1
Εικόνα 1-Πίνακας του Γ. Παπαγεωργίου, 1977 Αφού παρακολουθήσετε το βίντεο, προσπαθήστε να συμπληρώσετε το σχήμα που ακολουθεί: https://www.youtube.com/watch?v=lgosnedhjxs Πως λεγόταν ο αρχηγός των μαστόρων; Σε ποιο μέρος χτιζόταν το γεφύρι; Κάθε πότε γκρεμιζόταν το γεφύρι; Το γεφύρι της Άρτας Ποιος έπρεπε να θυσιαστεί, για να χτιστεί το γεφύρι;.. Ποιος είπε στους μάστορες τι έπρεπε να κάνουν, για να χτιστεί τελικά το γεφύρι; 2
Γεια σας, παιδιά! Εγώ είμαι το ξακουστό γεφύρι της Άρτας. Οι άνθρωποι έπλασαν μια φανταστική ιστορία για μένα. Έλεγαν, δηλαδή, ότι για να μπορέσω να χτιστώ, έπρεπε να θυσιαστεί η γυναίκα του πρωτομάστορα. Είμαι πασίγνωστο όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και σε όλα τα Βαλκάνια. Για εμένα έχουν γραφτεί πολλά τραγούδια, αλλά και θεατρικά έργα. Ο όρος «γεφύρι της Άρτας» που ακούτε καμιά φορά, λέγεται για διάφορα έργα, τα οποία αργούν να ολοκληρωθούν, όπως και στη φανταστική ιστορία, που αναφέρεται σε εμένα. 3
Εικόνα2-Φωτογραφία από το δορυφόρο της Google Earth Είμαι εδώ και αιώνες χτισμένο στην πόλη της Άρτας, που βρίσκεται στην Ηπείρο. Να! Δείτε τον χάρτη, για να καταλάβετε πού βρίσκομαι! 4
Εδώ μπορείτε να διαβάσετε το περίφημο ποίημα, στο οποίο υπάρχει η φανταστική ιστορία του γεφυριού της Άρτας ΤΟΥ ΓΙΟΦΥΡΙΟΥ ΤΗΣ ΑΡΤΑΣ Σαράντα πέντε μάστοροι κι εξήντα μαθητάδες γιοφύρι-ν-εθεμέλιωναν στης Άρτας το ποτάμι. Oλημερίς το χτίζανε, το βράδυ εγκρεμιζόταν. Μοιριολογούν οι μάστοροι και κλαιν οι μαθητάδες: «Αλίμονο στους κόπους μας, κρίμα στις δούλεψές μας, 5 ολημερίς να χτίζουμε, το βράδυ να γκρεμιέται!» Πουλάκι εδιάβη κι έκατσε αντίκρυ στο ποτάμι, δεν εκελάηδε σαν πουλί, μηδέ σα χελιδόνι, παρά εκελάηδε κι έλεγε, ανθρωπινή λαλίτσα: «Α δε στοιχειώσετε άνθρωπο, γιοφύρι δε στεριώνει 10 και μη στοιχειώσετε ορφανό, μη ξένο, μη διαβάτη, παρά του πρωτομάστορα την όμορφη γυναίκα, πόρχεται αργά τ' αποταχύ* και πάρωρα* το γιόμα». Τ' άκουσ' ο πρωτομάστορας και του θανάτου πέφτει. Πιάνει, μηνάει της λυγερής με το πουλί τ' αηδόνι: 15 Αργά ντυθεί, αργά αλλαχτεί, αργά να πάει το γιόμα, αργά να πάει και να διαβεί της Άρτας το γιοφύρι. Και το πουλί παράκουσε κι αλλιώς επήγε κι είπε: «Γοργά ντύσου, γοργά άλλαξε, γοργά να πας το γιόμα, γοργά να πας και να διαβείς της Άρτας το γιοφύρι». 