Ενότητα 20 - Πάμε για επανάληψη Α. ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΛΕΞΙΛΟΓΙΟΥ 1. Συμπληρώστε τα κενά με τις λέξεις του πλαισίου στο σωστό τύπο: Αθηναίος, σκηνοθεσία, πρόγραμμα, βυζαντινός, καταπληκτικός, κοσμοπολίτικος 1. Ξεκίνησαν ήδη τα εκπαιδευτικά του Νέου Μουσείου Ακρόπολης για μαθητές και εκπαιδευτικούς. 2. Σε όλη την ηπειρωτική Ελλάδα ο ξένος επισκέπτης μπορεί να δει μουσεία και συλλογές από τη περίοδο. 3. Οι πολίτες είναι δυσαρεστημένοι για την ποιότητα ζωής στην πόλη τους. 4. Τα κυκλαδίτικα νησιά, όπως η Σαντορίνη, η Μύκονος, η Πάρος κ.ά., προσφέρουν καλές διακοπές: υπέροχες παραλίες, γραφικές ταβέρνες, και λαμπερό τρόπο ζωής. 5. της ταινίας ήταν! Όλοι χειροκρότησαν με ενθουσιασμό! 2. Αντιστοιχίστε τις λέξεις που έχουν σχέση μεταξύ τους: α. Κρήτη Λευκός Πύργος β. Νοτιοανατολική Ευρώπη Θάλασσα γ. Θεσσαλονίκη Βόρειο Αιγαίο δ. Θάσος Ελλάδα ε. Μεσόγειος Ρέθυμνο 1
3. Πού ταιριάζει η κάθε λέξη; Συμπληρώστε των παρακάτω πίνακα με λέξεις από το πλαίσιο: Ευρωπαίος, μαγευτικός, μυθολογικός, μεσογειακός, βαλκανικός, αιγαιακός, εποχιακός, ευρωπαϊσμός ευρω- -ικός -ιακός 4. Αντιστοιχίστε και σχηματίστε σωστές προτάσεις: 1. Οι πρόσφατες αρχαιολογικές ανασκαφές α. το θέμα της λειτουργίας είναι το «Πλύσιμο των ποδιών» των Μαθητών. 2. Ο αρμονικός συνδυασμός ανάμεσα στο παρελθόν και το παρόν 3. Τα περίφημα μωσαϊκά της Κάτω Πάφου είναι τα πιο όμορφα β. βρίσκεται σε πολύ κοντινή απόσταση από την Αράχωβα, περίπου 8 χιλιόμετρα. γ. είναι το κύριο χαρακτηριστικό της όμορφης βορειοανατολικής πόλης της Ελλάδας, της Καβάλας. 4. Τη Μεγάλη Τετάρτη στις Εκκλησίες δ. απέδειξαν ότι οι αρχαίοι κάτοικοι της πόλης μου ήταν οι Θράκες. 5. Ο αρχαιολογικός χώρος των Δελφών με το πασίγνωστο Μαντείο ε. που βρέθηκαν στην Κύπρο και από τα πιο καλά σε ολόκληρη τη Μεσόγειο. 5. Συμπληρώστε τα κενά με τις λέξεις του πλαισίου στο σωστό τύπο: μελωδία, έξοδος, μέθοδος, αρχιτεκτονική, στάδιο 1. Η του κινηματογράφου είναι από τον κεντρικό δρόμο. 2. Το χαρακτηριστικό στοιχείο της λαϊκής μακεδονικής είναι το χαγιάτι, ένας ανοιχτός χώρος στο εξωτερικό μέρος ενός σπιτιού. 3. Η κατασκευή του νέου τελείωσε το 1982. 4. Η νέα διδασκαλίας της νεοελληνικής γλώσσας «Γνωρίζεις ήδη Ελληνικά» βασίζεται στις κοινές λέξεις που υπάρχουν στα ρουμανικά, ισπανικά, ιταλικά, λετονικά, βουλγαρικά και φυσικά στα ελληνικά. 5. Χθες βράδυ απολαύσαμε παλιές αγαπημένες ελληνικές της δεκαετίας του 60. 2
