ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ. Οκτώβριος (επισκόπηση οικονομικών ειδήσεων και διμερών οικονομικών σχέσεων)

ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ Οκτώβριος 2014 (επισκόπηση οικονομικών ειδήσεων και διμερών οικονομικών σχέσεων) Υπεύθυνος Έκδοσης: Ιωάννης Μάρκος-Γενικός Σύμβουλος ΟΕΥ Β Επιμέλεια: Δήμητρα Σχοινά, Γραμματέας ΟΕΥ Α Πρεσβεία της Ελλάδας στο Βουκουρέστι - Γραφείο Οικονομικών & Εμπορικών Υποθέσεων Bd. Pache Protopopescu. 1-3, Sector 2, Bucharest E-mail: ecocom-bucharest@mfa.gr Website: www.agora.mfa.gr/ro104, Tel +40-21-2100748 Fax +40-21-2119893 Α. Οικονομικές ειδήσεις/γενική Οικονομική Θεώρηση 1. ΑΕΠ 2. Βιομηχανική παραγωγή- κύκλος εργασιών βιομηχανίας 3. Πληθωρισμός 4. Συναλλαγματικά αποθέματα 5. Έλλειμμα προϋπολογισμού 6. Aπορρόφηση κοινοτικών κονδυλίων Η Ρουμανία 5 η χώρα από πλευράς μεγέθους απορρόφησης 7. Εξωτερικό χρέος 8. Σχέδιο προυπολογισμού 9. Αύξηση μισθών κατά 5% 10. Αύξηση εμπορικού ελλείμματος 11. Πρόσφατα μακροοικονομικά μεγέθη Β. Επιχειρηματικές ειδήσεις 1. Η Ρουμανία στην 48 η θέση στον τομέα επιχειρηματικότητας 2 Ο αγωγός διασύνδεσης φυσικού αερίου Ρουμανίας Βουλγαρίας 3. Θετικό το ισοζύγιο αγροτικών προϊόντων και τροφίμων 4. Η αλυσίδα καταστημάτων KAUFLAND, ο μεγαλύτερος εργοδότης 5. Η μεγάλη αλυσίδα καταστημάτων Mega Image 6. Η εταιρεία ακινήτων ΝΕPI 7. Οι εισαγωγές φυσικού αερίου στην Ρουμανία Γ. Επίσημες επισκέψεις Διμερείς οικονομικές και εμπορικές σχέσεις 1. Διμερείς εμπορικές σχέσεις 2. Επίσκεψη κ. Yπουργού Μακεδονίας και Θράκης κ. Γ. Ορφανού Συμμετοχή στην έκθεση τουρισμού της Περιφέρειας Ανατ. Μακεδονίας Θράκης 3. Επίσκεψη ρουμάνων εισαγωγέων εξοπλισμού ξενοδοχείων στην έκθεση Hotelia 4. Aνάθεση αυτοκινητόδρομου σε ελληνική εταιρεία 5. Συμμετοχή εκπροσώπων Γραφείου μας σε ειδική ενημερωτική ημερίδα του ΔΝΤ 1

Α. OIKONΟΜΙΚΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ / ΓΕΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ 1.Θετική μεταβολή του ΑΕΠ 1,9% το γ τρίμηνο 2014 η υψηλότερη θετική μεταβολή μεταξύ των χωρών της Ε.Ε. Η θετική μεταβολή του ΑΕΠ της ρουμανικής οικονομίας ανήλθε σε επίπεδο 1,9% το τρίτο τρίμηνο 2014 σε σύγκριση με το προηγούμενο τρίμηνο, ενώ σε ετήσια βάση παρουσίασε θετική μεταβολή της τάξεως του 3,3%. Λαμβάνοντας υπ όψιν το 9μηνο 2014, παρατηρούμε ότι η θετική μεταβολή του ΑΕΠ ήταν της τάξεως του 2,8% συγκρινόμενη με την αντίστοιχη περίοδο του 2013. Στις αρχές Νοεμβρίου 2014, οι εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής περιόριζαν το ποσοστό θετικής μεταβολής του ΑΕΠ για την Ρουμανία στο επίπεδο του 2% για το 2014 και στο 2,4% για το 2015, έναντι προηγούμενων εκτιμήσεων για ποσοστά 2,5 για το 2014 και 2,6% για το 2015. Παρόλα αυτά, σύμφωνα πάντα με εκτιμήσεις της Eurostat, η Ρουμανία παρουσίασε κατά το τρίτο τρίμηνο 2014 την υψηλότερη θετική μεταβολή του ΑΕΠ μεταξύ των κρατών μελών της Ε.Ε. Σύμφωνα με την εν λόγω έκθεση της Eurostat, η Ρουμανία καταλαμβάνει την πρώτη θέση με 1,9% ακολουθούμενη από την Πολωνία (0,9%), την Μεγάλη Βρετανία και την Ελλάδα με 0,7% αντίστοιχα. Επιπλέον, σύμφωνα με τα ίδια δεδομένα η οικονομία της Ευρωζώνης παρουσίασε θετική μεταβολή κατά 0,2% μετά από μία προηγούμενη αύξηση της τάξεως του 1%. Το σύνολο της Ε.Ε παρουσίασε θετική μεταβολή της τάξεως του 0,3% έναντι θετικής μεταβολής 0,2% κατά το προηγούμενο τρίμηνο. Συγκρίνοντας της εξέλιξη του ΑΕΠ της Ρουμανίας κατά το περασμένο έτος και την ίδια περίοδο, παρατηρούμε ότι υπήρξε θετική μεταβολή κατά 3,3%%, η δεύτερη θετική μεταβολή μεταξύ των κρατών μελών της Ε.Ε. μετά την Πολωνία (3,45%), ενώ κατά την ίδια περίοδο η αύξηση του ΑΕΠ στην Ευρωζώνη ήταν της τάξεως του 0,8% και της Ε.