20 Να τηνε κι εξανάφανεν* από την άσπρη στράτα. Την είδ' ο πρωτομάστορας, ραγίζεται η καρδιά του. Από μακριά τους χαιρετά κι από κοντά τους λέει: «Γεια σας, χαρά σας, μάστοροι και σεις οι μαθητάδες, μα τι έχει ο πρωτομάστορας κι είναι βαργωμισμένος*; 25 Το δαχτυλίδι τόπεσε στην πρώτη την καμάρα, και ποιος να μπει και ποιος να βγει το δαχτυλίδι νά 'βρει; Μάστορα, μην πικραίνεσαι κι εγώ να πά' σ' το φέρω, εγώ να μπω, κι εγώ να βγω, το δαχτυλίδι νά βρω». Μηδέ καλά κατέβηκε, μηδέ στη μέση επήγε 30 «Τράβα, καλέ μ', τον άλυσο, τράβα την αλυσίδα, τι όλον τον κόσμο ανάγειρα και τίποτες δεν ήβρα». Ένας πιχάει* με το μυστρί*, κι άλλος με τον ασβέστη, παίρνει κι ο πρωτομάστορας και ρίχνει μέγα λίθο. «Αλίμονο στη μοίρα μας, κρίμα στο ριζικό* μας! 35 Τρεις αδερφάδες είμαστε, κι οι τρεις κακογραμμένες, η μια 'χτισε το Δούναβη, κι η άλλη τον Αφράτη*, κι εγώ η πλιο στερνότερη* της Άρτας το γιοφύρι. Ως τρέμει το καρυόφυλλο*, να τρέμει το γιοφύρι, κι ως πέφτουν τα δεντρόφυλλα, να πέφτουν 5 οι διαβάτες. 40
Κόρη, το λόγον άλλαξε κι άλλη κατάρα δώσε, πόχεις μονάκριβο αδερφό, μη λάχει* και περάσει». Κι αυτή το λόγον άλλαξε κι άλλη κατάρα δίνει. «Αν τρέμουν τ' άγρια βουνά, να τρέμει το γιοφύρι, κι αν πέφτουν τ' άγρια πουλιά, να πέφτουν οι διαβάτες, 45 τι έχω αδερφό στην ξενιτιά, μη λάχει και περάσει». (Κερκυραϊκή παραλλαγή Του γιοφυριού της Άρτας, από την έκδοση του Νικόλαου Γ. Πολίτη Εκλογαί από τα τραγούδια του ελληνικού λαού (1914).) Λεξιλόγιο *αποταχύ: νωρίς το πρωί *πάρωρα: πριν από την ώρα *εξανάφανεν: φάνηκε να έρχεται * βαργωμισμένος: στεναχωρημένος, δύσθυμος *πιχάει: μυστρίζει τη λάσπη, σοβατίζει *μυστρί (μύστρον, μυστρίον): το τριγωνοειδές εργαλείο των κτιστών *ριζικό: μοίρα, πεπρωμένο *Αφράτης: Ευφράτης *η πλιο στερνότερη: η πιο μικρή * καρυόφυλλο: το φύλλο της καρυδιάς *μη λάχει: μην τύχει 6
Φύλλο Εργασίας 1 ο Ας γράψουμε μια ιστορία. Αφού έχετε παρακολουθήσει το βίντεο και έχετε διαβάσει το ποίημα, χωριστείτε σε ομάδες. Κάθε ομάδα να γράψει την ιστορία του ποιήματος σαν ένα παραμύθι με ευχάριστο τέλος. Μετά η κάθε ομάδα διαβάζει τη δική της ιστορία στην τάξη............................ 7