6. Συμπληρώστε τον παρακάτω πίνακα με τις παράγωγες λέξεις του πλαισίου: δραματολογία, μουσικολογία, χορογράφος, κινηματογραφία, χορογραφία, μουσικότητα, χορογραφικός, δραματουργός, δραματικός, μουσικός, κινηματογράφηση, χορόδραμα, δραματουργία, χοροδιδασκαλείο, μουσικολογία δράμα μουσική κινηματογράφος χορός 7. Συμπληρώστε τα κενά με τις λέξεις του πλαισίου στο σωστό τύπο: Ευριπίδης, κινηματογράφος, σκηνή, Αισχύλος, σκηνικό 1. Οι τραγωδίες του προκαλούν στο κοινό το θαυμασμό και το δέος. 2. Οι «Ικέτιδες» του είναι το αρχαιότερο δράμα. 3. Η Εθνική Λυρική παρουσίασε με μεγάλη επιτυχία το «Ρωμαίος και Ιουλιέτα». 4. Τα του θεάτρου ήταν πολύ μοντέρνα! Νομίζω ότι δεν ταίριαζαν με την εποχή του έργου! 5. Στο Φεστιβάλ Σύγχρονου Ελληνικού. που έγινε στο Μόντρεαλ (30 Οκτωβρίου - 5 Νοεμβρίου 2009), παρουσιάστηκαν έξι ελληνικές ταινίες και ένα ντοκιμαντέρ. 8. Τι γιορτάζουμε; Αντιστοιχίστε: 1. Χριστούγεννα α. Επιτάφιος 2. Πρωτοχρονιά β. Βάφτιση του Χριστού 3. Θεοφάνεια γ. Κοίμηση της Θεοτόκου 4. Πάσχα δ. Άγιος Βασίλης 5. 15 Αυγούστου ε. Γέννηση του Χριστού 3
9. Αντιστοιχίστε και σχηματίστε σωστές προτάσεις: 1. Ένα από τα πιο ωραία έθιμα των Χριστουγέννων είναι τα κάλαντα 2. Στις γιορτές όλοι δεχόμαστε με ευχαρίστηση και χαρά α. το κόψιμο της βασιλόπιτας. β. ή σε κάποια εκδρομή με την παρέα σου; 3. Το καλοκαίρι γ. οι Έλληνες βγαίνουν έξω τα βράδια για φαγητό και διασκέδαση. 4. Πώς θα περάσεις φέτος τις διακοπές; Με την οικογένεια στο σπίτι δ. που λένε τα παιδιά την παραμονή. 5. Ένα πρωτοχρονιάτικο έθιμο στην Ελλάδα είναι ε. τα δώρα των γονιών μας και των φίλων μας. Β. ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗΣ 1. Συμπλήρωσε τα κενά με τα παρακάτω ρήματα στο σωστό τύπο του ενεστώτα: φοβάμαι, ντύνομαι, κοιμάμαι, θυμάμαι, σηκώνομαι, πλένομαι, ονειρεύομαι 1. Δεν μου αρέσει να κάνω βόλτα τη νύχτα στο πάρκο. και τρέμω ολόκληρος με τον παραμικρό θόρυβο. 2. -Έτσι κάθε μέρα, με κοστούμι και γραβάτα; -Ναι, το απαιτεί η θέση μου στην εταιρεία. 3. Όλη την ημέρα αυτό το παιδί. Δεν ξέρω πια τι να κάνω μαζί του! 4. Ο κ. Κωνσταντίνου και η γυναίκα του με ευχαρίστηση και νοσταλγία την κρουαζιέρα τους στο Αιγαίο. Ήταν νέοι και είχαν όλη τη ζωή μπροστά τους. 5. Κάθε μέρα η αδερφή μου νωρίς,, πίνει γρήγορα τον καφέ της και φεύγει για τη δουλειά. 6. Άφησέ τους αυτούς να πλούτη και δόξα! Ποτέ δεν θα τα αποκτήσουν! 4
