Μοντέλο Επικοινωνίας Δεδομένων Επικοινωνίες Δεδομένων Μάθημα 6 ο
Εισαγωγή Με τη βοήθεια επικοινωνιακού σήματος, κάθε μορφή πληροφορίας (κείμενο, μορφή, εικόνα) είναι δυνατόν να μεταδοθεί σε απόσταση. Ανάλογα με το μέσο μετάδοσης και το περιβάλλον στο οποίο αναπτύσσεται το επικοινωνιακό σύστημα είναι δυνατόν, για τη μετάδοση, να χρησιμοποιούνται αναλογικά και ψηφιακά σήματα. Σε αυτή την ενότητα θα εξετάσουμε την επίδραση των ψηφιακών τεχνικών και του μέσου μετάδοσης στην επιτυχή μετάδοση δεδομένων.
Ψηφιακή Τεχνολογία Για να εκμεταλλευτούμε τα πλεονεκτήματα των ψηφιακών επικοινωνιακών συστημάτων, ψηφιοποιούμε τις αναλογικές πηγές πριν από τη μετάδοσή τους. Μετατρέπουμε, δηλαδή, το αρχικό αναλογικό σήμα της πηγής σε ψηφιακό σήμα, το οποίο μεταδίδεται μέσω του δικτύου επικοινωνίας. Στον προορισμό, το ψηφιακό σήμα το μετατρέπουμε ξανά σε αναλογικό και έτσι η μεταβιβαζόμενη πληροφορία επαναδομείται στην αρχική της μορφή.
Τεχνικές Αναλογικής και Ψηφιακής Μετάδοσης
Πλεονεκτήματα ψηφιακών μέσων επικοινωνίας Χρησιμοποιούν σχετικά φθηνά ψηφιακά κυκλώματα. Μπορούν να εφαρμόζονται εύκολα τεχνικές ολοκληρωμένων κυκλωμάτων. Παρέχουν μεγάλη ασφάλεια, μέσω της κρυπτογράφησης δεδομένων. Ενοποιούν τη μετάδοση, μέσα από το ίδιο ψηφιακό σύστημα, ποικιλίας μορφών δεδομένων, όπως φωνή, εικόνα, βίντεο, κείμενο.
Μειονεκτήματα ψηφιακών μέσων επικοινωνίας Μεγάλο εύρος ζώνης. Απαιτείται συγχρονισμός πομπού και δέκτη. Παράδειγμα ψηφιοποίησης αναλογικού σήματος
Απλουστευμένο Μοντέλο Συστήματος Επικοινωνίας
Μοντέλο Επικοινωνίας Δεδομένων Πηγή: Αυτή η συσκευή παράγει τα δεδομένα. Πομπός: Ο πομπός μεταλλάσει και κωδικοποιεί την πληροφορία με τέτοιο τρόπο, ώστε να παράγει ηλεκτρομαγνητικά σήματα τα οποία μπορούν να μεταδοθούν μέσω κάποιου είδους συστήματος μετάδοσης. Σύστημα μετάδοσης: Αυτό μπορεί να είναι μία μονή γραμμή μετάδοσης ή ένα πολύπλοκο δίκτυο που συνδέει την πηγή με τον προορισμό. Δέκτης: Ο δέκτης δέχεται το σήμα από το σύστημα μετάδοσης και το μετατρέπει σε τέτοια μορφή ώστε να μπορεί να είναι κατανοητή από την συσκευή προορισμού. Προορισμός: Παίρνει τα εισερχόμενα δεδομένα από τον δέκτη.
Μοντέλο Επικοινωνίας Δεδομένων
Η διαδικασία της Διαμόρφωσης ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ: Η μεταβολή, σύμφωνα με την πληροφορία, μιας ή περισσοτέρων παραμέτρων ενός φέροντος κύματος (carrier wave) που είναι κατάλληλο για την μετάδοση μέσα από το δεδομένο κανάλι. ΑΠΟΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ είναι η αντίστροφη διαδικασία Το είδος της διαμόρφωσης καθορίζει: Την αντοχή στο θόρυβο και την παραμόρφωση Την πιστότητα αναπαραγωγής του αρχικού σήματος Το εύρος του απαιτούμενου για την μετάδοση φάσματος Την πολυπλοκότητα των συστημάτων εκπομπής και λήψης
Τι επιτυγχάνουμε με την διαμόρφωση Την μετάδοση πολλών σημάτων στον ίδιο χώρο με χρήση διαφορετικών φερόντων Την ελάττωση των απαιτήσεων στα χαρακτηριστικά των συστημάτων εκπομπής Την χρησιμοποίηση περιοχών του φάσματος με καλύτερες συνθήκες μετάδοσης
Αναλυτικό Μοντέλο Συστήματος Επικοινωνίας Η ψηφιακή πηγή χρησιμοποιεί ένα πεπερασμένο πλήθος συμβόλων για την αναπαράσταση της πληροφορίας. Η βασική λειτουργία του κωδικοποιητή πηγής είναι η μετατροπή μιας ακολουθίας συμβόλων σε ακολουθία δυαδικών ψηφίων ή bits (binary digits). Π.χ, ένας απλός τρόπος κωδικοποίησης ψηφιακής πηγής είναι η αντιστοίχιση του κάθε συμβόλου µε µια μοναδική ακολουθία bits σταθερού μήκους. Η αντίστροφη διαδικασία εκτελείται από τον αποκωδικοποιητή πηγής.
