Κεφάλαιο 4 Περιγραφή και Προτάσεις Μεταολυμπιακής Αξιοποίησης των Αθλητικών Υποδομών

Κεφάλαιο 4 Περιγραφή και Προτάσεις Μεταολυμπιακής Αξιοποίησης των Αθλητικών Υποδομών 4.1. Εισαγωγή Σ το πρώτο κεφάλαιο της μελέτης αναφέρθηκε ότι η μεγαλύτερη κληρονομιά των Ολυμπιακών Αγώνων, εκτός από την αίγλη και την ιστορική αναφορά, είναι οι υποδομές και οι εξοπλισμοί που απαιτούνται για την τέλεση των σύγχρονων Αγώνων. Η Αθήνα μετά το 2004 θα είναι μία διαφορετική, καλύτερη, πόλη. Το πόσο καλύτερη θα εξαρτηθεί από το πόσο αποτελεσματικά θα αξιοποιηθούν οι εγκαταστάσεις, οι εξοπλισμοί και η ανθρώπινη εμπειρία στην μετά το 2004 περίοδο. Σκοπός του παρόντος κεφαλαίου είναι να περιγράψει με κάθε δυνατή λεπτομέρεια, στο πλαίσιο ενός κεφαλαίου μιας ευρύτερης μελέτης, το κάθε έργο και να δώσει εναλλακτικές προτάσεις μεταολυμπιακών χρήσεων. Οι προτάσεις αυτές αποτελούν έναν πρώτο προβληματισμό, ο οποίος, κυρίως, πηγάζει από εμπειρίες άλλων πόλεων και χωρών, με ανάλογες υποδομές και εξοπλισμούς, όχι απαραίτητα ολυμπιακών πόλεων. Το κλασικό παράδειγμα της αναβάθμισης της πόλης της Βαρκελώνης, με αφορμή τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1992, ακολούθησαν και άλλες πόλεις, χωρίς να χρειαζόντουσαν το ερέθισμα της τέλεσης των Αγώνων. Αυτές οι εμπειρίες, κυρίως Ευρωπαϊκών πόλεων, αξιοποιήθηκαν για την εκτίμηση των επιπτώσεων των διαφόρων υποδομών στην Αθήνα και την Ελλάδα ενόψει της τέλεσης των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004. Το κεφάλαιο αυτό οργανώνεται σε πέντε μέρη. Στο δεύτερο μέρος γίνεται μία παρουσίαση του τρόπου με τον οποίο έγινε η ανάλυση των εναλλακτικών χρήσεων των αθλητικών υποδομών για την μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες περίοδο. Στο τρίτο μέρος εξετάζονται για κάθε αθλητική υποδομή οι διάφορες εναλλακτικές χρήσεις οι προβλεπόμενες και οι προτεινόμενες. Στο τέταρτο μέρος συνοψίζονται οι διάφορες χρήσεις των ολυμπιακών εγκαταστάσεων στην μεταολυμπιακή περίοδο. Τέλος, στο πέμπτο μέρος δίνονται τα συμπεράσματα του κεφαλαίου. 4.2. Ανάλυση των Μεταολυμπιακών Χρήσεων των Υποδομών του 2004 Η ανάλυση των εναλλακτικών προτάσεων αφορά στην μεταολυμπιακή χρήση των αθλητικών εγκαταστάσεων των Ολυμπιακών Αγώνων, καθώς και ορισμένων βασικών κτιριακών συγκροτημάτων με μη-αθλητική χρήση, κατά την περίοδο των Αγώνων, όπως το Ολυμπιακό Χωριό, το Κέντρο Τύπου και Ραδιοτηλεόρασης, τα Χωριά Τύπου, κ.λπ. Κάθε

Αναπτυξιακές Επιδράσεις των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 ολυμπιακή εγκατάσταση εξετάστηκε ξεχωριστά προκειμένου να γίνουν συγκεκριμένες προτάσεις σχετικά με την μεταολυμπιακή αξιοποίησή της. Σε κάθε περίπτωση γίνεται μια συνοπτική παρουσίαση του υλοποιούμενου έργου και της χρήσης κατά τους Ολυμπιακούς Αγώνες, παρατίθενται προβλεπόμενες χρήσεις και περιορισμοί από την υπάρχουσα νομοθεσία και τέλος εκτίθενται οι προτάσεις σχετικά με την ανάπτυξη αθλητικών και εναλλακτικών δραστηριοτήτων. Να σημειωθεί ότι στο κεφάλαιο αυτό δεν εξετάζονται οι προσωρινές εγκαταστάσεις των Αγώνων, όπως είναι οι χώροι διεξαγωγής των αθλημάτων ορεινής ποδηλασίας, ποδηλασίας δρόμου, τοξοβολίας και τριάθλου. Στη διαδικασία αυτή έπρεπε να ληφθούν υπόψη πολλές αντικειμενικές παράμετροι, όπως είναι η τοποθεσία της εγκατάστασης, η υπάρχουσα νομοθεσία (χρήσεις γης), τα δεδομένα της κατασκευής (τετραγωνικά μέτρα, διαρρύθμιση) και το μέγεθος των ελεύθερων χώρων. Τα δεδομένα αυτά είναι φυσικό να επηρεάζουν τις προτεινόμενες χρήσεις και για το λόγο αυτό έγινε προσπάθεια να συγκεντρωθεί όσο το δυνατόν πληρέστερο υλικό σχετικά με τις συνθήκες και τους περιορισμούς κατασκευής. Οι προβλέψεις για τη μεταολυμπιακή χρήση ορισμένων έργων είναι ήδη καθορισμένες και στην περίπτωση αυτή οι επιπλέον προτάσεις αφορούν στην πιο ολοκληρωμένη αξιοποίησή τους με συμπληρωματικές δραστηριότητες. Στην περίπτωση αυτή ανήκουν π.χ. τα Χωριά Τύπου, το Ολυμπιακό Χωριό και ένα μικρό μέρος των αθλητικών εγκαταστάσεων. Σχετικά με την αθλητική μεταολυμπιακή αξιοποίηση των εγκαταστάσεων, λήφθηκαν υπόψη οι ανάγκες και οι προοπτικές των αθλημάτων μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Αυτό κρίθηκε σκόπιμο εφόσον σε ένα μεγάλο μέρος των εγκαταστάσεων θα φιλοξενούνται τα ίδια αθλήματα και στη μεταολυμπιακή φάση, όπως στα κλειστά γυμναστήρια της Νίκαιας, των Άνω Λιοσίων, το ΟΑΚΑ κ.α. Για το σκοπό αυτό, ζητήθηκαν ατύπως οι γνώμες μερικών Αθλητικών Ομοσπονδιών, πολλές από τις οποίες προβλέπεται να αναλάβουν τη διαχείριση συγκεκριμένων εγκαταστάσεων. Οι απόψεις των Ομοσπονδιών συνεκτιμήθηκαν κατά τη διαμόρφωση των προτάσεων του παρόντος κεφαλαίου. Πάντα αναφορικά με την αθλητική χρήση των εγκαταστάσεων, όπου ήταν εφικτό, δόθηκε έμφαση στη χρήση των αθλητικών υποδομών και από το κοινό (κάτοικοι περιοχής), και όχι μόνο από αθλητικά σωματεία, έτσι ώστε να μεγιστοποιηθεί η χρησιμότητά τους για το ευρύτερο κοινωνικό σύνολο μέσα από την άμεση εμπλοκή του με τον αθλητισμό. Όσον αφορά στις μη αθλητικές χρήσεις που προτείνονται να αναπτυχθούν στις εγκαταστάσεις, οι προτάσεις κινούνται μέσα στα νομοθετικά πλαίσια που αφορούν στις χρήσεις γης. Βασική κατεύθυνση στα περισσότερα από τα ολυμπιακά έργα ήταν η πρόταση ενός «μείγματος» χρήσεων με εμπορικό, πολιτιστικό και ψυχαγωγικό περιεχόμενο. Θα μπορούσε ενδεχομένως να επιλεχθεί ένα μέρος από τις χρήσεις αυτές, το οποίο θα ήταν περισσότερο επωφελές οικονομικά (σενάριο εκτεταμένης εμπορικής αξιοποίησης). Ωστόσο, ένας συνδυασμός χρήσεων είναι αυτός που θα μεγιστοποιούσε τα συνολικότερα οφέλη (κοινωνικά και οικονομικά) από τη λειτουργία των εγκαταστάσεων και θα τις έκανε ανοικτές και ελκυστικές για μεγαλύτερο αριθμό χρηστών - επισκεπτών. Αυτή η φιλοσοφία ακολουθεί και τη διεθνή εμπειρία, αφού οι μικτές χρήσεις θεωρούνται ως οι πιο ενδεδειγμένες σε προγράμματα αστικής ανάπλασης και κατασκευής μεγάλων αθλητικών και άλλων εγκαταστάσεων. Αυτό το συμπέρασμα προέκυψε και κατόπιν έρευνας σχετικά με τη μεταολυμπιακή αξιοποίηση των αθλητικών εγκαταστάσεων του Σίδνεϋ, όπως παρουσιάστηκε στο δεύτερο κεφάλαιο της παρούσης μελέτης. Στη συντριπτική πλειοψηφία των εγκαταστάσεων αυτών δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην μη-αθλητική αξιοποίηση των χώρων και στη συνύπαρξη εναλλακτικών χρήσεων που επιτρέπουν την πληρέστερη αξιοποίησή τους. 122

Κεφάλαιο 4: Περιγραφή και Προτάσεις Μεταολυμπιακής Αξιοποίησης Αθλητικών Υποδομών Στο πλαίσιο αυτό, σε κάθε ολυμπιακή εγκατάσταση προτείνονται όσο το δυνατόν περισσότερες μεταολυμπιακές χρήσεις. Ενδεικτικά αναφέρουμε εδώ την οργάνωση συνεδρίων και σεμιναρίων, τη φιλοξενία κοινωνικών εκδηλώσεων και τελετών, την υποδοχή εμπορικών εκθέσεων ή εμπορικών καταστημάτων, τη λειτουργία προγραμμάτων περιβαλλοντικής αγωγής και τη στέγαση Μη Κυβερνητικών Οργανισμών, τη φιλοξενία μεγάλων πολιτιστικών γεγονότων (συναυλίες) ή μικρότερων δραστηριοτήτων (εκθέσεις) και τη λειτουργία χώρων αναψυχής σε κλειστούς χώρους ή πάρκα. Η τελική επιλογή θα γίνει προφανώς από τους φορείς διαχείρισης των εγκαταστάσεων και απαιτείται η εκπόνηση επιμέρους μελετών βιωσιμότητας και η εξέταση διαφορετικών συνδυασμών δραστηριοτήτων. Οι επιμέρους αυτές μελέτες θα πρέπει να γίνουν για κάθε έργο ξεχωριστά, στο πλαίσιο ενός γενικότερου φορέα που θα αναλάβει την αξιοποίηση αυτών των υποδομών, ανεξαρτήτως ποιος θα έχει την ευθύνη διαχείρισής τους. 4.3. Προτάσεις Μεταολυμπιακής Αξιοποίησης των Εγκαταστάσεων Στο παρόν μέρος γίνεται μία πολύ περιληπτική περιγραφή της κάθε ολυμπιακής εγκατάστασης και δίνονται οι εναλλακτικές προτάσεις μεταολυμπιακής αξιοποίησης. 4.3.1. Ολυμπιακό Συγκρότημα Ελληνικού Περιγραφή Έργου Το Ολυμπιακό Συγκρότημα Ελληνικού καταλαμβάνει τις εγκαταστάσεις του πρώην Δυτικού Αεροδρομίου Αθηνών. Στους χώρους του έχει προγραμματιστεί η φιλοξενία των ακόλουθων αθλημάτων: Μπέιζμπολ, Σόφτμπολ, Χόκεϊ, Καλαθοσφαίριση (προκριματικοί αγώνες), Χειροσφαίριση (τελικοί αγώνες) και Ξιφασκία. Για την εξυπηρέτηση των αθλημάτων αυτών, ορίζονται οι ακόλουθοι χώροι: Ολυμπιακό Κέντρο Μπέιζμπολ Το Ολυμπιακό Κέντρο Μπέιζμπολ είναι μια νέα κατασκευή και θα φιλοξενήσει το άθλημα του Μπέιζμπολ, ένα άθλημα όχι ιδιαίτερα δημοφιλές στην Ελλάδα, αλλά ιδιαίτερα διαδεδομένο σε άλλες χώρες, όπως Ιαπωνία και Η.Π.Α. Περιλαμβάνει δύο κύρια γήπεδα, το πρώτο χωρητικότητας 9.000 θέσεων και το δεύτερο χωρητικότητας 4.000 θέσεων. Για τις ανάγκες των αθλητών δημιουργείται, επίσης, ένα προπονητήριο προθερμαντήριο. Όλες οι παραπάνω εγκαταστάσεις είναι προσωρινές και με την ολοκλήρωση των Αγώνων θα απομακρυνθούν. Η μέγιστη επιτρεπόμενη δομήσιμη επιφάνεια στη ζώνη του Ολυμπιακού Κέντρου Μπέιζμπολ ορίζεται στα 20.210 τ.μ. Ολυμπιακό Κέντρο Σόφτμπολ Στην καρδιά του Ολυμπιακού Συγκροτήματος του Ελληνικού θα κατασκευαστεί το βασικό γήπεδο Σόφτμπολ, χωρητικότητας 5.000 θέσεων, καθώς και δύο προθερμαντήρια αθλητών. Η κατασκευή του γηπέδου, αλλά και των προπονητηρίων θα είναι προσωρινή και η χρήση τους προορίζεται μόνο για τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας. Η μέγιστη επιτρεπόμενη δομήσιμη επιφάνεια στη ζώνη του Ολυμπιακού Κέντρου Σόφτμπολ ορίζεται στα 10.140 τ.μ. Ολυμπιακό Κέντρο Χόκεϊ Το Ολυμπιακό Κέντρο Χόκεϊ θα αποτελέσει νέα κατασκευή στο Ελληνικό. Στις εγκαταστάσεις του, θα περιλαμβάνονται ένα μεγάλο γήπεδο, χωρητικότητας 8.000 θέσεων 123

