ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΣΤΗΝ ΜΑΔΡΙΤΗ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ΔΕΛΤΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2008 Οικονομικές Επιχειρηματικές ειδήσεις. Ισπανική οικονομία Όπως είχε προβλεφτεί το Α.Ε.Π για το 3 ο τρίμηνο του 2008 μειώθηκε 0,2% συμπιέζοντας τον ρυθμό της οικονομικής ανάπτυξης σε δωδεκάμηνη βάση στο 0,9%. Η ύφεση πλέον της ισπανικής οικονομίας φαίνεται να είναι δεδομένη και το στοιχείο που παρουσιάζει ενδιαφέρον είναι η ένταση και η διάρκεια αυτής. Η οικονομική κρίση έχει αρχίσει να εξαπλώνεται σε όλους τους τομείς ενισχυόμενη από την διεθνή ύφεση των ανεπτυγμένων οικονομιών. Η εσωτερική ζήτηση παρόλο την θετική συνεισφορά του τομέα του εξωτερικού εμπορίου μειώθηκε 1,3% φτάνοντας το 0,1 σε δωδεκάμηνη βάση. Ο ρυθμός της πτώσης της είναι επιταχυνόμενος εντός του 2008 καθώς ξεκίνησε με 2,6% το 1 ο τρίμηνο συνέχισε με 1,4% το 2 ο τρίμηνο για να καταλήξει στο 0,1% στο 3 ο. Τα αντίστοιχα ποσοστά για την Ευρωζώνη ήταν 2,1%, 1,4% και 0,6%. Η ιδιωτική κατανάλωση μειώθηκε στο 0,1% ενώ η δημόσια κατανάλωση αυξήθηκε στο 5,9% (για το πρώτο τρίμηνο 3,6%, 2 ο τρίμηνο 4,9%). Τα ποσοστά αυτά δείχνουν ότι η Ισπανική κυβέρνηση, στην προσπάθειά της να μετριάσει την πτώση της οικονομικής δραστηριότητος, οδηγείται στην εγκατάλειψη των πλεονασματικών προϋπολογισμών για πρώτη φορά μετά από τρία έτη. Βεβαίως η ισπανική κυβέρνηση έχει περιθώρια χαλάρωσης της δημοσιονομικής πολιτικής δεδομένου ότι το δημόσιο χρέος ευρίσκεται σε πολύ χαμηλά επίπεδα (36,2% του ΑΕΠ για το 2007). Όσο αφορά τις επενδύσεις η επίδοσή τους ήταν η χειρότερη των 1
τελευταίων ετών καθόσον παρουσίασαν μείωση το 3ο τρίμηνο 3,2%. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η μείωση στον τομέα των κατασκευών έφτασε το 7% (σε δωδεκάμηνη βάση 13,4%). Αντιθέτως οι εξαγωγές, αν και σε μειούμενα ποσοστά, αυξήθηκαν 1,5% ενώ οι εισαγωγές μειώθηκαν κατά 1,1% κυρίως λόγω της πτώσης των διεθνών τιμών ενέργειας. Πάντως οι δυνατότητες της εξωτερικής ζήτησης στην μείωση των υφεσιακών φαινομένων της ισπανικής οικονομίας είναι περιορισμένες καθόσον οι οικονομίες της Ευρωζώνης που απορροφούν πέραν του 60% των ισπανικών εξαγωγών βρίσκονται σε ύφεση. Η απασχόληση μειώθηκε το 3 ο τρίμηνο 0,8% ενώ η εικόνα στους επιμέρους κλάδους της οικονομίας ήταν η ακόλουθη: - Βιομηχανία -1% - Υπηρεσίες 1,9% - Γεωργία -4,1% - Κατασκευές -13% Η ανεργία συνεχίζει να αυξάνεται με τον αριθμό των εγγεγραμμένων ανέργων να φτάνει το Σεπτέμβριο τα 2.625 εκ. από 2.262 εκ. τον Ιανουάριο του ίδιου έτους. Σε δωδεκάμηνη βάση η ανεργία ανέβηκε στο 11,33% ενώ για το 2007 το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 8,26%. Στον τομέα των κατασκευών