Ιόνιο Πανεπιστήµιο Τµήµα Αρχειονοµίας Βιβλιοθηκονοµίας ίκτυα Η/Υ Επίπεδο Εφαρµογής Ενότητα Θ ρ. Ε. Μάγκος Υπηρεσίες Internet O Παγκόσµιος Ιστός (World Wide Web) Ηλεκτρονική Αλληλογραφία (E-mail) Υπηρεσία FTP (File Transfer Protocol) Οµάδες Συζήτησης (Newsgroups - Usenet) Υπηρεσία Chat (IRC Internet Relay Chat) Instant Messaging Ανταλλαγή Αρχείων P2P (Peer To Peer File Sharing) Multi-user Networked games Streaming Video - Audio Internet Phone, Video Conferencing
Αρχιτεκτονική Εφαρµογών (Application Architecture) Client server (Πελάτη ιακοµιστή)... Peer-to to-peer (Οµότιµα ίκτυα) ικτυακές Εφαρµογές και Πρωτόκολλα Επιπέδου Εφαρµογής ικτυακές Εφαρµογές client-server: Αποτελούνται από 1. ύο τµήµατα λογισµικού Το τµήµα λογισµικού - Πελάτης (Client software) Το τµήµα λογισµικού - Εξυπηρετητής (Server software) 2. Ένα πρωτόκολλο επιπέδου Εφαρµογής «Θέτει» τους κανόνες βάσει των οποίων επικοινωνούν µεταξύ τους τα τµήµατα λογισµικού µιας δικτυακής εφαρµογής. Παράδειγµα: ΗΕφαρµογή Web Λογισµικό web client: Internet Explorer, Firefox, Opera, Netscape,.. Λογισµικό web server: Apache, IIS,.. Πρωτόκολλο Επ. Εφαρµογής: HTTP (Hypertext Transfer Protocol) Καθορίζει τον τρόπο επικοινωνίας και τη δοµή-µορφή των µηνυµάτων
Επικοινωνία server και client µέσω του HTTP HTTP 1.1: RFC 2068 Παγκόσµιος Ιστός (World Wide Web) www.someschool.edu/somedept/pic.gif host name path name Έγγραφο (σελίδα-page): περιέχει ένα ή περισσότερα «αντικείµενα» (objects) Αντικείµενα: π.χ. αρχείο html, εικόνα GIF, applet, audio-video clip, XML file Κάθε αντικείµενο είναι προσβάσιµο µέσω µιας διεύθυνσης (URL) Ένα αρχικό αρχείο html (base HTML) περιέχει αναφορές (references) προς τα αντικείµενα της σελίδας Οι σελίδες µπορεί να συνδέονται µεταξύ τους µε υπερσυνδέσµους (yperlinks) ικτυακός Τόπος (site): Μια συλλογή σελίδων (µία ή περισσότερες) αποθηκευµένων σε έναν host που εκτελεί λογισµικό web server Browser: λογισµικό που εµφανίζει τα περιεχόµενα της σελίδας ή το αντικείµενο στο οποίο «δείχνει» µια διεύθυνση URL
ιευθύνσεις URL http:// www.ionio.gr /tab/ proffessors.htm protocol Server Domain Name folder document Το URL (Uniform Resource Locator) είναι ο καθιερωµένος τρόπος προσδιορισµού των «αντικειµένων» σε ένα δίκτυο TCP/IP Aποτελεί τη βάση της ικανότητας του WWW να συνδέει αρχεία τα οποία βρίσκονται οπουδήποτε στο δίκτυο. «Καθοδηγεί» τον browser πούθαβρειτοαντικείµενο.
HTTP request message two types of HTTP messages: request, response HTTP request message: ASCII (human-readable format) request line (GET, POST, HEAD commands) header lines GET /somedir/page.html HTTP/1.1 Host: www.someschool.edu User-agent: Mozilla/4.0 Connection: close Accept-language:fr Carriage return, line feed indicates end of message (extra carriage return, line feed) HTTP response message status line (protocol status code status phrase) data, e.g., requested HTML file header lines HTTP/1.1 200 OK Connection close Date: Thu, 06 Aug 1998 12:00:15 GMT Server: Apache/1.3.0 (Unix) Last-Modified: Mon, 22 Jun 1998... Content-Length: 6821 Content-Type: text/html data data data data data...