Αναπτυξιακές Επιδράσεις των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 και ένα μικρότερο 2.000 θέσεων. Θα ανεγερθεί, επίσης, ένα γήπεδο προθέρμανσης για την προπόνηση των αθλητών. Οι μόνιμες θέσεις του γηπέδου ανέρχονται σε 3.126, ενώ οι υπόλοιπες θα απομακρυνθούν με το πέρας των Αγώνων. Αναφορικά με τους όρους δόμησης, η μέγιστη επιτρεπόμενη δομήσιμη επιφάνεια στη ζώνη του Ολυμπιακού Κέντρου Χόκεϊ ορίζεται σε 10.140 τ.μ. Κλειστό Γυμναστήριο Καλαθοσφαίρισης / Χειροσφαίρισης Το Κλειστό Γυμναστήριο Καλαθοσφαίρισης / Χειροσφαίρισης θα προκύψει από τη διαμόρφωση του μεγάλου υπόστεγου της Ολυμπιακής Αεροπορίας στο Δήμο Ελληνικού. Συγκεκριμένα, το Κλειστό Γυμναστήριο θα φιλοξενήσει τους προκριματικούς του αθλήματος της Καλαθοσφαίρισης και τους τελικούς της Χειροσφαίρισης. Η χωρητικότητα του ανέρχεται στις 15.000 θέσεις, με 8.500 μόνιμες κερκίδες και 6.500 προσωρινές, οι οποίες θα απομακρυνθούν μετά τους Αγώνες. Η τελική διαμόρφωση του Κλειστού Γυμναστηρίου θα προκύψει μετά από προσθήκες και προσαρμογές στην ήδη υπάρχουσα εγκατάσταση του υπόστεγου, πάντα σύμφωνα με τις Ολυμπιακές προδιαγραφές. Κλειστό Γυμναστήριο Ξιφασκίας Στο μικρό υπόστεγο της Ολυμπιακής Αεροπορίας στο Ελληνικό, που έχει ονομαστεί «Αίθουσα Ξιφασκίας», θα διεξαχθεί το αντίστοιχο άθλημα. Η «Αίθουσα Ξιφασκίας» διαθέτει δύο επιμέρους αίθουσες χωρητικότητας 3.500 θέσεων για τους προημιτελικούς και 5.000 θέσεων για τους τελικούς. Όπως το Κλειστό Γήπεδο, έτσι και η «Αίθουσα Ξιφασκίας» θα διαμορφωθεί, αφού πραγματοποιηθούν προσθήκες στην ήδη υπάρχουσα εγκατάσταση. Υποστηρικτικοί και Υπαίθριοι Χώροι Προβλέπεται η δημιουργία υποστηρικτικών χώρων, με σκοπό την εξυπηρέτηση των ανταποκριτών τύπου, των αθλητών, των χορηγών και της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής (ΔΟΕ). Πιο αναλυτικά, θα κατασκευαστούν δύο συγκροτήματα αναμετάδοσης εικόνας (Broadcast Compounds) εκατέρωθεν της Κεντρικής πλατείας και χώροι φιλοξενίας των χορηγών (sponsors village). Επιπλέον, θα κατασκευαστεί ένα Συνδετήριο Κτίριο, για την υποστήριξη των αγωνισμάτων μεταξύ των δύο κλειστών γυμναστηρίων και ένα προσωρινό προθερμαντήριο. Εκτός από τη δημιουργία των σταδίων και των υποστηρικτικών τους χώρων, προβλέπεται η δημιουργία ενός υπαίθριου χώρου κυκλοφορίας των επισκεπτών του Ολυμπιακού Συγκροτήματος και μιας κεντρικής πλατείας. Ειδικότερα, προβλέπεται η διαμόρφωση μιας «διαγωνίου» λεωφόρου ( boulevard ) για τους πεζούς, μήκους περίπου 600 μέτρων και πλάτους 30 μέτρων, η οποία θα συνδέει τις δύο κύριες εισόδους των θεατών με τον μεγάλο κεντρικό δημόσιο χώρο (Κεντρική Πλατεία), από τον οποίο υπάρχουν απευθείας προσβάσεις προς όλες τις αθλητικές και αγωνιστικές εγκαταστάσεις. Ο μεγάλος κεντρικός δημόσιος χώρος, που έχει το σχήμα και τη λειτουργία μιας πλατείας, διαστάσεων 340Χ340μ., θα αποτελέσει το κέντρο του Ολυμπιακού Συγκροτήματος και το κομβικό σημείο από το οποίο οι θεατές θα εισέρχονται στους χώρους των αθλητικών εγκαταστάσεων. Όσον αφορά τη λειτουργική ενοποίηση του Ολυμπιακού Συγκροτήματος Ελληνικού με το χώρο των αθλητικών εγκαταστάσεων του Αγίου Κοσμά, η σύνδεση θα γίνει μέσω της επέκτασης της κεντρικής λεωφόρου ( boulevard ) ως πεζογέφυρας πάνω από την παραλιακή λεωφόρο. Η ενοποίηση των δύο χώρων θα ολοκληρωθεί με τη μετατόπιση της Λεωφόρου Ποσειδώνος προς τα βορειοανατολικά, έτσι ώστε να δημιουργηθεί ένας ενιαίος χώρος 124

Κεφάλαιο 4: Περιγραφή και Προτάσεις Μεταολυμπιακής Αξιοποίησης Αθλητικών Υποδομών αναψυχής, αθλητισμού και πολιτισμού μεταξύ του Ελληνικού, του Ολυμπιακού Κέντρου Ιστιοπλοΐας και του προπονητικού κέντρου Αγίου Κοσμά. Εκτιμήσεις για την Μεταολυμπιακή Χρήση Κατά τη μεταολυμπιακή περίοδο, η συνολική έκταση του πρώην Αεροδρομίου του Ελληνικού θα μετατραπεί σε Μητροπολιτικό Πάρκο, έκτασης 4.000 στρεμμάτων, στο οποίο θα διαμορφωθούν, μεταξύ άλλων, χώροι πρασίνου και θα υλοποιηθούν έργα αναψυχής, πολιτισμού και αθλητισμού. Επίσης, ένα τμήμα της συνολικής έκτασης του χώρου θα δοθεί για αξιοποίηση εμπορικών δραστηριοτήτων και τα έσοδα θα χρησιμοποιηθούν τόσο για την κατασκευή του Πάρκου όσο και για την αναβάθμιση άλλων περιοχών του Λεκανοπεδίου. Το Μητροπολιτικό Πάρκο Ελληνικού θα συνδεθεί με την παραλιακή ζώνη της περιοχής του Αγίου Κοσμά μέσω της βύθισης τμήματος της Λεωφόρου Ποσειδώνος. Στην ευρύτερη έκταση του Μητροπολιτικού Πάρκου Ελληνικού προβλέπεται η διαμόρφωση των ακόλουθων χώρων εγκαταστάσεων: Συνεδριακό κέντρο μικτών εκδηλώσεων στον Ανατολικό Αερολιμένα, συνολικής χωρητικότητας 10.000 θέσεων. Συγκεκριμένα, προτείνεται η δημιουργία μίας κύριας επίπεδης συνεδριακής πολυλειτουργικής αίθουσας, χωρητικότητας 3.000-5.000 θέσεων. Επιπλέον, προτείνεται η διαμόρφωση μίας κύριας συνεδριακής αίθουσας, χωρητικότητας 2.000 θέσεων. Στο Συνεδριακό Κέντρο, υπάρχει, ακόμη, η δυνατότητα δημιουργίας αιθουσών πολλαπλών χρήσεων, που θα προσαρμόζονται και θα μπορούν να φιλοξενούν από 30 έως 1.500 άτομα. Μερικές από τις αίθουσες αυτές μπορούν να διαμορφωθούν με επιμερισμό της κύριας επίπεδης συνεδριακής αίθουσας. Εκθεσιακό κέντρο, με μόνιμες και λυόμενες κατασκευές, που θα αναπτύσσονται σε συνολική επιφάνεια έως 15.000 τ.μ. σε έναν ή και περισσότερους χώρους και με δυνατότητα επιμερισμού τους σε μικρότερους χώρους. Επιχειρηματικό κέντρο (Business Park), περιοχή επαγγελματικών χώρων για την εγκατάσταση επιχειρήσεων και χώροι στέγασης γραφείων οργανωτών εκθεσιακών εκδηλώσεων και συνεδρίων. Επαρκείς χώροι στάθμευσης για την εξυπηρέτηση των διοργανωτών συνεδρίων και εκθέσεων, των εργαζομένων, των συνέδρων και των επισκεπτών. Οι απαιτούμενες νέες θέσεις στάθμευσης θα πραγματοποιούνται μόνο σε υπόγειους χώρους, ενώ επιτρέπεται η διατήρηση και κατάλληλη διαμόρφωση των υφιστάμενων υπαίθριων θέσεων στάθμευσης στα ανατολικά του αεροσταθμού. Θεματικά πάρκα και άλλοι χώροι συνάθροισης κοινού, όπως θέατρα και συγκροτήματα κινηματογράφων. Εστιατόρια και αναψυκτήρια. Εμπορικά καταστήματα μικρής κλίμακας και εμπορικό κέντρο πλησίον του Ολυμπιακού Συγκροτήματος του Ελληνικού στο Δυτικό Αεροδρόμιο. Ξενοδοχείο. Ελικοδρόμιο. Τεχνητή λίμνη και εγκαταστάσεις κατάβασης βουνού με φουσκωτή βάρκα (rafting) στο χώρο του Ολυμπιακού Κέντρου Σλάλομ. 1 Ειδικά για τη ζώνη του δυτικού αεροδρομίου, προβλέπεται, μεταολυμπιακά, η μετατροπή της σε ζώνη αθλητισμού και αναψυχής. Σε γενικές γραμμές στις εγκαταστάσεις του Ολυμπιακού Συγκροτήματος Ελληνικού μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες θα φιλοξενούνται 1 Το Ολυμπιακό Συγκρότημα Ελληνικού μαζί με το γειτονικό Ολυμπιακό Κέντρο Σλάλομ θα ενταχθούν στο Μητροπολιτικό Πάρκο Ελληνικού. 125

