ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΑΝΑΡΤΗΤΕΑ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΕΠΙ ΤΟΥ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟΥ «Εναρµόνιση της νοµοθεσίας µε την Οδηγία 2014/17/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου της 4ης Φεβρουαρίου 2014 σχετικά µε τις συµβάσεις πίστωσης για καταναλωτές για ακίνητα που προορίζονται για κατοικία και την τροποποίηση της Οδηγίας 2008/48/ΕΚ και άλλες διατάξεις αρµοδιότητας του Υπουργείου Οικονοµικών» Ι. Γενικές Παρατηρήσεις Α. Το υπό συζήτηση και ψήφιση νοµοσχέδιο, όπως διαµορφώθηκε µετά την επεξεργασία του από τη Διαρκή Επιτροπή Οικονοµικών Υποθέσεων, α- ποτελείται από πενήντα οκτώ (58) άρθρα, διαρθρώνεται δε σε δύο (2) µέρη, εκ των οποίων το πρώτο υποδιαιρείται σε δεκατέσσερα (14) κεφάλαια και τέσσερα (4) παραρτήµατα. Με το Πρώτο Μέρος του νοµοσχεδίου (άρθρα 1 έως 41) ενσωµατώνεται στο εσωτερικό δίκαιο η Οδηγία 2014/17/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου της 4ης Φεβρουαρίου 2014 σχετικά µε τις συµβάσεις πίστωσης για καταναλωτές για ακίνητα που προορίζονται για κατοικία και την τροποποίηση των οδηγιών 2008/48/ΕΚ και 2013/36/EE και του κανονισµού (ΕΕ) αριθ. 1093/2010 (ΕΕ L 60 της 28.2.2014, σελ. 34-85). Ειδικότερα, µε τις διατάξεις του Κεφαλαίου Α (άρθρα 1 έως 4) καθορίζονται ο σκοπός του υπό ψήφιση νοµοσχεδίου (άρθρο 1) και το πεδίο εφαρµογής του (άρθρο 2), και παρέχονται ορισµοί εννοιών που χρησιµοποιούνται, εν προκειµένω, και προσδιορίζουν περαιτέρω το πεδίο εφαρµογής του (άρθρα 3 και 4). Οι διατάξεις του Κεφαλαίου Β (άρθρο 5) περιλαµβάνουν ρυθ- µίσεις αναφορικώς προς τη «χρηµατοοικονοµική διαπαιδαγώγηση» των κα-

2 ταναλωτών. Με τις διατάξεις του Κεφαλαίου Γ (άρθρα 6 έως 8) θεσπίζονται υποχρεώσεις επαγγελµατικής συµπεριφοράς κατά την παροχή πιστώσεων σε καταναλωτές (άρθρο 6) και δωρεάν παροχής πληροφοριών προς αυτούς (άρθρο 7), και τίθενται απαιτήσεις γνώσεων και επάρκειας για το προσωπικό των πιστωτικών φορέων και των µεσιτών πιστώσεων. Με τις διατάξεις του Κεφαλαίου Δ (άρθρα 9 έως 15) θεσπίζονται γενικές διατάξεις για τη διαφή- µιση και εµπορική προώθηση συµβάσεων πίστωσης (άρθρο 9), ορίζονται οι τυποποιηµένες πληροφορίες που πρέπει να περιλαµβάνονται στη διαφήµιση (άρθρο 10), προβλέπεται ότι επιτρέπονται πρακτικές οµαδοποίησης και ότι, καταρχήν, απαγορεύονται πρακτικές δέσµευσης (άρθρο 11), και καθορίζονται οι γενικές πληροφορίες (άρθρο 12), οι προσυµβατικές πληροφορίες (άρθρο 13), οι πληροφορίες που πρέπει να παρέχονται από τους µεσίτες πιστώσεων (άρθρο 14) καθώς και οι ενδεδειγµένες εξηγήσεις (άρθρο 15) που πρέπει να παρέχονται προς τους καταναλωτές. Με τις διατάξεις του Κεφαλαίου Ε (άρθρο 16) προσδιορίζεται ο τρόπος υπολογισµού του Συνολικού Ετήσιου Πραγµατικού Ποσοστού Επιβάρυνσης (ΣΕΠΠΕ). Με τις διατάξεις