Ο όσιος Παΐσιος ο Αγιορείτης ΠΕΜΠΤΟΥΣΙΑ

ΑΝΑΛΕΚΤΑ ΠΕΜΠΤΟΥΣΙΑ 32 11 Ιουλίου 2015 τεύχος Αγιοκατάταξη και Προσωπικότητα του Οσίου Παϊσίου Προσωπικές μαρτυρίες Θαυμαστές παρεμβάσεις Ψήγματα Διδασκαλίας του Αγίου Παϊσίου Ο όσιος Παΐσιος ο Αγιορείτης

ΑΝΑΛΕΚΤΑ Τεύχος 32 / Ο όσιος Παΐσιος ο Αγιορείτης / 12 Ιουλίου 2015 Ο όσιος Παΐσιος ο Αγιορείτης Ο Γέρων Σωφρόνιος Σαχάρωφ στο έργο του Άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης γράφει ότι οι άγιοι κατέχουν αρκετή δύναμη για να κυριαρχούν πάνω στους ανθρώπους και στις μάζες, αλλά επιλέγουν την αντίθετη οδό: υποδουλώνονται στον αδελφό κι έτσι αποκτούν τέτοια αγάπη, η οποία είναι άφθαρτη στην ουσία της. Σε ημέρες κρίσης όχι μόνον της πατρίδας μας, αλλά και της οικουμένης ολόκληρης, όπου οι ανθρώπινες μάζες παραπαίουν αναζητώντας πρότυπα και καθοδήγηση με κριτήρια αυτοκαταστροφικά, ο Θεός ανέδειξε έναν Άγιο που αγαπήθηκε και προβλήθηκε όσο λίγοι στην εκκλησιαστική ιστορία. Τον όσιο Παΐσιο τον Αγιορείτη. Τα πλήθη που συρρέουν στον τάφο του συνέρρεαν και στο κελλί του πολύ πριν την κοίμησή του. Πολλοί, ανάμεσά τους και ο γράφων, από αυτούς που γνώρισαν εκ του σύνεγγυς τον Άγιο Παΐσιο έχουν να διηγηθούν θαυμαστά γεγονότα γι αυτόν. Γεγονότα που χαράχτηκαν στην μνήμη ανεξίτηλα και αναπαράγονται γραπτά και προφορικά για τις επόμενες γενιές. Υπάρχει ωστόσο κάτι πολύ πιο βαθύ, έντονο και ουσιαστικό που δεν χαράσσεται στη μνήμη, αλλά στην καρδιά. Και αυτό είναι η αγαπητική υποδούλωση που είχε ο Όσιος και στον πιο περιφρονημένο άνθρωπο που τον προσέγγιζε. Κοινή αίσθηση και πείρα όλων όσων προστρέξαμε σε αυτόν ήταν ότι πήγαμε πεφορτισμένοι με στενοχώριες, λογισμούς, απελπισία και θλίψη και φύγαμε με χαμόγελο, ανάλαφροι, με ελπίδα και χαρά. Με δύναμη να συνεχίσουμε. Το 1988 όντας σπουδαστής στην Αθωνιάδα Εκκλησιαστική Ακαδημία μου ανέθεσαν να συνοδεύσω στον Γέροντα Παΐσιο έναν άνθρωπο που για πρώτη φορά ερχόταν στο Άγιον Όρος. Σε όλον τον δρόμο αναστέναζε και εξέφραζε με κάθε τρόπο την έσχατη απελπισία του σε βαθμό που με τρόμαξε. Φθάνοντας στην Παναγούδα, ο Γέροντας μάς περίμενε έξω, λες και ήξερε. Μου είπε να περιμένω και πήρε τον άνθρωπο μέσα στο κελλάκι του. Μετά από μία ώρα περίπου βγήκαν έξω, μας έδωσε την ευχή του και πήραμε τον δρόμο της επιστροφής. Το σκηνικό είχε αλλάξει εντελώς. Ο άνθρωπος ήταν χαμογελαστός και ανάλαφρος, γεμάτος ζωντάνια. Μετά από πέντε λεπτά πορείας γυρίζει και μου λέει: «Εγώ είμαι ταξιτζής στο επάγ- Σελίδα 2

12 Ιουλίου 2015 / Ο όσιος Παΐσιος ο Αγιορείτης / Τεύχος 32 ΑΝΑΛΕΚΤΑ γελμα. Καταστράφηκα οικονομικά και είχα τεράστια οικογενειακά προβλήματα. Σκεφτόμουν σοβαρά να αυτοκτονήσω πριν έρθω εδώ. Αυτός ο άνθρωπος μου έδωσε λύση και διέξοδο σε όλα μου τα προβλήματα με ελάχιστες κουβέντες.» Αυτό το σκηνικό το είδα να επαναλαμβάνεται πολλές φορές. Αυτός ήταν ο όσιος Παΐσιος. Το μεγάλο του θαύμα δεν ήταν οι θεραπείες των ασθενειών ούτε οι προρρήσεις, πράγματα που δεν αμφισβητούνται βέβαια. Το μεγάλο θαύμα είναι ότι συνετέλεσε στην καλή αλλοίωση χιλιάδων ψυχών. Βοήθησε ανθρώπους να ξαναβρούν την χαμένη ανθρωπιά τους, να συνδεθούν αγαπητικά και πάλι με την πηγή της ζωής και της αγάπης, τον Χριστό. Δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι στο πρόσωπό του ταιριάζει ο στίχος ο αφιερωμένος στην Παναγία που τόσο αγάπησε και τίμησε: «Ουδείς προστρέχων επί σε κατησχυμένος από σου εκπορεύεται όσιε Παΐσιε». Την Παναγία είδε και ο ίδιος σε όραμα εν καιρώ κρίσεως πάλι, να σκεπάζει την Ελλάδα και να του μηνύει ότι προστατεύει την χώρα μας και τον λαό της. Δεν είναι τυχαίο καθόλου ότι όλος ο απλός λαός αυτές τις ημέρες της κρίσεως συζητά ότι συμπίπτουν χρονικά με τον πρώτο εορτασμό του Αγίου, στις πρεσβείες του οποίου εναποθέτει την ελπίδα της λύσης και της σωτηρίας του. Θα μπορούσαμε να μιλάμε και να γράφουμε γι αυτόν για ώρες ίσως και μέρες και να μην κουραστούμε. Ωστόσο εδώ θα σταματήσουμε και θα αφήσουμε τους επισκέπτες της Πεμπτουσίας να απολαύσουν το 32ο τεύχος των Αναλέκτων, αφιερωμένο στην προσωπικότητα, την θαυμαστή παρουσία και την διδασκαλία του οσίου Παϊσίου του Αγιορείτου, κατά πρώτη πανήγυρη της εορτής του από την ημέρα της αγιοκατατάξεώς του. Την ευχή του να έχουμε, όπως συνήθιζε να γράφει ο ίδιος για τους Αγίους. Νίκος Κόϊος Διευθυντής Σύνταξης Σελίδα 3

ΑΝΑΛΕΚΤΑ Τεύχος 32 / Ο όσιος Παΐσιος ο Αγιορείτης / 12 Ιουλίου 2015 Περιεχόμενα 06. Πράξις Αναγραφής εις το Αγιολόγιον Οσίου Παϊσίου του Αγιορείτου «Και έσται ο ανήρ, ον αν εκλέξηται Κύριος, ούτος άγιος» (Αριθμ. ις 7) http://bitly.com/1c4kpcl 09. Ο Άγιος του πονεμένου λαού «Και έσται ο ανήρ, ον αν εκλέξηται Κύριος, ούτος άγιος» (Αριθμ. ις 7) http://bitly.com/1dy9urq 10. Ο βίος του Μοναχού Παϊσίου Οι χαρακτηριστικοί σταθμοί του βίου του αγίου ανδρός http://bitly.com/1bi4dci 13. Η τελευταία μέρα του Γέροντος Παϊσίου στο νoσοκομείο Περιγραφή αυτόπτη μάρτυρα http://bitly.com/1xxl501 14. Ευφρόσυνο γεγονός Η αγιοκατάταξη και η επιχώρια Μητρόπολη Κασσανδρείας http://bitly.com/1drtmpo 16. Γέροντας Παΐσιος: ένας Παγκόσμιος Άνθρωπος Αγωνίστηκε υπεράνθρωπα, συνέτριψε το εγώ του... http://bitly.com/1ca6gpa, http://bitly.com/1mq7yl0, http://bitly.com/1mq8jxb 22. Ένας παρεξηγημένος άγιος Η διάλυση κάποιων παρερμηνειών των λόγων του Γέροντος Παϊσίου http://bitly.com/14z9fnc 24. Το πνεύμα των προφητειών του Οσίου Παϊσίου Μακάρι και εμείς να κάναμε τα δικά του χαριτωμένα «λάθη» http://bitly.com/1upn7ec 25. Η γνωριμία Αντί για την Ιαπωνία, στο Άγιον Όρος! http://bitly.com/1flufnn 26. Δύο θαύματα του Οσίου Παϊσίου Αγιορείτου Ομιλία Γέροντος Εφραίμ Βατοπαιδινού http://bitly.com/1fpvzpa 28. Αγιότητα και θαύματα του Οσίου Παϊσίου Μιλά ο γέροντας της Καλύβης Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου Νέας Σκήτης http://bitly.com/1kl7r5y Σελίδα 4

12 Ιουλίου 2015 / Ο όσιος Παΐσιος ο Αγιορείτης / Τεύχος 32 ΑΝΑΛΕΚΤΑ 31. Όσιος Παΐσιος: Θαυμαστή εμφάνιση και βοήθεια Μαρτυρία κ. Ξυναρή Νικολάου, κατοίκου Πάφου της Κύπρου http:///?p=3087 32. Μια διαφορετική πανήγυρη Μαρτυρία Μητρ. Λεμεσού Αθανασίου για τον Όσ. Παϊσιο http://bitly.com/1kl22v7 34. Ο Όσιος Παΐσιος και η κοινωνική ευθύνη «Αυτό το κράτος όλοι το πολεμάνε! Ο καθένας με τον τρόπο του...» http://bitly.com/1ouihh1 37. Για την πνευματική ζωή Μια Επιστολή του Οσίου Παϊσίου http://bitly.com/1ktpn7r 38. Η αδικία και ο Όσιος Παΐσιος ο Αγιορείτης Η αδικία, δυστυχώς, είναι φαινόμενο «από καταβολής κόσμου» http://bitly.com/1xxkyes 40. Ο Όσιος Παΐσιος για την παιδική ψυχολογία «Δεν φταίνε τα παιδιά. Σήμερα τα έχουν κλεισμένα στα διαμερίσματα...» http://bitly.com/1yyup16 42. Για το γάμο και την οικογενειακή ζωή Πώς πρέπει να είναι τα ανδρόγυνα μεταξύ τους; http://bitly.com/1sjxkym 44. Οι νουθεσίες του γέρ. Παΐσιου και το νόμισμα της Πορταΐτισσας Να προσεύχεστε πρώτα για κείνους που σας έχουν αδικήσει http://bitly.com/1tf5jry 46. Δοκιμασίες και φόβοι: Μια κουβέντα με το Γέρ. Παΐσιο Συνεχίζουμε το ανηφορικό μονοπάτι της ζωής μας και της δοκιμασίας μας http://bitly.com/1txqe1s 48. Ο Δεκάλογος Ένα άγνωστο κείμενο του Οσίου Παϊσίου http://bitly.com/1frxxl0 Σελίδα 5

