ΜΕΛΕΤΗ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΥ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟΥ Οι 4 συζυγίες των ρημάτων ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ amo, amavi, amatum, amare deleo, delevi, deletum, delēre lego, legi, lectum, legĕre audio, audivi, auditum, audire Παρατηρήσεις: α) Οι αρχικοί χρόνοι των ρημάτων δίνονται πάντα στην ενεργητική φωνή, εκτός βέβαια των αποθετικών. β) Οι αρχικοί χρόνοι αποτελούνται από: - τον Ενεστώτα, από το θέμα του οποίου σχηματίζονται και ο Παρατατικός και ο, 1 - τον Παρακείμενο, από το θέμα του οποίου σχηματίζονται και ο Υπερσυντέλικος και ο Συντελεσμένος, - το Σουπίνο, από το θέμα του οποίου σχηματίζονται οι μετοχές του Μέλλοντα και του Παρακειμένου και ό,τι προέρχεται από αυτές, όπως η και το του ενεργητικού Μέλλοντα, η, η και τα Απαρέμφατα των παθητικών συντελικών χρόνων - και τέλος το Ενεστώτα, που δηλώνει τη συζυγία του ρήματος. γ) Οι ονοματικοί τύποι της ενεργητικής φωνής είναι: το απαρέμφατο, η μετοχή, το σουπίνο και το γερούνδιο. Οι ονοματικοί τύποι της παθητικής φωνής είναι: το απαρέμφατο, η μετοχή και το γερουνδιακό. Οι ονοματικοί τύποι των αποθετικών και ημιαποθετικών ρημάτων είναι: το απαρέμφατο, η μετοχή, το σουπίνο, το γερούνδιο και το γερουνδιακό. 1
Ενεργητική φωνή Α συζυγία amo amas amat amamus amatis amant amabam amabas amabat amabamus amabatis amabant amabo amabis amabit amabimus amabitis amabunt amavi amavisti amavit amavimus amavistis amaverunt/ amavere amaveram amaveras amaverat amaveramus amaveratis amaverant amavero amaveris amaverit amaverimus amaveritis amaverint Ενεστώτας Παρατατικός Παρακείμενος Υπερσυντέλικος 2 amem ames amet amemus ametis ament amarem amares amaret amaremus amaretis amarent amaturus, -a, -um sim amaturus, -a, -um sis amaturus, -a, -um sit amaturi, -ae, -a simus amaturi, -ae, -a sitis amaturi, -ae, -a sint amaverim amaveris amaverit amaverimus amaveritis amaverint amavissem amavisses amavisset amavissemus amavissetis amavissent Ενεστώτας Ενεστώτας: amare - - : amaturum, -am, - um ama amato amaturos, -as, -a - amato Παρακείμενος: amavisse - - Μετοχή amate amatote Ενεστώτας: amans -ntis - amanto : amaturus, -a, -um 2
Γερούνδιο: amandi amando amandum amando Σουπίνο: amatum amatu Σημείωση: Προσέχουμε τους αρχικούς χρόνους των ακόλουθων ρημάτων τα οποία ανήκουν στην α συζυγία: insto, institi, -, instare (40) do, dedi, datum, dare (48), όταν όμως απαντά ως σύνθετο με μονοσύλλαβη πρόθεση είναι 3ης συζυγίας π.χ. condo, condidi, conditum, condĕre (3) = κτίζω (10) reseco, resecui, resectum, resecare (49) 3 Ενεργητική φωνή B συζυγία deleo deles delet delemus deletis delent delebam delebas delebat delebamus delebatis delebant delebo delebis delebit delebimus delebitis delebunt delevi delevisti delevit delevimus delevistis deleverunt/ delevere deleveram deleveras deleverat deleveramus deleveratis deleverant delevero deleveris deleverit deleverimus deleveritis deleverint Ενεστώτας Παρατατικός Παρακείμενος Υπερσυντέλικος deleam deleas deleat delerem deleres deleret deleturus, -a, -um sim deleturus, -a, -um sis deleturus, -a, -um sit deleverim deleveris deleverit delevissem delevisses delevisset 3