του Κεφαλαίου ΣΤ (άρθρα 17 έως 19) ρυθµίζονται ζητήµατα σχετικά µε την αξιολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας του καταναλωτή (άρθρο 17), την εκτίµηση της αξίας του ακινήτου (άρθρο 18), καθώς και τον τρόπο άντλησης, διαβίβασης και επαλήθευσης των πληροφοριών που αφορούν την πιστοληπτική ικανότητα του καταναλωτή (άρθρο 19). Με τις διατάξεις του Κεφαλαίου Ζ (άρθρο 20) ρυθµίζονται ζητήµατα πρόσβασης σε βάσεις δεδοµένων οικονοµικής συµπεριφοράς, και µε αυτές του Κεφαλαίου Η (άρθρο 21) θέµατα παροχής συµβουλευτικών υπηρεσιών προς τον καταναλωτή. Με τις διατάξεις του Κεφαλαίου Θ (άρθρα 22 και 23) ρυθµίζονται ζητήµατα συµβάσεων πίστωσης σε ξένο νόµισµα (άρθρο 22) και πιστώσεων κυµαινοµένου επιτοκίου (άρθρο 23). Οι διατάξεις του Κεφαλαίου Ι (άρθρα 24 έως 27) περιλαµβάνουν ρυθµίσεις για την πρόωρη αποπληρωµή συµβάσεων πίστωσης (άρθρο 24), την τήρηση αρχείων σχετικά µε τα είδη ακίνητης περιουσίας που γίνονται δεκτά ως εµπράγµατη εξασφάλιση (άρθρο 25), την πληροφόρηση για τις αλλαγές του επιτοκίου χορηγήσεων (άρθρο 26), καθώς και για θέµατα τόκων υπερηµερίας και αναγκαστικής εκτέλεσης (άρθρο 27). Με τις διατάξεις του Κεφαλαίου ΙΑ (άρθρα 28 έως 32) ρυθµίζονται ζητήµατα χορήγησης άδειας λειτουργίας σε µεσίτες πιστώσεων (άρθρο 28) και σε µεσίτες πιστώσεων συνδεδεµένους µε έναν µόνο πιστωτικό φορέα (άρθρο 29), εγκατάστασης και παροχής υπηρεσιών από µεσίτες πιστώσεων που έχουν λάβει

άδεια λειτουργίας σε κράτος-µέλος διαφορετικό από αυτό στο οποίο προτίθενται να παρέχουν υπηρεσίες (άρθρο 30), ανάκλησης άδειας λειτουργίας µεσιτών πιστώσεων (άρθρο 31), και εποπτείας µεσιτών πιστώσεων (άρθρο 32). Με τις διατάξεις του Κεφαλαίου ΙΒ (άρθρο 33) ορίζεται ότι οι διατάξεις του παρόντος δεν θίγουν τις διατάξεις των άρθρων 9, 41 και 43 του ν. 4261/2014. Με τις διατάξεις του Κεφαλαίου ΙΓ (άρθρα 34 και 35) θεσπίζονται ρυθµίσεις για τη συνεργασία µε τις αρµόδιες αρχές άλλων κρατών µελών (άρθρο 34) και την επίλυση διαφορών µεταξύ αρµόδιων αρχών διαφορετικών κρατών µελών (άρθρο 35). Με τις διατάξεις του Κεφαλαίου ΙΔ (άρθρα 36 έως 41) ρυθµίζονται ζητήµατα επιβολής κυρώσεων (άρθρο 36) και ε- πίλυσης διαφορών (άρθρο 37), θεσπίζονται διατάξεις αναγκαστικού δικαίου (άρθρο 38) καθώς και µεταβατικές διατάξεις (άρθρο 39), τροποποιείται η κοινή υπουργική απόφαση Ζ1-699/23.6.2010 (άρθρο 40), και εισάγονται τέσσερα παραρτήµατα (άρθρο 41). Με τις διατάξεις του Δεύτερου Μέρους του νοµοσχεδίου (άρθρα 42 έως 58) ρυθµίζονται άλλα ζητήµατα αρµοδιότητας του Υπουργείου Οικονοµικών. Συγκεκριµένως, επέρχονται τροποποιήσεις στο άρθρο 6 του ν. 2778/1999 (άρθρο 42), στον ν. 3755/2009 (άρθρο 43), στην υποπαράγραφο Β.11 του ν. 4152/2013 (άρθρο 44), στο άρθρο 15 του ν. 2622/1998 (άρθρο 45), στο άρθρο 23Α του ν. 3086/2002 (άρθρο 46), στο άρθρο 4 του ν. 4350/2015 (άρθρο 47), στον ν. 4370/2016 (άρθρο 48), στον ν. 4335/2015 (άρθρο 49), στον ν. 4261/2014 (άρθρο 50), στον ν. 4389/2016 (άρθρο 51), στο άρθρο 25 του π.