ΑΝΑΛΕΚΤΑ Τεύχος 32 / Ο όσιος Παΐσιος ο Αγιορείτης / 12 Ιουλίου 2015 Πράξις Αναγραφής εις το Αγιολόγιον Οσίου Παϊσίου του Αγιορείτου Βαρθολομαίος ελέω Θεού Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως, Νέας Ρώμης και Οικουμενικός Πατριάρχης. Αριθμ. Πρωτ. 13. Πατριαρχική και Συνοδική Πράξις Αναγραφής εις το Αγιολόγιον της Ορθοδόξου Εκκλησίας του Οσίου Παϊσίου του Αγιορείτου «Και έσται ο ανήρ, ον αν εκλέξηται Κύριος, ούτος άγιος» (Αριθμ. ις 7) Όρος του θεού, ως αληθώς Όρος Άγιον και κλήρος της Υπεραγίας Δεσποίνης ημών Θεοτόκου και αειπαρθένου ο ουρανογείτων Άθως στάδιον πνευματικών αγώνων, τόπος ασκήσεως, μετάνοιας και προσευχής και εργαστήριον αγιότητος των εν αυτώ ενασκούμενων ανά τους αιώνας αναρίθμητων ασκητών, μιγάδων και μοναστών, ανωνύμων και επωνύμων καύχημα και στέφανος της Μητρός Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως, υπό την κανονικήν και πνευματικήν δικαιοδοσίαν και διαρκή εκκλησιαστικήν μέριμναν και φροντίδα αυτής αλλά και αέναος προσευχητική δέησις υπέρ της Οικουμένης μυστικώς αρδευομένης υπό των αδιαλείπτως νυχθημερόν αναπεμπομένων υπό μοναστών ευχών και δεήσεων «υπέρ της άνωθεν ειρήνης και της σωτηρίας των ψυχών» των όπου γης Ορθοδόξων Χριστιανών αλλά και «υπέρ της ειρήνης του σύμπαντος κόσμου και ευσταθείας των Αγίων του Θεού Εκκλησιών». Πλείστοι όσοι οι θεοφιλώς ασκήσαντες και τελειωθέντες, μετά τον πρώτον γνωστόν Άγιον Πέτρον τον Αθωνίτην, εν αυτώ, οίτινες ανεδείχθησαν σκεύη εκλεκτά του Αγίου Πνεύματος, διά των ασκητικών ιδρώτων και θεοφιλών καμάτων, κσσμηθέντες δε διά ποικίλων εκτάκτων θείων χαρισμάτων ως το της προοράσεως, της θαυματουργίας, της διακρίσεως των πνευμάτων, της απλανούς πνευματικής καθοδηγίας, του παρακλητικού λόγου και πλείστων άλλων, κοσμούντες νυν τον πολυάστερον ουρανόν του καθ ημάς Ορθοδόξου εορτολογίου και γενόμενοι αιώνιοι οδηγοί προς την Βασιλείαν των ουρανών. Αυτού τούτου του αληθινού θεού ήμών διαβεβαιώσαντος διά του ανθρώπου Αυτού τον ιερέα Ηλεί και διαχρονικώς πάντα πιστεύοντα τω Νόμω Αυτού «τους δοξάζοντάς με δοξάσω», ως εν τη βίβλω Α των Βασιλειών, κεφαλαίω β, στίχω λ γέγραπται, η καθ ημάς Μήτηρ Αγία του Χριστού Μεγάλη Εκκλησία αρχήθεν της εν τω κόσμω σωτηριώδους στρατείας αυτής ουκ επαύσατο αναγνωρίζειν τοιαύτα θεία και άγια σκεύη του Πνεύματος, αγγέλους μάλλον ειπείν ή ανθρώπους, δοξάσαντας τρόποις, λόγοις και έργοις ποικίλοις τον επουράνιον Πατέρα, όθεν και εδόξασε και δοξάζει και άχρι τέλους αιώνων θέλει δοξάζειν αυτούς ως εμπρέπει Αγίοις. Παύλου δε του Αποστόλου διακηρύττοντος εν τη προς Ρωμαίους Επιστολή αυτού, κεφαλαίω ε, στίχω κ και κα, «ου επλεόνασεν η αμαρτία, υπερεπερίσσευσεν η Χάρις» και της πραγματικότητος ταύτης ακαταπαύστως και κατά την σύγχρονον εποχήν βιουμένης υπό της Εκκλησίας διά της απειραρίθμου στρατιάς των αναδεικνυομένων καθ εκάστην, γνωστών και εν πολλοίς αφανών, όσιων και άγιων μορφών, διά της άρσεως του προσωπικού αυτών σταυρού επομένων τω Κυρίω ήμών Ιησού Χριστώ, τω διά του σταυρικού Αυτού θανάτου καταργήσαντι τον το κράτος έχοντα του θανάτου και διά της ενδόξου Αυτού Αναστάσεως δωρησαμένω την αιώνιον ζωήν παντί τω βουλομένω, ημείς, δυσπιστούντες την τοιαύτην αδιάκοπον θείαν ευεργεσίαν του Αρχηγού της Πίστεως ημών συν τω Ιερώ Ψαλμωδώ εκπληττόμενοι αναφωνούμεν «Τις Θεός μέγας ως ο Θεός ημών; Συ ει ο Θεός ο ποιών θαυμάσια» (Ψαλμός οδ, στ. ιδ -ιε ) και «Μέγας ει, Κύριε, και θαυμαστά τα έργα Σου και ουδείς λόγος εξαρκέσει προς ύμνον των θαυμασίων Σου». Τοιούτος γαρ συνεχιστής της παραδόσεως αγιότητος και κενωτικής προσφοράς της Αγιωτάτης Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως, του ήθους και του φρονήματος αυτής, ανεδείχθη, μεταξύ πολλών άλλων ανωνύμων εν όρεσι και αποκρήμνοις σπηλαίοις και οπαίς της γης ενασκησαμένων και τελειωθέντων αγιορειτών ασκητών, επ έσχατων των καθ ημάς χρόνων θεοφόρος ασκητής και πολυχαρισματικόν όργανον της Παναγίας Τριάδος ο εκ της Αγιοτόκου Καππαδοκίας μεν έλκων την κατά σάρκα καταγωγήν, εν δε τω Περιβολίω της Κυρίας ήμών Θεοτόκου τον μονήρη βίον ασκήσας εν αγώσι και εν δάκρυσι πολλοίς οσιώτατος Μοναχός Παΐσιος, κατά κόσμον Αρσένιος Εζνεπίδης, δι εκτάκτων χαρισμάτων κοσμηθείς παρά Κυρίου, Σελίδα 6

12 Ιουλίου 2015 / Ο όσιος Παΐσιος ο Αγιορείτης / Τεύχος 32 ΑΝΑΛΕΚΤΑ Σελίδα 7

ΑΝΑΛΕΚΤΑ Τεύχος 32 / Ο όσιος Παΐσιος ο Αγιορείτης / 12 Ιουλίου 2015 στύλος αληθής και παρακλήτωρ πιστών αναδειχθείς και δοξάσας διά του θαυμαστού βίου αυτού τον Πατέρα ήμών τον εν ουρανοίς. Τοιαύτης ευαγγελικής τελειότητος, σπουδή και αρετών συντονία, ηξιώθη μεμαρτυρημένως υπό της αλανθάστου συνειδήσεως των πιστών ο εκ χώρας Καππαδοκών μοναχός Παΐσιος, τουπίκλην Εζνεπίδης, διανύσας επί ήμισυ και πλέον αιώνος την ασκητικήν και εν πτωχεία και στερήσεσι τρίβον, το μοναχικόν τριβώνιον περιβληθείς εν Όρει τω Αγίω αντιταχθείς διά βίου παντός τω κοσμοκράτορι του αιώνος τούτου μαρτυρήσας την καλήν ομολογίαν και την αμώμητον Ορθόδοξον πίστιν κρατύνας την Εκκλησίαν και την δόξαν αυτής λαμπρύνας ότι «πύλαι Άδου ού κατισχύσουσιν αυτής» αναλωθείς έργω εμπράκτω και πράξει ελλόγω εν τη υπακοή του Χριστού και τη αγάπη προς τον Θεόν και προς τον πλησίον. Ούτος, οσιότητι και αγιότητι βίου πολιτευθείς, τόπος του κατά Χριστόν πολιτεύματος και αρετής ζώσα εικών αποβάς, διδαχή πλήθους ορθοδόξων διδάσκαλος και πνευματικός καθοδηγητής καταστάς, εαυτόν παρέστησε και ανέδειξεν, εις υψηλά πνευματικά μέτρα ανελθών, σκεύος του Παναγίου Πνεύματος, τιμηθείς δε παρά Θεού διά του χαρίσματος ιάσεως ασθενών και πασχόντων. Νυν δε οσημέραι πληθυνομένης της εκ του τάφου του μακαριστού ασκητού εκχεομένης ευλογίας και επιτελουμένων συνεχώς θαυμαστών σημείων και θεραπειών σωματικών και ψυχικών νόσων, η περιρρέουσα πίστις πόντων των απειραρίθμων Ορθοδόξων πιστών παρεκίνησε την ημετέραν Μετριότητα, αξιωθείσαν όπως ιδίοις όμμασι και αισθήσεσι γνωρίση και πνευματικώς συνδεθή μετά του Μοναχού Παϊσίου και αυτοψί διαπιστώση την γενικήν εκκλησιαστικήν συνείδησιν περί της αγιότητος του εκλεκτού τούτου του Θεού, μετ επισταμένην μελέτην και σχετικήν εισήγησιν της Συνοδικής Κανονικής Επιτροπής, ίνα μετά των περί ημάς Ιερωτάτων Μητροπολιτών και υπερτίμων, των εν Αγίω Πνεύματι αγαπητών ημίν αδελφών και συλλειτουργών, Συνοδικώς θεσπίσωμεν και ορίσωμεν και εν Αγίω διακελευσώμεθα Πνεύματι, όπως από του νυν και εις το εξής εις αιώνα τον άπαντα ο ειρημένος εν τω Αγιωνύμω Όρει του Άθω ασκητικώς την πορείαν τον βίου βαδίσας Μοναχός Παΐσιος συναριθμήται τοις Οσίοις Πατράσι και Αγίοις της Μιας, Αγίας, Καθολικής και: Αποστολικής Εκκλησίας, ετησίαις ιεροτελεστίαις τιμώμενος και ύμνοις εγκωμίων γεραιρόμενος τη ιβ του μηνός Ιουλίου, καθ ην ημέραν το πνεύμα Αυτού τω Δικαιοκρίτη Κυρίω της Ζωής ειρηνικώς παρέθετο. Εις ένδειξιν δε τούτου και βεβαίωσιν εγένετο και η παρούσα Πατριαρχική ήμών και Συνοδική Πράξις, καταστρωθείσα μεν και υπογραφείσα εν τώδε τω Ιερώ Κώδικι της καθ ημάς Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας, εν ίσω δε απαραλλάκτω σταλείσα τη Ιερά Κοινότητι του Αγίου Όρους, προς επ εκκλησίας ανάγνωσιν και κατάθεσιν είτα εν τοις Αρχείοις αυτής, Εν έτει σωτηρίω, βιε, κατά μήνα Ιανουάριον ιβ Επινεμήσεως Η Ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως αποφαίνεται Βαρθολομαίος ο Σικάγου Ιάκωβος ο Ελβετίας Ιερεμίας ο Τορόντο Σωτήριος ο Κρήτης Ειρηναίος ο Σύμης Χρυσόστομος ο Βοστώνης Μεθόδιος ο Μεξικού Αθηναγόρας ο Γορτύνης και Αρκαδίας Μακάριος ο Αρκαλοχωρίου Ανδρέας ο Βελγίου Αθηναγόρας ο Λέρου, Καλύμνου και Αστυπαλαίας Παΐσιος ο Κυδωνιών Αθηναγόρας Σελίδα 8

