ΟΥΚΡΑΝΙΑ, Μάιος 2014 - Ο P. Poroshenko, νέος Πρόεδρος της Ουκρανίας - Ο Α. Yatseniuk παραμένει Πρωθυπουργός Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της καταμέτρησης του 100% των ψήφων των προεδρικών εκλογών της 25 ης Μαΐου στην Ουκρανία, ο ολιγάρχης και βουλευτής, κ. Petro Poroshenko, εξελέγη από τον πρώτο γύρο, Πρόεδρος της Ουκρανίας, με ποσοστό 54,7%. Η πρώην Πρωθυπουργός, κα Y. Tymoshenko, ήρθε δεύτερη με 12,8% των ψήφων. Ο νέος Ουκρανός Πρόεδρος δήλωσε ότι δεν υπάρχει λόγος για αντικατάσταση του τρέχοντος Πρωθυπουργού κ. Α. Yatseniuk, τη θητεία του οποίου αξιολόγησε θετικά, κάνοντας αναφορά στις αποφασιστικές ενέργειές του για την εξασφάλιση της χρηματοοικονομικής βοήθειας στην Ουκρανία. - Δανειακή συμφωνία με την Παγκόσμια Τράπεζα Στις 26 Μαΐου η ουκρανική Κυβέρνηση υπέγραψε δανειακή συμφωνία με την Παγκόσμια Τράπεζα, συνολικής αξίας USD 1,48 δισ., για τη χρηματοδότηση τριών νέων προγραμμάτων. Το εν λόγω δάνειο παρέχεται για 16 έτη, με περίοδο χάριτος επτά ετών και κυμαινόμενο επιτόκιο (0,59% κατά την ημερομηνία υπογραφής). Στις 29 Μαΐου, η Παγκόσμια Τράπεζα εκταμίευσε την πρώτη δόση USD 750 εκατ. για το Πρώτο Δανειακό Πρόγραμμα Αναπτυξιακής Πολιτικής. Τα κονδύλια αυτά θα δαπανηθούν σε στρατηγικές και θεσμικές μεταρρυθμίσεις με σκοπό την αντιμετώπιση της τρέχουσας οικονομικής κρίσης και τη σταθεροποίηση της χρηματοοικονομικής και οικονομικής κατάστασης στην Ουκρανία. - Προβλέψεις από "Fitch" για συνέχιση των δυσκολιών στην Ουκρανία Ο διεθνής οίκος πιστοληπτικών αξιολογήσεων "Fitch" προβλέπει ότι το ΑΕΠ της Ουκρανίας θα συρρικνωθεί το 2014 κατά -5%, σε πλαίσιο υψηλού πληθωρισμού, ο οποίος θα είναι αποτέλεσμα της αύξησης στις τιμές του φυσικού αερίου και της μετακύλισης του κόστους διολίσθησης της Γκρίβνας. Επίσης, σημειώνει ότι, αν και η νίκη του P. Poroshenko, από τον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών, δεν αναμένεται να παίξει σημαντικό ρόλο όσον αφορά στις οικονομικές δυσκολίες που αντιμετωπίζει η Ουκρανία, θα προσφέρει, πάντως, κάποια, έστω βραχυπρόθεσμη, πολιτική σταθερότητα και, πιθανώς, προαναγγέλλει μερική προσέγγιση με τη Ρωσία. Παρά ταύτα, τα προβλήματα της Ουκρανίας ήτοι, οι ταραχές στα ανατολικά, η διαφορά με τη Ρωσία για την τιμή και τα χρέη του φυσικού αερίου, η ανάγκη άμεσης εκτέλεσης των μεταρρυθμίσεων του προγράμματος του Δ.Ν.Τ. και η διατήρηση του ύψους των συναλλαγματικών διαθεσίμων, με ταυτόχρονη κάλυψη των αναγκών εξωτερικής χρηματοδότησης παραμένουν. - Περιορισμός διολίσθησης της Γκρίβνας - Υψηλή εκροή καταθέσεων Ο Υπουργός Οικονομικών της Ουκρανίας κ. Ο. Shlapak, δήλωσε ότι η διολίσθηση της Γκρίβνας έχει διακοπεί και ότι το εθνικό νόμισμα της Ουκρανίας πρόκειται να 1