Αναπτυξιακές Επιδράσεις των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 αθλητικές διοργανώσεις, προγράμματα άθλησης του κοινού, πολιτιστικές εκδηλώσεις, δραστηριότητες αναψυχής και άλλες συναφείς εκδηλώσεις. Όπως έχει ήδη αναφερθεί, η διεθνής εμπειρία δείχνει ότι η «μεικτή» αξιοποίηση των χώρων αποτελεί κλειδί για την επιτυχία των προγραμμάτων ανάπλασης αντίστοιχων προς αυτό που επιχειρείται στο χώρο του Ελληνικού. Σε παρόμοιες εγκαταστάσεις, μεταξύ άλλων, αναπτύσσονται εμπορικά καταστήματα και εμπορικά κέντρα, συγκροτήματα κινηματογράφων, χώροι συναυλιών, μουσεία, εκθεσιακοί χώροι και ζώνες περιπάτου. 1 Στη συνέχεια παρουσιάζονται οι προβλέψεις και οι προτάσεις για τη μεταολυμπιακή αξιοποίηση των εγκαταστάσεων. Ολυμπιακό Κέντρο Μπέιζμπολ Τα δύο γήπεδα του Μπέιζμπολ και το προθερμαντήριο είναι προσωρινές κατασκευές και μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004 προβλέπεται η απομάκρυνση και των τριών κατασκευών προκειμένου να διαμορφωθούν ζώνες πρασίνου και να αποφευχθεί η αισθητική επιβάρυνση από βαριές κατασκευές στο χώρο του Μητροπολιτικού Πάρκου. Εν τούτοις, προτείνεται η διατήρηση του βοηθητικού προθερμαντηρίου, ως υπαίθριο γηπέδου μπέϊζμπολ, καθώς πρόκειται για μία ήπια αθλητική εγκατάσταση, η οποία δεν επιβαρύνει το περιβάλλον. Οι εγκαταστάσεις του γηπέδου ενδείκνυνται για διάθεσή τους σε συλλόγους και στο κοινό, συμβάλλοντας έτσι στην προώθηση και εκμάθηση του αθλήματος στη χώρα μας. Ακόμη, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως χώρος διεξαγωγής αγώνων τοπικής ή εθνικής εμβέλειας, καθώς και για την προπόνηση τοπικών και εθνικών ομάδων. Επιπλέον, τμήμα των υπαίθριων χώρων της ζώνης μπορεί να διαμορφωθεί ως ζώνη εναλλακτικού αθλητισμού (extreme games) και να προσελκύσει ιδιαίτερα το νεανικό κοινό. Μάλιστα το Ολυμπιακό Κέντρο Μπέιζμπολ συνορεύει με το Ολυμπιακό Κέντρο Κανό Σλάλομ, όπου προτείνονται αντίστοιχες χρήσεις εναλλακτικού αθλητισμού (κατάβαση ποταμού με βάρκα rafting κλπ) και έτσι θα υπάρχει λειτουργική ενότητα και συνέχεια στο πλαίσιο του νέου Μητροπολιτικού Πάρκου. Ολυμπιακό Κέντρο Σόφτμπολ Οι αθλητικές εγκαταστάσεις του Ολυμπιακού Κέντρου Σοφτμπολ, που περιλαμβάνουν ένα γήπεδο χωρητικότητας 5.000 θέσεων και δύο προθερμαντήρια αθλητών, προβλέπεται να απομακρυνθούν μεταολυμπιακά. Ο χώρος θα διαμορφωθεί για να δοθεί στο κοινό, σύμφωνα με το γενικότερο σχεδιασμό για το Μητροπολιτικό Πάρκο Ελληνικού. Ωστόσο, όπως και για το Ολυμπιακό Κέντρο Μπέιζμπολ, έτσι και για το Ολυμπιακό Κέντρο Σόφτμπολ, προτείνεται η διατήρηση βοηθητικού προθερμαντηρίου, το οποίο δύναται να είναι στη διάθεση των συλλόγων και του κοινού, συμβάλλοντας με αυτόν τον τρόπο στην εκμάθηση και προώθηση του αθλήματος στη χώρα μας. Ακόμη, προτείνεται να χρησιμοποιηθεί και ως χώρος διεξαγωγής τοπικών και εθνικών αγώνων, καθώς και για την προπόνηση τοπικών και εθνικών ομάδων. Επιπλέον, οι υπαίθριοι χώροι του Ολυμπιακού Κέντρου Σόφτμπολ μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την κατασκευή υπαίθριων γηπέδων πετοσφαίρισης και καλαθοσφαίρισης, με είσοδο ελεύθερη στο κοινό, αλλά και για μη αθλητικούς σκοπούς, όπως μετατροπή τμήματος ή ολόκληρης της περιοχής σε ζώνη οικογενειακής αναψυχής με παιδικές χαρές και κιόσκια. 1 Βλέπε τη μελέτη των Saz-Salazar & Garcia-Menendez (2003) για μία συνολική εκτίμηση των οικονομικών επιπτώσεων της ολοκληρωμένης ανάπτυξης μιας περιοχής όμοιας μα τον τρόπο ανάπτυξη της προτεινόμενης για το Ελληνικό. 126

Κεφάλαιο 4: Περιγραφή και Προτάσεις Μεταολυμπιακής Αξιοποίησης Αθλητικών Υποδομών Ολυμπιακό Κέντρο Χόκεϊ Σε αντίθεση με τις ολυμπιακές εγκαταστάσεις του Μπέιζμπολ και του Σόφτμπολ, το κύριο γήπεδο του χόκεϊ και οι κερκίδες, χωρητικότητας 3.126 θέσεων, θα διατηρηθούν και μετά τους Αγώνες. Παράλληλα, προβλέπεται η χρησιμοποίηση του χώρου του Ολυμπιακού Κέντρου ως έδρα της Ελληνικής Ομοσπονδίας Χόκεϊ. Στο χώρο αυτό θα υπάρχει η δυνατότητα διεξαγωγής του πρωταθλήματος του χόκεϊ επί χόρτου, σχολικών αγώνων και λειτουργίας ακαδημίας για μικρές ηλικίες. Παράλληλα, μπορούν να διοργανωθούν ειδικές εκδηλώσεις προβολής του αθλήματος του χόκεϊ, δίνοντας έτσι την ευκαιρία σε ανθρώπους όλων των ηλικιών, και κυρίως στα παιδιά, την ευκαιρία να γνωρίσουν και να ενασχοληθούν με ένα άθλημα που ανθίζει ιδιαίτερα στον υπόλοιπο κόσμο, αλλά που στη χώρα μας δεν έχει γίνει μέχρι σήμερα ιδιαίτερα γνωστό. Οι εγκαταστάσεις του χόκεϊ μπορούν να αποκτήσουν πολύπλευρο αθλητικό και κοινωνικοπολιτιστικό ενδιαφέρον. Στο χώρο, που θα προκύψει από την απομάκρυνση του βοηθητικού γηπέδου, χωρητικότητας 2.000 θέσεων, προτείνεται να δημιουργηθούν γήπεδα ποδοσφαίρου 5Χ5, ένα άθλημα που έχει αυξημένη ζήτηση στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια, για το οποίο, όμως, δεν υπάρχουν ακόμα οι κατάλληλες υποδομές για να αναπτυχθεί, σε αντίθεση με αρκετές χώρες του εξωτερικού, όπου λειτουργούν επαγγελματικά σωματεία. Οι εγκαταστάσεις του xόκεϊ ενδείκνυνται και ως χώρος φιλοξενίας μεγάλων πολιτιστικών εκδηλώσεων, λόγω του μεγέθους του γηπέδου και της ύπαρξης εξεδρών. Προτείνεται η διοργάνωση πολιτιστικών εκδηλώσεων, στο πλαίσιο κάποιου ετήσιου φεστιβάλ, με συναυλίες, θεατρικές παραστάσεις και άλλες δραστηριότητες. Κλειστό Γυμναστήριο Καλαθοσφαίρισης / Χειροσφαίρισης Μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες, η χωρητικότητα του Κλειστού Γυμναστηρίου Καλαθοσφαίρισης και Χειροσφαίρισης θα μειωθεί από 15.000 σε 8.500 θέσεις. Στις εγκαταστάσεις του, προβλέπεται η διεξαγωγή αθλημάτων κλειστού χώρου, όπως για παράδειγμα καλαθοσφαίρισης, πετοσφαίρισης, χειροσφαίρισης, ποδοσφαίρου σάλας και επιτραπέζιας αντισφαίρισης. Το Κλειστό Γυμναστήριο μπορεί να εξυπηρετήσει τόσο τις ανάγκες αγώνων μικρής εμβέλειας (σχολικών και τοπικών αγώνων) όσο και σημαντικές αθλητικές διοργανώσεις σε πανελλήνιο ή διεθνές επίπεδο, ανάλογα με το άθλημα. Προτείνεται να αποτελέσει ο χώρος την έδρα επαγγελματικών ομάδων για τα αθλήματα της καλαθοσφαίρισης ή της πετοσφαίρισης, προκειμένου να ενισχυθούν τα σωματεία της Νότιας και Ανατολικής Αττικής και να υπάρχει επιπρόσθετη πηγή εσόδων για τις εγκαταστάσεις. Παράλληλα, το Γυμναστήριο μπορεί να αποτελέσει έδρα και χώρο άθλησης και ερασιτεχνικών τοπικών σωματείων, που θα εξασφαλίζουν την πρόσβαση του κοινού στις εγκαταστάσεις, μέσα από τμήματα υποδομών και μαζικού αθλητισμού. Παράλληλα προτείνεται η διάθεση του χώρου και για μια σειρά από μη αθλητικές δραστηριότητες, όπως εμπορικές εκθέσεις μικρής κλίμακας, συναυλίες, χοροεσπερίδες, τελετές και άλλες πολιτιστικές εκδηλώσεις κλειστού χώρου. Για τους σκοπούς αυτούς ο χώρος μπορεί να διατίθεται σε αθλητικούς συλλόγους, επιχειρήσεις, ιδιώτες, Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) κ.ά. Κλειστό Γυμναστήριο Ξιφασκίας Κατά τη μεταολυμπιακή φάση, προβλέπεται η απομάκρυνση των κερκίδων και το άνοιγμα της αίθουσας ξιφασκίας προς την Πλατεία. Οι εγκαταστάσεις του Κλειστού Γυμναστηρίου Ξιφασκίας προσφέρονται για αθλήματα κλειστού χώρου, όπως ξιφασκία, ενόργανη 127

Αναπτυξιακές Επιδράσεις των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 γυμναστική, επιτραπέζια αντισφαίριση, καθώς και πολεμικές τέχνες, όπως τζούντο, τάε κβο ντο, καράτε. Σχολές, ακαδημίες και σύλλογοι δήμων θα μπορούσαν να δραστηριοποιηθούν, ώστε στο χώρο να υλοποιηθούν οργανωμένα προγράμματα εκμάθησης των αθλημάτων. Στο χώρο του Κλειστού Γυμναστηρίου υπάρχει η δυνατότητα διεξαγωγής αγώνων και πρωταθλημάτων, καθώς και προπόνησης των επαγγελματιών και ερασιτεχνών αθλητών. Ακόμη, προτείνεται η διαμόρφωση των χώρων, στο κτίριο του Γυμναστηρίου, σε γραφεία των ομίλων. Η αίθουσα του Κλειστού Γυμναστηρίου Ξιφασκίας, αποτελώντας έναν πολυλειτουργικό χώρο, διαθέτει μεγάλη ευελιξία για διάφορες μη αθλητικές χρήσεις. Συγκεκριμένα, προτείνεται η χρησιμοποίησή της για παρουσιάσεις και προβολές, για πολιτιστικές και εμπορικές εκθέσεις, καθώς και για εκδηλώσεις, όπως συναυλίες, κλειστές ή ημιυπαίθριες προς την Πλατεία. Τέλος, θα μπορούσε να αποτελέσει και χώρο φιλοξενίας συνεδρίων και σεμιναρίων, με τη διαμόρφωση μόνιμων αιθουσών ή/και με την κατάλληλη διαρρύθμιση της κεντρική αίθουσας. Ενδεικτικά, αναφέρουμε ότι η αίθουσα, όπου διεξήχθη το αγώνισμα της ξιφασκίας στο Σίδνεϋ, χρησιμοποιείται σήμερα για τη διοργάνωση εκθέσεων στο πλαίσιο λειτουργίας του Κέντρου. Υποστηρικτικοί και Υπαίθριοι Χώροι Κατά την κατασκευή του Ολυμπιακού Συγκροτήματος Ελληνικού προβλέπεται η διαμόρφωση ενός βοηθητικού κτιρίου, το οποίο θα συνδέει το Κλειστό Γυμναστήριο Καλαθοσφαίρισης-Χειροσφαίρισης και το Κλειστό Γυμναστήριο Ξιφασκίας (Συνδετήριο Κτίριο μεταξύ των δύο υπόστεγων της Ολυμπιακής Αεροπορίας). Οι υποστηρικτικές εγκαταστάσεις αυτού του κτιρίου μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως χώροι εκγύμνασης και προπόνησης, τόσο για τους αθλητές όσο και για το κοινό. Επιπλέον, στους υπό εξέταση χώρους προτείνεται η στέγαση Ομοσπονδιών διάφορων αθλημάτων, Τοπικών Συλλόγων, καθώς και Οργανισμών Άθλησης των δήμων της ευρύτερης περιοχής. Προτείνεται, επίσης, να διαμορφωθούν ειδικές αίθουσες για παρουσιάσεις και σεμινάρια, οι οποίες θα διαχειρίζονται από τις Ομοσπονδίες, που θα εδρεύουν στο Ολυμπιακό Συγκρότημα Ελληνικού. Ακόμα, υπάρχει η δυνατότητα λειτουργίας μεγάλου αναψυκτηρίου, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιείται και για κοινωνικές εκδηλώσεις, όπως δεξιώσεις και χοροεσπερίδες. Προτείνεται, ακόμη, η διαμόρφωση ενός χώρου ως Μουσείο Ολυμπιακών Αγώνων του 2004, για την παρουσίαση και ανάδειξη των αθλημάτων που θα διεξαχθούν στην περιοχή του Ελληνικού και του Αγίου Κοσμά ή εναλλακτικά η λειτουργία ενός μουσειακού χώρου για την Ολυμπιακή Αεροπορία και το χώρο του πρώην Αεροδρομίου, σύμφωνα με τα μοντέλα ανάπλασης παρόμοιων χώρων στο εξωτερικό. Στους υπαίθριους χώρους του Ολυμπιακού Συγκροτήματος συμπεριλαμβάνεται, επίσης, η Κεντρική Πλατεία και η Λεωφόρος. Για τους χώρους αυτούς προτείνεται η ανάδειξή τους ως τον πυρήνα των αθλητικών και πολιτιστικών εκδηλώσεων του Ολυμπιακού Συγκροτήματος του Ελληνικού. Ειδικότερα, κατά μήκος της Λεωφόρου προβλέπεται η ανέγερση μνημείου Ολυμπιακών Αγώνων και προτείνεται η διαμόρφωση ειδικής ζώνης για πεζοπορία και ποδηλασία. Ακόμη, μπορούν να πραγματοποιηθούν πολιτιστικές εκθέσεις, όπως εκθέσεις βιβλίου και φωτογραφίας και να οριστεί ζώνη ανοιχτών πολιτιστικών εκδηλώσεων, όπως συναυλιών, μπροστά από την αίθουσα ξιφασκίας, ώστε να υπάρχει λειτουργική ενοποίηση των επιμέρους χώρων. Μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί της περιοχής θα μπορούσαν να εγκαταστήσουν περίπτερα, σκοπεύοντας στην προβολή των δραστηριοτήτων τους. Επιπρόσθετα, ο Δήμος Ελληνικού, καθώς και οι όμοροι δήμοι θα μπορούσαν να αναλαμβάνουν τη διοργάνωση μεγάλων εκδηλώσεων για το ευρύ κοινό, όπως, για παράδειγμα Γιορτή της Άνοιξης, εκδήλωση για το 128

