Η «Νέα Στράvτζα» Γ' ΣΥΝΕΧΕΙΑ τη ς Ευγεν ίας Ζάλιου Από τη δεκαετ ία του '50 και μετά... ο μπάρμπα Μήτσος Πενίδης συνεχίζει τη διήγησή το υ : «Το δ ιάστη μα του εμφυλί ου πο λέμου που μας ε ίχαν σηκώσει στη Νάουσα το χωριό ρήμαξε, γ ιατ ί ήμασταν αρκετά χρόνια φευγ άτοι. Μετά τον εμφύλιο π ό λεμ ο, στη Στράντζα επιστρέψαμε οικογεν ειακώς το 1952. Άφησα το ε ργ ο στάσιο στη Νάουσ α, ασχολήθηκα μ ε τα χωράφ ια κα ι αν έλαβα πά ρ ε δρο ς. Ε κτ ός απ ' τα σπίτια, που σχεδόν ό λα μισογκρ ε μ ίστη καν γ ι ατ ί ήταν απ ό πλιθιά και η γρα μ μή του ν ερού ήταν σε πο λύ άσχημη κατάσταση. Ν ε ρ ό παίρναμε μ ε κιούγκια από τις «τσ ιου τσιου ρ ίκε ξ», μικρ ές πηγ ές βρυσού λες του Κοκό λη και του Αρβανίτη. Για να μπορούμε να πίνουμε, βάζαμ ε μια φλούδα ιτιάς, τη στ ερ εώναμε με λάσπη και έτσ ι γεμίζα με " τις μπούκλες ή τις στάμν ε ς. Σ ε ώ ρ α ανάγκη ς παίρναμε απ ' το μονα δικό πη γάδι που υπήρχε στο πατρικό μας κτήμα. Ήταν όμω ς σε λίγ ους μή ν ες ήρθε συν εργείο απ ' την Νομαρ χία γ ια να επ ισ κευ άσει τη γραμ μή του νερού. Όλα αυτ ά γ ίν ονταν μ ε τον κασμά και το φτυ άρι. Δεν υπήρχαν μηχανήματα ν ' ανοίξουν αυλάκ ια.»τη ν πρ ώτη μέρα πή γαμε π έντ ε άνδρ ες, προσωπική ε ργ ασία. Τότε ο υπεύθυνο ς με λέε ι : «Αύ ρ ιο αν δεν έρθουν δέκα άνδρες, θα πάρω το συν εργείο κα ι θα π άω στο Αρ κοχώρ ι. Εκ εί είναι έτο ιμο ι, μα ς π εριμένουν "...Ρω τάω το συνεργείο «αν σας φ έρ ω όλο το χωριό, θα γ ίνε ι η δ ουλε ιά;» «τόσο το καλύτερο!» με απάντησαν.» Τότε σκέφ τη κα: «Άμα του ς χάσουμε, δε θα γ ίνε ι η δου λε ι ά. «Α μέσως φ ώναξα τον Σταύρο Φουντού λη κ αι άλλα τρία παλικάρια και τους εξηγώ : «Αύ ρ ιο το πρωί πρέπ ει να κυκλώσου με το χωριό, να μην φύγε ι καν ένας άνδρας. Οι δρό μο ι είναι τ έσσ ε ρις : εγώ θα πιάσω τον κάτω δρόμο, εσύ τον επάνω, εσύ προς τη Ρ άμιστα κι εσύ π ρ ο ς την πλαγ ιά π ου πάμε για τη Ν άου σ α. Μ ε τα τουφ έκια ε σε ίς κι εγώ με το αυτόμ ατο (ε ίχα από τα ΤΕΑ ). Αλλιώς δε γ ίν εται, γ ι ατ ί θα σηκωθ εί κα ι θα φύγει το συ βαρύ και το μ εταχειριζόμασταν περισσότερο γ ια πλύσιμο. Οι πηγ ές ήταν στη «Μ άν α», στο Γιαννακοβίτικο δρό μο, ανάμεσα στον Πρόδρο μο και στη Στράντζα.»