Τίτλος μαθήματος ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΗΣ ΜΟΥΣΕΙΑΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΤΥΠΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Επιλογής / Ενότητα Τεχνών ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ: ΕΙΡΗΝΗ ΝΑΚΟΥ ΚΩΔΙΚΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: ΒΠ 0921 ΜΟΝΑΔΕΣ ECTS: 5 ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΠΟΥΔΩΝ: 5 ο ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ: inakou@uth.gr ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Στόχος και περιγραφή του μαθήματος Το μάθημα έχει θεωρητικό και πρακτικό χαρακτήρα και αποσκοπεί στη θεωρητική κατάρτιση και πρακτική άσκηση των φοιτητριών/τών στον σχεδιασμό, την εφαρμογή και την αξιολόγηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων για διαφορετικές ομάδες κοινού, με έμφαση στα νήπια, σε μουσεία. Στόχος του μαθήματος είναι η εξοικείωση των φοιτητριών/τών με τις σύγχρονες αντιλήψεις, αναζητήσεις, αρχές και τα εργαλεία της μουσειοπαιδαγωγικής και η πρακτική άσκησή τους στον σχεδιασμό, την εφαρμογή και την αξιολόγηση μουσειοπαιδαγωγικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων σε μουσεία. Για την εφαρμογή αντίστοιχων προγραμμάτων συνεργαζόμαστε με νηπιαγωγεία του Βόλου και με μουσεία, κυρίως με το Αθανασάκειο Αρχαιολογικό Μουσείο και το Λαογραφικό Κέντρο του Κίτσου Μακρή. Υποχρεώσεις φοιτητριών/τών Αξιολόγηση Οι φοιτήτριες και φοιτητές, παράλληλα με την παρακολούθηση των διαλέξεων, καλούνται να εκπονήσουν ομαδικές εργασίες (3 ατόμων) με αντικείμενο τον σχεδιασμό και την εφαρμογή μουσειοπαιδαγωγικών προγραμμάτων σε επιλεγμένο μουσείο του Βόλου, για παιδιά νηπιαγωγείου. Οι ομαδικές αυτές εργασίες παρουσιάζονται προφορικά στην αίθουσα διδασκαλίας, ενώ παράλληλα κατατίθενται και ως γραπτά κείμενα. Ορισμένες από τις εργασίες επιλέγονται προς εφαρμογή με παιδιά νηπιαγωγείου σε επιλεγμένο μουσείο του Βόλου. Η αξιολόγηση βασίζεται στην προφορική και γραπτή παρουσίαση των εργασιών, ενώ παράλληλα λαμβάνεται υπ όψιν και η ενεργή συμμετοχή, τόσο καθ όλη την διάρκεια των μαθημάτων όσο και κατά την αξιολόγηση των εφαρμοσμένων προγραμμάτων. Σε ειδικές περιπτώσεις αδυναμίας ολοκλήρωσης αντίστοιχων εργασιών, η αξιολόγηση βασίζεται σε προφορικές εξετάσεις.
Διδακτική μεθοδολογία Καθώς το μάθημα έχει ως κεντρικό άξονα την αξιοποίηση των μουσείων και ευρύτερων χώρων πολιτισμικής αναφοράς από διαφορετικές ομάδες κοινού, και ειδικότερα από σχολικές ομάδες, με έμφαση το νηπιαγωγείο, επιδιώκεται συνεχής διασύνδεση θεωρίας και πράξης. Οι φοιτήτριες, με βάση το θεωρητικό υπόβαθρο του μαθήματος, την επίσκεψη σε μουσεία και την προβολή σχετικών βίντεο, ασκούνται στον σχεδιασμό, την εφαρμογή και την αξιολόγηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων για παιδιά του νηπιαγωγείου σε μουσεία του Βόλου. ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ Διδακτέα εξεταστέα ύλη και βιβλιογραφία του μαθήματος: Ως διδακτέα και εξεταστέα ύλη του μαθήματος θεωρούνται τα περιεχόμενα των διαλέξεων και μαθημάτωνεπισκέψεων σε μουσεία και χώρους πολιτισμικής αναφοράς, κείμενα βιβλιογραφίας διαθέσιμα ηλεκτρονικά, καθώς και τα αντίστοιχα συγγράμματα. Ωστόσο, η αξιολόγηση των φοιτητριών/τών βασίζεται κυρίως στις ομαδικές εργασίες που εκπονούν. Λέξεις κλειδιά: μουσειακή εκπαίδευση, σχεδιασμός, εφαρμογή και αξιολόγηση μουσειοπαιδαγωγικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων. Ενδεικτικό αναλυτικό διάγραμμα του μαθήματος 1 η ΕΒΔΟΜΑΔΑ Ενημέρωση Εισαγωγή Διάγραμμα και οργάνωση μαθήματος, συμμετοχή και υποχρεώσεις των φοιτητών, αξιολόγηση. Εισαγωγή στον τομέα της σύγχρονης μουσειοπαιδαγωγικής σχετικά με τις εμπειρίες των ίδιων των φοιτητριών/τών. Βιβλιογραφικές αναφορές: Παρουσίαση της βιβλιογραφίας. 2 η ΕΒΔΟΜΑΔΑ Το θεωρητικό υπόβαθρο της μουσειοπαιδαγωγικής Ι. Νάκου, Ει. (2001). Μουσεία: Εμείς, τα πράγματα και ο πολιτισμός. Αθήνα: Νήσος.