δ. 237/1986 (άρθρο 53), στο άρθρο 2 του ν. 2628/1998 (άρθρο 54), καθώς και στο άρθρο 6 του ν. 4281/2014 (άρθρο 57). Επίσης, προβλέπεται η παραχώρηση για σαράντα έτη δηµόσιου κτήµατος στον δήµο Χαλανδρίου Αττικής (άρθρο 52), η απαλλαγή του Οργανισµού Μεγάρου Μουσικής Αθηνών από την υποχρέωση προσκόµισης αποδεικτικού φορολογικής και ασφαλιστικής ενηµερότητας µέχρι και την 28-2-2017 (άρθρο 55), καθώς και η δυνατότητα πληρωµής δαπανών µισθωµάτων κτιρίων, όπου στεγάζονται υπηρεσίες της Κεντρικής Διοίκησης, ετών 2014 και 2015, για τις οποίες δεν έχουν τηρηθεί οι περί αναλήψεων υποχρεώσεων διατάξεις, σε βάρος των πιστώσεων του προϋπολογισµού των οικείων φορέων του τρέχοντος και του επόµενου έ- τους, εφόσον πληρούνται οι λοιπές προϋποθέσεις νοµιµότητας και κανονικότητας αυτών (άρθρο 56). Τέλος, µε το άρθρο 58 καθορίζεται η έναρξη ι- σχύος του υπό ψήφιση νοµοθετήµατος. 3

4 II. Παρατηρήσεις επί του τίτλου και των άρθρων του νοµοσχεδίου 1. Επί του τίτλου Δεδοµένου ότι ο τίτλος του υπό ψήφιση νοµοσχεδίου αναφέρει τον τίτλο της Οδηγίας, θα ήταν σκόπιµο να µεταφερθεί αυτός αυτούσιος, ως εξής: «Εναρµόνιση της νοµοθεσίας µε την Οδηγία 2014/17/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου της 4ης Φεβρουαρίου 2014 σχετικά µε τις συµβάσεις πίστωσης για καταναλωτές για ακίνητα που προορίζονται για κατοικία και την τροποποίηση των οδηγιών 2008/48/ΕΚ και 2013/36/EE και του κανονισµού (ΕΕ) αριθ. 1093/2010, και άλλες διατάξεις αρµοδιότητας του Υ- πουργείου Οικονοµικών». 2. Επί του άρθρου 17 Με το προτεινόµενο άρθρο, διά του οποίου ενσωµατώνεται στην ελληνική έννοµη τάξη το άρθρο 18 της Οδηγίας 2014/17/ΕΕ, επιβάλλονται στους πιστωτικούς φορείς υποχρεώσεις αναφορικώς προς την αξιολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας του καταναλωτή, µε σκοπό την επαλήθευση της προοπτικής του να τηρήσει τις υποχρεώσεις του στο πλαίσιο της σύµβασης πίστωσης. Επισηµαίνεται ότι, συµφώνως προς τις συναφούς περιεχοµένου ρυθµίσεις της κοινής υπουργικής απόφασης Ζ1-699/23.6.2010 (ΦΕΚ Β 917) (Προσαρ- µογή της Ελληνικής νοµοθεσίας προς την οδηγία 2008/48/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου της 23ης Απριλίου 2008 για τις συµβάσεις καταναλωτικής πίστης) και, συγκεκριµένως, προς το άρθρο 8 αυτής (Υποχρέωση αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας του καταναλωτή), εάν ο πιστωτικός φορέας παραβιάσει υπαιτίως τις υποχρεώσεις του ως προς την αξιολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας του καταναλωτή, «ο καταναλωτής απαλλάσσεται από το συνολικό κόστος της πίστωσης, περιλαµβανο- µένων των τόκων, και έχει υποχρέωση να καταβάλει µόνο το ποσό του κεφαλαίου σύµφωνα µε τις προβλεπόµενες στη σύµβαση πίστωσης δόσεις». Ερωτάται εάν, για την ταυτότητα του νοµικού λόγου, πρέπει να προστεθεί αντίστοιχη ρύθµιση και στο προτεινόµενο άρθρο. 