Ε. στο σύνολο ήταν 1,3%. Ο εκπρόσωπος της Μόνιμης Αντιπροσωπείας του ΔΝΤ για την Ρουμανία και την Βουλγαρία, κος Guillermo Tolosa, επιβεβαίωσε πρόσφατα τα θετικά αποτελέσματα της ρουμανικής οικονομίας κατά τα δύο τελευταία χρόνια και υπογράμισε τις μεγάλες προσπάθειες που κατέβαλε η κυβέρνηση και η κεντρική τράπεζα της χώρας για την σταθεροποίηση της οικονομίας, την υλοποίηση του προϋπολογισμού και τα διαρθρωτικά μέτρα που ελήφθησαν. Επιπλέον συνεχίζονται να τηρούνται τα κριτήρια του Μάαστριχτ, αφού ο πληθωρισμός κυμαίνεται στο επίπεδο 1,344%, το δημόσιο χρέος είναι στο επίπεδο του 39% σαν ποσοστό του ΑΕΠ, το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών στο επίπεδο του 0,7% στο ΑΕΠ, ενώ η θετική μεταβολή στο ΑΕΠ εκτιμάται να είναι 2,5%, επίπεδο διπλάσιο σχεδόν από τον μέσο όρο μεταβολής του ΑΕΠ στην Ε.Ε. 28. 2. Η βιομηχανική παραγωγή αυξήθηκε κατά 7,4%. Ο κύκλος εργασιών της βιομηχανικής παραγωγής παρουσίασε αύξηση κατά 8,9% το τρίτο τρίμηνο 2014. - Η Ρουμανία καταλαμβάνει την 5 η θέση μεταξύ των κρατών μελών της Ε.Ε. στον τομέα της βιομηχανικής παραγωγής. Η βιομηχανική παραγωγή αυξήθηκε το 9μηνο 2014 κατά 7,4% και σε αριθμό εργατοωρών κατά +8,5%, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2013. Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία του Ινστιτούτου Στατιστικής της χώρας (INS) η βιομηχανική 2

παραγωγή αυξήθηκε κατά 7,4% ένεκα κυρίως της αύξησης παραγωγής της μεταποίησης κατά +8,8% και της μικρότερης αύξησης της βιομηχανίας εξόρυξης (+0,6%). Αντίθετα η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, φυσικού αερίου και υδάτων σημείωσε πτώση κατά - 3,6%. Σε ονομαστική αξία, σύμφωνα με στοιχεία του Ινστιτούτου Στατιστικής ο κύκλος εργασιών της βιομηχανικής παραγωγής παρουσίασε αύξηση κατά 8,9% κατά την διάρκεια του 9μήνου 2014. Η ονομαστική αξία του κύκλου εργασιών της βιομηχανικής παραγωγής παρουσίασε αύξηση κατά +18,3% έναντι του αυγούστου 2014, η οποία κυρίως οφείλονταν στην βιομηχανική επεξεργασία (+18,7%) και λιγότερο στην βιομηχανία εξόρυξης (+6,2%). Αναλύοντας την αύξηση της βιομηχανικής παραγωγής ανα κατηγορία παρατηρούμε ότι αύξηση κατέγραψαν τα κεφαλαιουχικά αγαθά (+47,3), τα διαρκή αγαθά (+17,1), τα ενδιάμεσα αγαθά (+6,2%) κ.λ.π.. Σε ετήσια βάση, η βιομηχανική παραγωγή αυξήθηκε κατά 8,5% και κυρίως οφείλονταν στην βιομηχανία (+8,7%) και την εξόρυξη (1,5%). Πιο συγκεκριμένα, κατά το 9μηνο 2014, υπήρξαν νέες παραγγελίες στην βιομηχανία (+6,8%) σε ονομαστική αξία σε σύγριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2013. Παράλληλα, παρατηρήσαμε ότι τον Σεπτέμβριο 2014 η βιομηχανική παραγωγή στην Ε.Ε. των 28 και στην Ευρωζώνη ειδικότερα παρουσίασε θετική μεταβολή κατά 0,6% συγκρινόμενη με τον Αύγουστο του 2014. Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία της Eurostat, η Κροατία παρουσίασε την υψηλότερη θετική μεταβολή (+4,6%) ακολουθούμενη από την Τσεχία (4,5%), την Ιρλανδία (4,1%), την Ουγγαρία (2,7%) και την Ρουμανία (2,4%). 3. Πληθωρισμός Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Στατιστικής της Ρουμανίας, τον Οκτώβριο 2014 οι τιμές καταναλωτή αυξήθηκαν κατά 0,39%. Αναλυτικότερα οι τιμές τροφίμων αυξήθηκαν κατά 0,6%, ενώ οι υπηρεσίες αυξήθηκαν κατά 0,2%. Αντίθετα οι τιμές λοιπών προϊόντων πλήν τροφίμων μειώθηκαν κατά 0,1%. Εξετάζοντας την 12μηνη περίοδο «Νοέμβριος 2013 Οκτώβριος 2014» ο πληθωρισμός κυμάνθηκε στο επίπεδο του 1,2% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους πράγμα που σημαίνει ότι το επίπεδο πληθωρισμού για το έτος 2014 εκτιμάται ότι θα κυμανθεί στο 1,4% 1,5%. 