3 η ΕΒΔΟΜΑΔΑ Το θεωρητικό υπόβαθρο της μουσειοπαιδαγωγικής ΙΙ. Ανάθεση εργασιών: Σχεδιασμός μουσειοπαιδαγωγικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων για το νηπιαγωγείο. 4 η ΕΒΔΟΜΑΔΑ Αναλυτική συγκριτική παρουσίαση των σύγχρονων και παραδοσιακών προσεγγίσεων της μουσειοπαιδαγωγικής. Παραδείγματα ερευνών. 5 η ΕΒΔΟΜΑΔΑ Μάθημα επίσκεψη σε μουσείο Εκπαιδευτική επεξεργασία επιλεγμένου μουσείου, για το οποίο οι φοιτήτριες/τές θα σχεδιάσουν μουσειοπαιδαγωγικά εκπαιδευτικά προγράμματα. 6 η ΕΒΔΟΜΑΔΑ Παρουσίαση και αναλυτικός σχολιασμός αρχικού σταδίου ομαδικών εργασιών φοιτητριών/τών: Σχεδιασμός μουσειοπαιδαγωγικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων για το νηπιαγωγείο. 7 η ΕΒΔΟΜΑΔΑ Εργαστηριακό μάθημα Ζητήματα μεθόδων σχεδιασμού, εφαρμογής και αξιολόγησης μουσειοπαιδαγωγικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων Προβολή και σχεδιασμός σχετικών βίντεο. Βιβλιογραφικές αναφορές: Σχετικές ιστοσελίδες μουσείων. 8 η ΕΒΔΟΜΑΔΑ Επίσκεψη σε νηπιαγωγείο και συνεργασία με την νηπιαγωγό για την προετοιμασία της εφαρμογής στο μουσείο 3 επιλεγμένων προγραμμάτων που έχουν σχεδιάσει φοιτήτριες/τές
9 η ΕΒΔΟΜΑΔΑ Παρουσίαση και αναλυτικός σχολιασμός των ομαδικών εργασιών φοιτητριών/τών: Σχεδιασμός μουσειοπαιδαγωγικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων για το νηπιαγωγείο. 10 η ΕΒΔΟΜΑΔΑ Εργαστηριακό μάθημα Παρουσίαση και τελικός έλεγχος και σχολιασμός φοιτητικών ομαδικών εργασιών. Έμφαση σε πρακτικά ζητήματα της εφαρμογής τους. 11 η ΕΒΔΟΜΑΔΑ Προετοιμασία των παιδιών του επιλεγμένου νηπιαγωγείου για την επίσκεψη στο Μουσείο σε συνεργασία με την νηπιαγωγό. 12 η ΕΒΔΟΜΑΔΑ Εφαρμογή 3 επιλεγμένων προγραμμμάτων στο επιλεγμένο μουσείο για τα παιδιά του νηπιαγωγείου με το οποίο έχουν ήδη συνεργαστεί οι φοιτήτριες/τές στο προηγούμενο μάθημα. 13 η ΕΒΔΟΜΑΔΑ Αξιολόγηση της εφαρμογής των 3 μουσειοπαιδαγωγικών προγραμμάτων. Παρουσίαση των φοιτητικών ομαδικών εργασιών. Σχολιασμός, συζήτηση και αξιολόγηση με στόχο την περαιτέρω επεξεργασία βασικών ζητημάτων που εμπλέκονται στο περιεχόμενο του μαθήματος. Βασική βιβλιογραφία Βέμη, Μπ.. & Νάκου, Ει. (Επιμ.) (2010). Μουσεία και Εκπαίδευση. Αθήνα: Νήσος. Νάκου, Ει. (2001). Μουσεία: Εμείς, τα πράγματα και ο πολιτισμός. Αθήνα: Νήσος. Ευρύτερη ενδεικτική βιβλιογραφία Ζαφειράκου, Αι. (2000). Μουσεία και σχολεία. Αθήνα: Δάρδανος. Κόκκινος, Γ. & Αλεξάκη, Ε. (Επιμ.) (2002). Διεπιστημονικές προσεγγίσεις στη μουσειακή αγωγή. Αθήνα: Μεταίχμιο. Περιοδικά Εν Βόλω. Έκδοση του Δημοτικού Κέντρου Ιστορίας και Τεκμηρίωσης Βόλου (ΔΗΚΙ).
Illissia, Έκδοση του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου. Τετράδια Μουσειολογίας, Εκδόσεις Καλειδοσκόπιο.