12 Ιουλίου 2015 / Ο όσιος Παΐσιος ο Αγιορείτης / Τεύχος 32 ΑΝΑΛΕΚΤΑ Ο Άγιος του πονεμένου λαού: Όσιος Παΐσιος Αγιορείτης Ο πρωτοπρ. Χαρίλαος Παπαγεωργίου, Εφημέριος Μητροπολιτικού Ναού Αγίου Νικολάου, μιλάει για την οσιακή μορφή του Γέροντα Παϊσίου και την αγάπη του για τον πονεμένο άνθρωπο. (απομαγνητοφωνημένη συνέντευξη) Είναι μεγάλη ευλογία η παρουσία των συγχρόνων αγίων και με πολύ πνευματική χαρά όλοι μας δεχθήκαμε την αγιοκατάταξη του γέροντος Παϊσίου του Αγιορείτου του οποίου είχαμε μία μικρή, ελάχιστη εμπειρία. Ζούσε ουσιαστικά την παρουσία της Χάριτος σε ένα απλό ή αν θέλετε και ταλαιπωρημένο ανθρώπινο σαρκίο. Ο γέροντας Παΐσιος ήταν ένα γεροντάκι εξαιρετικά συμπαθές, πατρικό, με πολύ-πολύ αγάπη που αν το έβλεπες στο δρόμο σου δεν του έδινες ιδιαίτερη σημασία, αλλά εξέπεμπε τεράστια πνευματική δύναμη. Αυτός λοιπόν ο άνθρωπος του Θεού σε έπιανε από το χέρι και ανάλογα με το τι του ζήταγες και τι του έλεγες σου μετέφερε αυτή, σου μετέγγιζε μάλλον αυτή τη Χάρη του Θεού και έφευγες αναπτερωμένος, χωρίς να είναι πνευματικός, χωρίς να έχει το χάρισμα της αφέσεως των αμαρτιών, εν τούτοις όμως είχε το ιδιαίτερο χάρισμα της ουσιαστικής άρσης των βαρών του ανθρώπου. Η αγιοκατάταξη του γέροντος Παϊσίου, του οσίου πλέον Παϊσίου, του Αγιορείτου είναι μία απάντηση στους βεβαρημένους αδελφούς μας. Διότι όπως έγραψε μία εφημερίδα αυτές τις ημέρες και ειπώθηκε και στα μέσα μαζικής ενημέρωσης και επικοινωνίας ο άγιος του λαού, ο άγιος του πονεμένου λαού, ο νεοφανής αστήρ Παΐσιος ήξερε να παίρνει τον ανθρώπινο πόνο με ένα χαμόγελο, με ένα πείραγμα, με ένα άγγιγμα και μ αυτόν τον τρόπο να σου χαρίζει την παρουσία της Χάριτος και την αίσθηση του Παραδείσου. Έτσι είναι οι άγιοι, σαν τα παιδιά, σαν τον Θεό που σαν γνήσιος πατέρας κατεβαίνει στο δικό μας επίπεδο, όπως οι πατέρες στα σπίτια τους για να μιλήσουν στα μικρά παιδιά τους λυγίζουν τα γόνατά τους, έρχονται στο ίδιο επίπεδο και παίζουν μαζί τους, έτσι και ο Θεός μας λέει ο γέροντας Αιμιλιανός παίζει μαζί μας το μεγάλο και ιερό παιχνίδι της σωτηρίας μας. Σελίδα 9

ΑΝΑΛΕΚΤΑ Τεύχος 32 / Ο όσιος Παΐσιος ο Αγιορείτης / 12 Ιουλίου 2015 Ο βίος του Μοναχού Παϊσίου Αγιορείτου Από τις 13 Ιανουαρίου 2015, στη χορεία των Αγίων της Εκκλησίας μας συγκαταλέγεται επίσημα και ο μοναχός Παΐσιος Αγιορείτης. Παρουσιάζουμε, λοιπόν για τους αναγνώστες της Πεμπτουσίας ένα σημείωμα για τους περισσότερο χαρακτηριστικούς σταθμούς του βίου του αγίου ανδρός. όσιος πατήρ Παΐσιος ο Αγιορείτης γεννήθηκε από ευλαβείς γονείς στα Φάρασα της Ο Καππαδοκίας το έτος 1924, λίγες μέρες πριν από τη φυγή των Φαρασιωτών από την πατρώα γη για την Ελλάδα. Στη βάπτισή του, ο όσιος Αρσένιος ο Καππαδόκης, ο πλήρης ημερών και αγιότητος βίου κοσμούμενος ιερέας των Φαράσων, τον ονόμασε Αρσένιο, «για να τον αφήσει καλόγερο στο πόδι του», όπως χαρακτηριστικά είπε. Στην Ελλάδα, η οικογένεια του μικρού Αρσενίου εγκαταστάθηκε στην Κόνιτσα της Ηπείρου, όπου ο ίδιος πέρασε τα παιδικά και νεανικά του χρόνια. Γαλουχούμενος με τις διηγήσεις για το θαυμαστό βίο του αγ. Αρσενίου, έλεγε ότι θα γίνει μοναχός από την ηλικία των 5 ετών! Και αφού έμαθε να διαβάζει, αγαπημένη του ασχολία υπήρξε η ανἀγνωση των βίων των Αγίων, των οποίων εμιμείτο τους ασκητικούς αγώνες με θερμό ζήλο. Μετά από τις εγκύκλιες σπουδές του δε θέλησε να συνεχίσει στα γράμματα, αλλά προτίμησε να μιμηθεί το Χριστό και μαθήτευσε στην τέχνη του ξυλουργού, την οποία άσκησε με επιμέλεια και δεξιοσύνη. Στην ηλικία των 15 ετών αξιώθηκε της θέας του Κυρίου, για ένα μόνο φιλότιμο λογισμό, μέσω του οποίου απέκρουσε μία δαιμονική προσβολή του πειρασμού της απιστίας. Από τότε φούντωσε μέσα του ακόμη περισσότερο η φλόγα της αγάπης του Θεού και ο πόθος για τη μοναχική ζωή. Ακολούθησαν καιροί ταραχής και αναστάτωσης για την Ελλάδα, λόγω της ξένης Κατοχής και του εμφυλίου πολέμου. Ο Όσιος όμως, τόσο ως πολίτης όσο και ως στρατιώτης κατά τη θητεία του, επέδειξε απαράμιλλο θάρρος και αυτοθυσία. Ήταν πρόθυμος να δώσει κάθε στιγμή και τη ζωή του ακόμα για τη σωτηρία των άλλων. Ευρισκόμενος μάλιστα συχνά μέσα στον καταιγισμό των φονικών πυρών, συνέβη να σώσει με τις θερμές προσευχές του πολλούς στρατιώτες, αλλά να σωθεί και ο ίδιος με τρόπο θαυμαστό. Ύστερα και από αυτές τις περιπέτειες, θέλησε να καταταγεί στο αγγελικό τάγμα των μοναχών, με τα φτερά που δίνει ο θείος έρωτας. Έτσι, μετέβη στο Άγιο Όρος, αναζητώντας έναν οδηγό για τη ζωή της κατά Θεόν ησυχίας. Δεν κατάφερε όμως να εκπληρώσει αμέσως τον πόθο του. Παράλληλα, οι δικοί του βρέθηκαν την ίδια περίοδο σε μεγάλη οικονομική δυσκολία, οπότε τον κάλεσαν να τους βοηθήσει. Έτσι, επέστρεψε στην Κόνιτσα και εργάστηκε ως μαραγκός. Μετά από 3 χρόνια όμως, σε ηλικία 29 ετών πλέον, εγκατέλειψε τα πράγματα του κόσμου και επέστρεψε στην Αθωνική Πολιτεία. Αφού περιήλθε σκήτες και καλύβες, ακολούθησε τελικά τη συμβουλή ενός σεβάσμιου γέροντα και εντάχθηκε στην αδελφότητα της Ι.Μ. Εσφιγμένου, γνωστής τότε για την αυστηρή της τάξη. Εκεί έζησε μέσα στην ολοτελή υπακοή και επιδόθηκε σε υπέρμετρη άσκηση, υπερβάλλοντας σε κόπους για χάρη του Χριστού και των αδελφών του. Έχοντας όμως άσβεστο μέσα του τον πόθο για τον ησύχιο και απράγμονα βίο, πήρε την ευλογία του Ηγουμένου και πήγε να μονάσει στην Ι.Μ. Φιλοθέου, που ήταν τότε σε κατάσταση ιδιόρρυθμη. Εκεί προετοιμάστηκε για τη ζωή του ερημίτη, κάτω από την καθοδήγηση ενός διακριτικού και σοφού γέροντα. Τότε μάλιστα έγινε και σταυροφόρος μοναχός, παίρνοντας το όνομα Παΐσιος. Υπακούοντας μάλιστα σε θεία βουλή, δεν εγκαταστάθηκε στην έρημο αλλά στην κατεστραμμένη Ι. Μονή της Παναγίας του Στομίου, που βρίσκεται κοντά στην Κόνιτσα. Σε αυτήν έζησε 4 χρόνια, ζώντας ισάγγελο βίο, παλεύοντας με τους πειρασμούς, ευεργετώντας τους ανθρώπους της περιοχής, σώζοντας πολλούς από τις διδασκαλίες των προτεσταντικών ομάδων που δρούσαν εκεί, και ανακαινίζοντας με πολύ μόχθο το Μοναστήρι. Όταν ολοκληρώθηκε το έργο της ανακαίνισης και ο κίνδυνος από τις ετερόδοξες ομάδες εξέλιπε, ο Όσιος παρακαλούσε μέσα στους πειρασμούς, που καθημερινά τον πολιορκούσαν, θερμά το Θεό να του δείξει το δρόμο που έπρεπε να ακολουθήσει. Έτσι, δέχθηκε ως θεόσταλτη την πρόσκληση κάποιου ιεροδιακόνου να τον συνο- Σελίδα 10

