ÊÜèå åíüôçôá ðåñéëáìâüíåé: ÐëÞñç áíüëõóç ôçò èåùñßáò, ç ïðïßá óõíïäåýåôáé ìå åéêüíåò, ó Þìáôá êáé äéáãñüììáôá ãéá ôçí êáëýôåñç êáôáíüçóç ÊñéôÞñéá áîéïëüãçóçò ÈÝìáôá ðáíåëëáäéêþí åîåôüóåùí ðñïçãïýìåíùí åôþí Óôï âéâëßï ðåñéëáìâüíåôáé ðáñïõóßáóç ôçò äéäáêôýáò ýëçò ôçò Âéïëïãßáò ÃåíéêÞò Ðáéäåßáò ãéá ôç Ã Åíéáßïõ Ëõêåßïõ óå CD- PowerPoint. ISBN: 978-618-80486-1-4 ÅÊÄÏÓÅÉÓ ÅÕÄÇÌÏÓ ÄÉÄÁÊÔÉÊÅÓ ÐÑÏÓÅÃÃÉÓÅÉÓ ÓÔÇ ÂÉÏËÏÃÉÁ ÃÅÍÉÊÇÓ ÐÁÉÄÅÉÁÓ Ã ËÕÊÅÉÏÕ Ôï åêðáéäåõôéêü áõôü âéâëßï ðåñéý åé ôç äéäáêôýá ýëç ôçò Âéïëïãßáò ÃåíéêÞò Ðáéäåßáò ãéá ôç Ã Åíéáßïõ Ëõêåßïõ. Ôï âéâëßï âáóßæåôáé óôç ñþóç ÍÝùí Ôå íïëïãéþí. ÁÔÆÇÍÉÊÏËÁÓ ÌÉ ÁÇË ÓÔÅÖÏÓ ÅÕÓÔÁÈÉÏÓ ÄÉÄÁÊÔÉÊÅÓ ÐÑÏÓÅÃÃÉÓÅÉÓ ÓÔÇ ÂÉÏËÏÃÉÁ ÃÅÍÉÊÇÓ ÐÁÉÄÅÉÁÓ ÔÇÓ Ã ËÕÊÅÉÏÕ ÅÊÄÏÓÅÉÓ ÅÕÄÇÌÏÓ
ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΣ ΜΙΧΑΗΛ ΣΤΕΦΟΣ ΕΥΣΤΑΘΙΟΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΤΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΜΕ ΧΡΗΣΗ ΝΕΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ EKΔΟΣΕΙΣ ΕΥΔΗΜΟΣ
ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΤΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΜΕ ΧΡΗΣΗ ΝΕΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ * Συγγραφείς Μιχαήλ Χατζηνικόλας Ευστάθιος Στέφος * Τεχνική Επιμέλεια Κυριάκος Βασιλάκης Κυριακή Τζιρτζιπή Φιλολογική Επιμέλεια Μιχαήλ Μαστρογιάννης Επιμέλεια Εξωφύλλου Χαράλαμπος Συντυχάκης * ISBN: 978 618 80486 1 4 Εκδόσεις Εύδημος Αγ. Ιωάννου, 85101 Ιαλυσός Ρόδος, 2013 Εκτύπωση Λύχνος Printhouse, Αθήνα
ΠΡΟΛΟΓΟΣ Η παρουσίαση της διδακτέας ύλης με χρήση εποπτικού υλικού διεγείρει το ενδιαφέρον του μαθητή, παρέχει τη δυνατότητα στον εκπαιδευτικό να οργανώσει και να ανατροφοδοτήσει τη διδασκαλία και να προσεγγίσει περιοχές της γνώσης που δεν είναι προσβάσιμες από άλλα διδακτικά υλικά. Το διαδίκτυο μας παρέχει έναν απεριόριστο αριθμό εικόνων, σχημάτων, κινούμενων εικόνων (animation) και βίντεο που μπορούν να ενταχθούν στην διδακτική διαδικασία, λειτουργώντας ως καταλύτες στην εύκολη και γρήγορη κατανόηση και επεξήγηση της διδακτέας ύλης, κάνοντας το ρόλο του εκπαιδευτικού λιγότερο εξουθενωτικό και του εκπαιδευόμενου ευκολότερο. Βέβαια, για να έχουν όλα αυτά αποτελεσματική δράση στην κατανόηση της βιολογίας θα πρέπει να αξιοποιηθούν κατάλληλα από τον εκπαιδευτικό. Τα κριτήρια για την επιλογή του εκπαιδευτικού υλικού για τη σχεδίαση του βιβλίου και τη δημιουργία των διαφανειών είχαν ως στόχο: Να καταστήσουν την παρουσίαση της ύλης φιλικότερη, ελκυστικότερη, πλουσιότερη και πολύπλευρη. Να ενεργοποιήσουν τον μαθητή μέσα από μια τελείως διαφορετική προσέγγιση