Κεφάλαιο 4: Περιγραφή και Προτάσεις Μεταολυμπιακής Αξιοποίησης Αθλητικών Υποδομών καλωσόρισμα του νέου έτους, κ.λπ. Τέλος, ο χώρος ενδείκνυται για λειτουργία υπαίθριου κινηματογράφου και υπαίθριου αμφιθεάτρου κατά τους θερινούς μήνες. 4.3.2. Ολυμπιακό Κέντρο Κανόε Σλάλομ στο Ελληνικό Περιγραφή Έργου Το Ολυμπιακό Κέντρο Κανόε Σλάλομ του Ελληνικού γειτνιάζει με το χώρο που θα αποτελέσει το Ολυμπιακό Συγκρότημα Ελληνικού, όπου θα φιλοξενηθεί μεγάλος αριθμός Ολυμπιακών Αθλημάτων και συγκεκριμένα τα αθλήματα χόκεϊ, μπέιζμπολ, σόφτμπολ, καλαθοσφαίρισης, χειροσφαίρισης και ξιφασκίας. Στο Ολυμπιακό Κέντρο, θα φιλοξενηθεί το αγώνισμα του Κανόε Σλάλομ, το οποίο αποτελεί μέρος του Ολυμπιακού Αθλήματος Κανόε Καγιάκ. Για τις ανάγκες της διεξαγωγής του αθλήματος θα κατασκευαστεί λίμνη και ειδικό αγωνιστικό κανάλι με κλίση, το οποίο θα ξεκινά από ύψος εννέα μέτρων. Ο αγωνιστικός στίβος θα έχει μήκος 350 μέτρων και θα χωρίζεται σε τρία επιμέρους τμήματα, στη λίμνη εκκίνησης, τον κύριο στίβο και τον τερματισμό, ενώ θα υπάρχει και ζώνη προθέρμανσης. Παράλληλα, θα κατασκευαστούν κερκίδες χωρητικότητας 5.000 θεατών και υποστηρικτικές κτιριακές εγκαταστάσεις για την εξυπηρέτηση των αθλητών, του κοινού, των δημοσιογράφων και των επισήμων. Σε υφιστάμενα κτίρια 7.500 τ.μ., θα προστεθούν επεκτάσεις 600 τ.μ. Οι μόνιμες θέσεις στις κερκίδες θα ανέρχονται σε 1.750. Εκτιμήσεις για την Μεταολυμπιακή Χρήση Το Ολυμπιακό Κέντρο Κανόε Σλάλομ, μεταολυμπιακά, θα ενταχθεί στο Μητροπολιτικό Πάρκο, που θα δημιουργηθεί στη ζώνη του παλαιού αεροδρομίου του Ελληνικού. Η περιοχή του Δυτικού Αεροδρομίου, στην οποία βρίσκονται οι εγκαταστάσεις του κανόε σλάλομ, προορίζεται για χρήσεις αθλητισμού και αναψυχής, σύμφωνα με το Νόμο 2730/1999. Στο πλαίσιο αυτό, το Κέντρο Κανόε Σλάλομ θα ενοποιηθεί με τις εγκαταστάσεις του Ολυμπιακού Συγκροτήματος Ελληνικού και θα αποτελέσει αθλητικό χώρο για το κοινό. Πιο συγκεκριμένα, στις εγκαταστάσεις του Ολυμπιακού Κέντρου Κανόε Σλάλομ προβλέπεται η λειτουργία πάρκου για το άθλημα της κατάβασης ποταμού με φουσκωτές βάρκες (rafting). Πρόκειται για ένα άθλημα που απευθύνεται σε μεγάλο μέρος του κοινού και γνωρίζει σημαντική άνθηση τα τελευταία χρόνια. Οι εγκαταστάσεις αυτές θα είναι οι μοναδικές στην περιοχή της πρωτεύουσας, αφού το άθλημα αυτό μέχρι σήμερα στη χώρα μας διεξάγεται αποκλειστικά σε φυσικό περιβάλλον (ποτάμια). Να σημειωθεί εδώ ότι οι αντίστοιχες εγκαταστάσεις του Κανόε Σλάλομ στο Σίδνεϋ έχουν μετατραπεί αντίστοιχα σε πάρκο όπου φιλοξενείται το άθλημα αυτό. Επιπλέον, προτείνεται η δημιουργία ενός Κέντρου Εναλλακτικού Αθλητισμού (extreme sports), το οποίο θα είναι ανοικτό στη διάθεση του κοινού, αλλά θα εξυπηρετεί και τους αθλητές σε αυτά τα αγωνίσματα. Οι μεταολυμπιακές χρήσεις των εγκαταστάσεων του Κανόε Σλάλομ θα πρέπει να εντάσσονται σε ένα συνολικότερο σχεδιασμό, που θα αφορά όλο το Πάρκο του Ελληνικού και ειδικότερα τις εγκαταστάσεις του Ολυμπιακού Συγκροτήματος Ελληνικού, στο οποίο μεταολυμπιακά θα διεξάγονται αθλητικές διοργανώσεις, όπως χόκεϊ, καλαθοσφαίριση και ξιφασκία, καθώς και πολιτιστικές εκδηλώσεις, όπως εκθέσεις και συναυλίες. 129

Αναπτυξιακές Επιδράσεις των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 Αναλυτικότερα, το Κέντρο μπορεί να αποτελέσει έδρα της Ελληνικής Ομοσπονδίας Κανόε- Καγιάκ, έδρα της εθνικής ομάδας Κανόε-Σλάλομ και έδρα αθλητικών σωματείων και άλλων φορέων που ασχολούνται με το κανόε σλάλομ, το καγιάκ και άλλα τέτοια αθλήματα. Οι φορείς αυτοί θα έχουν τη δυνατότητα να χρησιμοποιούν τις εγκαταστάσεις για προπονήσεις και για διεξαγωγή αθλητικών διοργανώσεων σε τοπικό, πανελλήνιο ή ακόμη και διεθνές επίπεδο. Για μεγάλες αθλητικές διοργανώσεις, όποτε δεν επαρκεί η χωρητικότητα των 1.750 θέσεων, προτείνεται η τοποθέτηση προσωρινών καθισμάτων στα πρανή. Παράλληλα, προτείνεται η διαμόρφωση ζώνης διεξαγωγής και άλλων μη συμβατικών αθλημάτων (extreme sports) και δραστηριοτήτων, όπως αναρρίχησης και κατάβασης και η λειτουργία προγραμμάτων διαφορετικής δυσκολίας για κάθε αγώνισμα, ενώ προτείνεται και η λειτουργία προγραμμάτων εκμάθησης σε αρχάριους και η διεξαγωγή ειδικών εκδηλώσεων προβολής των αγωνισμάτων. Στη ζώνη του Κέντρου Σλάλομ, και ειδικότερα στους υπαίθριους χώρους, μπορούν να δημιουργηθούν και άλλες υπαίθριες αθλητικές εγκαταστάσεις, όπως γήπεδα βόλεϊ παραλίας, ποδοσφαίρου 5Χ5, συμπληρωματικά προς τις εγκαταστάσεις του Ολυμπιακού Συγκροτήματος Ελληνικού. Επίσης, μπορούν να επεκταθούν διαδρομές ποδηλασίας, περιπάτου, που θα ενώνουν τις δύο ζώνες και θα αυξάνουν τις επιλογές των επισκεπτών του Πάρκου. Τέλος, στο χώρο προτείνεται να λειτουργούν δύο αναψυκτήρια, ένα κλειστό στις κτιριακές εγκαταστάσεις και ένα υπαίθριο στον περιβάλλοντα χώρο. Οι υπόλοιπες κτιριακές εγκαταστάσεις, εκτός από τη χρήση γραφείων και αναψυκτηρίου, μπορούν να χρησιμοποιηθούν και ως χώροι αποθήκευσης του αθλητικού εξοπλισμού. 4.3.3. Ολυμπιακό Κέντρο Ιστιοπλοΐας Αγίου Κοσμά Περιγραφή Έργου Με Προεδρικό Διάταγμα 1, εγκρίνεται το Ειδικό Σχέδιο Ολοκληρωμένης Ανάπτυξης (ΕΣΟΑΠ) στην περιοχή υποδοχής των ολυμπιακών εγκαταστάσεων του Ολυμπιακού Κέντρου Ιστιοπλοΐας στον Άγιο Κοσμά των Δήμων Ελληνικού και Γλυφάδας Αττικής. Το καλοκαίρι του 2004, στην περιοχή αυτή, θα φιλοξενηθεί το Ολυμπιακό και Παραολυμπιακό άθλημα της ιστιοπλοΐας, ένα από τα πιο δημοφιλή αθλήματα στην Ελλάδα. Η χωρητικότητα του Ολυμπιακού Συγκροτήματος κατά την περίοδο διεξαγωγής των αγώνων θα ανέρχεται σε 6.660 θέσεις. Στο πλαίσιο του έργου, περιλαμβάνονται η κατασκευή της μαρίνας, συνολικής έκτασης 165.000 τ.μ. και του μόλου, μήκους, 980 μ., τα οποία έχουν ήδη ολοκληρωθεί, ενώ σε εξέλιξη βρίσκονται τα έργα που σχετίζονται με την κατασκευή των υποστηρικτικών εγκαταστάσεων της μαρίνας. Κατά τη διάρκεια των Αγώνων, θα υπάρχουν όλες οι απαιτούμενες εγκαταστάσεις για τη φιλοξενία των αθλητών, της διοίκησης, των επισήμων, των μελών της Ολυμπιακής Οικογένειας και των εκπροσώπων των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης (ΜΜΕ). Επίσης, οι εργασίες αφορούν στην κατασκευή αποθηκευτικών χώρων και θέσεων στάθμευσης. Το Ολυμπιακό Κέντρο θα πληροί όλες τις γενικές και εξειδικευμένες προδιαγραφές πρόσβασης, λειτουργίας και άθλησης για τα άτομα με αναπηρίες. Σύμφωνα με το άρθρο 3 του ανωτέρω 1 Προεδρικό Διάταγμα (Π.Δ.) 22.2.2002 (ΦΕΚ 138Δ ) Ειδικό Σχέδιο Ολοκληρωμένης Ανάπτυξης Ολυμπιακού Κέντρου Ιστιοπλοΐας στον Άγιο Κοσμά Αττικής. 130