Λειτουργικά τμήματα ψηφιακού συστήματος επικοινωνίας
Το γενικό μοντέλο ενός ψηφιακού επικοινωνιακού συστήματος Η εισερχόμενη ψηφιακή ακολουθία κωδικοποιείται σε δυαδική μορφή, κρυπτογραφείται για λόγους ασφαλείας, εξοπλίζεται με πληροφορία κατάλληλη για έλεγχο σφαλμάτων και διαμορφώνεται σε σήμα κατάλληλο προς διάδοση μέσω του φυσικού μέσου. Το λαμβανόμενο σήμα υπόκειται την αντίστροφη επεξεργασία, δηλαδή αποδιαμορφώνεται σε δυαδικούς παλμούς, ελέγχεται για σφάλματα μετάδοσης, αποκρυπτογραφείται και αποκωδικοποιείται σε ψηφιακή ακολουθία, πριν μεταβιβαστεί στον προορισμό.
Αλλοίωση σήματος μέσα στο μέσο μετάδοσης Οι κυριότεροι παράγοντες αλλοίωσης του σήματος εμφανίζονται κατά την διέλευση του σήματος μέσα από το μέσο μετάδοσης και επηρεάζουν την ποιότητα του συστήματος επικοινωνίας: Εξασθένιση σήματος. Καθυστέρηση μετάδοσης. Θόρυβος: Ανεπιθύμητα σήματα που προστίθενται στο σήμα μας κατά την διάρκεια μετάδοσης στο κανάλι επικοινωνίας.
Ρυθμοί μετάδοσης δεδομένων Στα δίκτυα δεδομένων υπάρχει η έννοια του πόσο γρήγορα μπορούν να μεταδίδονται τα δεδομένα. Για να αποδοθεί αυτή η έννοια, χρησιμοποιούνται διάφοροι όροι με διαφορετική σημασία ο καθένας. Ρυθμός μετάδοσης bit Ο ρυθμός μετάδοσης bit είναι ο αριθμός των bits που περνά από σημείο του τηλεπικοινωνιακού δικτύου δεδομένων σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Συνήθως μετριέται σε bits ανά δευτερόλεπτο (bits per second, bps) ή και τα πολλαπλάσια kbps και Mbps.
Ρυθμός μετάδοσης συμβόλων Ο ρυθμός μετάδοσης συμβόλων (baud rate) είναι ο αριθμός των συμβόλων (bauds), που μεταδίδονται κάθε δευτερόλεπτο και χρησιμοποιείται, κυρίως, στις περιπτώσεις μετάδοσης μέσω modem. Ο ρυθμός μετάδοσης συμβόλων δεν εκφράζει κατ ανάγκη το ρυθμό μετάδοσης των bits. Αν η τεχνική διαμόρφωσης που χρησιμοποιείται, αντιστοιχεί ένα bit σε κάθε μεταβολή του διαμορφωμένου σήματος, τότε ο ρυθμός μετάδοσης συμβόλων ταυτίζεται με τον ρυθμό μετάδοσης bit.
Ρυθμός μετάδοσης πληροφορίας Στις μεταδόσεις δεδομένων, εκτός από τα bits, που αφορούν την πληροφορία, συνήθως μεταδίδονται και επιπλέον χαρακτήρες ελέγχου, όπως π.χ. τα bits έναρξης και τέλους. Έτσι, όταν σε μετάδοση το ζητούμενο είναι με ποιο ρυθμό μεταδίδεται η καθαρή πληροφορία, χρησιμοποιείται ο ρυθμός μετάδοσης πληροφορίας (information rate), ο οποίος μετριέται σε bps και είναι προφανώς μικρότερος από το ρυθμό μετάδοσης bit.
Παράδειγμα Έστω μετάδοση χαρακτήρων των 10 bits, στα οποία τα 3 είναι bits ελέγχου, με ρυθμό μετάδοσης bit 300 bps. Η καθαρή πληροφορία σε κάθε χαρακτήρα είναι σε ποσοστό 70%. Έτσι, ο ρυθμός μετάδοσης πληροφορίας είναι 300 bps x 0,7 = 210 bps.
Ερωτήσεις 1. Ποια είναι τα πλεονεκτήματα των ψηφιακών μέσων επικοινωνίας; 2. Περιγράψτε τα βασικά μέρη του Μοντέλου Επικοινωνίας Δεδομένων. 3. Τι γνωρίζετε για τους βασικούς ρυθμούς μετάδοσης δεδομένων; 4. Περιγράψτε το ρυθμό μετάδοσης πληροφορίας και δώστε ένα παράδειγμα κατανόησής του.