2. Αντιστοιχίστε και σχηματίστε σωστές προτάσεις: 1. Πώς αισθάνεσαι α. γίνεται με πλοία και αεροπλάνα. 2. Χαίρομαι β. χαρακτηριστικοί στην ελληνική αρχιτεκτονική είναι ο ιωνικός και ο δωρικός ρυθμός. 3. Η συγκοινωνία με τη Σαντορίνη γ. όταν βλέπεις τον εαυτό σου στον καθρέφτη; 4. Λέγεται δ. όταν οι γονείς μου συμφωνούν μαζί μου. 5. Κατά την αρχαϊκή περίοδο ε. πως ο δήμαρχος είναι έτοιμος να φύγει. 3. Συμπληρώστε τα κενά με τα ακόλουθα ρήματα στο σωστό τύπο του ενεστώτα: ακούγομαι, κλαίγομαι, τρώγομαι, λέγομαι, καίγομαι 1. φιλικές φωνές έξω. Έφτασαν οι καλεσμένοι μας! 2. Όταν κάτι είναι δύσκολο για μένα δεν, αλλά προσπαθώ πιο πολύ. 3. Αυτοί δεν είναι φίλοι, «σαν τα σκυλιά» παρόλο που αντιμετωπίζουν τα ίδια προβλήματα. 4. Πώς, κύριε; Ποιο είναι το επάγγελμά σας; -Λέγομαι Γρηγόρης και είμαι φωτογράφος. 5. Πολλά δάση κάθε καλοκαίρι από αναμμένα τσιγάρα. 4. Σχηματίστε αναφορικές προτάσεις όπως στο παράδειγμα: π.χ. Ο υπολογιστής είναι καινούργιος. Ο υπολογιστής είναι πάνω στο γραφείο μου. Ο υπολογιστής, που είναι πάνω στο γραφείο μου, είναι καινούργιος. 1. Η κοπέλα είναι από την Ισπανία και σπουδάζει βυζαντινολογία. Η κοπέλα εργάζεται στο μουσείο. 2. Οι καθηγήτριες συμμετέχουν σε ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα εκμάθησης της νεοελληνικής γλώσσας. Οι καθηγήτριες μπαίνουν τώρα στο εστιατόριο. 3. Ο Αλέξανδρος παίζει κιθάρα. Ο Αλέξανδρος θα είναι μαζί μας στην εκδρομή. 5
4. Η Μαρία είναι δημοσιογράφος. Η Μαρία γράφει άρθρα στο περιοδικό «Πού στην Αθήνα». 5. Ο κύριος Λουκάς γνωρίζει τους πιο πολλούς ανθρώπους σ αυτή την πόλη. Ο κύριος Λουκάς έχει πολλούς φίλους και στο εξωτερικό. 6. Οι ξένοι τουρίστες φεύγουν από την Ελλάδα με ωραίες αναμνήσεις από τα ελληνικά έθιμα. Οι ξένοι τουρίστες παίρνουν μέρος σε πολλά παραδοσιακά γλέντια. 