3. Επί του άρθρου 37 Με την προτεινόµενη διάταξη ορίζεται, µεταξύ άλλων, ότι, για τις περιπτώσεις διασυνοριακών διαφορών που αφορούν συµβάσεις πίστωσης, ε- φαρµόζονται οι διατάξεις του άρθρου 15 της κοινής υπουργικής απόφασης 70330οικ/30.6.2015 (ΦΕΚ Β 1421) (Ρυθµίσεις σχετικά µε προσαρµογή της ελληνικής νοµοθεσίας, σε συµµόρφωση µε την Οδηγία 2013/11/ΕΕ του Ευ-

ρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου της 21ης Μαΐου 2013 για την ε- ναλλακτική επίλυση καταναλωτικών διαφορών). Συµφώνως προς το άρθρο 15 της ανωτέρω απόφασης, «1. Οι φορείς Εναλλακτικής Επίλυσης Διαφορών (ΕΕΔ) οφείλουν να συνεργάζονται για την επίλυση διασυνοριακών διαφορών και να προβαίνουν σε τακτικές ανταλλαγές ορθών πρακτικών, όσον αφορά την επίλυση τόσο διασυνοριακών όσο και εγχώριων διαφορών. 2. Αν σε κάποιον ειδικό τοµέα υπάρχει στην Ένωση δίκτυο φορέων ΕΕΔ που διευκολύνει την επίλυση διασυνοριακών διαφορών, οι φορείς ΕΕΔ, οι οποίοι επιλαµβάνονται διαφορών που ανακύπτουν στον εν λόγω τοµέα, φροντίζουν να γίνουν µέλη αυτού του δικτύου». Επισηµαίνεται, συναφώς, ότι στην Ελλάδα υφίσταται φορέας εναλλακτικής επίλυσης διασυνοριακών διαφορών, το «Ευρωπαϊκό Κέντρο Καταναλωτή της Ελλάδας», το οποίο είναι µέλος του Δικτύου των Ευρωπαϊκών Κέντρων Καταναλωτή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, και ότι η αρµοδιότητα λειτουργίας του έχει ανατεθεί στην ανεξάρτητη αρχή «Συνήγορος του Καταναλωτή», δυνάµει του άρθρου 3 παρ. 12 του ν.3297/2004, όπως προστέθηκε µε το άρθρο 113 παρ. 1 του ν. 4314/2014. 5 4. Επί του άρθρου 42 Με την προτεινόµενη ρύθµιση ορίζεται ότι «όπου στη διάταξη της παρ. 8 του άρθρου 6 του ν. 2778/1999 (Α 295), όπως αυτή αντικαταστάθηκε µε τη διάταξη της παρ. 5 του άρθρου 18 του ν. 3581/2007 (Α 140), καθώς και στις διατάξεις της παρ. 9 του άρθρου 6, της παρ. 2 του άρθρου 16 και της παρ. 2 του άρθρου 17 του ν. 2778/1999 γίνεται αναφορά σε εκτίµηση ή έκθεση ε- κτιµητή του Σώµατος Ορκωτών Εκτιµητών, νοείται, εφεξής, εκτίµηση ή έκθεση από ανεξάρτητο εκτιµητή». Σκοπός της ανωτέρω ρύθµισης, συµφώνως προς την αιτιολογική έκθεση, είναι η εκτίµηση του ενεργητικού των αµοιβαίων κεφαλαίων ακίνητης περιουσίας να µην γίνεται πλέον από πιστοποιηµένους εκτιµητές της παραγράφου Γ του άρθρου πρώτου του ν. 4152/2013, αλλά από «ανεξάρτητους εκτιµητές». Συγκεκριµένως, στην αιτιολογική έκθεση αναφέρεται ότι «το αντικείµενο ( ) του ενεργητικού της ΑΕΔΑΚ [ορθότερα: του αµοιβαίου κεφαλαίου], δεν αφορά δηµόσια περιουσία, ώστε να πρέπει, για λόγους δηµοσίου συµφέροντος, να εκτιµάται από πιστοποιηµένους εκτιµητές της Παραγράφου Γ του ν. 4152/2013. Στην περίπτωση αυτή, το συµφέρον είναι ιδιωτικό και έγκειται στη διασφάλιση των συµφερόντων των µεριδιούχων του αµοιβαίου κεφαλαίου, ως αποδεκτών των υπηρεσιών της Α.Ε.Δ.Α.Κ., οι οποίοι δεν είναι µεν σε θέση να αξιολογήσουν την ορθό-