Δείτε κάποιες σκέψεις για να γράψετε την ιστορία σας Υπάρχει ένας τίτλος Ο χρόνος είναι ο αόριστος Αναφερόμαστε στο πότε έγινε η ιστορία (π.χ. Μια φορά κι έναν καιρό) Αναφερόμαστε στον τόπο που έγινε η ιστορία Αναφέρονται τα πρόσωπα που παίρνουν μέρος Παρουσιάζουμε τα γεγονότα με τη σειρά (τι έγινε πρώτα, τι μετά, τι στο τέλος) Το τέλος να είναι ευχάριστο (π.χ. Και έζησαν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα) 8
Η ιστορική ταυτότητα του γεφυριού Με έχτισε ο Βασιλιάς Πύρρος ο Α (318π.Χ-272π.Χ) τον 3ο π.χ. αιώνα. Ο Πύρρος ήταν βασιλιάς των Μολοσσών, ελληνικού φύλλου που κατοικούσε στην Ήπειρο και θεωρείται από τους κορυφαίους στρατηγούς της παγκόσμιας ιστορίας. Ο λόγος που με κατασκεύασαν, ήταν, επειδή οι άνθρωποι τότε ήθελαν να επικοινωνούν μεταξύ τους ώστε να πουλάνε και να ανταλλάσσουν τα προϊόντα τους. Έτσι έπρεπε να ενώσουν τις δύο όχθες του ποταμού Αράχθου, για να διευκολύνουν την επικοινωνία και το εμπόριο μεταξύ τους. 9
Εικόνα 3 Σημερινή άποψη του γεφυριού της Άρτας Άραγε, είχε πάντοτε αυτή τη μορφή το γεφύρι μας; 10
Τη μορφή που έχω τώρα την πήρα κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας το έτος 1602-1606 μ.χ. Η κατασκευή μου χρηματοδοτήθηκε από τον αρτινό παντοπώλη Ιωάννη Θιακογιάννη, ο οποίος με χρησιμοποίησε ώστε να μεταφέρει τα εμπορεύματά του με μουλάρια. Μετά την απελευθέρωση της Ελλάδας από τους Τούρκους το 1881, αποτέλεσα τα σύνορα του νέου κράτους. Στη μία μου άκρη βρίσκεται ένα διώροφο κτήριο, το οποίο στην αρχή χρησιμοποιήθηκε ως φυλάκιο της γέφυρας και στη συνέχεια ως συνοριακός σταθμός. 11
Εικόνα 3-Το κτήριο που βρίσκεται δίπλα από το γεφύρι της Άρτας 12
Φύλλο εργασίας 2 ο Για να δούμε τι μάθαμε μέχρι εδώ. Μπορείτε να βάλετε τις λέξεις στη σωστή θέση; Το γεφύρι μας! Το γεφύρι της χτίστηκε όταν βασιλιάς της Ηπείρου ήταν ο..ο Α. Κατασκευάστηκε τον.. αιώνα π.χ. επειδή υπήρχε μεγάλη αύξηση στις δραστηριότητες. Ένωνε τις δύο όχθες του ποταμού Την σημερινή του μορφή την πήρε κατά τα έτη -..μ.χ. Την κατασκευή του χρηματοδότησε ο αρτινός παντοπώλης Ιωάννης. Το 1881 μετά την απελευθέρωση της Ελλάδας από τους Τούρκους, το γεφύρι αποτέλεσε τα του νέου κράτους. (εμπορικές, Άρτας, Πύρρος, Αράχθου, 1602-1606, σύνορα, 3 ο,θιακογιάννης) 13