4. Τα συναλλαγματικά αποθέματα της Ρουμανίας έφθασαν τα 31,467 δις. Ευρώ. Στο τέλος Νοεμβρίου 2014, τα συναλλαγματικά αποθέματα της Ρουμανίας έφθασαν τα 31,467 δισ. ευρώ, έναντι 32,214 δις ευρώ τον προηγούμενο μήνα. Κατά την διάρκεια του μηνός σημειώθηκαν εισροές ύψους 1,142 δισ. ευρώ προερχόμενες από τις απαιτήσεις του αποθέματος ξένων συναλλαγών των πιστωτικών ιδρυμάτων και από έσοδα από τον ειδικό λογαριασμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στο Υπουργείο Οικονομικών. Παράλληλα, υπήρξαν δαπάνες ύψους 1,889 δισ. ευρώ από την εφαρμογή της απόφασης για περιορισμό του ελάχιστου απαιτούμενου αποθεματικού σε ξένο συνάλλαγμα από τα πιστωτικά ιδρύματα (μείωση από 16% σε 14%) και του ποσού επιστροφής 326 εκατ. Ευρώ στο ΔΝΤ. Σημειώνουμε ότι στις 30.11.2014 τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της Ρουμανίας σε 3

ξένο συνάλλαγμα και χρυσό έφθασαν τα 34,638 δις ευρώ έναντι 35,327 δισ. ευρώ τον Οκτώβριο του 2014. 5.Χαμηλό έλλειμμα προϋπολογισμού: 2,1% σαν ποσοστό του ΑΕΠ Η ορθή εκτέλεση του προϋπολογισμού οδήγησε και στην μείωση του ελλείμματος προϋπολογισμού κατά την περίοδο Ιανουαρίου-Αυγούστου κατά 0,24%, με αποτέλεσμα το έλλειμμα να συγκρατηθεί στο επίπεδο 2,1% ως ποσοστό του ΑΕΠ. Τον Σεπτέμβριο 2014, η ρουμανική πλευρά (κυβέρνηση, Κεντρική Τράπεζα), το ΔΝΤ και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχαν προκαταρκτικές διαβουλεύσεις για την εκτέλεση του προϋπολογισμού και την πορεία των διαρθρωτικών αλλαγών, καθώς και για τις πολιτικές που θα πρέπει να ακολουθηθούν κατά το 2015. Ωστόσο, αποφασίσθηκε η συνέχιση των διαπραγματεύσεων μετά την πάροδο των προεδρικών εκλογών. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το έλλειμμα προϋπολογισμού για το 2015 θα ανέλθει στο 2,8%, ενώ θα μειωθεί εκ νέου το 2016 στο επίπεδο του 2,5%. 6. Στόχος της ρουμανικής κυβέρνησης αποτελεί το ποσοστό απορρόφησης κοινοτικών κονδυλίων από 44% να ανέλθει στο 55% μέχρι το τέλος του έτους (47% σύμφωνα με τις τελευταίες ανακοινώσεις). Η Ρουμανία 5 η χώρα μεταξύ των κρατών μελών σε απορρόφηση κοινοτικών κονδυλίων Ο Ρουμάνος Π/Θ, σε πρόσφατη κυβερνητική επιτροπή, παρότρυνε τον Υπουργό Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων κ. Τeodorovici, να φθάσει το ποσοστό απορρόφησης κοινοτικών κονδυλίων στο 55%, μέχρι το τέλος του έτους, από 44%, που είναι σήμερα. Πιο συγκεκριμένα, προτάθηκε να αναληφθούν πρωτοβουλίες για υψηλότερη απορρόφηση κοινοτικών κονδυλίων και εδόθησαν οδηγίες στις ομάδες διαχείρισης, στα Υπουργεία Μεταφορών, Υποδομών και Περιβάλλοντος για την ταχύτερη διεκπεραίωση προγραμμάτων και την αποστολή των παραστατικών πληρωμών. Ως προς το ποσοστό απορρόφησης, η Ρουμανία κατέχει την 5 η θέση. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με στοιχεία της Ε.Ε, η Ρουμανία απορρόφησε το 2013 κοινοτικά κονδύλια ύψους 5,56 δις ευρώ, ενώ η συμμετοχή της χώρας στον κοινοτικό προϋπολογισμό ήταν της τάξεως του 1,474 δις ευρώ. Σύμφωνα με την ίδια πηγή, η Πολωνία κατέχει την πρώτη θέση μεταξύ των χωρών με εισροές 16,18 δις ευρώ και πληρωμές 4,21 δις ευρώ και θετικό ισοζύγιο 11,97 δις ευρώ, ακολουθούμενη από την Ελλάδα με θετικό ισοζύγιο 5,31 δις ευρώ, την Ουγγαρία με θετικό ισοζύγιο ύψους 4,9 δις, την Πορτογαλία με θετικό ισοζύγιο ύψους 4,37 δις ευρώ, ακολουθούμενη από την Ρουμανία (4,1 δις ευρώ). Σύμφωνα με νέα ανακοίνωση του Υπουργείου κοινοτικών πόρων στο τέλος Νοεμβρίου το ποσοστό απορρόφησης ανήλθε σε 47% αφού η Ρουμανία απαίτησε ποσό επιστροφής 8,58 δις ευρώ. Αναλυτικότερα, για το πρόγραμμα του ανθρώπινου δυναμικού human resources development SOP HRD το ποσοστό απορρόφησης ανέρχεται στο 33%, και το απαιτούμενο ποσό ανέρχεται σε 1,15 δις ευρώ. Το ίδιο διάστημα για το πρόγραμμα Operational programmer increasing economic competitiveness SOP IEC το ποσοστό απορρόφησης ανέρχεται σε 47% και το απαιτούμενο ποσό πληρωμής ανέρχεται σε 1,2 δις ευρώ. Η κυβέρνηση ενέκρινε στις 24/11/2014 ένα δάνειο για την χορήγηση ποσού 755 εκατ 4