5. Συμπληρώστε τα κενά με τον αόριστο των ρημάτων της παρένθεσης: 1. Χθες, εγώ και ο αδερφός μου, στη λαϊκή αγορά και ψάρια, φρούτα και λαχανικά. (πηγαίνω, αγοράζω) 2. Προχθές, με την παρέα μου για διασκέδαση. Στην αρχή μια αστυνομική ταινία και μετά με χορό στην παραλία. Εκεί μια παλιά μου φίλη από το γυμνάσιο. (βγαίνω, βλέπω, συνεχίζω, συναντώ) 3. Γιατί από το σχολείο; Σας ήθελε ο διευθυντής και δεν σας. (φεύγω, βρίσκω) 4. Όταν τα είκοσι τρία, είκοσι τρεις καλεσμένους στο σπίτι, που μου είκοσι τρία δώρα. (κλείνω, έχω, χαρίζω) 5. Πότε τα μαλλιά σας, κυρία Σταυρούλα; Σας πάει πολύ αυτό το χρώμα.(βάφω) 6. Επιλέξτε το σωστό: 1. Πριν λίγο με την κόρη του και μου ότι τώρα αισθάνεται καλύτερα. α) μίλησες, είπες β) μίλησα, είπε γ) μίλησαν, είπαν 2. Την περασμένη Τρίτη, η Μαρία και η Αλεξάνδρα το σπίτι και όλα τους τα ρούχα. α) καθαρίσαμε, σιδερώσαμε β) καθαρίσατε, σιδερώσατε γ) καθάρισαν, σιδέρωσαν 3. καλά στο χτεσινό πάρτι, παιδιά; α) περάσατε β) περάσαμε γ) πέρασες 4. Έψαχνα για ένα εξοχικό και η φίλη μου στην εφημερίδα ότι στην Χαλκιδική πουλάνε φτηνά διαμερίσματα με θέα στη θάλασσα. α) διαβάσατε β) διάβασα γ) διάβασε 5. Πριν ένα μήνα τα έργα της στην Εθνική Πινακοθήκη. α) παρουσίασαν β) παρουσίασε γ) παρουσιάσαμε 6
7. Συμπληρώστε τα κενά με τον αόριστο των ρημάτων της παρένθεσης: 1. Τον περασμένο μήνα δεν κανένα γράμμα στους γονείς μου, αλλά τους τέσσερις φορές. (στέλνω, τηλεφωνώ ) 2. Η Βασιλική, όταν ότι στο πανεπιστήμιο, αμέσως τηλέφωνο την οικογένειά της και όλους τους φίλους της. (μαθαίνω, περνώ, παίρνω) 3. -Πού τον τουριστικό οδηγό της Πελοποννήσου; Θέλω να ξαναδώ τη διαδρομή για τις Μυκήνες. (βάζω) 4. Γιατί δεν χθες η Σοφία στη δουλειά; Πού ; - κάτω, το πόδι της και στο νοσοκομείο. ( πηγαίνω, είμαι, πέφτω, χτυπώ, πηγαίνω) 5. Προχθές τα γενέθλιά μου, αλλά δεν τα. (έχω, γιορτάζω) 8. Συμπληρώστε τα κενά με τα επιρρήματα του πλαισίου: σπάνια, όμορφα, χαμηλόφωνα, άνετα, άσχημα 1. Στη σημερινή λειτουργία της εκκλησίας ένιωσα πολύ. 2. Εσύ μίλησες καλά, αλλά πολύ και κανένας δεν άκουσε την ομιλία σου. 3. Το καλοκαίρι περάσαμε στο χωριό μας. Έβρεχε σχεδόν κάθε μέρα και δεν μπορούσαμε να κάνουμε εκδρομές. 4. Νιώθω πολύ στο σπίτι σου. Είναι σαν να βρίσκομαι στο δικό μου. 5. Μένω σε ένα προάστιο της Θεσσαλονίκης και κατεβαίνω στο κέντρο για ψώνια. 9. Συμπληρώστε τις παρακάτω προτάσεις με το συγκριτικό τύπο των επιθέτων της παρένθεσης (πιο + επίθετο), όπως στο παράδειγμα: π.χ. Η Ελένη είναι πιο όμορφη από την Μαρία. (όμορφος-η-ο) 1. Ο Κώστας είναι από τον Πέτρο. (ψηλός-ή-ό) 2. Το σπίτι σου είναι από το δικό μου. (μεγάλος-η-ο) 3. Η οικογένειά του είναι από τη δική της. (πλούσιος-α-ο) 4. Η χώρα μου είναι από τη δική σου. (φτωχός-ή-ό) 5. Ο γιος της είναι από το δικό σου. (νέος-α-ο) 7