Και τώρα, αγαπημένοι μου φίλοι, θέλω να σας εξηγήσω τα κυριότερα μέρη, από τα οποία είμαι κατασκευασμένο. Το επάνω μέρος μου είναι στρωμένο με πέτρα. Αυτό το οδόστρωμα λέγεται καλντερίμι. Έχω τέσσερις καμάρες σε σχήμα τόξου (ημικυκλικές) και πατάω πάνω σε πέτρινα πόδια, τα οποία ονομάζονται βάθρα ή πέδιλα. Τα δύο από τα πόδια μου, που βρίσκονται στις άκρες μου, λέγονται ακρόβαθρα. Έχω ύψος 3,75 μέτρα και μήκος 145 μέτρα! Βλέπετε τα μικρά ανοίγματα που μοιάζουν με παράθυρα και βρίσκονται στα πόδια μου; Αυτά λέγονται ψευτοκαμάρες και μου τα έφτιαξαν, για να περνάει το νερό και να μην κινδυνεύω να με παρασύρει. 14
Θέλετε να μάθουμε να κατασκευάζουμε γεφύρια; Ας το επιχειρήσουμε!!! Δείτε παρακάτω τα κυριότερα βήματα! Πρώτα επιλέγουμε ένα στένωμα του ποταμού με αρκετά βράχια. Μετά πρέπει να στήσουμε τις σκαλωσιές μας. Αρχίζουμε να το χτίζουμε! Η αρχή γίνεται από τα ακριανά πόδια, που, όπως είπαμε ονομάζονται ακρόβαθρα. 15
Τώρα πρέπει να φτιάξουμε τα υπόλοιπα πόδια, για να είναι στέρεο το γεφύρι μας! Κατασκευάζουμε, λοιπόν, τα βάθρα (πέδιλα). Στο σημείο αυτό πρέπει να σκεφτούμε και την ασφάλεια του γεφυριού από τα ορμητικά νερά του ποταμού! Ας φτιάξουμε τα παράθυρα (ψευτοκαμάρες), για να περνάει το νερό και να μην πιέζει τα βάθρα του γεφυριού. 16
Και η κατασκευή μας συνεχίζεται! Ήρθε η ώρα να ολοκληρώσουμε το χτίσιμο των καμάρων. Το χτίσιμο αρχίζει ταυτόχρονα και από τις δύο πλευρές, προχωρώντας αργά προς την κορυφή. Η πετυχημένη ένωση θα ολοκληρώσει το τόξο-καμάρα. Λίγο ακόμα υπομονή! Σχεδόν τελειώσαμε! Τώρα πρέπει να φτιάξουμε το οδόστρωμα του γεφυριού, για να το διασχίζουν οι διαβάτες. Είναι πέτρινο (καλντερίμι) και υπερυψώνεται πάνω από τη μεγάλη καμάρα, ενώνοντας τις δυο πλευρές του ποταμού. Να λοιπόν το καταπληκτικό γεφύρι της Άρτας!!! Ανακαλύψτε βήμα προς βήμα τη μαγεία της κατασκευής του!!! 17
Φύλλο εργασίας 3ο Ας χτίσουμε μαζί το γεφύρι από την αρχή!!!! Μετά από όσα είδαμε και διαβάσαμε, ελάτε να χτίσουμε το αγαπημένο μας γεφύρι. Θα πρέπει να αντιστοιχίσετε τις λέξεις από τον πίνακα Α με τις εικόνες από τον πίνακα Β. 1) Ακρόβαθρα 2) Βάθρα 18
3) Παράθυρα 4) Καμάρες ή τόξα 5) Πέτρινο καλντερίμι 19