λέι στους αιτούντες την χρηματοδότηση. Οι πληρωμές στους δικαιούχους των 3 προγραμμάτων Sop HRD, SOP IEC, Regional operational programme, θα πραγματοποιηθούν μέσω του εν λόγω δανείου. 7.Αύξηση Εξωτερικού Χρέους Ρουμανίας - Δημόσιο χρέος στο επίπεδο 38,5% του ΑΕΠ. Σύμφωνα με στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας Ρουμανίας (BNR), το βραχυπρόθεσμο εξωτερικό χρέος της χώρας αυξήθηκε κατά 0,5% και ανήλθε στα 19,31 δις, αντιπροσωπεύοντας το 20% του συνολικού εξωτερικού χρέους της χώρας. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Εurostat, που δημοσιεύθηκαν στον ρουμανικό τύπο, η Ρουμανία καταλαμβάνει την 3 η θέση μεταξύ των χωρών της Ε.Ε. με το μικρότερο δημόσιο χρέος, αφού το δημόσιο χρέος αντιπροσωπεύει το 38,5% ως ποσοστό του ΑΕΠ (έναντι 38,8% το προηγούμενο τρίμηνο). Μεταξύ των χωρών με το χαμηλότερο δημόσιο χρέος συμπεριλαμβάνονται η Εσθονία (10,5%), το Λουξεμβούργο (23,1%), ακολουθούμενο από την Ρουμανία (38,5%). Αντίθετα, στις χώρες με το υψηλότερο δημόσιο χρέος συμπεριλαμβάνονται η Ιταλία (133,8%), η Πορτογαλία (129,4%) και η Ιρλανδία (116,15%) 8. Εκπόνηση σχεδίου προϋπολογισμού - Διαπραγματεύσεις με το ΔΝΤ και Ε.Ε. Μετά τις προεδρικές εκλογές που πραγματοποιήθηκαν πρόσφατα ο Π/Θ της Ρουμανίας παρότρυνε, το σχέδιο προϋπολογισμού για το 2015, να διαμορφωθεί γρήγορα και σε συνεργασία με το ΔΝΤ. Μετά την άφιξη της αποστολής του ΔΝΤ και της Ε.Ε στις αρχές Δεκεμβρίου, η οποία θα παραμείνει έως την 10-12-2014 συνεχίζονται οι διαπραγματεύσεις για την αποδοχή του προϋπολογισμού με κύριες διαφορές την μείωση του ΦΠΑ σε τρόφιμα, την μείωση των εργοδοτικών εισφορών κατά 5% και το επίπεδο του ελλείμματος του προϋπολογισμού. Αναμένεται, δε, σύμφωνα με κυβερνητικούς κύκλους, σε περίπτωση θετικής συμφωνίας να εγκριθεί συγχρόνως με την ψήφο εμπιστοσύνης της κυβέρνησης από το κοινοβούλιο. Σε αντίθεση περίπτωση μπορεί να γίνει αργότερα. 9. Αύξηση των μισθών κατά 5% στην Ρουμανία. Σύμφωνα με έρευνα του ομίλου Hay Group, ο μέσος μηνιαίος μισθός στην Ρουμανία έφθασε τα 380 ευρώ (1.648 λέι) περίπου παρουσιάζοντας αύξηση κατά 5% έναντι του προηγούμενου έτους. Βεβαίως η αύξηση αυτή ήταν διαφορετική σε διάφορους τομείς επιχειρηματικής δραστηριότητας: Τομέας Ανώτερο προσωπικό Μεσαίο κατώτερο Αυτοκίνητοβιομηχανία 5% 6% 7% Τράπεζες 2% 2% - Καταναλωτικά αγαθά 4% 4,1% 4% Βιομηχανία 5% 5,1% 5% ΙΤ 2% 5,0% 5% Εταιρείες πετρ-γκάζ 4% 4% 4% Διανομή 3% 3% 2% 5

Σύμφωνα με την εν λόγω μελέτη οι χώρες με την μεγαλύτερη αύξηση μισθών ήταν η Κίνα, η Τουρκία, και ακολουθούν χώρες της Λατινικής Αμερικής και της Ασίας. Στο ίδιο επίπεδο αύξησης μισθών κατά 5% βρίσκονται εκτός της Ρουμανίας, η Ινδία, η Κορέα, το Βιετνάμ και οι χώρες της βαλκανικής Βουλγαρία και Σερβία. 10. Το εμπορικό έλλειμμα της Ρουμανίας αυξήθηκε το 9μηνο 2014 Σύμφωνα με στοιχεία του Εθνικού Ινστιτούτου Στατιστικής της Ρουμανίας, κατά την περίοδο του 9μήνου 2014 οι εξαγωγές (FOB) της Ρουμανίας ανήλθαν σε 39,1 εκατ. Ευρώ, και οι ρουμανικές εισαγωγές σε 43,4 δις ευρώ. Σύμφωνα με στοιχεία του Εθνικού Ινστιτούτου Στατιστικής το 9μηνο 2014, οι ρουμανικές εξαγωγές έφθασαν τα 39,071 εκατ. Ευρώ και οι εισαγωγές CIF τα 43,355 εκατ. Ευρώ. Συγκρίνοντας την περίοδο αυτή με την αντίστοιχη 9μήνου 2013 οι εξαγωγές της χώρας αυξήθηκαν κατά 7,1% και οι εισαγωγές της πουμανίας από το εξωτερικό σε 6,6%. Το έλλειμμα στο εμπορικό ισοζύγιο αυξήθηκε κατά 108,7 εκατ. Ευρώ και έφθασε τα 4,284,6 δις. Ευρώ. 11. Πρόσφατα οικονομικά