ΤΕΥΧΟΣ 39 - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ

ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ «Δι ἡµᾶς γάρ ἐγεννήθη, Παιδίον νέον, ὁ πρό αἰώνων Θεός» Μ έ πολλή χαρά ἑτοιµάζονται οἱ Χριστιανοί, νά ἑορτάσουν τή Γέννηση τοῦ Χριστοῦ. Τή χαρά τοῦ κόσµου πρώτη διακηρύσσει ἡ Ἐκκλησία µέ τούς ὕµνους της. Στή χαρά αὐτή µᾶς προσκάλεσε ὅλους νά λάβουµε µέρος, πρίν ἀπό καιρό, µέ τήν ἀναγγελία της: «Χριστός γεννᾶται, δοξάσατε. Χριστός ἐξ οὐρανῶν, ἀπαντήσατε», δηλαδή, ὁ Χριστός γεννᾶται στή γῆ καί πρέπει νά Τόν δοξολογήσουµε. Ὁ Χριστός ἔρχεται ἀπό τούς Οὐρανούς καί πρέπει νά Τόν προϋπαντήσουµε. Κυρίως, ὅµως, ἡ Ἐκκλησία µέ τούς ὕµνους τῆς Ἑορτῆς τῶν Χριστουγέννων προτρέπει τά σύµπαντα νά πανηγυρίσουν γιά τό µεγάλο γεγονός τῆς ἐνανθρωπήσεως τοῦ Κυρίου. «Ἀγαλλιάσθω Οὐρανός, γῆ εὐφραινέσθω ὅτι ἐτέχθη ἐπί γῆς, ὁ Ἀµνός τοῦ Θεοῦ, παρέχων τῷ κόσµῳ τήν ἀπολύτρωσιν». Ἄς χαίρωνται οἱ Ἄγγελοι στόν Οὐρανό καί ἄς πανηγυρίζουν οἱ ἄνθρωποι στή γῆ, γιατί στόν κόσµο γεννήθηκε ὁ Ἀµνός τοῦ Θεοῦ, ὁ ὁποῖος προσφέρει σέ ὅλους τή λύτρωση καί τή σωτηρία µέ τή θυσία Του. Τή χαρά τους γιά τή Γέννηση τοῦ Κυρίου διακηρύσσουν καί οἱ ἄνθρωποι µέ τό στολισµό τῶν δρόµων καί τῶν σπιτιῶν τους, µέ τά ἑορταστικά τραπέζια καί τίς ἄλλες ἐκδηλώσεις τους. Τά Σύµπαντα χαίρονται γιά τή Γέννηση τοῦ Κυρίου. Ἐκεῖνοι, ὅµως, πού περισσότερο ἀπό ὅλα τά δηµιουργήµατα τοῦ Θεοῦ πρέπει νά χαίρωνται καί νά πανηγυρίζουν, εἴµεθα οἱ ἄνθρωποι, γιατί γιά τή δική µας σωτηρία ἔγινε ἄνθρωπος ὁ Θεός. Ἐµεῖς εἴχαµε περιφρονήσει τό Θεό καί εἴχαµε φύγει ἀπό κοντά Του µέ τήν ἀποστασία µας. Ἐµεῖς µέ τή θέλησή µας εἴχαµε ὑποδουλωθεῖ στήν ἁµαρτία καί εἴχαµε παραδοθεῖ στό θάνα- ΤΕΥΧΟΣ 39 - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2007

το. Ἐµεῖς ὑποφέραµε καί ἐµεῖς χρειαζόµαστε τή θεία βοήθεια. Ὁ Θεός, καθώς βεβαιώνει ἡ Ἁγία Γραφή, εἶχε δηµιουργήσει «τά πάντα καλά λίαν» καί εἶχε θέσει τά πάντα στήν ἐξουσία τοῦ ἀνθρώπου, γιά νά µπορεῖ νά ζεῖ εὐτυχισµένος. Γιά τόν Ἀδάµ ἔπλασε τήν Εὔα, γιά νά ἀποτελέσουν οἱ δυό τήν οἰκογένεια, µέσα στήν ὁποία θά ἦταν ὁλοκληρωµένοι καί εὐτυχισµένοι, ἱκανοί νά πραγµατοποιήσουν τό σκοπό τῆς δηµιουργίας τους. Ἀλλά αὐτόν, ἀκριβῶς, τόν θεόσδοτο θεσµό ἐκτύπησε πρῶτο ὁ ἐχθρός τοῦ ἀνθρώπου, ὁ διάβολος, µέ τήν ἁµαρτία. ύσκολη ἔγινε ἡ ζωή τῶν ἀνθρώπων µετά τήν πτώση τους. Ὁ ἄνδρας µέ δυσκολία κερδίζει τό ψωµί τῆς οἰκογένειάς του. Ἡ γυναίκα γεννᾶ µέ πόνους τά παιδιά της καί γίνεται δούλη τοῦ συζύγου της. Τά παιδιά φθονοῦνται µεταξύ τους καί ὁ Κάϊν φονεύει τόν ἀδελφό του, τόν Ἄβελ. Καί ὁ κατήφορος συνεχίζεται µέ γοργό ρυθµό. Μέ κανένα τρόπο δέν συνετίζονται οἱ ἄνθρωποι. Καί µετά τή φοβερή θεοµηνία τοῦ κατακλυσµοῦ, πού κατέστρεψε τά πάντα, πλήν τῆς οἰκογενείας τοῦ Νῶε, τό