1 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΕΝΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΚΥΡΙΑΚΗ 19 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2014 - ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ Όνομα/Επίθετο: ΟΜΑΔΑ Α Για τις προτάσεις από Α1 μέχρι και Α7 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της καθεμίας και δίπλα σε κάθε αριθμό τη λέξη "Σωστό", αν η πρόταση είναι σωστή, ή "Λάθος", αν η πρόταση είναι λανθασμένη. Α1 Όταν η Ε D είναι -2,5 μια αύξηση της τιμής σημαίνει μείωση της συνολικής δαπάνης. Α2 Αν η εισοδηματική ελαστικότητα είναι ίση με τη μονάδα, το αγαθό είναι κατώτερο. Α3 Η ζήτηση ενός αγαθού μεταβάλλεται προς την ίδια κατεύθυνση με τη μεταβολή της τιμής ενός υποκατάστατου του. Α4 Όταν Ε D =0 τότε η ζήτηση είναι τελείως ανελαστική και η καμπύλη ζήτησης είναι παράλληλη προς τον άξονα των τιμών. Α5. Έστω ότι η καμπύλη παραγωγικών δυνατοτήτων δίνεται από τον τύπο Ψ=500-5Χ. Ο συνδυασμός (Χ, Ψ)=(50, 300) είναι εφικτός. Α6. Αυξανόμενο κόστος ευκαιρίας σημαίνει ότι οι παραγωγικοί συντελεστές είναι εξίσου κατάλληλοι για την παραγωγή του. Α7. Αν οι καταναλωτές προσδοκούν αύξηση των τιμών, τότε θα μειώσουν τη ζήτηση τους για αγαθά σήμερα.
2 Για την πρόταση Α8 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της πρότασης και δίπλα του το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. Α8. Μια αύξηση στη τιμή του καφέ, θα επιφέρει: 1. Αύξηση στη ζητούμενη ποσότητα του καφέ. 2. Μείωση στη ζήτηση της ζάχαρης. 3. Μείωση στη ζήτηση του καφέ. 4. Αύξηση στη ζητούμενη ποσότητα της ζάχαρης. Μονάδες 4 ΟΜΑΔΑ Β Β1. Από τους παράγοντες που προσδιορίζουν την ζήτηση αναλύστε με την βοήθεια σχημάτων: α) τις προτιμήσεις των καταναλωτών, β) το εισόδημα των καταναλωτών. Μονάδες 8 B2. Αναλύστε το Οικονομικό Κύκλωμα (χωρίς το σχήμα). Διατυπώστε τις δυο ιδιότητες (σχόλια) των ροών του κυκλώματος. Μονάδες 12 Β3. Τι γνωρίζετε για τα διαρκή (οικονομικά) αγαθά και για τα καταναλωτικά (οικονομικά) αγαθά. Δώστε παραδείγματα. Μονάδες 5 ΟΜΑΔΑ Γ Γ1. Δίνεται ο παρακάτω πίνακας που αφορά μια υποθετική οικονομία: Συνδυασμοί Αγαθό Χ Αγαθό Ψ Α 0 390 Β 100 370 Γ 150 320 Δ 180 200 Ε 200 0 1. Να βρεθεί το ΚΕ Χ/Ψ.. σε όλους τους διαδοχικούς συνδυασμούς. 2. Αν παράγουμε 120 μονάδες του χ αγαθού, πόσες μονάδες (μέγιστο) του αγαθού Υ μπορεί να παράγει η οικονομία. 3. Ο συνδυασμός (160, 270) είναι εφικτός, ανέφικτος ή μέγιστος εφικτός; 4. Να βρείτε πόσες μονάδες του αγαθού Χ πρέπει να θυσιαστούν για να παραχθούν οι πρώτες 100 μονάδες του Ψ.