Κεφάλαιο 4: Περιγραφή και Προτάσεις Μεταολυμπιακής Αξιοποίησης Αθλητικών Υποδομών Π.Δ., ορίζονται τρεις ζώνες χωροθετήσεων με διαφορετικές χρήσεις κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004. Αναλυτικά: Ζώνη Ι: Περιοχή Μόνιμων Εγκαταστάσεων Στην περιοχή αυτή, επιτρέπεται η κατασκευή μόνιμων εγκαταστάσεων για την εξυπηρέτηση των Ολυμπιακών και Παραολυμπιακών Αγώνων του 2004. Η μέγιστη επιτρεπόμενη δομήσιμη επιφάνεια ορίζεται στα 33.000 τ.μ. και το μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος των κτιρίων στα 10 μέτρα, με εξαίρεση το ύψος των πύργων ελέγχου του λιμένα και αγώνων, καθώς και το ύψος του κτιρίου αποθήκευσης σκαφών, το οποίο μπορεί να ανέλθει στα 15 μέτρα. Ζώνη ΙΙ: Περιοχή Μόνιμων και Προσωρινών Εγκαταστάσεων Στην περιοχή αυτή επιτρέπεται η κατασκευή μόνιμων και προσωρινών εγκαταστάσεων για την εξυπηρέτηση των Ολυμπιακών και Παραολυμπιακών Αγώνων του 2004, καθώς και για τη διεξαγωγή των δοκιμαστικών αγώνων του 2002 και 2003. Η μέγιστη επιτρεπόμενη δομήσιμη επιφάνεια ορίζεται στα 5.000 τ.μ. και το μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος των κτιρίων στα 10 μέτρα, με εξαίρεση το ύψος των κτιρίων αποθήκευσης σκαφών, το οποίο μπορεί να ανέλθει στα 15 μέτρα. Ζώνη ΙΙΙ: Περιοχή Προσωρινών Εγκαταστάσεων Στην περιοχή αυτή επιτρέπεται η τοποθέτηση προσωρινών εγκαταστάσεων για την εξυπηρέτηση των Ολυμπιακών και Παραολυμπιακών Αγώνων του 2004, καθώς και για τη διεξαγωγή των δοκιμαστικών αγώνων του 2002 και 2003, οι οποίες μετά την ολοκλήρωση των Αγώνων θα απομακρυνθούν. Εκτιμήσεις για την Μεταολυμπιακή Χρήση Για τις εγκαταστάσεις του Αγίου Κοσμά, όπου κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων, θα διεξαχθεί το αγώνισμα της ιστιοπλοΐας, έχει συνταχθεί Ειδικό Σχέδιο Ανάπτυξης (ΕΣΟΑΠ) και προβλέπονται ως ένα βαθμό συγκεκριμένες μεταολυμπιακές χρήσεις. Στο πλαίσιο των προβλεπόμενων και επιτρεπόμενων χρήσεων, παρατίθενται οι προτάσεις της παρούσης έρευνας για την αξιοποίηση των υποδομών, μετά το πέρας των αγώνων. Πιο αναλυτικά, και για κάθε ζώνη χωριστά, προβλέπονται και προτείνονται τα εξής: Ζώνη I: Περιοχή Εγκαταστάσεων Τουρισμού-Αναψυχής και Ναυταθλητισμού Στην περιοχή των εγκαταστάσεων τουρισμού και ναυταθλητισμού, μετά την τέλεση των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004, επιτρέπονται οι χρήσεις τουρισμού αναψυχής του άρθρου 8 του Π.Δ. 1, και ειδικότερα: εμπορικά καταστήματα, εστιατόρια, αναψυκτήρια, χώροι συνάθροισης κοινού, πολιτιστικά κτίρια, κτίρια κοινωνικής πρόνοιας, θρησκευτικοί χώροι, αθλητικές εγκαταστάσεις, 1 Άρθρο 8 του Π.Δ. 23.2/6.3.1987 (ΦΕΚ 166Δ ), όπως συμπληρώθηκε με την παράγραφο 18α του άρθρου 6 του Ν.21601/1993 (ΦΕΚ 118Α ). 131

Αναπτυξιακές Επιδράσεις των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 συνεδριακά κέντρα, ελικοδρόμια και τουριστικοί λιμένες. Από τις προβλεπόμενες επιτρεπόμενες χρήσεις εξαιρούνται οι ακόλουθες: ξενοδοχεία, κέντρα διασκέδασης-αναψυχής, γήπεδα γκολφ, κατοικίες, καζίνο και κτίρια στάθμευσης και εγκατάστασης μέσων μαζικών μεταφορών. Στη Ζώνη 1 θα υπάρχει η δυνατότητα ελλιμενισμού και αποθήκευσης σκαφών ιδιωτών και τουριστών, όπου θα παρέχεται η απαιτούμενη υποστήριξη, όπως επισκευές, συντήρηση και ανεφοδιασμός των σκαφών. Ο μέγιστος επιτρεπόμενος αριθμός σκαφών ανέρχεται στα 1.000 σκάφη. Στην περιοχή επιτρέπεται η ανάπτυξη χώρων για εμπορική αξιοποίηση και αναμένεται να υπάρξει σημαντικό ενδιαφέρον για τη λειτουργία σχετικών χώρων (εμπορικών καταστημάτων και χώρων αναψυχής). Ελλείψει συγκεκριμένων προβλέψεων για τις επιμέρους εγκαταστάσεις στη ζώνη, προτείνεται να υπάρξει συγκέντρωση ευρείας γκάμας δραστηριοτήτων, έτσι ώστε να υπάρχει ολοκληρωμένη εξυπηρέτηση τόσο των χρηστών της μαρίνας όσο και των επισκεπτών του συγκροτήματος. Πιο συγκεκριμένα, λοιπόν, προτείνεται πρώτα από όλα η λειτουργία εξειδικευμένων καταστημάτων με είδη αθλητικού εξοπλισμού και ρουχισμού, κυρίως όσον αφορά στα θαλάσσια αθλήματα, αλλά και άλλων εμπορικών καταστημάτων, για την εξυπηρέτηση των επισκεπτών και των τουριστών. Όσον αφορά στις εγκαταστάσεις εστίασης, προτείνεται η λειτουργία εστιατορίων και αναψυκτηρίων, με διαφορετικούς τύπους χώρων εστίασης (εστιατόρια, παραδοσιακές ταβέρνες, γρήγορου φαγητού κλπ) για την κάλυψη ενός μεγάλου φάσματος επισκεπτών του χώρου. Επίσης, προτείνεται η διαμόρφωση και λειτουργία πολιτιστικού κέντρου, στις εγκαταστάσεις του οποίου θα μπορούν να φιλοξενούνται εκδηλώσεις, δεξιώσεις, προβολές, παρουσιάσεις κλπ. Ο χώρος αυτός εξάλλου θα μπορεί να φιλοξενήσει και εκθέσεις φωτογραφικού υλικού ή άλλα εκθέματα από τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004 και συγκεκριμένα από το άθλημα της ιστιοπλοΐας. Η λειτουργία του χώρου, μαζί με την προτεινόμενη εγκατάσταση κινηματογράφου, θα αυξήσει τις επιλογές ψυχαγωγίας των επισκεπτών και θα εξισορροπήσει την εμπορική αξιοποίηση της ζώνης. Τέλος, προτείνεται η παραμονή των εγκαταστάσεων της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας (ΕΜΥ) στη ζώνη, και μετά την ολοκλήρωση των Αγώνων, και ο συνεχής εκσυγχρονισμός της με τεχνολογικά προηγμένο εξοπλισμό, έτσι ώστε να υπάρχει η απαραίτητη υποστήριξη τόσο στο πλαίσιο αθλητικών διοργανώσεων όσο και για τους χρήστες της τουριστικής μαρίνας. Ζώνη ΙΙ: Περιοχή Ναυταθλητικών Εγκαταστάσεων Στην περιοχή αυτή, ανεγείρονται εγκαταστάσεις που μεταολυμπιακά θα χρησιμεύσουν για την εξυπηρέτηση της Ελληνικής Ιστιοπλοϊκής Ομοσπονδίας και των τοπικών ναυταθλητικών ομίλων. Στο θαλάσσιο χώρο της ζώνης θα διεξάγονται αγώνες ιστιοπλοΐας, σε τοπικό, εθνικό και διεθνές επίπεδο, αλλά και διάφορες άλλες αθλητικές συναντήσεις, με φιλανθρωπικό χαρακτήρα. Για την ομαλή διεξαγωγή των αγώνων και την υποστήριξη των αθλητών, θα πρέπει να δημιουργηθούν οι κατάλληλοι χώροι για την αποθήκευση των σκαφών και να 132

Κεφάλαιο 4: Περιγραφή και Προτάσεις Μεταολυμπιακής Αξιοποίησης Αθλητικών Υποδομών παρέχονται βοηθητικές υπηρεσίες για την προπόνηση των αθλητών. Η χωρητικότητα του κέντρου θα μειωθεί από τις 6.660 θέσεις που θα υπάρχουν τον Αύγουστο του 2004 σε 4.800. Στις κτιριακές υποδομές της ζώνης ναυταθλητικών εγκαταστάσεων προβλέπεται να εγκατασταθεί η Ελληνική Ιστιοπλοϊκή Ομοσπονδία και τοπικοί ναυταθλητικοί όμιλοι. Οι εγκαταστάσεις αυτές θα μπορούσαν να χρησιμεύσουν ως γραφεία Μη Κυβερνητικών Οργανισμών (ΜΚΟ) και δημοτικών φορέων άθλησης, οι οποίοι θα δραστηριοποιούνται στο χώρο του Αγίου Κοσμά προκειμένου να παρέχουν περισσότερες επιλογές δραστηριοποίησης και αναψυχής στους κατοίκους της περιοχής και τους επισκέπτες του Παράκτιου Πάρκου. Η ζώνη του Άγιου Κοσμά μπορεί να αποκτήσει το χαρακτήρα ενός κέντρο προώθησης των θαλάσσιων αθλημάτων στο ευρύ κοινό σε ερασιτεχνικό επίπεδο, μέσα από τη λειτουργία προγραμμάτων της Ιστιοπλοϊκής Ομοσπονδίας και των ομίλων για την εκμάθηση του αθλήματος της ιστιοπλοΐας, με ξεχωριστά τμήματα, που θα απευθύνονται σε αρχαρίους και προχωρημένους. Για την πληρέστερη ανταπόκριση στις ανάγκες άθλησης των κατοίκων της νοτιοανατολικής Αττικής, αλλά και για την υποστήριξη των ιστιοπλόων (εθνική ομάδα, σωματεία), προτείνεται η διαμόρφωση ανέγερση γυμναστηρίου για αθλήματα κλειστού χώρου, το οποίο θα είναι στη διάθεση των αθλητών και του κοινού, όπου θα λειτουργούν προγράμματα άρσης βαρών και διάφορων ολυμπιακών αθλημάτων, όπως τζούντο, πάλη, επιτραπέζια αντισφαίριση κ.α. Η Ομοσπονδία, που θα εδρεύει στο κτίριο της ζώνης Ναυταθλητισμού, θα είναι σε θέση να διαχειρίζεται αίθουσες σεμιναρίων και τελετών, οι οποίες προτείνεται να διαμορφωθούν στις κτιριακές εγκαταστάσεις της παρούσης ζώνης. Οι εγκαταστάσεις αυτές δύναται να αξιοποιηθούν ως συνεδριακοί χώροι για τη φιλοξενία επιστημονικών και επιχειρηματικών συνεδρίων, καθώς και για τη διοργάνωση πολιτιστικών εκδηλώσεων και εκπαιδευτικών προγραμμάτων για τους αθλητές και τους εκπαιδευτές, υπό τη μορφή σεμιναρίων. Τέλος, κάποιο τμήμα του κτιρίου θα μπορούσε να διατεθεί ως χώρος Μουσείου, για το άθλημα της Ιστιοπλοΐας, εφόσον κάτι τέτοιο κρίνεται σκόπιμο και εφικτό από την Ιστιοπλοϊκή Ομοσπονδία Ζώνη ΙΙΙ: Περιοχή Παράκτιου Πάρκου Η Ζώνη ΙΙΙ θα αποτελέσει χώρο αθλητισμού, πολιτιστικών εκδηλώσεων και αναψυχής, όπου θα επιτρέπονται μόνο ήπιες παρεμβάσεις όσον αφορά τις κτιριακές υποδομές. Ειδικότερα: Περιοχή ΙΙΙ.1 Στην περιοχή αυτή, επιτρέπονται υπαίθριες πολιτιστικές και αθλητικές εγκαταστάσεις, αποδυτήρια και χώροι υγιεινής, καθώς και αναψυκτήρια, με μέγιστη επιτρεπόμενη δομήσιμη επιφάνεια 1.800 τ.μ. και μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος 4 μέτρων. Περιοχή ΙΙΙ.2 Επιτρέπονται υπαίθριες πολιτιστικές και αθλητικές εγκαταστάσεις, αποδυτήρια και χώροι υγιεινής, καθώς και αναψυκτήρια, με μέγιστη επιτρεπόμενη δομήσιμη επιφάνεια 200 τ.μ. και μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος 4 μέτρων. Περιοχή ΙΙΙ.3 Η περιοχή αυτή αποτελεί περιοχή ελεύθερων χώρων, στην οποία απαγορεύεται η δόμηση. Στο πλαίσιο των επιτρεπόμενων από το ΕΣΟΑΠ χρήσεων για τη μεταολυμπιακή αξιοποίηση του Παράκτιου Πάρκου στον Άγιο Κοσμά, και για τις τρεις ζώνες συνολικά, προτείνεται ο 133