ενδυναμωθεί μετά την ολοκλήρωση των ενόπλων συγκρούσεων στην ανατολική Ουκρανία. Ο κ. Shlapak προσέθεσε ότι η μέση ισοτιμία του 2014 για την Γκρίβνα θα ανέλθει σε UAH 10,5 / USD και σημείωσε ότι, αν και σήμερα η ισοτιμία πλησιάζει τις UAH 12 / USD, η Κεντρική Τράπεζα έχει όπλα για τον έλεγχο της κατάστασης στην αγορά συναλλάγματος. Επίσης, σύμφωνα με τον ίδιο, η εκροή καταθέσεων από το ουκρανικό τραπεζικό σύστημα από τις αρχές του έτους έχει υπερβεί τα UAH 75 δισ. (USD 6,25 δισ.). Πάντως σύμφωνα με την Κεντρική Τράπεζα, η εκροή κεφαλαίων από καταθετικούς λογαριασμούς (σε εθνικό νόμισμα και συνάλλαγμα), τον Απρίλιο, έχει επιβραδυνθεί σε σχέση με τους προηγούμενους μήνες. - Περιορισμός επενδύσεων στη χώρα Δηλώσεις G. Soros Οι κεφαλαιουχικές επενδύσεις στην ουκρανική οικονομία κατά το πρώτο τρίμηνο του 2014 μειώθηκαν κατά UAH 12,8 δισ. σε UAH 42,6 δισ., σύμφωνα με τη Στατιστική Υπηρεσία της Ουκρανίας. Παρά ταύτα, ειδικοί εκτιμούν ότι μετά την εκλογή του νέου Προέδρου θα αυξηθεί η επενδυτική ελκυστικότητα της χώρας. Σε συνέντευξή του στον Guardian, o G. Soros, πάντως, σημειώνει ότι η Ουκρανία είναι εν δυνάμει ελκυστικός επενδυτικός προορισμός, αν βελτιωθεί το επιχειρηματικό κλίμα, ενώ απαιτείται και από την Ε.Ε. να παράσχει ασφάλιση πολιτικού κινδύνου για επενδύσεις στην Ουκρανία. - Καταβολή USD 768 εκατ. σε Ρωσία για φυσικό αέριο Στις 30 Μαΐου, ο Ουκρανός Πρωθυπουργός, κ. Α. Yatseniuk, δήλωσε ότι η ενεργειακή εταιρεία της Ουκρανίας Naftogaz Ukrayiny μεταβίβασε στη ρωσική Gazprom USD 768 εκατ. για το φυσικό αέριο που εισήγαγε κατά το πρώτο τρίμηνο του έτους, στην τιμή των USD 268,5 / 1.000 κ.μ., ήτοι το τμήμα του χρέους που η Ουκρανία θεωρεί ότι δεν είναι υπό αμφισβήτηση. Σύμφωνα με τον ίδιο, η Ουκρανία έχει ολοκληρώσει όλες τις προετοιμασίες για την κατάθεση αγωγής κατά της Ρωσίας στο διαιτητικό δικαστήριο της Στοκχόλμης με σκοπό την αναθεώρηση της σύμβασης προμήθειας φυσικού αερίου που έχει η Ουκρανία με τη Ρωσία. Στις 2 Ιουνίου, ο Διευθύνων Σύμβουλος της Gazprom, κ. A. Miller, δήλωσε ότι η εταιρεία του έλαβε το ως άνω ποσό από την ουκρανική πλευρά και, συνεπώς, η έναρξη της προμήθειας φυσικού αερίου έναντι μόνο προπληρωμής αναβλήθηκε για μια εβδομάδα. - Δημιουργία υπηρεσίας χρηματοοικονομικών ερευνών Στις 23 Μαΐου, ενεκρίθη, από την αρμόδια κυβερνητική επιτροπή, η δημιουργία της υπηρεσίας χρηματοοικονομικών ερευνών, η οποία θα λειτουργήσει εν είδει "χρηματοοικονομικής αστυνομίας" και σκοπός της θα είναι η καταπολέμηση του οικονομικού εγκλήματος. Η εν λόγω υπηρεσία θα δημιουργηθεί βάσει πέντε άλλων υπηρεσιών: της φορολογικής αστυνομίας, της μονάδας διερεύνησης φορολογικών εγκλημάτων της 2