Αναζήτηση στο Web Σύνθετη Αναζήτηση στο Google
H Υπηρεσία FTP Mεταφορά αρχείων µεταξύ δύο H/Y σε δίκτυα TCP/IP Ο H/Y-πελάτης εκτελεί λογισµικό FTP client, O H/Y εξυπηρετητής εκτελεί λογισµικό FTP server. Πρωτόκολλο Επ. Εφαρµογής: FTP (File Transfer Protocol) Καθορίζει τον τρόπο επικοινωνίας και τη δοµή-µορφή των µηνυµάτων To FTP εξειδικεύεται στην ανταλλαγή αρχείων Υποστηρίζει εγγενώς αµφίδροµη επικοινωνία (upload και download), υνατότητα συνέχισης της λήψης του αρχείου µετά από διακοπή Αυθεντικοποίηση-Ταυτοποίηση χρηστών. H Υπηρεσία FTP
Πρωτόκολλο FTP Ανταλλαγή Μηνυµάτων Πρωτόκολλο FTP Άλλες Εντολές
Λογισµικό FTP client (παράδειγµα) Μηχανές Αναζήτησης FTP www.ftpsearchengines.com
Υπηρεσία Ηλεκτρονικής Αλληλογραφίας Η Ηλεκτρονική Αλληλογραφία (E-mail) προσφέρει έναν ασύγχρονο τρόπο επικοινωνίας µεταξύ χρηστών του Internet. Αρχιτεκτονική client-server ΗυπηρεσίαΗλ. Αλληλογραφίας αποτελείται από 3 τµήµατα: Προγράµµατα-Πελάτες (user agents), Προγράµµατα Εξυπηρετητές (mail servers), Το πρωτόκολλο SMTP Τα µηνύµατα του ηλεκτρονικού ταχυδροµείου διακινούνται στο σύµφωνα µε το πρωτόκολλο SMTP (Simple Mail Transfer Protocol). Επίπεδο Εφαρµογής στο µοντέλο TCP/IP (RFC 821)
«ιάλογος» SMTP Αποστολή και Λήψη e-mail Σε αντίθεση µε άλλα συστήµατα (π.χ. UUCP), το SMTP προσφέρει απ άκρη σε άκρη (end-to-end) υπηρεσίες Υπόθεση: Ο αποστολέας και ο παραλήπτης του µηνύµατος είναι online «εποχή» ARPANET: Η υπόθεση αυτή ίσχυε - Σήµερα: ΌΧΙ Λύση (µε τη χρήση ενδιάµεσων mail servers) 1. Προώθηση και Αποθήκευση στον mail server του παραλήπτη 2. Όταν ο παραλήπτης είναι online, «κατεβάζει» τα µηνύµατα από τον mail server
Υπηρεσία Ηλεκτρονικής Αλληλογραφίας ιευθύνσεις Ηλεκτρονικής Αλληλογραφίας Κάθε χρήστης του Internet έχει τη δική του διεύθυνση ηλεκτρονικής αλληλογραφίας (E-mail address). emagos @ kerkyra.ionio.gr Username Mail server Μία διεύθυνση αποτελείται από το όνοµα τουχρήστη(username) και τη διεύθυνση του mail server του χρήστη. Χάρη στην υπηρεσία DNS, το πρώτο συνθετικό της διεύθυνσης του mail server µπορεί να παραληφθεί (π.χ. emagos@ionio.gr)
Πρωτόκολλα ιαχείρισης Ηλ. Αλληλογραφίας Πώς µπορεί ο παραλήπτης να παραλάβει την αλληλογραφία του; 1. Χρήση ενός προγράµµατος-πελάτη για τη µεταφορά της αλληλογραφίας από τον mail server στον υπολογιστή µας, Πρωτόκολλο POP (έκδοση 3) Post Office Protocol Πρωτόκολλο IMAP (έκδοση 4) Internet Message Access Protocol 2. Απευθείας σύνδεση στον mail server και διαχείριση της αλληλογραφίας µας τοπικά (π.χ. µέσω HTTP: Web mail Hotmail, Yahoo, κ.λ.π) ιάλογος POP ιάλογος POP