Αναπτυξιακές Επιδράσεις των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 συνδυασμός αθλητικών και πολιτιστικών χρήσεων, καθώς και δραστηριότητες για την ανάδειξη και την προστασία του περιβάλλοντος. Συνεπώς, είναι εφικτή η διαμόρφωση μιας ειδικής ζώνης για μαζικό αθλητισμό από το κοινό, με τη δημιουργία χώρων για πεζοπορία, αργό τρέξιμο και ποδηλασία, καθώς και η διεξαγωγή περισσότερο εξειδικευμένων αθλητικών διοργανώσεων, όπως μαραθώνιοι αγώνες, ποδηλατικοί γύροι και αθλήματα ατόμων με αναπηρίες. Εξάλλου, η γειτνίαση των εγκαταστάσεων του Παράκτιου Πάρκου με το αθλητικό συγκρότημα του Άγιου Κοσμά και τις εγκαταστάσεις του Ελληνικού προς τα δυτικά επιτρέπει και επιβάλλει τη λειτουργική ενοποίηση των χώρων και τη διοργάνωση αθλητικών εκδηλώσεων ευρύτερης εμβέλειας. Επιπλέον, στη ζώνη του Παράκτιου Πάρκου, για την προσέλκυση του κοινού στον αθλητισμό προτείνεται η δημιουργία υπαίθριων γηπεδικών κατασκευών που δεν επιβαρύνουν το περιβάλλον, ενώ παράλληλα αφορούν σε αθλήματα που βρίσκονται στην κορυφή των προτιμήσεων των πολιτών. Ενδεικτικά αναφέρουμε τα γήπεδα ποδοσφαίρου 5Χ5, καθώς και γήπεδα καλαθοσφαίρισης και βόλεϊ παραλίας. Η τοποθεσία του Παράκτιου Πάρκου ενδείκνυται για τη δημιουργία Κέντρου Περιβαλλοντικής Ευαισθητοποίησης, όπου θα υπάρχει η δυνατότητα υλοποίησης προγραμμάτων περιβαλλοντικής αγωγής. Είναι ιδιαίτερα σημαντική η διαμόρφωση τέτοιων χώρων μέσα στον αστικό ιστό, έτσι ώστε να είναι δυνατή και εύκολη η ενασχόληση των πολιτών με ειδικά οικολογικά προγράμματα. Συνεπώς, προτείνεται η παραχώρηση χώρων σε περιβαλλοντικούς Μη Κυβερνητικούς Οργανισμούς, που θα εδρεύουν στο κτίριο της Ελληνικής Ιστιοπλοϊκής Ομοσπονδίας, για την πραγματοποίηση συγκεκριμένων προγραμμάτων, με την εθελοντική συμμετοχή του κοινού. Επιπλέον, το Πάρκο μπορεί να αποτελέσει κατάλληλο χώρο για την πραγματοποίηση σχολικών εκδρομών, όπου οι μαθητές θα έχουν την ευκαιρία να συνδυάζουν δραστηριότητες αναψυχής με ενημέρωση για θέματα που αφορούν στη διατήρηση και προστασία του περιβάλλοντος. Με σεβασμό στο φυσικό περιβάλλον, προτείνεται η διαμόρφωση ζώνης υπαίθριων πολιτιστικών εκδηλώσεων, όπως συναυλιών και εκθέσεων ή ζώνης για τη φιλοξενία μεγάλων θεαμάτων, όπως λούνα παρκ, τσίρκο, μουσικών φεστιβάλ. Τέλος, σε διάφορα σημεία του πάρκου προτείνεται να οριστούν χώροι οικογενειακής αναψυχής, με παιδικές χαρές, χώρους υπαίθριας εστίασης (πικ νικ) και υπαίθριους θερινούς κινηματογράφους. Ειδικά για τη Ζώνη ΙΙΙ.1, η οποία διαθέτει τη μεγαλύτερη επιτρεπόμενη δομήσιμη επιφάνεια, και μέχρι κάποιο βαθμό και η Ζώνη ΙΙΙ.2, υπάρχει η δυνατότητα λειτουργίας δύο αναψυκτηρίων σύμφωνα με το Ειδικό Σχέδιο Ολοκληρωμένης Ανάπτυξης (ΕΣΟΑΠ). 4.3.4. Ολυμπιακό Συγκρότημα Φαλήρου & Ανάπλαση Φαληρικού Όρμου Περιγραφή Έργου Με Προεδρικό Διάταγμα 1, εγκρίνεται το Ειδικό Σχέδιο Ολοκληρωμένης Ανάπτυξης (ΕΣΟΑΠ) στην περιοχή υποδοχής των Ολυμπιακών εγκαταστάσεων μπιτς βόλεϊμπολ, και λοιπών αθλημάτων και η ανάπλαση της περιοχής στο Φαληρικό Όρμο των Δήμων Π. 1 Π.Δ. 22-26.3.2002 (ΦΕΚ 233Δ ) Ειδικό Σχέδιο Ολοκληρωμένης Ανάπτυξης περιοχής Ολυμπιακών Εγκαταστάσεων μπιτς βόλεϊμπολ και λοιπών αθλημάτων και ανάπλασης της περιοχής στο Φαληρικό Όρμο. 134

Κεφάλαιο 4: Περιγραφή και Προτάσεις Μεταολυμπιακής Αξιοποίησης Αθλητικών Υποδομών Φαλήρου, Καλλιθέας και Μοσχάτου. Σύμφωνα με το ΕΣΟΑΠ, ορίζονται έξι ζώνες χωροθετήσεων με διαφορετικές χρήσεις κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 και μετά από αυτούς. Αναλυτικά: Ζώνη Α1. Περιοχή Οικολογικού Πάρκου και Ήπιων Αθλητικών Εγκαταστάσεων Πρόκειται για την περιοχή δυτικά των εκβολών του Ιλισού ποταμού. Αποτελείται από δύο επιμέρους ζώνες, αυτή του Οικολογικού Πάρκου και της ζώνης Ήπιων Αθλητικών Εγκαταστάσεων. Κατά τη διάρκεια των αγώνων, δεν προβλέπεται η ανέγερση κτιριακών εγκαταστάσεων και όλες οι επεμβάσεις θα αφορούν τη διαμόρφωση του χώρου. Ωστόσο, στην περιοχή αυτή υπάρχουν συγκεκριμένες προβλέψεις που αφορούν στη δημιουργία Οικολογικού Πάρκου και στη λειτουργία υπαίθριων αθλητικών εγκαταστάσεων και ειδικότερα, γηπέδων ποδοσφαίρου, καλαθοσφαίρισης, πετοσφαίρισης και κολυμβητηρίου. Ζώνη Α2. Περιοχή Αθλητικών Εγκαταστάσεων Βόλεϊ Παραλίας και Αναψυχής Η Ζώνη Α2 βρίσκεται στα ανατολικά των εκβολών του Ιλισού ποταμού. Στο χώρο αυτό, θα πραγματοποιηθεί το ολυμπιακό αγώνισμα του βόλεϊ παραλίας. Για το σκοπό αυτό προβλέπεται να κατασκευαστούν οι απαιτούμενες εγκαταστάσεις για την άρτια διεξαγωγή του αγωνίσματος, σύμφωνα με τις ολυμπιακές προδιαγραφές. Συγκεκριμένα: 1. Ένα μόνιμο γήπεδο 6.000 θέσεων. Το συγκεκριμένο γήπεδο θα αποτελέσει το κεντρικό γήπεδο, στο οποίο αναμένεται να διεξαχθούν οι περισσότεροι αγώνες βόλεϊ παραλίας. H χάραξη του γηπέδου είναι κυκλική και μετά το πέρας των αγώνων και τη μείωση του αριθμού των θέσεων θα αποκτήσει τη μορφή αμφιθεάτρου ανοικτού προς τη θάλασσα. 2. Ένα προσωρινό γήπεδο 4.000 θέσεων, το οποίο αναμένεται να λειτουργήσει αποκλειστικά κατά τη διάρκεια των Αγώνων και με το πέρας αυτών θα απομακρυνθεί. Πρόκειται για μεταλλική λυόμενη κατασκευή που θα ακολουθήσει μορφολογικά τη χάραξη του κεντρικού γηπέδου. 3. Οκτώ βοηθητικά γήπεδα προθέρμανσης προπόνησης. 4. Ένα «γραμμικό κτίριο», το οποίο αναμένεται να στεγάσει όλες τις βοηθητικέςυποστηρικτικές λειτουργίες για την τέλεση του αγωνίσματος του βόλεϊ παραλίας κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων. Πρόκειται για ένα επίμηκες κτίσμα, το οποίο επεκτείνεται και στις υπόλοιπες ζώνες επεμβάσεων (περιοχές Μαρίνας και μεγάλη Λεωφόρος) και αποτελεί το συνδετικό άξονα όλων των κτιριακών εγκαταστάσεων που προβλέπονται στο πλαίσιο της συνολικής μελέτης της περιοχής. Παράλληλα προς το γραμμικό κτίριο αναμένεται να πραγματοποιείται η κυκλοφορία των πεζών και των ποδηλάτων κατά μήκος του συγκροτήματος, ενώ σε αυτό θα καταλήγουν και τα τμήματα που θα συνδέουν τις περιοχές της Καλλιθέας και του Μοσχάτου με την παραλιακή ζώνη. Με την κατάλληλη διαμόρφωση του δώματος του γραμμικού κτιρίου με ζώνες καθιστικών, σκιασμένων χώρων και περιπάτου, δίνεται η δυνατότητα για κυκλοφορία των επισκεπτών από την περιοχή της Εσπλανάδας μέχρι και το Οικολογικό Πάρκο. Ζώνη Β1: Περιοχή Ναυταθλητικού Κέντρου Στη θέση, περίπου, όπου βρίσκεται σήμερα η υφιστάμενη μαρίνα, προβλέπεται η κατασκευή νέας σύγχρονης ναυταθλητικής εγκατάστασης με σκοπό να καλύψει άρτια τις απαιτήσεις των ναυταθλητικών ομίλων, των ναυτοπροσκόπων και των αλιέων της περιοχής. Η νέα μαρίνα έχει σχεδιαστεί καθαρά ως ναυταθλητική, με έμφαση στη χρήση της από ιστιοφόρα σκάφη Ανοιχτής Θαλάσσης και Τριγώνου. Τα κτιριακά συγκροτήματα χωροθετούνται ανατολικά και δυτικά από τον άξονα εισόδου της μαρίνας με θέα προς το λιμάνι. Οι κτιριακές εγκαταστάσεις της μαρίνας καταλαμβάνουν 135