για το ίδιο χρονικό διάστημα η ανεργία διπλασιάστηκε. Η μείωση των πληθωριστικών τάσεων συνεχίστηκε αμείωτη καθώς η επίδραση όλων των καθοριστικών παραγόντων στην διαμόρφωση αυτών υποχωρεί σημαντικά Τοιουτοτρόπως ο δείκτης τιμών καταναλωτού για τους τρεις μήνες του εξεταζόμενου τριμήνου σημείωσε αυξήσεις 5,3%, 4,9% και 4,6%. Τον Οκτώβριο διαμορφώθηκε στο 3,6% και τον Νοέμβριο στο 2,4%. Ο σκληρός πυρήνας του πληθωρισμού τον Οκτώβριο ήταν 2,9% που σημαίνει ότι η πτώση του πληθωρισμού των τελευταίων δύο μηνών προέρχεται κυρίως από την υποχώρηση της οικονομικής ζήτησης. Μέτρα Ισπανικής Κυβέρνησης για την Οικονομία και την Εργασία Τον Νοέμβριο ο Πρωθυπουργός της χώρας παρουσίασε δέσμη μέτρων για την Ισπανική Οικονομία και την αγορά εργασίας με σκοπό την ενίσχυση των πληγέντων από την οικονομική κρίση. Τα μέτρα αυτά περιλαμβάνουν 4 ενότητες: Α. Μέτρα για τις οικογένειες και τις επιχειρήσεις. 1. Μείωση κατά 400 Ευρώ στο φόρο φυσικών προσώπων από τον Ιούνιο 2008 σε εργαζόμενους και συνταξιούχους. Το μέτρο περιλαμβάνει 8,5 εκατ. νοικοκυριά και υπολογίζεται ότι θα κοστίσει 2
5,4 δις το 2008 και 6 δις το 2009. 2. Περαιτέρω φορολογικές μειώσεις σε 3 εκατ. νοικοκυριά με ιδιαίτερα χαμηλά εισοδήματα. 3. Επέκταση του χρόνου αποπληρωμής ενυπόθηκων δανείων χωρίς κόστος για τα νοικοκυριά. 4. Κατάργηση του φόρου ακίνητης περιουσίας από την 1.1.2008. Το μέτρο αναμένεται να κοστίσει 1,8 δις. 5. Προσωρινή παύση πληρωμών για το ½ του δανείου πρώτης κατοικίας για πολίτες που λαμβάνουν επίδομα ανεργίας, αυτοαπασχολούμενους που έκλεισαν τις επιχειρήσεις τους και συνταξιούχους που έχουν λάβει υποθήκη πρίν από την 1.1.2008 για ποσό δανείου μικρότερο των 170.000 και οι οποίοι δεν τελούν υπό καθεστώς πτώχευσης. Μετά την λήξη των μέτρων το ποσό του δανείου που εκκρεμεί θα πρέπει να επιστραφεί με μηνιαίες δόσεις στα επόμενα 10 χρόνια. Το ICO (Instituto Credito Oficial) έχει ήδη ξεκινήσει διαδικασίες κάλυψης του ποσού προς τις τράπεζες. Μέτρα για τις επιχειρήσεις 1. Διάθεση ποσού 9,8 δις το 2008 και 23,9 δις το 2009 από τον Οργανισμό ICO (Instituto Credito Oficial) για την κάλυψη χρηματοδοτικών αναγκών των Μ.Μ.Ε. 2. Μείωση συντελεστή φόρου στις επιχειρήσεις από 32,5% στο 30%. 3. Πλάνο διευκόλυνσης στις περιπτώσεις επιστροφής του Φ.Π.Α. για τις ΜΜΕ. Οι επιχειρήσεις θα μπορούν να λαμβάνουν μηνιαία την επιστροφή του Φ.Π.Α σήμερα η επιστροφή γίνεται ετησίως. Στόχος είναι η βελτίωση της ρευστότητας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων δεδομένου ότι υπολογίζεται ότι θα προσθέσει 6 δις σε ρευστότητα. B. Μέτρα για την ενίσχυση της απασχόλησης 1. Πρόσληψη 1500 ατόμων που θα ασχοληθούν με τον επαγγελματικό προσανατολισμό ανέργων. Επίσης υποβοήθηση επιχειρήσεων στην ανεύρεση εξειδικευμένου προσωπικού καθώς και διάγνωση των ικανοτήτων ανέργων. Επίσης εκπαίδευση ανέργων και βοήθεια στην απόκτηση εμπειρίας σε συνεργασία με τοπικούς φορείς. Επίσης υποβοήθηση ανέργων για την δημιουργία επιχείρησης. 