Για να πετύχει, όμως, η κατασκευή ενός γεφυριού όπως το δικό μας, χρειάζονται τα κατάλληλα υλικά, αλλά και οι μάστορες με τα σωστά εργαλεία. Πάμε να μάθουμε μερικά πράγματα για όλα αυτά! Τα υλικά κατασκευής μου είναι αντίστοιχα με εκείνα άλλων γεφυριών της περιοχής. Αποτελούνται από πέτρες της περιοχής (π.χ ασβεστόλιθοι, σχιστόλιθοι, πωρόλιθοι και γρανίτες). Τα επιχρίσματα είναι συνήθως από ασβεστοκονίαμα και κουρασάνι, που αποτελούνταν από τρίμματα κεραμιδιού, σβησμένο ασβέστη, ελαφρόπετρα και νερό. Ως ενισχυτικά χρησιμοποιούσαν άχυρα, μαλλιά από ζώα, και ασπράδι αυγού. Οι χτίστες ήταν οργανωμένοι σε ομάδες και τους αποκαλούσαν κουδαραίους. Ο αρχηγός τους λεγόταν πρωτομάστορας ή κάλφας, ενώ οι ομάδες αυτές λέγονταν μπουλούκια. Μάλιστα είχαν μια δικιά τους μοναδική διάλεκτο επικοινωνίας, τα κουδαρίτκα ή μαστόρκα, για να μιλάνε μεταξύ τους και να μην τους καταλαβαίνουν οι άλλοι, ώστε να μην αποκαλύπτουν τα μυστικά της τέχνης τους. 20
Πάμε τώρα να δούμε τα πιο βασικά εργαλεία που χρησιμοποιούσαν οι μαστόροι για να με κατασκευάσουν. Άραγε, μπορείτε να τα βρείτε μόνοι σας; 21
Φύλλο εργασίας 4 Γράψτε τη σωστή λέξη κάτω από κάθε εργαλείο που χρησιμοποιούσαν οι μαστόροι για την κατασκευή του γεφυριού 1) Κασμάς (Εργαλείο για σκάψιμο) 2) Σφυρί 3) Ζύγι ή νήμα 4) Σκεπάρνι (είδος σφυριού) 5) Λοστός 6) Χειροπρίονο 7) Μυστρί 8) Καλέμι (κοφτερό εργαλείο για το πελέκημα της πέτρας) 22
Υπάρχουν άλλα παραδοσιακά γεφύρια που βρίσκονται στην Ήπειρο; Ας το ανακαλύψουμε, βλέποντας μερικά από αυτά! Εγώ είμαι ένα πολύτοξο γεφύρι, επειδή έχω πολλές καμάρες. Επιπλέον υπάρχουν γεφύρια μονότοξα, δίτοξα και τρίτοξα. Δείτε παρακάτω κάποια από αυτά. 23
Γεφύρια της Ηπείρου Γεφύρι Πετσώνη, στους Φραγκάδες, Ζαγόρι Ιωαννίνων Γεφύρι στη Μεγάλη Βρύση, Βουργαρέλι Άρτας Γεφύρι στο Βραδέτο, Ζαγοροχώρια Ιωαννίνων Γεφύρι στους Νεγάδες, Ζαγοροχώρια Ιωαννίνων 24
Γεφύρι στην Αγία Κυριακή Πρεβέζης Γεφύρι του κυρ-νούτσου ή του Κόκκορου, στο χωριό Κουκούλι Ζαγορίου Γεφύρι Καλογερικό ή του Πλακίδα, στους Κήπους Ζαγορίου 25
Δέστε τις ζώνες σας και ετοιμαστείτε να κάνουμε μαζί ένα ταξίδι στον χρόνο! Έτοιμοι; 3ος π.χ. αι. 1602-1606 μχ. 1881 1945 1983 Δεκαετία 80 Το γεφύρι της Άρτας Αρχική κατασκευή γεφυριού επί βασιλείας Πύρρου Α Κατασκευή του γεφυριού κατά την οποία πήρε τη σημερινή μορφή του Αποτελεί τα σύνορα του νεοσύστατου ελληνικού κράτους Υφίσταται μεγάλες ζημιές από τους Γερμανούς κατακτητές Κίνδυνος να γκρεμιστεί από την κατασκευή του υδροηλεκτρικού φράγματος του Πουρναρίου Εργασίες αναστήλωσης. Το μνημείο ξαναβρίσκει την αρχική του λάμψη 26
(ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΤΟ ΠΕΔΙΟ) Φύλλο εργασίας 5 ο (Ο δάσκαλος θα πρέπει να έχει φροντίσει να ενημερώσει τους μαθητές να έχουν μαζί τους φωτογραφικές μηχανές και να έχει φωτοτυπήσει το ποίημα που έχει δοθεί παραπάνω) Έφτασε η ώρα να γνωρίσουμε το γεφύρι από κοντά! Μικροί μου φίλοι, καλώς ήρθατε! Με τη βοήθεια του δασκάλου σας, χωριστείτε σε δύο ομάδες! Η πρώτη ομάδα πρέπει να μας πει, από πόσες καμάρες αποτελούμαι και να δείξει τη μεγαλύτερη. Η δεύτερη ομάδα θα αναλάβει να οδηγήσει τους υπόλοιπους στο καλντερίμι και να μας πει από τι είναι φτιαγμένο. Η πρώτη ομάδα μετά πρέπει να μας οδηγήσει στο κτήριο που βρίσκεται δίπλα στο γεφύρι και να μας εξηγήσει λίγα πράγματα για τη λειτουργία του. Τέλος, η δεύτερη ομάδα πρέπει να μας δείξει τα παράθυρα που υπάρχουν στα βάθρα και να μας πει δυο λόγια για τη χρησιμότητά τους. Να ξέρετε πως θα σας ακούω και θα χαρώ πολύ να ολοκληρώσετε με επιτυχία την αποστολή σας! 27
Επίσκεψη στο γεφύρι της Άρτας! Φύλλο εργασίας 6 ο Και τώρα μικροί μου φίλοι, ας βγάλουμε μερικές φωτογραφίες!!!! Χωριστείτε σε τέσσερις ομάδες των πέντε ατόμων (ο αριθμός των ομάδων και των μαθητών εξαρτάται από το πλήθος της τάξης). Κάθε μια ομάδα μπορεί θα αναλάβει να φωτογραφίσει μέρος από το γεφύρι της Άρτας. 1 η Ομάδα: Το καλντερίμι που βρίσκεται πάνω στο γεφύρι και το ποτάμι. 2 η Ομάδα: Τις ημικυκλικές καμάρες 3 η Ομάδα: Τα τοξωτά ανοίγματα που υπάρχουν στα πόδια των καμάρων 4 η Ομάδα: Το κτήριο που βρίσκεται δίπλα στο γεφύρι 5 η Ομάδα: Μακρινές απόψεις του γεφυριού Αφού επιστρέψετε στο σχολείο σας, σε χαρτί του μέτρου, μπορείτε να δημιουργήσετε τη δική σας φωτογραφική σύνθεση (κολάζ) με τις φωτογραφίες που τραβήξατε κατά την επίσκεψή σας στο γεφύρι της Άρτας. Κάτω από κάθε φωτογραφία μπορείτε να γράψετε λίγα πράγματα για να πληροφορείτε αυτούς που θα τις βλέπουν. 28