12 Ιουλίου 2015 / Ο όσιος Παΐσιος ο Αγιορείτης / Τεύχος 32 ΑΝΑΛΕΚΤΑ δεύσει στο θεοβάδιστο Όρος του Σινά. Πάνω σε κείνον τον άνυδρο και ξερό τόπο, στο ασκητήριο της Αγίας Επιστήμης, έζησε επιτέλους αυτό που χρόνια ποθούσε, την προς Θεόν μόνωση. Αγωνιζόμενος με πολλή ταπείνωση, διαρκή νηστεία, ακατάπαυστη αγρυπνία και αδιάλειπτη προσευχή, κατάφερε να υπερνικήσει τις παγίδες του μισόκαλου εχθρού, και να απολαύσει την ένωση με το Θεό. Γεμάτος από τη χάρη της θείας παρακλήσεως, απολάμβανε την κατά Θεόν ευφρόσυνη μέσα στο καμίνι της απαράκλητης ερήμου. Δεν θα υπήρχε, έτσι, κανένας λόγος να εγκαταλείψει το στάδιο εκείνο της αρετής, εάν φεύ! δεν ενέσκηπτε η σωματική ασθένεια από το τραχύ κλίμα, η οποία τον ανάγκασε να επιστρέψει στην κατά σάρκα πατρίδα του. Επανερχόμενος στο Άγιο Όρος, δεν ελάττωσε το πλήθος των ασκητικών αγώνων του, παρά την καταβολή του σώματος, καθώς στο πνεύμα διατηρούσε την πρότερη ζέση του. Ζώντας λοιπόν ως ξένος και παρεπίδημος στη γη, έφτασε να γίνει πολίτης του ουρανού. Έχοντας, συνεπώς, την πράξη ως την «επίβα- Σελίδα 11

ΑΝΑΛΕΚΤΑ Τεύχος 32 / Ο όσιος Παΐσιος ο Αγιορείτης / 12 Ιουλίου 2015 σιν» της θεωρίας, έφτασε σε υψηλά μέτρα και έγινε κοινωνός θείων μυστηρίων. Εντρύφησε έτσι και στην ωραιότητα του Κυρίου, ενώ επιπλέον έτυχε και της Θεομητορικής ευλογίας. Συνομίλησε με αγίους που εμφανίστηκαν μπροστά του, βίωσε την όραση του Άγγελου Φύλακά του, άκουσε αγγελικούς ύμνους και καταυγάσθηκε από το ουράνιο φως. Το όνομά του διέτρεξε σύντομα όλη την οικουμένη, έλκοντας πλήθος ταλαιπωρημένων ανθρώπων, από κάθε ηλικία και κοινωνική τάξη, προς την ταπεινή καλύβα που φέρει το όνομα «Παναγούδα», κοντά στις Καρυές, στην οποία έζησε τα 14 τελευταία χρόνια της επίγειας ζωής του. Εκείνος, βέβαια, μη θέλοντας να στερηθεί την αγαπητή του ησυχία, είχε το λογισμό να αναχωρήσει σε τόπο άγνωστο, και από την αφάνεια πλέον να προσεύχεται ελεώντας και στηρίζοντας τον κόσμο. Και πάλι όμως ήλθε μια εκ Θεού πληροφορία, ότι οφείλει να παρηγορεί όλους τους ανθρώπους, κατά την προφητική ρήση: «Παρακαλείτε, παρακαλείτε τον λαόν μου». Έτσι αφιερώθηκε πλέον στην παραμυθία και ανακούφιση όλων των ανθρώπων. Τη νύχτα δε, σαν λαμπάδα που λιώνει, προσευχόταν με πολύ πόνο για σύμπασα την ανθρωπότητα, μνημονεύοντας μάλιστα και μεγάλο πλήθος ονομάτων, ζώντων και κεκοιμημένων. Αλλά και κατά τη διάρκεια της μέρας, δαπανιόταν για να αναπαύει τις ψυχές του πλήθους των προσκυνητών που συνέρρεαν στο καλύβι του, απεργαζόμενος τα μεγάλα χαρίσματα με τα οποία τον πλούτισε η θεία χάρη, σαν καλός οικονόμος για την παράκληση και σωτηρία τους. Διότι και τα απόκρυφα βάθη των καρδιών διέβλεπε, και τα μέλλοντα προέλεγε, και σωματικές και ψυχικές ασθένειες θεράπευε, και είχε εξουσία πάνω σε ακάθαρτα πνεύματα, ώστε να ελευθερώνει δαιμονισμένους με την επίκληση του θείου ονόματος. Τα λόγια του ήταν «ως λόγια Θεού», κατά το Αποστολικόν. Σε όλους φανέρωνε τον αληθινό σκοπό της παρούσας ζωής, που είναι η προετοιμασία για την αληθινή μας πατρίδα, τον ουρανό, όπως εξηγεί και ο ιερός Καβάσιλας. Αδιάκοπα προέτρεπε τους επισκέπτες του, λοιπόν, σε μετάνοια, εξομολόγηση και φιλότιμο αγώνα. Ήταν δε στη συναναστροφή του γλυκός, απλός, ευχάριστος, ελεήμων και μακρόθυμος. Ενώ είχε πολλή συμπάθεια προς τους αμαρτωλούς, κάποτε γινόταν ως «λέων πυρ πνέων», εναντίον εκείνων που προφασίζονταν διάφορες δικαιολογίες παρεξέκλιναν από το θείο δρόμο και τις πατερικές παραδόσεις. Πολεμούσε, ακόμη, με σφοδρότητα το κοσμικό πνεύμα, θεωρώντας το ως το μεγαλύτερο εχθρό της σωτηρίας των πιστών. Αυτός ο ακαταπόνητος ασκητής, αφού υπέμεινε από τη νεότητά του πολλές σωματικές ασθένειες, υπέμεινε γενναία και ευχαρίστως στο τέλος και τους μαρτυρικούς πόνους του καρκίνου, από τους αναπαύθηκε τη 12η Ιουλίου του 1994, σε ηλικία 70 ετών. Κοιμήθηκε στην Ι.Μ. του Αγ. Ιωάννου του Θεολόγου, κοντά στη Σουρωτή Θεσσαλονίκης, την οποία καθοδηγούσε πνευματικά για 28 χρόνια. Στο Μοναστήρι αυτό, κοντά στον Ι. Ναό του Αγ. Αρσενίου του Καππαδόκη, βρίσκεται και ο τάφος του, όπου αναπαύεται πλέον το πολύαθλο σώμα του. Από τον ουρανό πλέον, ο Όσιος Παΐσιος ευεργετεί ακόμη περισσότερο τους ανθρώπους, έχοντας μεγάλη παρρησία προς το Φιλάνθρωπο Θεό, Τον οποίο ανελλιπώς δόξασε στη ζωή του. Σελίδα 12

