Ποιοτικά Χαρακτηριστικά Λυµάτων µπορούν να καταταχθούν σε τρεις κατηγορίες: Φυσικά Χηµικά Βιολογικά.
Πολλές από τις παραµέτρους που ανήκουν στις κατηγορίες αυτές αλληλεξαρτώνται π.χ. η θερµοκρασία που είναι φυσικός παράγοντας επηρεάζει την διαλυτότητα του οξυγόνου στο νερό καθώς και την βιολογική δραστηριότητα
Φυσικά χαρακτηριστικά Η οσµή Η θερµοκρασία (κυµαίνεται περίπου από 2 21ο 21ο C. Η µέση τιµή της είναι 15,6ο C) Αύξηση.ταχύτερη ανάπτυξη µικροοργανισµών. επιτάχυνση βιοχηµικών αντιδράσεων. µείωση διαλυτότητας αερίων φαινοµενικό (αιωρούµενες ύλες) Το χρώµα πραγµατικό (κολλοειδείς ύλες)
Η θολότητα Στερεές ουσίες Το σύνολο των περιεχοµένων στερεών ουσιών, τα ολικά στερεά (T.S.S.) Τα αιωρούµενα στερεά (S.S.) Καθιζάνοντα Settable Μη καθιζάνοντα Τα διαλυµένα στερεά (D.S.) Εξαερώσιµα (V.S) οργανικά Μη Εξα/σιµα (F.S) ανόργανα
Τα αιωρούµενα στερεά (SS) είναι το κύριο αίτιο της θολότητας, τα καθιζάνοντα (SSS) δίνουν µια ένδειξη δυνατότητας καθαρισµού, τα πτητικά-σταθερά στερεά αποτελούν µέτρο των οργανικών. ουσιών που περιέχονται στα λύµατα
Προσδιορισµός TSS DS SS SSS VS FS Υπόλειµµα mg/l δείγµατος στους 105 0 C Στερεά mg/ l δείγµατος που διέρχονται από ειδικό χάρτινο φίλτρο µετά από εξάτµιση στους 105 0 C Στερεά mg/ l δείγµατος που συγκρατούνται από ειδικό χάρτινο φίλτρο Στερεά ml/l δείγµατος που Καθιζάνουν σε συνθήκες ηρεµίας για 1 ώρα Υπόλειµµα mg/ l δείγµατος µετά από θέρµανση στους 600 0 C Μένουν σαν στάχτη µετά από εξάτµιση
Χηµικά Χαρακτηριστικά τα οργανικά στοιχεία τα ανόργανα στοιχεία το ΡΗ η Αλκαλικότητα
Οργανικές Ουσίες Πρωτεϊνες (C, H2, O2, N) εύκολη αποσύνθεση- κακή οσµή (τρόφιµα- βρυσοδεψία) Υδατάνθρακες: (C, H2, O2) Σάκχαρα(εύκολη διάσπαση)-άµυλο (δύσκολη διάσπαση) (επεξεργασία χαρτιού, υφαντουργία) Λιπίδια: υγρά λάδια, στερεά λίπη- κακή οσµή- (επιφανειακές απορροές, επεξεργασία µαλλιού σαπουνιού, λαδιών, πλυντήρια )
Επιφανειακές ενεργές ουσίες απορρυπαντικά (δεν διασπόνται εύκολα,τοξικές) Φαινόλες, βιοµηχανικά απόβλητα, (δεν διασπόνται όταν > 500 mg/l), Εντοµοκτόνα, Φυτοφάρµακα Τυπική σύσταση αστικών αποβλήτων Πρωτεΐνες 40-60% Υδατάνθρακες 25-50% Λιπίδια 10%
Οι οργανικές ουσίες που βρίσκονται στα λύµατα σε συνδυασµό µε ορισµένα ανόργανα συστατικά αποτελούν το θρεπτικό υπόστρωµα ανάπτυξης ολόκληρης σειράς σαπροφυτικών οργανισµών. Για την αφοµοίωση των ουσιών αυτών τίθεται σε λειτουργία ένας βιοχηµικός µηχανισµός που καταλήγει στην αποδόµηση των οργανικών ουσιών και στην µετατροπή τους σταδιακά σε σταθερή µορφή ανόργανων αλάτων και αερίων. Οργ.Εν+ Ο2+µ/ο Νέοι µ/ο+co2+nh3+h2o+ ενέργεια
Το στοιχειακό οξυγόνο που χρειάζεται για την βιοχηµική αποδόµηση των οργανικών ουσιών των λυµάτων από αερόβιους µικροοργανισµούς, ονοµάζεται βιοχηµικά απαιτούµενο οξυγόνο ή BOD. Σαν µέτρο: το απαιτούµενο οξυγόνο των 5 πρώτων ηµερών σε θερµοκρασία 20ο C ή άλλως BOD5, που αντιπροσωπεύει περίπου το 60-70% του συνολικά απαιτούµενου οξυγόνου και εκφράζεται σαν συγκέντρωση (mg/l) ή σαν φορτίο (kg/ηµέρα). (Ζήτηση οξυγόνου Ανθρακικών) Αµµωνιακά νιτρώδη&νιτρικά--bod 2ου σταδίου 8-12 ηµέρες. (Ζήτηση οξυγόνου Αζωτούχων)