Τα κιούγκια στο δ ίκτυ ο ήταν παλιά, χω μάτινα και απ ' τα δέντ ρ α έπιαναν ρίζες, «αλεπές» τις λέγ α με. Πο λλές και μακριές ρίζες, σαν αλεποουρ ές. Βάζαμε σύρ μα και τις τραβούσαμε έξω, γιατί όλο βούλωναν τα κιούγκια και δεν είχαμε νερό. Για πότισμα στα χτή ματα παίρναμε νερό απ '..._...:;;;~ τη Νάουσα, το «Σ ιασιάκι». 1954. Οι ν ε αρ ο ί φίλοι Ν ίκος Χατζη π έτρ ο ς και Απόστολος Δρόσος κουβαλούν χαλίκι με τα κάρα για να στρώσουν τον κεντρικό δρόμο της Στράντζας και να»μόλις ανέλαβα πάρ εδρο ς, γλυτώσουν επιτ έλους από τη λάσπη. 32 Νιάουστα 126 (ΙανουάριοςΜάρτιος 2009)
υποχρεώσει. Λέω, ας πάω στην Παναγία, ήταν νεργείο».»έτσι, κυκλώσαμε το χωριό και δεν αφήσαμε κανέναν άνδρα να φύγει. Θυμάμαι το Γρίβα να λέει φοβισμένος: «Βρε Μήτσο, να μην χάσω τη δουλειά μου στο εργοστάσιο...» Κι εγώ τον απά ντησα: «Με μια μέρα δε χάνεις τη δουλειά σου. Αλλά με μια μέρα, θα κάνουμε έργο για μια ζωή, να πίνουμε καθαρό νερό.» Έτσι με την παλικα ένας καλός παπάς, ο παπά Στέλιος. Τον λέω έτσι κι έτσι παπά μου, αν δεν έρθεις και εσύ, θα τον θάψουμε μόνοι μας. Αμέσως ο παπά Στέλι ος παίρνει το καλυμμαύχι κάτω από τη μασχάλη και με τα πόδια, μούσκεμα από τα χιόνια και τον αέρα, φθάσαμε στο χωριό. Ας είναι καλά... «Το Μάρτη του 1962, ήμουν πρόεδρος τότε, ριά μας, σώσαμε το χωριό, αφού το κυκλώσαμε πήγα στην Έδεσσα να βγάλω άδεια γάμου για το οι ίδιοι για να πάρουμε προσωπική εργασία, για Χρήστο Βογιατζόγλου. Με την ευκαιρία αυτή, τί τα χρόνια εκείνα δεν υπήρχαν μηχανήματα κι έκανα παράπονα στο Δεσπότη, γιατί δεν έρχο όλα γίνονταν με τα κασμάδια. Την ημέρα εκείνη νταν στη Στράντζα παπάδες να λειτουργήσουν. όλο το χωριό ήταν στο πόδι: άλλοι κουβαλούσαν Τότε μου λέει: «σκέφτομαι να κάνω εκκλησία σωλήνες, άλλοι έσκαβαν τα χαντάκια, τα μικρά στο χωριό σας, τις Μυροφόρες. Γιατί Κων/νου παιδιά έφερναν νερό για να πίνουμε και οι γυναί και Ελένης έχει ο Κοπανός, τα Λευκάδια, το Γιαν κες έκαναν τα πιο νόστιμα φαγιά... Το καινούρ νακοχώρι. Θα έρχομαι να σας λειτουργώ εγώ». γιο δίκτυο έγινε με καλές γαλβανιζέ σωλήνες και «Συμφωνώ Δέσποτα, αλλά σε καλώ να έρθεις μέχρι σήμερα πίνουμε καθαρό και ελαφρύ νερό. στο χωριό να λειτουργήσεις και να το πεις στους Πώς χτίστηκε η εκκλησία... «Όταν εγκατασταθήκαμε στο χωριό, δεν εί χαμε εκκλησία. Για πολλά χρόνια έβλεπα ένα