12 Ιουλίου 2015 / Ο όσιος Παΐσιος ο Αγιορείτης / Τεύχος 32 ΑΝΑΛΕΚΤΑ Η τελευταία μέρα του Γέροντος Παϊσίου στο Νoσοσοκομείο Ο Γέροντας Παίσιος τελικά προσβλήθηκε από καρκίνο, και νοσηλεύθηκε σε νοσοκομείο της Θεσσαλονίκης! Στο νοσοκομείο φρόντισαν το Γέροντα όσο μπορούσαν καλύτερα. Ο καρκίνος, όμως, προχώρησε τόσο, πού το τέλος ήταν πολύ ορατό.ο Γέροντας Παΐσιος άφησε την τελευταία του πνοή στις 12 Ιουλίου 1994. Περιγραφή αυτόπτη μάρτυρα αναχώρησή του για Η τους ουρανούς ήταν ζήτημα χρόνου. Γι αύτη την αναχώρηση, για την οποία προετοιμαζόταν σε όλη του τη ζωή, ήθελε να αφιερώσει και τον υπόλοιπο χρόνο της ζωής του στο μοναστήρι του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου Σουρωτής. Ο μακαριστός Χριστόφορος Οικονόμου ήταν κοντά του και σε γράμμα του περιγράφει την αναχώρηση του Γέροντα από το Νοσοκομείο: «Σήμερα έφυγε και ο π. Παΐσιος από το νοσοκομείο. Είχε πολύ κόσμο και μας είπαν ότι θα έβγαινε στο σαλόνι για να ευλογήσει. Τελικά, εκείνη την ώρα έφευγε από το νοσοκομείο. Ο κόσμος, οι γυναίκες, νοσοκόμες, γιατροί, άρρωστοι, συνωστίζονταν όλοι γύρω του. Ψήλωσε το χέρι του και από την πόρτα χαιρέτησε τους άρρωστους στους διπλανούς θαλάμους. Ένας άρρωστος στο διάδρομο πού είχε ορρούς στο χέρι πήγε να του φιλήσει το χέρι, αλλά ο π. Παΐσιος φίλησε το χέρι του ασθενούς. Μπροστά από το ανσανσέρ ψήλωσε το χέρι του και μας ευλόγησε όλους. Μπήκε στο ανσανσέρ να κατέβει κάτω στο δρόμο. Όλοι τρέξαμε από τις σκάλες να τον δούμε για τελευταία φορά. Χαιρετούσε τον κόσμο. Βγήκε έξω από το νοσοκομείο. Ο κόσμος τον περιτριγύρισε γύρω από το αυτοκίνητο, ενώ λεπτές νιφάδες χιονιού έπεφταν. Η νοσοκόμα φώναζε να τον αφήσει ο κόσμος να μπει μέσα στο αυτοκίνητο, γιατί έκανε πολλή ψύχρα και ο άνθρωπος δεν μπορούσε. Μπήκε, τελικά, στο αυτοκίνητο, αφού έκανε το σταυρό του. Όλοι προσπαθούσαν να τον αγγίξουν έπιαναν το χέρι του, άγγιζαν το τζάμι τοΰ αυτοκινήτου. Ξεκίνησε τελικά το αυτοκίνητο, αλλά προχωρούσε πολύ σιγά, λόγω της μεγάλης κυκλοφορίας. Γιάτραινες, νοσοκόμες, νοσοκόμοι, γιατροί, κατέβηκαν κάτω και όπως ήταν μέσα στο αυτοκίνητο άγγιζαν το τζάμι του αυτοκινήτου πού προχωρούσε αργά-αργά για να τον χαιρετήσουν. Το αυτοκίνητο πέρασε από το δρόμο πού βρίσκεται μπροστά από το σπίτι μου». Και συνεχίζει ο Χριστόφορος: «Τί ήταν το πέρασμα αυτού του ανθρώπου! Ο κόσμος τον ακολουθούσε σαν να ήταν ο Μεσσίας. Σκηνή σαν την Βαϊφόρο, μόνο πού αντί για γαϊίδουράκι τώρα ήταν ένα αυτοκινητάκι! Όλος ο κόσμος, οι περισσότερες γυναίκες, ήσαν συγκινημένοι, άλλες δάκρυζαν. Αλλά και ο ίδιος ήταν συγκινημένος με την αγάπη πού του έδειχνε ο κόσμος. Σαν να έλεγε πώς θα την ξεπληρώσει με πολλή προσευχή για τους συνανθρώπους του». Και επιλέγει ο Χριστόφορος: «Αλλά μήπως είναι λίγα πού χρωστούμε η γενιά μας, στις ευχές και προσευχές αυτού του ανθρώπου. Ένας άγιος ανάμεσά μας. Η ενσάρκωση της εκπλήρωσης των Ευαγγελικών λόγων». Πηγή: Από το τέλος του Γέροντα Παΐσιου Αγιορείτη, Περιοδικό «Παρά την Λίμνην», Μηνιαία έκδοση Εκκλησίας Αγίου Δημητρίου Παραλιμνίου, περίοδος β, έτος ιη, αρ. 7, Ιούλιος 2008 Σελίδα 13

ΑΝΑΛΕΚΤΑ Τεύχος 32 / Ο όσιος Παΐσιος ο Αγιορείτης / 12 Ιουλίου 2015 Ευφρόσυνο γεγονός Ευφρόσυνο γεγονός η αγιοκατάταξη του Οσίου Παϊσίου για την επιχώρια Μητρόπολη Κασσανδρείας Αδελφοί συλλειτουργοί και τέκνα εν Κυρίω προσφιλή, Ένα ευφρόσυνο γεγονός και είδηση άριστη επεφύλαξε ο Θεός στην αρχή του νέου έτους για την Ιερά Μητρόπολη μας, την ευλογημένη Πατρίδα μας, την οικουμενική Ορθοδοξία και τον κόσμο ολόκληρο με την κατάταξη στο Αγιολόγιο της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας ενός νέου Αγίου, του Όσιου και Θεοφόρου Πατρός ημών Παϊσίου του Αγιορείτου, το σεπτό σκήνωμα του οποίου, ως γνωστόν, αναπαύεται μέχρι της κοινής αναστάσεως στο Ιερό Ησυχαστήριο του Αγίου ενδόξου Αποστόλου και Ευαγγελιστού Ιωάννου του Θεολόγου, στη Σουρωτή. Συγκεκριμένα, την Τρίτη 13η Ιανουαρίου 2015, η Αυτού Θειοτάτη Παναγιότητα, ο Οικουμενικός μας Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος και τα Μέλη της Αγίας και Ιεράς Συνόδου, συμφωνά με την επικρατούσα εκκλησιαστική τάξη και παράδοση, προέβησαν στην έγγραφή του Όσιου Παϊσίου του Αγιορείτου, στο Αγιολόγιο της Ορθοδόξου Εκκλησίας, όρισαν δε η ετήσια μνήμη του να εορτάζεται την 12η του μηνός Ιουλίου, ημέρα της οσιακής κοιμήσεως και της προς Κύριο εκδημίας του. Η Πράξη αυτή της Αγιοκατατάξεως του Οσίου Παϊσίου, εχαροποίησε τα μέγιστα τους ευσεβείς χριστιανούς μας, οι οποίοι επί μακρόν και εναγωνίως ανέμεναν την Ιστορική αυτή ημέρα ώστε η χαρά τους να είναι ολοκληρωμένη. Γι αυτό το λόγο εκφράζουμε άπαντες την ευγνωμοσύνη της καρδιάς μας προς τον Πατριάρχην του Γένους μας Παναγιώτατο κ.κ. Βαρθολομαίο και την περί Αυτόν Αγία και Ιερά Σύνοδο για την ουράνια και ατίμητη ευλογία, την οποία επεδαψίλευσαν στο Ορθόδοξο πλήρωμα της μαρτυρικής Εκκλησίας μας, ιδιαιτέρως αυτό τον καιρό που η Πατρίδα και ο Ελληνικός λαός μας δοκιμάζονται. Σελίδα 14

12 Ιουλίου 2015 / Ο όσιος Παΐσιος ο Αγιορείτης / Τεύχος 32 ΑΝΑΛΕΚΤΑ Ο Όσιος Πατέρας μας Παΐσιος γεννήθηκε στις 25 Ιουλίου 1924 στα Φάρασα της Καππαδοκίας από ευλαβείς γονείς, τον Πρόδρομο και την Ευλογία. Βρέφος ολίγων ημερών βαπτίστηκε από τον Άγιο Ιερομόναχο των Φαράσων Όσιο Αρσένιο τον Καππαδόκη, ο οποίος τον ονόμασε Αρσένιο, θέλοντας να αφήσει, όπως είπε. «καλόγηρο στο πόδι του. Μετά την Μικρασιατική καταστροφή το 1924, όντας βρέφος αγκαλοφορούμενο και γαλακτοτροφούμενο, εγκαταλείπουν την πατρική τους εστία και καταφεύγουν πρόσφυγες στην Ελλάδα και εγκαθίστανται στην Κόνιτσα Ηπείρου, όπου ο Όσιος πέρασε τα παιδικά του χρόνια γαλουχούμενος με τις διηγήσεις περί του θαυμαστού βίου του Αγίου Αρσενίου και εφαρμόζοντας τις σωτήριες εντολές του Χριστού. Αφού τελείωσε το Δημοτικό Σχολείο δεν ήθελε να μάθει περισσότερα γράμματα, αλλά επιθυμώντας να μιμηθεί τον Χριστό, έμαθε την τέχνη του μαραγκού. Στα δύσκολα χρόνια του εμφυλίου κατατάσσεται στις τάξεις του στρατού, όπου υπηρετεί με αφοσίωση την πατρίδα ως ασυρματιστής, επιδεικνύοντας απαράμιλλη ανδρεία και αυτοθυσία. Ήταν πάντα πρόθυμος να δώσει και αύτη τη ζωή του για τη σωτηρία των άλλων. Ο θεός τον έσωσε θαυμαστώς από πολλές δύσκολες περιστάσεις, αλλά και ο ίδιος διέσωσε πολλούς με τις ολόθερμες ευχές του. Μετά την αποστράτευσή του, φλεγόμενος από τον πόθο της ησυχίας και υπακούοντας στην κλήση του Θεού, μεταβαίνει σε διάφορες Μονές και Σκήτες του Αγίου Όρους, στην Ιερά Μονή της Παναγίας στο Στόμιο της Ηπείρου και στα Θεοβάδιστο Όρος του Σινά. Πολλοί και μεγάλοι οι πνευματικοί αγώνες και τα παλαίσματα του Οσίου Παϊσίου. Έζησε ως άσαρκος πάνω στη γη και έγινε ουρανοπολίτης. Αξιώθηκε να γνωρίσει και να βιώσει στη ζωή του πολλά θαυμαστά γεγονότα. Η αρετή και η αγιότητά του δεν άργησαν να γνωσθούν ευρύτερα, γι αυτό πλήθη ανθρώπων κατέφευγαν στην ταπεινή και απέριττη Καλύβη του στο Άγιον Όρος, όπου έζησε τα δεκατέσσερα χρόνια της ζωής του ως επίγειος άγγελος και ουράνιος άνθρωπος, προκειμένου να αντικρύσουν την φωτεινή μορφή του, να ακούσουν τον χαριτωμένο, σωτήριο και στηρικτικό λόγο του και έτσι να μαλακώσει η ψυχή τους, να αναπτερωθεί η ελπίδα τους και να βρουν λύση στα πολλά καιακανθώδη προβλήματά τους. 12η Ιουλίου 1994, παρεπιδημώντας στο Ιερό Ησυχαστήριο του Αγίου Ιωάννου του θεολόγου στη Σουρωτή, όπου και ο τάφος του, τον οποίο στοργικά φροντίζουν οι ευλαβέστατες μοναχές και πλήθη ατέλειωτα πιστών προσέρχονται για να ζητήσουν και να λάβουν την ίαση της ψυχής και του σώματός του. Ως Επίσκοπος και Μητροπολίτης της Ιεράς Μητροπόλεως Κασσανδρείας με την Εγκύκλιο αυτή πληροφορούμε επισήμως το ευσεβές πλήρωμά της, για την κατάταξη από την Αγία και Ιερά Σύνοδο του Οικουμενικού μας Πατριαρχείου στο Αγιολόγιο της Ορθοδόξου Εκκλησίας του Μοναχού Παϊσίου του Αγιορείτου και την αναγραφή του στις δέλτους των Αγίων της κατά Ανατολάς Ορθοδόξου Εκκλησίας. Προτρέπομε δε πατρικά όλους σας, συνεχίζοντες την από αιώνων παράδοση της Αγίας Ορθοδόξου Εκκλησίας μας, να τιμάτε τον Όσιο Παΐσιο, ο οποίος ήδη συγκαταλέγεται μεταξύ των Αγίων της Εκκλησίας μας, να αποδίδετε σ αυτόν την οφειλόμενη τιμή Αγίου, σύμφωνα με την εκκλησιαστική τάξη και παράδοση, και να καταφεύγετε στις προς Κύριον πρεσβείες του σε κάθε δυσκολία και περίσταση της ζωής σας. Τέλος, ευχόμαστε πατρικά σε όλους σας πλούσια την χάρη και την ευλογία του Θεού στη ζωή σας και τα τίμια έργα σας, με τις πρεσβείες του Οσίου Παϊσίου του Αγιορείτου, της Κυρίας Θεοτόκου, των σήμερα εορταζομένων Μεγάλων Πατέρων Αθανασίου και Κυρίλλου, Πατριαρχών Αλεξανδρείας, και πάντων των Αγίων, για να βαδίζουμε τον σωστό δρόμο στη ζωή μας, τον δρόμο προς την θέωση, μάλιστα σε καιρούς χαλαιπούς και αποκαλυπτικούς. Διάπυρος προς Θεόν ευχέτης Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ Ο ΚΑΣΣΑΝΔΡΕΙΑΣ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ Ο ακαταπόνητος αυτός ασκητής των ημερών μας, αφού υπέμεινε από την νεότητα του πολλές σωματικές ασθένειες, τελικά υπέμεινε ευχαρίστως και τους μαρτυρικούς πόνους του καρκίνου, από τους οποίους αναπαύθηκε την Σελίδα 15