Η ποσότητα του οξυγόνου που χρειάζεται για την πλήρη χηµική οξείδωση των οργανικών ουσιών των λυµάτων µε εργαστηριακά µέσα λέγεται χηµικά απαιτούµενο οξυγόνο (COD). Ο Προσδιορισµός γίνεται σε 3 ώρες µε ιχρωµικό κάλι Ο λόγος BOD : COD για τα αστικά υγρά απόβλητα κυµαίνεται από 1:1,25 έως 1:2,5
Ανόργανες Ουσίες το Άζωτο περιέχεται στα απόβλητα στις µορφές - Οργανικό (πρωτεΐνες, ουρία, αµινοξέα) - Αµµωνιακό (αµµωνιακά άλατα, αµµωνία) - Νιτρώδη & Νιτρικά (ως προϊόν οξείδωσης) Ο φώσφορος περιέχεται στα απόβλητα σαν - Ανόργανος (ορθοφωσφορικά-πολυφωσφορικά) - Οργανικός
Σοβαρό παράγοντα για την αποξυγόνωση των νερών αποτελεί η νιτροποίηση του αµµωνιακού αζώτου (ΝΗ3+ ΝΗ4+) των λυµάτων. Η αζωτούχα ζήτηση οξυγόνου των αστικών λυµάτων έχει την ίδια τάξη µεγέθους µε την ανθρακούχα ζήτηση O2. Tα νιτροποιητικά βακτηρίδια καταναλώνουν 4,75 gr O2 για να οξειδώσουν 1 gr αµµωνιακού αζώτου σε νιτρικά
Στα αστικά λύµατα η τυπική συγκέντρωση Ν κυµαίνεται στα 40-50 mg/lt Ρ κυµαίνεται από 4 έως 15 mg/lt. Ο προσδιορισµός του Αζώτου γίνεται µε Φασµατοφωτόµετρα ή τη µέθοδο Kjedahl Ο προσδιορισµός του Φωσφόρου γίνεται µε Φασµατοφωτόµετρα
Για να αναπτυχθούν άλγη χρειάζονται ηλιακή ενέργεια και ανόργανες τροφές κυρίως άνθρακα, άζωτο και φώσφορο, σε κατά βάρος αναλογία περίπου C:N:Ρ = 41:7:1. Η ποσότητα της βιοµάζας προσδιορίζεται από το στοιχείο που βρίσκεται στην µικρότερη αναλογικά διαθεσιµότητα δηλ. το Φώσφορο (Ρ) και το άζωτο (Ν) σε δεύτερο βαθµό εφ όσον ο διαθέσιµος άνθρακας (CO2) βρίσκεται σε υπερεπάρκεια σε σχέση µε το Ρ και Ν.
ph επηρεάζει όλες τις διεργασίες - απαραίτητος ο Aλκαλικότητα ή σκληρότητα έλεγχος οφείλεται σε παρουσία ιόντων HCO 3-, CO 3-2, OH -, ενωµένων µε - Ασβέστιο - Μαγνήσιο - Νάτριο -Κάλιο -Αµµωνία Η συγκέντρωση της αλκαλικότητας στα αστικά λύµατα µας ενδιαφέρει για την περίπτωση που θα εφαρµόσουµε χηµική επεξεργασία ή για την βιολογική αφαίρεση των θρεπτικών ουσιών και επειδή ρυθµίζει το ph. Εκφράζεται σε mg/l CaCo3
Βιολογικά Χαρακτηριστικά Μικρόβια ( είκτες ή παράγοντες µόλυνσης) (i) Παθογόνα (ii) Κολοβακτηρίδια, ΤC, E.Coli, Fecal Coliforms Σαπροφυτικοί οργανισµοί Βακτήρια, Μύκητες, Φύκη, Πρωτόζωα, Υδρόβιοι οργανισµοί Πλαγκτόν, Βένθος, Νηκτό. Τα Ελληνικά ανεπεξέργαστα αστικά υγρά απόβλητα περιέχουν: 100 1000x106/100 ml κολοβακτηρίδια
Τοξικές ουσίες Τα οργανικά δηλητήρια, βαριά µέταλλα, ραδιενεργές ύλες, οξέα και βάσεις που µεταβάλλουν το ΡΗ του αποδέκτη και δεν είναι ανεκτά από τους ζώντες οργανισµούς τους. Οι τοξικοί ρύποι των λυµάτων µπορούν να µεταφερθούν στον άνθρωπο κυρίως µέσω της τροφικής αλυσίδας Στα αστικά λύµατα προέρχονται κυρίως από βιοµηχανίες που αποχετεύουν στο αστικό αποχετευτικό δίκτυο. Η εξουδετέρωσή τους πρέπει να γίνεται στην πηγή τους.