3 5. Να βρείτε πόσες μονάδες του αγαθού Υ πρέπει να θυσιαστούν για να παραχθούν οι τελευταίες 100 μονάδες του Χ. Γ2 Δίνεται ο παρακάτω πίνακας μιας γραμμικής συνάρτησης ζήτησης: P Q 100 1000 90 2000 80 3000 70 4000 1. Να βρεθεί η μορφή (εξίσωση/ τύπος) της καμπύλης ζητήσεως. 2. Να βρεθεί η ελαστικότητα ζητήσεως ως προς την τιμή και η ελαστικότητα τόξου, όταν η τιμή αυξάνεται από 70 σε 80 ευρώ. Γ3 Όταν το εισόδημα των καταναλωτών είναι 500 ευρώ, η ζητούμενη ποσότητα είναι 100 κιλά και η εισοδηματική ελαστικότητα είναι ίση με 2. Αν το εισόδημα των καταναλωτών αυξηθεί στα 1000 ευρώ, να βρεθεί η ποσότητα που θα ζητείται τελικά από τους καταναλωτές. Μονάδες 4 Γ4. Όταν η τιμή ενός αγαθού είναι 10 χρηματικές μονάδες, η ζητούμενη ποσότητα είναι ίση με 40 κιλά και η ελαστικότητα ζήτησης ως προς την τιμή είναι ίση με -0,5. Αν η τιμή αυξηθεί κατά 20%, να υπολογίσετε τη ποσοστιαία μεταβολή στην συνολική δαπάνη των καταναλωτών και να αιτιολογήσετε την απάντηση σας. Μονάδες 6 ΟΜΑΔΑ Δ Δ1. Δίνεται ο παρακάτω πίνακας που αφορά την ατομική καμπύλη ζήτησης ενός αγαθού Χ. Συνδυασμοί P (τιμή) Q D (ζητούμενη Υ (εισόδημα) ποσότητα) Α 100 50 200 Β 200 40 200 Γ 100 70 250 Δ 300 60 250 Ε 400 80 300 1. Να υπολογίσετε την ελαστικότητα ζήτησης ως προς την τιμή. Πόσες καμπύλες ζήτησης μπορούν να σχηματιστούν και γιατί;
4 2. Να υπολογίσετε την εισοδηματική ελαστικότητα και να χαρακτηρίσετε το αγαθό ως κανονικό ή κατώτερο. Δ2. Έστω ότι η συμπεριφορά ενός καταναλωτή δίνεται από την συνάρτηση ζήτησης Q D1 = 200-5P. Να βρεθεί το σημείο όπου συνολική δαπάνη του καταναλωτή γίνεται μέγιστη. Μονάδες 4 Δ3. Έστω ότι η συμπεριφορά ενός καταναλωτή περιγράφεται από την γραμμική καμπύλη ζήτησης Q D1 = 300-5P. 1. Σε ποιο σημείο (P, Q D ) η Ε D είναι -0,5. 2. Έστω ότι αυξάνεται το εισόδημα και αυξάνεται η ζήτηση κατά 100%. Ποια η νέα μορφή (τύπος) της εξίσωσης της ζήτησης. 3. Αν για P=10 η Ε Υ =2, τότε ποια είναι η ποσοστιαία μεταβολή του εισοδήματος που προκάλεσε την παραπάνω μετατόπιση. Δ4. Ένας καταναλωτής στην τιμή των 100 ευρώ ζητάει 100 μονάδες από το αγαθό. Αν το εισόδημα των καταναλωτών μειωθεί κατά 40% με Ε Υ =0,5. Να βρεθεί ποια πρέπει να είναι η 5 ποσοστιαία μεταβολή της τιμής, ( D ) ώστε οι καταναλωτές να ζητάνε την αρχική 3 ποσότητα του αγαθού. Να γίνει το σχετικό διάγραμμα. Μονάδες 6