ΑΝΑΛΕΚΤΑ Τεύχος 32 / Ο όσιος Παΐσιος ο Αγιορείτης / 12 Ιουλίου 2015 Γέροντας Παΐσιος: ένας Παγκόσμιος Άνθρωπος Αγωνίστηκε υπεράνθρωπα, συνέτριψε το εγώ του, ασκήθηκε να μεταφέρει τον εαυτό του στην θέση του άλλου, του κάθε άλλου, και έγινε παγκόσμιος. (Εισήγηση που έγινε στις 13-11-2014 στο Νεάμτς της Ρουμανίας) Γράφει ο Γεώργιος Ι. Μαντζαρίδης, Ομότιμος Καθηγητής Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ. Γέροντας Παΐσιος γεννήθηκε σε ένα κεφαλοχώρι Ο του ακριτικού Ελληνισμού της Καππαδοκίας, τα Φάρασα. Αυτό βρίσκεται διακόσια περίπου χιλιόμετρα νοτίως της Καισαρείας και παρά την απομόνωσή του στα βάθη της Μικράς Ασίας κατόρθωσε να διατηρήσει πιστά «την Ορθοδοξία,την ελληνική συνείδηση και την γλώσσα»[1]. Δεν ήταν άπατρις ούτε διεθνιστής. Ήταν πατριώτης και έλεγε: «Η πατρίδα είναι μια μεγάλη οικογένεια». Αλλά έκανε την πατρίδα του εφαλτήριο για κάθε πατρίδα. Κυρίως βέβαια την έκανε εφαλτήριο για την ουράνια πατρίδα, την παγκόσμια οικογένεια του Θεού, στην οποία μπαίνει ο άνθρωπος, όταν αφήσει την επίγεια οικογένεια και την επίγεια πατρίδα του. Αγαπούσε το έθνος του και καυτηρίαζε με προφητικό πνεύμα τις ανθελληνικές προπαγάνδες που πλαστογραφούν την ιστορία και εγείρουν εδαφικές διεκδικήσεις σε βάρος της Ελλάδος. Ταυτόχρονα όμως αγκάλιαζε με την αγάπη του όλα τα έθνη, όλους τους λαούς. Γνώρισε την εποχή της παγκοσμιοποήσεως, αλλά δεν παγκοσμιοποιήθηκε. Έζησε και εξέφρασε με άλλον τρόπο την ενότητα του κόσμου με τον τρόπο που την έζησαν και την εξέφρασαν μέσα στην ιστορία της Εκκλησίας οι μεγάλοι Πατέρες και Άγιοί της. Την έζησε ως παγκοσμιότητα, αγκαλιάζοντας με την αγάπη και την προσευχή του ολόκληρο τον κόσμο, όπως ο Κύριος στην Γεθσημανή. Με την απομάκρυνση από τον κόσμο, με την ησυχία και την άσκηση, με «το πνευματικό ξεχέρσωμα της κοσμικής καρδιάς» από αγάπη για τον Θεό, μπορεί, όπως γράφει ο ίδιος, «ο ένας άνθρωπος να χωρέση μέσα στην καρδιά του όλους τους ανθρώπους, όλα τα ζώα και όλα τα φίδια ακόμη, μαζί και όλη την όμορφη φύση του Θεού»[2]. Χαρακτηριστικό γνώρισμα του παγκόσμιου ανθρώπου είναι η προσευχή του για όλον τον κόσμο. Και αυτό αισθητοποιείται με την παρουσία των παγκοσμίων πατέρων της Ορθόδοξης Εκκλησίας μας. Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό ότι μεγάλοι άγιοι και ασκητές της Εκκλησίας μας, όπως είναι ο όσιος Εφραίμ ο Σύρος, ο Διονύσιος Αρεοπαγίτης, ο όσιος Σιλουανός ο Αθωνίτης, χαρακτηρίζονται στους Βίους η στους Ύμνους τους ως «πατέρες παγκόσμιοι»[3]. Στην ψευδώνυμη ενοποίηση του κόσμου, που επιδιώχθηκε στο παρελθόν, αλλά και προωθείται συστηματικά στην εποχή μας με την λεγόμενη παγκοσμιοποίηση, η Εκκλησία αντιτάσσει διαχρονικά την παγκοσμιότητα.η παγκοσμιοποίηση επιδιώκεται εκ των έξω. Προωθείται με τον εξαναγκασμό. Δεν ενδιαφέρεται για το ανθρώπινο πρόσωπο. Δεν ασχολείται με τον εσωτερικό κόσμο των ανθρώπων, εκτός αν βρίσκει εκεί σημεία συνδέσεως και ομαδοποιήσεώς τους. Επιχειρεί να ενοποιήσει τους ανθρώπους σε σχέση με κάποιον κοινό εξωτερικό σκοπό η με κάποιο αντικείμενο την οικονομία, την ασφάλεια, την εύκολη επικοινωνία. Και για να επιτύχει τον σκοπό της, ισοπεδώνει τους ανθρώπους και τους αντιμετωπίζει ως ομογενοποιήσιμο υλικό, στην διάθεση των συμφερόντων των ισχυρών. Σε διαμετρικώς αντίθετη κατεύθυνση κινείται η παγκοσμιότητα. Αυτή δεν επιδιώκεται εκ των έξω ακτιβιστικά, αλλά καλλιεργείται στον έσω άνθρωπο ησυχαστικά. Θεμελιώνεται στο ανθρώπινο πρόσωπο και ευρύνει την ατομικότητα σε προσωπικότητα. Δεν έχει καμία σχέση με την βία της εξωτερικής παγκοσμιοποιήσεως, αλλά οικοδομείται με την ελευθερία της ψυχικής συναδελφώσεως. Η παγκοσμιοποίηση οδηγεί στην μαζοποίηση των ανθρώπων και την χειραγώγησή τους από τους ισχυρούς της γης. Η παγκοσμιότητα βλέπει τον κάθε άνθρωπο ως ορίζοντα φανερώσεως ολόκληρου του είναι τον διανοίγει σε ολόκληρο τον κόσμο, τον τιμά ως μοναδικό και ανεπανάληπτο πρόσωπο και τον υψώνει στην θεανθρώπινη κοινωνία. Η παγκοσμιότητα δεν οικοδομείται με παγκοσμιοποιημένα άτομα αλλά με παγκόσμια πρόσωπα. Επιπλέον αυτή δεν περιορίζεται στην ανθρωπότητα, αλλά ενστερνίζεται ολόκληρη την κτιστότητα. Οι παγκόσμιοι άνθρωποι της Εκκλησίας είχαν και αυτό το γνώρισμα. Αγκάλιαζαν με την αγάπη τους όχι μόνο όλους τους ανθρώπους, εχθρούς και φίλους, αλλά και ολόκληρη την κτίση, ακόμα και τους δαίμονες. Δεν την αντιμετώπιζαν ως «κτήση», δηλαδή ως ιδιοκτησία του ανθρώπου, αλλά ως έργο και δωρεά του Θεού. Σελίδα 16