κακό πάλι συνεχίζεται µέ ἀµείωτη ἔνταση. Καί θά καταστρεφόταν τελείως ὁ κόσµος, ἄν ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ δέν λυπόταν τούς ἀνθρώπους. Ἐκεῖνος, ὅταν ἦλθε ὁ κατάλληλος καιρός, ἔστειλε τό Μονογενῆ Του Υἱό στόν κόσµο, γιά νά τόν σώσει καί νά τόν ἀποκαταστήσει στή δόξα, πού εἶχε χάσει. Τήν ἀνόρθωση τοῦ ἀνθρώπου ἄρχισε ὁ Κύριος ἀπό τό σηµεῖο πού εἶχε διακοπεῖ ἀπό τήν οἰκογένεια! Γι αὐτό «ὁ πρό αἰώνων Θεός» γίνεται «Παιδίον νέον». Γεννᾶται µέσα στήν οἰκογένεια, γιά νά τήν ἁγιάσει καί νά ἀρχίσει ἀπό αὐτήν ἡ ἀναγέννηση καί ἡ σωτηρία τοῦ κόσµου. Ἔξω ἀπό τήν οἰκογένεια οἱ σύζυγοι εἶναι ἀτελεῖς. Ὁ ἕνας εἶναι «τό ἕτερον ἥµισυ τοῦ ἄλλου». Μέσα στήν οἰκογένεια, ὅµως, ὁλοκληρώνονται, γίνονται πλήρεις καί γι αὐτό εἶναι εὐτυχισµένοι. Ἡ οἰκογένεια γίνεται τό λιµάνι, στό ὁποῖο οἱ σύζυγοι εὑρίσκουν τή γαλήνη. Γίνεται τό ἐργαστήριο, µέσα στό ὁποῖο καλλιεργοῦνται οἱ χαρακτῆρες. Γίνεται «ἡ κατ οἶκον Ἐκκλησία», ὅπου εὑρίσκεται ὁ Χριστός καί κατεργάζεται τή σωτηρία τῶν µελῶν της. Ἡ οἰκογένεια εἶναι ἡ εἰκόνα τοῦ Θεοῦ στόν κόσµο καί γι αὐτό ἔχει χρέος νά συνεχίζει τό ἔργο Του γιά τή σωτηρία τῶν ἀνθρώπων. Γι αὐτό καί ἡ Ἑορτή τῶν Χριστουγέννων εἶναι ἡ κατ ἐξοχήν ἑορτή τῆς Χριστιανικῆς οἰκογένειας. Ἀλλά ὅταν κάποιος ἑορτάζει, οἱ ἄνθρωποι συνηθίζουν νά τοῦ προσφέρουν δῶρα. ῶρα, ἑποµένως, πρέπει νά προσφέρουµε ἐµεῖς στό Χριστό καί στήν οἰκογένεια πού ἑορτάζουν. Καί γιά µέν τήν οἰκογένεια τό µεγαλύτερο καί τό σπου- δαιότερο δῶρο πού χρειάζεται εἶναι ὁ ἴδιος ὁ Χριστός, ἀφοῦ εἶναι ὁ µόνος, ὁ ὁποῖος µπορεῖ νά τή ζωοποιήσει. Γιά τό Χριστό, ὅµως, διερωτᾶται ὁ πιστός τί εἴδους δῶρο Ἐκεῖνος ἐπιθυµεῖ; Τό ἴδιο ἐρώτηµα εἶχε ἀπασχολήσει καί τόν ἱερό ὑµνωδό, ἀλλά ἐκεῖνος βρῆκε τή λύση. «Τί σοί προσενέγκω- µεν Χριστέ, ὅτι ὤφθης ἐπί γῆς ὡς ἄνθρωπος δι ἡµᾶς; Ἕκαστον γάρ τῶν ὑπό σοῦ γενοµένων κτισµάτων, τήν εὐχαριστίαν σοί προσάγει οἱ Ἄγγελοι τόν ὕµνον οἱ οὐρανοί τόν Ἀστέρα οἱ Μάγοι τά δῶρα οἱ Ποιµένες τό θαῦµα ἡ γῆ τό σπήλαιον, ἡ ἔρηµος τήν φάτνην ἡµεῖς δέ Μητέρα Παρθένον. Ὁ πρό αἰώνων Θεός, ἐλέησον ἡµᾶς». ηλαδή τί δῶρο νά σοῦ προσφέρουµε Κύριε, ἐπειδή ἦλθες στή γῆ γιά χάρη µας καί ἔγινες ἄνθρωπος, σάν κι ἐµᾶς; Γιατί πρέπει νά Σοῦ προσφέρουµε καί ἐµεῖς δῶρο, ἀφοῦ καθένα ἀπό τά δηµιουργήµατά Σου, Σοῦ προσφέρει τό δῶρο του, γιά νά σέ εὐχαριστήσει. Οἱ Ἄγγελοί Σου προσφέρουν τόν ὕµνο, τό «δόξα ἐν Ὑψίστοις Θεῷ καί ἐπί γῆς εἰρήνη ἐν ἀνθρώποις εὐδοκία». Οἱ οὐρανοί τό ἀστέρι, πού ὡδήγησε τούς Μάγους στή Βηθλεέµ γιά νά σέ συναντήσουν. Οἱ Μάγοι τά δῶρα τους τό χρυσάφι, σύµβολο τῆς βασιλικῆς σου ἰδιότητας, τά ἀρώµατα, σύµβολο τῆς ἀνθρωπίνης φύσεώς σου καί τό λιβάνι, σύµβολο τῆς Θεότητός Σου. Οἱ Ποιµένες τό θαῦµα, πού εἶδαν καί διελάλησαν. Ἡ γῆ τό σπήλαιο, γιά νά γεννηθεῖς