Αναπτυξιακές Επιδράσεις των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 χώρο 600 τ.μ. για το κεντρικό μηχανοστάσιο, 600 τ.μ. για τους διάφορους ναυταθλητικούς ομίλους, 800 τ.μ. για το κεντρικό αναψυκτήριο-εντευκτήριο, χώρο αποδυτηρίων και δύο υπόστεγα αποθήκευσης σκαφών «Τριγώνου». Υπάρχει ακόμα ζώνη βοηθητικών χώρων 800 τ.μ. κάτω από τις κερκίδες των γηπέδων που βρίσκονται δυτικά. Αυτό δημιουργεί ουσιαστικά αντιστήριγμα μεταξύ των χώρων ξηράς της μαρίνας και των υπολοίπων εγκαταστάσεων για την εξυπηρέτηση των αλιέων. Η μέγιστη επιτρεπόμενη δομήσιμη επιφάνεια ορίζεται σε 7.000 τ.μ. Το μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος της δομήσιμης επιφάνειας ορίζεται σε 6,50 μέτρα. Ζώνη Β2: Κεντρική Περιοχή Αναψυχής / Εσπλανάδα Η ζώνη της μεγάλης Λεωφόρου αποτελεί κομβικό σημείο ανάμεσα σε διαφορετικές λειτουργίες, κινήσεις και επίπεδα. Πρόκειται για το χώρο από όπου θα γίνεται η κατανομή των κινήσεων προς τα γήπεδα βόλεϊ παραλίας και τάε κβο ντο, το Οικολογικό Πάρκο και την Πλατεία Νερού. Η Πλατεία Νερού στην ολυμπιακή φάση θα είναι μια ελεύθερη ανοιχτή πλατεία με υπαίθριες διαμορφώσεις, φυτεύσεις και απόλυτα συσχετισμένη με το Κέντρο Υποδοχής και Πληροφόρησης, που κατά τη διάρκεια των Αγώνων θα αποτελέσει κομβικό σημείο για το κοινό. Ελαφρές υπαίθριες κατασκευές θα συμπληρώσουν τις κατασκευές κατά τη διάρκεια των Αγώνων. Στο νοτιοανατολικό άκρο, προβλέπεται η διαμόρφωση συγκροτημάτων αναψυκτηρίων πάνω σε προβλήτες από ελαφριά κατασκευή. Ένας σχετικά περιορισμένος αριθμός εστιατορίων και καταστημάτων θα λειτουργήσει κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων. Η μέγιστη επιτρεπόμενη δομήσιμη επιφάνεια ορίζεται στα 5.875 τ.μ. και το μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος στα 12,50 μέτρα. Ζώνη Γ1: Περιοχή Χειροσφαίρισης, Τάε κβο ντο και Παρα-ολυμπιακών Αγωνισμάτων Πρόκειται για την ανατολικότερη ζώνη παρεμβάσεων στο Φαληρικό Όρμο. Στην περιοχή αυτή επιτρέπονται μόνιμες και προσωρινές αθλητικές εγκαταστάσεις, καθώς και υπαίθριοι χώροι στάθμευσης. Για τη διεξαγωγή των ολυμπιακών αθλημάτων χειροσφαίρισης (προκριματικοί αγώνες), τάε κβο ντο και παραολυμπιακών αθλημάτων, κατασκευάζεται μόνιμο κλειστό γυμναστήριο πολλαπλών χρήσεων, συνολικής χωρητικότητας 8.000 θέσεων, εκ των οποίων οι 4.000 είναι μόνιμες και οι 4.000 είναι προσωρινές θέσεις. Στην ίδια περιοχή κατασκευάζονται και οι υποστηρικτικές προσωρινές εγκαταστάσεις των παραπάνω αθλημάτων. Η μέγιστη επιτρεπόμενη δομήσιμη επιφάνεια ορίζεται στα 12.000 τ.μ. και το μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος στα 26 μέτρα. Όσον αφορά στο κλειστό γυμναστήριο πολλαπλών χρήσεων για τα αθλήματα της χειροσφαίρισης και του τάε κβο ντο, επιτρέπεται η δημιουργία πυλώνων υποστήριξης της οροφής με μέγιστο ύψος 45 μέτρα. Ζώνη Γ2:Τομέας Βίλας Συγγρού Στην περιοχή αυτή προβλέπεται η δημιουργία Μουσείου Αεροπορίας στο κτίριο της βίλας Συγγρού. Η μέγιστη επιτρεπόμενη δομήσιμη επιφάνεια ορίζεται στα 2.500 τ.μ. και το μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος των εγκαταστάσεων στα 8,50 μέτρα. Στην περιοχή αυτή δεν προβλέπεται να πραγματοποιηθεί άλλη επέμβαση. Εκτιμήσεις για την Μεταολυμπιακή Χρήση Σύμφωνα με το νομοθετικό πλαίσιο 1, υπάρχουν συγκεκριμένοι όροι και περιορισμοί για την μεταολυμπιακή αξιοποίηση της περιοχής του Φαληρικού Όρμου και του Φαλήρου στη θέση 1 Άρθρο 2 του Ν.2730/99 (ΦΕΚ 130Α ) Σχεδιασμός Εκτέλεσης Ολυμπιακών Έργων. 136

Κεφάλαιο 4: Περιγραφή και Προτάσεις Μεταολυμπιακής Αξιοποίησης Αθλητικών Υποδομών του Ιπποδρόμου. Η περιοχή αυτή, μετά την τέλεση των Ολυμπιακών Αγώνων, αναμένεται να λειτουργήσει ως υπερτοπικός πόλος αθλητισμού, αναψυχής και πολιτιστικών λειτουργιών. Αναλυτικότερα, επιτρέπεται η ανέγερση και λειτουργία των ακόλουθων εγκαταστάσεων 1 : αθλητικές εγκαταστάσεις, χώροι συνάθροισης κοινού, όπως θέατρα, κινηματογράφοι, αίθουσες συνεδρίων, πολιτιστικά κτίρια, όπως βιβλιοθήκες, αίθουσες εκθέσεων και αναψυκτήρια. Το νομοθετικό πλαίσιο ορίζει εξαιρέσεις όσον αφορά στις προβλεπόμενες χρήσεις γης. Συγκεκριμένα, δεν επιτρέπεται η ανέγερση και κατασκευή ξενοδοχείων, κέντρων διασκέδασης, γηπέδων γκολφ, κατοικιών και καζίνο. Η ολοκληρωμένη διαμόρφωση του θαλάσσιου μετώπου του Φαληρικού Όρμου θα υλοποιηθεί κατά τη μεταολυμπιακή φάση και αφού απομακρυνθούν οι προσωρινές εγκαταστάσεις των Αγώνων. Βεβαίως, θα προηγηθεί η ολοκλήρωση των έργων αντιπλημμυρικής προστασίας, με τη δημιουργία των απαραίτητων καναλιών, η μετάθεση της παραλιακής λεωφόρου Ποσειδώνος νοτιότερα και σε χαμηλότερη στάθμη και η διαμόρφωση ανισόπεδων κόμβων για τη σύνδεση των Δήμων Μοσχάτου και Καλλιθέας με την παραλιακή ζώνη. Στην τελική φάση, θα δημιουργηθούν γραμμικές ζώνες πρασίνου και το μεγάλο Οικολογικό Πάρκο μαζί με το χώρο των ήπιων δραστηριοτήτων. Στο πλαίσιο των προβλεπόμενων από το ΕΣΟΑΠ χρήσεων 2, για την αξιοποίηση και ανάπλαση της περιοχής στο Φαληρικό Όρμο, προτείνεται ο συνδυασμός αθλητικών, ψυχαγωγικών, εμπορικών, εκθεσιακών και αθλητικών χρήσεων. Το μοντέλο αυτό αποτελεί κλειδί για την επιτυχία παρόμοιων προγραμμάτων στο εξωτερικό, σύμφωνα με μελέτες που έχουν γίνει σχετικά με αναπλάσεις σε ευρωπαϊκές και αμερικανικές πόλεις. Ειδικά για τις περιπτώσεις ανάπλασης παραθαλάσσιων ζωνών έχουν μελετηθεί πολλές περιπτώσεις με χαρακτηριστική αυτή της ανάπλασης της πόλης Castellόn στην Ισπανία. Σε περιοχή που αποτελούνταν από παλιές αποβάθρες, γραμμές τρένου και αποθήκες υλοποιήθηκε ένα πρόγραμμα «μεικτής χρήσης» το οποίο περιλαμβάνει χώρους πρασίνου και περιπάτου, μουσείο θαλάσσιου κόσμου, μουσείο τρένων, υπαίθριους χώρους συναυλιών, εμπορικό κέντρο, αίθουσες κινηματογράφων, διατηρημένα εργοστάσια ως εκθεσιακούς χώρους, μαρίνα σκαφών και άλλες εγκαταστάσεις. Σε αυτή τη βάση, για κάθε ζώνη χωριστά, προβλέπονται και προτείνονται οι ακόλουθες μεταολυμπιακές χρήσεις: Ζώνη Α1. Περιοχή Οικολογικού Πάρκου και Ήπιων Αθλητικών Εγκαταστάσεων Α1.1 Οικολογικό Πάρκο Η διαμόρφωση και αξιοποίηση της ζώνης του Οικολογικού Πάρκου και των ήπιων αθλητικών εγκαταστάσεων προβλέπεται να πραγματοποιηθεί κατά τη μεταολυμπιακή φάση και όχι πριν ή κατά τη διάρκεια των Αγώνων. Η παραπάνω περιοχή προβλέπεται να φιλοξενήσει οικολογικές, αθλητικές και ψυχαγωγικές δραστηριότητες σύμφωνα με την υπάρχουσα νομοθεσία. 1 Άρθρο 9 του Π.Δ. 23.2/6.3.1987 (ΦΕΚ 216Δ ) Κατηγορίες και περιεχόμενο χρήσεων γης. 2 Οι προβλεπόμενες μεταολυμπιακές χρήσεις στην περιοχή του Φαληρικού Όρμου ορίζονται στο Π.Δ. 22-26.3.2002 (ΦΕΚ 233Δ ), καθώς και σε μη δημοσιευμένα στοιχεία του Υπουργείου Πολιτισμού και της ΓΓΟΑ. 137

Αναπτυξιακές Επιδράσεις των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 Πιο αναλυτικά, το τμήμα της Ζώνης που βρίσκεται στη δυτική όχθη του Ιλισού ποταμού, απέναντι από το Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας (ΣΕΦ), προβλέπεται να διαμορφωθεί ως οικολογικό πάρκο και «Κήπος Πουλιών». Στο χώρο αυτό οι επισκέπτες θα έχουν τη δυνατότητα να παρατηρήσουν ποικιλίες σπάνιων πουλιών και φυτών. Στο Πάρκο προτείνεται να λειτουργήσουν προγράμματα περιβαλλοντικής αγωγής, από κρατικούς οργανισμούς, όπως εκπαιδευτικά ιδρύματα, καθώς και από Μη Κυβερνητικούς Οργανισμούς, τα οποία θα προάγουν την περιβαλλοντική συνείδηση των επισκεπτών του πάρκου και θα ενθαρρύνουν την ενεργή συμμετοχή τους σε οργανωμένες οικολογικές δραστηριότητες. Πέρα από αυτό, οι επισκέπτες θα μπορούν να απολαμβάνουν τη φύση και μέσω οργανωμένων τουριστικών περιηγήσεων. Η ύπαρξη και λειτουργία ενός τέτοιου χώρου μέσα στον αστικό ιστό έχει ιδιαίτερη σημασία. Α1.2 Ζώνη Ήπιων Αθλητικών Εγκαταστάσεων Ανατολικά της ζώνης του Οικολογικού Πάρκου και μέσα στα όρια της ζώνης Α1 βρίσκεται η ζώνη των ήπιων αθλητικών εγκαταστάσεων. Στη ζώνη αυτή, μετά την ολοκλήρωση των Ολυμπιακών Αγώνων, προβλέπεται η ανέγερση ανοιχτού Κολυμβητικού Κέντρου, με σκοπό τη φιλοξενία ποικίλων δραστηριοτήτων συνδεδεμένων με το υδάτινο στοιχείο. Προτείνεται η δυνατότητα χρησιμοποίησης των εγκαταστάσεών του από αθλητικά σωματεία, με τη λειτουργία ακαδημιών κολύμβησης. Επιπλέον, παρέχεται η δυνατότητα πρόσβασης από το κοινό είτε δωρεάν είτε με την καταβολή ενός συμβολικού ποσού εφάπαξ ή ανάλογα με τη χρήση. Ακόμη, προβλέπεται η κατασκευή σύγχρονου αθλητικού κέντρου, το οποίο θα περιλαμβάνει γήπεδο ποδοσφαίρου, καλαθοσφαίρισης και πετοσφαίρισης, με όλες τις απαιτούμενες κτιριακές εγκαταστάσεις υποστήριξης. Στους χώρους του αθλητικού κέντρου, προτείνεται, ακόμη, η δημιουργία γηπέδων βόλεϊ παραλίας και ποδοσφαίρου στην άμμο, καθώς και η κατασκευή υπαίθριου γηπέδου ποδοσφαίρου 5Χ5. Παράλληλα, στο χώρο μπορούν να λειτουργήσουν ακαδημίες ποδοσφαίρου και πετοσφαίρισης, προπονητικοί χώροι ομάδων τοπικών σωματείων, καθώς και να διαμορφωθούν γραφεία Οργανισμών Άθλησης και Κέντρα Νεότητας Δήμων. Η ευρύτερη ζώνη των ήπιων αθλητικών εγκαταστάσεων, μπορεί να αποτελέσει τον τόπο διεξαγωγής τοπικών και σχολικών αγώνων, συμβάλλοντας έτσι στην προαγωγή του αθλητικού πνεύματος σε ανθρώπους όλων των ηλικιών και κυρίως στα παιδιά, ωθώντας τα να ενασχοληθούν με τον αθλητισμό και εν γένει με υγιεινές δραστηριότητες, με όλες τις επακόλουθες ευεργετικές συνέπειες. Στην περιοχή αυτή, υπάρχει και η δυνατότητα δημιουργίας διαδρομών πεζοπορίας και ποδηλασίας, ενώ παράλληλα η ζώνη ενδείκνυται για την πραγματοποίηση σχολικών εκδρομών, που θα συνδυάζουν την άθληση, την ψυχαγωγία και την περιβαντολλογική αγωγή. Μεταξύ του Οικολογικού Πάρκου και της ζώνης των ήπιων αθλητικών εγκαταστάσεων, προτείνεται η κατασκευή μικρού αναψυκτηρίου, για την εξυπηρέτηση των επισκεπτών και των αθλούμενων της ζώνης Α1. Ζώνη Α2. Ζώνη Αθλητικών Εγκαταστάσεων Βόλεϊ Παραλίας και Αναψυχής Α2.1 Γήπεδο Βόλεϊ Παραλίας Η ζώνη των ολυμπιακών αθλητικών εγκαταστάσεων του βόλεϊ παραλίας αναμένεται να υποστεί σημαντικές εσωτερικές παρεμβάσεις μετά τους Αγώνες. Ο αριθμός των θέσεων του κύριου γηπέδου θα μειωθεί από 6.000 κατά τη διάρκεια των Αγώνων σε 4.000 μετά τους Αγώνες. Πέρα από τις 2.000 κερκίδες του μόνιμου γηπέδου βόλεϊ παραλίας, θα 138