2. Διάθεση ποσού 350 μηνιαίως ανά καταρτιζόμενο για 3 μήνες καθώς και για εργαζόμενους που αμείβονται με λιγότερο από 516,90 μηνιαίως. 3. Οικονομική βοήθεια για μετακίνηση ανέργων από τον τόπο μόνιμης κατοικίας σε άλλη περιοχή με σκοπό την απασχόλησή τους. 4. Υποβοήθηση σε άτομα άνω των 45 ετών που ενεργοποιούνται επιχειρηματικώς για πρώτη φορά. Βοήθεια για έξοδα α εγκατάστασης, επιδοτήσεις δανείων, επαγγελματική κατάρτιση και τεχνική υποστήριξη. 5. Διάθεση ποσού 1500 ετησίως στις επιχειρήσεις για την πρόσληψη 3
ανέργων με οικογενειακά βάρη. Το συνολικό ποσό που θα διατεθεί είναι 82,5 εκατ για τα έτη 2009-2010. Οι προϋποθέσεις χορήγησης του επιδόματος περιλαμβάνουν την πρόσληψη υπαλλήλων με σύμβαση αορίστου χρόνου. 6. Αύξηση των επιδομάτων ανεργίας από το 40% στο 60% του βασικού μισθού. Συνολικό κόστος 82,1 εκατ. 7. Βελτίωση του νομικού πλαισίου για την ευελιξία στην απασχόληση. 8. Ενίσχυση απασχόλησης σε τομείς με σημαντικές προοπτικές όπως έρευνα, ανάπτυξη, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας κ.λ.π. 9. Δημιουργία αποθεματικού ποσού ύψους 11 δις με σκοπό την δημιουργία 300.000 νέων θέσεων εργασίας από τα οποία 3 δις θα διατεθούν στην αυτοκινητοβιομηχανία. Γ. Μέτρα για την υποβοήθηση του Χρηματοπιστωτικού συστήματος. 1. Δημιουργία κεφαλαίου 30 δις που μπορεί να φτάσει τα 50 δις για την αγορά στοιχείων του ενεργητικού τραπεζών με αποδόσεις αγοράς και στόχο την επαναπώλησή τους όταν το επιτρέψουν οι συνθήκες της αγοράς. 2. Εγγυήσεις στο δανεισμό των τραπεζών για το 2008 και 2009 έως 100 δις τον χρόνο. Παρέχονται εγγυήσεις για τον δανεισμό των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων έως τις 31.12.2009. 3. Νομικό πλαίσιο για την δυνατότητα αύξησης μετοχικού κεφαλαίου των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων. Δ. Μέτρα για τον εκσυγχρονισμό της οικονομίας. 1. Εκσυγχρονισμό των υπηρεσιών, των μεταφορών, της ενέργειας και των τηλεπικοινωνιών. 2. Αναθεώρηση της Συμφωνίας του Τολέδο (για την κοινωνική ασφάλιση, επιδιώκοντας την μεγαλύτερη δυνατή συναίνεση μεταξύ των διαφόρων κοινωνικών ομάδων. Ενέργεια Κατασκευές Ο Ισπανικός κατασκευαστικός Όμιλος Sacyr Vallerhemoso επηρεασμένος από την κρίση στον τομέα των κατασκευών και με σημαντικά χρέη αποφάσισε την πώληση του ποσοστού 20% που κατέχει στην εταιρεία REPSOL που είναι η μεγαλύτερη εταιρεία πετρελαίου στην Ιβηρική χερσόνησο. Η Ρωσική πετρελαϊκή εταιρεία Lukoil προσφέρθηκε να αγοράσει το παραπάνω ποσοστό. Η Ισπανική αντιπολίτευση