deleamus deleatis deleant deleremus deleretis delerent deleturi, -ae, -a simus deleturi, -ae, -a sitis deleturi, -ae, -a sint deleverimus deleveritis deleverint delevissemus delevissetis delevissent Ενεστώτας Ενεστώτας: delere - - : deleturum, -am, -um dele deleto deleturos, -as, -a - deleto Παρακείμενος: delevisse - - Μετοχή delete deletote Ενεστώτας: delens -ntis 4 - delento : deleturus, -a, -um Γερούνδιο: delendi delendo delendum delendo Σουπίνο: deletum deletu Ενεργητική φωνή Γ συζυγία lego legis legit legimus legitis legunt legebam legebas legebat legebamus legebatis legebant legam leges leget legemus legetis legent lēgi legisti legit legimus legistis legerunt/ legere legeram legeras legerat legeramus legeratis legerant legero legeris legerit legerimus legeritis legerint 4
Ενεστώτας Παρατατικός Παρακείμενος Υπερσυντέλικος legam legas legat legamus legatis legant legerem legeres legeret legeremus legeretis legerent lecturus, -a, -um sim lecturus, -a, -um sis lecturus, -a, -um sit lecturi, -ae, -a simus lecturi, -ae, -a sitis lecturi, -ae, -a sint legerim legeris legerit legerimus legeritis legerint legissem legisses legisset legissemus legissetis legissent Ενεστώτας Ενεστώτας: legĕre - - : lecturum, -am, -um lege legito lecturos, -as, -a - legito Παρακείμενος: legisse 5 - - Μετοχή legite legitote Ενεστώτας: legens -ntis - legunto : lecturus, -a, -um Γερούνδιο: legendi legendo legendum legendo Σουπίνο: lectum lectu Σημείωση: Από τα σύνθετα του -lego, μόνο τα perlego (45) και deligo σχηματίζουν Παρακείμενο σε -legi. Όλα τα άλλα σε -lexi. π.χ. perlegi αλλά intellexi 5
Ενεργητική φωνή Δ συζυγία audio audis audit audimus auditis audiunt audiebam audiebas audiebat audiebamus audiebatis audiebant audiam audies audiet audiemus audietis audient audivi audivisti audivit audivimus audivistis audiverunt/ audivere audiveram audiveras audiverat audiveramus audiveratis audiverant audivero audiveris audiverit audiverimus audiveritis audiverint Ενεστώτας Παρατατικός Παρακείμενος Υπερσυντέλικος 6 audiam audias audiat audiamus audiatis audiant audirem audires audiret audiremus audiretis audirent auditurus, -a, -um sim auditurus, -a, -um sis auditurus, -a, -um sit audituri, -ae, -a simus audituri, -ae, -a sitis audituri, -ae, -a sint audiverim audiveris audiverit audiverimus audiveritis audiverint audivissem audivisses audivisset audivissemus audivissetis ausivissent Ενεστώτας Ενεστώτας: audire - - : auditurum, -am, -um audi audito audituros, -as, -a - audito Παρακείμενος: audivisse - - Μετοχή audite auditote Ενεστώτας: audiens -entis - audiunto : auditurus, -a, -um 6
Γερούνδιο: audiendi audiendo audiendum audiendo Σουπίνο: auditum auditu Παθητική φωνή Α συζυγία amor amabar amabor amatus, -a, -um sum amatus, -a, -um eram amatus, -a, -um ero 7 amaris/ amabaris/ amaberis/ amatus, -a, -um es amatus, -a, -um eras amatus, -a, -um eris amatur amabatur amabitur amatus, -a, -um est amatus, -a, -um erat amatus, -a, -um erit amamur amabamur amabimur amati, -ae, -a sumus amati, -ae, -a eramus amati, -ae, -a erimus amamini amabamini amabimini amati, -ae, -a estis amati, -ae, -a eratis amati, -ae, -a eritis amantur amabantur amabuntur amati, -ae, -a sunt amati, -ae, -a erant amati, -ae, -a erunt Ενεστώτας Παρατατικός Παρακείμενος Υπερσυντέλικος amer ameris/ ametur amemur amemini amarer amareris/ amaretur amaremur amaremini amatus, -a, -um sim amatus, -a, -um sis amatus, -a, -um sit amati, -ae, -a simus amati, -ae, -a sitis amatus, -a, -um m amatus, -a, -um s amatus, -a, -um t amati, -ae, -a mus amati, -ae, -a tis 7
amentur amarentur amati, -ae, -a sint amati, -ae, -a nt Ενεστώτας Ενεστώτας: amari - - : amatum iri amare amator Παρακείμενος: amatum, -am, -um amatos, -as, -a - amator Συντ. : amatum, -am, -um fore - - amatos, -as, -a fore amamini - Μετοχή - amantor Παρακείμενος: amatus, -a, -um 8 Γερουνδιακό: amandus, -a, -um Παθητική φωνή B συζυγία deleor delebar delebor deletus, -a, -um sum deletus, -a, -um eram deletus, -a, -um ero deleris/ - re delebaris/ - re deleberis/ deletus, -a, -um es deletus, -a, -um eras deletus, -a, -um eris deletur delebatur delebitur deletus, -a, deletus, -a, deletus, 8