σ αὐτό. Ἡ ἔρηµος τή Φάτνη, γιά νά ἀνακλιθεῖς. Καί ἐµεῖς, οἱ ἄνθρωποι, σοῦ χαρίσαµε τότε τή Μητέρα, τήν Παρθένο Μαρία. Μέ αὐτά τά δῶρα ὁ κόσµος ὁλόκληρος Σέ παρακαλεῖ πάντοτε, Κύριε, Ἐσένα πού εἶσαι οἱ προαιώνιος Θεός, νά συνεχίσεις νά µᾶς ἐλεεῖς καί νά µᾶς σώζεις. Ἁπλοϊκά καί συγχρόνως πολύτιµα εἶναι τά δῶρα τοῦ κόσµου στό Γεννηθέντα Κύριο. Ἀνάλογα, ὅµως δῶρα πρέπει νά συνεχίσουµε νά Τοῦ προσφέρου- µε ὅλοι µας πάντοτε. Καί τά πιό ἁπλοϊκά, ἀλλά καί πολύτιµα δῶρα, πού περιµένει ἀπό µᾶς ὁ Κύριος, εἶναι πάντοτε ἡ πίστη µας, ἡ ἀγάπη µας, ὁ ἑαυτός µας καί ἡ οἰκογένειά µας. Αὐτά περιµένει ὁ Κύριος ἀπό µᾶς. Αὐτά ἔχουµε χρέος, ἀλλά καί συµφέρον, νά Τοῦ προσφέρουµε ἐµεῖς. Τόν ἑαυτό µας καί τήν οἰκογένειά µας. Τόν καλό ἑαυτό µας καί τήν καλή καί πολύτεκνη Χριστιανική οἰκογένεια, ἡ ὁποία συνεχίζει τό ἔργο τοῦ Χριστοῦ στόν κόσµο. Ἄραγε, ἐµεῖς θά προσφέρου- µε αὐτά τά ἁπλοϊκά ἀλλά καί τόσο πολύτιµα δῶρα στό νέο Παιδίο, τόν Κύριο; Θεοφ. Ἐπισκόπου Βελεστίνου αµασκηνοῦ 2

Ὁ Μικρός καί ὁ Μεγάλος Ἁγιασµός Ἀκολουθία τοῦ Μικροῦ Ἁγιασµοῦ εἶναι ἀπὸ τὶς συχνότερα χρησιµοποιούµενες Ἀκολουθίες τοῦ Εὐχολογίου µας. Καὶ αὐτὸ γιατί τελεῖται σὲ διάφορες περιπτώσεις καὶ πολλὲς ἐκφάνσεις τῆς καθηµερινῆς ζωῆς τῶν χριστιανῶν µας, στὰ σπίτια, στὰ καταστήµατα, στοὺς ἀγρούς, στὶς ἐπιχειρήσεις κ.ο.κ. Ἔχει γι αὐτὸ ἀρκετὲς παραλλαγὲς ἀλλὰ καὶ διαφορὲς στὰ χειρόγραφα. Ὀνοµάζεται δὲ µικρὸς γιὰ νὰ διακρίνεται ἀπὸ τὴν Ἀκολουθία τοῦ Μεγάλου Ἁγιασµοῦ τῶν Θεοφανείων. Ὁ τελευταῖος ὀνοµάζεται «Μεγάλος» ἐξ αἰτίας τοῦ µήκους, τῆς ἰδιαιτέρας σκοπιµότητας καὶ ἐπισηµότητάς του. Παλαιότερη εἶναι σίγουρα ἡ Ἀκολουθία τοῦ Μεγάλου Ἁγιασµοῦ, ἡ ὁποία εἶναι ἴδια µὲ τὴν τοῦ Βαπτίσµατος κάπως τροποποιηµένη. Εἶναι γνωστὸ ὅτι στὸ ἁγιαζόµενο νερὸ τῶν Θεοφανείων βαπτίζονταν οἱ κατηχούµενοι. Σκοπὸς τῆς Ἀκολουθίας τοῦ Μικροῦ Ἁγιασµοῦ εἶναι νὰ ἀποκτήσει τὸ νερὸ διὰ τῆς ἐπικλήσεως τοῦ Ἁγίου Πνεύµατος τὴν τοῦ Κυρίου δύναµη, ἡ ὁποία εἶναι θεραπευτικὴ κάθε ἀσθενείας, ἀπελατικὴ παντὸς δαιµονίου καὶ εἰς ἄφεσιν ἁµαρτιῶν διὰ τοὺς πίνοντας. Ἀρχικῶς ἡ Ἀκολουθία αὐτὴ ἀποτελοῦνταν ἀπὸ µία καὶ µόνη εὐχή, ἡ ὁποία ἀναγινωσκόταν περίπου µετὰ τὰ ἀντίφωνα τῆς Θείας Λειτουργίας. Τέτοιες εὐχὲς ὑπάρχουν δύο στὸ ἀρχαιότατο εὐχολόγιο τοῦ Σεραπίωνος ἐπισκόπου Θµούεως (µέσα 4ου αἰῶνος) καὶ πολλὲς ἄλλες στὸ Βαρβερινὸ εὐχολόγιο (8ος αἰώνας) γιὰ διάφορες «χρήσεις». Ἀργότερα καὶ κυρίως ἀπὸ τὸν 11ο αἰῶνα καὶ ἡ Ἀκολουθία τοῦ Μικροῦ Ἁγιασµοῦ ἀποσυνδέθηκε ἀπὸ τὴ Θεία Λειτουργία. Ἄρχισε δὲ καὶ αὐτὴ νὰ ἐξελίσσεται ὅπως τὰ ὑπόλοιπα µυστήρια ἢ ἀκολουθίες, ποὺ ἀποσυνδέθηκαν ἀπὸ τὴν Θεία Λειτουργία. Ἔτσι λαµβάνει βαθµηδὸν τὴν µορφὴ ποὺ ἔχει σήµερα ὡς ἕνα εἶδος ἐπιτοµῆς Ὄρθρου καὶ τελεῖται αὐτοτελῶς. Ἔχει ἐπίσης ἀρκετὲς ἔµµεσες ἐπιδράσεις ὅπως εἶναι