Επίσκεψη στο γεφύρι της Άρτας! Φύλλο εργασίας 7ο Ας παίξουμε τους ρόλους μας! Με βάση τα όσα έχετε μάθει έως τώρα και κυρίως από το βίντεο που παρακολουθήσατε στην τάξη σας, να αναλάβετε, με τη βοήθεια του δασκάλου σας, ρόλους (πρωτομάστορας, πουλί, Λυγερή, μάστορες, μαθητές) και να δραματοποιήσετε το θρυλικό δημοτικό τραγούδι που αναφέρεται στο γεφύρι της Άρτας, με ευχάριστο τέλος! Ένας από εσάς μπορεί να αναλάβει να απαγγείλει το δημοτικό τραγούδι ώστε να το ακούσετε πάλι και να θυμηθείτε την πλοκή! Μπορείτε να εκμεταλλευτείτε το φυσικό περιβάλλον που σας προσφέρετε κατά την επίσκεψή σας! (Αν υπάρχει η δυνατότητα, ο δάσκαλος μπορεί να βιντεοσκοπήσει το δρώμενο) 29
(Επιστροφή στο σχολείο) Και τώρα που επιστρέψαμε, ας κάνουμε τις παρακάτω δραστηριότητες για να δούμε πόσο καλά γνωριστήκαμε! 30
Φύλλο εργασίας 8 Ανακαλύψτε ξανά το γεφύρι! Κρυπτόλεξο! Με βάση όσα μάθαμε παραπάνω, ας προσπαθήσουμε να βρούμε τις λέξεις που δίνουν την απάντηση στις ερωτήσεις και κρύβονται στο παρακάτω κρυπτόλεξο. Π Υ Ρ Ρ Ο Σ Β Η Γ Λ Ο Τ Σ Π Θ Σ Ρ Κ Ν Μ Ξ Ο Τ Γ Τ Σ Ρ Ο Ε Ι Χ Κ Ω Π Μ Κ Π Φ Ι Π Η Σ Ψ Τ Α Ι Α Π Τ Α Λ Α Μ Δ Σ Π Κ Χ Ρ Κ Σ Α Ο Θ Ο Λ Ι Τ Η Σ Ψ Α Ζ Ι Ο Τ Β Μ Β Σ Μ Κ Π Γ Τ Φ Ε Σ Ν Γ Ο Β Μ Α Ε Ζ Α Ρ Α Χ Θ Ο Σ Ο Ι Λ Σ Θ Θ Φ Π Μ Σ Φ Λ Θ Ν Ο Δ Α Ι Ρ Ε Ρ Δ Ι Α Δ Τ Ι Θ Ξ Θ Π Ν Θ Τ Β Α Ο Γ Ρ Δ Υ Ο Ρ Η Ν Π Ν Ο Ρ Ε Α Ρ Ρ Ε Η Γ Ο Ρ Β Φ Γ Η Σ Ε Β Σ Ρ Ι Σ Κ Ρ Ι Μ Α Ο Ν Σ Κ Α Λ Ν Τ Ε Ρ Ι Μ Ι Σ Κ Σ Μ Θ 1) Λέγεται ο ποταμός που διασχίζει το γεφύρι της Άρτας 2) Σύμφωνα με τον θρύλο έπρεπε να θυσιαστεί η γυναίκα του, για να στεριώσει το γεφύρι 3) Χρηματοδότησε την κατασκευή του γεφυριού επί τουρκοκρατίας 4) Βασικό είδος πετρώματος που χρησιμοποιήθηκε για την κατασκευή του γεφυριού 5) Λέγονται αλλιώς τα τόξα του γεφυριού 6) Το οδόστρωμα του γεφυριού 7) Πάνω σε αυτά στηρίζεται το γεφύρι 8) Κεντρική πέτρα που τοποθετούνταν στην κορυφή της καμάρας 9) Επί βασιλείας του πρωτοχτίστηκε το γεφύρι 10) Το είδος του γεφυριού της Άρτας 31
Φύλλο εργασίας 8 Δώστε χρώμα στο γεφύρι μας! Αγαπημένοι μου φίλοι, κάπου εδώ το ταξίδι της γεφυροϊστορίας μας φτάνει στο τέλος του! Ελπίζω να χαρήκατε τη γνωριμία μας, όπως και εγώ χάρηκα που σας ξενάγησα στην ιστορία μου! Τώρα ο δάσκαλός σας θα σας μοιράσει το σκίτσο μου και εσείς μπορείτε να ζωγραφίσετε τα μέρη μου με όποιο χρώμα σας αρέσει. Εγώ δεν θα ξεχάσω ποτέ το υπέροχο ταξίδι μας! Για να μην με ξεχάσετε και εσείς, κολλήστε τις ζωγραφιές σας δίπλα από το χώρο που θα βάλετε και τις φωτογραφίες που βγάλαμε, όταν ήρθατε να με δείτε από κοντά! 32