Οµάδες Συζητήσεων Usenet newsgroupsπαγκόσµιοι ηλεκτρονικοί πίνακες ανακοινώσεων εκάδες χιλιάδες Οµάδες Συζητήσεων ήθέµατα (topics) Εκατοντάδες χιλιάδες Συζητήσεις ανά θέµα Εκατοντάδες Άρθρα (articles) ανά συζήτηση. Κάθε χρήστης µπορεί να στείλει σε κάποιο newsgroup ένα άρθρο. Οι άλλοι χρήστες µπορούν να διαβάσουν το άρθρο του και, αν επιθυµούν, να απαντήσουν σε αυτό (συζήτηση). Οι απαντήσεις στέλνονται στο newsgroup, ώστε να µπορούν να αναγνωστούν από όλους τους υπόλοιπους χρήστες
Οµάδες Συζητήσεων Υπάρχουν χιλιάδες newsgroups, σε καθένα από τα οποία συζητείται ένα διαφορετικό θέµα. Γιαναεντοπίσεικανείςπιοεύκολααυτόπουτον ενδιαφέρει, τα newsgroups είναι θεµατικά ταξινοµηµένα σε µεγάλες κατηγορίες, τις ιεραρχίες. Ιεραρχίες α επιπέδου: π.χ. comp.* (θέµατα υπολογιστών ή computer topics), misc.* (διάφορα ή miscellaneous), news.* (θέµατα που σχετίζονται µε τηλειτουργίατωνnewsgroups), rec.* (χόµπι ή recreation),κ.λ.π Μετά την τελεία που διακρίνεται δεξιά της συντόµευσης, ακολουθούν υπο- Ιεραρχίες ώστε τα θέµατα να εξειδικεύονται ιεραρχικά όσο προχωράµε προς τα δεξιά. Π.χ rec.arts.* Μπορεί να υπάρχουν 4 έως 5 έπίπεδα ιεραρχιών, µέχρι να φθάσουµε στο πλήρες όνοµα µιας οµάδας συζήτησης: π.χ. grk.comp.mac.talk Οµάδες Συζητήσεων Κάθε χρήστης µπορείναπαρακολουθείήκαινασυµµετέχει στις συζητήσεις κάποιου newsgroup, αρκείναέχειπρόσβασησεένανnews server. Οι news servers είναι κεντρικοί υπολογιστές, στους οποίους είναι αποθηκευµένα τα άρθρα που έχουν σταλθεί στα newsgroups από χρήστες που µπορεί να βρίσκονται οπουδήποτε στον κόσµο. Το δίκτυο USENET Υπηρεσία Συζητήσεων: Αρχιτεκτονική client server Λογισµικό εξυπηρετητή συζητήσεων (news server), Λογισµικό ανάγνωσης συζητήσεων (newsreader). Outlook Express, Internet Exlorer, Agent. Πρωτόκολλο Επιπέδου Εφαρµογής: NNTP (Network News Transfer Protocol)
Η Υπηρεσία IRC (Internet Relay Chat) Το IRC (Internet Relay Chat) προσφέρει επικοινωνία, σε πραγµατικό χρόνο, µεταξύ χρηστών που είναι συνδεδεµένοι στο Internet. Αρχιτεκτονική: Το IRC υλοποιείται ως ένα σύνολο από ανεξάρτητα δίκτυα από IRC servers που συνδέονται µεταξύ τους µε συνδέσεις υψηλής ταχύτητας. ίκτυα: GrNet, Dalnet, Undernet, Efnet, Οι χρήστες συνδέονται στο δίκτυο I.R.C. της επιλογής τους, χρησιµοποιώντας ένα κατάλληλο πρόγραµµα client (π.χ. mirc). Χαρακτηριστικά της Υπηρεσίας IRC Υπάρχουν Rooms (δωµάτια) συνοµιλίας, που ονοµάζονται channels (κανάλια). Τα κανάλια συµβολίζονται µε τοσύµβολο # δίπλα στο όνοµά τους. Κάθε χρήστης που µπαίνει στο IRC χρησιµοποιεί ένα µοναδικό nickname (ψευδώνυµο) µε το οποίο τον αναγνωρίζουν οι υπόλοιποι. εν επιτρέπεται δύο άτοµα ναέχουντοίδιοnickname την ίδια στιγµή. Στο κάθε κανάλι ο χρήστης µπορεί να συνοµιλήσει είτε δηµόσια (public), είτε ιδιωτικά (private) µε κάποιον άλλο χρήστη.
Αρχιτεκτονική ικτύων IRC Το ίκτυο GrNet
Servers του ικτύου Grnet