φυσικὸ ἀπὸ τὴν Ἀκολουθία τοῦ Μεγάλου Ἁγιασµοῦ, ὅπως κάποια ἀπὸ τὰ Εἰρηνικὰ («Ὑπὲρ τοῦ φωτισθῆναι ἡµᾶς», «Ὑπὲρ τοῦ καταπεµφθῆναι αὐτῷ τὴν χάριν τῆς ἀπολυτρώσεως, τὴν εὐλογίαν τοῦ Ἰορδάνου...»), φράσεις τῶν καθαγιαστικῶν εὐχῶν, ἡ εὐχὴ τῆς κεφαλοκλισίας καὶ ἡ ἐµβάπτιση τοῦ Τιµίου Σταυροῦ. Ἡ ἔρευνα ἔχει καταδείξει ὅτι στὴν διαµόρ φωση τῆς Ἀκολουθίας αὐτῆς συνέβαλε ἀποφασιστικὰ ἡ πανηγυρικὴ τέλεσή του στὸ Ναὸ τῶν Βλαχερνῶν τῆς Κωνσταντινουπόλεως, ὅπου βρισκόταν τὸ περίφηµο ἁγίασµα τῆς Θεοτόκου. Γι αὐτὸ καὶ στὴν Ἀκολουθία ἔχουν παρεµβληθεῖ τόσα πολλὰ τροπάρια ποὺ ἀφοροῦν στὴν Θεοτόκο µὲ ἀποτέλεσµα νὰ µοιάζει µὲ ἕνα µικρὸ θεοµητορικὸ Ὄρθρο. Συµπεριλαµβάνεται ὅµως καὶ ἕνας µεγάλος ἀριθµὸς ἐπικλήσεων διαφόρων Ἁγίων καὶ αὐτὸ ἔχει νὰ κάνει ἀναλόγως µὲ τὴν εὐλάβεια τοῦ λαοῦ πρὸς ὁρισµένους Ἁγίους, τὶς τοπικὲς παραδόσεις καὶ τὴν κατὰ τόπους τιµὴ ὁρισµένων ἐξ αὐτῶν. Τὸν Ἁγιασµὸ ἔχει ἐπηρεάσει καὶ ἡ πράξη τοῦ παλατίου. Τὸ τροπάριο «Σῶσον Κύριε τὸν λαόν σου» ἔχει µᾶλλον εἰσαχθεῖ γι αὐτὸν τὸν βασιλικὸ του χαρακτήρα. Ὑπάρχει δὲ στὴν εὐχὴ καὶ σχετικὴ δέηση ὑπὲρ τοῦ βασιλέως. Τέλος µία ἀκόµη ἐπιρροὴ εἶναι καὶ ἡ κατὰ τὴν βυζαντινὴ ἐποχὴ «βάπτισις τῶν τιµίων ξύλων» ἢ «ἀποµυρισµὸς τοῦ τιµίου σταυροῦ», δηλαδή ὁ ἁγιασµὸς νεροῦ γιὰ ἀναλόγους πρὸς τὸν Ἁγιασµὸ σκοποὺς διὰ τῆς ἐµβαπτίσεως τοῦ Τιµίου Σταυροῦ. Ἡ εἰσαγωγὴ τῆς ἐµβαπτίσεως τοῦ Τιµίου Σταυροῦ κατὰ τὴν Ἀκολουθία τοῦ Μικροῦ Ἁ- γιασµοῦ ἔχει εἰσαχθεῖ εἴτε ἀπὸ τὴν Ἀκολουθία τοῦ Μεγάλου Ἁγιασµοῦ ὡς εἰκονική ἀναπαράσταση τῆς βαπτίσεως τοῦ Κυρίου («ὄρθιον αὐτὸν κατάγων καὶ ἀνάγων»), ὅπως δηλαδὴ βαπτίσθηκε ὁ Κύριος στὸν Ἰορδάνη καὶ µάλιστα βγῆκε ἀµέσως ἀπὸ τὸ νερὸ, ἀφοῦ δὲν εἶχε νὰ ἐξοµολογηθεῖ ἁµαρτίες ὅπως οἱ λοιποὶ βαπτιζόµενοι ἀπὸ τὸν Πρόδροµο Ἰωάννη, εἴτε ἀπὸ τὴν βάπτιση ἢ ἀποµύριση τῶν τιµίων ξύλων. Ὁ Μεγάλος Ἁγιασµὸς ποὺ τελεῖται καὶ

κατὰ τὴν παραµονὴ ἀλλὰ καὶ κατ αὐτὴν τὴν ἡµέρα τῶν Θεοφανείων 1 ἔχει τὴν καταγωγὴ του στὴν εὐλογία τοῦ νεροῦ τῆς Βαπτίσεως τῶν Κατηχουµένων καὶ εἶναι ἡ ἴδια ἀκολουθία καὶ γιὰ τὶς δύο ἡµέρες. Ἦταν µάλιστα λαµπρότερος ὁ ἑορτασµὸς τῆς παραµονῆς ἀπὸ τὴν κυριώνυµο, τουλάχιστον ἀρχικά, ὅταν ὑπῆρχαν Κατηχούµενοι. Ἰδιαίτερη νηστεία γιὰ τὴν πόση του δὲν χρειάζεται. ὲν ὑπάρχει κάποιος ἱερὸς κανόνας ὁ ὁποῖος νὰ ἀναφέρεται σ αὐτὸ τὸ ζήτηµα. Ἡ µόνη νηστεία - προετοιµασία γιὰ τὸν Μεγάλο Ἁγιασµὸ εἶναι, ὅσοι τὸν πιοῦν, νὰ εἶναι τελείως νηστικοὶ ἐκεῖνο τὸ πρωί. Πολλοὶ συγχέουν τὴ νηστεία τῆς παραµονῆς τῶν Θεοφανείων µὲ τὴν πόση τοῦ Μεγ. Ἁγιασµοῦ. Ἡ νηστεία αὐτὴ καθιερώθηκε µετὰ τὸν διαχωρισµὸ τῆς ἑορτῆς τῶν Χριστουγέννων ἀπὸ τὴν τῶν Θεοφανείων. Μέχρι τὸν 5ο µ.