10. Συμπληρώστε τις προτάσεις με τα ουσιαστικά και τα επίθετα της παρένθεσης στη γενική πτώση: 1. Ο Λαϊλιάς, ο πιο σπουδαίος «δασικός πνεύμονας» των, είναι ένας εκπληκτικός προορισμός για όλες τις εποχές του. (οι Σέρρες, ο χρόνος) 2. Οι Μούσες αρχικά ήταν θεές μόνο του, ύστερα και της και μετά όλων των και των. (το τραγούδι, η ποίηση, η τέχνη, η επιστήμη) 3. Η παραγωγή στη Ρουμανία είχε ως αποτέλεσμα την ανάπτυξη της. (το πετρέλαιο, η χημική βιομηχανία) 4. Την περασμένη Κυριακή πήγαμε μια εκδρομή στο Σούνιο και επισκεφτήκαμε τον αρχαίο ναό του. ( ο Ποσειδώνας) 5. Η τηλεόραση με τη δύναμη της παρουσιάζει στους τηλεθεατές άμεσα τα γεγονότα. (η εικόνα) 11. Σχηματίστε τη γενική: Π.χ.: η όμορφη παραλία της όμορφης παραλίας 1. Οι έξυπνοι μαθητές 2. Τα μεγάλα ξενοδοχεία 3. Η ελληνιστική περίοδος 4. Η δυνατή βροχή 5. Το τηλεφωνικό κέντρο 12. Σχηματίστε τα υποκοριστικά των παρακάτω ουσιαστικών: -άκης ο Δημήτρης, ο Γιώργος, ο Πέτρος, ο Κώστας,,, -ίτσα η μπλούζα, η φούστα, η κούκλα, η Ελένη,,, -άκι το τρένο, το αεροπλάνο, το κορίτσι, το γράμμα,,, 8
13. Αντιστοιχίστε και γράψτε τις προτάσεις που σχηματίσατε: 1. Όταν κοιτάζει τη θάλασσα, α. να τον ρωτήσεις πώς πέρασε στο χωριό. 2. Πριν αρχίσει το πάρτι, β. καθάρισε το σπίτι κι έφτιαξε τους μεζέδες. 3. Όταν ξύπνησε το πρωί, γ. θυμάται τις περσινές διακοπές στη Μύκονο. 4. Όταν τον είδα μπροστά μου, δ. τα έχασα, δεν μπόρεσα να πω λέξη. 5. Μόλις φθάσει, ε. ετοίμασε τον καφέ του και κάθισε στη βεράντα. Γ. ΓΡΑΦΟΥΜΕ Γράψτε ένα γράμμα στον Άγιο Βασίλη! Γράψτε του ποιος είστε, τι κάνετε, πού μένετε και τι θα θέλατε να σας φέρει. Επίσης να του εξηγήσετε γατί έχετε ανάγκη αυτά τα δώρα που του ζητάτε και γιατί πιστεύετε ότι αξίζετε να τα έχετε. Μιλήστε μεταξύ σας. Δ. ΜΙΛΑΜΕ Περιγράψτε τις πιο ωραίες διακοπές σας! Απαντήστε στις παρακάτω ερωτήσεις: - Πού πήγατε (σε ποια χώρα ή πόλη) - Πού μένατε (σε ποιο ξενοδοχείο, πώς ήταν το ξενοδοχείο) - Πόσον καιρό μείνατε - Με ποιους πήγατε διακοπές - Τι κάνατε εκεί, πώς αξιοποιούσατε τις μέρες σας και τον ελεύθερο χρόνο σας (επισκέψεις σε αξιοθέατα, εστιατόρια, φαγητά, νυχτερινή ζωή) 9