ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΕΚΠ. ΕΤΟΥΣ 2016-2017 ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ (ΘΕΡΙΝΑ) ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 22/01/2017 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΘΕΜΑΤΩΝ: ΝΟΤΑ ΛΑΖΑΡΑΚΗ ΘΕΜΑ Α Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: Α1. Ετερότροφοι οργανισμοί είναι: Οι βελανιδιές Τα κυονοβακτήρια Οι μύκητες Οι παραγωγοί Α2. Οι χλωροφθοράνθρακες ευθύνονται για: Το φαινόμενο του θερμοκηπίου Την εξασθένιση της οζονόσφαιρας Το φωτοχημικό νέφος Τον ευτροφισμό Α3. Η υπεριώδης ακτινοβολία προκαλεί: Αύξηση της στάθμης της θάλασσας Θάνατο των μονοκύτταρων οργανισμών Διάβρωση των εδαφών Ερεθισμό των ματιών Α4. Σε ένα οικοσύστημα οι αλεπούδες τρέφονται με κουνάβια και λαγούς. Εάν η βιομάζα του πληθυσμού των λαγών είναι 500 κιλά, η βιομάζα των αλεπούδων είναι: 50 κιλά 5.000 κιλά Μεγαλύτερη από 50 κιλά Μικρότερη από 50 κιλά Α5. Τα οξείδια του αζώτου ευθύνονται για: Τη βιοσυσσώρευση Τον καρκίνο του δέρματος Την εξασθένιση του οργανισμού στην πνευμονία Τη μειωμένη συγκέντρωση οξυγόνου στο αίμα Μονάδες 25 Σελίδα 1 από 5
ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΕΚΠ. ΕΤΟΥΣ 2016-2017 ΘΕΜΑ Β Β1. Να ορίσετε τις παρακάτω έννοιες: Φυσική επιλογή Ρύπανση υδάτων Αρχή της χρήσης και της αχρησίας (κατά Λαμάρκ) Μονάδες 9 (3+3+3) Β2. Να περιγράψετε τη διαδικασία με την οποία η μεταφορά αστικών λυμάτων σε ένα υδάτινο οικοσύστημα ευθύνεται για τον θάνατο των ψαριών σε αυτό. Μονάδες 8 Ευτροφισμός: Β3. Να γράψετε τις συνέπειες της όξινης βροχής. Μονάδες 4 Β4. Να αναφέρετε τους μηχανισμούς αναγέννησης των φυτών μετά την πυρκαγιά σε ένα μεσογειακό οικοσύστημα. Μονάδες 4 ΘΕΜΑ Γ Γ1. Στο διάγραμμα απεικονίζεται η μεταβολή της συγκέντρωσης του μονοξειδίου του άνθρακα και του όζοντος στην ατμόσφαιρα του κέντρου της Αθήνας κατά τη διάρκεια ενός 24ωρου. Συγκέντρωση ουσιών α β 0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 24 Ώρες ημέρας Σελίδα 2 από 5
i. Να εξηγήσετε ποια καμπύλη αντιστοιχεί στο μονοξείδιο του άνθρακα και ποια στο όζον. ii. Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. Μονάδες 10 (2+8) i. Η καμπύλη α αντιστοιχεί στο μονοξείδιο του άνθρακα και η καμπύλη β στο όζον. ii. Το όζον αποτελεί δευτερογενή ρύπο του φωτοχημικού νέφους, και το μονοξείδιο του άνθρακα πρωτογενή ρύπο. Γ2. Δίνεται η τροφική αλυσίδα: Τριφύλλι Κουνέλι Φίδι Αλεπού i. Να γράψετε δύο τρόπους με τους οποίους είναι δυνατό το μοριακό άζωτο της ατμόσφαιρας να μετατρέπεται