Διεύθυνσης για την καταπολέμηση του Οργανωμένου Εγκλήματος του Υπουργείου Εσωτερικών, μιας μονάδας της Υπηρεσίας Ασφαλείας της Ουκρανίας και της Κρατικής Χρηματοοικονομικής Επιθεώρησης. Η λειτουργία της εν λόγω υπό σύσταση υπηρεσίας θα ξεκινήσει το φθινόπωρο. - Αύξηση ενεργειακών τιμολογίων H Εθνική Ρυθμιστική Επιτροπή Ενέργειας της Ουκρανίας αύξησε τα τιμολόγια ηλεκτρικού ρεύματος για τα νοικοκυριά κατά 10-40% ανάλογα με τον όγκο κατανάλωσης. Οι τιμές αυξήθηκαν διότι τα νοικοκυριά κατέβαλαν μόλις 24% του πραγματικού κόστους της παραγωγής, μεταφοράς και κατανάλωσης της ηλεκτρικής ενέργειας, σύμφωνα με την Επιτροπή. Υπενθυμίζεται ότι η Ουκρανία αύξησε τις τιμές του φυσικού αερίου από 1 ης Μαΐου και θα αυξήσει τις τιμές θέρμανσης από 1 ης Ιουλίου. - Αρνητικές προοπτικές τραπεζικού συστήματος σύμφωνα με εκτιμήσεις της "Moody's" Ο διεθνής οίκος πιστοληπτικών αξιολογήσεων "Moody's" εκτιμά ότι το ΑΕΠ της Ουκρανίας για το 2014 θα μειωθεί κατά -5 έως -10%. Επίσης, ότι οι προοπτικές του τραπεζικού συστήματος παραμένουν αρνητικές λόγω της αύξησης των μηεξυπηρετούμενων δανείων και της μειωμένης ρευστότητας, αποτέλεσμα της εκροής καταθέσεων κατά το πρώτο τρίμηνο του 2014, εν μέσω της κρίσης στη χώρα. Η "Moody's" θεωρεί ότι η πρόσβαση των ουκρανικών τραπεζών σε χρηματοδοτικά μέσα θα παραμείνει ιδιαίτερα χαμηλή, δεδομένης της έλλειψης επενδυτών και των μέτρων προφύλαξης εκ μέρους των δυτικο-ευρωπαϊκών μητρικών τραπεζών, εν όψει της αυξημένης αβεβαιότητας στην Ουκρανία. - Παράταση υποχρεωτικών πωλήσεων συναλλάγματος Η Κεντρική Τράπεζα της Ουκρανίας με απόφαση της από 12 Μαΐου παρέτεινε για τρεις ακόμη μήνες (έως 20 Αυγούστου) την υποχρέωση των νομικών προσώπων με μόνιμη παρουσία στην Ουκρανία να πωλούν το 50% των εσόδων τους σε συνάλλαγμα από τις πωλήσεις αγαθών μέσω εξαγωγών. Το υπόλοιπο 50% των εσόδων σε συνάλλαγμα παραμένει στη διάθεση των εταιρειών. Υπενθυμίζουμε ότι οι υποχρεωτικές πωλήσεις συναλλάγματος ξεκίνησαν στην Ουκρανία το Νοέμβριο του 2012, ως ένα εκ των μέτρων για τη μείωση των πιέσεων στην αγορά συναλλάγματος. - Πλεόνασμα στο ουκρανικό εμπορικό ισοζύγιο για πρώτη φορά από το 2005 Σύμφωνα με την Κρατική Στατιστική Επιτροπή της Ουκρανίας, το πλεόνασμα στο εμπορικό ισοζύγιο για το πρώτο τρίμηνο του 2014, ανήλθε σε USD 1,3 δισ., ενώ το εμπορικό ισοζύγιο για την ίδια περίοδο του προηγουμένου έτους είχε δείξει έλλειμμα USD -1,2 δισ. Η αντιστροφή του ελλείμματος ήταν, σύμφωνα με το Υπουργείο Οικονομικής Ανάπτυξης και Εμπορίου, αποτέλεσμα της σημαντικής διολίσθησης της Γκρίβνας, δια της οποίας οι ουκρανικές εξαγωγές κατέστησαν φτηνότερες και ανταγωνιστικότερες και οι 3