μεγέθη της Ρουμανίας Δείκτες 2012 2013 Αύγουστ 2014 Σεπτέμβ 2014 Εκτίμηση 2014 Μεταβολή ΑΕΠ (% ετήσια 0,6 3,5 +2,5 βάση Βιομηχανική παραγωγή 2,4 7,9 4,6 6,1 +7 (%) Πληθωρισμός (% ετήσια 3,3 4,0 1,3 1,2 1,8 βάση) Έλλειμμα -2,5-2,2-0,2-0,5-2,5 Προϋπολογισμού % του ΑΕΠ Ανεργία (%) 7,1 7,3 7,1 7,1 7,0 Μακροοικονομικά στοιχεία της Ρουμανίας τα τελευταία έτη Δείκτες 2010 2011 2012 2013 2014 Ονομαστικό ΑΕΠ σε δισ. 124,4 131,5 131,5 131,7 148,3 Ευρώ Κατά κεφαλήν ΑΕΠ σε Ευρώ Οικιακή κατανάλωση (ετήσια μεταβολή) Βιομηχανική παραγωγή (%) Έσοδα προϋπολογισμού (% του ΑΕΠ) Δαπάνες προϋπολογισμού (% του ΑΕΠ) Δημόσιο Χρέος (% του ΑΕΠ) Εξωτερικό χρέος σε δισ. Ευρώ Έλλειμμα ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών 5.804 6.142 6.565 7.106 7.441 0,2 1,6 1,1 1.3 3,8 5,5 7,3 2,4 7,9 7,0 33,6 32,1 23,7 32,7 33,0 39,3 41,1 36.7 35,0 35,2 38,2 39,3 41,2 40,0 39,1 92,5 98,7 99,7 96,1 93,0-4,9-5,9-5,8-1,5-1,7 6

Πηγή: Economic overview Romania issue 8 Raiffeisen Romanian Institut of Statistics Β. ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ 1. Η Ρουμανία κατέχει την 48 η θέση μεταξύ 189 κρατών στον τομέα της επιχειρηματικότητας Σύμφωνα με έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας, η Ρουμανία κατέχει την 48 η θέση μεταξύ 189 κρατών. Για τη σύνταξη της έκθεσης, χρησιμοποιήθηκαν 11 κριτήρια, όπως η έναρξη της επιχειρηματικότητας, η δυνατότητα σύναψης δανείων, η πρόσβαση στο ηλεκτρικό εμπόριο, η διασυνοριακή προσβασιμότητα κ.α. Ωστόσο, στα κριτήρια δεν περιλαμβάνονται άλλες παράμετροι, όπως η ασφάλεια, ηπολιτική σταθερότητα κλ.π. Σύμφωνα με την εν λόγω έκθεση, η ρουμανική κυβέρνηση ανέπτυξε ένα ηλεκτρονικό σύστημα για την πληρωμή των φόρων (ηλεκτρονική πλατφόρμα), το οποίο τέθηκε σε λειτουργία το 2010, παρέχοντας τη δυνατότητα στους φορολογούμενους να πληρώνουν τους φόρους μέσω πιστωτικών καρτών. Σε επιμέρους θέματα, όπως η έναρξη επιχειρηματικής δράσης, η Ρουμανία κατέχει την 38 η θέση μεταξύ των 189, κερδίζοντας 22 θέσεις έναντι του 2013. Όπως αναφέρεται, χρειάζονται 8 ημέρες για την εκτέλεση των 5 απαιτούμενων διαδικασιών για την έναρξη επιχειρηματικής δραστηριότητας. Επί πλέον, σύμφωνα πάντα με την έκθεση, η επιχειρηματικότητα στην Ρουμανία είναι ευκολότερη σε σύγκριση με τις: Σλοβενία (51 η ), Ουγγαρία (54 η ), Τουρκία (55 η ), Ιταλία (56 η ) και Κροατία (65 η ). 2. Ο αγωγός διασύνδεσης φυσικού αερίου μεταξύ Ρουμανίας και Βουλγαρίας θα είναι σε πλήρη λειτουργία τον Ιανουάριο 2016 Τεχνικά προβλήματα που εμφανίσθηκαν στην κατασκευή του αγωγού διασύνδεσης φυσικού αερίου μεταξύ Ρουμανίας και Βουλγαρίας (Giurgiu Ruse) είχαν σαν αποτέλεσμα τη ρήξη του αγωγού σε ένα σημείο κατά την άντληση φυσικού αερίου. Σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες της Εθνικής Υπηρεσίας στρατηγικής για την ενέργεια για την περίοδο 2014-2017 ο αγωγός φυσικού αερίου που θα συνδέει την Ρουμανία με την Βουλγαρία θα είναι έτοιμος τον Ιανουάριο του 2016. Έτσι η δημιουργία ενός αγωγού εισόδου στον περίγυρο της Μαύρης Θάλασσας και τον εθνικών συστημάτων μεταφοράς θα είναι ενεργός τον Ιανουάριο 2016. Η ίδια υπηρεσία εκτιμά ότι η διασύνδεση μεταξύ Ρουμανίας και Ουγγαρίας θα έχει ικανότητα μεταφοράς 1,75 δισ. κυβικά μέτρα ετησίως. Η διασύνδεση με τον αγωγό TAP (Τrans-Adriatic Pipeline, ο οποίος θα μεταφέρει φυσικό αέριο από την Κασπία θάλασσα (Αζερμπαϊτζάν) μέσω της Ελλάδος, Αλβανίας και Αδριατικής θάλασσας στην Ιταλία και την Κεντρική Ευρώπη είναι ένα άλλο σημείο που ενδιαφέρει την ρουμανική πλευρά ( National Energy Strategy). Ο αγωγός Giurgiu Ruse θα έχει μήκος 25 χιλιομέτρων ήτοι 15,4 χιλμ επι βουλγαρικού εδάφους και 5,3 χιλμ επι ρουμανικού εδάφους και 4,14 χλμ κάτω από τον Δούναβη. Επίσης, έχουν κατασκευαστεί δύο σταθμοί μέτρησης φυσικού αερίου. Η ικανότητα του αγωγού αυτού θα είναι περίπου ετησίως 1,5 δις κυβ. μέτρα από την Βουλγαρία στην Ρουμανία και 500 εκατ. κυβ μέτρα από την Ρουμανία στην Βουλγαρία. 7