χ. αἰῶνα οἱ δυὸ αὐτὲς ἑορτὲς ἑορτάζονταν µαζὶ κατὰ τὴν 6η Ἰανουαρίου καὶ φυσικὰ ἡ προπαρασκευὴ διὰ νηστείας γιὰ συµµετοχὴ σ αὐτὲς ἦταν µία καὶ κοινή. Ὅταν γιὰ διάφορους λόγους µετατέθηκε ὁ ἑορτασµὸς τῶν Χριστουγέννων στὴν 25η εκεµβρίου καὶ ἡ ἀρχικὴ προπαρασκευὴ τῶν ἑπτὰ τότε ἡµερῶν ἔγινε τεσσαρακονθήµερη, οἱ Πατέρες, φιλανθρώπως σκεπτόµενοι, δὲν θέλησαν µετὰ ἀπὸ µιὰ τόσο µακρὰ νηστεία νὰ προσθέσουν καὶ µία ἀκόµη γιὰ τὰ Θεοφάνεια. Ἔτσι καθιέρωσαν τὴν µονοήµερη αὐτὴ 1. υστυχῶς κάποιοι ὀνοµάζουν τὸν Ἁγιασµὸ τῆς παραµονῆς «Μικρό» καὶ τῆς κυριωνύµου «Μεγάλο». νηστεία γιὰ τὸν ἑορτασµὸ τῶν Φώτων, θεωρώντας ὅτι ἡ προπαρασκευὴ γιὰ τὰ Χριστούγεννα ἦταν ἀρκετὴ καὶ γιὰ τὰ Φῶτα. Ἐὰν χρειαζόταν ἰδιαίτερη νηστεία γιὰ τὸν Μεγ. Ἁγιασµὸ τότε θὰ ἔπρεπε νὰ καθιερωθεῖ καί ἄλλη µιὰ νηστεία, τὴν 4η Ἰανουαρίου, γιατί στὰ νεώτερα χρόνια µετατοπίσθηκε ὁ ἑορτασµὸς τῆς παραµονῆς ἀπὸ τὸ βράδυ στὸ πρωὶ καὶ τελεῖται τὸ πρωὶ τῆς παραµονῆς. Ἐὰν βεβαίως κάποιοι γιὰ διαφόρους λόγους (π.χ. ὑγείας) δὲν µποροῦν νὰ περιµένουν µέχρι τὸ τέλος τῆς Θ.Λειτουργίας καὶ τοῦ Μεγ. Ἁγιασµοῦ καὶ δὲν θὰ κοινωνήσουν, τότε µποροῦν νὰ πιοῦν ἀπὸ τὸν Μεγ. Ἁγιασµὸ τῆς παραµονῆς. Σηµειωτέον ὅτι πρῶτα µεταλαµβάνουµε τῶν Ἀ χράντων Μυστηρίων, στὴν συνέχεια τὸν Μεγάλο Ἁγιασµὸ καὶ στὸ τέλος τὸ ἀντίδωρο. Τέλος, ἀπαντῶντας στὸ ἐρώτηµα ἐὰν µποροῦµε νὰ κρατοῦµε στὸ σπίτι µας Μεγ. Ἁγιασµό, θὰ πρέπει νὰ ποῦµε ὅτι δὲν ὑπάρχει καὶ πάλι κάποιος ἀπαγορευτικὸς πρὸς τοῦτο ἱερὸς κανόνας. Μάλιστα ὁ ἱερὸς Χρυσόστοµος ἀναφέρει πὼς οἱ χριστιανοὶ τῆς ἐποχῆς του τὸν κρατοῦσαν πρὸς χρήση καὶ εὐλογία γιὰ ἕνα, δύο ἢ ἀκόµη καὶ περισσότερα χρόνια, χωρὶς βεβαίως ποτὲ νὰ ἀλλοιωθεῖ. Ὁ Μεγ. Ἁγιασµὸς λοιπὸν εἶναι πρὸς ἁγιασµὸ τῶν πιστῶν καὶ µπορεῖ νὰ διατηρεῖται στὸ σπίτι, ἀνάµεσα στὰ εἰκονίσµατα καὶ νὰ πίνεται ὅπως καὶ τὴν ἡµέρα τῶν Φώτων ἀπὸ νηστικούς. Ἁγιάζει τὴν φύση, τὴν δηµιουργία ὁλόκληρη ἀλλὰ κυρίως τὴν κορωνίδα τῶν δηµιουργηµάτων τοῦ Θεοῦ, τὸν ἄνθρωπο. ÍÅÁ ÍÅÁ ÍÅÁ ÍÅÁ ÍÅÁ ÍÅÁ ÍÅÁ ÍÅÁ ÍÅÁ ÍÅÁ ÍÅÁ ÍÅÁ ÍÅÁ ÍÅÁ ÍÅÁ Ἡ ἑορτή τῆς Ἁγ. Βαρβάρας Μέ λαμπρότητα ἑορτάσθηκε γιά ἄλλη μία χρονιά ἡ ἑορτή τῆς Ἁγίας Μεγαλομάρτυρος Βαρβάρας στό Ἱ. Παρεκκλήσιο τῶν Ἁγ. Ἀποστόλων Κανάρη. Γιά τήν ἀκρίβεια πρόκειται γιά τόν ἑορτασμό τοῦ θαύματος πού ἔλαβε χώρα κατά τήν περίοδο τοῦ 1918-1919 ὅταν τήν Ἀθήνα καί πολλές ἄλλες περιοχές τῆς χώρας μας ἀλλά καί τοῦ κόσμου μάστιζε ἡ ἱσπανική γρίππη. Γιά τήν ἀντιμετώπισή της λιτανεύτηκε ἡ εἰκόνα τῆς Ἁγίας Βαρβάρας σέ ὅλη τήν Ἀθήνα καί ἔκτοτε σταμάτησε ἡ μάστιγα. Εὐτυχῶς, ἐνῶ ἀλλοῦ ξεχάσθηκε, στήν συνοικία μας ὄχι καί ἔκτοτε τελεῖται αὐτή ἡ ἑορτή καί πανήγυρις τῆς Ἁγίας εἰς ἀνάμνηση αὐτοῦ τοῦ θαύματος. Τήν παραμονή λοιπόν τελέσθηκε ὁ Μέγας Ἑσπερινός καί ἀνήμερα ἡ Ἀρχιερατική Θεία Λειτουργία, τό κατά τά τελευταῖα χρόνια καθιερωθέν Μνημόσυνο τῶν Κτιτόρων Κωνσταντίνου καί εσποίνης Κανάρη καί τῶν ἀειμνήστων 4 Ἑσπερινός Ἁγ. Βαρβάρας στό Ἱ.Π. Ἁγ. Ἀποστόλων.