μικρό εικονοστάσι σ' ένα δέντρο κουτσουπιάς, δίπλα στην τελευταία βρύση, του Γιώργη Βογια τζόγλου. Το καντηλάκι έκαιγε μέρα νύχτα. Αρ γότερα χτίστηκε ένα μικρό εκκλησάκι του Αγίου Κων/νου και Ελένης, που το φρόντιζε μέχρι τα βα θιά της γεράματα η συγχωριανούς μου. Θα σε κάνουμε και τραπέζι, θα σφάξουμε κατσίκι,» του απάντησα.»πράγματι, κράτησε το λόγο του. Την ημέρα των Μυροφόρων ήρθε για πρώτη φορά στο χωριό, μαζί με δυο παπάδες. Το αυτοκίνητο σταμάτησε στο νεκροταφείο κι από 'κει έφθασαν στο χωριό με τα πόδια, γιατί ο δρόμος είχε λάσπες και δε μπορούσαν να προχωρήσουν. Μας λειτούργησε, έβγαλε λόγο και όλοι συμφωνήσαμε να χτιστεί η Πόλια Χαλδεοπού λου. Τη βοηθούσε \ και η Κυριακούλα Ανδρέμογλου.»Εκκλησιαστικά υπαγόμασταν στην Έδεσσα. Τον παπά " τον φέρναμε με τα ζώα. Θυμάμαι όταν πέθανε ο θείος μου, ήταν χειμώνας και μεγάλη κακοκαι ρία. Ήρθα στη Νά ουσα για να βρω παπά. Πήγα σε 23 αλλά δεν έρχονταν. Δεν υπήρχε κανέ νας νόμος να τους Το χτίσιμο της ε κκλη σ ίας. Αριστερά ο Πολύβιο ς Δρόσος και δεξιά ο Γιάννης Παυλίδης με το θείο και τα ανήψια του. Νιάουστα 126 (ΙανουάριοςΜάρτιος 2009) 33
εκκλη σία «Μυ ρ ο φό ρες». Την ίδια μέρα μπήκε ο γιατζόγλου. Από τότε ήμουν παρ ών και ενδ ιαφε θ εμέλιος λίθ ος, ένα μπουκάλι μ ' ένα χαρτί, που ρόμουν για το κάθ ε τι που είχε σχέση με το χω ρ ιό κάτι έγρ αψε μέσα ο Δέσποτας. μας.»»στη συνέχεια του κάναμε τρ απέζι στο σπίτι Το σχολείο και οι δάσκαλοι... του Δημήτρη Βογιατζόγλου, γιατί εκείνα τα χρ ό νια καντη λανάφτισσα ήταν η γυναίκα του η Φα Ο Πολ ύβι ος Δρόσος θυμ ή θηκε με ιδια ίτερη συ νούλα, που κρατούσε και το ταμείο τη ς μικρής γκίνηση τη δασκάλα το υ Ελένη Μηλοτίδο υ, ότα ν μας εκκλη σίας. Αφού φάγαμε, λέει ο Δεσπότη ς : ήταν μαθητής της τρίτης Δ ημ οτικού. «Τότε έμαθ α γρά μ ματα. Ύστε ρ α ήρθ ε ο Κώστας σούλη ς. δ άσκαλος. Θ ανα Αξιόλογο ς Μπορεί να μην έ βγαλε επι στήμονες, γιατί ήταν άσχη μες οι συγκυρί ες, πολλή φτώχεια. Έ βγαλε ό μως παιδιά με αξιοπ ρέπεια στην κοινωνία. «Ο ι συνθήκες στο χωριό ήταν τρισάθλι ες. Έβρεχε, χιόνιζε, παγωνιές, κάθ ε μέρα 1962 στα.;;~ και η Στρ άντζα έναν παπά.» Ναι, αλλά τότε οι παπάδ ες ζού σαν από τα έσοδ α τη ς εκκλη σίας. Το 38 ο δάσκαλος μας πη εγκα ίν ια τη ς εκκλη σίας