κάλεσε την Κυβέρνηση να μπλοκάρει την πώληση των μετοχών στην Ρωσική εταιρεία. Σημαντικός παράγοντας για την προσέλκυση της Ρωσικής εταιρείας Lukoil είναι η παρουσία και οι επενδύσεις της REPSOL στην Λατινική Αμερική. Μέχρι σήμερα η πώληση του ποσοστού δεν έχει πραγματοποιηθεί. Στην αρχές Δεκεμβρίου ο Ισπανικός κατασκευαστικός Όμιλος Metrocavesa αντάλλαξε μετοχές με 6 τράπεζες (Santander, BBVA, Banco Español de Credito, Banco Popular, Banco Sabadell, Caja Madrid) που αναλογούσαν 4
στο 55% του μετοχικού κεφαλαίου με σκοπό την αποπληρωμή χρέους 2,1 δις. Η εταιρεία Acciona (που δραστηριοποιείται και στην Ελληνική αγορά) άρχισε τις εργασίες για την κατασκευή του μεγαλύτερου πάρκου φωτοβολταικών στον κόσμο στην περιοχή Amareleja στην Πορτογαλία. Το πάρκο υπολογίζεται ότι θα έχει δυναμικότητα 46 MW και θα είναι το μεγαλύτερο αυτού του τύπου στον κόσμο. Η Iberdrola Renovables υπέβαλε στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς αίτημα άσκησης δικαιώματος εξαγοράς (squeeze-out) επί των υπολοίπων μετοχών της Ελληνικής εταιρείας Ρόκας με στόχο τη διαγραφή της μετοχής από το Χρηματιστήριο της Αθήνας. Μέχρι και τις 24 Δεκεμβρίου 2008 η Iberdrola Renovables είχε αποκτήσει το 96,60% των κοινών μετοχών της Ρόκκας. Η δημόσια πρόταση είχε υποβληθεί την 1η Ιουλίου 2008 με τιμή 16 ευρώ ανά κοινή μετοχή και 11 ευρώ μετοχή για τις προνομιούχες. Την πρώτη εβδομάδα του Δεκεμβρίου μεταβιβάστηκε πακέτο μετοχών ύψους 1.000.945 κοινών μετοχών της «Ρόκας», το οποίο ήλεγχε η Iberdrola μέσω σύμβασης ανταλλαγής swap από τον Μάρτιο του 2007, αλλά δεν το γνωστοποίησε ως όφειλε στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς. Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς υπέβαλε χρηματικό πρόστιμο στην ισπανική επιχείρηση. Η εταιρεία Ρόκας έχει ήδη εγκατεστημένα 15 αιολικά πάρκα σε περιοχές της Κρήτης, Εύβοιας, Θράκης, Κω και Λέρου, συνολικής ισχύος 200 MW. Αυτοκινητοβιομη χανία Λιανεμπόριο Έρευνα & Ανάπτυξη. Το ενδεκάμηνο του 2008 οι πωλήσεις αυτοκινήτων μειώθηκαν κατά 49,6%. Τον Νοέμβριο του 2008 η πτώση των πωλήσεων έφτασε στο 26%. Αναταραχές και διαδηλώσεις εργαζομένων έγιναν τους προηγούμενους μήνες όταν πολλές αυτοκινητοβιομηχανίες που διαθέτουν παραγωγή στην Ισπανία ανακοίνωσαν απολύσεις. Σημαντική μείωση των πωλήσεων ειδών ένδυσης και εξοπλισμού καταγράφηκε τους τελευταίους μήνες του 2008 στην Ισπανία. Τα προϊόντα κλωστοϋφαντουργίας το 2008 κατέγραψαν πτώση των πωλήσεων κατά 11%. Παρόλο που επίσημα η περίοδος των εκπτώσεων αρχίζει κάθε χρόνο στις 7 Ιανουαρίου, σε ορισμένες αυτονομίες ανάμεσα σε αυτές και η Μαδρίτη ξεκίνησαν την περίοδο των εκπτώσεων από τις 2 Ιανουαρίου. Παράλληλα πολλά καταστήματα προωθούσαν προσφορές και μειώσεις τιμών κατά την διάρκεια του Δεκεμβρίου. Εκτιμάται ότι οι πωλήσεις λιανικής είναι μειωμένες κατά 5% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Η Ισπανία έχει αυξήσει τις δαπάνες για έρευνα και ανάπτυξη αλλά η δαπάνη της ως ποσοστό επι του Α.