Το σχέδιο του αγωγού εκτιμάται περίπου στα 24 εκατ. Ευρώ με την Ε.Ε. να χρηματοδοτεί το έργο με ποσό 8,9 εκατ ευρώ, ενώ το μοίρασμα χρηματοδότησης από τις δύο εταιρείες είναι Trangaz (10 εκατ, ευρώ) και Bulgareangaz (14 δις ευρώ). 2. Οι ρουμανικές εξαγωγές αγροτικών προϊόντων και τροφίμων παρουσίασαν αύξηση κατά 11,4% το 8μηνο 2014 με αποτέλεσμα το αρνητικό ισοζύγιο του 2013 να γίνει θετικό το 2014. Οι ρουμανικές εξαγωγές αγροτικών προϊόντων και τροφίμων έφθασαν τα 3,24 δις ευρώ το 8μηνο 2014. Αποτέλεσμα του γεγονότος αυτού ήταν να δημιουργηθεί πλεόνασμα ύψους 140,6 εκατ. ευρώ, έναντι ελλείμματος 137 εκατ. Ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2014. 3. Η Μεγάλη Αλυσίδα καταστημάτων τροφίμων ΚΑUFLAND άνοιξε το 100 ο κατάστημά της στην Ρουμανία και κατέστη ο μεγαλύτερος εργοδότης στην Ρουμανία. Η γερμανικών συμφερόντων αλυσίδα σούπερμαρκετ ΚΑUFLAND, μέλος του γερμανικού ομίλου Lidl & Scwarts, άνοιξε το εκατοστό κατάστημά της στην Ρουμανία. Η ανωτέρω αλυσίδα, η οποία δραστηριοποιείται στην Ρουμανία από το 2005, κατέχει την πρώτη θέση ως προς τον κύκλο εργασιών, ακολουθούμενη από τις Metro Cash & Carry, Auchan, Carrefour, Cora κ.α. Διαθέτει καταστήματα σε πολλές πόλεις της χώρας (Arad, Targu Mures, Oradea, Targoviste, Bucharest, Cherla) και απασχολεί περί τα 12.700 άτομα στην έδρα του στο Βουκουρέστι, στα καταστήματα, αλλά και στις εγκαταστάσεις της logistics στο Ploiesti. Η συγκεκριμένη αλυσίδα απασχολεί 20.386 άτομα, πράγμα που σημαίνει ότι ξεπέρασε το 2014 την εταιρεία πετρελαιοειδών ΟΜV-PETROM.. Παράλληλα παρατηρούμε ότι ο μέσος μισθός που πληρώνει στους εργαζομένους η εταιρεία ανέρχεται σε 1.936 λέι ( ήτοι 440 ευρώ περίπου). 4. Η Μεγάλη Αλυσίδα καταστημάτων τροφίμων MEGA IMAGE, που ανήκει στον βελγικό όμιλο 'Delhaize le Lion αύξησε τον κύκλο εργασιών κατά 20%, αλλά και τα κέρδη κατά 60%. Ο βελγικός όμιλος 'Delhaize le Lion επενδύει ετησίως στην Ρουμανία 40 εκατ. Ευρώ περίπου, ενώ άνοιξε περι τα 100 καταστήματα το 2012 και 2013. Η ανωτέρω αλυσίδα καταστημάτων παρουσιάζει την εξής εικόνα: Έτη Κύκλος εργασιών Αριθμός καταστημάτων Εκατ. ευρώ 2005 70,9 22 2007 100,4 40 2008 132,9 51 2009 144,7 72 2010 210,2 105 2011 299,1 143 2013 529,5 296 8

Η εν λόγω αλυσίδα απασχολεί περίπου 7.000 εργαζόμενους, ενώ αποτελεί την εταιρεία με την μεγαλύτερη κερδοφορία στον τομέα. Είναι κυρίως προσανατολισμένη στο Βουκουρέστι (23,6% του συνόλου της αγοράς Βουκουρεστίου) και όχι στην περιφέρεια. Τονίζουμε επίσης ότι επεκτείνεται με καταστήματα της γειτονιάς, αφού αυξάνεται ο αριθμός συχνών αγορών του καταναλωτή με την επωνυμία SHOP & GO και με σύστημα franchising. Επισημαίνουμε ότι η εν λόγω αλυσίδα, λόγω και των ειδικών σχέσεων με την αλυσίδα καταστημάτων ΑΒ-ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ έχει και την μεγαλύτερη γκάμα ελληνικών τροφίμων. 5. Η εταιρεία ΝΕΡI (New Europe Property Ιnvestor) αποτελεί τον κυριότερο ξένο επενδυτή σε ακίνητα στην Ρουμανία Η ανωτέρω εταιρεία από την Ν. Αφρική αποτελεί το Fund με τις μεγαλύτερες επενδύσεις σε ακίνητα. Ο ανωτέρω όμιλος διαθέτει κτίρια γραφείων, το Promenada Mall στο Βουκουρέστι, το Shopping city στην Τιμισοάρα και άλλα πολλά ακίνητα. Tου εν λόγω ομίλου ηγείται ο κ. Martin Slabbert, ο οποίος σχεδιάζει νέες επενδύσεις ύψους 560 εκατ. Ευρώ για τα επόμενα δύο έτη. 6. Οι εισαγωγές φυσικού αερίου μειώθηκαν κατά 65,5% στην Ρουμανία το 9μηνο 2014. Η Ρουμανία εισήγαγε τους πρώτους 