Kτίρια με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας Νομοθεσία, προκλήσεις, προοπτικές Εκδήλωση Προγράμματος Step-2-Sport Πέμπτη 26.01.2017, ΔΠΠ Γαλαξίας, Ν. Σμύρνη Τάσος Κρομμύδας
Δομή παρουσίασης Γιατί ΚσΜΚΕ / nzebs Ευρωπαϊκή νομοθεσία Προκλήσεις & προοπτικές
Ο καταλυτικός ρόλος των κτιρίων 40% της άμεσης και έμμεσης κατανάλωσης ενέργειας αφορά στην κατασκευή και λειτουργία κτιρίων Αύξηση ενεργειακής απόδοσης κτιρίων: από τις φθηνότερες επιλογές για μείωση εκπομπών σε σύγκριση π.χ. με τη βιομηχανία ή τις μεταφορές Αποφυγή «κλειδώματος» ενεργοβόρων υποδομών Τεχνολογία διαθέσιμη και αποδεδειγμένη Παράπλευρες θετικές επιπτώσεις σε ποιότητα ζωής, κοινωνική συνοχή, δημόσια υγεία, καινοτομία, απασχόληση
Η Ευρωπαϊκή νομοθεσία Το νομοθετικό πλαίσιο στην ΕΕ έχει ενισχυθεί την τελευταία δεκαετία. 2009: Οδηγία ΑΠΕ (2009/28) 2010: Αναθεωρημένη Οδηγία για την Ενεργειακή Συμπεριφορά των Κτιρίων (2010/31) 2012: Οδηγία για την Εξοικονόμηση Ενέργειας (2012/27) Συναποτελούν πακέτο πολιτικών για σημαντικές και μακροπρόθεσμες βελτιώσεις
2009: Οδηγία ΑΠΕ Άρθρο 13.4: Στους οικείους οικοδομικούς κανονισμούς και κώδικες, τα κράτη μέλη εισάγουν κατάλληλα μέτρα για να αυξήσουν το μερίδιο κάθε μορφής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στον οικοδομικό τομέα [...] Το αργότερο στις 31 Δεκεμβρίου 2014, τα κράτη μέλη απαιτούν [...] τη χρήση στοιχειώδους επιπέδου ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στα νέα κτίρια και στα υφιστάμενα κτίρια που υποβάλλονται σε σημαντική ανακαίνιση Άρθρο 13.5: Τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε, από την 1η Ιανουαρίου 2012 και μετά, τα νέα δημόσια κτίρια και τα υφιστάμενα δημόσια κτίρια που υποβάλλονται σε σημαντικά έργα ανακαίνισης, σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο να διαδραματίζουν υποδειγματικό ρόλο στο πλαίσιο της παρούσας οδηγίας (*) Οδηγία υπό αναθεώρηση
Βασικά σημεία 2010: Οδηγία ΕΑΚ (EPBD) Ορισμός ΚσΜΚΕ: κτίριο με πολύ υψηλή ενεργειακή απόδοση, προσδιοριζόμενη σύμφωνα με το παράρτημα Ι. Η σχεδόν μηδενική ή πολύ χαμηλή ποσότητα ενέργειας που απαιτείται θα πρέπει να συνίσταται σε πολύ μεγάλο βαθμό σε ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές, περιλαμβανομένης της παραγομένης επιτόπου ή πλησίον του κτιρίου Από 01.01.2021 όλα τα νέα κτίρια να αποτελούν κτίρια με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας (από 01.01.2019 τα νέα κτίρια που στεγάζουν δημόσιες αρχές ή είναι ιδιοκτησίας τους) Εθνικά σχέδια αύξησης του αριθμού των κτιρίων με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας (με ενδιάμεσους στόχους για το 2015) Κ-Μ: Πολιτικές και μέτρα για την ενθάρρυνση της μετατροπής κτιρίων σε ΚσΜΚΕ Σε ανακαίνιση μεγάλης κλίμακας, η ενεργειακή απόδοση του κτιρίου να πληροί ελάχιστες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης
2012: Οδηγία Εξοικονόμησης Ενέργειας Άρθρο 4: Μακροπρόθεσμη στρατηγική για την κινητοποίηση επενδύσεων για την ανακαίνιση του εθνικού κτιριακού αποθέματος Άρθρο 5: Από 01.01.2014 το 3 % του συνολικού εμβαδού κτιρίων που είναι ιδιόκτητα και καταλαμβανόμενα από την κεντρική δημόσια διοίκηση, ανακαινίζεται κάθε χρόνο προκειμένου να εκπληρωθούν οι ελάχιστες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης Άρθρο 24: Ανά τριετία Εθνικά Σχέδια Δράσης για την ενεργειακή απόδοση που καταγράφουν σημαντικά μέτρα βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης και την αναμενόμενη ή/και επιτευχθείσα εξοικονόμηση ενέργειας
Προβλήματα - εμπόδια Μεγάλο εύρος εθνικών ορισμών και αντιλήψεων για ΚσΜΚΕ Απουσία ισχυρών μηχανισμών παρακολούθησης και συμμόρφωσης Αμφιβολίες για τη φερεγγυότητα και χρησιμότητα των πιστοποιητικών ενεργειακής απόδοσης Απουσία οράματος μακροπρόθεσμης στρατηγικής Μηδαμινός ο υποδειγματικός ρόλος δημόσιων κτιρίων Ενεργειακή φτώχεια και ευάλωτες κοινωνικές ομάδες Έλλειψη κατάλληλα καταρτισμένων εργαζομένων
Προκλήσεις & προτάσεις Διευκρίνηση / εναρμόνιση δεδομένων και προδιαγραφών Δεν υπάρχει εναρμονισμένος συγκεκριμένος ορισμός ΚσΜΚΕ, για λόγους διαφορετικών κλιματικών συνθηκών, φιλοδοξίας στόχων, οικονομικότητας μέτρων εξοικονόμησης και ΑΠΕ, αλλά και τοπικών παραδόσεων. Απαιτήσεις πρωτογενούς ενέργειας κυμαίνοται μεταξύ 20-95 kwh/m² για κατοικίες και 25-110 kwh/m² για μη οικιστικά κτίρια Η Κομισιόν τον Ιοιύλιο 2016 πρότεινε ειδικά κριτήρια αναφοράς για την ενεργειακή απόδοση γραφείων και μονοκατοικιών σε 4 διαφορετικές κλιματικές ζώνες. Απαιτείται επίσης διευκρίνηση / εναρμόνιση για το πώς υπολογίζεται η συνεισφορά ΑΠΕ καθώς και τι ακριβώς σημαίνει το «επιτόπου ή πλησίον του κτιρίου»
Προκλήσεις & προτάσεις Δεδομένα και παρακολούθηση Χρειάζεται εναρμονισμένη μεθοδολογία για τη βελτίωση της παρακολούθησης της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων, ώστε να μπορεί να παρακολουθείται και να κατανοηθεί η μετάβαση προς ΚσΜΚΕ Ανάπτυξη και ενίσχυση κεντρικών μητρώων για Πιστοποιητικά Ενεργειακής Απόδοσης Μηχανισμοί συμμόρφωσης Αποτελεσματικοί, αναλογικοί και αποτρεπτικοί
Προκλήσεις & προτάσεις Μακροπρόθεσμο όραμα και στρατηγική Απαραίτητη η διαμόρφωση μακροπρόθεσμης στρατηγικής για όλα τα κτίρια με ορίζοντα το 2050 που να συνάδει με αντίστοιχες διεθνείς στρατηγικές (Συμφωνία του Παρισιού) Συγκεκριμένοι και διακριτοί στόχοι για υφιστάμενα και για νέα κτίρια Επικέντρωση σε ευάλωτες ομάδες Η ενεργειακή φτώχεια είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένη με την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων Χρειάζονται στοχευμένες δράσεις ξεκινώντας από κοινά αποδεκτό ορισμό και χαρτογράφηση του προβλήματος σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Προκλήσεις & προτάσεις Χρηματοδοτικά εργαλεία Τα κράτη μέλη να ταυτοποιήσουν συγκεκριμένες ροές χρηματοδότησης για τις εθνικές στρατηγικές ενεργειακής αναβάθμισης Βέλτιστη αξιοποίηση κοινοτικών εργαλείων (πχ Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά Ταμεία Επενδύσεων) για μόχλευση ιδιωτικών πόρων, καθώς και αξιοποίηση εσόδων από δικαιώματα εκπομπής CO2 Έξυπνα κτίρια Είμαστε σε εποχή μετάβασης προς έξυπνα κτίρια ολοκληρωμένης διαχείρισης (παραγωγή-αποθήκευση-κατανάλωση-προμήθεια) ενέργειας, η οποία πρέπει να συνεκτιμηθεί στον ορισμό και τις στρατηγικές για ΚσΜΚΕ