6 τητα της αποτίµησης των στοιχείων αυτών, είναι όµως στη διακριτική τους ευχέρεια, στα πλαίσια της ελεύθερης αγοράς, να επιλέγουν κατά περίπτωση την Α.Ε.Δ.Α.Κ. που κατά την κρίση τους µεγιστοποιεί το οικονοµικό τους ό- φελος. ( ) Ως εκ τούτου, η ιδιότητα της Α.Ε.Δ.Α.Κ. σε συνδυασµό µε το υ- φιστάµενο θεσµικό πλαίσιο που διέπει την λειτουργία και την παροχή των υ- πηρεσιών της, διασφαλίζει επαρκώς τον επενδυτή ότι η ίδια θα λάβει όλα τα αναγκαία µέτρα για την βέλτιστη διαχείριση των συµφερόντων του. Η Α.Ε.Δ.Α.Κ. έχει την ικανότητα και θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα να επιλέξει τον ικανότερο και καταλληλότερο για την εκτίµηση της αξίας του ε- νεργητικού του αµοιβαίου κεφαλαίου. Εποµένως, η πρόβλεψη στις σχετικές διατάξεις που προαναφέρθηκαν για την υποχρεωτική ανάθεση της εκτίµησης σε πιστοποιηµένο εκτιµητή δεν φαίνεται αναγκαία για την επίτευξη του επιδιωκόµενου σκοπού αλλά µπορεί να αντικατασταθεί, στα πλαίσια του περαιτέρω ανοίγµατος του επαγγέλµατος, από την ανάθεση αυτών των καθηκόντων σε ανεξάρτητο εκτιµητή». Επισηµαίνεται, συναφώς, ότι, ανεξαρτήτως του αν ορθώς η προστασία των συµφερόντων των µεριδιούχων του αµοιβαίου κεφαλαίου (και κατ επέκταση και των µετόχων ανωνύµων εταιρειών επένδυσης σε ακίνητη περιουσία), ιδίως δε όσων εξ αυτών εµπίπτουν στην έννοια του ιδιώτη επενδυτή, χαρακτηρίζεται ως σκοπός ιδιωτικού και όχι δηµοσίου συµφέροντος, η αποτίµηση του ενεργητικού των αµοιβαίων κεφαλαίων εξυπηρετεί και το συµφέρον του Δηµοσίου, για τον ορθό προσδιορισµό του οφειλόµενου φόρου (βλ. άρθρο 20 παρ. 2 ν. 2778/1999), αλλά και των πιστωτών του αµοιβαίου κεφαλαίου (βλ. άρθρο 13 ν. 2778/1999). Υπό τα δεδοµένα αυτά, η ανάθεση της ε- κτίµησης του ενεργητικού των αµοιβαίων κεφαλαίων ακίνητης περιουσίας σε «ανεξάρτητους εκτιµητές», αντί των πιστοποιηµένων εκτιµητών, δεν παρίσταται επαρκώς αιτιολογηµένη. Πέραν των ανωτέρω, επισηµαίνεται και ότι η έννοια «ανεξάρτητος εκτιµητής» είναι αόριστη και πρέπει είτε να δοθεί ορισµός της είτε να γίνει παραποµπή σε άλλο νοµοθέτηµα που περιλαµβάνει σχετικό ορισµό. 5. Επί του άρθρου 43 Με την προτεινόµενη ρύθµιση, σε εκτέλεση του άρθρου 3 παρ. 4 της υπ α- ριθ. C(2015)66/23.3.2015 Απόφασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά µε την κρατική ενίσχυση SA.28876 (2012/C) (πρώην CP 202/2009), καταργούνται αναδροµικώς, από 23-3-2015, οι παράγραφοι 1, 3, 4, 5, 6, 8 και 9 του άρθρου δεύτερου καθώς και το άρθρο τρίτο του ν.3755/2009 «Κύρωση της Σύµ-