9 μήνες του 2014 φυσικό αέριο 339.100 τόννους ισοδύναμο πετρελαίου από τον αντίστοιχο όγκο των 633.300 στο αντίστοιχο διάστημα του 2013. Η εγχώρια παραγωγή φυσικού αερίου ήταν υψηλότερη κατά 6.462 (τόννοι από ισοδύναμο πετρέλαιο) το 9μηνο 2014 εναντι του αντίστοιχου διατήματος του 2013. Σύμφωνα με στοιχεία της ΒΡ τα αποθέματα φυσικού αερίου της Ρουμανίας ήταν 100 δις κυβικά μέτρα το 2013 και ήταν στο ίδιο επίπεδο το 2012. Γ. ΕΠΙΣΗΜΕΣ ΕΠΙΣΚΕΨΕΙΣ - ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΡΟΥΜΑΝΙΑΣ 1. ΔΙΜΕΡΕΙΣ ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ Σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, σας γνωρίζουμε ότι το εννεάμηνο 2014 η πορεία του διμερούς εμπορίου παρουσίασε την ακόλουθη εικόνα: ΑΞΙΑ ΕΞΑΓΩΓΩΝ 9μηνο 2014 (σε Ευρώ) 9μηνο 2013 (σε Ευρώ) μεταβολή (επί τοις %) ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΕΛΛΑΔΟΣ 446.608.349 453.090.460-1,43 ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΡΟΥΜΑΝΙΑΣ 431.632.618 376.796.211 14,55% ΟΓΚΟΣ ΕΜΠΟΡΙΟΥ 878.240.967 829.886.681 5,83% ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ 14.975.731 76.294.239 Πηγή: ΕΣΥΕ, επεξεργασία στοιχείων: Γραφείο ΟΕΥ Πρεσβείας Βουκουρεστίου 9

2,ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΔΙΜΕΡΟΥΣ ΕΜΠΟΡΙΟΥ ΡΟΥΜΑΝΙΑΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΕΝΝΙΑΜΗΝΩΝ 2013-2014 ΣΕ ΕΥΡΩ. Δασμ. κατ/ρία Περιγραφή ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ: 446.608.349 εννεάμηνο 2014 % επί συνόλου εννεάμηνο 2013 Μεταβολή 2013/2014 % 74.08 Σύρματα από χαλκό, καλώδια 29.415.612 6,59% 31.287.550-5,98% 08.05 Εσπεριδοειδή 20.659.967 4,63% 20.262.511 1,96% 72.14 Ράβδοι από σίδηρο 19.342.379 4,33% 24.196.734-20,06% 72.13 Χονδρόσυρμα από σίδηρο 19.056.359 4,27% 10.228.037 86,31% 39.01 Πολυμερή αιθυλενίου 18.095.257 4,05% 14.028.034 28,99% 39.03 Πολυμερή στυρολίου 14.283.624 3,20% 11.735.309 21,71% 20.05 Λαχανικά παρασκευασμένα 9.615.203 2,15% 10.556.285-8,91% 39.20 Προϊόντα από πλαστικές ύλες 9.152.106 2,05% 8.902.771 2,80% 08.09 Βερίκοκα, κεράσια, ροδάκινα 8.796.981 1,97% 9.123.528-3,58% 76.06 Ελάσματα και ταινίες από αργύλιο 7.674.116 1,72% 7.243.971 5,94% 84.71 Μηχανές επεξεργασίας δεδομένων 6.943.828 1,55% 518.936 1238,09% Επεξεργασία στοιχείων: Γραφείο ΟΕΥ Πρεσβείας Βουκουρεστίου ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΑΠΟ ΡΟΥΜΑΝΙΑ: 431.632.618 Δασμ. κατ/ρία 27.10 72.04 Περιγραφή Λάδια ακατέργαστα από πετρέλαιο ή από ασφαλτούχα ορυκτά Απορρίμματα και θραύσματα σιδήρου ή χάλυβα εννεάμηνο 2014 % επί συνόλου εννεάμηνο 2013 Μεταβολή 2013/2014 % 44.877.160 10,40% 11.050.800 306,10% 32.113.738 7,44% 15.053.675 113,33% 72.08 Πλατέα προϊόντα έλασης 31.931.719 7,40% 28.969.829 10,22% 10.01 Σιτάρι και σιμιγδάλι 15.583.255 3,61% 23.417.873-33,46% 24.02 Πούρα 14.145.249 3,28% 17.146.279-17,50% 04.06 Τυριά και πηγμένο γάλα 10.447.007 2,42% 13.331.370-21,64% 04.02 Γάλα και κρέμα γάλακτος 10.413.476 2,41% 4.557.297 128,50% 01.04 Προβατοειδή και αιγοειδή 9.855.586 2,28% 9.606.602 2,59% 34.02 Οργανικές ουσίες επιφανειακής δράσης 9.216.542 2,14% 12.660.370-27,20% 85.44 Σύρματα και καλώδια 9.191.635 2,13% 10.795.684-14,86% 19.05 Προϊόντα αρτοποιίας, ζαχαροπλαστικής ή μπισκοτοποιίας Επεξεργασία στοιχείων: Γραφείο ΟΕΥ Πρεσβείας Βουκουρεστίου 7.852.279 1,82% 6.894.183 13,90% 10