5 ΛΥΣΕΙΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ ΑΟΘ ΟΜΑΔΑ Α Α1: Σ Α2: Λ Α3: Σ Α4: Σ Α5: Λ Α6: Λ Α7: Λ Α8: 2 ΟΜΑΔΑ Β Β1: σελ 34-35. Οι προτιμήσεις των...στραφεί σε κανονικά αγαθά. Β2: σελ. 23-24. Ο όρος οικονομικό κύκλωμα... ή μειώνεται. Β3. σελ. 12. Μια άλλη διάκριση αυτοκίνητα κτλ. Και Καταναλωτικά αγαθά είναι.. στερεοφωνικό κτλ. ΟΜΑΔΑ Γ Γ1. 1. 390 370 0,2 100 0 370 320 1 150100 320 200 4 180150 200 0 10 200180 2. Παρατηρούμε ότι οι 120 μονάδες του αγαθού Χ βρίσκονται μεταξύ των συνδυασμών Β και Γ. Με δεδομένο ότι το 1 θα βρούμε τη μέγιστη παραγόμενη ποσότητα του αγαθού Ψ, όταν παράγουμε 120 μονάδες του αγαθού Χ. Συνδυασμοί Χ Ψ Γ 100 370 120 Ψ=; Δ 150 320
6 370 1 1 350 Οπότε όταν παράγουμε 120 μονάδες του χ 120100 αγαθού, π η οικονομία μπορεί να παράγει 350 μονάδες του αγαθού Υ. 3. Παρατηρούμε ότι οι 160 μονάδες του αγαθού Χ βρίσκονται μεταξύ των συνδυασμών Γ και Δ. Με δεδομένο ότι το 4 θα βρούμε τη μέγιστη παραγόμενη ποσότητα του αγαθού Ψ, όταν παράγουμε 160 μονάδες του αγαθού Χ. Συνδυασμοί Χ Ψ Γ 150 320 160 Ψ=; Δ 180 200 200 4 4 200 4 20 200 80 280 180160 Οπότε, ο συνδυασμός (χ,ψ) = (160,270) είναι εφικτός, αλλά ασύμφορος διότι υπάρχουν υποαπασχολούμενοι παραγωγικοί συντελεστές. 4. Παρατηρούμε ότι οι 100 μονάδες του αγαθού Ψ βρίσκονται ανάμεσα στους συνδυασμούς Δ και Ε. Με δεδομένο ότι το 10 θα βρούμε τη μέγιστη παραγόμενη ποσότητα του αγαθού Χ όταν παράγουμε 100 μονάδες του αγαθού Ψ. Συνδυασμοί Χ Ψ Β 180 200 Χ=; 100 Γ 200 0 100 0 10 10 10 190 200 X Άρα, για να παραχθούν οι πρώτες 100 μονάδες του αγαθού Ψ θα πρέπει να θυσιαστούν ΔΧ=390-190=200 μονάδες του αγαθού Χ. 5. Η παραγωγή του Χ θα ξεκινήσει από τις 200-100=100 μονάδες. Παρατηρούμε ότι: Συνδυασμοί Αγαθό Χ Αγαθό Ψ Β 100 370 Ε 200 0 Οπότε, για να παραχθούν οι τελευταίες 100 μονάδες του αγαθού Χ θα πρέπει να θυσιαστούν ΔΨ=370-0=370 μονάδες του αγαθού Ψ.
