενηµερωτικής αναλυτικής βαθ- µολογίας γίνεται µόνο για τους τεταρτοετείς φοιτητές και φοιτήτριες, µετά από αίτησή τους, δύο φορές το χρόνο, είτε τον Οκτώβριο µε την έναρξη των µαθηµάτων ή το Μάρτιο µετά την εξεταστική περίοδο του χειµερινού εξαµήνου. δ) Έκδοση φοιτητική ταυτότητας, η οποία χορηγείται µε την εγγραφή. Αν χαθεί η φοιτητική ταυτότητα, χορηγείται άλλη µόνο µετά από δηµοσίευση της απώλειας στον ηµερήσιο τύπο. 16 Ο ΗΓΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ 2007-2008

5. Η ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ Η βιβλιοθήκη του Τµήµατος ηµοτικής Εκπαίδευσης άρχισε τη λειτουργία της ως περιφερειακή βιβλιοθήκη του Α.Π.Θ. αµέσως µετά την ίδρυση του Παιδαγωγικού Τµήµατος ηµοτικής Εκπαίδευσης, το 1984. Η βιβλιο - θήκη βρίσκεται στην Πανεπιστηµιούπολη, στο 2ο όρο - φο του κτιρίου της Παιδαγωγικής Σχολής (Πύργος). Από τον Νοέµβριο του 2006 συστεγάζεται µε τη βιβλιο - θήκη του Τµήµατος Προσχολικής Αγωγής και λειτουργεί πλέον ως βιβλιοθήκη της Παιδαγωγικής Σχολής. Η ενιαία συλλογή της βιβλιοθήκης αποτελείται από περίπου 25.000 τόµους βιβλίων και συνολικά 74 τίτλους περιοδικών. Από το σύνολο αυτό των περιοδικών τα 18 είναι ελληνικά (κοινοί τίτλοι µε το Τµήµα Προσχολικής Αγωγής), ενώ τα 56 ξενόγλωσσα. Η βιβλιοθήκη λειτουργεί όλες τις εργάσιµες µέρες από τις 9.00 το πρωί µέχρι τις 19.00 το απόγευµα. Η βιβλιο - θήκη λειτουργεί ως δανειστική και εξυπηρετεί όλα τα µέλη της ακαδηµα κής κοινότητας (ερευνητικό και διδακτικό προσωπικό, προπτυχιακοί και µεταπτυχιακοί φοιτητές) του Α.Π.Θ. καθώς και εξωτερικούς χρήστες (π.χ. εκπαιδευτικούς). Ο δανεισµός των βιβλίων επιτρέπεται στα µέλη ΕΠ, στους προπτυχιακούς και µεταπτυχιακούς φοιτητές και φοιτήτριες του τµήµατος καθώς και στους δασκάλους και τις δασκάλες που φοιτούν στο ιδασκαλείο «ηµήτρης Γληνός», εφόσον αποκτήσουν την κάρτα δανεισµού της βιβλιοθήκης (για την έκδοση της οποίας απαιτείται η συµπλήρωση αίτησης, µια φωτογραφία και η επίδειξη της αστυνοµικής ταυτότητας ή του βιβλιαρίου σπουδών για τους φοιτητές). Η κάρτα αυτή ισχύει για όλες τις βιβλιοθή - κες του Αριστοτελείου Πανεπιστηµίου Θεσσαλονίκης. Σύµφωνα µε τον Κανονισµό Λειτουργίας Συστήµατος Βιβλιοθηκών Α.Π.Θ., οι προπτυχιακοί φοιτητές και φοιτήτριες του Τµήµατος δικαιούνται να δανείζονται µέχρι 4 βιβλία για 15 ηµέρες, ενώ οι διδάσκοντες, οι µεταπτυχιακοί φοιτητές και φοιτήτριες, οι µετεκπαιδευόµενοι και οι µετεκπαιδευόµενες του διδασκαλείου καθώς και οι εξωτερικοί επισκέπτες της βιβλιοθήκης µπορούν να δανείζονται µέχρι 15 βιβλία για διάστηµα 30 ηµερών. Από τη δυνατότητα δανεισµού εξαιρούνται τα περιοδικά, το πληροφοριακό υλικό και τα συγγράµµατα για τα µαθήµατα που διδάσκονται στο Τµήµα. Υπάρχει δυνατότητα ανανέωσης του δανεισµού εφόσον το βιβλίο δεν έχει ζητηθεί. Για κάθε βιβλίο που δεν έχει επιστραφεί έγκαιρα,ο δανειζόµενος οφείλει να καταβάλλει χρηµατικό πρόστιµο 0,30 ευρώ την ηµέρα. Όταν για έναν χρήστη εκκρεµεί πρόστιµο, αυτός δεν µπορεί να δανειστεί από καµία βιβλιοθήκη του Συστήµατος Βιβλιοθηκών του Α.Π.Θ. έως την εξόφλησή του. Πριν την ορκωµοσία του κάθε φοιτητή και της κάθε φοιτήτριας απαιτείται από την Γραµµατεία του Τµήµατος µια βεβαίωση από τη βιβλιοθήκη ότι δεν έχει καµία εκκρεµότητα δανεισµού. Η βιβλιοθήκη είναι συνδεδεµένη µε τις ηλεκτρονικές πηγές του συστήµατος βιβλιοθηκών του Α.Π.Θ. και όλοι οι χρήστες της βιβλιοθήκης (εσωτερικοί και εξωτερικοί) µπορούν µέσω της ιστοσελίδας της Κεντρικής Βιβλιοθήκης του Α.Π.Θ. http://web.lib.auth.gr να έχουν πρόσβαση σε όλα τα περιοδικά και τα έντυπα αποκτή- µατα των βιβλιοθηκών του Α.Π.Θ., σε 14.000 τίτλους επιστηµονικών περιοδικών, σε περίπου 684 περιοδικά πλήρους κειµένου και σε 384 από αυτά πρόσβαση και σε παλαιότερα τεύχη. Προσωπικό βιβλιοθήκης Κώστας Λαζαρίδης, τηλέφωνο 2310995047 Ανδριάνα Νούνη, τηλέφωνο 2310991242 Αγγελική Παπάζογλου, τηλέφωνο 2310991210, fax 2310991210 ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΤΟΥ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΠΑΙ ΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΗΜΟTΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ 17

6. ΦΟΙΤΗΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ 7. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥ ΩΝ Στο Παιδαγωγικό Τµήµα ηµοτικής Εκπαίδευσης, όπως και σε κάθε άλλο Πανεπιστηµιακό Τµήµα, λειτουργεί ο Σύλλογος Φοιτητών και φοιτητριών που αποτελεί Νοµικό Πρόσωπο Ιδιωτικού ικαίου. Ο σύλλογος φοιτητών και φοιτητριών διοικείται από το ιοικητικό Συµβούλιο που εκλέγεται για θητεία ενός χρόνου µε τις φοιτητικές εκλογές. Τα γραφεία του συλλόγου φοιτητών και φοιτητριών βρίσκονται στον τρίτο όροφο του Πύργου στο Γραφείο 303. (τηλέφωνο 2310 991276). Ο φοιτητικός σύλλογος έχει δηµιουργήσει διάφορες πολιτιστικές και αθλητικές οµάδες, όπως κινη µα το - γράφου, χορού, µπάσκετ, ποδοσφαίρου, σκάκι κ.α., που υποστηρίζονται από το Τµήµα. Πληροφορίες παρέχονται από το σύλλογο φοιτητών και φοιτητριών. Το Πρόγραµµα Σπουδών αποτελείται από υποχρεωτικά µαθήµατα, από επιλεγόµενα µαθήµατα, από πρακτικές ασκήσεις και από την ξένη γλώσσα. Τα υποχρεωτικά µαθήµατα είναι 16 και ονοµάζονται έτσι επειδή είναι υποχρεωτικά για όλους τους φοιτητές και όλες τις φοιτήτριες. ηλαδή δεν είναι δυνατή η απόκτηση πτυχίου χωρίς την επιτυχή εξέταση σε όλα τα υποχρεωτικά µαθήµατα. Τα επιλεγόµενα µαθήµατα ονοµάζονται έτσι επειδή µπορούν να επιλεγούν ελεύθερα από ένα µεγάλο αριθµό µαθηµάτων. Για την απόκτηση του πτυχίου είναι απαραίτητη η επιτυχής εξέταση σε 20, τουλάχιστον, επιλεγόµενα µαθήµατα. Η συµµετοχή στις πρακτικές ασκήσεις είναι υποχρεωτική για την απόκτηση του πτυχίου. Οι πρακτικές ασκήσεις γίνονται στο πλαίσιο του υποχρεωτικού µαθήµατος «Προετοιµασία, διεξαγωγή και αξιολόγηση διδασκαλίας - Πρακτικές ασκήσεις». Η επιτυχής εξέταση στην ξένη γλώσσα είναι απαραίτητη για την απόκτηση του πτυχίου. Ορισµένες ξένες γλώσσες διδάσκονται στο Τµήµα, ενώ άλλες προσφέρονται από το Κέντρο Ξένων Γλωσσών του ΑΠΘ, όπου και εξετάζονται. Υποχρεωτικά µαθήµατα Τα υποχρεωτικά µαθήµατα (προσφέρονται τόσο στο χειµερινό όσο και στο θερινό εξάµηνο), έχουν κωδικό αριθµό που αρχίζει µε Α (Α-1, Α-2 κ.ο.κ.). Ο κωδικός παραµένει ίδιος, ακόµη και αν το µάθηµα διδάσκεται από διαφορετικό µέλος ΕΠ. Οι εβδοµαδιαίες ώρες διδασκαλίας διαφέρουν από µάθηµα σε µάθηµα. Για να υπάρχουν καλύτερες συνθήκες διδασκαλίας και µάθησης (µε δεδοµένη τη στενότητα χώρου) στα υποχρεωτικά µαθήµατα οι φοιτητές και οι φοιτήτριες χωρίζονται σε δύο τµήµατα και κάθε τµήµα παρακολουθεί το µάθηµα σε διαφορετικό εξάµηνο (χειµερινό ή εαρινό). 18 Ο ΗΓΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ 2007-2008

ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Α-1 Ψυχοκοινωνικές διαστάσεις της ανάπτυξης του παιδιού 6 Α-2 Κοινωνική, φιλοσοφική και ιστορική θεώρηση της εκπαίδευσης 6 Α-3 Οργάνωση διαδικασιών µάθησης στο σχολείο 6 Α-4 Παιδαγωγική της ένταξης 3 Α-5 Αντιρατσιστική, αντισεξιστική και διαπολιτισµική εκπαίδευση 6 Α-6 Εκπαιδευτικές τεχνολογίες και υπολογιστές στην εκπαίδευση 6 Α-7 Μεθοδολογία εκπαιδευτικής έρευνας Ακαδηµα κός αλφαβητισµός 3 Α-8 Προετοιµασία, διεξαγωγή και αξιολόγηση διδασκαλίας 21 Α-9 Γλώσσα και γραµµατισµός στο σχολείο 6 Α-10 ιδακτική της νεοελληνικής γλώσσας 6 Α-11 ιδακτική της λογοτεχνίας 6 Α-12 ιδακτική των κοινωνικών επιστηµών 6 Α-13 Τέχνες στην εκπαίδευση 6 Α-14 ιδακτική των µαθηµατικών 6 Α-15 ιδακτική των φυσικών επιστηµών 6 Α-16 Μελέτη φυσικού και κοινωνικού περιβάλλοντος 6 Σύνολο διδακτικών µονάδων από υποχρεωτικά µαθήµατα: 105 διδακτικές µονάδες ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΠΑΙ ΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΗΜΟTΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ 19

ΕΠΙΛΕΓΟΜΕΝΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ [ Ολα τα επιλεγόµενα µαθήµατα µαθήµατα έχουν 3 διδακτικές µονάδες] Ε-1 Εισαγωγή στην Παιδαγωγική Ε-2 Εισαγωγή στην Κοινωνιολογία Ε-4 Θεωρία και διδακτική της µουσικής Ε-7 Κοινωνικό φύλο και εκπαίδευση Ε-8 Πειραµατική διδασκαλία των φυσικών επιστηµών Ε-9 Γραµµατισµός στις ΤΠΕ και διδασκαλία των ΤΠΕ στο δηµοτικό σχολείο Ε-10 Ιστορία της νεοελληνικής εκπαίδευσης Ε-11 Ιστορία του γυναικείου κινήµατος στην Ελλάδα - 19ος και 20ος αιώνας Ε-13 ιδακτική της γεωγραφίας Ε-14 Φύλο και έθνος στην σύγχρονη πεζογραφία Ε-15 Φυσικές επιστήµες για την εκπαίδευση του πολίτη Ε-16 Αστρονοµία στην εκπαίδευση Ε-17 Φυσική γεωγραφία και περιβάλλον Ε-18 Λογοτεχνία και σχολείο Ε-19 Εικαστικές τέχνες στο δηµοτικό σχολείο Ε-22 Εκπαιδευτική πράξη και αναπηρία (έµφαση στις αισθητηριακές και τις κινητικές αναπηρίες) Ε-23 Αναγνώσεις πολιτικής φιλοσοφίας: ιαφωτισµός Ε-25 Οι ανθρωπιστικές σπουδές στην εκπαίδευση Ε-26 Ιστορία των γυναικών Ε-27 Κοινωνική και πολιτισµική κατασκευή των ταυτοτήτων του φύλου Ε-29 Φιλοσοφία της παιδείας Ε-30 Έννοιες των φυσικών επιστηµών και η διδασκαλία τους στο δηµοτικό σχολείο Ε-31 Φύλο, θετικές επιστήµες και νέες τεχνολογίες Ε-33 Ψυχική υγεία και σχολείο Ε-36 Εκπαιδευτική προσέγγιση της νοητικής καθυστέρησης στο γενικό σχολείο Ε-37 Φυσικές επιστήµες και πολιτισµός στην εκπαίδευση Ε-40 Η σκιτσογραφία στην τέχνη Ε-41 Λογοτεχνία και κοινωνία στην Ελλάδα του µεσοπολέµου Ε-42 Εκπαιδευτικοί: αποστολή, ρόλος και επάγγελµα Ε-43 Νεοέλληνες παιδαγωγοί 20 Ο ΗΓΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ 2007-2008