εισαγωγές ακριβότερες. Η τελευταία φορά κατά την οποία η Ουκρανία είχε πλεόνασμα στο εξωτερικό της εμπόριο ήταν το 2005. - Δημοσιοποίηση της νομισματικής πολιτικής για το 2014 Στις 15 Μαΐου, η Κεντρική Τράπεζα της Ουκρανίας δημοσιοποίησε τις βασικές αρχές της νομισματικής πολιτικής που θα ακολουθήσει εντός του 2014. Σύμφωνα με το σχετικό έγγραφο, ο κύριος στόχος της Κεντρικής Τράπεζας θα είναι να διατηρήσει, μεσοπρόθεσμα, έναν χαμηλό και σταθερό πληθωρισμό ο οποίος θα ανέρχεται σε 3-5%. Βραχυπρόθεσμα, πάντως, λόγω της αύξησης των ενεργειακών και άλλων τιμών, η Κεντρική Τράπεζα προβλέπει για το 2013 πληθωρισμό 12%. Ο κύριος στόχος της Κεντρικής Τράπεζας θα είναι να σταθεροποιήσει τον τραπεζικό και εν γένει χρηματοοικονομικό τομέα, μέσω της παροχής ρευστότητας στις τράπεζες και αύξησης της νομισματικής βάσης κατά 21% για το 2014. - Αύξηση πληθωρισμού κατά 1,5 φορά τον Απρίλιο Σύμφωνα με την Κρατική Στατιστική Επιτροπή της Ουκρανίας, ο πληθωρισμός στην Ουκρανία ανήλθε τον Απρίλιο σε 3,3% σε σχέση με το Μάρτιο, παρουσιάζοντας ρυθμό αύξησης κατά 1,5 φορά. Αν συγκριθεί σε σχέση με τον Απρίλιο του 2013, ο πληθωρισμός αυξήθηκε τον Απρίλιο του 2014, κατά 6,9% και από τις αρχές του 2014, κατά 6,4%. - Εκταμίευση της πρώτης δόσης από το Δ.Ν.Τ. Η Κεντρική Τράπεζα της Ουκρανίας ανακοίνωσε, στις 7 Μαΐου, ότι το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο μεταβίβασε στην Ουκρανία την πρώτη δόση της δανειακής συμφωνίας 'stand-by', ύψους USD 3,19 δισ. Ως αποτέλεσμα της εν λόγω εισροής, τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας αυξήθηκαν από USD 14,23 δισ. σε USD 17,3 δισ. Υπενθυμίζεται ότι η αξία της δανειακής συμφωνίας ανέρχεται σε USD 17 δισ. με ετήσιο επιτόκιο 3% και ότι το Δ.Ν.Τ. θα λαμβάνει, σε μηνιαία βάση, και θα αναλύει πληροφορίες από τις ουκρανικές φορολογικές και τελωνειακές υπηρεσίες σχετικά με τους εισπραχθέντες φόρους, δασμούς και άλλα έσοδα. - Αφαίρεση της Ουκρανίας από κατάλογο χωρών με την υψηλότερη πειρατεία στο διαδίκτυο Το Γραφείο του Εμπορικού Αντιπρόσωπου των Η.Π.Α. (USTR), σύμφωνα με την ετήσια έκθεσή του, αφαίρεσε την Ουκρανία από την Ειδική Έκθεση 301 στην οποία απαριθμούνται οι χώρες με την υψηλότερη πειρατεία στο διαδίκτυο. Το USTR, παρά ταύτα, συνεχίζει να ανησυχεί για τη λειτουργία του ουκρανικού συστήματος συλλογικής διαχείρισης, το οποίο είναι υπεύθυνο για την είσπραξη και τη διανομή δικαιωμάτων εκμετάλλευσης, τη χρήση παραποιηθέντος λογισμικού από τις ουκρανικές κυβερνητικές υπηρεσίες και την online παραβίαση πνευματικών δικαιωμάτων. Παρ' όλα αυτά, στην εν λόγω έκθεση αναφέρεται ότι, λόγω της τρέχουσας πολιτικής κατάστασης στην Ουκρανία, δεν θα πρέπει να ληφθούν μέτρα αυτή την περίοδο κατά της 4
χώρας. - Προβλέψεις από την EBRD Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD) αναμένει ότι λόγω της κλιμακούμενης βίας στα νοτιοανατολικά της χώρας και των προβλημάτων σε όλο το εύρος της οικονομίας η ουκρανική οικονομία θα συρρικνωθεί κατά -7% το 2014, αναθεωρώντας προηγούμενη εκτίμησή της, από τον Οκτώβριο του 2013, με την οποία προέβλεπε αύξηση ΑΕΠ κατά 1,5%. Για το 2015, η EBRD προβλέπει μηδενική ανάπτυξη. - Φτωχότεροι οι πλουσιότεροι Ουκρανοί κατά το Forbes-Ukraine Σύμφωνα με το Forbes-Ukraine, ο πλούτος των 100 πλουσιότερων Ουκρανών μειώθηκε κατά USD 13 δισ. ή 23,6% εντός ενός έτους, σε USD 42 δισ. Πλουσιότερος Ουκρανός παραμένει ο R. Akhmetov, του οποίου η περιουσία μειώθηκε κατά USD 4,2 δισ. και έφτασε τα USD 11,2 δισ. Δεύτερος ακολουθεί ο V. Pinchuk με USD 3 δισ. από USD 3,8 δισ. πριν ένα έτος, τρίτος ο H. Boholiubov, με USD 2 δισ. Ο τρέχων Πρόεδρος της Ουκρανίας, P. Poroshenko, βρίσκεται στην έκτη θέση με USD 1,3 δισ. από USD 1,6 δισ. πριν ένα χρόνο. Στην παγκόσμια κατάταξη του Forbes, o R. Akhmetov έχει πέσει από την 47 η θέση στην 92 η και ο V. Pinchuk από την 353 η στην 542 η. ΜΟΛΔΑΒΙΑ, Μάιος 2014 - Πρόταση Επιτροπής για διπλασιασμό των ποσοστώσεων για τα αγροτικά προϊόντα από τη Μολδαβία Σύμφωνα με τον Επίτροπο για τη Γεωργία και την Αγροτική Ανάπτυξη, κ. D. Ciolos, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα προτείνει το διπλασιασμό των ποσοστώσεων για τα αγροτικά προϊόντα από τη Μολδαβία στην ευρωπαϊκή αγορά. Με το διπλασιασμό των ποσοστώσεων η Μολδαβία θα μπορεί να εξάγει ετησίως 40.000 τόνους μήλα, 2.000 τόνους τομάτας, 10.000 τόνους επιτραπέζιων σταφυλιών και 10.000 τόνους δαμάσκηνων στην Ε.Ε. Ο κ. Ciolos σημείωσε επίσης ότι για τον υπολογισμό των ποσοστώσεων είχαν αρχικά ληφθεί υπ'όψιν οι πραγματικές ποσότητες που εξήγαγε η Μολδαβία, με προσαύξηση 10%. Σημειώνεται, επίσης, ότι, κατά την περίοδο 2014-2020, η Ε.Ε. θα διαθέσει 120 εκατ. για τον εκσυγχρονισμό της γεωργίας και για προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης στη Μολδαβία. Η πρώτη δόση 64 εκατ. θα εκταμιευθεί τον Ιούλιο. - Δημιουργία Μητρώου Αμπέλων και Οίνων Σύμφωνα με τον Μολδαβό Υπουργό Γεωργίας και Τροφίμων, κ. V. Bumacov, πρόκειται να δημιουργηθεί στη Μολδαβία Μητρώο Αμπέλων και Οίνων που παράγονται στη χώρα. Το Μητρώο θα διασφαλίσει τον έλεγχο ποιότητας και θα συνεισφέρει στο άνοιγμα νέων αγορών για τα μολδαβικά κρασιά. Οι μολδαβικές Αρχές ελπίζουν ότι το Μητρώο θα λειτουργήσει σε ενάμιση έτος, με χρηματοδότηση USD 600.000 από την 5