12 Ιουλίου 2015 / Ο όσιος Παΐσιος ο Αγιορείτης / Τεύχος 32 ΑΝΑΛΕΚΤΑ Σελίδα 17

ΑΝΑΛΕΚΤΑ Τεύχος 32 / Ο όσιος Παΐσιος ο Αγιορείτης / 12 Ιουλίου 2015 Ο αββάς Ισαάκ, τον οποίο ευλαβούνταν και μελετούσε ιδιαίτερα ο Γέροντας Παΐσιος, έλεγε: «Καρδία ελεήμων» είναι «καύσις καρδίας υπέρ πάσης της κτίσεως, υπέρ των ανθρώπων και των ορνέων και των ζώων και των δαιμόνων, και υπέρ παντός κτίσματος»[4]. Τέτοια καρδιά είχε και ο Γέροντας Παΐσιος. Καρδιά παγκόσμια, «ευχέτης του σύμπαντος κόσμου προσευχόταν για όλους, όπως για τον εαυτό του»[5]. Σε μία από τις επιστολές του παρατηρεί: «Οι Μοναχοί δεν προσεύχονται μόνο για τους ζωντανούς και για τους πεθαμένους, αλλά ακόμη και για τους πιο δυστυχισμένους απ όλους, τους δαίμονες, οι οποίοι, δυστυχώς, ενώ έχουν περάσει χιλιάδες χρόνια, όλο πάνε στο χειρότερο και εξελίσσονται στην κακία τους»[6]. Όπως σημειώνει ο βιογράφος του, η μεγάλη αγάπη του προς τον Θεό και τον άνθρωπο «πλημμύριζε την καρδιά του και το ξεχείλισμά της αγκάλιαζε και την άλογη κτίση»[7]. Όσιος Παΐσιος, διαρκώς προσευχόμενος για όλη την Οικουμένη Το μυστικό της αγάπης του Γέροντα προς τον άλλον, η ακριβέστερα προς το κάθε άλλο, ήταν η κένωσή του σε αυτό. Λησμονούσε εντελώς τον εαυτό του και γινόταν ο άλλος η το άλλο. Έλεγε χαρακτηριστικά: «Από την στιγμή που ο άνθρωπος έρθει στην θέση του άλλου, μετά όλους μπορεί να τους αγαπήση Τα πάντα τα χωράει μέσα του και βγαίνει ο εαυτός του από την αγάπη του»[8] Οι προσευχές που έκανε για κάποιο συγκεκριμένο πρόσωπο προχωρούσαν επαγωγικά, για να περιλάβουν όλους τους ανθρώπους. Σημειώνει ο βιογράφος του: «Όταν έκανε προσευχή για ιδιαίτερες περιπτώσεις, π.χ. για κάποιον νέο που είχε ξεφύγει από τον δρόμο του Θεού, πρόσθετε μνήσθητι, Κύριε, και βοήθησε και όλους τους νέους. Η πάλι, όταν προσευχόταν για κάποιον λ.χ. άρρωστο Νικόλαο, συμπλήρωνε μνήσθητι, Κύριε, και όλους τους Νικολάους»[9]. Έβλεπε τις προσευχές του για τον κόσμο όχι μόνο ως αδελφική υποχρέωση, αλλά και ως προσωπική οφειλή. Για την κακή κατάσταση των άλλων έλεγχε τον εαυτό του, γιατί δεν είχε την αγιότητα να ζητήσει από τον Θεό την θεραπεία τους. Προσευχόταν και συνιστούσε να προσεύχονται ως εξής: «Αν ήμουν σε καλή πνευματική κατάσταση θα με άκουγες και δεν θα υπέφερε ο κόσμος. Το ξέρω, είμαι πολύ αμαρτωλός όμως δεν είναι αδικία να υποφέρη ο κόσμος εξαιτίας μου; Βοήθησέ τους»[10]. Παραταύτα αμέτρητες είναι οι θαυματουργικές ευεργεσίες των προσευχών του για τον κόσμο. Τόσο ήταν το ενδιαφέρον και ο πόνος του για τον κόσμο, ώστε έβλεπε την προσευχή για τον εαυτό του ως προετοιμασία της προσευχής για τον κόσμο. Την προσευχή για τον εαυτό μας, έλεγε, «δεν την κάνουμε μόνο για τον εαυτό μας, αλλά είναι απαραίτητη σαν προετοιμασία, για να σταθούμε μπροστά στον Θεό με ευπρεπές ένδυμα Όταν όμως φουντώση ο θείος έρωτας, τότε ξεχνά κανείς τον εαυτό του και εύχεται για τους άλλους», για τους ζωντανούς και τους κεκοιμημένους, για όλον τον κόσμο[11]. Ο ανθρώπινος πόθος για μία παγκόσμια κοινωνία, που διευκόλυνε στην εποχή μας την προώθηση της παγκοσμιοποιήσεως, βρήκε στο πρόσωπό του μία αυθεντική εκπλήρωση. Ως άνθρωπος του Θεού και μάρτυρας της παρουσίας του στην γενεά του, έδωσε το αυθεντικό αντίδοτο στην απατηλή παγκοσμιοποίηση. Στις προσευχές του παρακαλούσε τον Θεό για τις ανάγκες των ανθρώπων. Στις συνομιλίες του με τους ανθρώπους φρόντιζε να τους φανερώσει τις πραγματικές ανάγκες τους, που ήταν έτοιμος να ικανοποιήσει ο Θεός. Ο ολιγογράμματος αυτός Γέροντας είχε το χάρισμα της θεολογίας, που ερχόταν ως καρπός της θεοπτίας. Μετέφερε τον λόγο του Θεού, που γεννιόταν στην καρδιά του μετά από προσευχή, με απλό, σαφή και αυθεντικό τρόπο. Ήταν εμπειρικός θεολόγος. Όταν πάλι δεν είχε λόγο και πληροφορία για κάτι που τον ρωτούσαν, δεν απαντούσε, αλλά έλεγε. «Να κάνουμε προσευχή», και ύστερα από μέρες έδινε την απάντηση[12]. Ο Γέροντας Παΐσιος ήταν κατεξοχήν πρακτικός άνθρωπος. Ο,τι έπιανε στα χέρια του, το έκανε με μεράκι. Στις σχέσεις του με όλους ήταν απλός, αυθόρμητος, προσηνής, ανεπιτήδευτος. «Ήταν μέσα σε όλα, χωρίς να ασχολήται με όλα. Γνώριζε τα του κόσμου, διαμένοντας στην έρημο. Ήταν πνευματικά μαζί με όλους, αγαπούσε όλο τον κόσμο και απείχε από όλους»[13]. Σύνθεση αντιθέσεων παρουσίαζε και στην συμπεριφορά του. Ήταν λεπτός και επιεικής προς τους άλλους, αλλά σκληρός και αυστηρός προς τον εαυτό του. Αναλάμβανε με προθυμία βάρη δυσβάστακτα, αλλά προσπαθούσε με κάθε τρόπο να ελαφρύνει τους άλλους. Είχε ένθερμο θεϊκό ζήλο, και ευχόταν να αναδεικνύονται στην Εκκλησία άνθρωποι με τον ζήλο αυτόν. Ταυτόχρονα όμως ήταν ελεύθερος από άγονες τυπικότητες και ζηλωτικές παρωπίδες που δημιουργούνται από παρεξηγημένη ευσέβεια. Απέφευγε μάλιστα να χρησιμοποιεί και τον όρο ευσέβεια και μιλούσε πάντοτε για ευλάβεια. Τέλος, όταν έβλεπε και την ευλάβεια κάπου προβληματική, έλεγε με το λεπτό του χιούμορ ότι πρόκειται για βλάβη και όχι για ευλάβεια. Η μορφή του Γέροντα Παϊσίου προσέλκυσε πολλούς στον μοναχισμό και πολύ περισσότερους ασφαλώς στην χριστιανική πίστη και ευλάβεια. Απέφευγε κάθε πειθαναγκασμό ιδίως για την είσοδο στον μοναχισμό. Σεβόταν απόλυτα την ελευθερία και στήριζε τον ελεύθερο αυτοπροσδιορισμό του ανθρώπου. Έλεγε: «Ο κάθε άνθρωπος πρέπει να βρη και να αγιάση την κλίση του. Ο προκομμένος άνθρωπος, όπου και αν βρεθή, είτε στον γάμο, είτε στον μοναχισμό, θα είναι επιτυχημένος»[14]. Σελίδα 18

12 Ιουλίου 2015 / Ο όσιος Παΐσιος ο Αγιορείτης / Τεύχος 32 ΑΝΑΛΕΚΤΑ Άγ. Παΐσιος, φλεγόμενος από αγάπη για τον συνάνθρωπο Πολλά είναι τα θαυμαστά γεγονότα από την ζωή και τα έργα του μακαριστού Γέροντα Παϊσίου που μας έγιναν ήδη γνωστά, αλλά υπάρχουν ασφαλώς και πολλά άλλα μάλλον πιο θαυμαστά που παρέμειναν η και θα παραμείνουν για πάντα άγνωστα. Όλα όμως τα γεγονότα αυτά που γνωρίζουμε, η και θα γνωρίσουμε ακόμα, έχουν ενδεικτική μόνο σημασία δεν συνιστούν την παρουσία του, αλλά «σημεία» της παρουσίας του. Ο Γέροντας Παΐσιος έκανε, αλλά και εξακολουθεί μετά την κοίμησή του να κάνει πολλά θαύματα. Δεν ήταν όμως θαυματοποιός. Ήταν άνθρωπος του Θεού, αληθινός Χριστιανός. Ήταν άνθρωπος της αγάπης και της θυσίας άνθρωπος που πρόσφερε κυριολεκτικά ολόκληρο τον εαυτό του και ολόκληρη την ζωή του Σελίδα 19