7 Γ2. 1. Θα βρούμε τον τύπο της με ένα σύστημα δυο εξισώσεων με δυο αγνώστους: (Α) 1000 100 ( ) 2000 90 ώ ά έ 1000 10 100, και με αντικατάσταση σε μια απο τις δυο εξισώσεις βρίσκω 1000=α -10100 11.000 Αρα Q 11.000 100P D 2. E D Q P 4000 3000 80 7 P Q 70 80 3000 4 E D Q P P 4000 3000 70 80 15 P Q Q 70 80 4000 3000 7 Γ3. E Y Q Y QB 100 500 2 2 2 QB 300 Y Q 1000 500 100 Γ4. ΣΔ 1 =P 1 Q 1 =10 40=400 ευρώ 10 20 P2 P1 P1 10 10 12 100 100 Με την βοήθεια της ελαστικότητας ζήτησης ως προς την τιμή, βρίσκουμε το πόσο αντιδρά ο καταναλωτής Α (%ΔQ), όταν αυξηθεί η τιμή κατά 20%. % Q % Q ED A B 0,5 % Q 10 % P 20 Άρα όταν η τιμή αυξάνεται κατά 20%, ο καταναλωτής Α μειώνει την ζητούμενη ποσότητα του κατά 10%. 10 10 Q D2 QD1 QD1 40 40 36 100 100 ΣΔ 2 =P 2 Q 2 =12 36=432 ευρώ 2 1 432 400 % 100 100 8% 400 1
8 % Q Όταν έχουμε ανελαστική ζήτηση ισχύει: ED 1 1 % Q % P τότε % P η ποσοστιαία μεταβολή της ζητούμενης ποσότητας είναι μικρότερη από την ποσοστιαία μεταβολή της τιμής (σε απόλυτες τιμές). Η Συνολική Δαπάνη ακολουθεί την μεταβολή της τιμής, δηλαδή στην συγκεκριμένη άσκηση, επειδή η τιμή αυξάνεται θα αυξάνεται και η Συνολική Δαπάνη. Δ1. 1. ΟΜΑΔΑ Δ Για εισόδημα 200: Q PA 40 50 100 ED 0, 2 AB P QA 200 100 50 Για εισόδημα 250: Q P 60 70 100 1 ED P Q 300 100 70 14 Μπορούν να κατασκευαστούν δυο καμπύλες ζήτησης, διότι υπάρχουν δυο ζευγάρια σημείων (Α,Β και Γ,Δ) όπου οι παράγοντες που προσδιορίζουν την ζήτηση παραμένουν σταθεροί. 2. Για P=100 Q Y 70 50 200 8 EY 0 Y Q 250 200 50 5 Επειδή EY 0 το αγαθό είναι Κανονικό. Δ2. Βρίσκω τα άκρα της γραμμικής καμπύλης ζήτησης Q D1 = 200-5P Για P=0, Q D =200-2 0=200. Άρα Α:(P, Q D ) : (0,200) Για Q D =0, 0=200-5PP=40. Άρα Β:(P, Q D ) : (40,0) Βήμα 2 Παίρνω το ημιάθροισμα: PA PB 40 0 PM 20 και 2 2 QA QB 0 200 QM 100 2 2 Άρα, το σημείο όπου η Συνολική Δαπάνη του Καταναλωτή ή αλλιώς τα Συνολικά Έσοδα του Παραγωγού γίνονται ΜΕΓΙΣΤΑ είναι το M: (P M, Q M ): (20,100)
9 Δ3. 1. Βήμα 1 Q P P P D 0,5 0,5 5 0,5 P Q Q 300 5P 0,5(300 5P) 5P P 20 Βήμα 2 Q D =300-5P Q D =200 Άρα, (P, Q D ) : (20,200) 2. Χρησιμοποιούμε το τύπο από τα μαθηματικά: μεταβολή μιας μεταβλητής κατά ένα ποσοστό %. Αντί για χ βάζουμε όλη την εξίσωση της X 50 50 Q D2 QD1 QD1 300 5P 300 5P 600 10P 100 100 ζήτησης. P 10, Q 300 510 250 3. D1 P 10, Q 600 1010 500 E Y D2 500 250 100 % Q % Q 2 2 % Y 250 50% % Y 2 2 Δ4. % Q % Q EY 0,5 0,5 0,5 % Q 20 % Y 40 20 20 Q DB QDA QDA 100 100 80 100 100 100 80 100 5 % Q 5 5 80 5 25 ED % P 15 3 % P 3 3 % P 3 % P