1. Επίσκεψη Υπουργού Μακεδονίας Θράκης, κ. Γεωργίου Ορφανού, στην Ρουμανία - Συμμετοχή της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης και της ΔΕΘ στην Διεθνή Έκθεση Τουρισμού στο Βουκουρέστι (14-16 Νοεμβρίου 2914) Στην κλαδική Έκθεση Τουρισμού, που πραγματοποιήθηκε από 14-16 Νοεμβρίου στο Βουκουρέστι, συμμετείχε η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης και η ΔΕΘ. Οι συμμετέχοντες εξέφρασαν την ικανοποίησή τους, αφού, κατά την διάρκεια της έκθεσης, πραγματοποίησαν πολλές επιχειρηματικές συναντήσεις. Επίσημη επίσκεψη στην έκθεση πραγματοποίησε ο υπουργός Μακεδονίας-Θράκης, ο οποίος πραγματοποίησε συνέντευξη τύπου και επί μέρους συναντήσεις. 2 Επίσκεψη ρουμάνων εμπορικών επισκεπτών εισαγωγέων στην Διεθνή έκθεση ξενοδοχειακού εξοπλισμού HOTELIA 2014 Ολοκληρώθηκε επιτυχώς η επίσκεψη εκπροσώπων τεσσάρων (4) επιχειρήσεων από Ρουμανία στη Διεθνή Έκθεση HOTELIA, που πραγματοποιήθηκε στην Θεσσαλονίκη κατά το διάστημα 13-16 Νοεμβρίου τ.ε., κατόπιν σχετικής πρόσκλησης εκ μέρους της HELEXPO. Σημειώνουμε ότι οι εντυπώσεις των συμμετεχόντων σχετικά με τη διοργάνωση της Έκθεσης υπήρξαν άριστες. Συγκεκριμένα, η ανωτέρω αποστολή επισκέφθηκε, την Παρασκευή 14.11.2014, το Γραφείο Εμπορικών Επισκεπτών ΗΟΤΕLIA όπου είχαν συνάντηση με την κυρία Ελεάνα Κωστοπούλου και τους παρεσχέθη σχετικό πληροφοριακό υλικό. Οι Ρουμάνοι επιχειρηματίες έμειναν γενικά ευχαριστημένοι από την υποδοχή του τμήματος εμπορικών επισκεπτών και ιδιαίτερα από την κα Κωστοπούλου και εκφράσθηκαν με τα καλλίτερα λόγια για την οργάνωση και τον συντονισμό των επιχειρηματικών τους συναντήσεων. 3 Έργο αυτοκινητόδρομου 122 εκατ. Ευρώ για την ΑΚΤΩΡ στην Ρουμανία Την σύμβαση για το τμήμα 2 του έργου Αυτοκινητόδρομου Sebes Turda στην Ρουμανία, ύψους 549 εκατ. Λέϊ (περίπου 122 εκατ. Ευρώ) υπέγραψε η ΑΚΤΩΡ, θυγατρική εταιρεία του ομίλου ΕΛΛΑΚΤΩΡ, ως leader της σύμπραξης AKTOR SA EUROCONSTUCT TRADING, έχοντας ποσοστό συμμετοχής 51%. Η σύμβαση χρηματοδοτείται από το Ταμείο Συνοχής (85%) και το ρουμανικό δημόσιο (15%). Το συγκεκριμένο έργο έχει μήκος 24,25 χλμ., δύο λωρίδες κυκλοφορίας και μία λωρίδα εκτάκτου ανάγκης ανά κατεύθυνση, ένα κέντρο συντήρησης και παρακολούθησης, έναν ανισόπεδο κόμβο, 12 οδογέφυρες, 9 άνω διαβάσεις και 7 κάτω διαβάσεις. Η διάρκεια κατασκευής του έργου είναι 22 μήνες και αναμένεται να ολοκληρωθεί τον Σεπτέμβριο του 2016. Με το έργο αυτό ενισχύεται περαιτέρω η παρουσία της ΑΚΤΩΡ στα Βαλκάνια και ενδυναμώνεται η στρατηγική της επιλογή να αναδειχθεί σε μία διεθνούς κύρους κατασκευαστική δύναμη. 4. Συμμετοχή του Γραφείου μας σε ειδική έκθεση του ΔΝΤ με θέμα 25 έτη μετάβασης μετακομμουνιστική Ευρώπη και ΔΝΤ. 11

Πραγματοποιήθηκε την 17/11/2014, στο Βουκουρέστι, παρουσίαση από τον μόνιμο αντιπροσώπο του ΔΝΤ στην Ρουμανία και Βουλγαρία, κ. Guilermo Tolosa, με θέμα «25 years of transition Post-communist Europe and the IMF», η οποία εστίασε στην οικονομική ανάπτυξη της περιοχής της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Ο κ. Tolosa διήρεσε την ομιλία του σε 5 μέρη, ήτοι: α) γενική θεώρηση της οικονομίας της περιοχής (overview), β) περίοδος σταθεροποίησης (stabilization), γ) περίοδος αναδιάρθρωσης και τροποποιήσεων (Reforms), δ) ενοποίηση και εναρμόνιση (Integration) και ε) κληρονομιά και προοπτικές (Legacies & challenges). Παρά το γεγονός ότι ο μόνιμος αντιπρόσωπος εξήρε τα επιτεύγματα της ρουμανικής οικονομίας, εν τούτοις παρατήρησε ότι η στασιμότητα που παρατηρείται στο θέμα της εναρμόνισης των πρώην κομμουνιστικών χωρών της περιοχής με την ΕΕ και το δυτικό κόσμο μετά το 2008 μπορεί να οφείλεται στις ακόλουθες παραμέτρους: - στην αρνητική ροή κεφαλαίων από το εξωτερικό και τις ξένες τράπεζες, λόγω δυσκολιών και έλλειψης κεφαλαίων από τις μητρικές τράπεζες. - στην μικρή βελτίωση του επιχειρηματικού κλίματος, που εμποδίζει την έναρξη επιχειρηματικής δραστηριότητος στην χώρα ( starts up). - στην ύπαρξη διαφθοράς και γραφειοκρατίας - και στην περιορισμένη δημογραφική ανάπτυξη, καθώς και μετανάστευση του καλλίτερου 12