ΑΝΑΛΕΚΤΑ Τεύχος 32 / Ο όσιος Παΐσιος ο Αγιορείτης / 12 Ιουλίου 2015 στον Θεό και στην εικόνα Του, τον άνθρωπο. Ήταν ο αθλητής του Χριστού, ο υπηρέτης του ανθρώπου, ο ασκητής του ορθόδοξου μοναχισμού. Η παρουσία του ήταν παρουσία αγάπης αληθινής και ανιδιοτελούς αγάπης χωρίς όρια. Τα όριά της ήταν η απεραντοσύνη. Ζούσε στους άλλους, χωρίς ποτέ να παύει να είναι ο εαυτός του. Ο πραγματικός εαυτός του ήταν ο πλησίον ο κάθε πλησίον. Έβγαινε κυριολεκτικά από την ατομικότητά του, για να προσφερθεί στους άλλους. Και προσφερόμενος στους άλλους, ένωνε όλους μέσα του: στην αγάπη του, στην φροντίδα του, στην αγωνία του, και προπαντός στην προσευχή του. Όταν άκουε τον πόνο σου η το δύσκολο πρόβλημά σου, αναστέναζε βαθιά. Έκανε τον πόνο η το πρόβλημά σου δικό του πόνο και δικό του πρόβλημα. Σε έβαζε στην προσευχή του και δεν σε ξεχνούσε. Σε στήριζε, δημιουργούσε προοπτικές, έδινε απαντήσεις και συμβουλές, που ίσως αμέσως δεν τις καταλάβαινες, αλλά αργότερα αντιλαμβανόσουν το νόημά τους. Θυμόταν τα ονόματα όλων και τα προβλήματά τους. Εκείνος ξεχνούσε τα βάσανά του. Ευχαριστούσε τον Θεό για τους πόνους και τις αρρώστιες του. Ποτέ δεν ζητούσε την απαλλαγή του από αυτές. Καυτηρίαζε ιδαίτερα την αδικία, αλλά και την διεκδίκηση δικαιωμάτων από πνευματικούς ανθρώπους. Ο άνθρωπος, έλεγε, «όσο πιο κοσμικός είναι, τόσο περισσότερο δικαίωμα έχει όσο πιο πνευματικός είναι, τόσο λιγώτερο δικαίωμα έχει Ακόμη και πνευματικοί άνθρωποι ζητούν μια νομική δικαιοσύνη και λένε ότι πιστεύουν στον Θεό! Το δίκιο σου, το δίκιο μου»[15]. Η διάνοιξη προς την παγκοσμιότητα γίνεται με την θυσία για τον άλλον. Όσο περισσότερο ωριμάζει πνευματικά ο άνθρωπος, τόσο λιγότερα δικαιώματα διεκδικεί. Έτσι εφαρμόζεται η θεία δικαιοσύνη. Ενώ η ανθρώπινη δικαιοσύνη, όσο τέλεια και αν εφαρμόζεται, δεν μπορεί να ενώσει τους ανθρώπους. Δεν μπορεί και δεν ανήκει στην φύση της να αναιρέσει το «εμόν» και «το σον», τον ψυχρό αυτό λόγο, όπως λέει χαρακτηριστικά ο ιερός Χρυσόστομος, που διασπά την ενότητα των ανθρώπων[16]. Ζούμε σε εποχή, κατά την οποία όλα ισοπεδώνονται, και πριν από όλα το ανθρώπινο πρόσωπο. Η παγκοσμιοποίηση τείνει να μας κάνει σκέτους αριθμούς, η ακριβέστερα νούμερα. Στην θέση του ισοπεδωμένου ανθρώπου, που ασφυκτιά φυλακισμένος στον ίδιο τον εαυτό του, ο Γέροντας Παΐσιος πρόβαλε τον αυθεντικό άνθρωπο, τον παγκόσμιο, που «συγχωρεί» μέσα του ολόκληρο τον κόσμο, ολόκληρο το θεανθρώπινο είναι. Μας έδειξε με την παρουσία του, πως μας θέλησε εξαρχής ο Θεός και πως θέλει πάντοτε να γίνουμε. Ο γέροντας Παΐσιος αναγνωρίζεται ως άγιος στην συνείδηση του πληρώματός της Εκκλησίας μας. Αμέτρητοι προσκυνητές από όλον τον κόσμο επισκέπτονται με ευλάβεια τον τάφο του στο Ιερό ησυχαστήριο «Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος» στην Σουρωτή της Θεσσαλονίκης. Στο φετεινό μνημόσυνό του, στις 12 Ιουλίου 2014, περισσότεροι από πενήντα χιλιάδες προσκυνητές, και άλλοι τόσοι και περισσότεροι κατά τις επόμενες δύο ημέρες, προσήλθαν και προσκύνησαν το μνήμα αυτού που ευχόταν και εξακολουθεί ασφαλώς να εύχεται υπέρ όλου του κόσμου. [1]. Ἐκτενή βιογραφία του Γέροντα βλ. Ιερομονάχου Ισαάκ, Βίος Γέροντος Παϊσίου του Αγιορείτου, Άγιον Όρος 2004. [2]. Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου, Επιστολές, Σουρωτή Θεσσαλονίκης 6 2002, σ. 178. [3]. Βλ. τα Κοντάκια των εορτών τους. [4]. Ισαάκ Σύρου, Λόγος 81, έκδ. Ι. Σπετσιέρη, σ. 306. [5]. Βλ. Ιερομονάχου Ισαάκ, Βίος Γέροντος Παϊσίου του Αγιορείτου, σ. 556. [6]. Γέροντος Παϊσίου Αγιορείτου, Επιστολές, σ. 80. [7]. Ιερομονάχου Ισαάκ, Βίος Γέροντος Παϊσίου του Αγιορείτου, σ. 145. [8]. Ὅ.π., σ. 550. Πρβλ. Γέροντος Παϊσίου, Λόγοι Α. Με πόνο και αγάπη για τον σύγχρονο άνθρωπο,σουρωτή Θεσσαλονίκης 1998, σ. 184. [9]. Ὅ.π., σ. 557. [10]. Γέροντος Παϊσίου, Λόγοι Ϛ. Περί προσευχής, Σουρωτή Θεσσαλονίκης 2012, σ. 128. [11]. Ὅ.π. [12]. Ιερομονάχου Ισαάκ, Βίος Γέροντος Παϊσίου του Αγιορείτου, σ. 567. [13]. Ὅ.π., σ. 710-711. [14].Ὅ.π., σ. 714. [15]. Γέροντος Παϊσίου, Λόγοι Γ. Πνευματικός Αγώνας, Σουρωτή Θεσσαλονίκης 2001, σ. 103-7. [16]. Ιω. Χρυσοστόμου, Υπόμνημα εις τας Πράξεις 7,2, PG 60,65. Σελίδα 20

12 Ιουλίου 2015 / Ο όσιος Παΐσιος ο Αγιορείτης / Τεύχος 32 ΑΝΑΛΕΚΤΑ Σελίδα 21

ΑΝΑΛΕΚΤΑ Τεύχος 32 / Ο όσιος Παΐσιος ο Αγιορείτης / 12 Ιουλίου 2015 Ένας παρεξηγημένος άγιος: ο όσιος Παΐσιος ο αγιορείτης Ισχυρή πλειοψηφία για να μιλήσουμε με όρους πολιτικής επικαιρότητος των σημερινών Νεοελλήνων αξιώθηκε όχι απλά να μάθει, αλλά και να γνωρίσει εκ του σύνεγγυς τον νεοκαταταγέντα όσιο της Εκκλησίας μας Παΐσιο τον αγιορείτη (+1994). Μεταξύ αυτών καυχάται εν Κυρίω και η ελαχιστότητα του γράφοντος για την τιμή που του επεφύλαξε η θεία πρόνοια να συναντήσει πολλάκις και να συνομιλήσει με την τεράστια και εμβληματική αυτή μορφή της Ορθοδοξίας των εσχάτων χρόνων που διανύουμε. Γράφει ο Κώστας Νούσης, Θεολόγος-Φιλόλογος Όποιος είδε από κοντά τον Άγιο, κατάλαβε πρώτα και πάνω από όλα, τι εστί Άνθρωπος στο ουσιώδες περιεχόμενό του και εν ταυτώ διαισθάνθηκε προσέψαυσε, έστω και επ ελάχιστον και αμυδρώς, τι εστί Θεός, μάλλον ο Θεός μας, της αρχοντικής, της ακριβής, της πατρικότατης αγάπης. Δεν είναι σκοπός μας εδώ να απαριθμήσουμε τις προσωπικές μας εμπειρίες από την αγιότητα του ανδρός, όπως ενδεικτικά αναφέρουμε την εκπλήσσουσα επίκληση του ονόματος τού κατά σάρκα αδερφού όταν τον συνάντησε πρώτη φορά, χωρίς φυσικά να τον γνωρίζει εκ των προτέρων, την προφητεία του για τη μελλοντική κοίμηση συγγενικού προσώπου, η οποία εξεπληρώθη θαυμαστώ τω τρόπω, ή και την απάντηση σε ερωτήματα, πριν ακόμη εκφρασθούν λεκτικά προς τον αγιορείτη ασκητή. Όλα τούτα είναι απλώς εν(απο)δεικτικά της δαψιλούς Χάριτος του πατρός και μείζονα σημασία έχουν μάλλον για τους πιστούς παρά για τους εκτός και κατά της Εκκλησίας και του Θεού. Στόχος μας, όμως, εν προκειμένω είναι να (δια)λύσουμε τόσο αναδρομικά, όσο και προληπτικά, κάποιες παρερμηνείες των λόγων και των έργων του νεοφανούς Οσίου, χωρίς φυσικά να έχουμε την εσφαλμένη εντύπωση ότι χρήζει της δικής μας ασθενέστατης απολογητικής η φήμη του αγίου Παϊσίου. Αφορμή, λοιπόν, του παρόντος αποτέλεσε ένα μικρό κείμενο στο fb, αλλά και μια πρόσφατη συζήτηση με φίλο αμφισβητία της ορθοδόξου παραδόσεως, σύμφωνα με τα οποία διαμορφώθηκε κάποια άποψη επί των βασικών αξόνων πάνω στους οποίους κινούνταν εργάζονται και θα δρουν εξάπαντος όσοι προσπαθούν να παραχαράττουν, να καπηλεύονται και να εκμεταλλεύονται εκνόμως το τίμιο όνομα, τη διδασκαλία και τη δόξα του μεγάλου αυτού ασκητή. Θα συμπύκνωνα σε τρεις λέξεις την πλαστογράφηση τούτη: εθνικιστής, ομοφοβικός, μισογύνης. Ίσως τα δυο τελευταία θα αποτελούσαν κάλλιστα μαζί μια ενότητα. Η ουσία πάντως όλων αυτών εστιάζεται στην κατάφωρη παραποίηση της αλήθειας και της αγιότητας του γερο Παϊσίου. Ξεκινάω από το τελευταίο. Μου παρέθεσαν ένα απόσπασμα από επιστολές του Οσίου σε αρχάριους και υποψήφιους μοναχούς, στο οποίο εντόπισαν, υποτίθεται, μισογυνισμό. Η προφανής πραγματικότητα των εξωκειμενικών στοιχείων της επιστολής ήτοι των παραληπτών και της στοχοθεσίας της να προφυλάξει τους άπειρους και νέους από τη σφοδρότητα των σαρκικών παθών και πειρασμών είτε παραλείφθηκε εσκεμμένα είτε και αγνοείται από τους επικριτές του λόγω άγνοιας γενικότερης και προπαντός των ορθόδοξων και ασκητικών προϋποθέσεων του χριστιανισμού. Θα παρένθετα απλά για την ιστορία τη γνωστή προτροπή του αγίου Κοσμά του Αιτωλού να προτιμήσουμε την πλευρά του διαβόλου παρά της γυναικός, το οποίο θα τον κατέτασσε σε υψηλότερο βάθρο μισογυνισμού από τον σύγχρονό μας όσιο! Αλλά αν δεν ξέρει, ή, καλύτερα, αν δεν θέλει κανείς να κρίνει ορθώς Για την ιστορία πάντως να υπομνήσουμε απλά ότι ο Γέροντας είχε για πολλά χρόνια άριστες πνευματικές σχέσεις με μοναχές και με απλές πιστές γυναίκες του λαού και εν τέλει κοιμήθηκε στο μοναστήρι της Σουρωτής, κάτω από τη φροντίδα τής εκεί ευρισκομένης γυναικείας αδελφότητας. Περιττό να πούμε ότι και εδώ βρέθηκαν καλοθελητές να τον επικρίνουν, θεωρώντας την κοίμησή του εκτός Αγίου Όρους σημείο μη ευαρέστησης του Κυρίου, εξαιτίας μιας άγραφης παράδοσης ότι οι αγιορείτες είναι θεάρεστο να πεθαίνουν μέσα στο Περιβόλι της Παναγίας. Και δεν σκέφτηκαν οι εν λόγω λαϊκοί και μοναχοί και ιερωμένοι κατήγοροί του το αυτονόητο: πως ο Θεός επέτρεψε να κοιμηθεί στον κόσμο, ακριβώς για να καταστεί το μοναστήρι προσκύνημα, για να βοηθιέται πιο εύκολα και άμεσα ο παγκόσμιος λαός του Θεού. Ήδη από όλη την υφήλιο προσέρχονται να προσκυνήσουν και να προσευχηθούν στον τάφο του Οσίου. Σελίδα 22