ΕΠΙΛΕΓΟΜΕΝΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ε-46 Εισαγωγή στη φιλοσοφία της επιστήµης ΙΙ Ε-47 Θεατρική αγωγή για έκφραση και επικοινωνία ΙΙ Ε-49 Μουσικοκινητική αγωγή Ε-50 Ιατρική βάση προβληµάτων ακοής Ε-51 Ασκήσεις στη διδακτική της λογοτεχνίας Ε-52 Παιδί και ανάγνωση: Ψυχολογική ανάπτυξη και λογοτεχνική εκπαίδευση Ε-53 Γνωσιολογικά ζητήµατα της παιδείας Ε-54 Σύνδεση οικογένειας και σχολείου Ε-55 Ποικίλες προσεγγίσεις στη διδακτική της γλώσσας Ε-56 Πολυτροπικότητα: ιαδικασίες κατανόησης και παραγωγής γραπτού λόγου Ε-57 Εισαγωγή στη θεωρία του πολιτισµού Ε-58 ιδασκαλία θεµάτων γεωγραφίας Ε-59 Θεατρική αγωγή για έκφραση και επικοινωνία Ι Ε-60 ιδακτική της ιστορίας: ηµόσιες χρήσεις της ιστορίας Ε-61 Φυσική αγωγή Ι Ε-62 Φυσική αγωγή ΙΙ Ε-63 Κοινωνιολογία της εκπαίδευσης Ε-64 Μορφές οικογενειακής οργάνωσης στη σύγχρονη κοινωνία Ε-65 Εισαγωγή στη φιλοσοφία της επιστήµης Ι Ε-66 Μαθηµατική ανάλυση Ε-67 Εκπαιδευτική αξιοποίηση της σχολικής αυλής (περιβαλλοντική εκπαίδευση και σχολικός χώρος) Ε-68 Η ελληνόγλωσση εκπαίδευση στη διασπορά Επιλέγοντας 20 από τα παραπάνω µαθήµατα συλλέγονται οι 60 διδακτικές µονάδες από επιλεγόµενα µαθήµατα που απαιτούνται για την απόκτηση πτυχίου ΞΕΝΕΣ ΓΛΩΣΣΕΣ Νοηµατική γλώσσα Μάθηµα αγγλικής γλώσσας Μάθηµα γαλλικής γλώσσας Παιδαγωγικά κείµενα στην αγγλική γλώσσα Παιδαγωγικά κείµενα στη γαλλική γλώσσα Σύνολο διδακτικών µονάδων από µαθήµατα ξένων γλωσσών: 3 3 διδακτικές µονάδες ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΕΠΙΛΕΓΟΜΕΝΑ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΠΑΙ ΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΗΜΟTΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ 21

ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΣΤΑ ΕΞΑΜΗΝΑ ΣΠΟΥ ΩΝ Εξάµηνο Υποχρεωτικά µαθήµατα Επιλεγόµενα µαθήµατα Α Α-1 (A-Λ), Α-2 (Μ-Ω), Α-4 (Α-Λ), Ε-1, Ε-2, Ε-4, Ε-31, Ε-63, Α-5 (Μ-Ω), Α-7(Α-Λ), Α-12 (Μ-Ω) Ε-64, Ε-65, Ε-66 Β Α-1 (Μ-Ω), Α-2 (Α-Λ), Α-4 (Μ-Ω), Ε-2, Ε-25, Ε-26, Ε-27, Ε-33, Α-5 (Α-Λ), Α-7 (Μ-Ω), Α-12 (Α-Λ) Ε-46, Ε-50, Ε-61, Ε-66 Γ Α-3 (Α-Λ), Α-6 (Μ-Ω), Α-9 (Α-Λ), Ε-7, Ε-8, Ε-9, Ε-10, Ε-11, Α-11 (Μ-Ω), Α-13 (Α-Λ), Ε-13, Ε-17, Ε-62 Α-16 (Μ-Ω) Α-3 (Μ-Ω), Α-6 (Α-Λ), Α-9 (Μ-Ω), Ε-9, Ε-29, Ε-30, Ε-41, Ε-51, Α-11 (Α-Λ), Α-13 (Μ-Ω), Ε-60 Α-16 (Α-Λ) Ε Α-10 (Α-Λ), Α-14 (Μ-Ω), Ε-14, Ε-15, Ε-16, Ε-19, Ε-53, Α-15 (Α-Λ) Ε-55, Ε-56 ΣΤ Α-10 (Μ-Ω), Α-14 (Α-Λ), Ε-16, Ε-37, Ε-40, Ε-49, Ε-52, Α-15 (Μ-Ω) Ε-56, Ε-57, Ε-58, Ε-68 Ζ Α-8 (Μ-Ω) Ε-18, Ε-22, Ε-23, Ε-59, Ε-67 Η Α-8 (Α-Λ) Ε-36, Ε-42, Ε-43, Ε-47, Ε-54 22 Ο ΗΓΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ 2007-2008

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ Ἡ διδαχὴ µεταρυσµοῖ τὴν φύσιν µεταρυσµοῦσα δὲ φυσιοποιεῖ. Η διδασκαλία αλλάζει την (ανθρώπινη) φύση και αλλάζοντάς την, δηµιουργεί καινούργια φύση. ηµόκριτος

ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Α-1 ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΙΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΠΑΙ ΙΟΥ εξάµηνα Α και Β 6 διδακτικές µονάδες Η επιστήµη της Ψυχολογίας Το περιεχόµενο της ενότητας απαντά καταρχήν σε γενικά ερωτήµατα σχετικά µε την Ψυχολογία, τη φυσιογνωµία και την ταυτότητά της, την εξέλιξή της, το στίγµα της στο σύγχρονο πεδίο των επιστη - µών και τον ρόλο που καλείται να διαδραµατίσει στο κοινωνικό γίγνεσθαι. Γίνεται αναφορά στους κλάδους της ψυχολογίας, στο περιεχόµενό τους, στην έρευνα και στις εφαρµογές του κάθε κλάδου Η µελέτη της ανθρώπινης ανάπτυξης: Θέµατα και θεωρίες ανάπτυξης του παιδιού στην ψυχολογία και στην εκπαίδευση Μεθοδολογικά ζητήµατα που αφορούν την ψυχοκοινωνική ανάπτυξη των παιδιών εοντολογικά ζητήµατα των εξελικτικών ερευνών Κρίσιµα ζητήµατα στην ανάπτυξη των παιδιών Μερικά από τα ζητήµατα: Kληρονοµικότητα / Περιβάλλον Φύση /Ανατροφή, ενεργητικός /παθητικός ρόλος του παιδιού, συνεχής / ασυνεχής πορεία ανάπτυξης, ατοµικές διαφορές Γνωστική ανάπτυξη Σύνοψη των κύριων ερευνητικών δεδοµένων και θεωρητικών προσεγγίσεων για τη γνωστική ανάπτυξη του ανθρώπου (από την αρχή της ζωής έως την ενηλικίωση) Συναισθηµατική ανάπτυξη Σύνοψη των κύριων ερευνητικών δεδοµένων και θεωρητικών προσεγγίσεων για την ανάπτυξη και έκφραση της συναισθηµατικής εµπειρίας του ανθρώπου (από την αρχή της ζωής έως την ενηλικίωση) Κοινωνική και ηθική ανάπτυξη Σύνοψη των κύριων ερευνητικών δεδοµένων και θεωρητικών προσεγγίσεων για την κοινωνική και ηθική ανάπτυξη του ανθρώπου (από την αρχή της ζωής έως την ενηλικίωση) Οικογένεια και ανάπτυξη του παιδιού Παιδιά «σε κίνδυνο»: σύγχρονες ψυχοκοινωνικές προσεγγίσεις Παιδιά και οικογένειες σε συνθήκες φτώχειας: ιερεύνηση των 12. επιδράσεων της φτώχειας και της κοινωνικής πολιτικής στην ανάπτυξη των παιδιών και των εφήβων. Ανάπτυξη του παιδιού και κοινωνική πολιτική: Από την έρευνα στο σχεδιασµό πολιτικής και δράσης για τα παιδιά ιερευνώντας το φύλο και τη διαφορετικότητα Κοινωνικοπολιτισµικοί παράγοντες και ψυχολο γική ανάπτυξη Ψυχοκοινωνική ανάπτυξη και Φύλο 24 Ο ΗΓΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ 2007-2008

ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Κριτική προσέγγιση της ψυχικής υγείας των παιδιών Σύγχρονα θέµατα στην ανάπτυξη του παιδιού Σύνοψη των κύριων ερευνητικών δεδοµένων και θεωρητικών προσεγγίσεων για θέµατα που αφορούν στην ανάπτυξη του παιδιού. Παράδειγµα 1. Παιδικό τραύµα: επιπτώσεις αρχικών τραυµατικών εµπειριών στις µετέπειτα διαδικασίες ψυχοκοινωνικής ανάπτυξης. Η περίπτωση της κακοποίησης παιδιών - ενδοοικογενειακής βίας, η περίπτωση απώλειας γονιού/ών, η περίπτωση πολέµου. Παράδειγµα 2. Νέες µέθοδοι αναπαραγωγής και επιπτώσεις στην ανάπτυξη του παιδιού. Παράδειγµα 3 Ψυχοκοινωνικά ζητήµατα ως προς την ανάπτυξη των παιδιών: διαζύγιο/χωρισµός, απώλεια/θάνατος, κακοποίηση/παραµέληση, ψυχική διαταραχή και οικογένεια, σωµατικά προβλήµατα, βία /εκφοβισµός Α-2 ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ, ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ εξάµηνα Α και Β 6 διδακτικές µονάδες Το µάθηµα παρουσιάζει τη διαδικασία εξέλιξης και τον κοινωνικό ρόλο των παιδαγωγικών ιδεών και των εκπαιδευτικών θεσµών, σε συνάρτηση µε την ανάλυση των φιλοσοφικών θεωριών που σε διαφορετικές εποχές, µέχρι και τη σύγχρονη εποχή θεµελίωσαν την έννοια της παιδείας. Σκοπός του µαθήµατος είναι η καλλιέργεια της ιστορικής αντίληψης των κοµβικών, κοινωνικοθεσµικών και θεωρητικών πτυχών της παιδαγωγίας. Το µάθηµα πραγµατεύεται τα εξής ζητήµατα: Οι βασικές έννοιες της παιδαγωγίας. Ανάλυση των γενικών αρχών της κοινωνικής και φιλοσοφικής θεώρησης της παιδείας. Φιλοσοφικές, παιδαγωγικές ιδέες και εκπαιδευτικοί θεσµοί της κλασικής αρχαιότητας. ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ο σκοπός της παιδείας στη χριστιανική κοσµοαντίληψη. Η εκπαίδευση στο δυτικό Μεσαίωνα και το Βυζάντιο. Η εκπαίδευση και οι παιδαγωγικές αντιλήψεις της Αναγέννησης. Το ρεύµα του ουµανισµού. Η εποχή της Μεταρρύθµισης και της Αντιµεταρρύθ- µισης. Οι παιδαγωγικές ιδέες κατά την περίοδο της Απολυταρχίας. ΠΑΙ ΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΗΜΟTΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ 25

ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Φιλοσοφικές ιδέες και παιδαγωγικά προτάγµατα του ιαφωτισµού. Το νόηµα της παιδείας στη γερµανική κλασική φιλοσοφία. Α-3 ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΙΑ ΙΚΑΣΙΩΝ ΜΑΘΗΣΗΣ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ εξάµηνα Γ και 6 διδακτικές µονάδες Ιδεαλισµός και εθνικισµός στην εκπαίδευση κατά τον 19ο αιώνα. Παιδεία και κοινωνική χειραφέτηση στο έργο των κλασικών του µαρξισµού. Ο πραγµατισµός και το κίνηµα της Νέας Αγωγής. Παιδαγωγικά ρεύµατα του 20ου αιώνα. Τί είναι µάθηση για µας; Στην ενότητα αυτή προσεγγίζουµε το ζήτηµα ξεκινώντας από τις προσωπικές µας εµπειρίες και αντιλήψεις για το τι είναι «µάθηση». Πότε «προκύπτει» το ενδιαφέρον, η ανάγκη, η υποχρέωση, ο εξαναγκασµός κλπ. για µάθηση (ιστορικά, κοινωνικά, ατοµικά); Πως (καθ)ορίζεται το πότε, το πόσο, το ποιος, το πώς, και το τί της µάθησης; Ποια είναι τα υποκείµενα, τα αντικείµενα, οι κοινωνικές περιστάσεις, οι συγκυρίες και τα εργαλεία της µάθησης; Ποιες εικόνες για το µαθητευόµενο άτοµο, για τον κόσµο/κοινωνία και για την «πορεία» τόσο του κόσµου όσο και του ατόµου ενυπάρχουν σε αυτές τις θεωρήσεις µας; Τι συνιστά µάθηση στην καθηµερινότητα µας, τι σε ειδικούς κοινωνικούς χώρους (όπως π.χ. το σχολείο); Πως πραγµατοποιείται η µάθηση; Αντιλήψεις για την µάθηση (παιδιά, µαθητές/σπουδαστές, δάσκαλοι, ) Ασκήσεις: «Τοπογραφία των µαθησιακών πρακτικών µας» Περιγράφουµε περιπτώσεις προσωπικής µάθησης 26 Ο ΗΓΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ 2007-2008

ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ στην καθηµερινότητα και στο σχολείο) Περιγράφουµε την οργάνωση των διαδικασιών και των δραστηριοτήτων της προσωπικής µάθησης (π.χ. στο Λύκειο) Εντοπίζουµε κοινά και διαφορετικά στοιχεία στις περιπτώσεις µάθησης Από τις καθηµερινές, αυθόρµητες, άρρητες «θεωρήσεις» µας για την µάθηση στις επιστηµονικές θεωρίες µάθησης Ανάγκη για θεωρία (ως συνεκτική και οργανωµένη εικόνα για τον κόσµο και το άτοµο), αλλά ποια; Πως θεωρούν την ανθρώπινη συµπεριφορά/δράση διαφορετικές ψυχολογικές προσεγγίσεις; Ποια σχετικά πεδία και ποιους τρόπους δράσης ανοίγουν αυτές; Τι περιλαµβάνει µια θεωρία µάθησης; Συµβατικές και κυρίαρχες θεωρίες της µάθησης και οι εικόνες για τον άνθρωπο και τον κόσµο που περιλαµβάνουν και προβάλουν αυτές Γνωστικές προσεγγίσεις Εικόνα για το µαθητευόµενο υποκείµενο Παραδοχές ως προς την µάθηση Εικόνα για την κοινωνία και τις κοινωνικές σχέσεις πρότυπη κοινωνική πρακτική Συνέπειες/προτάσεις για τη διδασκαλία Κονστρουκτιβιστικές προσεγγίσεις Παραδοχές ως προς την µάθηση Εικόνα για το µαθητευόµενο υποκείµενο Εικόνα για την κοινωνία και τις κοινωνικές σχέσεις πρότυπη κοινωνική πρακτική Συνέπειες/προτάσεις για τη διδασκαλία Κοινά κενά των συµβατικών και κυρίαρχων προσεγγίσεων Ως προς τη µάθηση Ως προς την εικόνα για το υποκείµενο Ως προς την εικόνα για την κοινωνία και τις κοινωνικές σχέσεις Ως προς τις συνέπειες/προτάσεις για τη διδασκαλία ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ουσιοκρατικές Εικόνα για το µαθητευόµενο υποκείµενο Συνέπειες/προτάσεις για την διδασκαλία Συµπεριφοριστικές προσεγγίσεις Παραδοχές ως προς την µάθηση Εικόνα για το µαθητευόµενο υποκείµενο Εικόνα για την κοινωνία και τις κοινωνικές σχέσεις Συνέπειες/προτάσεις για τη διδασκαλία Μάθηση ως συµµετοχή σε κοινωνικές πρακτικές Παραδοχές ως προς την µάθηση Εικόνα για το µαθητευόµενο υποκείµενο Εικόνα για την κοινωνία και τις κοινωνικές σχέσεις Συνέπειες/προτάσεις για τη διδασκαλία ΠΑΙ ΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΗΜΟTΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ 27

ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Α-4 ΠΑΙ ΑΓΩΓΙΚΗ ΤΗΣ ΕΝΤΑΞΗΣ Εξάµηνα Α και Β 3 διδακτικές µονάδες Οργάνωση και µεθοδολογία του Α θεµατικού κύκλου: Οι ενότητες θα πραγµατοποιηθούν µε διαλέξεις, και παρουσιάσεις βιβλιογραφικού υλικού καθώς και video εκπαιδευτικής διάστασης. Παρά τη µακρόχρονη λειτουργία των ειδικών σχολείων, και την επιστηµονική ενασχόληση µε το χώρο, υφίσταται ακόµη µια µονοδιάστατη αντιµετώπιση της αναπηρίας. Η απουσία ενός ερµηνευτικού µοντέλου και η διατήρηση του ειδικού σχολείου ως το «µαύρο κουτί» της εκπαίδευσης δεν επιτρέπουν την εκκίνηση ενός προβληµατισµού για την προσέγγιση της αναπηρίας ως εκπαιδευτικού ζητήµατος. Τα θέµατα που πραγµατεύεται η συγκεκριµένη ενότητα οργανώνονται σε δύο βασικούς άξονες: Α ΘΕΜΑΤΙΚΟΣ ΚΥΚΛΟΣ (7 τρίωρες ενότητες): Ορισµός της αναπηρίας ιεπιστηµονική προσέγγιση της αναπηρίας Ειδική αγωγή vs Παιδαγωγική της ένταξης: αντιθέσεις, συγκρούσεις, µελλοντικές προοπτικές Εκπαιδευτική πολιτική και αναπηρία (νοµοθεσία, στατιστικά δεδοµένα) Ειδικοί παιδαγωγοί: ρόλος, ταυτότητα, εξειδίκευση Εκπαιδευτικές πρακτικές του ειδικού σχολείου και του γενικού σχολείου Ο ρόλος του ειδικού σχολείου σήµερα µε τη θεσµοθέτηση της ένταξης Αξιολόγηση του Α θεµατικού κύκλου θα παρουσιαστούν ατοµικές και οµαδικές εργασίες µε τη σύγκριση περιεχοµένων παλαιών και νέων βιβλίων όσον αφορά τους ορισµούς των αναπηριών καθώς και θα εξεταστούν στο τέλος του κύκλου οι παρεµβάσεις που προτείνονταν και προτείνονται για την εκπαίδευση των αναπήρων. Β ΘΕΜΑΤΙΚΟΣ ΚΥΚΛΟΣ (7 τρίωρες ενότητες): Αντικείµενο του συγκεκριµένου κύκλου αποτελεί η µελέτη και η κριτική ανάλυση - παρουσίαση των διαδικασιών που εµποδίζουν ή προωθούν την ένταξη των αναπήρων στο γενικό σχολείο. Ασχολείται µε το πρόσφατο θεσµικό πλαίσιο της ένταξης, το θεωρητικό της υπόβαθρο και την πολιτική της διάσταση. ίνεται ιδιαίτερη έµφαση στην ερευνητική -εκπαιδευτική τεκµηρίωση των διαφορετικών πρακτικών ένταξης. Τα θέµατα του κύκλου οργανώνονται στις παρακάτω διαλέξεις: Ορισµός της ένταξης Θεωρητικές προσεγγίσεις: εκπαιδευτική, κοινωνιολογική, πολιτική 28 Ο ΗΓΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ 2007-2008

ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ερευνητικά δεδοµένα και εφαρµοσµένη ένταξη στον ελληνικό χώρο Κυρίαρχα εννοιολογικά µοντέλα: Ιατρικό vs Κοινωνικό Ένταξη και εκπαίδευση: Συγκρούσεις και αντιθέσεις Αναλυτικό πρόγραµµα και διαφοροποίηση Ένταξη και ποιοτική αναβάθµιση του γενικού σχολείου Οργάνωση και Μεθοδολογία: Οι ενότητες θα πραγµατοποιηθούν µε διαλέξεις. Αξιολόγηση Β κύκλου: Ατοµικές και οµαδικές εργασίες θα παρουσιαστούν και θα αφορούν: την προτεινόµενη διαφοροποίηση του Α.Π.Σ &.Ε.Π.Σ.Σ από το Π.Ι. για την εκπαίδευση των αναπήρων, τη διερεύνηση από πλευράς φοιτητών της προσβασιµότητας των κτιρίων δηµόσιων χώρων, και τη διερεύνηση από πλευράς φοιτητών της λογικής που αντικατοπτρίζουν τα κείµενα του δηµόσιου λόγου. Α-5 ΑΝΤΙΡΑΤΣΙΣΤΙΚΗ, ΑΝΤΙΣΕΞΙΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΙΑΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ Εξάµηνα Α και Β 6 διδακτικές µονάδες Γιατί ασχολούµαστε µε την αντιρατσιστική αντισεξιστική και διαπολιτισµική εκπαίδευση; Η µετανάστευση Οι πολυπολιτισµικές κοινωνίες Ορισµοί της µειονότητας - Τα δικαιώµατα των µειονοτήτων στο σύγ-χρονο κόσµο Έλληνες σε άλλες χώρες Η πολυπολιτισµικότητα της Ελλάδας σήµερα Η καινούρια σχολική πραγµατικότητα Τι είναι και πώς δηµιουργείται ο ρατσισµός; Η σχέση του µε τις προκαταλήψεις Η σχέση του µε τις κοινωνικές κατηγοριοποιήσεις Η σχέση του µε την εξουσία, τις διακρίσεις και την εκµετάλλευση Ορισµοί του ρατσισµού και σηµασία τους για την πράξη ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ιστορία του ρατσισµού ως θεωρία και ως πολιτική Η γένεση των ρατσιστικών θεωριών Από τη ρατσιστική θεωρία στη ρατσιστική πολιτική ΠΑΙ ΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΗΜΟTΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ 29

ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Η ναζιστική Γερµανία, το απάρτχα ντ της Νότιας Αφρικής, οι διακρίσεις στις ΗΠΑ Η κατάσταση σήµερα στην Ευρώπη Σεξισµός Ανασκόπηση των «επιστηµονικών» θεωριών για την κατωτερότητα των γυναικών Ερµηνείες της διαφορετικής θέσης των φύλων στην κοινωνία Ο σεξισµός ως ιδεολογία και ως πράξη Ρατσισµός και σεξισµός στο σχολείο Φανερός και κρυφός ρατσισµός Ο καθηµερινός ρατσισµός Η παραµέληση της γλώσσας και του πολιτισµού των µειονοτήτων και των µεταναστών Η ενοχοποίηση των θυµάτων ιαπολιτισµική εκπαίδευση Τυπολογία-αρχές Η επίσηµη πολιτική για τη διαπολιτισµική εκπαίδευση Σύγκριση προγραµµάτων διαπολιτισµικής εκπαίδευσης στην Ευρώπη, ΗΠΑ, Καναδά, Αυστραλία ιγλωσσία Αντιλήψεις για τη διγλωσσία ιδακτικές προσεγγίσεις για την κατάκτηση µιας γλώσσας ως δεύτερης Εφαρµογές αντιρατσιστικής, αντισεξιστικής και διαπολιτισµικής εκπαίδευσης ηµιουργία ανοιχτού και φιλικού περιβάλλοντος Εφαρµογές στα διάφορα γνωστικά αντικείµενα Φανερός και κρυφός σεξισµός Ο καθηµερινός σεξισµός Σεξισµός στα σχολικά βιβλία και βοηθήµατα Σεξισµός στις σχολικές πρακτικές Στρατηγικές της αντιρατσιστικής και αντισεξιστικής εκπαίδευσης Αποδόµηση Πρόληψη Λάθη και κίνδυνοι 30 Ο ΗΓΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ 2007-2008

ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Α-6 ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΚΑΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΕΣ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ εξάµηνα Γ και 6 διδακτικές µονάδες Είναι µάθηµα το οποίο αποβλέπει στην εισαγωγή και απόκτηση βασικών γνώσεων και δεξιοτήτων από τους φοιτητές και τις φοιτήτριες στις εκπαιδευτικές τεχνολογίες και τους υπολογιστές σχετικά µε την εκπαίδευση. Οι φοιτητές και οι φοιτήτριες θα γνωρίσουν την εξέλιξη της εκπαιδευτικής τεχνολογίας, τις σύγχρονες προσεγγίσεις και τις θεωρητικές τους βάσεις, θα εξοικειωθούν µε επιλεγµένες τεχνολογίες, τις στρατηγικές διδακτικής τους αξιοποίησης και την κριτική αξιολόγηση πολύµεσικών και διαδικτυακών εφαρµογών ώστε να µπορούν να αναπτύσσουν διδασκαλίες µαθη- µάτων σε εµπλουτισµένα περιβάλλοντα. Οι φοιτητές και οι φοιτήτριες παρακολουθούν θεωρητικά µαθή- µατα και ασκούνται σε εργαστηριακές ασκήσεις ώστε να συµµετέχουν ενεργητικά στην εκπαιδευτική διαδικασία. Το περιεχόµενο του µαθήµατος αναπτύσσεται σε 7 θεµατικές ενότητες. Το µάθηµα διδάσκεται έξι ώρες κάθε εβδοµάδα. Ενότητα 1 Εκπαιδευτική Τεχνολογία. Ιστορική εξέλιξη, κλασσικά µοντέλα και χαρακτηριστικά τους. Οπτικοακουστικά µέσα, ταξινοµίες διδακτικών µέσων Ανάπτυξη διδακτικών δραστηριοτήτων µε κλασσικά µέσα. Εκπαιδευτικές εφαρµογές και εργαστήρια σχεδίασης και ανάπτυξης κλασσικών µέσων. Ενότητα 2 Οι εκπαιδευτικές τεχνολογίες και οι θεωρίες µάθησης. Χαρακτηριστικά των τεχνολογιών που ευνοούν τη µάθηση. Εκπαιδευτικά οφέλη. Αποτελέσµατα ερευνών. Σύγχρονα µοντέλα εκπαιδευτικής τεχνολογίας, εποικοδοµητικές προσεγγίσεις και εγκαθιδρυµένη νόηση. Ενότητα 3 Σχεδιασµός και ανάπτυξη µαθηµάτων µε χρήση ψηφιακών εκπαιδευτικών τεχνολογιών. ιδακτικά σενάρια και διδακτικές δραστηριότητες. Συγγραφή διδακτικών δραστηριοτήτων και διδακτικών σεναρίων. Εκπαιδευτικές εφαρµογές και εργαστήρια σε περιβάλλον εργασίας του Word XP, µορφοποίηση κει- µένου και εργαλεία σχεδίασης. Ενότητα 4 Εικονικές αναπαραστάσεις επικοινωνιακή και διδακτική τους ανάλυση, ένταξη εικόνων στη διδακτική διαδικασία. Πολλαπλές αναπαραστάσεις και εκπαιδευτικά οφέλη. Ανάλυση σχολικών βιβλίων. Εκπαιδευτικές εφαρµογές και εργαστήρια µορφοποίησης ψηφιακών εικόνων και ένταξης σε διδακτικά σενάρια. ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΠΑΙ ΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΗΜΟTΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ 31

ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Σάρωση και απλή επεξεργασία εικόνων. Ενότητα 5 Εκπαιδευτικό λογισµικό. Εξέλιξη εκπαιδευτικού λογισµικού. Αλληλεπίδραση και αυτονοµία του χρήστη. Κατηγορίες εκπαιδευτικού λογισµικού. Προγράµµατα εξάσκησης, και παιχνίδια. Προγράµµατα προσοµοιώσεων και µοντελοποίησης, εικονικά εργαστήρια. Πολυµεσικές εφαρµογές και σχεδίαση µαθηµάτων. Κριτική εξέταση διδακτικών δραστηριοτήτων µε εκπαιδευτικό λογισµικό και ένταξη δραστηριοτήτων στη διδακτική διαδικασία. Εκπαιδευτικές εφαρµογές, παραδείγµατα λογισµικού και εργαστήρια εξοικείωσης µε εκπαιδευτικό λογισµικό. Ενότητα 6 ( ια) δίκτυο: δοµή και χαρακτηριστικά στοιχεία, εξ αποστάσεως διδασκαλία και µάθηση συνεργατικές προσεγγίσεις. Εκπαιδευτικές εφαρµογές και εργαστήρια, ανοικτή δοµή διαδικτύου: ιστοσελίδες, δικτυακοί τόποι και δικτυακές πύλες. Μηχανές αναζήτησης. Μεθοδολογία αναζήτησης κειµένου και πολυµεσικού υλικού. Ανάπτυξη µαθηµάτων µε χρήση διαδικτύου. Ενότητα 7 Η κατάσταση των εκπαιδευτικών τεχνολογιών στην εκπαίδευση και ειδικά στη πρωτοβάθµια. Αναλυτικά προγράµµατα και εκπαιδευτικές πρακτικές. Μελέτες περίπτωσης αξιοποίησης των τεχνολογιών. ιαπιστώσεις, πρακτικές και προβλήµατα. Α-7 ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΑΚΑ ΗΜΑ ΚΟΣ ΑΛΦΑΒΗΤΙΣΜΟΣ εξάµηνα Α και Β 3 διδακτικές µονάδες Το µάθηµα διδάσκεται και στο χειµερινό και στο εαρινό εξάµηνο και επιδιώκεται σ αυτό: Να γνωρίσουν οι φοιτητές και να κατανοήσουν κριτικά τα βασικά χαρακτηριστικά του ακαδηµα κού περιβάλλοντος, τι σηµαίνει συλλογική λειτουργία των πανεπιστηµιακών οργάνων, τι σηµαίνει ελεύθερη διακίνηση των ιδεών, αυτοτέλεια και αυτοδιοίκηση των πανεπιστηµίων, τι είναι και τι πρέπει να είναι το ακαδηµα κό άσυλο και πώς αυτά τα χαρακτηριστικά διαµορφώθηκαν ιστορικά στη σύγχρονη Ελλάδα. Γίνεται επίσης αναφορά στον Homo Academicus, δηλαδή στον ακαδηµα κό δάσκαλο, στους φοιτητές και τις µεταξύ τους σχέσεις. Να ασκηθούν στους ειδικούς τρόπους ακαδηµα κής επικοινωνίας. Σ αυτή την ενότητα προσεγγίζονται οι κανόνες συνοµιλίας του Γκράις και οι µορφές υπέρβασής τους, τα κριτήρια επιστηµονικότητας (ξεκινώντας από τον έλεγχο των παραστάσεων και των αυθόρµητων εννοιών και φτάνοντας έως την εννοιολογική οργάνωση των εµπειριών και των πηγών, το λογικό συλλογισµό, την ερευνητική περιέργεια και τα όρια της ερµηνείας). Να ασκηθούν στην κριτική κατάκτηση της γνώσης (στο δηµιουργικό διάβασµα και τη δηµιουργική µάθηση), και 32 Ο ΗΓΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ 2007-2008

ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Να ασκηθούν στη διαδικασία µε την οποία γράφεται µια φοιτητική εργασία, ποιες είναι οι βασικές µεθοδολογικές και τεχνικές προδιαγραφές που πρέπει να πληρούνται, όπως π.χ. πώς περιορίζουµε το αντικείµενο αναφοράς, πώς συγκροτούµε το ερευνητικό µας αντικείµενο, πώς κάνουµε µια βιβλιογραφία, πώς διαλέγουµε και πώς κρίνουµε ένα επιστηµονικό βιβλίο, πώς συντάσσουµε, τέλος την εργασία µας. Το µάθηµα διδάσκεται µε προβολές, που περιλαµβάνουν ασκήσεις και στις οποίες τίθενται οι προβληµατισµοί που οργανώνουν τη συζήτηση. Εξετάζεται µε δοκιµασίες (τεστ), που πραγµατοποιούνται κατά τη διάρκεια του εξαµήνου και στις οποίες ελέγχεται η κατανόηση τόσο των θεωρητικών ερεισµάτων της διαπραγµάτευσης, όσο και η ανάπτυξη της ικανότητας για µια δηµιουργική, δηλαδή ενεργητική και απελευθερωτική σχέση µε το ακαδηµα κό περιβάλλον και την επιστηµονική γνώση. Α-8 ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ, ΙΕΞΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Ι ΑΣΚΑΛΙΑΣ εξάµηνα Ζ και Η 21 διδακτικές µονάδες Στο µάθηµα αναλύονται και συζητούνται οι θέσεις (ως προς τους σκοπούς, το περιεχόµενο, τις µεθόδους, τις µορφές και τα µέσα διδασκαλίας) πέντε ρευµάτων παιδαγωγικής σκέψης. Πιο συγκεκριµένα: οι προ ποθέσεις της εµφάνισης και της κυριαρχίας της Ερβαρτιανής παιδαγωγικής στη Γερµανία, τα βασικά δοµικά στοιχεία της (πέντε πρακτικές ιδέες ως παιδαγωγικοί σκοποί, παραστατική ψυχολογία, κατηγοριοποίηση και σύνδεση του περιεχοµένου, κυβερνητική, ιδίως αγωγή και διδασκαλία, στάδια της διδασκαλίας) και θεωρητικές και πρακτικές κριτικές της παραδοσιακής παιδαγωγικής οι προ ποθέσεις της εµφάνισης του κινήµατος της προοδευτικής εκπαίδευσης στις Η.Π.Α., ο J. Dewey ως σηµείο αναφοράς του κινήµατος της προοδευτικής εκπαίδευσης, ο παιδοκεντρισµός του S. Hall, η κοινωνική ανασυγκρότηση κατά τους G. Counts, H. Rugg και T. Brameld, άλλοι σχολικοί πειραµατισµοί στην Αµερική (το σχολείο του W. Parker, το σύστηµα Platoon, τα σχέδια Dalton και Winnetka, η µέθοδος project) και κριτικές της προοδευτικής εκπαίδευσης ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ οι προ ποθέσεις της εµφάνισης και της κυριαρχίας της τεχνοκρατικής λογικής για την εκπαίδευση στις Η.Π.Α., οι τεχνοκρατικές εκδοχές για το σχεδιασµό του αναλυτικού προγράµµατος (οι θέσεις του F. ΠΑΙ ΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΗΜΟTΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ 33

ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Bobbit, το κλασικό σχήµα για το σχεδιασµό του αναλυτικού προγράµµατος του R. Tyler, η ταξινοµία των αντικειµενικών διδακτικών στόχων του B.S. Bloom), η διεθνής διάδοση και σύγχρονες κριτικές της τεχνοκρατικής λογικής και οι προ ποθέσεις της εµφάνισης και της συγκρότησης της απελευθερωτικής παιδαγωγικής του Freire, τα βασικά δοµικά στοιχεία της παιδαγωγικής του (πολιτικός χαρακτήρας της εκπαίδευσης και γραµ- µατισµός, διερεύνηση του θεµατικού σύµπαντος ως προ πόθεση της συγκρότησης του αναλυτικού προγράµµατος, κριτική της αποταµιευτικής εκπαίδευσης και όροι του παιδαγωγικού διαλόγου) και η διεθνής επιρροή και κριτικές της. Παράλληλα, δίνεται έµφαση στην έννοια της αξιολόγησης. Πιο συγκεκριµένα, αναλύονται και συζητούνται η ιστορική διαδροµή, οι ιδεολογικές, πολιτικές α-φετηρίες και οι παράµετροι των συστηµάτων αξιολόγησης στην εκπαίδευση, η ιστορία της αξιολόγησης του µαθητή και της µαθήτριας στο δηµοτικό σχολείο, η παιδαγωγική λειτουργία της αξιολόγησης της επίδοσης, οι µορφές αξιολόγησης της επίδοσης και οι αξιολογικές νόρµες αναφοράς, ο ρόλος της ερώτησης και της ανατροφοδότησης στην αξιολόγηση της επίδοσης µε βάση τις θέσεις των Piaget, Vygotsky, Βruner και Bloom για τη µάθηση, οι τεχνικές αξιολόγησης της επίδοσης (προφορικές, γραπτές ερωτήσεις, τεστ) και οι επιδράσεις της αξιολόγησης της επίδοσης στην επιλογή, οργάνωση και µορφή της γνώσης του σχολείου, στις µεθόδους, µορφές διδασκαλίας και τη µάθηση, στην παιδαγωγική σχέση, καθώς και στις σχέσεις µαθητών/τριών και γονέων. Όσον αφορά την οργάνωση των πρακτικών ασκήσεων βασικά στοιχεία της είναι τα ακόλουθα: κάθε φοιτητής και φοιτήτρια παρακολουθεί, ενταγ- µένος ή ενταγµένη σε πενταµελή οµάδα, τη διδασκαλία όλων των µαθηµάτων σε δύο διαφορετικές τάξεις δύο ηµοτικών Σχολείων χρησιµοποιώντας φύλλο παρατήρησης που αναφέρεται στους στόχους, το περιεχόµενο, τις µεθόδους, τις µορφές, τα µέσα διδασκαλίας και τις διαδικασίες αξιολόγησης. Η παρακολούθηση εκτείνεται σε χρονικό διάστηµα δύο εβδοµάδων και έχει ελάχιστο όριο 6 ηµερών κάθε φοιτητής και φοιτήτρια διδάσκει και στις δύο τάξεις των ηµοτικών Σχολείων που παρακολούθησε. Οι διδασκαλίες των φοιτητών εκτείνονται σε χρονικό διάστηµα έξι εβδοµάδων και έχουν ελάχιστο όριο 24 ηµερών (6 επί 4). Αφορούν όλα τα µαθήµατα του ηµοτικού Σχολείου εκτός εκείνων που δι-δάσκονται από εκπαιδευτικούς ειδικοτήτων (Αγγλικά, Φυσική Αγωγή, Μουσική) στις 3 από τις 6 εβδοµάδες των διδασκαλιών οι φοιτητές και οι φοιτήτριες διδάσκουν µε βάση τρεις διαφορετικές παιδαγωγικές προσεγγίσεις που διδάσκονται στο µάθηµα και µε ευθύνη των διδασκόντων του στις άλλες 3 από τις 6 εβδοµάδες των διδασκαλιών οι φοιτητές και οι φοιτήτριες αξιοποιούν τις γνώσεις για τη διδασκαλία µαθηµάτων του ηµοτικού Σχολείου που διαθέτουν µε βάση όσα διδάχθηκαν σε σχετικά µαθήµατα του Τµήµατος και µε ευθύνη των µελών ΕΠ αυτών των µαθηµάτων. Σε περιπτώσεις µαθηµάτων του ηµοτικού Σχολείου που, για οποιουσδήποτε λόγους, δεν είναι δυνατή η διδασκαλία µε βάση όσα διδάχθηκαν σε σχετικά µαθή- µατα του Τµήµατος, οι φοιτητές και οι φοιτήτριες διδάσκουν µε βάση τις τρεις παιδαγωγικές προσεγγίσεις οι οποίες διδάσκονται στο µάθηµα και µε ευθύνη των διδασκόντων του. 34 Ο ΗΓΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ 2007-2008

ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Α-9 ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ εξάµηνα Γ και 6 διδακτικές µονάδες Η διερεύνηση του τρόπου µε τον οποίο η γλώσσα συνδέεται µε την επικοινωνία και τη µάθηση στο σχολικό περιβάλλον αποτελεί σηµαντικό ζήτηµα. Μολονότι η γλώσσα συναρτάται µε την επικοινωνία, οι πιο σύγχρονες ερευνητικές προσεγγίσεις (κυρίως στο χώρο των σπουδών γραµµατισµού) έχουν καταδείξει ότι η επικοινωνία στο σχολικό πλαίσιο συνιστά µια σύνθετη διαδικασία παραγωγής και διαπραγµάτευσης νοηµάτων µέσα από ποικίλα είδη προφορικών και γραπτών κειµένων. Τα κείµενα αυτά (µε τον τρόπο που χρησιµοποιούνται στο εκάστοτε πλαίσιο επικοινωνίας) δεν συνιστούν ουδέτερα οχήµατα µετάδοσης πληροφοριών αλλά απηχούν ένα σύστηµα πρακτικών γραµµατισµού. Η έννοια του γραµµατισµού και ειδικότερα του σχολικού γραµµατισµού χρησιµοποιείται στη σύγχρονη βιβλιογραφία για να αναδείξει τον τρόπο µε τον οποίο σε µια κοινότητα, όπως είναι η σχολική, διαπλέκονται οι δραστηριότητες ανάγνωσης και γραφής, παραγωγής και επεξεργασίας κειµένων για την επίτευξη συγκεκριµένων στόχων και τη διαµόρφωση εγγράµµατων υποκειµένων. Το µάθηµα διερευνά την έννοια του σχολικού γραµµατισµού µέσα από την ανάλυση των διαδικασιών στις οποίες τα µέλη της σχολικής κοινότητας, παιδιά και εκπαιδευτικοί, εµπλέκονται καθώς επικοινωνούν µέσα από τα προφορικά και γραπτά κείµενα που συνδηµιουργούν. Μέσα από το µάθηµα αυτό υποστηρίζουµε ότι τα ποικίλα είδη των κειµένων που το σχολείο προκρίνει ως περισσότερο ή λιγότερο σηµαντικά αλλά και ο τρόπος που τα παιδιά συµµετέχουν σε διαδικασίες παραγωγής και διαπραγµάτευσης των κειµένων αυτών δεν είναι ουδέτερες επιλογές. Απηχούν και διαµορφώνουν ένα σύστηµα στάσεων απέναντι στη γλώσσα, τη γνώση και τον κόσµο γενικότερα. Μέσα από τις στάσεις αυτές, οι µαθητές και οι µαθήτριες διαµορφώνονται σε συγκεκριµένης µορφής εγγράµµατα υποκείµενα, µε κριτική ή µη κριτική σκέψη. Το µάθηµα µέσα από 5 ενότητες αναδεικνύει τους βασικούς άξονες (θέσεων, όρων, παραδοχών και ιδεολογικών συνυποδηλώσεων) που συναρτώνται µε τη µελέτη της γλώσσας και του γραµµατισµού στο σχολικό περιβάλλον. Ειδικότερα: Η πρώτη ενότητα µε τίτλο «Βασικές έννοιες» εισάγει τις βασικές έννοιες που προσδιορίζουν τη θεώρηση της γλώσσας ως συστήµατος και ως λειτουργικής χρήσης. Παρουσιάζονται τα επίπεδα γλωσσικής περιγραφής, οι µονάδες ανάλυσης της γλώσσας και οι σχέσεις µε τις οποίες τα γλωσσικά στοιχεία συνδέονται µεταξύ τους για να συγκροτήσουν κείµενα µέσω των οποίων τα άτοµα επιτελούν επικοινωνιακές λειτουργίες και πραγµατώνουν επικοινωνιακές προθέσεις. Η έµφαση δεν επικεντρώνεται στην απλή παρουσίαση των εξελίξεων αυτών αλλά στη δυνατότητα αξιοποίησής τους από τον εκπαιδευτικό ή την εκπαιδευτικό για την κατανόηση των γλωσσικών και επικοινωνιακών ικανοτήτων µε τις οποίες τα παιδιά έρχονται στο σχολείο. Η δεύτερη ενότητα µε τίτλο «Γραµµατισµός στην ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΠΑΙ ΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΗΜΟTΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ 35