Κεφάλαιο 4: Περιγραφή και Προτάσεις Μεταολυμπιακής Αξιοποίησης Αθλητικών Υποδομών απομακρυνθεί και το προσωρινό γήπεδο των 4.000 θέσεων καθώς και τα βοηθητικά γήπεδα προπόνησης. Η μορφή του κεντρικού γηπέδου από κυκλική θα γίνει ημικυκλική, καθώς θα απομακρυνθούν οι κερκίδες από την πλευρά της θάλασσας. Οι αθλητικές εγκαταστάσεις ενδείκνυνται για τη διεξαγωγή αγώνων βόλεϊ και ποδοσφαίρου παραλίας. Πρόκειται για δύο αθλήματα που γνωρίζουν τόσο σημαντικές επιτυχίες σε εθνικό επίπεδο όσο και ενδιαφέρον από το κοινό. Η Ελληνική Ομοσπονδία Πετοσφαίρισης θεωρεί ότι οι νέες εγκαταστάσεις θα διευκολύνουν τη διεκδίκηση και τη διοργάνωση Πανευρωπαϊκών Αγώνων και άλλων διεθνών συναντήσεων στο άθλημα του βόλεϊ παραλίας. Το γήπεδο του βόλεϊ παραλίας προβλέπεται να λειτουργήσει και ως αμφιθέατρο για τη φιλοξενία πολιτιστικών δραστηριοτήτων, όπου μπορούν να λάβουν χώρα σπουδαίες θεατρικές παραστάσεις, από άποψη πολιτιστικού ενδιαφέροντος, καθώς και συναυλίες Ελλήνων και διεθνών καλλιτεχνών. Το γήπεδο μπορεί να αποτελέσει την κεντρική αρένα για πολιτιστικές εκδηλώσεις μεγάλης κλίμακας (φεστιβάλ, συναυλίες) που προτείνεται να πραγματοποιούνται στην ευρύτερη περιοχή της ζώνης Α2 (υπαίθριοι χώροι) ή για εκθέσεις προιόντων και άλλες εκδηλώσεις εμπορικού χαρακτήρα. Α2.2 Γραμμικό Κτίριο Πρόκειται για ένα επίμηκες κτίσμα, το οποίο επεκτείνεται και στις υπόλοιπες ζώνες επεμβάσεων (Μαρίνα και Μεγάλη Λεωφόρο - Εσπλανάδα) και αποτελεί το συνδετικό άξονα όλων των κτιριακών εγκαταστάσεων, που προβλέπονται στο πλαίσιο της συνολικής μελέτης της περιοχής. Στο χώρο αυτό, προτείνεται πρώτα από όλα να παραμείνουν τα προπονητήρια και οι βοηθητικές εγκαταστάσεις (αποδυτήρια κλπ) για να εξυπηρετούν όλα τα αθλήματα που θα διεξάγονται στη ζώνη στη μεταολυμπιακή φάση. Στις εγκαταστάσεις του γραμμικού κτιρίου, προτείνεται η κατασκευή σύγχρονου κέντρου άθλησης με ευελιξία χώρων και λειτουργιών, το οποίο θα είναι στη διάθεση του κοινού μέσα από τη δραστηριοποίηση τοπικών γυμναστικών συλλόγων. Στο γυμναστήριο, προτείνεται η λειτουργία ειδικά διαμορφωμένης αίθουσας με βάρη και αιθουσών για αεροβική γυμναστική και για πολεμικές τέχνες, όπως καράτε και κικ μπόξινγκ, καθώς και για τα ολυμπιακά αθλήματα τζούντο και τάε κβο ντο. Ακόμα, προτείνεται η χρησιμοποίηση αιθουσών για τα αθλήματα της επιτραπέζιας αντισφαίρισης και της αντιπτέρισης. Το κτίριο αυτό προτείνεται, επίσης, να αποτελέσει χώρο εγκατάστασης των γραφείων Οργανισμών Άθλησης των όμορων δήμων, Κέντρων Νεότητας, τοπικών αθλητικών ομίλων καθώς και των ομοσπονδιών των αγωνισμάτων του βόλεϊ και του ποδοσφαίρου παραλίας. Στο γραμμικό κτίριο προτείνεται και η υποδοχή μη αθλητικών δραστηριοτήτων. Ειδικότερα, μπορεί να διαμορφωθεί χώρος διεξαγωγής επαγγελματικών και εκπαιδευτικών σεμιναρίων και ημερίδων, παρουσιάσεων προϊόντων και υπηρεσιών μεγάλων εταιριών, καθώς και συνεντεύξεων τύπου. Στις εγκαταστάσεις του, υπάρχει η δυνατότητα φιλοξενίας εκθέσεων, προβολών και παρουσιάσεων βιβλίων. Για το σκοπό αυτό, προτείνεται η δημιουργία δύο αιθουσών αποκλειστικά για αυτές τις χρήσεις. Η λειτουργία αναψυκτηρίου στη ζώνη αθλητικών εγκαταστάσεων βόλεϊ παραλίας και αναψυχής αποτελεί μία ακόμη πρόταση αξιοποίησης του χώρου, καθώς κατά μήκος του γραμμικού κτιρίου θα πραγματοποιείται η κυκλοφορία πεζών και ποδηλάτων. 139

Αναπτυξιακές Επιδράσεις των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 Α2.3 Υπαίθριοι χώροι Στους υπαίθριους χώρους της ζώνης Α2, μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας, προβλέπεται η κατασκευή γηπέδου ποδοσφαίρου με κερκίδες, ανοιχτών γηπέδων πετοσφαίρισης και καλαθοσφαίρισης και άλλων αθλημάτων. Στο χώρο αυτό προτείνεται να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στα δύο αθλήματα που κερδίζουν συνεχώς το ενδιαφέρον του κοινού, όπως το βόλεϊ και το ποδόσφαιρο παραλίας. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι για το άθλημα του βόλεϊ παραλίας η ζήτηση υπερκάλυψε τα διαθέσιμα εισιτήρια στην πρόσφατη περίοδο πώλησής τους. Για το λόγο αυτό, προτείνεται, λοιπόν, να διατηρηθούν ορισμένα από τα γήπεδα προθέρμανσης και να κατασκευαστούν αντίστοιχες εγκαταστάσεις (με κερκίδες μικρής χωρητικότητας) και για το ποδόσφαιρο. Όσον αφορά στο μεγάλο γήπεδο ποδοσφαίρου, προτείνεται να αποτελέσει την έδρα τοπικών ομάδων και να φιλοξενεί ποδοσφαιρικούς αγώνες χαμηλών επαγγελματικών κατηγοριών ή τοπικών πρωταθλημάτων. Η χρήση του γηπέδου από τις ομάδες μπορεί να γίνεται με ενοικίαση του χώρου. Τα ανοικτά γήπεδα πετοσφαίρισης και καλαθοσφαίρισης αναμένεται να χρησιμοποιούνται από ερασιτεχνικούς αθλητικούς συλλόγους και από μεμονωμένους ιδιώτες, ενώ για την ενίσχυση της μαζικής συμμετοχής του κοινού στον αθλητισμό προτείνεται και η δημιουργία διαδρομών ποδηλασίας και εναλλακτικού αθλητισμού (extreme games), όπως προβλέπεται και σε άλλες ζώνες με ανοιχτές εγκαταστάσεις. Η μεγάλη υπαίθρια έκταση της Ζώνης Α.2 ενδείκνυται και για τη φιλοξενία πολιτιστικών και εμπορικών δραστηριοτήτων. Μάλιστα η συνύπαρξη διαφορετικών επιμέρους χώρων (γήπεδο ποδοσφαίρου, ανοικτά γήπεδα, κεντρικό γήπεδο) επιτρέπει τη διοργάνωση φεστιβάλ και εκθέσεων μεγάλης κλίμακας, με παράλληλες εκδηλώσεις για το κοινό. Επίσης στο χώρο του γηπέδου ποδοσφαίρου προτείνεται η φιλοξενία κατά περιόδους μεγάλων θεαμάτων (τσίρκο κλπ) για να υπάρχει πληρέστερη ικανοποίηση των αναγκών ψυχαγωγίας των κατοίκων της περιοχής. Η μέγιστη επιτρεπόμενη δομήσιμη επιφάνεια της ζώνης Α2 ορίζεται σε 9.000 τ.μ. και το μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος των κτιρίων σε 8,50 μέτρα. Για το αμφιθέατρο πολλαπλών χρήσεων επιτρέπεται η δημιουργία στεγάστρου, μέγιστου ύψους 20 μέτρων και πυλώνων υποστήριξής του, με μέγιστο ύψος 45 μέτρα. Ζώνη Β1: Περιοχή Ναυταθλητικού Κέντρου Κατά τη μεταολυμπιακή φάση, δεν προβλέπεται καμία κτιριακή ή λειτουργική αλλαγή στη Ζώνη Β1, καθώς το συνολικό πρόγραμμα υλοποιείται στην ολυμπιακή φάση. Γενικά, η ζώνη του ναυταθλητικού κέντρου θα χρησιμοποιηθεί, μεταολυμπιακά, για τον ελλιμενισμό σκαφών και την παροχή όλων των απαραίτητων βοηθητικών και υποστηρικτικών υπηρεσιών. Πιο αναλυτικά, στη ζώνη αυτή θα διατίθενται συνολικά περίπου 230 θέσεις για σκάφη των ομίλων και των ναυτοπροσκόπων και 40 θέσεις για τα επαγγελματικά αλιευτικά καΐκια του ίδιου περίπου μεγέθους, τα οποία ελλιμενίζονταν εκεί πριν την έναρξη των εργασιών στην περιοχή του Φαληρικού Όρμου. Επιπλέον, στα ρηχά κρηπιδώματα, θα υπάρχουν θέσεις για 160 περίπου λέμβους και φουσκωτά. Επιπλέον, θα λειτουργεί ξεχωριστό τμήμα υποδοχής σκαφών Τριγώνου, που θα μπορεί να εξυπηρετήσει μέχρι 200 μικρά σκάφη σε κατάλληλα υπόστεγα, ενώ θα διαθέτει αποδυτήρια για 160 ναυταθλητές. Επίσης, θα υπάρχουν εγκαταστάσεις αποθήκευσης και υποστήριξης για περίπου 60 ιστιοσανίδες, κανό και καγιάκ. 140