των Μυ ρ οφ ό ρ ων «Σε βλέπω δραστή ριο. Να σε κάνω παπά, ν α έχει χωριό είχε. γ αινοέ ρχονταν. Φ ό βος και κάτι παραπάνω στο δ ρό μο. Συν τοις άλ λο ις, το σχολείο ήταν πρ ωί απόγευμα. Το βρ ά δυ που έφευγε για τη Νάουσα, στην «ντρ ιτσέλα» οικογένειες, τι έσο δ α να έχει; Άσε που η κυρά μου δεν ήθελε... Ύστερα από την επί σκεψη του Δεσπότη, τα πρ άγματα καλυτέρευσαν. Άρχισε να χτίζεται η εκκλη σία και με εντολή του ερ χόταν κάθε εβδο μάδ α, με τη σει ρά, ένας παπάς από τη Μ αρίνα, τα Λευκάδια και το Γιαννακοχώρι.»Στη Στρ άντζα ήμουν πάρ εδρος μέχρι το 1963, όταν οικογενειακώς εγκατασταθή κα με οριστικά στη Ν άουσα. Για τις ανάγκες και τα προβλήματα του χω ρ ιού, έτρεχα από νέο παλικάρι. Πολλά έ μαθ α δίπλα στον πάρεδρο Γιώργο Βο 25 η Μαρτ ίου του 1959. Οι μικροί μαθ ητ ές με το δάσκαλό του ς Κώ στα Θανασούλη. 34 Νιάουστα 126 (ΙανουάριοςΜάρτιος 2009)
οι πρώτοι μαθητές που κά ναμε επί κοντώ στη Στρά ντζα. Θέατρα, σκέτς, ωδική, κέντημα, όλα μας τα μάθαι νε ο δάσκαλος. Δεν περι γράφεται η καλοσύνη του. Το 1959, ύστερα από μια καθίζηση που δημιουργήθη κε από σεισμό, το σχολείο κατέρρευσε και τα μαθήμα τα συνεχίστηκαν στο σπίτι του Σταμάτη Δρόσου. Ήταν σε καλή κατάσταση, αλλά ακατοίκητο, γιατί η οικο γένειά του εγκαταστάθηκε 1960. Στο στη Νάουσα και το παρα χώρησε για να λειτουργήσει σχολείο την ώρα της χειροτεχνίας σαν σχολείο. Όμως, χρόνο έβγαιναν λύκοι. Μια μέρα, κατατρομαγμένος μας με το χρόνο οι μαθητές λιγόστευαν, γιατί όλες οι λέει: «χτες με πήρε από κοντά μέχρι τα σφαγεία, οικογένειες, όπως και οι δικές μας, σιγά ένας λύκος. Αφού δεν πέθανα από καρδιά, είμαι εγκατέλειψαν το χωριό και ήρθαμε στη Νάουσα. τυχερός!» Από τότε πήραμε φόβο και εμείς, κι Το σχολείο, σου λέω, δεν έβγαλε επιστήμονες, όταν ερχόμασταν στη Νάουσα πηγαίναμε δύο σιγά αλλά έβγαλε μια γενιά δημιουργική, τίμια, όλοι οικογενειάρχες. τρεις μαζί! «Το σχολείο μας παρόλο που ήταν μονοθέσιο, «Μπορεί να ήμασταν φτωχοί στο χωριό, αλλά ήταν άρτιο. Γιορτές, παρελάσεις, γυμναστικές είχαμε αξιοπρέπεια στην οικογένεια. Ο πιο σε επιδείξεις, πρωταθλητής ο Πολύβιος στο ύψος. βάσμιος γέροντας ήταν ο παππούς Γιάνκος Ζέ Κάναμε και στίβο, μπορώ να σου πω ότι ήμασταν κος. Ό,τι οικογενειακές ή κτηματικές διαφορές