βασης παραχώρησης των λιµενικών εγκαταστάσεων των προβλητών II και I- II του σταθ µού εµπορευµατοκιβωτίων της ανώνυµης εταιρείας Οργανισµός Λιµένος Πειραιώς Α.Ε. (ΟΛΠ Α.Ε.) και ρύθµιση συναφών θεµάτων». Επισηµαίνεται, συναφώς, ότι από τις προτεινόµενες διατάξεις δεν προκύπτει τι θα ισχύσει για τις τυχόν ήδη χορηγηθείσες ενισχύσεις, οι οποίες θα πρέπει, κατά το άρθρο 3 παρ. 1 και 2 της ανωτέρω απόφασης, να ανακτηθούν εντόκως. 7 6. Επί του άρθρου 46 Με την προτεινόµενη ρύθµιση, διά της οποίας προστίθεται παράγραφος 3 στο άρθρο 23Α του ν. 3086/2002, ορίζεται ότι, «σε περιπτώσεις συµµετοχής του Δηµοσίου ή νοµικών προσώπων και ανεξάρτητων αρχών, που εκπροσωπούνται δικαστικά από το ΝΣΚ, σε εθνικές ή διεθνείς διαιτητικές δίκες επιτρέπεται, µε απόφαση του Προέδρου του Ν.Σ.Κ. µετά από εισήγηση του µέλους του ΝΣΚ που χειρίζεται την υπόθεση, η ανάθεση της σύνταξης γνωµοδοτήσεων, ιδίως νοµικών ή τεχνικών, σε Έλληνες ή και σε αλλοδαπούς ειδικούς εµπειρογνώµονες, χωρίς να είναι απαραίτητη η τήρηση διαδικασιών που τυχόν προβλέπονται για την ανάθεση συµβάσεων του Δηµοσίου». Επισηµαίνεται ότι, κατά το άρθρο 10 της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ σχετικώς µε τις δηµόσιες προµήθειες, από το πεδίο εφαρµογής της εξαιρούνται οι υπηρεσίες διαιτησίας και συµβιβασµού (στ. γ ), και ορισµένες νοµικές υπηρεσίες, περιλαµβανοµένων της νοµικής εκπροσώπησης σε διαιτησία, καθώς και της παροχής νοµικών συµβουλών για την προετοιµασία της διαιτησίας υ- πό την προϋπόθεση ότι οι συµβουλές παρέχονται από δικηγόρο (στ. δ ) (βλ. και άρθρο 10 ν. 4412/2016). Συνεπώς, από το πεδίο εφαρµογής της ανωτέρω Οδηγίας δεν φαίνεται να εξαιρείται η σύνταξη γνωµοδοτήσεων επί µη νοµικών θεµάτων, όπως είναι οι τεχνικές γνωµοδοτήσεις από Έλληνες ή αλλοδαπούς ειδικούς εµπειρογνώµονες, για τις οποίες θα πρέπει να τηρούνται οι διαδικασίες του ν. 4412/2016 [Δηµόσιες Συµβάσεις Έργων, Προµηθειών και Υπηρεσιών (προσαρµογή στις Οδηγίες 2014/24/ΕΕ και 2014/25/ΕΕ)]. 7. Επί του άρθρου 53 Συµφώνως προς την αιτιολογική έκθεση, µε την προτεινόµενη ρύθµιση καταργείται η παράγραφος 4 του άρθρου 24 του ν. 489/1976, η οποία έχει κωδικοποιηθεί στο άρθρο 25 παρ. 4 του π.δ. 237/1986, λόγω αντίθεσής του περιεχοµένου της προς το άρθρο 242 του ν. 4364/2016.

8 Παρατηρείται ότι θα ήταν νοµοτεχνικώς αρτιότερο, η προτεινόµενη ρύθµιση να ενταχθεί ως περίπτωση ι στην παράγραφο 2 του άρθρου 278 του ν. 4364/2016, η οποία περιλαµβάνει τις διατάξεις που καταργούνται µετά την έναρξη ισχύος του ν. 4364/2016. Αθήνα, 22 Νοεµβρίου 2016 Ο εισηγητής Γεώργιος Φωτόπουλος Ειδικός Επιστηµονικός Συνεργάτης Ο προϊστάµενος του Α Τµήµατος Νοµοτεχνικής Επεξεργασίας Ξενοφών Παπαρρηγόπουλος Αναπληρωτής Καθηγητής του Πανεπιστηµίου Πελοποννήσου Ο Προϊστάµενος της Β Διεύθυνσης Επιστηµονικών Μελετών Αστέρης Πλιάκος Καθηγητής του Οικονοµικού Πανεπιστηµίου Αθηνών Ο Πρόεδρος του Επιστηµονικού Συµβουλίου Κώστας Μαυριάς Οµότιµος Καθηγητής της Νοµικής Σχολής του Πανεπιστηµίου Αθηνών