delemur delebamur delebimur -um est deleti, -ae, -a sumus -um erat deleti, -ae, -a eramus -a, -um erit deleti, -ae, -a erimus delemini delebamini delebimini deleti, -ae, -a estis deleti, -ae, -a eratis deleti, -ae, -a eritis delentur delebantur delebuntur deleti, -ae, -a sunt deleti, -ae, -a erant deleti, -ae, -a erunt Ενεστώτας Παρατατικός Παρακείμενος Υπερσυντέλικος 9 delear delearis/ deleatur deleamur deleamini deleantur delerer delereris/ deleretur deleremur deleremini delerentur deletus, -a, -um sim deletus, -a, -um sis deletus, -a, -um sit deleti, -ae, -a simus deleti, -ae, -a sitis deleti, -ae, -a sint deletus, -a, -um m deletus, -a, -um s deletus, -a, -um t deleti, -ae, -a mus deleti, -ae, -a tis deleti, -ae, -a nt Ενεστώτας Ενεστώτας: deleri - - : deletum iri delere deletor Παρακείμενος: deletum, -am, -um deletos, -as, -a - deletor Συντ. : deletum, -am, -um fore deletos, -as, -a fore - - 9
delemini - Μετοχή - delentor Παρακείμενος: deletus, -a, -um Γερουνδιακό: delendus, -a, -um Παθητική φωνή Γ συζυγία 10 legor legebar legar lectus, -a, -um sum lectus, -a, -um eram lectus, -a, -um ero legēris/ legebaris/ legēris/ lectus, -a, -um es lectus, -a, -um eras lectus, -a, -um eris legitur legebatur legetur lectus, -a, -um est lectus, -a, -um erat lectus, -a, -um erit legimur legebamur legemur sumus eramus erimus legimini legebamini legemini estis eratis eritis leguntur legebantur legentur sunt erant erunt Ενεστώτας Παρατατικός Παρακείμενος Υπερσυντέλικος legar legerer lectus, -a, -um sim lectus, -a, -um m 10
legaris/ legatur legamur legamini legantur legereris/ legeretur legeremur legeremini legerentur lectus, -a, -um sis lectus, -a, -um sit simus sitis sint lectus, -a, -um s lectus, -a, -um t mus tis nt Ενεστώτας Ενεστώτας: legi - - : lectum iri legēre legitor Παρακείμενος: lectum, -am, -um lectos, -as, -a - legitor Συντ. : lectum, -am, -um fore - - lectos, -as, -a fore 11 legimini - Μετοχή - leguntor Παρακείμενος: lectus, -a, -um Γερουνδιακό: legendus, -a, -um Παθητική φωνή Δ συζυγία audior audiebar audiar auditus, -a, - um sum auditus, -a, -um eram auditus, -a, -um ero audiris/ audiebaris/ audieris/ auditus, -a, - auditus, -a, -um auditus, -a, 11
um es eras -um eris auditor audiebatur audietur auditus, -a, -um est auditus, -a, -um erat auditus, -a, -um erit audimur audiebamur audiemur auditi, -ae, -a sumus auditi, -ae, -a eramus auditi, -ae, -a erimus audimini audiebamini audiemini auditi, -ae, -a estis auditi, -ae, -a eratis auditi, -ae, -a eritis audiuntur audiebantur audientur auditi, -ae, -a sunt auditi, -ae, -a erant auditi, -ae, -a erunt Ενεστώτας Παρατατικός Παρακείμενος Υπερσυντέλικος 12 audiar audiaris/ audiatur audiamur audiamini audiantur audirer audireris/ audiretur audiremur audiremini audirentur auditus, -a, -um sim auditus, -a, -um sis auditus, -a, -um sit auditi, -ae, -a simus auditi, -ae, -a sitis auditi, -ae, -a sint auditus, -a, -um m auditus, -a, -um s auditus, -a, -um t auditi, -ae, -a mus auditi, -ae, -a tis auditi, -ae, -a nt Ενεστώτας Ενεστώτας: audiri - - : auditum iri audire auditor Παρακείμενος: auditum, -am, -um auditos, -as, -a - auditor Συντ. : auditum, -am, -um fore - - auditos, -as, -a fore audimini - Μετοχή - audiuntor Παρακείμενος: auditus, -a, -um 12
Γερουνδιακό: audiendus, -a, -um Ημερομηνία τροποποίησης: 27/10/2011 13 13