σε μορφές αξιοποιήσιμες για το τριφύλλι. ii. Ένα άτομο άνθρακα αποτελεί συστατικό ενός μορίου σε μία αλεπού. Να εξηγήσετε με ποιο τρόπο το άτομο αυτό είναι δυνατό να βρεθεί στο τριφύλλι. iii. Να γράψετε με ποια διεργασία το τριφύλλι συμμετέχει στον υδρολογικό κύκλο και να εξηγήσετε τη σημασία της διεργασίας αυτής. Μονάδες 15 (6+4+5) i. Βιολογική αζωτοδέσμευση και ατμοσφαιρική αζωτοδέσμευση. (Σωστή θα θεωρηθεί και η απάντηση της δράσης των νιτροποιητικών βακτηριών στην αμμωνία που προέρχεται από τη νεκρή οργανική ύλη). ii. Κύκλος άνθρακα:. iii. Διαπνοή:. ΘΕΜΑ Δ Στο σχήμα απεικονίζεται το τροφικό πλέγμα ενός οικοσυστήματος. Λύκος Δρυοκολάπτης Κουνέλι Κάμπια Βατομουριές Βελανιδιά Το μέγεθος των πληθυσμών του οικοσυστήματος δίνεται στον πίνακα: Σελίδα 3 από 5 Οργανισμοί Μέγεθος πληθυσμού Κουνέλια 20 Λύκοι 10
Δρυοκολάπτες 60 Βελανιδιές 10 Βατομουριές 80 Κάμπιες 5000 Δ1. Να σχεδιάσετε την πυραμίδα πληθυσμού για το οικοσύστημα. Να εξηγήσετε την μορφή της. Μονάδες 10 (5+5) Καταναλωτές 2 ης τάξης 70 Καταναλωτές 1 ης 70 τάξης 5020 Παραγωγοί 90 Η μορφή της πυραμίδας αποδεικνύει ότι μεταξύ παραγωγών και καταναλωτών 1 ης τάξης υπάρχουν παρασιτικές σχέσεις. Δ2. Όλοι οι καταναλωτές 1 ης τάξης του οικοσυστήματος έχουν βιομάζα 1.000 κιλά. Να σχεδιάσετε την τροφική πυραμίδα βιομάζας του οικοσυστήματος και να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. Μονάδες 6 (3+3) Καταναλωτές 2 ης τάξης 100 Kg 70 Καταναλωτές 1 ης τάξης 1000 Kg Παραγωγοί 10.000 Kg Αιτιολόγηση: 10% της ενέργειας και της βιομάζας, όπως στο σχολικό ή το φροντιστηριακό βιβλίο. Δ3. Ένας δρυοκολάπτης έχει μέση βιομάζα 1 κιλό. Να υπολογίσετε τη μέση βιομάζα ενός λύκου. Να μην αιτιολογήσετε την απάντησή σας. Μονάδες 3 Σελίδα 4 από 5
Ο ένας δρυοκολάπτης έχει βιομάζα 1 κιλό και στο οικοσύστημα υπάρχουν συνολικά 60 δρυοκολάπτες, οι οποίοι έχουν συνολική βιομάζα 60 κιλά. Δεδομένου ότι όλοι οι καταναλωτές 2 ης τάξης έχουν βιομάζα 100 κιλά, οι λύκοι θα έχουν βιομάζα 100-60=40 κιλά. Στο οικοσύστημα υπάρχουν 10 λύκοι, άρα ο κάθε λύκος έχει βιομάζα 40/10=4 κιλά. Δ4. Στο οικοσύστημα διοχετεύτηκε μη βιοδιασπώμενο εντομοκτόνο. Μερικούς μήνες αργότερα η συγκέντρωση του εντομοκτόνου στις κάμπιες ήταν 5mg/Kg. Να υπολογίσετε τη συγκέντρωση του εντομοκτόνου στους δρυοκολάπτες και να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. Μονάδες 6 (1+5) Η συγκέντρωση του εντομοκτόνου στους δρυοκολάπτες θα είναι 5 10 = 50 mg/kg. Αιτιολόγηση όπως στο σχολικό ή το φροντιστηριακό βιβλίο Σελίδα 5 από 5