παρουσιάζονταν, τις έλυ νε με τον πιο αμερόληπτο τρόπο. Η απόφασή του ήταν νόμος και τη σέβο νταν όλοι. Τα ψώνια τα έκαναν οι άντρες, τη «σα κούλα» όμως την κρατού σαν οι γυναίκες. «Τα δικά μας σκιρτή ματα σαν νεαροί, ήταν στη Νάουσα. Η γενιά μας, αγόρια και κορίτσια, άρ χισαν να πηγαίνουν στο εργοστάσιο μετά το '54. Σχηματίσαμε άλλη οπτι κή. Οι περισσότεροι γάμοι των Αναμνηστική φωτογραφία των μαθητών με το δάσκαλό τους Κώστα Θανασούλη κοριτσιών γίνονταν εκτός χωριού, κυρίως στη μπροστά απ' το κτίριο του σχολείου. Νιάουστα 126 (ΙανουάριοςΜάρτιος 2009) 35
χνίδ ια μας ήταν με απλά μέσα: στεφάνια, σένγκια, παχαπάνο κλπ. Όταν παίζαμε στη γειτο νιά και καθ ώ ς ήμουν ο μεγα λύτερ ος από τα πέντε αδέρφια τη ς οικογένειας, η μάνα μας πάντα ε μένα φ ώναζε για τις δουλειές. Κι εγώ, καθ ' ότι... διπλω μάτης από τότε, απευ θυνόμενος στον αδελφό μου, έλεγα: «Λευτέρη, η μάνα σε 'ζ ει φ ωνα,...» «Κάθε Κυριακή, αφού τε λείωναν οι δ ουλειές απ' τα ζώ α, φορούσαμε τα καλά μας ρούχα και μαζί με τους με Οι μαθητέ ς και ο δάσκαλος. γάλους, διασκεδάζαμε με τον Νάουσα κι ελάχιστο ι στα γύ ρ ω χωριά (Α ρ κοχώ φωνογράφο. Την Π ασκαλιά, μια και ήταν καλή ρι, Κοπανό, Μ άρίνα, Γιαννακοχώρι). Τα κορίτσια ανοιξιάτικη μέρα, οι μεγάλοι μαζευόταν στον δίσταζαν να πάρουν έναν Πολύβιο Π.χ. γιατί με πλάτανο κι εμείς τα παιδιά δίπλα, στ ' αλώνι του το δίκιο τους ήθ ελαν να φύγουν απ ' το χωριό, με Τζούρου με τα πανύψη λα δ ρένια δέντρ α. Μ ε γάλωσαν μέσα στις λάσπες... Το στη γάλοι γιατροί λένε ότι, όταν υπάρχει φύλλωμα Στράντζα το πρ ώτο φορτηγό και φορτώσαμε την από δρένια και καραγάτσι, όταν δηλ. ευδ ο κιμούν προίκα τη ς Βασιλική ς Φουντή, που παντρεύτηκε αυτά τα δέντρα, επι β ιώνει άριστα κι ο ανθ ρώπι στη Θ εσσαλονίκη. νος οργανισμός. 1951 ήρθε «Αξέχαστη θα μου μείνει η Ανάσταση του Ψυχαγωγία 1957. Επειδή Η γενιά μας ήταν πο δοσφαιρόφιλη. Κάθε Κυ δεν είχα με παπά στο χω ρ ιό, το Μ. Σάββατο ήρθε να μας κοινωνήσει ο παπά Σω ριακή ερχό μασταν στη Νάουσα για τη μπάλα. τήρη ς Βίλτσιος, που ιερουργούσε στο Γιαννακο Ντυμένοι άψογα, είχαμε μπότες λαστιχένιες για χώρι. Ο πάρεδρος αφού συμφώνησε μαζί του να τον ποδαρό δρομο, μέχρι τα σφαγεία. Ε κεί τις έρθ ει και για το Χ ρ ιστός Ανέστη, ρώτησε