ÍÅÁ ÍÅÁ ÍÅÁ ÍÅÁ ÍÅÁ ÍÅÁ ÍÅÁ ÍÅÁ ÍÅÁ ÍÅÁ ÍÅÁ ÍÅÁ ÍÅÁ ÍÅÁ ÍÅÁ Πανηγυρική Θ. Λειτουργία Ἁγ. Βαρβάρας, ὁ Θεοφ. Ἐπίσκ. Νικοπόλεως κ. Πέτρος. Εὐεργετῶν, ωρητῶν καί Ἀνακαινιστῶν. Μετά τό πέρας αὐτοῦ τελέσθηκε καί Ἱ. Λιτάνευση τῆς Εἰκόνος, ἐνῶ τό ἀπόγευμα ἐψάλη ὁ μεθέορτος Ἑσπερινός καί ἡ Παράκληση τῆς Ἁγίας. Ἀπογευµατινό Προσκύνηµα Ἦταν τό Σάββατο 17 Νοεμβρίου ὅταν ἡ Ἐνορία μας διοργανώνοντας ἄλλο ἕνα ἀπογευματινό προσκύνημα ἐπισκέφθηκε τό Γυναικεῖο Ἱ. Ἡσυχαστήριο Παναγίας Φανερωμένης Ροδοπόλεως (Μπάλας) Ἀττικῆς. Ἐκεῖ μετά τήν φιλοξενία τῶν μοναζουσῶν τελέσαμε τόν Ἑσπερινό καί ἐν συνεχείᾳ ἐπιστρέψαμε στήν Κυψέλη. υστυχῶς ἡ μεγάλη νεροπον τή πού προηγήθηκε τῆς ἀναχωρήσεώς μας ἀπέτρεψε κάποιους ἀπό τό νά ἐκδράμουν ἄν καί ἀπό τήν ὥρα τῆς ἀναχωρήσεως καί μετά δέν δημιουργήθηκε κανένα πρόβλημα, ἀφοῦ ἡ βροχή σταμάτησε. Τό ποσό πού συγκεντρώθηκε ἀνῆλθε στά 582,00. Ἄλλη μία ἀπογευματινή προσκυνηματική ἐξόρμηση τῆς Ἐνορίας μας προγραμματίσθηκε γιά τό Σάββατο 15 εκεμβρίου στήν Γυναικεία Προσκύνημα στό Ἱ. Ἡσυχ. Παναγίας Φανερωμένης Ροδοπόλεως (17/11). Ἀρτοκλασία ὑπέρ τῶν ἐθελοντριῶν τοῦ Ἐράνου Ἀγάπης (Θ.Λειτουργία 7/12). Ἱ. Μονή τῶν Ἁγ. Νηπίων Πάνακτος Βοιωτίας. Πληροφορίες καί συμμετοχές στήν Γραμματεία τῆς Στέγης Γερόντων. Χριστουγεννιάτικη Γιορτή Ἡ Νεανική Ἑστία τῆς Ἐνορίας μας ἀνακοινώνει ὅτι διοργανώνει τήν καθιερωμένη χριστουγεννιάτικη γιορτή τῶν Κατηχητικῶν μας τήν Κυριακή 16 εκεμβρίου καί ὥρα 6.30μ.μ. στήν αἴθουσα ἐκδηλώσεων τοῦ 1ου ὀρόφου τῆς Στέγης Γερόντων, στήν ὁδό Κεφαλληνίας 19. Στόν προθάλαμο τῆς αἴθουσας θά ἐκτεθοῦν καί τά ἔργα τῶν σπουδαστῶν Βυζαντινῆς Ἁγιογραφίας τῆς Ἐνορίας μας. Εἶναι ὅλοι καλεσμένοι! Ἐκπαιδευτικός περίπατος Τήν Κυριακή 9 εκεμβρίου τά Κατηχητι κά τῆς Ἐνορίας μας πραγματοποίησαν ἐκπαιδευτικό περίπατο στό Πλανητάριο Ἵδρυμα, ὅπου παρακολούθησαν προβολή μέ τίτλο «Ἀπό τή γῆ στή σελήνη». Ἡ ἐκδήλωση πραγματοποιήθηκε μετά τήν Θ. Λειτουργία καί συμμετεῖχαν παιδιά ημοτικοῦ, Γυμνασίου, Λυκείου καθώς καί στελέχη τοῦ ἐνοριακοῦ ἔργου καί λίγοι γονεῖς. Συνολικά 53 ἄτομα βρεθήκαμε στό χῶρο τοῦ Πλανηταρίου ὅπου ἐντυπωσιαστήκαμε τόσο ἀπό τήν ἱστορία τῆς ἔρευνας τοῦ διαστήματος, μιᾶς ἀνθρώπινης ἐποποιΐας, ὅσο καί ἀπό τίς τεχνικές δυνατότητες τοῦ χώρου, τά ἐκπληκτικά πλάνα, πού κάνουν τόν θεατή νά νοιώθει σάν νά εἶναι πραγματικά στό διάστημα. 5

ÍÅÁ ÍÅÁ ÍÅÁ ÍÅÁ ÍÅÁ ÍÅÁ ÍÅÁ ÍÅÁ ÍÅÁ ÍÅÁ ÍÅÁ ÍÅÁ ÍÅÁ ÍÅÁ ÍÅÁ Μακάρι νά ὑπάρχουν καί ἄλλες τέτοιες εὐκαιρίες, οἱ ὁποῖες βοηθοῦν τά παιδιά νά ἑδραιώσουν καλές φιλίες στά πλαίσια τῆς Ἐνορίας. Οἱ εὐχαριστίες σέ ὅσους ἐνισχύουν τίς προσπάθειες αὐτές. Ἱ. Εὐχέλαιο Τήν ευτέρα 17 εκεμβρίου θά τελεσθεῖ το Ἱ. Μυστήριο τοῦ Εὐχελαίου στό Ἱ. Παρεκκλήσιο τῶν Ἁγ. Ἀποστόλων Κανάρη. Θά ἐπακολουθήσει ἐπίκαιρη ὁμιλία ἀπό τόν π. Φιλόθεο. Ὥρα ἐνάρξεως: 5.00 μ.