Ε.Π παραμένει μικρότερη από το ποσό που δαπανούν κατά μέσο όρο οι υπόλοιπες χώρες του Ο.Ο.Σ.Α. Οι επενδύσεις σε έρευνα και ανάπτυξη το 2007 στην Ισπανία αντιστοιχούσαν σε 1,2% του Α.Ε.Π, ενώ στις χώρες του ΟΟΣΑ το 2,26% στην Γερμανία το 2,53% και στην Γαλλία 2,1%. Η Ισπανία βρίσκεται στην 21 η θέση μπροστά από την Ν. Ζηλανδία, Ιταλία, Ουγγαρία, Πορτογαλία, Τουρκία, Ελλάδα, 5
Πολωνία, Μεξικό και Σλοβακία. Τουρισμός Η Ισπανία διαθέτει σήμερα 7000 σημεία πώλησης τουριστικών υπηρεσιών, από τα οποία τα 700 αναμένεται να κλείσουν μέχρι τη λήξη του πρώτου τρίμηνου 2009. Οι λόγοι εκτός από την οικονομική κρίση, είναι η μείωση των δυνατοτήτων των αεροπορικών εταιρειών και η αύξηση των αγορών εισιτηρίων μέσω διαδικτύου. 6
Εκδηλώσεις (διεθνείς εμπορικές εκθέσεις) με ελληνική συμμετοχή. Ιούλιος Σεπτέμβριος 2008 Διεθνή έκθεση MATELEC Μαδρίτη 28 Οκτωβρίου 1 Νοεμβρίου 2008. Έκθεση προϊόντων ηλεκτρικής ενέργειας, τεχνολογίας και εγκατάστασης ηλεκτρικών συστημάτων και ηλεκτρολογικού εξοπλισμού. Στην έκθεση συμμετέχουν κατασκευαστές, εισαγωγείς και διανομείς προϊόντων για την Ισπανική αλλά και για την διεθνή αγορά. Η Έκθεση οργανώνεται κάθε δύο χρόνια. Στην εν λόγω έκθεση συμμετείχαν 3 Ελληνικές επιχειρήσεις (Eurolamp, Raycap, System Sunlight S.A). BISUTEX (Semana Internacional del Regalo y la Bisutería). Μαδρίτη 10-14 Σεπτεμβρίου 2008. Έκθεση δώρου, κοσμημάτων, συμπληρωμάτων με διεθνείς συμμετοχές. Στην εν λόγω έκθεση συμμετείχαν 2 Ελληνικές επιχειρήσεις (Artwear Dimitriadis, Axel Accessories). IBERJOYA (dentro de la Semana Internacional del Regalo y la Bisutería). Μαδρίτη 10-14 Σεπτεμβρίου 2008. Έκθεση δώρου, κοσμημάτων, ασημικών, ρολογιών και συναφών βιομηχανιών με διεθνείς συμμετοχές. Στην εν λόγω έκθεση συμμετείχαν 3 Ελληνικές επιχειρήσεις (Geo, Peridereo S.A, Prince Silvero). INTERGIFT (dentro de la Semana Internacional del Regalo y la Bisutería). Μαδρίτη 10-14 Σεπτεμβρίου 2008. Έκθεση δώρου με διεθνείς συμμετοχές. Στην εν λόγω έκθεση συμμετείχαν 3 Ελληνικές επιχειρήσεις (Geo, Peridereo S.A, Prince Silvero). 7
Σημαντικές προσεχείς εκδηλώσεις (διεθνείς εμπορικές εκθέσεις) FITUR Μαδρίτη 28 Ιανουαρίου-1 Φεβρουαρίου 2009.Έκθεση Τουρισμού με επίσημη ελληνική συμμετοχή SIMM Μαδρίτη, 12-14 Φεβρουαρίου 2009. Διεθνή Έκθεση Μόδας Construmat Βαρκελώνη, Διεθνή Έκθεση οικοδομικών υλικών, 20-24 Απριλίου 2009. Salón Internacional del club de Gourmet, Μαδρίτη, Διεθνή Έκθεση τροφίμων και εδεσμάτων 30 Απριλίου 2009-2 Μαΐου 2009. 8