ποια βγάζαμε, φορούσαμε τα καλά παπούτσια που τα παλικάρια θ α πήγαιναν να φ έρουν τα μεσάνυχτα κουβαλούσαμε στον τουρβά (τότε δεν είχε σα τον παπά. Αμέσως προθυμοποιηθήκαμε εγώ, ο κούλες) και τις αφήναμε ως επί το πλείστον στο Γρη γόρη ς Βογιατζόγλου, Κώστας Ζαντικόπουλος σπίτι του Φράγγη. Αλλά ε μείς οι νέοι επειδή γυρ και Αιμίλιος Τζούρος. Μεσάνυχτα ξεκινή σαμε με νούσαμε αργά, για να μην τους ενοχλούμε, τις έξι άλογα, τα δύο ήταν για τον παπά και τον ψάλ αφήναμε στα σφαγεία κρεμασμένες σε κανά κα τη. Στην επιστροφή, αφού τους πήραμε, μπροστά λαμίδι, για να μην βρ εχτούν. προχωρούσαμε δύο άτο μα ποδαρόδρομο κρατώ «Τις αποκριές, ανελλιπώς ανεβαίναμε κάθε βράδυ. Την ώ ρ α που θα φεύγαμε, ανταμώναμε όλοι μαζί 2030 άτο μα στο ζαχαροπλαστείο του Αργύρη στην πλατεία, που ήταν το στέκι μας. «Από μικρά ακόμα, βοηθούσαμε τον πατέρα μας στα ζώ α. Τα βοσκούσαμε, τα ταϊζαμε, τα κα θαρίζαμε. Όλα τα σπίτια είχαν και μια τρύπα την «ανεμίδ α», για να μπαινοβγαίνει η γάτα. Τα παι 36 ντας τις ουρές απ ' τα ζώ α, για να μην χαθούμε μέσα στο σκοτάδι, ενώ οι άλλοι ακολουθούσαν. Εμείς ανοίγαμε δ ρό μο, γιατί το μονοπάτι ήταν στενό, γε μάτο τσαλιά, πέτρ ες, λάσπες, ρέματα. Έτσι φτάσαμε στο χωριό και κάναμε Ανάσταση! «Στο χω ρ ιό μας ήμασταν ένα νταμάρι και πολύ δε μένοι μεταξύ μας. Γι ' αυτό και τώρα ακό μα, όποιο παλικάρι παντρευτεί κοπέλα απ' τη Στρά Νιάουστα 126 (ΙανουάριοςΜάρτιος 2009)
~., ~ ήταν. μισ ογκρ εμισμ ένα. Σ ε καθημερινή β άση πη γαινοερχό μασταν στα χω ρ άφια μας και ανταμώνα με όλοι ο ι Στ ραντζαλήδες στο πανηγύρι, στις «Μυ Jι~~;1 ροφόρες».»α φ ού όλες οι φύγαμε ο ικογένειες και ήρ θ αμε να μείνουμε στη Ν άουσα στην περιοχή του, Άη Γιώ ργη, για να είμα στε όσο γίνεται πιο κοντά στο χω ρ ιό, τότε ήρθ ε στη Στρ άντζα το ρ εύμα, τη λέ φ ωνο, έγιναν οι δ ρ ό μοι. 1965 στο πανηγύρι των Μυ ρ ο φό ρ ων. Ελλη Κα ρ ατζά, Αντώνη ς Ταού λας, Σταύ ρ ος Καρατζάς με το γ ιό του Π έτρ ο, Δέσποινα Πεν ίδ ου μ ε το μικ ρό Κώστα Καρ ατζά, Μήτσος Πεν ίδη ς, Δημήτρη ς Β ογιατζόγ λου, Θανάση ς Ζέκο ς, Νά σο ς Ζαράγκας (ο βοσκός της Στρ άντζας ). Αυτό ήταν. Υποφέρ α με στη Στρ άντζα, αλλά δόξα το Θεό, όλο ι κάναμε σπί ντζα, θεω ρείται δικός μας. Όπως και τον αδελφό σου Γιώργο, παρ όλο που ήταν προσωπικός μου Όμως ό λοι είχαμε φύγει. τια στη Νάου σα και εί μα στε καλά! φίλος απ ' τα παιδικά μας χρόνια, όταν πήρ ε τη Β ασούλα, τον θεω ρή σαμε δικό μας άνθ ρωπο.» Ωα μι α δεκαπενταετία περ ίπο υ, ο ο ικι σμός της Ν. Στράντζας εγκαταλείφ θηκε από το υς κα Η εγκατάλειψη του χωριού τοίκο υς της, ο ι οπο ίο ι, όπως ήδη αναφέρθηκε, το εγκαταστά θηκαν στη Νάουσα. Βέβαι α καθημε χω ρ ιό άδειασε..., ολοκληρώνει τη δι ήγησή το υ ρ ινά πήγαι ναν στα κτιlματά τους, αλλά τα σπίτια ο μπάρμπα Μήτσος Πενίδης, σιγά»από τα μέσα τη ς δεκαετία; του» μία ' 60 μία οικο σι γά κατέρρεαν. Το 19 78 με πρ ωτοβο υλ ία γένεια, έρχονταν για μόνιμη εγκατάσταση στη το υ Χρ ήστου Πενίδη, σχημ ατίστηκε μι α προσω Ν άουσα. Τα παιδιά μας μεγάλωσαν και έπρεπε ρι νή επιτρ οπή, προκειμένο υ να αντιμετω πισθούν να πάνε στο Γυμνάσιο. Το σχολείο μας ήταν μο τα προβλήματα το υ οικισμο ύ. Όμω ς παρ ' όλες τις νοθ έσιο, δεν μπορούσαν να μάθουν καλά γράμ προσπάθειες που έγι ναν, ιδιαίτερη ανταπόκριση ματα. Έτσι κι εγώ πήρα την οικογένειά μου και δεν υπήρξε. Το εγκατασταθή καμε στη Νάουσα. Στο χωριό άφη Στα ύρο υ, παλι κάρι τότε σα μια επιτροπή: τον Τάκη Ζαντικόπουλο, Θανά αίτερ η επιμο νή μια καινούρ για προσπάθεια για να ση Μπουγά και Θανάση Μυλωνά και του ς είπα : ανασυγκροτη θεί ο ο ικισμός, Πηγαίνοντας «πόρτα 1984 ο Ω ώρ γος Φο υντούλης το υ 24 ετώ ν ξεκίνησε με ιδι πόρτα» κατόρ θωσε να συγκεντρώσει τους συγ «όπως κρατή σα με τόσα χρόνια το χω ρ ιό, τώρα θα αναλά βετε εσείς". χωρ ιανούς του και να αποφασισθεί η δημ ιουργία» Ο ι τελευταίες οικογένειες που έφυγαν το 1967, ήταν του Σταύρη Φουντούλη, τη ς Ελένης Φουντή, του Απόστολου Φ ουντή, τη ς Ευταλίας Σιρίδη και τη ς Ζέκου Ελένης. Το 1968 η οικογέ νεια του Γιώργη Λαπατά ήταν η τελευταία που αποχαιρέτη σε το όμορφο χω ρ ιό μας. Τα σπίτια εγκαταλείφ θη καν και τα περισσότερα απ ' αυτά ενός Συλλόγου. Παρ ά τις μεγάλες αντιξοότητες πο υ παρο υσιάστηκαν, ιδρ ύθηκε το 1986 ο «Σύλ 200 περ ίπο υ λογο ς Προσφ ύγω ν Ν. Στράντζας» με μέλη και πρ όεδρ ο το ν ίδιο, και έτσι ξεκι νά μια καινούρ ια περίοδος για τον όμορφο αυτό ο ικι σμό, στην οπο ία θα αναφερθούμε σε κάπο ιο μελλοντι κό μας σημείωμ α. Νιάουστα 126 (ΙανουάριοςΜάρτιος 2009) 37