μ. Ἡµερολόγια 2008 Ἤδη κυκλοφόρησαν τά ἡμερολόγια τῆς Ἐνορίας μας γιά τό 2008 καί διατίθενται ἀπό τήν Ἐνοριακή Νεανική μας Ἑστία. Πρόκειται γιά τό ἡμερολόγιο τοίχου, τό Ἁγιολόγιο, ὅπου περιέχονται σύντομοι βίοι τοῦ κυριότερου ἑορταζομένου Ἁγίου τῆς ἡμέρας, καθώς καί τό ἡμερολόγιο-σημειωματάριο. Γιά δεύτερη χρονιά ἡ Ἐνορία μας θά κυκλοφορήσει καί ἡμερολόγιο τσέπης, τό ὁποῖο θά εἶναι ἀφιερωμένο στίς Ἱερές Ἀκολουθίες τοῦ Νυχθημέρου καί θά ἐμπεριέχει σύντομη ἑρμηνεία καί σχολιασμό τους μέ κείμενα τοῦ προϊσταμένου τοῦ Ναοῦ μας π. Φιλοθέου. Θά διανεμηθεῖ ὡς εὐλογία κατά τήν Θεία Λειτουργία τῆς Πρωτοχρονιᾶς μαζί μέ τήν ἁγιοβασιλόπιττα καί εἶναι γιά ἄλλη μιά φορά χορηγία τῶν Ἀσφαλειῶν «Θάλεια» τοῦ Ἐκκλησ. Συμβούλου μας κ. Γεωργίου Παπαχρήστου, τόν ὁποῖο εὐχαριστοῦμε. Ἱ. Ἀγρυπνία Τήν προσεχῆ Τετάρτη 19 πρός Πέμπτη 20 εκεμβρίου θά τελεσθεῖ στόν Ναό μας Ἱ. Ἀγρυπνία ἐπί τῇ μνήμῃ τοῦ Ἁγ. Ἰγνατίου τοῦ θεοφόρου καί τοῦ Ἁγ. Ἰωάννου τῆς Κροστάνδης. Ὥρα ἐνάρξεως: 8.30 μ.μ. Τό πρωί τῆς Πέμπτης 20 εκεμβρίου δέν θά τελεσθεῖ Θ. Λειτουργία Θεία Κοινωνία κατ οἶκον ἀσθενῶν Ἡ Θεία Κοινωνία τῶν κατ οἶκον ἀσθενῶν τῆς Ἐνορίας μας θά λάβει χώρα τήν Παρασκευή 21 καί τό Σάββατο 22 εκεμβρίου καί θά πρέπει νά προηγηθεῖ νωρίτερα ἐπικοινωνία μέ τό Γραφεῖο τοῦ Ναοῦ μας στό τηλ.: 210-8212667. Ἱ. Ἐξοµολόγηση Προεορτίως τῶν Χριστουγέννων ὁ π. Παναγιώτης θά ἐξομολογήσει τήν ευτέρα 17 εκεμβρίου καί ὥρα: 6.00-8.00 μ.μ. Ὁ π. Φιλόθεος τήν Τετάρτη 19 εκεμβρίου καί ὥρα 9.00-11.00 π.μ. καί τήν Παρασκευή 6.00-7.00 μ.μ. ἤ κατόπιν συνεννοήσεως. Στέγη Γερόντων Μέ ἐπιτυχία διοργανώθηκε ἡ προγραμματισμένη γιά τήν Κυριακή 2 εκεμβρίου ἐκδήλωση τοῦ Ἐνοριακοῦ Φιλοπτώχου Ταμείου μας μέ σκοπό τήν ἐνίσχυση τῆς Στέγης Γερόντων. Ἔλαβε χώρα στήν ἰσόγειο αἴθουσα δεξιώσεων τῆς Στέγης καί κατ αὐτήν μᾶς τραγούδησαν δυό ταλαντοῦχοι νέοι τραγουδιστές: ἡ μέτζο σοπράνο Καλομοίρα Γεωργάκη καί ὁ βαρύτονος Νικόλαος Καραγκιαούρης μέ τή συνοδία τοῦ πιανίστα Βαλέριου Ἰσμαγκήλωφ. Τό ρεπερτόριο περιελάμβανε κυρίως Τσαϊκόφσκι, ἐνῶ δέν ἔλειψαν καί κάποια ἄλλα γνωστότερα τραγούδια, τά ὁποῖα σιγοτραγούδησαν ὅλοι οἱ παριστάμενοι καί καταχειροκρότησαν τούς καλλιτέχνες. Ἡ ἐκδήλωση ἔληξε μέ τήν καθιερωμένη λαχειοφόρο ἀγορά, κατά τήν ὁποία κληρώθηκε ἕνα πλῆθος δώρων, προσφορά ἐνοριτῶν καί φίλων μας ἀλλά καί διαφόρων καταστημάτων. Τό.Σ. εὐχαριστεῖ θερμά ὅλους ὅσοι καθ οἰονδήποτε τρόπο συνέβαλαν στήν ὀργάνωση καί ἐπιτυχία τῆς ἐκδήλωσης. Νά σημειωθεῖ ὅτι τό ποσό, πού συγκεντρώθηκε ὑπέρ τῆς Στέγης ἀνῆλθε στά 2.290,00. Ἀπό τήν ἐκδήλωση στήν Στέγη Γερόντων (2/12). 6