Τσέχικη Αναπτυξιακή Υπηρεσία και την Υπηρεσία Διεθνούς Ανάπτυξης των Η.Π.Α. (USAID), με τις οποίες το Υπουργείο Γεωργίας και Βιομηχανίας Τροφίμων υπέγραψε Μνημόνιο Συνεννόησης στο Κισινάου με την ευκαιρία της επίσκεψης του Τσέχου Προέδρου, κ. Μ. Ζέμαν. - Μείωση εμβασμάτων κατά το πρώτο τρίμηνο του 2014 Σύμφωνα με στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας της Μολδαβίας, ο όγκος των μεταβιβάσεων μετρητών από το εξωτερικό προς τη Μολδαβία, μέσω των μολδαβικών τραπεζών, αυξήθηκε το Μάρτιο κατά 4,5%, σε USD 123 εκατ. Η εν λόγω αύξηση, όμως, δεν κατάφερε να αντισταθμίσει τη μείωση κατά 6% που κατεγράφη το δίμηνο Ιανουαρίου Φεβρουαρίου. Οι ειδικοί εξηγούν ότι η εν λόγω πτώση οφείλεται στο γεγονός ότι τμήμα των Μολδαβών πολιτών οι οποίοι είχαν απασχοληθεί στα έργα των Χειμερινών Ολυμπιακών του Σότσι επέστρεψαν πλέον στη Μολδαβία, ενώ άλλοι έχασαν την εργασία τους λόγω των περιορισμών που έχει επιβάλει η Ρωσία όσον αφορά στην παραμονή στη χώρα. - Μολδαβο-Ρουμανική συνάντηση για την ενέργεια Ο Μολδαβός Πρωθυπουργός, κ. I. Leanca, και ο Ρουμάνος Υπουργός Ενέργειας, κ. R. Nicolescu, συζήτησαν ενεργειακά προγράμματα για τη διασύνδεση της Μολδαβίας με το ευρωπαϊκό δίκτυο και εξέτασαν την τρέχουσα κατάσταση της κατασκευής του αγωγού Ιασίου - Ungheni και τις απαραίτητες προϋποθέσεις για τη λειτουργία του. Ο κ. Leanca τόνισε ότι η κατασκευή του εν λόγω αγωγού είναι ένα ιδιαίτερα σημαντικό έργο για την ενεργειακή ασφάλεια της Μολδαβίας, το οποίο θα προσελκύσει επενδύσεις και θα προωθήσει την ανάπτυξη της τοπικής οικονομίας. Όσον αφορά στη διασύνδεση ηλεκτρικής ενέργειας, οι δύο πλευρές αποφάσισαν να εκπονήσουν το συντομότερο δυνατόν τις μελέτες σκοπιμότητας για τις γραμμές Isaccea- Vulcanesti-Chisinau και Ρουμανίας- Ungheni-Straseni. Τέλος, αναλύθηκαν οι δυνατότητες αποτελεσματικής χρήσης της συνδρομής της Ε.Ε. για τα έργα ενεργειακής διασύνδεσης. - Επισκέψεις Μολδαβών επιχειρηματιών σε διεθνείς εκθέσεις στην Κωνσταντινούπολη Κατά την περίοδο 22-25 Απριλίου, ομάδα Μολδαβών επιχειρηματιών από τον τομέα των κατασκευών επισκέφτηκε τη Διεθνή Έκθεση "Turkeybuild Istanbul" στην Κωνσταντινούπολη. Η αποστολή διοργανώθηκε από το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο της Μολδαβίας και την Κεντρική Ένωση Εξαγωγέων της Ανατολίας. Η επόμενη παρόμοια επιχειρηματική επίσκεψη θα λάβει χώρα στις 10-13 Ιουνίου, στην Διεθνή Έκθεση "Beauty Eurasia" επίσης στην Κωνσταντινούπολη. Σύμφωνα με τη Στατιστική Υπηρεσία της Μολδαβίας, ο όγκος εμπορίου μεταξύ Μολδαβίας και Τουρκίας ανήλθε το 2013 σε USD 589 εκατ., αυξημένος κατά 32% από το 2012. 6