της ύλης. Να συμπυκνώσουν πολλά μακροσκελή κείμενα σε οπτικοακουστικά μηνύματα με μεγάλη περιεκτικότητα πληροφορίας, Να μειώσουν το χρόνο που αφιερώνει ο μαθητής και τον κόπο που καταβάλλει για την αφομοίωση της ύλης-περιεχομένου. Η δημιουργία των διαφανειών που συνοδεύουν το βιβλίο έχει στόχο την αύξηση του χρόνου διδασκαλίας που αναλογεί στη συμμετοχή των μαθητών και την ποικιλομορφία της διδακτέας ύλης. Η εμπλοκή στη διαδικασία μάθησης αποτελεί, σύμφωνα με τον Borich (1988), πρωταρχικό μέλημα ενός αποτελεσματικού δασκάλου. Ο διαθέσιμος χρόνος για διδασκαλία δεν μπορεί να αυξηθεί, καθώς ορίζεται αυστηρά από το ωρολόγιο πρόγραμμα του σχολείου, όμως θα μπορούσε να αυξηθεί το κομμάτι εκείνο του χρόνου διδασκαλίας που αναλογεί στη συμμετοχή των μαθητών.
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πρόλογος.. 3 Κεφάλαιο 1: Άνθρωπος και υγεία Παράγοντες που επηρεάζουν την υγεία του ανθρώπου. 9 Μικροοργανισμοί. 13 Κατηγορίες παθογόνων μικροοργανισμών... 16 Μετάδοση και αντιμετώπιση των παθογόνων μικροοργανισμών... 28 Σύνδρομο Επίκτητης Ανοσολογικής Ανεπάρκειας (AIDS) 39 Μηχανισμοί άμυνας του ανθρώπινου οργανισμού Βασικές αρχές ανοσίας 49 Μηχανισμοί μη ειδικής άμυνας. 53 Μηχανισμοί ειδικής άμυνας Ανοσία.. 63 Κεφάλαιο 2: Άνθρωπος και περιβάλλον Άνθρωπος και περιβάλλον. 85 Χαρακτηριστικά οικοσυστημάτων... 91 Ροή ενέργειας... 95 Τροφικές αλυσίδες και τροφικά πλέγματα... 96 Βιογεωχημικοί κύκλοι 105 Ο κύκλος του άνθρακα. 106 Ο κύκλος του νερού.. 113 Ο κύκλος του αζώτου. 119 Ερημοποίηση.. 128 Ρύπανση. 133 ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ and more http://users.sch.gr/mchatzinik 5
Κεφάλαιο 3: Εξέλιξη Εισαγωγή 167 Ταξινόμηση των οργανισμών και εξέλιξη 170 Η θεωρία του Λαμάρκ... 177 Η θεωρία της φυσικής επιλογής... 181 Μερικές χρήσιμες αποσαφηνίσεις στη θεωρία της φυσικής επιλογής. 188 Η φυσική επιλογή εν δράσει... 190 Σύγκριση της θεωρίας του Λαμάρκ με τη θεωρία του Δαρβίνου.. 195 Κεφάλαιο 4: Κριτήρια αξιολόγησης ανά ενότητα Επαναληπτικά κριτήρια αξιολόγησης Α κύκλου ανά ενότητα.. 203 Επαναληπτικά κριτήρια αξιολόγησης Β κύκλου ανά ενότητα.. 219 Επαναληπτικά κριτήρια αξιολόγησης Γ κύκλου ανά ενότητα... 230 Επαναληπτικά κριτήρια αξιολόγησης Δ κύκλου ανά ενότητα.. 237 Κεφάλαιο 5: Θέματα πανελλαδικών εξετάσεων Απολυτήριες πανελλαδικές εξετάσεις Γ τάξης ημερησίου ενιαίου λυκείου 245 Επαναληπτικές απολυτήριες πανελλαδικές εξετάσεις Γ τάξης ημερησίου ενιαίου λυκείου.. 263 Βιβλιογραφία.. 283 ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ and more http://users.sch.gr/mchatzinik 6