ΙΕΡΑ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΗ ΑΘΗΝΩΝ ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΚΥΨΕΛΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΙΕΡΩΝ ΑΚΟΛΟΥΘΙΩΝ Ω ΕΚΑΗΜΕΡΟΥ 2007-2008 ευτέρα 24/12 Ἁγ. Εὐγενίας 5-6.00 π.μ. Α Θεία Λειτουργία 7.00 π.μ. Ὄρθρος, οἱ Μεγάλες Ὧρες, ὁ Ἑσπερινὸς τῶν Χριστουγέννων καὶ ἡ Θεία Λειτουργία τοῦ Μεγ. Βασιλείου Τρίτη 25/12 Η ΚΑΤΑ ΣΑΡΚΑ ΓΕΝΝΗΣΙΣ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ 5.00 π.μ. Ὄρθρος καὶ Θεία Λειτουργία 8.30 π.μ. Β Θεία Λειτουργία Τετάρτη 26/12 Ἡ Σύναξις τῆς Θεοτόκου Πέμπτη 27/12 Ἁγ. Στεφάνου Σάββατο 29/12 Τῶν Ἁγίων Νηπίων Τρίτη 1/1/2008 ΠΕΡΙΤΟΜΗ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ - Μεγάλου Βασιλείου Εὐλογία Κοπὴ Βασιλόπιττας Παρασκευὴ 4/1 Προεόρτια τῶν Θεοφανείων 7.00 π.μ. Ὄρθρος καὶ οἱ Μεγ. Ὧρες τῶν Θεοφανείων Σάββατο 5/1 Ἁγ. Θεοπέμπτου καὶ Θεωνᾶ 5.30 μ.μ. Μέγας Ἑσπερινὸς τῶν Θεοφανείων Κυριακὴ 6/1 ΤΑ ΑΓΙΑ ΘΕΟΦΑΝΕΙΑ 7.00 π.μ. Ὄρθρος, Θεία Λειτουργία καὶ ὁ Μέγας Ἁγιασμὸς ευτέρα 7/1 Ἁγ. Ἰωάννου Προδρόμου Κυριακὴ 30/12 Μετὰ τὴν Χριστοῦ Γέννησιν ΙΕΡΑ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΗ ΑΘΗΝΩΝ ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΚΥΨΕΛΗΣ ιερον παρεκκλησιον αγ. αποστολων καναρη ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΙΕΡΩΝ ΑΚΟΛΟΥΘΙΩΝ Ω ΕΚΑΗΜΕΡΟΥ 2007-2008 Τρίτη 25/12 Ἡ κατὰ σάρκα Γέννησις τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ 5.00 π.μ. Ὄρθρος καὶ Θεία Λειτουργία Κυριακὴ 30/12 Μετὰ τὴν Χριστοῦ Γέννησιν Τρίτη 1/1/2008 Περιτομὴ Κυρίου - Μεγ. Βασιλείου Εὐλογία Κοπὴ Βασιλόπιττας Κυριακὴ 6/1 Τὰ Ἅγια Θεοφάνεια 7.00 π.μ. Ὄρθρος, Θεία Λειτουργία καὶ ὁ Μέγας Ἁγιασμὸς 7

ΔΩΡΕEΣ ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2007 Ἀνώνυμος...100,00 Ἀνώνυμος...100,00 Ἀνώνυμος...100,00 Ἀνώνυμος...100,00 Ἀνώνυμος...150,00 Ἀνώνυμος... 50,00 Ἀνώνυμος... 50,00 Αὐγερινοπούλου-Χατζῆ Σταυρούλα... 350,00 Βελτσίδου Φωτεινή...200,00 Γεροντόπουλος Πάνος & Ἄντα...100,00 Γιαννάκη Θεοδώρα...100,00 Εὐρυγένη Μαρία...200,00 Ζήκας Βασίλειος...100,00 Καβουλάκου Νταίζη...150,00 Κανελλοπούλου Εὐγενία... 50,00 Κατσιμάρδου Μαρία... 50,00 Κατσούφη Ἀγγελική...200,00 Κιντῆ Βασιλική... 50,00 Κολόκα Ἀρχοντούλα... 50,00 Κορδᾶ Σοφία...100,00 Κυριαζῆ Ἐλισάβετ...140,00 Λίποβατς Εἰρήνη... 50,00 Μανώλου Ἰφιγένεια...150,00 Μιχαηλίδης Γεώργιος...1.000,00 Μιχαλόπουλος Κων/νος... 60,00 Μιχαλοπούλου Ρίτσα... 50,00 Μοράκη Αἰκατερίνη...100,00 Μόσχος Δημήτριος... 50,00 ΜπαρμπέρηΤασία... 50,00 Μπίλλη Λίζα...100,00 Οἰκονομίδου Οὐρανία... 50,00 Οἰκονόμου Σωτηρία... 50,00 Παπανδρέα Διονυσία... 50,00 Παπανδρέου Ἀφροδίτη...100,00 Πατσάλη Μαίρη...100,00 Προμπονᾶ Αἰκατερίνη... 50,00 Ρουχωτᾶς Ἐλευθέριος & Ἑλένη...100,00 Σταμέλου Μαίρη...100,00 Σταμοπούλου Εὐρυδίκη...150,00 Στράγκα Ἀθηνᾶ... 50,00 Τόγιας Θεμιστοκλῆς... 50,00 Τσέλιου Παρασκευή...100,00 Τσούτσουβα Ματίνα...100,00 Φούτη Νικολέττα...100,00 Διάφοροι Δωρηταί...275,00 Δίσκοι Ἱ. Παρ/σίου Ἁγ. Ἀποστόλων-Κανάρη... 226,10 ÌÇÍÉÁÉÁ ÅÊÄÏÓÇ ÅÍÏÑÉÁÓ ÁÃÉÏÕ ÃÅÙÑÃÉÏÕ ÊÕØÅËÇÓ ÅÐÉÌÅËÅÉÁ - ÕÐÅÕÈÕÍÏÓ: Ἀñ éµ. ÖÉËÏÈÅÏÓ Ì. ÍÉÊÏËÁÊÇÓ Ô.Ê. 113 61 ÊõøÝëç, Ôçë. 210-82.12.667 ÅÊÄÏÔÉÊÇ ÐÁÑÁÃÙÃÇ: ôçë. 210-34.76.090 ÄÉÁÍÅÌÅÔÁÉ ÄÙÑÅÁÍ